LEXNAVARRA
73/2009 FORU DEKRETUA, URRIAREN 19KOA, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN AUTOMOZIOKO GOI MAILAKO TEKNIKARI TITULUAREN EGITURA ETA CURRICULUMA EZARTZEN DITUENA.
BON N.º 152 - 11/12/2009
- Atariko
- 1. artikulua. Xedea.
- 2. artikulua. Identifikazioa.
- 3. artikulua. Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
- 4. artikulua. Curriculuma.
- 5. artikulua. Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
- 6. artikulua. Batxilergotik zikloan sartzea.
- 7. artikulua. Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
- 8. artikulua. Baliozkotzeak eta salbuespenak.
- 9. artikulua. Lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko korrespondentzia.
- 10. artikulua. Irakasleak.
- 11. artikulua. Irakaslekuak eta ekipamenduak.
- Lehen Xedapen Gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
- Bigarren Xedapen Gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
- Xedapen Iragankor Bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
- Xedapen Indargabetzaile Bakarra. Arauak indargabetzea.
- Azken xedapenetan lehena. Ezarpena.
- Bigarrena. Indarra hartzea.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
4. ERANSKINA. BALIOZKOTZEAK ETA SALBUESPENAK
5. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA
6. ERANSKINA. IRAKASLEAK
7. ERANSKINA. TOKIAK
1
Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Legeak Kualifikazioen Katalogo Nazionalaren definizioan aurrera egitea ahalbidetu du. Lanbide sektore edo arlo bakoitzerako kualifikazio batzuk zehaztu dira katalogoan, hiru mailatan antolatuak, eta horiexek osatzen dute lanbide heziketako tituluen curriculumaren muina.
Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak lanbide ikasketen antolaketa eta haien egituraren eta antolamenduaren printzipio orokorrak arautzen ditu hezkuntza sistemaren barnean. Etapa, maila eta ikasketa mota guztiak eredu koherente batean biltzen ditu, zeinean heziketa zikloek eginkizun garrantzitsuak betetzen baitituzte, lanbide gaitasunen, gaitasun pertsonalen eta gizarte gaitasunen garapenari lotuak, eta, funtsean, lanbide kualifikazioaren, lan munduan sartzearen eta helduen bizitzan parte hartzearen esparruetan kokatuak.
Foru dekretu honen bitartez, Automozioko goi mailako teknikari titulua eskuratzea ahalbidetzen duen goi mailako heziketa zikloaren egitura eta curriculuma ezartzen dira. Hezkuntza sistemako lanbide heziketaren antolamendu orokorra ezartzen duen abenduaren 5eko 1538/2006 Errege Dekretuaren 17. artikulua aplikatuz, eta Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 47. artikuluan Nafarroako Foru Komunitateari arlo honetan ematen zaizkion eskumenak erabiliz, honako curriculum honek azaroaren 3ko 1796/2008 Errege Dekretua garatzen du, Automozioko goi mailako teknikari titulua ezarri eta horren gutxieneko ikasketak finkatzen dituen dekretua, hain zuzen.
Bestalde, Nafarroako Foru Komunitateko hezkuntza sistemaren esparruan lanbide heziketaren antolamendua eta garapena arautzen dituen maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuak lanbide heziketako tituluetako curriculuma garatzeko eredu bat definitu du, estrategia eta arau berriak ekarri dituena enpresara hobeki egokitzeko, ikasketen antolaketa malgutzeko, ikastetxeen curriculum-autonomia areagotzeko eta ikasleei prestakuntza zabalagoa emateko.
Horregatik, Automozioko goi mailako teknikari tituluaren curriculuma Nafarroako Foru Komunitaterako egokitu eta garatzean, kontuan hartu dira maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretu horrek onetsi dituen diseinuari buruzko jarraibideak.
2
Arau multzo honetan ondoko elementuak jorratzen dira, titulu honetako curriculuma osatzen baitute: lanbide erreferentea, curriculuma, ikasketen antolaketa eta sekuentziazioa, sarbideak eta ezarpenerako baldintzak.
Titulu honen lanbide erreferenteak, arau honen 3. artikuluan aurkeztu eta 1. eranskinean garatzen denak, oinarrizko bi alderdi ditu: tituludunaren lanbide profila, eta haren lan ingurunea izanen den produkzio sistema. Lanbide profilaren barnean, haren gaitasun orokorra zein den definitzen da eta erreferentzia gisa hartu diren lanbide kualifikazioak azaltzen dira. Lanbide kualifikazio horiek, alegia, otsailaren 20ko 295/2004 Errege Dekretuak arautzen dituen karrozeria arloaren planifikazioa eta kontrola eta elektromekanika arloaren planifikazioa eta kontrola, hainbat gaitasunek definitzen duten lanbide jarduketarako gune batean biltzen dira. Gune horrek, euskarri gisa gehitu diren lanbide moduluekin batera, badu zabaltasun nahikoa eta behar adinako espezializazioa goi mailako teknikari honek lana lortzen ahalko duela bermatzeko.
Produkzio sistemari dagokionez, zenbait zehaztapen ezartzen dira, Nafarroarako elementu bereizgarriekin, tituludun hauek beren lanean eta lanbidean izanen duten inguruneari buruz. Gutxienez ere bi dimentsio osagarri dituen sistema batean kokatzen da ingurune hori. Lehenbizikoa geografikoa da, tituludun hauen lanbide jarduera Estatuko eta atzerriko beste zona batzuekin loturik dagoelako eta zona horiek elkarri eragiten diotelako. Bigarrena denboraren dimentsioa da, eta lanbideak etorkizunean izanen duen bilakaerari buruzko ikuspegi prospektiboa dakar.
3
Laugarren artikulua, berari loturik dagoen 2. eranskinarekin batera, Nafarroan arautzen den titulazioaren curriculumaz ari da eta bi zatitan banaturik dago. Alde batetik titulu honen helburuak daude, eta bestetik lanbidearen ikaskuntzaren muina osatzen duten lanbide moduluen garapena eta iraupena. Iraupenaren definizioari dagokionez, bi irizpide erabiltzen dira: orduen kopurua eta Europako kredituen kopura (ECTS). Lehenengoa interesgarria da prestakuntza jarduera antolatzeko, eta bigarrena irizpide estrategikoa da, Europako esparruaren barneko mugigarritasunarekin eta ikasketa unibertsitarioen eta lanbide heziketako goi mailako heziketa zikloen arteko baliozkotzearekin zerikusia duena. Lanbide modulu guztien curriculumak badu orientabide didaktikoen atala. Orientabide horiek moduluen ikuspuntuari, koordinazioari eta sekuentziazioari eta lan unitateen eta irakaskuntza-ikaskuntza jardueren tipologiari eta definizioari dagozkie.
4
Arau honen esparruan moduluen erreferentziazko sekuentziazioa arautzen da zikloko bi kurtsoetan, bai eta lanbide modulu bakoitza prestakuntza unitatetan zatitzeko modua ere. Zatiketa horrek, prestakuntza eskaintza arruntetan irakaskuntza-ikaskuntza jardueren antolaketan orientabidea ematez gainera, bide ematen du lanbide prestakuntzaren beste eskaintza batzuei ekiteko; horien xedea langileen hobekuntza izan daiteke, edota gaitasuna ebaluatu eta onartzeko prozedurak eta prestakuntza eskaintzak berak bat egiten duten ibilbideen diseinua. Elementu hori 5. artikuluan eta 3. eranskinean garatzen da.
5
Sarbideei eta baliozkotzeei dagokienez, 6. artikuluak Batxilergotik heziketa ziklo honetara sartzeko bideak arautzen ditu, 7. artikuluak zehazten du nola pasa daitekeen beste ikasketa batzuetara Automozioko goi mailako teknikari titulurako heziketa zikloa amaitu eta gero, 8. artikuluak baliozkotze eta salbuespenak arautzeko esparrua definitzen du, eta 9. artikuluak (5. eranskinean garatua) lanbide moduluen eta titulu honetako kualifikazioko gaitasun unitateen arteko korrespondentziak ezartzen ditu, haiek egiaztatu, baliozkotu edo salbuesteko.
6
Azkenik, foru dekretu honek arautzen duen azken elementua 10. eta 11. artikuluetan eta dagozkien 6. eta 7. eranskinetan deskribatzen da, izan ere, heziketa ziklo hau ezartzeko baldintzez ari baitira horiek guztiak. Baldintza horiek irakasleen profilari eta behar diren irakasleku eta instalazioen ezaugarriei buruzkoak dira.
Horrenbestez, Hezkuntzako kontseilariak proposaturik, eta Nafarroako Gobernuak 2009ko urriaren 19ko bilkuran harturiko erabakiarekin bat,
DEKRETATU DUT:
Foru dekretu honen xedea da Automozioko goi mailako teknikari tituluaren egitura eta curriculum ofiziala ezartzea Nafarroako Foru Komunitatean. Titulu hori Garraioa eta Ibilgailuen Mantentze-lanak lanbide arlokoa da.
2. artikulua . Identifikazioa.
Automozioko goi mailako teknikari titulua ondoko elementuen bidez identifikatzen da:
a) Izena: Automozioa.
b) Maila: 3-Goi Mailako Lanbide Heziketa.
c) Iraupena: 2000 ordu.
d) Lanbide arloa: Garraioa eta Ibilgailuen Mantentze-lanak.
e) Europako erreferentea: HNSN - 5b (Hezkuntzaren Nazioarteko Sailkapen Normalizatua).
3. artikulua . Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
Foru dekretu honen 1. eranskinean zehazten dira tituluaren lanbide profila, gaitasun orokorra, kualifikazioak eta gaitasun unitateak, lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak, bai eta produkzio sistemaren erreferentzia, haren Nafarroako ingurunea eta haren prospektiba ere, maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 21. artikuluan ezarritakoari jarraituz.
1. Automozioko heziketa zikloaren helburu orokorrak eta hura osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2. eranskinean ageri dira.
2. Heziketa ziklo hau ematen duten lanbide heziketako ikastetxeek programazio didaktiko bat prestatuko dute zikloko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetako bakoitzerako. Programazio hori lan unitateen bitartez garatu eta zehaztuko da.
5. artikulua . Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
1. Heziketa ziklo hau osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2 B) eranskinean garatu dira, azaroaren 3ko 1796/2008 Errege Dekretuaren 10. artikuluan ezarritakoarekin bat.
2. Lanbide modulu horiek bi ikasturtetan antolatuko dira, foru dekretu honen 2 B) eranskinean ezarritako denbora banaketaren arabera. Maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 16.2 artikuluan dauden arauekin bat, denbora banaketa horrek erreferentziazko balioa izanen du heziketa ziklo hau ematen duten ikastetxe guztientzat eta Hezkuntza Departamentuaren baimena beharko da hartan edozein aldaketa egiteko.
3. Lanbide moduluak foru dekretu honen 3. eranskinean ezarritako prestakuntza unitateetan antolaturik ematen ahalko dira, bizitzan zeharko prestakuntza sustatze aldera. Lanbide modulu bakoitza osatzen duten prestakuntza unitateen edukiek modulu horretako eduki guztiak bildu behar dituzte.
4. Prestakuntza unitate bakoitzaren ziurtapenak Nafarroako Foru Komunitatean soilik izanen du balioa. Modulu bereko prestakuntza unitate guztiak gaindituz gero, ikasleak lanbide moduluaren ziurtapenerako eskubidea izanen du. Ziurtapenak Estatu osoan izanen du balioa.
6. artikulua . Batxilergotik zikloan sartzea.
1. Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren 41. artikuluan eta maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 7. artikuluan ezarritakoarekin bat, batxilergoko titulua dutenak sartzen ahalko dira Automozioko goi mailako heziketa zikloan.
2. Zientziak eta Teknologia modalitateko batxilergoa ikasi duten ikasleek lehentasuna izanen dute heziketa ziklo honetan sartzeko.
3. Halaber, maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 7. artikuluak xedatzen duenez, baldintza akademikoak betetzen ez dituztenak ere lanbide heziketan sartzen ahal dira, Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak araututako proba bat gainditzen badute. Goi mailako heziketa zikloetan bide horretatik sartzeko, hemeretzi urte eduki behar dira gutxienez, proba egiten den urtean beteak, edo hemezortzi, egin nahi diren ikasketekin zerikusia duen teknikari tituluren baten jabe izanez gero.
7. artikulua . Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
1. Automozioko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du goi mailako beste edozein heziketa ziklotarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
2. Automozioko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du unibertsitateko gradu tituluak eskuratzeko ikasketetarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
3. Baliozkotzeen araubidea errazteko asmoz, lanbide heziketako goi mailako teknikari tituluen eta unibertsitateko gradu ikasketen arteko kreditu-onarpenari buruzko arauaren esparruan, 120 ECTS kreditu esleitu zaizkie foru dekretu honetan ezarritako ikasketei, heziketa ziklo honetako lanbide moduluen artean banatuak.
8. artikulua . Baliozkotzeak eta salbuespenak.
1. Espainiako Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrari buruzko urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoaren babesean Automozioko goi mailako teknikari tituluan ezarritako lanbide moduluen eta maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren babesean Automozioko goi mailako teknikari tituluan ezarritakoen arteko baliozkotzeak foru dekretu honen 4. eranskinean ageri dira.
2. Lanerako prestakuntza eta orientazioko eta Enpresa eta ekimeneko moduluei dagokienez, azaroaren 3ko 1796/2008 Errege Dekretuaren 15. artikuluan ezarritakoari jarraituko zaio.
3. Abenduaren 15eko 1538/2006 Errege Dekretuaren 49. artikuluan xedatutakoarekin bat, Lantokietako prestakuntzako moduluaren salbuespen osoa edo partziala lortzen ahalko da lan esperientziaren bitartez, betiere automozioarekin zerikusia duen lanbideren batean aritu izana frogatzen bada artikulu horretan adierazten den eran.
9. artikulua . Lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko korrespondentzia.
1. Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoaren 8. artikuluan ezarritakoaren arabera egiaztaturiko gaitasun unitateen eta Automozioko goi mailako teknikari titulurako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen arteko korrespondentziak, haiek baliozkotzeko edo salbuesteko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5.A) eranskinean ageri dira.
2. Halaber, titulu bereko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko korrespondentziak, haiek egiaztatzeko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5 B) eranskinean zehazten dira.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetan irakaslanean aritzea Bigarren Hezkuntzako katedradunei, Bigarren Hezkuntzako irakasleei eta Lanbide Heziketako irakasle teknikoei dagokie, bidezkoa denaren arabera. Foru dekretu honen 6.A) eranskinean ezarritako espezialitateetakoak izan behar dute.
2. Irakasleei eskatzen zaizkien titulazioak, oro har, otsailaren 23ko 276/2007 Errege Dekretuaren 13. artikuluan ezarritakoak dira. Dekretu horren bidez, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan aipatzen diren irakasle kidegoetan sartzeko eta espezialitate berriak eskuratzeko erregelamendua onesten da eta lege organiko horren hamazazpigarren xedapen iragankorrean aipatzen den sarrera-araubide iragankorra arautzen da. Irakaslanari dagokionez aurrekoen baliokideak diren titulazioak, irakasleen espezialitate desberdinetarako, foru dekretu honen 6.B) eranskinean ageri dira.
3. Eskatzen diren titulazioak eta titulua osatzen duten lanbide moduluak emateko bete behar diren gainerako baldintzak, ikastetxe pribatuetako edo hezkuntzakoak ez diren administrazioen zentro publikoetako irakasleentzat, foru dekretu honen 6.C) eranskinean azaltzen dira.
11. artikulua . Irakaslekuak eta ekipamenduak.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak emateko behar diren irakaslekuak foru dekretu honen 7. eranskinean ezarritakoak dira.
2. Irakaslekuek azalera nahikoa izanen dute haietako bakoitzean ematen diren lanbide moduluei dagozkien irakaskuntza jarduerak garatu ahal izateko. Gainera, baldintza hauek bete beharko dituzte:
a) Irakaslekuaren azalera zehazteko, kontuan hartuko da zenbat lagunentzako den. Azalera nahikoa izanen da irakaskuntza-ikaskuntza jarduerak behar adinako ergonomia eta mugikortasunarekin egin ahal izateko.
b) Irakaslekuetan altzari, ekipamendu eta lanerako tresna osagarrietarako nahikoa leku izanen da.
c) Irakaslekuetan erabiltzen diren makina eta ekipamenduetarako segurtasun tarte edo eremuak errespetatu beharko dira.
d) Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak, lanpostuko segurtasunari eta osasunari buruzkoak eta gainerako arau aplikagarriak beteko dira.
3. Hainbat ikasle taldek erabiltzen ahalko ditu irakaslekuak, heziketa ziklo eta hezkuntza etapa berekoak izan edo ez.
4. Irakaslekuek ez dute nahitaez itxituraz bereizirik egon behar.
5. Irakasleku bakoitzean dauden ekipamenduek ikaskuntzaren emaitzen lorpena eta irakaskuntzaren kalitatea ikasleei bermatzeko beharrezkoak eta nahikoak izan behar dute. Gainera ondoko baldintzak bete behar dituzte:
a) Ekipamendu, makina eta abarrekoek ongi ibiltzeko behar duten instalazioa edukiko dute. Segurtasunari eta arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta aplikatu behar diren gainerakoak beteko dituzte.
b) Ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak ikasle kopuruaren araberakoak izanen dira, eta ikaskuntzaren emaitzak lortzea ahalbidetuko dute, irakasleku bakoitzean ematen diren lanbide moduluetako ebaluazio irizpideak eta edukiak kontuan izanik.
6. Hezkuntza Departamentua arduratuko da irakasleku eta ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak egokiak izan daitezen modulu bakoitzeko ikaskuntza-emaitzen araberako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak garatzeko, eta ikasketen eboluzioak sortzen dituen eskarietara egokitu daitezen, horrela ikasketen kalitatea bermatuko baita.
Lehen Xedapen Gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
1. Azaroaren 3ko 1796/2008 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren arabera, Automozioko goi mailako teknikari tituluak, zeinaren curriculuma foru dekretu honetan arautzen baita, eta jarraian aipatzen diren tituluek ondorio akademiko eta profesional berak sortuko dituzte:
a) Ibilgailuen Mekanika eta Elektrizitateko teknikari espezialista, Automozioaren arloan.
b) Makinen eta eraikuntza obretako tresneriaren mantentze-lanetako teknikari espezialista, Eraikuntza eta obren arloan.
c) Automozioko teknikari espezialista, Automozioaren arloan.
2. Halaber, Nafarroako Foru Komunitatean Automozioko goi mailako teknikari tituluari dagokion goi mailako heziketa zikloaren curriculuma ezartzen duen ekainaren 30eko 178/1997 Foru Dekretuaren bidez araututako Automozioko goi mailako teknikari tituluak ere foru dekretu honetan curriculuma arautzen zaion izen bereko tituluak bezalako ondorio akademiko eta profesionalak izanen ditu.
Bigarren Xedapen Gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
Lanerako prestakuntza eta orientazioko moduluak trebakuntza ematen du laneko arriskuen prebentzioko oinarrizko jardueretarako behar diren lanbide erantzukizunak hartzeko (horiek Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua onesten duen urtarrilaren 17ko 39/1997 Errege Dekretuan ezarrita daude), baldin eta moduluak gutxienez 45 eskola ordu baditu, azaroaren 3ko 1796/2008 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren 3. zenbakian ezarritakoarekin bat.
Xedapen Iragankor Bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
Ekainaren 30eko 178/1997 Foru Dekretuan ezarritako Automozioko goi mailako teknikari tituluari dagozkion ikasketak osorik egin ez dituztenek trantsizio epe bat izanen dute hura eskuratzeko. Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak titulu hori eskuratzeko prozedurak erraztuko ditu, horretarako ezarriko den arau-esparruan.
Xedapen Indargabetzaile Bakarra. Arauak indargabetzea.
1. Indarrik gabe utzi da ekainaren 30eko 178/1997 Foru Dekretua, Nafarroako Foru Komunitatean Automozioko goi mailako teknikari tituluari dagokion goi mailako heziketa zikloaren curriculuma ezartzen duena, ezertan galarazi gabe foru dekretu honen xedapen iragankorrean ezarritakoa.
2. Indarrik gabe utzi dira foru dekretu honetan xedatutakoari aurka egiten dioten maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.
Azken xedapenetan lehena. Ezarpena.
Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak 2009-2010 ikasturtean ezarriko du foru dekretu honetan arautzen den curriculuma.
Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
A) LANBIDE PROFILA.
a) Lanbide profila.
Automozioko goi mailako teknikari tituluaren lanbide profila zehazten duten alderdiak ondokoak dira: gaitasun orokorra, lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak, eta Lanbide Kualifikazioen Katalogo Nazionaleko kualifikazioetatik titulu honetan biltzen direnen zerrenda.
b) Gaitasun orokorra.
Titulu honetako gaitasun orokorra honetan datza: automozioaren arloko mantentze-eragiketak eta haien logistika antolatu, programatu eta gainbegiratzea, matxura konplexuak diagnostikatuz eta araudiak eta ibilgailuaren fabrikatzailek ezarritako zehaztapenak betetzen direla bermatuz.
c) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.
Automozioko goi mailako teknikari tituluan biltzen diren kualifikazioak eta gaitasun unitateak honako hauek dira:
TMV049-3: Karrozeria arloaren planifikazioa eta kontrola, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UCO134-3: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak, konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO135-3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO136-3: Gainazalen babes, prestaketa eta apainketako prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO137-3: Ibilgailuen mantentze-lana eta horri lotutako logistika kudeatzea, eraginkortasun, segurtasun eta kalitate irizpideei jaramon eginda.
TMV050-3: Elektromekanika arloaren planifikazioa eta kontrola, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UCO138-3: Sistema elektrikoak, elektronikoak, segurtasunekoak eta erosotasunekoak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO139-3: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO140-3: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea.
-UCO137-3: Ibilgailuen mantentze-lana eta horri lotutako logistika kudeatzea, eraginkortasun, segurtasun eta kalitate irizpideei jaramon eginda.
d) Lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak.
1) Ibilgailuen funtzionamendu arazoen aurrediagnostikoa egitea, behar den lan-agindua prestatzeko.
2) Ibilgailuaren matxuren diagnostikoa egitea, behar diren bitartekoak eta ekipoak aukeratu eta erabiltzea eta eragiketetan hurrenkera logikoari jarraitzea.
3) Tasazioak eta aurrekontuak egitea karrozeria arloan eta elektromekanika arloan.
4) Ibilgailuen konponketako tailer batean mantentze-lanen prozesuak planifikatzea, eta ezarritako metodo eta denborak betearaztea.
5) Ordezko piezen arloa kudeatzea, izakinak kontuan hartuta, erosketako eta salmentako aldagaien arabera.
6) Mantentze-eragiketetan beharrezkoak diren lan-plantilla eta tresnek bete behar dituzten ezaugarriak definitzea, lan-plantilla eta tresna horiek diseinatzeko.
7) Ibilgailu-flota handien mantentze-lanak programatzea, ahalik eraginkorrenak izan daitezen.
8) Automozioaren sektorean ibilgailuen konponketako lantegia osatzen duten instalazio eta ekipamenduen mantentze-lanetarako programak antolatzea.
9) Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegia administratu eta kudeatzea, eta legezko betebeharrak ezagutu nahiz betetzea.
10) Lantokiaren garbiketa eta ordena kudeatzea, eta lan osasuneko baldintzak nahiz ingurumen eraginari buruzkoak betetzea.
11) Kontsultak egitea pertsona egokiari, mendekoen autonomia errespetatzen jakitea eta komeni denean informazioa ematea.
12) Berrikuntzaren eta eguneratzearen aldeko jarrerari eustea bere lan esparruan, bere lanbide inguruneko teknologiaren eta antolamenduaren aldaketetara moldatzeko.
13) Gerta daitezkeen egoera kolektiboen gidaritza hartzea, pertsonen arteko eta laneko gatazketan bitartekari aritzea, laneko giro atsegina lortzen laguntzea eta une oro zintzotasunez, errespetuz eta tolerantziaz jokatzea.
14) Teknologiaren eta antolamenduaren aldaketek ekartzen ahal dituzten lanpostu desberdinetara eta lan egoera berrietara moldatzea.
15) Arazoak konpontzea eta bakarkako erabakiak hartzea, bere eskumeneko eremuan ezarritako arau eta prozedurei jarraituz.
16) Bere eskubideak baliatzea eta lan harremanek dakartzaten eginbeharrak betetzea, indarra duen legedian ezarritakoarekin bat.
17) Bere lanbide karrera kudeatzea, enplegurako, autoenplegurako eta ikasteko aukerak aztertuz.
18) Bizitza ekonomiko, sozial eta kulturalean modu aktiboan parte hartzea, jarrera kritiko eta arduratsuarekin.
B) PRODUKZIO SISTEMA.
a) Lanbide eta lan ingurunea.
Profesional honek ibilgailuak egin eta mantentzen dituzten industrietan egiten du lan, azpisektore hauetan: automobilak, ibilgailu astunak, traktoreak, nekazaritzako, erauzte industrietako, eraikuntzako eta herri lanetako makinak, aseguru-konpainiak, ibilgailuak eta osagaiak fabrikatzen dituzten enpresak, ibilgailuen azterketa teknikoak egiten dituzten enpresak, ibilgailu multzo eta azpimultzoen saio-laborategiak, ibilgailuen egiaztapen, diagnosi eta ordezko piezen fabrikazio, salmenta eta merkaturatzean aritzen diren enpresak, eta ibilgailuen alokairu enpresak, zerbitzu publikoak, bidaiari eta salgaien garraioa.
Hauek dira jarduera eta lanpostu aipagarrienak:
-Elektromekanika arloko burua.
-Ibilgailuen harreragilea.
-Motordun ibilgailuen lantegiko burua.
-IATko arduraduna.
-Ibilgailuen peritu tasatzailea.
-Zerbitzuburua.
-Ordezko piezen arloko arduraduna.
-Ibilgailuekin zerikusia duten ekipamenduen arlo komertzialeko arduraduna.
-Karrozeria arloko arduraduna: xafla eta pintura.
b) Nafarroako lurralde ingurunea.
Nafarroako automozio sektoreak funtsezko eta garrantzi handiko eginkizuna betetzen du Komunitatearen ekonomian, dela sektoreko fakturazioaren ikuspegitik, dela automobilak, autobusak eta nekazaritzako, herri lanetako eta trenbideko makinak fabrikatzeko enpresetako lanpostu zuzenak eta zeharkakoak sortzearen ikuspegitik, baita haien kudeaketa, mantentze-lan eta konponketei loturik dauden produktu eta zerbitzuen ikuspegitik ere. Zabala eta askotarikoa da produkzio jarduerari laguntzeko zerbitzuak ematea xede duten lanen sorta.
Munduan lehiakortasuna gero eta handiagoa izanik, eta etengabe berritu eta joeretara egokitu behar izaten denez, Nafarroan 2009ko Automozio Sektorearen Lehiakortasun Plana onetsi da. Plan horren helburuetako batzuk dira giza baliabideen gaitasun teknikoa hobetzea, produkzio estrategiak eta antolaketa-prozesu aurreratuak ezartzea, eta produkzioa ibilgailu jasangarrietara bideratzea (hibridoak, elektrikoak eta gas gutxiago botatzen dutenak). Curriculum honen diseinuak sektorearen eskari horiei erantzuten die, eta eskarietako azkenari dagokionez, Nafarroarako bereziki ibilgailu hibrido, elektriko eta hidrogenozkoen modulua sortu da.
c) Prospektiba.
Elektromekanikaren arloko produkzio sektorea aztertuz ikusten da jardueraren bilakaera honako hau dela: matxurak antzeman, diagnostikatu eta konpontzeko teknologia berriak aplikatzea, motor berriak agertzea, elektrikoak nahiz hibrido direlakoak. Hain zuzen ere, motor horietan abiadura aldatzeko gailuen ordez abiadura-aldagailuak erabiliko dira, eta bestalde, petroliotik ez datozen erregai berriak erabiltzen hasiko dira.
Karrozeriaren arloan teknika berriak agertzea aurreikusten da, egituretarako material berriak, osagaiak lotzeko sistema berriak eta makina nahiz tresna berriak erabiltzearen ondorioz.
Ibilgailuen segurtasun aktiboan eta pasiboan arauen bilakaeraren ondorioz kalitate maila hobea eskatuko da mantentze-lanetan eta, beraz, horiek zorrotzago kontrolatu beharko dira; berariazko kalitate arauak ulertu eta behar bezala aplikatzea izanen da oinarria.
Antolaketaren alderdian aldaketak aurreikusten dira aplikatu beharreko estrategia eta prozeduretan, mantentze-lanaren prebentzioaren kontzeptupean sortutako produktu berrien ondorioz: joera prebentziozko eta iragarpenezko mantentze-lana gero eta gehiagotan egitea eta zuzentzeko mantentze-lanaren bidez multzoak, taldeak eta osagaiak ordeztea da. Hori guztia dela-eta eskakizunak handiagoak dira laguntzako logistikan, bai prebentziozko eta iragarpenezko mantentze-lanean, bai zuzentzeko mantentze-lanean.
Alderdi ekonomikoan enpresetan inbertsioak egitea aurreikusten da, batez ere ibilgailuen parkea modernizatu ahala sektorearen teknologia gero eta aurreratuagoa delako, eta mantentze-lanean laguntzeko logistikaren eskakizunak gero eta handiagoak direlako.
Lantegietan segurtasun planak garatzeak, segurtasunari, prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko araudia aplikatzearekin batera, eta lantegiak hondakin eta agente kutsatzaileen tratamenduari eta kudeaketari egokitzeak zorroztasun handiagoa ekarriko du haiek aplikatu eta betetzeko.
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
A) HEZIKETA ZIKLOAREN HELBURU OROKORRAK.
Heziketa zikloaren helburu orokorrak hauek dira:
a) Informazioa eta, oro har, ibilgailuen arloko mantentze eta konpontze eragiketekin, ekipoekin eta tresnekin lotutako hizkuntza sinbolikoa interpretatzea, konponketaren aurre-diagnostikoa egiteko.
b) Ibilgailuaren sistemak aztertzea, diagnosi teknikak erabiliz matxurak antzemateko, eta matxura horietarako konponbideak proposatzea.
c) Neurketa teknikak interpretatzea eta karrozeriari, txasisari eta kabinari aplikatzea, horien deformazioak antzemateko eta konponketa-prozesuak proposatzeko.
d) Mantentze-lanetako eta elementu metaliko, sintetiko eta egiturazkoak konformatzeko prozesuak planifikatzeko beharrezkoak diren eragiketa eta bitartekoak identifikatzea.
e) Gainazalen babes, berdintze eta apainketako prozesuak aztertzea, egin beharreko mantentze edo konponketa zehazteko, eta hori egiteko beharrezkoak diren eragiketak ezartzea.
f) Motorren eta beren sistema lagungarrien funtzionamenduan planteatzen den sintomatologia interpretatzea, horien mantentze-lanaren eta konponketaren prozesuak zehazteko.
g) Errodaje-trenaren eta indarren transmisio sistemaren funtzionamenduaren anomaliak eta parametroen desbideratzeak interpretatzea, horien mantentze-lanetako prozesuak antolatzeko.
h) Ibilgailuaren sistema elektrikoak eta elektronikoak aztertzea, beren mantentze-lana planifikatzeko eta konpontze prozesuak proposatzeko.
i) Flota handien eraginkortasunik handiena lortzeko kontrolatu behar diren parametroak definitzea, flota horien mantentze-lan programatua planifikatzeko.
j) Erosketako aldagaiak aztertzea, biltegiko izakinak kontuan hartuta, ordezko piezen arloa kudeatzeko.
k) Mantentze-lanetako eragiketak egiteko beharrezkoak diren jarduera eta bitartekoak identifikatzea, beharrezko informazio eta euskarriak erabilita, tasazioak eta konponketako aurrekontuak egiteko.
l) Laneko eta ingurumeneko segurtasun arauak interpretatzea indarreko araudiaren eta ezarritako dokumentazioaren arabera, arau horiek betetzen direla gainbegiratzeko.
m) Enpresaren egitura hierarkikoa aztertzea, lantaldeko kide bakoitzaren zereginak eta erantzukizunak identifikatzea, taldeko lana antolatu eta koordinatzeko.
n) Produkzio prozesuko lan jarduerak baloratzea eta prozesu osoari egiten dioten ekarpena identifikatzea, lantaldeetan modu aktiboan parte hartzeko eta produkzioaren helburuak lortzeko.
o) Ikasteko aukerak eta lan munduarekin duten lotura identifikatu eta baloratzea, eta merkatuko eskaintzak eta eskariak aztertzea, eguneratzeko eta berritzeko gogoari eusteko.
p) Negozio aukerei antzematea, merkatuko eskariak identifikatuz eta aztertuz, enpresa txiki bat sortu eta kudeatzeko.
q) Gizarteko eragile aktiboa den aldetik dituen eskubideak eta betebeharrak ezagutzea, eta herritar demokratiko gisa parte hartzeko baldintza sozialak eta lan arlokoak arautzen dituen lege-esparrua aztertzea.
B) LANBIDE MODULUAK.
a) Izena, iraupena eta sekuentziazioa.
Automozioko goi mailako teknikariaren curriculumeko lanbide moduluen zerrenda ematen da jarraian, izena, iraupena eta denbora banaketa zehazturik.
| KODEA | IZENA | ORDUAK GUZTIRA | KLASEAK ASTEAN | KURTSOA |
| 0291 | Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak | 220 | 7 | 1. |
| 0292 | Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak | 200 | 6 | 1. |
| 0293 | Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak | 220 | 7 | 1. |
| 0294 | Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak | 200 | 6 | 1. |
| 0300 | Enpresa eta ekimena | 60 | 2 | 1. |
| NA01* | Ingelesa I | 60 | 2 | 1. |
| NA03* | Ibilgailu hibridoak, elektrikoak eta hidrogenozkoak | 70 | 3 | 2. |
| 0295 | Gainazalen tratamendu eta estaldura | 240 | 11 | 2. |
| 0296 | Ibilgailuaren egiturak | 130 | 6 | 2. |
| 0297 | Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika | 90 | 4 | 2. |
| 0309 | Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak | 50 | 2 | 2. |
| 0299 | Lanerako prestakuntza eta orientazioa | 90 | 4 | 2. |
| 0298 | Automozio proiektua | 30 | Enpresaren ordutegian | 2. |
| 0301 | Lantokietako prestakuntza | 340 | Enpresaren ordutegian | 2. |
| (*) Nahitaezko modulua Nafarroako Foru Komunitatean. | ||||
b) Lanbide moduluen garapena.
Lanbide modulua: Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak
Kodea: 0291.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 13.
Iraupena: 220 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Zirkuitu elektrikoak muntatzen ditu eta beren osagaien funtzionamenduko parametroak elektrizitatearen eta elektromagnetismoaren oinarri eta legeekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elektrizitatearen eta elektromagnetismoaren oinarri eta lege garrantzitsuenak azaldu dira.
b) Korronte zuzeneko oinarrizko zirkuituen ebazpena azaldu da.
c) Korronte elektrikoaren sorkuntzaren eta eraldaketaren oinarriak azaldu dira.
d) Ibilgailuan aplikatzen diren osagai elektriko eta elektronikoen funtzionamendua interpretatu da.
e) Zirkuituak marraztu dira araudi eta sinbologia espezializatuak aplikatuz.
f) Neurketako ekipamenduak aukeratu eta kalibratu dira.
g) Elementuak aukeratu dira eta zirkuituak muntatu dira osagai elektriko eta elektronikoekin.
h) Konexio elektrikoek eskatutako kalitatea dutela egiaztatu da.
i) Zirkuituetako parametro elektrikoak neurtu eta ebaluatu dira.
j) Parametroak doitu dira behar den bezala.
k) Egiaztatu da zirkuituak betetzen dituela ezarritako funtzionamendu-zehaztapenak.
l) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da egindako eragiketetan.
2. Ibilgailuetako sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen eraginkortasuna interpretatzen du, eta sistema horien eginkizuna mantentze-prozesuekin lotzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, sinbologia ibilgailuko osagaiekin lotuz.
b) Sistema bakoitzaren osaera deskribatu da: abiatzea, karga, argiak, maniobra, kontrola, seinalizazioa eta sistema akustikoak, besteak beste.
c) Besteak beste, segurtasunari eta erosotasunari, klimatizazioari, ixte zentralizatuari, alarmari, soinu ekipoei eta komunikazioari dagozkien sistemetako bakoitzaren osaera deskribatu da.
d) Zirkuitu elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko zirkuituen funtzionamendua azaldu da.
e) Potentziako sistema elektrikoak deskribatu dira eta sistema horien erabilera ibilgailuen propultsioko teknologia berriekin lotu da.
f) Zirkuituetako osagaien funtzionamendua deskribatu da, eta horien arteko harremana azaldu da.
g) Zirkuitu elektrikoen eta elektronikoen eskemak egin dira.
h) Sistema batzuetan eta besteetan doitu beharreko parametroak azaldu dira.
i) Zirkuituen mantentze-eragiketak azaldu dira.
j) Zirkuituetan egin beharreko saiakuntza eta probak nahiz beharrezkoak diren ekipamenduak deskribatu dira.
3. Zirkuitu elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko zirkuituen matxurak diagnostikatzen ditu, eta funtzionamenduko parametroen adierazpen edo balioak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Planteatutako anomalien azterketa sistematikoa egin da eta zein sistematan sortu diren identifikatu da.
b) Aztertutako zirkuituetako bakoitzean egiaztatu behar diren multzo edo elementuak identifikatu dira.
c) Matxura konpontzeko prozesuekin lotutako dokumentazio teknikoa aukeratu da.
d) Diagnostikorako neurketako ekipamendu edo tresna aukeratu eta kalibratu da.
e) Diagnostiko prozesuaren sekuentziazio logikoaren diagrama egin da, bidezkoa denean arazoaren zergati-ondorio diagrama laguntza gisa erabiliz.
f) Autodiagnostikoko gailuak erabiltzeko konexioak identifikatu dira.
g) Diagnostikoko ekipamendua konektatu da oinarrizko zehaztapenei jarraituz.
h) Aztertu behar ziren parametroen balioak neurtu dira eta zehaztapenekin konparatu dira.
i) Matxura identifikatu da eta non dagoen aurkitu da.
j) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita segurtasun pertsonala eta ingurumen babesa ere.
4. Konponketako prozedurak zehazten ditu, eta aurkitu diren matxuren zergatiak eta ondorioak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Arazoa definitu da, eta modu argi eta zehatzean adieraztea lortu da.
b) Diagnostikoko parametroen balioak dokumentazio teknikoan agertzen direnekin konparatu dira, zein elementu konpondu edo ordeztu behar den zehazteko.
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu dira eta eman duten informazioa zehaztapen teknikoekin konparatu da.
d) Matxuraren zergatia zehaztu da, eta sistema diferenteen artean plantea daitezkeen elkarreraginak identifikatu dira.
e) Egin beharreko eragiketen sekuentziazio logikoaren eskema egin da.
f) Konponketako alternatiba diferenteak sortu dira, diagnostikoa kontuan hartuta.
g) Aukeratutako alternatibaren aldeko arrazoiak azaldu dira.
h) Aukeratutako prozeduraren arabera erabili behar diren ekipamendu eta tresnak zehaztu dira.
5. Mantentze-eragiketak egiten ditu ibilgailuetako sistema elektrikoetan eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemetan, eta definitutako mantentze-prozedurak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta parametroak mantendu beharreko sistemarekin lotu dira.
b) Erabiliko diren ekipamendu eta tresnak aukeratu eta prestatu dira.
c) Ibilgailuetako sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen multzo edo elementuak desmuntatu eta muntatzeko eragiketak egin dira.
d) Elementu edo multzoak konpondu dira, konpontzen ahal direla ikusten denean.
e) Behar ez diren erresistentziak dituzten konexio elektrikoak egiaztatu eta konpondu dira.
f) Aire girotuko sistemaren fluido-berreskuratzaileak erabili dira, araudien arabera.
g) Parametroen balioak leheneratu dira, zehaztapen teknikoetan adierazita dagoenaren arabera.
h) Kudeaketa elektronikoko unitateen historiak ezabatu dira.
i) Mantentze-eragiketek beste sistema batzuei ez dietela eragiten egiaztatu da.
j) Sistema konpondu ondoren bere funtzionaltasun-ezaugarriak leheneratu direla egiaztatu da.
k) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko arauak ere.
6. Elektromekanikaren arloan aldaketa eta erreforma garrantzitsuak planifikatzen ditu, eta planteatutako erreformaren zehaztapenak indarreko araudiarekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erreforma garrantzitsuari edo ekipamendu berriaren instalazioari aplikatu beharreko araudia interpretatu da.
b) Erreforma garrantzitsua edo ekipamendu berriaren instalazioa tipifikatu da.
c) Erreformari edo ekipamendu berriaren instalazioari buruzko krokisak eta eskemak egin dira.
d) Erreformaren edo instalazio berriaren energia balantzea kalkulatu da eta ibilgailuak jasaten ahalko duen zehaztu da.
e) Beharrezkoak diren material eta prozesuak aurreikusi dira ibilgailuaren zein jarri beharreko pieza edo mekanismoaren eskuliburuak kontsultatuta.
f) Aldaketaren edo instalazio berriaren kostua kalkulatu da, hori burutzeko egoten ahal diren eragozpenak kontuan hartuta.
g) Aukeratutako konponbidearen arrazoiak azaldu dira, segurtasunaren eta muntaketa-bideragarritasunaren ikuspegitik.
h) Beharrezkoa den dokumentazioa zehaztu da, eta egokia den dokumentazioa prestatu da.
i) Erreforma garrantzitsua edo instalazio berria baimentzeko esku hartzen duten organismoak aurkitu dira.
j) Egindako jardueretan arretaz jokatu da eta laguntza eman da.
k) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko arauak ere.
Edukiak.
Zirkuituak muntatzea:
-Elektrizitateko eta magnetismoko oinarriak, magnitudeak eta legeak.
-Korronte zuzeneko oinarrizko zirkuituen ebazpena.
-Korrontea sortzea.
-Elektrizitate-metagailuak.
-Neurketa elektrikoko magnitude eta unitateak erabiltzea.
-Korronte zuzeneko zirkuituen azterketa.
-Funtsezko osagai elektriko eta elektronikoak: identifikazioa, ezaugarriak eta osaera.
-Elementu elektriko eta elektronikoen sinbologia normalizatua.
-Zirkuituen ebazpenean erabiltzen diren lege eta erregelak.
-Oinarrizko funtzio logiko digitalak identifikatzea.
-Konektoreak eta terminalak, motak, tresnak eta lotzeko lanabesak.
-Neurketa, funtzionamendu, kalibrazio, doikuntza eta konexioko gailuak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, zirkuituen muntaketan.
Ibilgailuetako sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak:
-Ibilgailuko osagai elektriko eta elektronikoak: funtzionamendua eta ezaugarriak.
-Abiatze-, karga-, argiztapen-, maniobra-, kontrol- eta seinalizazio-sistemen, sistema akustikoen eta beste batzuen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Gailu piroteknikoak dituzten ekipamenduen erabilera.
-Segurtasunari, klimatizazioari, ixte zentralizatuari, alarmari, soinu ekipoei eta komunikazioari dagozkien sistemen eta beste batzuen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Propultsio elektrikoko sistemak motor hibridoetan: sistemaren ezaugarriak eta funtzionamendua. Potentziako sistemak eta korrontea sortzeko sistemak.
-Zirkuitu elektrikoen instalazioaren oinarrizko kalkuluak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Parametro nagusiak.
-Mantentze-prozesuak
-Zirkuitu elektrikoetan egin beharreko saiakuntza eta probak.
-Datuen transmisioko sistemak (besteak beste CAM, MOSH, multiplexatua, Bluetooth).
-Kontrol eta diagnostikoko ekipamenduak.
Sistemetako matxuren diagnostikoa:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Autodiagnostikoko gailuak erabiltzeko konexioak identifikatzea.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Ekipamenduen erabilerako, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia.
Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Aplikatu beharreko araudiak.
Sistemen mantentze-lana:
-Ekipamenduak, tresnak eta lanabesak.
-Desmuntaketa, muntaketa eta mantentze-laneko prozesuak.
-Konpontzeko prozesuak.
-Fluidoak manipulatzeko prozedurak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Ekipamenduen erabilerako, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia.
Ibilgailuen erreforma garrantzitsuak:
-Erreformaren ziurtagiriak.
-Aplikatu beharreko legedia.
-Erreformaren tipifikazioa.
-Muntatu beharreko ekipamenduaren fabrikatzailearen nahitaezko dokumentazioa, lantegiarena eta bezeroarena.
-Esku hartzen duten organismo eta entitateak, planteatutako erreforma zein den.
-Erreforma garrantzitsuaren prozesua planifikatzea.
-Erreforma garrantzitsu baten edo ekipamendu berrien instalazio eta muntaketaren kostuaren kalkulua.
-Ekipamendu berriaren energia balantzeen kalkulua.
-Ekipamenduen erabilerako, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da matxurak diagnostikatzeko eta ibilgailuetako sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen mantentze eta konpontze prozesuak kontrolatzeko.
Honelako alderdiak biltzen ditu:
-Matxurak konplexuak diagnostikatzea.
-Esku hartzeko prozesua zehaztea.
-Eragiketak kontrolatzea.
-Funtzionamendua egiaztatzea.
Funtzio horri lotutako lanbide jarduerak ondokoetan aplikatzen dira:
-Ibilgailuak jasotzea.
-Sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen diagnostikoa.
-Konpontzeko prozesuen kudeaketa.
-Ekipamenduen mantentze-lan programatuaren kudeaketa.
Modulua teoriko-praktikoa denez, beharrezkoak dira elektrizitateko berariazko ikasgela bat eta tailer elektriko bat. Ikasgelak zein lantegiak baliabide hauek izan beharko dituzte, besteak beste: Interneterako konexioa duen ordenagailua, proiektorea, maketak, saiakuntza bankuak eta tresnak.
Modulu honek nola edo hala titulua osatzen duten modulu teknikoekin zerikusia du. Hala ere, komenigarria da Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak izeneko moduluarekin lotuta dagoela nabarmentzea. Izan ere, bi moduluek elektrizitatearekin eta elektronikarekin harremana duten ekipamendu eta tresnak erabiltzen dituzte eta sarriago matxura elektriko eta elektronikoak diagnostikatzen dira. Halaber, bi moduluetan garrantzitsua da osagai elektriko eta elektronikoei buruzko jakintza, baita eskema elektrikoak interpretatzen jakitea ere. Dena dela, lotura hori egoteak ez du esan nahi eduki gehiago metatuko direnik; aitzitik, Motorrei buruzko moduluan aurreikusitako helburuak behar bezala lortzeko beharrezko osagarria dakar.
Irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuko jarduera lerroak honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko lirateke, proposamen gisa:
UT1: Elektrizitatearen oinarrizko kontzeptu eta legeak. Osagai elektriko eta elektronikoak. Sistemen mantentze-lanean erabiltzen diren ekipamendu, tresna eta lanabesak.
UT2: Eskema elektrikoen interpretazioa, sinbologia eta normalizazioa. Zirkuitu elektrikoen instalazio, aldaketa eta egiaztapena.
UT3: Ibilgailuaren karga-sistemaren azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT4: Abiatze-sistemaren azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT5: Klimatizazio-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT6: Ibilgailuko seinalizazio eta maniobrako zirkuitu elektrikoen eta zirkuitu akustikoen, kontroleko zirkuituen eta zirkuitu lagungarrien azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT7: Sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT8: Sistema multiplexatuen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Elektrizitatearen oinarrizko kontzeptu eta legeak. Osagai elektriko eta elektronikoak. Sistemen mantentze-lanean erabiltzen diren ekipamendu, tresna eta lanabesak.
Unitate honen xedea ikasleei elektrizitatearen funtsezko kontzeptu eta legeak nahiz ibilgailuetan erabiltzen diren osagai elektriko eta elektronikoak ezagutaraztea da. Unitatea garatzean osagai horiekin muntaketak egin beharko lirateke beren funtzionamendua ulertzeko.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Ohm-en legearen azalpena.
-Osagai elektrikoak eta elektronikoak dituzten zirkuituak muntatzea entrenatzeko gailu batean.
-Neurketa elektrikoak egitea entrenatzeko gailu batean edo maketa batean muntatutako zirkuituetan.
UT2: Eskema elektrikoen interpretazioa, sinbologia eta normalizazioa. Zirkuitu elektrikoen instalazio, aldaketa eta egiaztapena.
Unitate honek osagarri elektrikoen instalazio egiaztapena eta aldaketa elektriko eta elektronikoak barnean hartuko lituzke. Unitate honen bidez, ikasleek ondoko gaitasun hauek izan beharko lituzkete: zirkuitu elektrikoen oinarrizko kalkuluak, instalatu beharreko zirkuituen sekzio eta potentzien kalkulua nahiz horien babesen kalkulua egitea, energia balantzeak egitea, instalazio berrien muntaketa-prozesuak nahiz horien geroko egiaztapena egitea, zirkuitu elektrikoa interpretatzea sinbologia normalizatuarekin, dauden zirkuituetan aldaketak egitea ibilgailuaren ezaugarrien arabera, zirkuitu horiek instalatu ondoren egiaztatu eta kontrolatzea eta erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatzea.
Lortu nahi diren helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Laneko arriskuen prebentzioa eta ingurumenaren babesa zirkuituen muntaketan aplikatzea.
-Ibilgailuko zirkuitu elektrikoak irudikatzeko eskemak egitea, sinbologia normalizatua erabiliz.
-Zirkuitu elektriko baten muntaketa egitea terminalak, konektoreak, fusibleak, etab. jarriz.
UT3: Ibilgailuaren karga-sistemaren azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea ikasleek gaitasun hauek izan ditzatela da: ibilgailuko karga-sistema identifikatzea, sistemaren funtzionamendua nahiz bere osagaiak ezagutzea, sinbologia normalizatua erabiliz eskema elektrikoak interpretatu eta egitea, matxurak diagnostikatzea eta konponketa nahiz egiaztapen prozesuak antolatzea, sistemako elementuak desmuntatu eta muntatzea, saiakuntza bankuetan beharrezkoak diren saiakuntzak egitea, prozesuan kontuan hartu behar den erabilerako eta segurtasuneko araudia aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Zirkuituko osagai bakoitzaren funtzionamendua azaltzea, eta egoten ahal diren elkarreraginak azaltzea.
-Baterien mantentze-lana egitea.
-Bankuetan alternadoreak egiaztatzea.
UT4: Abiatze-sistemaren azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek ibilgailuaren abiatze-sistema, horren osagaiak eta bere elementuen funtzionamendua ezagut ditzatela, eskema normalizatuak interpreta eta egin ditzatela, eta matxurak diagnostikatzeko eta konponketako eta geroko egiaztapeneko prozesuak antolatzeko gai izan daitezela, eta halaber, elementuak desmunta eta munta ditzatela, saiakuntza-bankuak erabiliz eta erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Abiatze-motorren funtzionamendua eta osaera azaltzea.
-Abiatze-zirkuituaren eskema irudikatzea sinbologia normalizatua erabiliz.
-Abiatze-motorrak desmuntatu eta muntatzea.
UT5: Klimatizazio-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek aireztatze, berotze eta aire sistemak ezagut ditzatela, eskema normalizatuak interpreta eta egin ditzatela, eta matxurak diagnostikatzeko eta konponketako eta geroko egiaztapeneko prozesuak antolatzeko gai izan daitezela, eta halaber, elementuak desmunta eta munta ditzatela, erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Laneko arriskuen prebentzioa eta ingurumenaren babesa aire girotuko instalazioetako berreskuratze eta birziklapenean eta zirkuitua hustu eta kargatzean aplikatzea.
-Klimatizazio-sistemaren funtzionamendua eta jarraipen elektrikoa egiaztatzea maketa batean.
-Aire girotuko instalazioetako berreskuratze eta birziklapena egitea eta zirkuitua hustu eta kargatzea.
UT6: Ibilgailuko seinalizazio eta maniobrako zirkuitu elektrikoen eta zirkuitu akustikoen, kontroleko zirkuituen eta zirkuitu lagungarrien azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek ondoko hauek ezagut ditzatela: argiteria zirkuituak eta beren osagaiak, seinalizazio eta maniobra zirkuituak, kontroleko zirkuituak eta zirkuitu lagungarriak, beren elementuen funtzionamendua; eta halaber, gaitasun hauek izan ditzatela: eskema normalizatuak interpretatu eta egitea, eta matxurak diagnostikatzeko eta konponketako eta geroko egiaztapeneko prozesuak antolatzea, eta gainera, elementuak desmuntatu eta muntatzea, erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Maketetan argiteria zirkuituak, maniobra zirkuituak, zirkuitu akustikoak eta haizetako-garbigailuak instalatzea.
-Argien doikuntza egitea ekipamendu egokiekin.
-Argiteria zirkuituen, seinalizazio eta maniobra zirkuituen, kontrol zirkuituen eta zirkuitu lagungarrien funtzionamendu egokia egiaztatzea begizko ikuskapenaren bidez eta gailu egokiekin egindako egiaztapenen bidez.
UT7: Sistema elektrikoen eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek honako hauek ezagut ditzatela: sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak, ixte-sistema zentralizatua, beira-igogailu elektrikoak, airbag-a, pretentsoreak, car-audio, etab., eskema normalizatuak interpretatu eta egitea, eta matxurak diagnostikatzeko eta konponketako eta geroko egiaztapeneko prozesuak antolatzeko gai izan daitezela, eta halaber, elementuak desmunta eta munta ditzatela, erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Segurtasuneko eta erosotasuneko sistemen eskema normalizatuak egitea.
-Ixte-sistema zentralizatuko sistema osatzen duten multzo eta elementuak desmuntatu eta muntatzeko eragiketak deskribatzea.
-Beira-igogailu elektrikoen sistemaren funtzionamendu egokia egiaztatzea begizko ikuskapenaren bidez eta gailu egokiekin egindako egiaztapenen bidez.
UT8: Sistema multiplexatuen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek multiplexazio-sistemak ezagut ditzatela, eskema normalizatuak interpreta eta egin ditzatela, eta matxurak diagnostikatzeko eta konponketako eta geroko egiaztapeneko prozesuak antolatzeko gai izan daitezela, eta halaber, elementuak desmunta eta munta ditzatela, erabilerako eta segurtasuneko arauak aplikatuta.
Unitate honen helburuak ongi betetzeko, proposamen gisa ondoko jarduera hauek egin litezke, besteak beste:
-Ibilgailu batean sistema multiplexatuaren osagaiak kokatzea (diagnostikorako hartunea, gateway-a, kontrol-unitateak, etab.).
-Diagnostikoko ekipamenduaren bidez, eta CAN-Bus izenekoa erabiliz, matxuren memoria egiaztatzea eta matxurak ezabatzea.
Lanbide modulua: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak
Kodea: 0292.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 13.
Iraupena: 200 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Fluido-zirkuituak muntatzen ditu, beren elementuen funtzioa zirkuituaren eraginkortasunarekin lotuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sistema hidraulikoetan eta ibilgailuen pneumatikoetan erabiltzen diren fluidoen ezaugarriak deskribatu dira.
b) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, bertako sinbologia elementuen zehaztapen eta ezaugarriekin lotuz.
c) Zirkuituaren eskema egin da sinbologia normalizatua erabiliz.
d) Fluido-zirkuituen kargaren galera kalkulatu da taulak erabiliz.
e) Zirkuitua eratzen duten elementuak zehaztu dira, beren eraginkortasuna kontuan hartuta.
f) Zirkuitua muntatu da, eta bere elementuen arteko interferentziarik edo ihesik ez dagoela egiaztatu da.
g) Funtzionamenduko parametroak neurtu dira eta parametro horiek doitu dira.
h) Zirkuitua osatzen duten elementuen egokitasuna egiaztatu da, beren azken eraginkortasuna kontuan hartuta.
i) Muntatutako zirkuituak zehaztapenak betetzen dituela eta aurreikusitako eraginkortasuna lortzen dela egiaztatu da.
2. Errodaje-trenaren eta indarren transmisio sistemaren osagaien eraginkortasuna interpretatzen du, eta sistema horien eginkizuna mantentze-prozesuekin lotzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Errodaje-trenaren eta indarren transmisio sistemaren osagaien funtzionamendu-diagramak egin dira.
b) Sistemak osatzen dituzten elementuen funtzionamendua deskribatu da.
c) Sistemak irudikatzen dituzten eskemak marraztu dira, normalizatutako sinbologia erabiliz.
d) Errodaje-trenaren eta indarren transmisio sistemaren arteko elkarreragina deskribatu da.
e) Sistemen funtzionamenduko parametroak deskribatu dira eta parametro horiek doitu dira.
f) Kudeaketa elektronikoko elementuak deskribatu dira eta beren funtzioa sistemaren eraginkortasunarekin lotu da.
g) Zentral elektronikoen datuak atera eta kargatzeko eta zeroan jartzeko modua deskribatu da.
h) Sistemak osatzen dituzten elementuak identifikatu dira ibilgailuan bertan.
3. Transmisio sistemen eta errodaje-trenen matxurak diagnostikatzen ditu, eta funtzionamenduko parametroen adierazpen edo balioak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diagnostikorako metodo eta ekipamenduak deskribatu dira eta matxuraren sintomatologiarekin lotu dira.
b) Matxura diagnostikatzeko prozesuarekin lotutako dokumentazio teknikoa aukeratu da.
c) Neurketa egiteko ekipamenduak aukeratu dira eta diagnostikatu beharreko sistemarekin konektatu dira, abian jarri dira eta kalibratu dira.
d) Diagnostiko prozesuaren sekuentzia logikoaren diagrama egin da, eta bidezkoa izan denean zergati-ondorio diagramak laguntza gisa erabili dira.
e) Zentralita elektronikoetako datuak atera dira matxura zehazteko.
f) Sistema osatzen duten sentsore eta eragingailuen eraginkortasuna egiaztatu da.
g) Sistemetako parametroak neurtu dira eta zehaztapen teknikoetan agertzen direnekin konparatu dira.
h) Matxura identifikatu da eta non dagoen aurkitu da.
i) Konponketako alternatiba diferenteak sortu dira, diagnostikoa kontuan hartuta, eta erabili beharreko prozedura zehaztu da.
4. Konponketako prozedurak zehazten ditu, eta aurkitu diren matxuren zergatiak eta ondorioak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Arazoa definitu da, eta modu argi eta zehatzean adieraztea lortu da.
b) Diagnostikoko parametroen balioak dokumentazio teknikoan agertzen direnekin konparatu dira, zein elementu konpondu edo ordeztu behar den zehazteko.
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu dira eta eman duten informazioa zehaztapen teknikoekin konparatu da.
d) Matxuraren zergatia zehaztu da, eta sistema diferenteen artean plantea daitezkeen elkarreraginak identifikatu dira.
e) Egin beharreko eragiketen sekuentziazio logikoaren eskema egin da.
f) Konponketako alternatiba diferenteak sortu dira, diagnostikoa kontuan hartuta.
g) Aukeratutako alternatibaren aldeko arrazoiak azaldu dira.
h) Aukeratutako prozeduraren arabera erabili behar diren ekipamendu eta tresnak zehaztu dira.
5. Esekidurari, direkzioari eta balaztei dagozkien sistemen mantentze-eragiketak egiten ditu definitutako teknikak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eragiketak egiteko beharrezko dokumentazio teknikoa, bitartekoak eta ekipamenduak aukeratu dira.
b) Esekidurari, direkzioari eta balaztei dagokien sistema osatzen duten elementuak desmuntatu, muntatu eta doitu dira eta beren egoera egiaztatu da.
c) Zirkuituetan fluidoak birkargatu dira eta laneko presioak egiaztatu dira.
d) Zein zirkuitu eta sistematan esku hartu den, horietan zarata arrarorik ez dagoela egiaztatu da.
e) Hodi, balbula eta banagailuen egoera egiaztatu da eta beren mantentze-lana egin da, egoera kontuan hartuta.
f) Atzitzaile eta osagai elektronikoak desmuntatu, muntatu eta egiaztatu dira, beren egoera egiaztatu da eta ezarritako doikuntzak egin dira.
g) Datuak birkargatu dira eta zentral elektronikoetako matxuren memoria ezabatu da.
h) Sistema eta zirkuituen parametroak doitu dira dokumentazio teknikoan zehaztutako balioen arabera.
i) Egindako esku-hartzeek funtzionaltasuna leheneratzen dutela eta sistemen arteko elkarreragina egokia dela egiaztatu da.
6. Enbrage, bihurgailu, abiadura-aldagailu, transferentzia-kutxa, diferentzial eta transmisio-elementuen mantentze-lanak egiten ditu, definitutako teknikak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eragiketak egiteko beharrezkoak diren ekipamendu eta tresnak prestatu eta kalibratu dira.
b) Egin beharreko eragiketen sekuentziaren eskema egin da.
c) Indarren transmisio sistemak osatzen dituzten elementuak desmuntatu, muntatu eta doitu dira eta beren egoera egiaztatu da.
d) Sistema hidraulikoetan zein pieza ordeztu behar diren zehaztu da.
e) Sistemetan fluidoak kargatu dira eta sistemen estankotasuna egiaztatu da.
f) Parametroak aurretiaz ezarrita dagoen bezala doitu dira.
g) Konponketa egin ondoren egiaztatu da sistemek eskatzen diren eraginkortasuna eta kalitatea betetzen dituztela.
h) Egindako jardueretan arretaz jokatu da eta laguntza eman da.
i) Eragiketak egin dira kontuz eta ordena eta garbitasuna zainduz, eskatzen den bezala.
7. Arriskuei aurrea hartzeko, segurtasun pertsonalerako eta ingurumena babesteko neurriak aplikatzen ditu, eta laneko egoerak nahiz arrisku faktoreak baloratzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Instalazio eta ekipamenduen ordena eta garbitasuna ebaluatu da, segurtasuneko lehenbiziko faktore gisa.
b) Prebentzioko eta babeseko jarduera-planak diseinatu dira, eta arrisku egoerarik ohikoenak saihestu dira.
c) Eragiketa batzuk zein besteak egiteko aurreikusten diren segurtasun neurriak eta banakako nahiz taldeko babes neurriak erabili dira.
d) Laneko material, tresna, makina eta ekipamenduak erabili dira eta arrisku egoerak saihestu dira.
e) Hondakinen sailkapeneko organigramak egin dira hondakin horien toxikotasuna, ingurumen eragina eta geroko gaikako bilketa kontuan hartuta.
f) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da egindako eragiketetan.
Edukiak.
Instalazio pneumatiko eta hidraulikoak.
-Fluidoen ezaugarriak eta propietateak.
-Zirkuituen (irekien nahi itxien) egitura.
-Osagaien egitura, funtzioa eta aplikazioa.
-Eskema normalizatuen interpretazioa.
-Hidraulika proportzionaleko teknikak eta serbobalbulak.
-Zirkuitu proportzionalaren egitura.
-Kontroleko karta elektronikoak.
-Kontrol proportzionalak (presioa, emaria eta norabidea).
-Zirkuitu pneumatikoa eta hidraulikoen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Indarraren transmisio sistemak eta errodaje-trena.
-Ibilgailuari eragiten dioten printzipio fisikoak.
-Ondoko sistema hauen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak:
-Enbrageak eta bihurgailuak.
-Abiadura-aldagailuak: eskuzkoak, automatikoak eta robotizatuak.
-Serbotransmisioak.
-Transferentzia-kutxak.
-Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
-Esekidurak.
-Direkzioak, gurpilak eta pneumatikoak.
-Balaztak.
-Zirkuituei lotutako sinbologia.
-Errodaje-trenaren eta indarren transmisio sistemen kudeaketa elektronikoa: ABS, ESP, trakzio-kontrola, beste batzuk.
Indarraren transmisio sistemen eta errodaje-trenen matxuren diagnostikoa.
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
Indarraren transmisio sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko prozedurak.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
Errodaje-trenaren mantentze-lana.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak:
-Esekidurak.
-Direkzioak.
-Balaztak.
-Oszilazioen azterketa eta kalkulua.
-Gurpilak eta pneumatikoak: ezaugarriak, egiaztapena eta mantentze-lana.
-Direkzio-kotak: egiaztapena eta doikuntza.
-Errodaje-trenaren sistemen konponketa eta mantentze-prozesuak.
Indarren transmisio sistemen mantentze-lana.
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak:
-Enbrageak eta bihurgailuak.
-Abiadura-aldagailuak: eskuzkoak, automatikoak eta robotizatuak.
-Serbotransmisioak.
-Transferentzia-kutxak.
-Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
-Indarren transmisio sistemen konponketa eta mantentze-prozesuak.
Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko araudia, ibilgailuen mantentze-lanari buruz.
-Arrisku faktoreak eta egoerak.
-Babeserako baliabide eta ekipamenduak.
-Prebentzio eta babes kolektiboa.
-Hondakinen kudeaketaren araudia.
-Hondakinen sailkapen eta biltegiratzea.
-Hondakinen tratamendua eta bilketa.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da matxurak diagnostikatzeko eta indarren transmisio sistemen eta errodaje-trenen sistemen mantentze eta konpontze prozesuak zehazteko, sistema horiei aurretiaz ezarritako eraginkortasuna lehenera dadin.
Harreman berezia du Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak izeneko moduluarekin. Izan ere, bietan antzeko prozesuak egiten dira desmuntatu, egiaztatu eta muntatzeko, alde batetik, eta matxurak diagnostikatzeko, bestetik. Gainera, ibilgailuaren funtzionamenduari dagokionez, modulu haren jarraipen logikoa da; izan ere, Motorren moduluan motor-parea aztertzen da, eta Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak izeneko moduluan motor-parea modulatzeko eta gurpilei aplikatzeko modua.
Proposamen gisa, hona hemen edukien sekuentziazioa, zazpi lan unitatetan (UT) banatuta:
UT1: Fluido-zirkuituak aztertzea. Muntaketak egin eta egiaztatzea.
UT2: Enbrage-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT3: Abiadura-aldagailuen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT4: Transmisioen, transferentzia-kutxen eta diferentzialen sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT5: Esekidura-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT6: Balazta-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
UT7: Direkzio-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Fluido-zirkuituak aztertzea. Muntaketak egin eta egiaztatzea.
Unitate horretan ikasleek fluidoen ezaugarriak eta propietateak aztertzen dituzte, baita fluido horiek zirkuitu jakin batzuetan nola portatzen diren, gerora ibilgailu autopropultsatuetan erabiltzeko. Hori lortzeko, panelen gainean hainbat motatako zirkuitu hidraulikoak eta pneumatikoak eta eragintza-sistemak egin daitezke dokumentazio teknikoaren bidez eta eskema normalizatuak interpretatuz, neurriak hartuz eta balizko matxurak azalduz.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Fluidoen ezaugarriak eta neurketa-unitateak azaltzea.
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz zirkuitu hidraulikoa, pneumatikoa eta mistoa osatzen duten elementuak azaltzea (enboloak, ponpak, balbulak, banagailuak, etab.).
-Sinbologia normalizatua interpretatzea, mota batzuetako zein bestetako zirkuituak egiteko.
-Muntatuko diren zirkuituen funtzionamendua azaltzea, panelen gainean.
-Hainbat motatako fluido-zirkuituak muntatu, egiaztatu eta doitzeko prozesua egitea.
-Parametroak biltzea, matxurak bilatzea eta konpontzeko erabakiak hartzea.
UT2: Enbrage-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek mota batzuetako eta bestetako enbrage-sistemak nahiz horien elementuak identifika eta koka ditzatela, eta sistema horien funtzionamendua, matxurak detektatzeko prozesuak eta mantentze eta konpontze prozesuak ezagut ditzatela.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz enbrage motak eta horiek osatzen dituzten elementuak azaltzea.
-Enbrage mota bakoitzaren funtzionamendua azaltzea.
-Matxurak detektatzeko prozesu gidatua nahiz gidatu gabea deskribatzea.
-Enbrage mota bakoitza muntatu, egiaztatu eta doitzeko prozesua deskribatzea.
-Enbrage mota bakoitza eta eragintza-sistemak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzea.
UT3: Abiadura-aldagailuen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea ikasleek gaitasun hauek izan ditzatela da: abiadura-aldaketen sistemak, eragintza-sistemak eta kasuan kasu erlazio-kalkuluak aurkitu eta bereiztea, eta dokumentazio teknikoa, matxurak detektatzeko prozesuak, mantentze, konpontze eta egiaztatze eta prestatze prozesuak nahiz prozesu batzuetarako zein bestetarako ekipamenduen erabilera interpretatzea.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz abiadura-kaxen motak eta horiek osatzen dituzten elementuak azaltzea.
-Sistema bakoitzaren funtzionamendua azaltzea.
-Eragintza-sistemen funtzionamendua azaltzea.
-Beharrezkoak diren kalkuluak egitea engranajeetan zein grafikoak osatzean.
-Dokumentazio teknikoa aukeratu eta interpretatzea.
-Matxurak detektatzeko prozesu gidatuaren nahiz gidatu gabearen sekuentzia.
-Abiadura-kaxak eta eragintza-sistemak desmuntatu, egiaztatu eta doitzea.
UT4: Transmisioen, transferentzia-kutxen eta diferentzialen sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleek mota batzuetako eta bestetako transmisioen, transferentzia-kutxen eta diferentzialen sistemak identifika eta koka ditzatela, eta gainera, mantentze, konpontze eta egiaztatze prozesuaren nahiz prozesu bakoitzerako beharrezkoak diren tresnen erabileraren interpretazio teknikoa egitea unitate honen funtsezko zatia da.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz transmisio mekanikoko (aurrekoa, atzekoa eta osokoa) eta hidraulikoko sistema, transferentzia-kutxa eta diferentzial bakoitza azaltzea.
-Transmisio bakoitzeko osagai bakoitza nahiz bere elementuak (pinoiak, palierrak, junturak, etab.) azaltzea.
-Sistema bakoitzaren funtzionamendua azaltzea.
-Fabrikatzaileek emandako dokumentazio teknikoa aukeratu eta interpretatzea.
-Matxurak detektatzeko teknika gidatu nahiz gidatu gabeen prozesua ondorioztatzea.
-Mota batzuetako eta bestetako transmisioen, transferentzia-kutxen eta diferentzialen sistemak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzeko prozesua deskribatzea.
-Hainbat motatako transmisio sistemak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzea.
UT5: Esekidura-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleak mota batzuetako eta bestetako esekidura-sistemak nahiz horien osagaiak identifikatzeko eta horien interpretazio teknikoa egiteko gai izan daitezela, dela mantentze, konpontze eta egiaztatze prozesurako, dela prozesuetan erabiltzen diren ekipamendu eta tresnak aukeratzeko.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Lantegi-ikasgelan ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz esekidura-sistemak (mekanikoa, hidraulikoa, adimentsua, etab.) eta horiek osatzen dituzten elementuak azaltzea.
-Fabrikatzaileak emandako dokumentazio teknikoa aukeratu eta interpretatzea.
-Matxurak detektatzeko prozesu gidatua nahiz gidatu gabea deskribatzea.
-Esekiduraren (mekanikoa, hidraulikoa, adimentsua, etab.) elementuak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzeko prozesua deskribatzea.
-Esekiduraren (mekanikoa, hidraulikoa, adimentsua, etab.) elementuak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzeko prozesua egitea.
-Konpontzeko eta mantentze-lana egiteko beharrezkoak diren ekipamendu eta tresnak erabiltzea.
UT6: Balazta-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate honen xedea da ikasleak mota batzuetako eta bestetako balazta-sistemak nahiz horien osagaiak identifikatzeko eta horien dokumentazio teknikoa interpretatzeko gai izan daitezela, mantentze, konpontze eta egiaztatzerako, eta fase bakoitzean erabiltzen diren tresna eta ekipamenduak aukeratzeko.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz balazta-sistema bakoitza (mekanikoa, hidraulikoa, pneumatikoa, mistoa, elektrikoa, etab.) eta eragintza-sistema bakoitza (mekanikoa edo beste batzuk) azaltzea.
-Balazta-sistema bakoitzean esku hartzen duten osagai guztiak azaltzea.
-Balazta-sistemen nahiz balaztak ez blokeatzeko sistemen dokumentazio teknikoa aukeratzea.
-Matxurak detektatzeko prozesu gidatuak nahiz gidatu gabeak ondorioztatzea.
-Balazta-sistemak (mekanikoa, hidraulikoa, pneumatikoa, etab.) eta balaztak ez blokeatzeko sistemak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzeko prozesua deskribatzea.
-Balazta-sistemetan (mekanikoa, hidraulikoa, etab.), balaztak ez blokeatzeko sistemetan eta eragintza-sistemetan desmuntatu, egiaztatu eta muntatzeko eta beharrezkoak diren doikuntzak egiteko prozesua deskribatzea.
UT7: Direkzio-sistemen azterketa, diagnostikoa eta mantentze-lana.
Unitate hau amaitzean, ikasleek mota batzuetako eta bestetako direkzio-sistemak nahiz horien elementuak identifikatzeko eta horien dokumentazio teknikoa interpretatzeko gai izan behar dute, mantentze, konpontze eta egiaztatzerako, eta fase bakoitzean erabiltzen diren tresna eta ekipamenduak aukeratzeko.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ikus-entzunezko baliabideak eta lagin fisikoak erabiliz direkzio-sistema bakoitza (mekanikoa, hidraulikoa, etab.) eta eragintza-sistema bakoitza (mekanikoa, lagundua, etab.) azaltzea.
-Sistema bakoitzean elementu batzuk eta besteak eta bakoitzak betetzen duen zeregina azaltzea (direkzio-kaxa, direkzio-ardatza, presio-ponpa, etab.).
-Direkzioko multzo edo sistemen funtzionamendua ondorioztatzea.
-Sistema batzuen eta besteen dokumentazio teknikoa aukeratu eta interpretatzea.
-Matxurak detektatzeko eta konpontzeko prozesu gidatua nahiz gidatu gabea ondorioztatzea.
-Direkzio-sistemak (mekanikoa, hidraulikoa, etab.) desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzeko prozesua deskribatzea.
-Hainbat motatako direkzio-sistemak desmuntatu, egiaztatu, muntatu eta doitzea.
Lanbide modulua: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak
Kodea: 0293.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 12.
Iraupena: 220 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Otto zikloko eta Diesel zikloko motorren funtzionamenduaren ezaugarriak zehazten ditu eta horiek egiteko parametroak nahiz beren elementuen funtzionaltasuna aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Besteak beste Otto eta Diesel motorren ziklo teoriko eta praktikoen diagrama termodinamikoak egin dira.
b) Ziklo teorikoen aldagaiak (besteak beste presioa, tenperatura, bolumena) kalkulatu dira eta aldagai horiek errendimendu teorikoan duten eragina zehaztu da.
c) Otto eta Diesel motorren eta motor birakariaren ezaugarriak identifikatu dira eta ezaugarri horiek energia aprobetxamenduan duten eraginarekin lotu dira.
d) Motorrak osatzen dituzten elementuen funtzionamendua azaldu da.
e) Koipeztatze eta hozte zirkuituetan erabiltzen diren fluido eta gehigarrien ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
f) Ezarritako prozeduren arabera motorra desmuntatu eta muntatzeko prozesuak azaldu dira.
g) Motorra egiaztatzeko erabiltzen diren metrologia ekipamenduen erabilera azaldu da.
h) Motorraren elementuetan egin beharreko egiaztapenak azaldu dira.
i) Saiakuntza-bankuan ateratako motor termikoaren kurba bereizgarriak azaldu dira.
j) Motorretan doitu beharreko parametroak eta doikuntzak egiteko modua azaldu dira.
k) Motor atmosferikoen errendimendua hobetzeko sistemak azaldu dira: balbula anitzeko banaketa, geometria aldakorreko kolektoreak, banaketa aldakorrak.
2. Motor termikoaren eta koipeztatze eta hozte sistemen elementuetan egondako higadura eta deformazioak egiaztatzen ditu, eta egiaztapenean erabilitako prozedurak justifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Behar diren tresnak eta ekipamenduak aukeratu dira.
b) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta prozesuak eta egin beharreko eragiketen sekuentzia lotu dira.
c) Motorra desmuntatu da zehaztapen teknikoei jarraituz.
d) Zilindrada eta konpresio-erlazioa egiaztatu dira, eta fabrikatzailearen zehaztapenekin konparatu dira.
e) Motorraren elementuak egiaztatu dira dimentsioei eta funtzioei dagokionez, eta beren eraginkortasuna egiaztatu da zehaztapen teknikoen arabera.
f) Motorraren koipeztatze eta hozte sistemaren elementuak egiaztatu dira dimentsioei eta funtzioei dagokionez.
g) Hondatutako elementuen jatorrizko ezaugarriak leheneratu dira.
h) Motorra muntatu da zehaztapen teknikoei jarraituz.
i) Motorraren osagaietan beharrezkoak diren doikuntzak egin dira, muntaketako perdoiei jaramon eginda.
j) Motorraren kalatuak eta prestaketak egin dira (besteak beste banaketako kalatua, takeen doikuntza) zehaztapen teknikoen arabera.
k) Eragiketak ordenarekin eta garbitasunarekin egin dira.
l) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko neurriak ere.
3. Otto zikloko eta Diesel zikloko motorretako sistema lagungarrien funtzionamenduaren ezaugarriak zehazten ditu eta horiek egiteko parametroak nahiz beren elementuen funtzionaltasuna aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta elementuak ibilgailuan duten kokalekuarekin lotu dira.
b) Ibilgailuan besteak beste Otto eta Diesel zikloetako motorren pizte, elikatze eta gainelikatze sistemen eta kutsaduraren kontrako sistemen osagaiak egiaztatu dira.
c) Sistemen osagaien funtzioak deskribatu dira.
d) Ibilgailuetan erabiltzen diren erregaien ezaugarriak deskribatu dira.
e) Motorraren sistema lagungarrien funtzionamendua deskribatu da eta bere parametroak zerrendatu dira.
f) Sistemen kudeaketa elektronikoko elementuak eta horien arteko elkarreragina deskribatu dira.
g) Ibilgailuen kutsadura-eragileak eta kutsaduraren kontrako arauen araberako tratamendu eta zuzenketa sistemak deskribatu dira.
h) Motorrak gainelikatzeko moduak eta motorren funtzionamendua erregulatzeko gailuak deskribatu dira.
i) Sektoreko teknologiari buruzko interes berezia adierazi da.
j) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko neurriak ere.
4. Otto zikloko eta Diesel zikloko motorren eta beren sistema lagungarrien matxurak diagnostikatzen ditu, eta funtzionamenduko parametroen adierazpen edo balioak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diagnostikatu beharreko sistema identifikatu da, baita sistema horrek beste batzuekin izan dezakeen elkarreragina ere.
b) Matxura diagnostikatzeko prozesuarekin lotutako dokumentazio teknikoa aukeratu da.
c) Beharrezkoak diren ekipamendu eta lanabesak aukeratu dira, abian jarri dira eta kalibratu dira.
d) Ibilgailuan edo sisteman aurretiaz ezarritako puntuetan beharrezkoak diren ekipamendu eta lanabesak konektatu dira.
e) Diagnostiko prozesuaren sekuentzia logikoaren diagrama egin da, eta bidezkoa izan denean zergati-ondorio diagramak laguntza gisa erabili dira.
f) Zehaztapenek definitu dituzten puntuetan parametroak neurtu dira.
g) Neurketako eta kontroleko ekipamenduek emandako parametroak eta aurretiaz emandako parametroak nahiz zehaztapen teknikoak konparatu dira.
h) Fluido-ihesik edo zarata arrarorik ez dagoela egiaztatu da.
i) Sistemaren matxura identifikatu da eta non dagoen aurkitu da.
j) Segurtasunari eta ingurumen eraginari buruzko arauak bete eta errespetatu dira eragiketa guztietan.
5. Konponketako prozedurak zehazten ditu, eta aurkitu diren matxuren zergatiak eta ondorioak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Arazoa definitu da, eta modu argi eta zehatzean adieraztea lortu da.
b) Diagnostikoko parametroen balioak dokumentazio teknikoan agertzen direnekin konparatu dira, zein elementu konpondu edo ordeztu behar den zehazteko.
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu dira eta eman duten informazioa zehaztapen teknikoekin konparatu da.
d) Matxuraren zergatia zehaztu da, eta sistema diferenteen artean plantea daitezkeen elkarreraginak identifikatu dira.
e) Egin beharreko eragiketen sekuentziazio logikoaren eskema egin da.
f) Konponketako alternatiba diferenteak sortu dira, diagnostikoa kontuan hartuta.
g) Aukeratutako alternatibaren aldeko arrazoiak azaldu dira.
h) Aukeratutako prozeduraren arabera erabili behar diren ekipamendu eta tresnak zehaztu dira.
6. Motorraren eta bere sistema lagungarrien matxurak konpontzeko eragiketak egiten ditu, aurretiaz definitutako mantentze-teknikak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta parametroak mantendu beharreko sistemarekin lotu dira.
b) Erabiliko diren ekipamendu eta tresnak aukeratu eta prestatu dira.
c) Desmuntatzeko eta muntatzeko eragiketak egin dira zehaztapen teknikoei jarraituta, fabrikatzaileak aurreikusitako kalitatea lortzeko.
d) Elementu edo multzoak konpondu dira, konpontzen ahal direla ikusten denean.
e) Parametroen balioak leheneratu dira, zehaztapen teknikoetan adierazita dagoenaren arabera.
f) Egindako eragiketen ondoren sistemak eskatzen duen funtzionaltasuna leheneratu dela egiaztatu da.
g) Historien memoria ezabatu da.
h) Aginte eta kontrol elektronikoko unitateek fabrikatzailearen zehaztapenak betetzen dituztela eta bestelako errorerik ez dutela egiaztatu da.
i) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko neurriak ere.
Edukiak.
Motor termikoak, funtzionamendua eta osagaiak:
-Bi eta lau aldiko Otto eta Diesel zikloetako motorrak: Termodinamika. Motorren kurba bereizgarriak. Lan eta agintze diagramak. Ekortze motak.
-Motorrak osatzen dituzten elementuak: ezaugarriak, zeregina, funtzionamendua.
-Koipeztatze eta hozte sistemak: zeregina, ezaugarriak, funtzionamendua.
-Desmuntatze eta muntatze prozesuak.
-Motor atmosferikoen errendimendu bolumetrikoa hobetzeko sistemak: balbula anitzeko banaketa, geometria aldakorreko kolektoreak, banaketa aldakorrak.
-Motor birakariak (wankel): ezaugarriak, osaera eta funtzionamendua.
Motorraren elementuak egiaztatzea:
-Motorra desmuntatzea. Prozesuak eta teknikak.
-Elementu batzuk eta besteak desmuntatzearen eta muntatzearen berezitasunak (besteak beste segmentuak kokatzea eta bielak muntatzea).
-Neurtzeko eta egiaztatzeko ekipamenduak erabiltzea.
-Motorraren osagaien egiaztapena.
-Hozte eta koipeztatze sistemak: osagaiak egiaztatzea.
-Motorraren elementuak konpontzeko prozesuak.
-Motorra doitu eta prest jartzea.
-Motorra muntatzea. Prozesuak eta teknikak.
-Ordena, txukuntasuna eta garbitasuna.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Motorraren sistema lagungarriak: osagaiak, ezaugarriak, funtzionamendua:
-Konbustioa eta erregaiak. Ezaugarriak. Nahaste motak.
-Pizte sistemak.
-Otto zikloko motorretarako elikatze sistemak.
-Diesel motorretarako elikatze sistemak.
-Airearen tenperatura optimizatzeko sistemak.
-Gainelikatze sistemak.
-Kutsaduraren kontrako sistemak.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Motorraren eta bere sistema lagungarrien matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Motorraren diagnostikoa.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
Konponketarako teknikak:
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Diagnostikoan ateratako parametroak aztertzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da motorretan eta beren sistema lagungarrietan matxurak diagnostikatzeko eta konponketa koordinatzeko eginkizuna betetzeko.
Eginkizun horrek honelako alderdiak biltzen ditu:
-Motorretan matxurak diagnostikatzea.
-Motorren sistema lagungarrietan matxurak diagnostikatzea.
-Motorren eta beren sistema lagungarrien mantentze-lana eta konponketa programatzea.
-Diagnostikorako ekipamenduak behar bezala lan egiteko moduan eta eguneratuta edukitzea.
Modulu honek lotura estua du Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak izeneko moduluarekin; izan ere, horretan prozesuak, egiaztapen elektrikoak, eskemen interpretazioa eta ekipamenduen erabilera azaltzen dira, eta horiek era berean motorretan matxurak diagnostikatu eta aurkitzeko modulu honetan aplikatu eta erabili behar dira.
Irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesua honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko litzateke:
UT1: Motorrak. Funtzionamendua eta osaera.
UT2: Hozte eta koipeztatze sistemak.
UT3: Motorren egiaztapen eta mantentze-lana.
UT4: Pizte sistemak.
UT5: Gasolinaz elikatzeko sistemak.
UT6: Diesel elikatze sistemak.
UT7: Kutsaduraren kontrako sistemak.
UT8: Motorren gainelikadura.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Motorrak. Funtzionamendua eta osaera.
Unitate honek motor termikoen funtzionamendua, beren osaera eta motor horien osaerako parametroek prestazioetan duten eragina ulertzeko beharrezkoak diren edukiak ematen ditu.
Dokumentazio teknikoa eta benetako osagaien erabilera ezinbestekoak izanen dira motorren funtzionamendua, osagai bakoitzaren funtzionamendua eta osagai bakoitzak gainerakoekin duen harremana ulertzeko. Horregatik, azalpenek dokumentu grafikoen proiekzioetan, benetako elementuen aurkezpenetan eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta egon beharko dute.
Horretarako planteatzen ahal diren jarduerak, besteak beste, hauek izaten ahal dira:
-Lau aldiko Otto eta Diesel zikloetako motorren funtzionamendua.
-Bi aldiko Otto eta Diesel zikloetako motorren funtzionamendua.
-Ziklo teoriko eta praktikoetako diagrama termodinamikoak. Kalkuluak.
-Banaketako diagrama eta benetako zikloa.
-Kurba bereizgarriak.
-Motor termikoen osaera, funtzio-blokeak: blokea, kulata eta karterra, banaketa, motorraren multzoa.
-Motor atmosferikoen errendimendu bolumetrikoa hobetzeko sistemak: balbula anitzeko banaketa, geometria aldakorreko kolektoreak, banaketa aldakorrak.
-Motor birakarien (wankel) funtzionamendua eta osaera.
UT2: Hozte eta koipeztatze sistemak.
Unitate honetan ikasleak koipeztatze eta hozte sistemek motorretan duten garrantzia eta mantentze desegokiak dituen ondorioak ulertzeko beharrezkoak diren edukiak lantzen dira.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Koipeztatze eta hozte zirkuituen funtzionamendua, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Zirkuitu horietan erabiltzen diren olioen eta hozgarrien ezaugarriak eta propietateak deskribatzea. Gehigarriak eta kalitatezko zehaztapenak.
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
UT3: Motorren egiaztapen eta mantentze-lana.
Lan unitate hau funtsean praktikoa da. Bertan, ikasleak hau egin beharko du: motor bat (gasolinazkoa edota Diesela) desmuntatu eta muntatu, bere osagai bakoitza egiaztatu, beharrezkoak diren doikuntzak eta banaketaren kalatua egin, motorrak behar bezala funtzionatu ahal izan dezan. Komenigarria litzateke praktika horiek ahalik eta fabrikatzaile gehienen motorretan egitea, horrela teknikei eta lan-metodoei buruzko erreferentzia gehiagoren berri izateko.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Motorraren osagaiak (hoztea eta koipeztatzea barne direla) desmuntatu, muntatu, egiaztatu eta doitzeko prozesuak deskribatzea.
-Gasolinazko motorrak zein diesel motorrak desmuntatzeko eta muntatzeko eragiketak, fabrikatzailearen jarraibide teknikoak aplikatuta.
-Motorraren osagaien egiaztapena eta doikuntza. Neurtutako balioak eta fabrikatzaileak emandakoak eta baimendutako muntaketa-perdoiak konparatzea.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
UT4: Pizte sistemak.
Unitate honen xedea da ikasleak mota batzuetako eta bestetako pizte-sistemak identifikatzeko gai izan daitezela, sistema horien osaera eta funtzionamendua ezagut ditzatela eta matxurak diagnostikatu eta konpontzeko prozesua eta teknikak aplika ditzatela. Sistema horiek izan duten bilakaera teknikoa kontuan hartuta, komenigarria litzateke beren abantailak eta motorren errendimenduan eragin dituzten hobekuntzak alderdi kronologikoan aztertzea.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Mota batzuetako eta besteetako pizte-sistemen funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Polimetroa eta osziloskopioa erabiliz pizte sistemen osagaietan egiaztapen elektrikoak egitea. Neurtutako balio eta oszilogramak eta fabrikatzaileak emandakoak eta perdoi onargarriak konparatzea.
-Pizte-sistema prestatzea eta lehen mailako eta bigarren mailako oszilogramak interpretatzea.
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
UT5: Gasolinaz elikatzeko sistemak.
Unitate honen xedea da ikasleak gasolinaz elikatzeko mota batzuetako eta bestetako sistemak identifikatzeko gai izan daitezela, sistema horien osaera eta funtzionamendua ezagut ditzatela eta matxurak diagnostikatu eta konpontzeko prozesuak aplika ditzatela. Sistema horien etengabeko bilakaera teknikoa kontuan hartuta, zeregin horietarako gero eta kualifikazio handiagoko langileak behar izaten dira; horregatik ikasleek matxurak diagnostikatzeko teknikak behar bezala aplikatzeko gai izan beharko lukete.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Injekzio-sistema mekaniko eta elektromekanikoen funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Injekzio-sistema elektronikoen (zuzenekoak zein zeharkakoak) funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Polimetroa eta osziloskopioa erabiliz mota batzuetako eta bestetako injekzio-sistemen osagaietan egiaztapen elektrikoak egitea. Neurtutako balio eta oszilogramak eta fabrikatzaileak emandakoak eta perdoi onargarriak konparatzea.
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
UT6: Diesel elikatze sistemak.
Aurreko unitateetan bezala, xedea da ikasleak mota batzuetako eta bestetako diesel elikatze sistemak (mekanikoak eta elektronikoak) identifikatzeko gai izan daitezela, sistema horien osaera eta funtzionamendua ezagut ditzatela eta matxurak diagnostikatu eta konpontzeko prozesuak behar bezala aplika ditzatela. Hemen ere azaldu behar da injekzio-sistema horiek bilakaera teknologiko handia izan dutela eta ondorioz horietarako kualifikazio handiko langileak behar direla.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Aurreganbera duten diesel injekzio-sistemen funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Polimetroa eta osziloskopioa erabiliz mota batzuetako eta bestetako injekzio-sistemen benetako osagaien egiaztapen elektrikoak egitea. Neurtutako balio eta oszilogramak eta fabrikatzaileak emandakoak eta perdoi onargarriak konparatzea.
-Injekzio-ponpen doikuntza eta kalaturako prozedurak (ponpa birakariak eta lineakoak).
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
UT7: Kutsaduraren kontrako sistemak.
Gasolinazko motorrak eta diesel motorrak oso eraginkorrak dira, baina arazo bat dute: CO2 eta atmosfera kutsatzen duten beste gas eta partikula batzuk isurtzen dituzte. Epe luzean baliteke gas eta partikula horiek eredu klimatikoetan eragina izatea. Unitate honen xedea kontzientzia hartzea da, baita motorren ihes-gasek ingurumenean ondorioak dituztela eta kutsadura hori motorrean hainbat gailu erabiliz murrizten ahal dela ulertzen saiatzea ere. Fabrikatzaileek emisio kutsagarrien muga-balioei buruz indarrean dauden arauak nahitaez bete behar dituztenez, komenigarria litzateke ikasleek eskakizun horien berri izatea eta sistema horien funtzionamendu egokia egiaztatzeko eta, bidezkoa izanez gero, konpontzeko gai izatea.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Emisio kutsagarriak deskribatzea, kutsaduraren kontrako gailuen funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta. Edukiak honela taldeka daitezke:
-Konbustioaren ondoriozko emisio kutsagarriak (ihes-gasak).
-Europako araudia (Euro arauak).
-Ihes-gasen tratamendua. Besteak beste: katalizatzaileak, ihes-gasen birzirkulazioa, ihes-sisteman airea injektatzea.
-Gasolinaren eta olioaren lurrunak birziklatzea.
-Partikula-iragazkia eta nitrogeno-oxidoen metagailuak.
-EOBD sistema eta zaintza-funtzioak.
-Ibilgailuetan neurtutako ihes-gasak egiaztatu eta aztertzea.
-Polimetroa eta osziloskopioa erabiliz benetako osagaien (lambda zunda, canister elektrobalbula, gasen birzirkulazioko balbularen agintea...) egiaztapen elektrikoak egitea. Neurtutako balio eta oszilogramak eta fabrikatzaileak emandakoak eta perdoi onargarriak konparatzea.
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
-Unitate honi dagozkion praktikak UT5ean eta UT6an egiten ahalko dira, motor motaren arabera.
UT8: Motorren gainelikadura.
Unitate honen xedea da ikasleak motorrak gainelikatzeko moduak, horien eraginak, eta funtzionamendua erregulatu eta optimizatzeko erabiltzen diren gailuak ezagut ditzala.
Horretarako, besteak beste jarduera hauek planteatzen ahal dira:
-Gainelikatze-sistemen funtzionamendua eta osaera, dokumentu grafikoen proiekzioan eta benetako elementuen aurkezpenean eta elementu horien piezen banaketetan oinarrituta.
-Deskargako balbularen eta aginteko elektrobalbularen egiaztapen mekanikoak eta elektrikoak. Neurtutako balioak eta fabrikatzaileak emandakoak eta perdoi onargarriak konparatzea.
-Matxurak diagnostikatzeko teknikak, doitzeko, konpontzeko eta ordezteko prozesuak.
Lanbide modulua: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak
Kodea: 0294.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 13.
Iraupena: 200 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Piezen eta tresnen krokisak marrazten ditu dokumentazio teknikoko informazioa eta ezarritako normalizazioa aukeratuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Irudikapen grafikoko sistema desberdinak bereizi dira.
b) Besteak beste marrazketa teknikoan aplikatutako araudia, formatuak, irudikapen lerroak, perdoiak eta sinbologia interpretatu dira.
c) Objektuaren neurriak hartu dira, objektu hori irudikatzeko.
d) Krokisean irudikatu beharreko ebakidura eta sekzioak identifikatu dira.
e) Planoetako eta dokumentazio teknikoko bista, sekzio eta xehetasunak interpretatu dira eta horietan zer informazio dagoen zehaztu da.
f) Krokisaren bistak, sekzioak, akotazioak eta xehetasunak interpretatu dira, sinbologia normalizatua erabilita.
g) Egiaztatu da krokisaren neurriak bat datozela egin beharreko piezak, elementuak edo eraldaketak neurtzeko prozesuan lortutakoekin.
2. Oinarrizko mekanizazio eragiketak definitzen ditu, eragiketa horiek definitzen dituzten parametroak interpretatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Oinarrizko mekanizaziorako teknikak eta erabili beharreko tresna eta ekipoak deskribatu dira (trazatzea, karrakatzea, zerratzea, zulatzea, hariztatzea, ebakitzea, hariak leheneratzea eta apurtutako torlojuak ateratzea).
b) Mekanizatu beharreko piezaren krokisa marraztu da eta formak, dimentsioak eta gainazaleko akabera zehaztu dira.
c) Egin beharreko eragiketen sekuentzia zehaztu da eta tresna, makina eta lanabesak aukeratu dira.
d) Marraketa egin da, pieza egiteko modu zehatzean.
e) Zulatzeko makinen parametroak doitu dira, kontuan hartuta landu beharreko materiala eta zulagailuaren diametroa.
f) Piezak eskuz mekanizatu dira karrakatze- eta zerratze-prozesuen bidez, eta krokisean zehaztutako gainazaleko akabera eta dimentsioak lortu dira.
g) Piezak hariztatu dira barnetik eta kanpotik, eta zulaketa egin da, baita hagaxka aukeratu ere, egindako kalkuluaren arabera.
h) Hainbat motatako ebakitze teknikak erabilita landu diren piezak mekanizatu dira, makinen parametroak doituta.
i) Hariak leheneratzeko eta hondatutako edo apurtutako torlojuak ateratzeko teknikak egin dira, horretarako egokiak diren prozedurak aplikatuta.
j) Ibilgailuen fabrikazioan erabiltzen diren material metalikoen (besteak beste burdinurtua, altzairua, aluminioa) ezaugarri eta propietateak deskribatu dira.
k) Egindako pieza edo elementuaren azken dimentsio eta neurriak krokisean definitutako koten araberakoak direla egiaztatu da.
l) Segurtasun pertsonalerako eta ingurumenaren babeserako ezarritako arauak betetzen direla egiaztatu da.
3. Elementu aldagarriak, osagarriak eta estalkiak ordezten ditu desmuntatzeko eta muntatzeko teknika eta prozesuak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diagnostiko-teknikak aplikatu dira, nola esku hartu behar den zehazteko.
b) Lotzeko eta mihiztatzeko elementuak (torlojuak, azkoinak, balaztak, lotura giltzatuak, errematxeak, kolak, masillak eta grapak) desmuntatu eta muntatu beharreko elementuekin erlazionatu dira.
c) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, bertako sinbologia ordeztu beharreko elementuen loturarekin erlazionatuz.
d) Ordeztu beharreko elementu aldagarriak, osagarriak eta estalkiak identifikatu dira eta erabili beharreko tresna, lanabes eta ekipamenduak aukeratu dira.
e) Lotura-elementuak mihiztatzeko parametroak kalkulatu dira.
f) Elementu aldagarriak desmuntatu eta muntatu dira, lotura definitzen duten parametroak definitu dira, eta hori egiteko egokiak diren prozedurak aplikatu dira.
g) Osagarriak eta estalkiak ordeztu dira ezarritako metodoaren arabera.
h) Beira laminatuak konpontzeko prozedura egokiari jarraitu zaio.
i) Eguzkitako laminak instalatzeko prozedura egokiari jarraitu zaio.
j) Egindako eragiketen bidez konpondutako edo ordeztutako elementuen funtzionaltasuna eta mihiztatze-ezaugarriak leheneratu direla egiaztatu da.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak bete dira.
4. Egiturazko elementu metalikoen eta elementu sintetikoen deformazioak identifikatzen ditu eta horiek konpontzeko metodoa hautatzen du, planteatutako deformazioaren arabera.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mantendu beharreko materialaren mota eta bere osaera eta propietateak identifikatzeko erabilitako metodo eta saiakuntzak deskribatu dira.
b) Material batzuei eta besteei aplikatzen ahal zaizkien tratamenduak deskribatu dira.
c) Ibilgailuaren pieza batzuetan eta besteetan metalak konformatzeko metodoak identifikatu dira.
d) Karrozeriaren deformazioak eta kalteak identifikatu dira, diagnostiko-teknikak aplikatuz (begi hutsez, ukituta, lixatuta, silueta-orrazia, besteak beste).
e) Elementu finkoak konformatzeko erabilitako ekipamendu, lanabes eta tresnen ezaugarriak eta erabilera azaldu dira, beren propietateak kontuan hartuta.
f) Mailatuak kentzeko prozesuetan erabiltzen diren teknikak azaldu dira (xafla tenkatzea, lautzea, mailukatzea, zapaltzea, biltzea eta birpasatzea).
g) Elementu metalikoetako deformazioak konpondu dira beren ezaugarriak, formak eta irisgarritasuna kontuan hartuta.
h) Ibilgailuaren pieza batzuetan eta besteetan plastikoak konformatzeko metodoak identifikatu dira.
i) Material sintetikoko elementuak konpondu dira beharrezkoak diren produktuak prestatuta (besteak beste katalizatzaileak eta erretxinak), elementuen ezaugarri eta propietateak kontuan hartuta.
j) Egindako eragiketen bidez jatorrizko forma eta ezaugarriak berreskuratu direla egiaztatu da.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak bete direla egiaztatu da.
5. Elementu finkoak ordezteko teknikak aplikatzen ditu, junturak egiteko metodoak lotu beharreko elementuekin erlazionatuta, erresistentzia ezaugarriak kontuan hartuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuen eta karrozerien mota ezberdinak bereizi dira.
b) Fabrikatzailearen plaka eta pegatinak bilatu dira, horietan ibilgailuaren datu teknikoak azaltzen baitira.
c) Karrozeria, txasisa edo kabina osatzen dituzten elementuen piezakatzea deskribatu da eta elementuak juntura motarekin eta fabrikatzaileak erabilitako sinbologiarekin erlazionatu dira.
d) Elementu metalikoak banantzeko prozesuak eta soldadurako puntu eta kordoiak kentzeko erabiltzen diren tresna, lanabes eta makinak deskribatu dira.
e) Kaltetutako guneak identifikatu dira eta ebaketa eta ordezpenak fabrikatzailearen zehaztapen teknikoen arabera egin dira.
f) Ebaketak eta punten mozketak egin dira ekipamendu, lanabes eta tresna egokiekin, lotura mota (gainjarrerazkoa, topekakoa, indartze lotura, besteak beste) kontuan hartuta.
g) Karrozerien konponketan erabiltzen diren soldadura-sistemak (besteak beste MIG-MAG, MIG-Brazing, aluminiorako soldadura sinergikoa, puntuzkoa) eta kontuan hartu beharreko parametroak deskribatu dira.
h) Soldadura bidezko loturak egin dira ibilgailuaren fabrikatzailearen zehaztapen teknikoak eta erabilitako makinak kontuan hartuta.
i) Loturak eta kakoztadurak egin dira fabrikatzailearen zehaztapenen arabera.
j) Egindako loturek ezarritako kalitate-zehaztapenak dituztela eta akatsik ez dutela egiaztatu da.
k) Ordezte-prozesuan korrosioaren kontrako produktuak aplikatu dira.
l) Lotura dagoen gainazala eztainuzko masilla betegarriz berdindu da.
m) Laneko arriskuen prebentziorako, babes pertsonalerako eta ingurumenaren babeserako arauak bete dira.
6. Aukerako eraldaketak eta lanabes txikien diseinua egiteko konponbideak lantzen ditu, exekutatzeko eta funtzionatzeko baldintzak ebaluatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eraldaketari edo lanabesei dagozkien dokumentazio teknikoa eta araudia interpretatu dira, eta horiekin batera doazen datu teknikoak zenbakitu dira.
b) Objektuaren eta aukerako eraldaketaren neurriak hartu dira, objektu edo eraldaketa hori irudikatzeko.
c) Krokisa marraztu da araudiaren eta eskatutako jardunbide onaren, argitasunaren eta garbitasunaren arabera.
d) Lanabesak eta aukerako eraldaketa diseinatu dira, eta hartutako konponbidea erabili beharreko material eta bitartekoekin lotu da,
e) Burutzeko egoten ahal diren eragozpenak eta kostuak baloratu dira.
f) Planteatutako arazoetarako eraikuntza-konponbideak proposatu dira.
g) Aukeratutako konponbidearen arrazoiak azaldu dira, segurtasunaren eta eraikuntza-bideragarritasunaren ikuspegitik.
h) Egindako jardueretan arretaz jokatu da eta laguntza eman da.
i) Organismo eskudunei ibilgailuaren eraldaketak homologatzeko eskakizunak kontsultatu zaizkie.
Edukiak.
Irudikapen grafikoak.
-Irudikatzeko sistema.
-Krokisak egitea.
-Normalizazioa (sinbologia, errotulatzeko formatuak).
-Euskarrien eta osagarrien irudikapena.
-Planoak normalizatzea.
-Krokisak egiteko teknikak.
-Kotak ezartzea.
-Sekzioak irudikatzea.
-Piezen gainazaleko akabera.
-Neurketen perdoiak.
-Karrozeriak konpontzeko prozesuetan aplikatzen den sinbologia.
Mekanizazioa.
-Piezak marraztu eta markatzea.
-Eskuzko mekanizazio-prozesuetan erabiltzen diren tresnak.
-Karrakatze- eta zerratze-prozesuak.
-Ebakitze-prozesuak.
-Zulatzeko, zerratzeko eta ebakitzeko makinak eta kontuan hartu beharreko parametroak. Brokak.
-Zulatzeko eta abeilanatzeko prozesuak.
-Hariztatzeko kalkuluak.
-Hariztatzeko prozesuak: lanabesak eta tresnak.
-Hariak leheneratzeko prozesuak.
-Apurtutako edo hondatutako torlojuak ateratzeko prozesuak.
-Oinarrizko mekanizazio-prozesuen akatsak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Elementu aldagarriak.
-Hari-sistemak.
-Ibilgailuetan erabiltzen diren torlojuak; torloju eta azkoin motak, loturak, ezaugarriak, hari-neurriak, torlojua eta azkoina definitzen dituzten elementuak, balaztak, lotura giltzatuak, hari-txapa torlojuetarako zuloa kalkulatzea.
-Elementu aldagarriak muntatu eta desmuntatzeko prozesuetan erabiltzen diren tresnak.
-Grapak: motak, eusteko sistemak, grapak muntatzeko zuloa kalkulatzea.
-Lotura itsatsiak (ez egiturazkoak): kola, masillak eta itsasgarriak: motak, ezaugarriak, erabilera, prestaketa, katalizatzaileak, aktibatzaileak eta erreaktiboak.
-Egiturazkoak ez diren itsasgarriekin egindako lotura prozesuen akatsak.
-Errematxeak: motak, erabilerak, zuloa kalkulatzea, errematxatzeko prozesua, lotura errematxatuak desmuntatzea.
-Loturak prestatzea.
-Elementu aldagarriak muntatu eta desmuntatzeko prozesuak: eserlekuak, tapizeriak, estalkiak, aginte-panelak, hegalak, kapotak, ateak eta beste batzuk.
-Ibilgailuko elementu aldagarrien lotura prozesuen akatsak.
-Beirak: ezaugarriak, identifikazioa, muntaketa, desmuntaketa, beira laminatuen konponketa, eguzkitako laminen instalazioa.
-Beirak ordeztu, konpondu eta tindatzeko prozesuen akatsak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Elementu metalikoak eta elementu sintetikoak.
-Material sintetikoak: lortzeko metodoak, fabrikazioa, ezaugarriak, erabilera, sinbologia, identifikazioa, birziklapena.
-Material metalikoak: taldeak, egitura, propietateak, ezaugarrien hobekuntza, burdinazko materialak eta burdinazkoak ez diren materialak, tratamenduak, birziklapena.
-Altzairuzko xafla hotzean eta beroan konformatzea: besteak beste mailukatzeko, tenkatzeko eta biltzeko teknikak.
-Tresnak, lanabesak eta ekipamenduak.
-Aluminioa konformatzea: materialaren tenperatura egokitzea, konformatzeko tresna, lanabes eta ekipamenduak.
-Deformazioak diagnostikatzea.
-Mailatu motak.
-Kalteen sailkapena.
-Material metalikoen konponketa-prozesuak.
-Material metalikoen konponketa-prozesuen akatsak.
-Elementu sintetikoak konformatu eta konpontzeko prozesuak.
-Elementu sintetikoen konponketa-prozesuen akatsak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Elementu finkoak lotzea.
-Ibilgailuaren identifikazioa, ibilgailu motak barneko espazioaren eta formaren arabera, karrozeria motak.
-Karrozeria osatzen duten elementuak.
-Elementu finkoak lotzeko teknikak. Elementu finkoak muntatzeko eta desmuntatzeko prozedurak.
-Elementu finkoak lotzeko prozesuen akatsak.
-Baoa prestatzea.
-Soldatzeko ekipoak, gasak, ekarpen-materialak eta tresneria berezia.
-Soldatzeko prozedurak: elektrodo estaliko soldadura elektrikoa, MIG-MAG, MIG-Brazing, aluminiorako soldadura sinergikoa, puntuzkoa, oxiazetilenikoa, TIG, plasma-arkuzkoa eta laser bidezkoa.
-Soldatzeko prozesuen akatsak.
-Elementuak itsatsi, askatu eta kakoztatzea.
-Egitura-itsasgarriekin egindako lotura finkoak.
-Egitura-itsasgarriekin egindako lotura prozesuen akatsak.
-Ordezpen partzialaren bidez konpontzeko prozesuetan korrosioaren kontrako produktuak aplikatzea.
-Korrosioaren kontrako produktuak aplikatzeko prozesuen akatsak.
-Gainazalak eztainuzko masilla betegarriz berdintzeko tratamendua.
-Eztainuzko masilla betegarriak aplikatzearen akatsak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Aukerako eraldaketak.
-Eraldaketaren edo tresneria egiteko kostuen kalkulua.
-Ibilgailuetan elementuak edo sistemak muntatzeari buruzko dokumentazio teknikoa, ekipamenduaren eta ibilgailuaren fabrikatzaileena.
-Ibilgailuen aukerako eraldaketei buruzko segurtasun araudia.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da ibilgailu bateko elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak konpontzeko eginkizuna betetzeko eta mekanizazioko oinarrizko teknikak ikasteko, horiek modulu horretan erabilitako prozesuetan aplikatu beharko direlako.
Harreman zuzena du zikloko 2. mailako ondoko modulu hauekin:
-Gainazalen prestaketa eta apainketa (eztainuzko masillak eta zuntzezko masillak aplikatzeari dagokionez).
-Ibilgailuen egiturak (ordezpen partzialak egiteari, mailatuak kentzeari eta elementu aldagarriak desmuntatu eta muntatzeari dagokienez).
Harreman hori honetan datza: modulu honetako edukiak oinarrizkoak dira ikasleek bigarren mailako aipatu moduluetarako programatutako edukiak behar bezala aprobetxatzeko beharrezkoak diren trebetasun eta gaitasunak berenganatuko badituzte.
Modulu hau osatzen duten edukiak azterturik, ondorioztatzen ahal da multzo batzuk daudela, elkarren arteko harremana dutenak. Modulua eman behar duten irakasleen lana erraztea helburu, proposamen gisa ondoko hamar lan unitate hauek egin daitezela definitu liteke:
UT1: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak konpontzeko prozesuen atarikoak.
UT2: Irudikapen grafikoak egitea.
UT3: Elementuen fabrikazioan erabiltzen diren material metalikoak.
UT4: Soldadura bidezko loturak egitea.
UT5: Ordezpen partzialak egitea eta korrosioaren kontrako tratamenduak aplikatzea.
UT6: Elementu metalikoak konpontzea.
UT7: Elementuen fabrikazioan erabiltzen diren material plastikoak. Horien ezaugarriak zehaztea. Konformatu, identifikatu eta konpontzeko prozesuak.
UT8: Elementu aldagarriak, desmuntaketa, muntaketa eta ordezpena.
UT9: Oinarrizko mekanizazio-prozesuak egitea ibilgailuetan.
UT10: Prozesuak antolatzea eta prozesuen jarraipen eta kontrola egitea.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak konpontzeko prozesuen atarikoak.
Unitate honen xedea hau da: ikaslea moduluan kokatzea eta elementu aldagarri metaliko eta sintetikoak ordeztu eta konpontzeko prozesuan sarraraztea, jarduerak erakustea, non mugitu behar duen jakinaraztea eta bere ingurunearekin trebatzeko prestatzea (lanerako instalazio eta bitartekoak, prozesuaren faseak, tekniken ezagutza, elementuak ordeztu eta konpontzeko teknika eta arriskuak).
UT2: Irudikapen grafikoak egitea.
Unitate honen xedea hau izanen litzateke: ikasleak marrazketaren eta irudikapen grafikoaren arauak ezagutzea, pieza baten krokisak egiteko eta kotak ezartzeko gai izatea eta konpontzeko prozesuetan aplikatzen den sinbologia ezagutzea. Helburu hori lortzeko ibilgailuaren hainbat piezaren krokisak egitea eta kotak ezartzea proposatzen da.
UT3: Elementuen fabrikazioan erabiltzen diren material metalikoak. Horien ezaugarriak zehaztea saiakuntza eta tratamenduen bidez. Konformatzeko prozesuak. Ibilgailua identifikatzea.
Unitate honetan ikasleei elementu finkoak ordezteko eta elementu metalikoak konpontzeko prozesuan erabiliko dituzten materialak erakutsiko litzaizkieke, baita material horiek lortu eta konformatzeko, beren propietateak saiakuntza bidez lortzeko eta propietate horiek tratamendu bidez aldatzeko metodoak ere. Gainera, garrantzitsua da ikasleak ibilgailu batzuk eta besteak identifikatzeko eta beren ezaugarri teknikoak aurkitzeko gai izatea. Helburu hori behar bezala lortzeko, proposamen gisa, ondoko jarduera hau egiten ahalko litzateke: ibilgailu batean identifikazio-plakak bilatzea, non dauden idaztea eta hainbat fabrikatzaileren artean konparazioak egitea.
UT4: Soldadura bidezko loturak egitea.
Unitate honen xedea ikasleak hainbat posiziotan jarrita dauden eta ezaugarri diferenteak dituzten piezen loturak soldadura-ekipamendu diferenteekin egiteko gai izan daitezela da. Helburu horiek lortzeko honako hauek ezagutu beharko dira: ekipamendu batzuk eta besteak eta beren ezaugarriak, prozesuetako parametroen erabilera eta erregulazioa, prozesu horien akatsik ohikoenak eta segurtasun arau pertsonalak nahiz ekipamendu horien erabilerako arauak. Helburu hori lortzeko proposamena probeten gainean soldadura bidezko hainbat lotura egitea da, horretarako soldadurako ekipamendu diferenteak erabilita.
UT5: Ordezpen partzialak egitea eta korrosioaren kontrako tratamenduak aplikatzea.
Unitate honen xedea ikasleek elementu finkoen ordezpen partzialak egiten (soldadura-puntuak, kordoi etengabea edo kakoztadurak kenduz) eta egiturazko masillen bidez lotutako elementuak askatzen ikas dezatela da. Hori, ebakitzeko lanabes, tresna eta makinak ezagutu eta erabiliz lortu nahi da, hori egiteko dauden prozesu eta arriskuak kontuan hartuta. Beste alde batetik, ikasleak pieza edo elementua emandako koten arabera, korrosioaren kontrako tratamenduak aplikatuz eta beharrezkoa den dokumentazio teknikoa interpretatu eta aztertuz baoan jartzeko gai izan daitezela da. Helburu hori lortzeko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Atzeko hegal baten zati bat ordeztea.
-Ibilgailuan ordezpen partzial bat egin den lekuan barrunbeetarako argizaria aplikatzea.
UT6: Elementu metalikoak konpontzea.
Unitate honen xedea da ikasleek iristeko errazak diren elementu metalikoak eta piezaren edo elementuaren barnean iristeko zailak diren kalte arinak konpontzen nahiz iristeko ezinezkoak diren guneetan konponketa-lanak egiten jakin dezatela da, konformatzeko teknika eta metodo diferenteak erabiliz, ikasketako prozesuaren sekuentziak betetzeko beharrezkoak diren ekipamendu, tresna eta lanabesak behar bezala erabiliz, dokumentazio teknikoa interpretatuz eta pieza ordeztu edo konpondu behar den erabakiz. Helburu hori lortzeko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Erraz iristeko moduko pieza baten mailatuak kentzea. Adibidez: hegal bat.
-Iristeko ezinezkoa den pieza baten mailatuak kentzea. Adibidez: estribu bat.
UT7: Elementuen fabrikazioan erabiltzen diren material plastikoak. Horien ezaugarriak zehaztea. Konformatu, identifikatu eta konpontzeko prozesuak.
Unitate honen xedea ikasleari prozesuan landuko dituen materialak erakustea eta identifikazio eta konponketarako teknikak ezagutaraztea da. Hori lortzeko, karrozeriarako elementuen fabrikazioan erabiltzen diren material sintetikoak ezagutu behar dira, baita material horiek lortu eta konformatzeko metodoak, propietate esanguratsuak eta propietate horiek hainbat teknikaren bidez aldatzeko modua ere. Gainera, ikasleek gaitasun hauek izan beharko lituzkete: prozesuen azterketaren bidez material sintetikoak identifikatu, metodologiak garatzeko eragiketak identifikatu, pieza aldatu ala konpondu behar den erabaki. Helburu hori lortzeko, jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Plastiko termoplastiko bat konpontzea. Adibidez: kolpe-leungailu bat.
-Plastiko termoegonkor bat konpontzea. Adibidez: ate bat.
UT8: Elementu aldagarriak, desmuntaketa, muntaketa eta ordezpena.
Unitate honen xedea da ikasleak elementu aldagarriak ordezteko teknikak ezagut ditzala, prozesuak azter ditzala eta metodologia batzuk eta besteak garatzeko beharrezkoak diren eragiketak identifika ditzala. Helburu hori lortzeko, jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Atean muntatuta dauden elementu guztiak desmuntatu eta muntatzea, eta ibilgailutik ateratzea.
-Itsatsitako beirak ordeztea.
UT9: Oinarrizko mekanizazio-prozesuak egitea ibilgailuetan.
Xedea hau da: ikasleak oinarrizko mekanizazio eragiketak egiteko gai izatea eta ekipamendu, tresna eta lanabesak behar bezala erabiltzea, ikaskuntza prozesuko sekuentziak betetzeko, eta segurtasun arau pertsonalak nahiz ekipamendu horien erabilerako arauak aplikatzea. Helburu hori lortzeko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Pletina batean eta ziri batean hari berria egitea, eta bien arteko hariztaketa egiaztatzea.
-Motor batean apurtutako torloju bat ateratzea, apurketa motaren arabera egokia den teknika erabilita.
UT10: Prozesuak antolatzea eta prozesuen jarraipen eta kontrola egitea.
Unitate honen bidez lortu nahi da ikasleek lehenago ikusitako unitateetan lortutako gaitasunak aplika ditzatela, batik bat sintesi eta ebaluaziorako gaitasunak, eta prozesuak egiteko teknika eta bitartekoak aukera ditzatela unitate honetan jardueraren garapen, kontrol eta jarraipenari buruz ikasitako edukiak oinarri hartuta. Horretarako, ibilgailuan egindako benetako konponketa baten jarraipena egitea eta exekuzioaren emaitzari buruz azken txosten bat aurkeztea planteatzen da.
Azkenik, komenigarria da nabarmentzea modulua ematen duten irakasleek etengabe lanbide-arloarekin harremanetan egoteko erantzukizuna dutela. Horretarako, besteak beste ondoko estrategia hauek proposatzen dira:
-Beste erakunde batzuetako profesionalen bisitak antolatzea, beren hezkuntza- eta antolaketa-proiektua azaltzeko.
-Automozioari buruzko dokumentazio teknikoa irakurri eta aztertzea hainbat bidetatik.
-Sektorearekin zerikusia duten zentro eta enpresetan bisitak egitea.
-Automozio ikastaroetan parte hartzea.
Modulua: Enpresa eta ekimena.
Kodea: 0300.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ekimenari lotutako ahalmenak ezagutzen ditu, eta lanpostuetatik eta enpresa jardueretatik sortzen diren eskakizunak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aintzat hartu da banakako ekimenak, sormenak, prestakuntzak eta lankidetzak duten garrantzia, enplegatu gisa nahiz enpresaburu gisa ekinbideetan arrakasta lortzeko ezinbesteko baldintzak diren aldetik.
b) Berrikuntza eta nazioartekotze kontzeptuak eta horiek gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen ongizatearen gehikuntzarekin duten lotura identifikatu dira.
c) Ekimenaren kultura zer den eta enpleguaren eta gizarte ongizatearen iturri gisa zer nolako garrantzia duen aztertu da.
d) Automozio enpresen eremuan abiatzen den enpresaburu baten ekimenaren nondik norakoa aztertu da.
e) Arrisku kontzeptua aztertu da, ekimen ororen ezinbesteko osagai gisa, eta enpresa plan baten bitartez arriskua gutxitzeko aukera ere bai.
f) Enpresaburu kontzeptua eta enpresa jarduera garatzeko behar diren baldintzak eta jarrerak aztertu dira.
2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera definitzen du, ingurunearen gaineko eragina baloratuz eta balio etikoak kontuan hartuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Automozio enpresen arloko negozio ideia zehatz bat definitu da, abiapuntutzat hartuko dena enpresa plana egiteko.
b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu dira; bereziki, ingurune ekonomikoa, soziala, demografikoa, kulturala, politikoa, legezkoa, teknologikoa eta nazioartekoa.
c) Negozio ideiaren egokitasuna, ase gabeko beharrak, ideiak dakarren berrikuntza edo hobekuntza, merkatuan bete nahi den nitxoa edo hutsunea eta ideiaren esparru den sektorearen prospektiba baloratu dira, hori guztia enpresa plana egiteko abiapuntu izanen baita.
d) Aztertu da ea enpresaren jardueran zer nolako eragina duten enpresak erabiltzaileekin, hornitzaileekin, lehiakideekin eta bitartekariekin dituen harremanek, horiek baitira berariazko ingurunearen edo mikroingurunearen osagai nagusiak.
e) Automozioaren sektoreko ETE (enpresa txiki edo ertain) batek bere mikroingurunean eta makroingurunean dituen mehatxuak eta aukerak identifikatu dira, AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak) azterketa baten barnean.
f) Enpresa kultura eta irudi korporatiboa zer diren eta enpresaren helburuei nola dauden loturik aztertu da.
g) Enpresen erantzukizun sozialaren fenomenoa eta enpresaren estrategiaren osagai gisa duen garrantzia aztertu dira.
h) Automozio enpresa baten balantze soziala egin da eta enpresa horien kostu sozial nagusiak deskribatu dira, bai eta sortzen dituzten onura sozialak ere.
i) Automozioaren arloko enpresetan, balio etiko eta sozialak kontuan hartzen dituzten jardunbideak identifikatu dira.
j) Enpresaren estrategia deskribatu da, enpresaren helburuekin lotuz, eta marketin plana zehaztu da.
3. Produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana egiten du enpresarentzat, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana ere bai.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresa bateko oinarrizko eginkizunak deskribatu dira, eta sistema kontzeptua aztertu da enpresari aplikatuta.
b) Fase hauek definitu dira: produkzioa edo zerbitzua, produkziorako estrategiak eta kalitaterako estrategiak.
c) Ikerketa, garapen eta berrikuntza (I+G+B) arloko ekintzen beharra baloratu da.
d) Antolaketaren eta langileriaren eredua definitu da, produkzioaren edo zerbitzuaren beharrak edo/eta merkatuaren eskakizunak kontuan harturik.
e) Horniduraren funtsezko alderdiak definitu dira: hornitzaileak aukeratzea eta materialak aukeratzea.
f) Jarduerarako egin behar diren inbertsioak identifikatu eta baloratu dira, bai eta finantzabideak ere.
g) Automozioaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana egin da.
h) Kontabilitateko oinarrizko kontzeptuak aztertu dira.
i) Kontabilitateko informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu dira, batez ere enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.
j) Ahuleziak eta indarrak aztertu dira, AMIA azterketa osatuz.
k) Produkzio planaren inguruko guztia eta bideragarritasun ekonomiko-finantzarioaren gaineko azterlana enpresa planean sartu dira.
l) Automozio arloko ETE bat sortzeko erabakia aurrera eramatearen egokitasuna baloratu da.
4. Automozio enpresa bat sortu eta abian jartzeko urratsak egiten ditu, forma juridikoa hautatuz eta hari lotutako legezko betebeharrak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren forma juridiko guztiak aztertu dira.
b) Enpresaren jabeek, hautaturiko forma juridikoaren arabera, zenbaterainoko lege-erantzukizuna duten zehaztu da.
c) Enpresaren forma juridiko desberdinetarako ezarritako tratamendu fiskalak bereizi dira.
d) Indarra duen legediak ETE bat eratzeko eskatzen dituen tramiteak aztertu dira.
e) Erreferentziako tokian automozio enpresak sortzeko eskuratzen ahal diren laguntza guzti-guztien bilaketa egin da.
f) Forma juridikoaren hautapena, administrazio tramiteak, laguntzak eta diru-laguntzak enpresa planean sartu dira.
g) ETE bat abian jartzeko aholkularitza eta kudeaketa administratiboa enpresatik kanpo lortzeko bideak identifikatu dira.
5. ETE baten kudeaketa administratibo eta finantzarioko oinarrizko jarduerak egiten ditu, kontabilitate eta zerga betebehar nagusiak identifikatzen ditu eta agiriak betetzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kontabilitateko informazioa gordetzeko teknikak aztertu dira.
b) Automozio enpresa baten zerga betebeharrak definitu dira.
c) Zerga egutegiko zerga motak bereizi dira.
d) Automozioaren sektoreko ETE batentzat merkataritzako eta kontabilitateko oinarrizko agiriak bete dira (fakturak, albaranak, eskabide orriak, kanbio letrak, txekeak eta beste batzuk), eta agiri horiek enpresan egiten dituzten zirkuituak deskribatu dira.
Edukiak.
Enpresa ekimena:
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak automozioaren arloko jardueran.
-Ekintzaileen gako-faktoreak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, automozioaren sektoreko ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-Enpresaburu kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
Enpresa eta bere ingurunea:
-Enpresa plana: negozioaren ideia automozio enpresen eremuan.
-Automozioaren sektoreko ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Automozioaren sektoreko ETE batek bere ingurunearekin eta gizarte osoarekin dituen harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketin plana.
Enpresako produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana:
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzua ematearen deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Automozioaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa. Inbertsio plana. Finantziazio plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Enpresa bat sortu eta abian jartzea:
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga-sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio tramiteak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio izapideak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
Administrazio eginkizunak:
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Automozio enpresa baten kudeaketa administratiboa.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak lortzen dituzte beren ekimena garatzeko enpresaren esparruan, hala autoenpleguan nola inoren konturako lanean erantzukizunak eta eginkizunak beren gain hartzeko garaian.
Metodologia teoriko-praktikoa erabili behar litzateke, azken horretan irakaskuntza-ikaskuntza prozesu osoa bereziki azpimarratuz, ondokoak direla medio:
-Automozioaren sektoreari buruzko informazio iturriak erabiltzea.
-Kasu praktikoen eta talde-dinamiken bitartez, ekintzaileen jarrerak ulertu eta baloratzea, eta automozioaren sektorean haien beharra norainokoa den zehaztea.
-Enpresaburuekin, enpresa elkarte eta sindikatuen ordezkariekin eta administrazioekin harremanak izatea, jarduera osagarrien bidez (solasaldiak, bisitak etab.), ikasleen espiritu ekintzailea eta sektorearen ezagutza sustatzeko.
-Sektoreko ETEentzako kudeaketa administratiboko programak erabiltzea.
-Automozioaren sektorearekin zerikusia duen enpresa plan baten proiektua egitea, negozioa abian jartzearen alderdi guztiak biltzen dituena: bideragarritasuna, produkzioaren eta giza baliabideen antolaketa, merkataritzako ekintza, administrazio eta finantza kontrola, eta erantzukizun sozialaren justifikazioa.
Enpresa eta ekimena moduluaren garapenean edukiek duten hurrenkera sekuentziazio irizpide logikoen ondorio da, eta honela banatu liteke ikasturteko hiruhilekoen artean:
-Ikasleek ez dute ezagutzen lan eginen duten sektorearen errealitatea. Horregatik, hasierako jarduerek sektore horretara hurbildu behar dituzte eta lanbide jardueran behar diren ekintzarako gaitasunak zein diren erakutsi behar diete.
-Hurrengo urratsean, ikasleei negozioaren ideia definitzeko erronka ezartzen ahal zaie. Horretarako, inguruko mehatxuak eta aukerak baloratu behar dituzte eta enpresaren helburuak planteatu, bai eta horiek lortzeko estrategiak eta ekintzak ere.
-Helburuak eta horiek lortzeko bideak definiturik, ikasleek enpresa plana egin dezakete, enpresa eratzeko prozesuan aurrera jarraitu ala ez erabakitzeko.
-Aurrera eginez gero, ikasleek enpresarentzako forma juridiko egokiena hautatzearekin zerikusia duten jarduerak egin behar lituzkete, eta enpresaren kudeaketa administratiboari dagozkion alderdi nagusiak ezagutu.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Autodiagnostikorako hainbat motatako testak egitea, ondokoak baloratzeko: negozio ideiaren inguruko proiektuaren heldutasun maila, ekintzaile baten gaitasun eta trebetasun orokorrak, eta produktua edo zerbitzua salduko den merkatuari buruzko ezagutza.
-Bai enpresa barnean bai gizarte ingurunean praktika onak aplikatzeari buruz ikertzea.
-Enpresa plana egitea, ondoko jarduketen bitartez:
-Planaren helburuak ezartzea.
-Ekintzailearen gaitasunak eta kualifikazioak identifikatzea enpresa proiektuari dagokionez. Behar izanez gero, prestakuntza planifikatzea.
-Produktuaren edo zerbitzuaren oinarrizko ezaugarriak, asetzen dituen beharrak, berezitasunak, xede duen merkatua, bezeroengana iristeko erabiliko diren bideak eta beste datu interesgarri batzuk deskribatzea.
-Merkatuaren azterketa egitea: eskariaren analisirako inkesta prestatu eta lortzen diren datuak aztertzea. Inguruko lehiakideak aztertzea. Produktu edo zerbitzu bera merkaturatzen duten enpresen zerrenda eta konparazio-azterketa egitea.
-Marketin plana egitea, banaketa bideak, prezio politikak eta sustapen estrategiak azalduz.
-Produkzio prozesua diseinatzea: beharko diren azpiegitura eta instalazioen azterlana egitea, fabrikazioaren edo zerbitzuaren prozesua diseinatzea, horniduraren aurreikuspena egitea eta izakinak baloratzeko metodo desberdinekin ariketak egitea.
-Egindako proiektuaren arabera enpresan beharko diren lanpostuak identifikatzea, bakoitzaren eginkizunak azaltzea eta hori guztia grafikoki adieraztea organigrama batean.
-Hasierako inbertsioa osatzen ahal duten oinarrizko kontzeptuak eta horiek finantzatzeko eskura dauden bideak jakinik, haien aurreikuspena egitea, proposaturiko enpresa proiektuaren beharrak asetzeko.
-Salerosketa kasuak garatzea, enpresa jarduerarako oinarrizko agiriak erabiliz: eskabidea, albarana, faktura, txekea, ordainagiria eta kanbio letra.
-Emaitza desberdinak dituzten egoera-balantzeak aztertzea.
-Zailtasun maila desberdinetako egoera-balantzeak egin eta finantza-adierazleen bitartez aztertzea.
-AMIA sistemaren bidez zenbait egoera aztertzea, gero sistema hori enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Forma juridiko bakoitzaren alde onak eta txarrak identifikatzea, prestatu den enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Enpresa planean eragina duten eraketa eta administrazio tramite berariazkoak eta orokorrak banan-banan azaltzea.
-Nahitaezkoak diren kontabilitate eta zerga betebeharrak identifikatzea.
-Zergen arloan Estatuko arauek Nafarroako Foru Komunitatekoekin dituzten desberdintasunak azaltzea.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak eta Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Gomendagarria da, halaber, ikasleak taldekatzearen teknika erabiltzea proposaturiko jarduerak egiteko eta, kasua bada, ikasleen azalpen jarduerak egiteko. Teknika horrek talde lanaren estrategiak aplikatzea ahalbidetuko luke. Estrategia horiek aztergai izanen dira Lanerako prestakuntza eta orientazioa izeneko moduluan.
Bestalde, Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena izeneko moduluek elkarrekin lotura estua dute, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak, gizarte gastuak eta beste gai batzuk azaltzen dituzten edukietan, hain zuzen ere. Hortaz, bikoizketak saihestearren, bi lanbide modulu horiek ematen dituzten irakasleen arteko koordinazioa beharrezkoa litzateke.
Azkenik, komenigarria litzateke koordinazioa izatea Enpresa eta ekimena moduluko irakasleen eta irakasle teknikoen artean, ondoko gaietan, adibidez:
-Enpresaburuekin harremanak izatea, ikasleek hurbiletik ezagutu ahal izan dezaten beren prestakuntzaren helburu den eta ziur aski lana emanen dien sektorearen errealitatea.
-Ikasleek enpresa plana egiteko eskatzen dituzten datuak: produkzio prozesua, instalazioa, enpresa hornitzaileen zerrendak, materialen prezioak eta beste batzuk.
Lanbide modulua: Ingelesa I
Kodea: NA01.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Interesatzen zaizkion eguneroko gaiei buruz ingelesez ohiko mintzairan idatzitako testu errazak ulertzen ditu, independentzia maila onargarriarekin, garrantzia duen informazio orokorra edo berariazkoa ateratzea lortzen baitu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gai arruntei buruzko testu batean, ideia orokorra edo intereseko informazioren bat bilatu eta ulertu da.
b) Eguneroko testuak irakurtzeko teknika egokia aplikatu da, testu motaren eta helburuaren arabera, informazio garrantzitsua bilatzeko.
c) Lan jakin bat egiteko behar diren datuak eta informazioak atera dira erabilera arrunteko testu-zati edo testu desberdinetatik, edo, hiztegiaren laguntzaz, bestelako iturrietatik.
d) Hitz ezezagunen esanahia testuingurutik ondorioztatu da, ikaslearen interesekin zerikusia duten gaietan edo ezohiko gaietan.
e) Gailu edo ekipamendu bat erabiltzeko jarraibide sinpleak zehaztasunez interpretatu dira.
f) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
2. Bere intereseko gaien gainean edo eguneroko bizitzako jardueren gainean ingelesez eta ahoz emandako informazio bateko ideia nagusiak ulertzen ditu, buruz buruko komunikazio egoeretan zein bestelakoetan, solaskideek argi eta astiro hitz egiten dutelarik.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mezu labur batzuk, hala nola abisuak, oharrak edo iragarkiak, osorik ulertu dira, inguruko hotsek distortsio handirik eragin ez duten egoeran.
b) Doitasunez identifikatu dira norberaren jardueraren elementu aurreikusgarriekin (hala nola zenbakiak, kantitateak eta denborak) zerikusia duten datuak eta ekintzak.
c) Argi eta hizkuntza estandarrean ari diren ingeles hiztun batzuen arteko elkarrizketaren gaia identifikatu da.
d) Bere eguneroko jarduerei buruz hizkera argian esan zaiona zailtasunik gabe ulertu du (noizean behin zerbait errepikatzeko edo beste modu batera esateko eskatzen utzi zaio).
e) Eguneroko ohiko gaiei buruzko mintzaldi grabatuetan edo solaskidea aurrean izan gabe, argi eta astiro mintzatuz emandako informazioen funtsezko elementuak identifikatu dira.
3. Bere intereseko gaiekin zerikusia duten agiriak bete eta gutunak, mezuak edo jarraibideak idazten ditu ingelesez, komunikazio eraginkorrak eskatzen duen kohesio eta koherentziarekin.
Ebaluazio irizpideak:
a) Formularioak, txosten laburrak eta bestelako agiri normalizatuak edo errutinazkoak bete dira, okerrik gabe eta berariazko terminologia erabiliz.
b) Gutunak, faxak, mezu elektronikoak, oharrak eta txosten sinple eta zehatzak idatzi dira, horrelako testuei dagozkien arauak betez.
c) Eguneroko gaiei buruzko informazioak, aldizkari eta liburuxketatik, Internetetik eta beste iturri batzuetatik jasoak, fidagarritasunez laburtu dira, jatorrizko testuetako hitzak eta antolaketa erabiltzeko aukera izan delarik, testu laburrak edo laburpen koherenteak sortzeko ohiko formatu batean.
d) Gutunak, deskribapenak eta gai orokorrei edo norberaren intereseko gaiei buruzko beste idazki batzuk egin dira, datuak, iritzi pertsonalak edo sentimenduak adieraziz, zehaztasun eta doitasun maila nahikoarekin.
e) Norberaren jarduerari dagozkion agiriak egitean zuzentasun nahikoa lortu da oinarrizko elementu gramatikaletan, puntuazio zeinuetan eta ohiko hitzen ortografian, egitura koherente eta sendoa osatu da, eta eguneroko bizitzan norberari interesatzen zaizkion gai gehienei buruz nahikoa argi mintzatzeko moduko hiztegia erabili da.
f) Idatzizko dokumentuak egitean kontuan hartu dira hartzailearen ezaugarri soziokulturalak eta komunikazioaren ingurunea.
g) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
4. Eguneroko bizitzako gaiei buruz nahikoa arin eta garbi mintzatzen da aurrez aurreko edo urrutiko elkarrizketetan, hitz eta esapide sinpleak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mintzatzeko intonazio egokia eta ahoskera argi eta ulergarria erabili dira, atzerritar doinua nabarmena izan arren, eta mintzakideek noiz edo behin zerbait errepikatzeko eskatu behar izan badute ere.
b) Aurreikusi gabeko egintza edo gertaeren deskribapenak edo kontaketak egin dira, ongi ulertzeko moduko xehetasun mailarekin.
c) Itzulinguruak erabili dira hiztegiaren hutsuneak gainditzeko.
d) Doitasunez mintzatu da, behar adinako hiztegia eta esaldi errazak eta estandarizatu samarrak erabiliz, norberaren lanbide eremuarekin zerikusia duten kantitate, zenbaki, ezaugarri eta gertaeren inguruko informazioa ematerakoan.
e) Ingelesezko ahozko adierazpena komunikazio egoerara egokitu da, hitzik gabeko komunikaziorako behar diren elementuak erantsiz.
5. Beste pertsona batzuekin ingelesez mintzatzen da, elkarren intereseko eguneroko gaiei buruz hizketa sinple eta zuzena eginez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aurrez aurreko elkarrizketa sinpleak hasi, jarraitu eta bukatu dira interes pertsonaleko gaiei buruz.
b) Eguneroko egoerei buruzko ahozko elkarrizketa laburretan parte hartu da zailtasunik gabe, gai ezagunak hizpide hartuta.
c) Noizbehinka solaskideei zerbait argitu edo errepikatzeko eskatu zaie, iragar daitezkeen egoerez ari direnean.
d) Elkarrizketa kasuan kasuko komunikazio inguruneari dagokion moduan hasi edo amaitzeko ohiko hitz egokiak erabili dira.
e) Ahozko interakzioa, hitzik gabeko mintzaira barne, komunikazio motari (aurrez aurrekoa edo urrutikoa), komunikazio egoerari (formala edo informala) eta solaskidearen ezaugarri soziokulturalei egokitu zaie.
f) Norberaren lanbide eremuko gizarte interakzioko ohiko egoeren inguruan mintzatzeko behar bezain aberatsa den hiztegia erabili da.
Edukiak.
Eduki lexikoak:
-Eguneroko bizitzari buruzko hiztegia eta terminologia, batik bat arlo hauetakoa: bidaiak eta turismoa (garraiobideak, ostatua,...), aisia, sentimendu pertsonalak, errutinak eta bizi ohiturak, jantziak, elikadura, etxebizitza, erosketak, osasuna, lanaren mundua, komunikabideak, instalazio eta zerbitzu publikoak...
-Lanbide eremuko oinarrizko hiztegia eta terminologia.
Eduki gramatikalak:
-Aditz aldiak.
-Hitzen erabidea.
-Preposizioak, juntagailuak eta adberbioak.
-Aditz laguntzaileak eta moduzkoak.
-Erlatibozko perpausak.
-Koherentzia eta kohesio elementuak: lokailuak.
-Boz pasiboa. Hizkuntza tekniko-zientifikoa.
-Baldintzazkoak.
-Zehar estiloa.
Eduki funtzionalak:
-Hasierako eta amaierako agurrak gizarteko ohiko egoeretan.
-Galdetzea eta erantzutea informazio orokorra emateko, datuak eskatzeko, etab.
-Norberaren intereseko gaien azalpen eta aurkezpenak entzutea eta garrantzizko informazioa bereiztea, oharrak edo laburpenak idatziz.
-Konparatzea eta erkatzea; alde onak eta txarrak.
-Adostasuna eta desadostasuna azaltzea.
-Asmoak eta planak adieraztea.
-Gustuak eta lehentasunak adieraztea.
-Iradokizunak, gomendioak, kexak eta eginbeharrak adieraztea.
-Norberaren intereseko gaien inguruko iritziak azaltzea eta horien aldeko argudioak ematea.
-Pertsonak deskribatzea eta gertaerak kontatzea.
-Iraganari eta etorkizunari buruz gogoeta egitea. Hipotesiak azaltzea.
-Testu bateko gai nagusia laster identifikatzea.
-Testu bateko berariazko xehetasunak zehaztasunez kokatzea eta agerikoa ez den esanahia ondorioztatzea.
-Mota orokorreko dokumentu luze bateko edo batzuetako informazioak planifikatu eta idatziz laburtzea.
-Informazioa edo iritzia adierazten duten testu koherenteak osatzea.
-Formularioak edo erabilera arrunteko agiriak betetzea.
-Formatua eta egitura egokitzea helburu desberdinak dituzten idatzizko testuak antolatzeko (txostenak, jarraibideak, mezu elektronikoak.).
-Hiztegiak edo erreferentziazko bestelako materialak, baliabide elektronikoak barne, trebetasunez erabiltzea, hitz ezezagunek kasuan kasuko testuinguruan zer esan nahi duten jakiteko.
-Informazioak eta ideiak ahoz aurkeztea sekuentzia logikoan.
-Telefono deiak egin eta hartzea. Mezuak utzi eta jasotzea.
-Beste pertsona baten hitzak transmititzea: aginduak, jarraibideak, galderak, eskaerak.
-Eguneroko bizimoduarekin zerikusia duten gertaerak, azalpenak, jarraibideak eta deskribapenak ahoz adieraztea, zuzen mintzatuz.
-Komunikazioaren estiloa hartzaileari, inguruneari eta komunikazioaren helburuari egokitzea.
-Hitzik gabeko komunikazioaren estrategiak erabiltzea ahozko interakzioa indartzeko.
Gizarte eta lanbide edukiak:
-Norberarekin komunikatzen diren bezero edota profesionalak zein herrialdetakoak diren, hango giza, gizarte eta lanbide harremanak arautzen dituzten arauak, protokoloak eta ohitura nagusiak identifikatu eta aztertzea.
-Ingelesezko harremanetarako arauak identifikatu eta aplikatzea, bereziki kontuan hartuz Interneten erabiltzen diren adeitasunezko konbentzioak.
-Bestelako kulturak eta haiek osatzen dituzten pertsonak ezagutzeko gogoa eta haienganako errespetua eta jarrera irekia agertzea.
-Binaka eta taldeka eta jakintza arlo anitzeko eremuetan lan egiteko prest egotea.
Orientabide didaktikoak.
Ingelesa I nahitaezko lanbide moduluak ikasleen hizkuntza gaitasuna indartzea du funtsezko helburu. Bereziki nabarmentzen ditu bizitza arrunteko eta lanbide bizitzako ohiko komunikazio egoeretan aise moldatzea ahalbidetuko dieten trebetasunak.
Europan hainbat azterlan egin da langileek beren lan jarduerarekin zerikusia duten egoeretan hizkuntzak erabili beharrari buruz zer dioten jakiteko. Azterlanok agerian jarri dutenez, behar hori, lehenik, hertsiki lanbide arlokoak ez diren gizarte harremanetan nabaritzen dute langileek. Beraz, modulu honetan ikasleei ingeles teknikoa irakatsi baino areago, hizkuntza ohiko komunikazio egoeretan erabiltzen irakatsi nahi zaie, profil bakoitzari dagokion lanbide ingurunea ikasgelan proposatzen diren irakaskuntza-ikaskuntza jardueretan sartzeari uko egin gabe, noski. Alderdi hori agerian jartzen da, halaber, lanbide heziketako ikasleek etengabeko ikaskuntzarako Europako programetan parte hartuta herrialde batzuetan bizi izaten dituzten esperientzietan.
Horregatik guztiagatik, eta hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparruan proposatzen denarekin bat, modulu honen bidez ikasleek komunikazio eraginkorra lortu behar dute egiazko egoeretan, bizitza arrunteko egoerak izan nahiz lanbide arlokoak izan.
Irakaskuntza-ikaskuntza prozesua, helburu horri begira, nabarmenki praktikoa den ikuspuntu batetik bideratu behar da. Gramatikaren irakaskuntza aurreko kurtsoetan ikasitakoaren berrikuspen gisa hartu behar da eta ikasleentzat egiazko interesa duten komunikazio egoeretan txertatu. Horrela ikasleak errazago ohartuko dira ikasi behar duten hizkuntzan beren kasa moldatu beharra dutela. Era berean, ahalegin nagusia egin behar litzateke ikasleak gai izan daitezen, lehen urrats batean, modu autonomo eta koherentean komunikatzeko. Geroago ekinen zaie adierazpenaren zuzentasunari, jarioari eta zehaztasunari. Era berean, ahalegin nagusia egin behar litzateke ikasleak gai izan daitezen, lehen urrats batean, modu autonomo eta koherentean komunikatzeko. Geroago ekinen zaie adierazpenaren zuzentasunari, jarioari eta zehaztasunari.
Irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan egiten diren jarduerak egokiro diseinatu behar dira, ikasleei erakusten dizkieten komunikazio egoerak ahalik eta benetakoenak izan daitezen, ulermena eta mintzamena eta, beraz, interakziorako trebetasunak bereziki indartu daitezen.
Irakurmena lantzeak aukera ona eman dezake ikaskuntza lanbide eremuaren ingurunean kokatzeko, datuak, informazioak eta berariazko hiztegia atereaz egiazko dokumentuetatik. Horiek, neurri handian, Interneten bidez eskuratzen ahalko dira. Ildo beretik lagungarria izan daiteke ikasleek aurkezpen elektronikoak egitea, beren lanbide eremuko lan prozesuak, eragiketetarako jarraibideak, makinen funtzionamendua eta abarrekoak deskribatzeko.
Komunikazioaren teknologiak oso tresna baliotsuak dira ikasleak benetako komunikazio egoeretan kokatzeko. Haietako batzuk arestian aipatu ditugu, eta beste batzuk gehitzen ahal zaizkie: webquest-ak, e-pal bidezko posta elektronikoa, e-Twinning erako proiektuetan parte hartzea, blog-etan parte hartzea, etab., Interneten dagoen baliabide iturri ia agortezina ahaztu gabe (hiztegiak, podcast-ak, vodcast-ak, argitalpen teknikoak...). Baliabide horiek eskuratzen errazak dira eta, askotan, doakoak. Kontuan hartu behar da, halaber, heziketa zikloetatik abiaturik ikasleek etengabeko irakaskuntzarako Europako programetan parte har dezaketela, Leonardo da Vinci eta Erasmus programetan, adibidez. Hori pizgarri bat gehiago izan daiteke ikasleei interesatzen zaizkien komunikazio egoera bene-benetakoak planteatzeko.
Arreta jarri behar zaion beste kontu bat gaitasun soziolinguistikoen garapena da, gaitasun horiek irakaskuntza-ikaskuntza prozesu osoa kutsatu behar baitute. Garrantzitsua da, prestakuntza helburudun honen esparruan, bermatu ahal izatea ikasleek badakizkitela hizkuntza erabiltzeko konbentzioak, adeitasunezko arauak, erregistro desberdinak eta horiek behar bezala erabiltzearen garrantzia, eta, oro har, ingelesa ama hizkuntza duten herrien idiosinkrasia ongien definitzen duten ezaugarri kulturalak.
Ebaluazioari dagokionez, iradokitzen da prozesu horren ardatza ikasleen komunikaziorako gaitasunaren balorazioa izan dadila, hau da, ikustea nola baliatzen dituzten beren hizkuntza ezagutzak eta trebetasunak eta zenbateko gaitasuna duten komunikaziorako estrategia desberdinak erabiltzeko. Helburu horri begira seinalatu dira modulu honetako ebaluazio irizpideak eta, ildo berean, hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparrua oso bitarteko baliotsua izan daiteke ebaluazio tresnak diseinatzeko.
Lanbide modulua: Ibilgailu hibridoak, elektrikoak eta hidrogenozkoak
Kodea: NA03.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak.
1. Bioerragaiak eta hidrogena lortzeko prozesuak definitzen ditu, baita prozesu horiek ekonomian, gizartean eta ingurumenean dituzten ondorioak ere, eta zerikusia duten arazo teknologikoak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Bioerregaien ezaugarri teknikoak eta erregai horiek motor termikoetan erabiltzeko gaitasuna definitu dira.
b) Bioerregaiak sortzeko prozesuak deskribatu dira.
c) Erregai gisa erabilitako hidrogenoaren ezaugarriak zehaztu dira.
d) Hidrogenoa automoziorako erregai gisa erabiltzearen abantaila eta desabantailak aztertu dira.
e) Hidrogenoa lortu, biltegiratu eta banatzeko prozesu komertzialak deskribatu dira.
f) Hidrogenoa erabiltzearen arriskuak identifikatu dira.
g) Bioerregaiak eta hidrogenoa automozioan erabiltzeak ingurumenean dituen ondorioak identifikatu dira.
2. Bioerregaiekin eta hidrogenoarekin funtzionatzeko gai diren motor termikoen eta beren sistema lagungarrien eraikuntza-ezaugarriak eta ezaugarri termodinamikoak zehazten ditu, horien azterketa funtzionalaren bidez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuan besteak beste bioerregaiak eta hidrogenoa erabiltzen dituzten Otto eta Diesel zikloetako motorren pizte-, elikatze- eta gainelikatze-sistemen eta kutsaduraren kontrako sistemen osagaiak egiaztatu dira.
b) Sistemen osagaien funtzioak deskribatu dira.
c) Motorraren sistema lagungarrien funtzionamendua deskribatu da eta bere parametroak zerrendatu dira.
d) Sistemen kudeaketa elektronikoko elementuak eta horien arteko elkarreragina deskribatu dira.
e) Ibilgailuen kutsadura-eragileak eta kutsaduraren kontrako arauen araberako zuzenketa-sistemak deskribatu dira.
f) Sektoreko berrikuntza teknologikoari buruzko interes berezia adierazi da.
3. Eztanda motorraren eta Diesel motorraren sistema lagungarriak diagnostikatzen ditu eta mantentze-eragiketak egiten ditu bioerregaiak erabiltzeko, prozedura eta tresna egokiak erabilita.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diagnostikatu beharreko sistema identifikatu da.
b) Diagnostikatzeko eta gerora konpontzeko prozesuak dokumentatu dira.
c) Diagnostikorako beharrezkoak diren egiaztapen eta neurketak egin dira prozedura, tresna eta ekipamendu egokiak erabilita.
d) Autodiagnostikoko datuak irakurri dira eta datu horien eta ateratako neurketen arteko harremana aztertu da.
e) Matxuraren zergatia zehaztu da, sistema diferenteen artean plantea daitezkeen elkarreraginak identifikatu dira eta kokalekua aurkitu da.
f) Konponketako alternatiba diferenteak proposatu dira diagnostikoaren arabera, eta aukeratutako alternatibaren aldeko arrazoiak azaldu dira.
g) Desmuntatzeko, muntatzeko, konpontzeko eta doitzeko eragiketak egin dira ezarritako prozedurei jarraituta, eta zehaztutako kalitatea lortu da.
h) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentziorako eta ingurumen babeserako ezarritako arauak ere.
4. Trakzio-sistema elektrikoen eta hibridoen eraikuntza-ezaugarriak zehazten ditu eta elementu bakoitzak multzoan duen funtzionamendua azaltzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuan ibilgailu hibridoen eta trakzio elektrikoko ibilgailuen trakzio-sistema elektrikoen osagaiak identifikatu dira.
b) Sistemen osagaien funtzioak deskribatu dira.
c) Ibilgailu hibridoen funtzionamendu-estrategiak deskribatu dira: serieko motorrak, motor paraleloak eta motor konbinatuak.
d) Erabilitako estrategia aukeratzeko baldintzak identifikatu dira.
e) Motorrak, bateriak eta kontrol- eta berritze-sistemak deskribatu dira eta horien funtzionamendua azaldu da.
f) Sistemen kudeaketa elektronikoko elementuak eta horien arteko elkarreragina deskribatu dira.
g) Teknologia horiek ezartzeak gizartean eta ingurumenean dituen ondorioak azaldu dira.
h) Teknologia horiek erabiltzearen abantailak eta desabantailak identifikatu dira.
5. Trakzio-sistema elektrikoak eta hibridoak diagnostikatzen ditu eta sistema horien mantentze-eragiketak egiten ditu, prozedura eta tresna egokiak erabilita.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diagnostikatu beharreko sistema identifikatu da.
b) Diagnostikatzeko eta gerora konpontzeko prozesuak dokumentatu dira.
c) Sistema elektrikoetan seguruak ez diren tentsioekin esku hartzeari buruzko segurtasun-kontsignak aztertu dira diagnostikoari edo konponketari ekin baino lehen.
d) Diagnostikorako beharrezkoak diren egiaztapen eta neurketak egin dira prozedura, tresna eta ekipamendu egokiak erabilita.
e) Autodiagnostikoko datuak irakurri dira eta datu horien eta ateratako neurketen arteko harremana aztertu da.
f) Matxuraren zergatia zehaztu da, sistema diferenteen artean plantea daitezkeen elkarreraginak identifikatu dira eta kokalekua aurkitu da.
g) Konponketako alternatiba diferenteak proposatu dira diagnostikoaren arabera, eta aukeratutako alternatibaren aldeko arrazoiak azaldu dira.
h) Desmuntatzeko, muntatzeko, konpontzeko eta doitzeko eragiketak egin dira ezarritako prozedurei jarraituta, eta zehaztutako kalitatea lortu da.
i) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentziorako eta ingurumen babeserako ezarritako arauak ere.
Edukiak.
Bioerregaiak eta hidrogenoa lortzeko prozesuak:
-Bioerregaiak:
-Motak.
-Lorbidea.
-Nahastura komertzialak.
-Ezaugarri teknikoak eta motor termikoetan erabiltzeko gaitasuna.
-Gizartean, ekonomian eta ingurumenean sortutako ondorioak.
-Hidrogenoa motor termikoetarako erregai gisa:
-Lorbidea.
-Biltegiratzea.
-Hornidura.
-Manipulazioa.
-Hidrogenoa manipulatzearen arriskuak.
-Hidrogenoa erregai gisa erabiltzeak ingurumenean dituen ondorioak.
Bioerregaiekin eta hidrogenoarekin funtzionatzeko gai diren motorren eta beren sistema lagungarrien eraikuntza-ezaugarriak:
-Baldintza termodinamikoak.
-Motor horiek egiteko erabili beharreko materialen ezaugarriak.
-Pizte, karburazio eta injekzio ekipamenduen egokitzapenak eztanda-motorretan bioerregaiak erabiltzeko.
-Pizte eta injekzio ekipamenduen egokitzapenak eztanda-motorretan gas erregaiak erabiltzeko.
-Diesel injekzio-ekipamenduen egokitzapenak bioerregaiak erabiltzeko.
-Gasak biltegiratu eta manipulatzeari buruzko araudia.
Bioerregaiekin eta hidrogenoarekin funtzionatzeko gai diren motor termikoen eta beren sistema lagungarrien matxuren diagnostikoa eta mantentze-lana:
-Elikadura-ekipamenduen eskemen jarraipena.
-Autodiagnostikoko interfazeak erabiltzea kodeak eta funtzionamenduko parametroak irakurtzeko, matxurak ezabatzeko, aginte-zentralitak birprogramatzeko eta osagaiak doitzeko.
-Parametroak interpretatzea.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren sistema lagungarriak diagnostikatu eta doitzea.
-Arazoak ebaztea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Arriskuen prebentziorako eta ingurumenaren babeserako araudia.
Trakzio elektriko eta hibridoko sistemen eraikuntza-ezaugarriak:
-Justifikazioa.
-Trakzio-sistema hibrido baten osaera.
-Trakzio-motor elektrikoak: korronte zuzena eta korronte alternoa, brushless, joera berriak.
-Trakziorako bateriak.
-Erregai pilak: funtzionamendua, osaera, motak, erabilitako erregaiak eta beren funtzionamenduaren erregulazioa.
-Metagailuak kargatu eta berritzea.
-Trakzio-motor elektrikoen kontrola.
-Trakziorako ekipamendu hibridoak.
-Ibilgailu hibridoen funtzionamendua eta ibilgailu horiekin jarduteko estrategiak.
-Trakzio-sistema hibridoak egiaztatzea.
-Trakzio-sistema hibridoen mantentze-eragiketak.
-Norberaren eta ingurumenaren babeserako araudia.
Trakzio elektriko eta hibridoko sistemen matxuren diagnostikoa eta mantentze-lana:
-Arazoaren definizioa.
-Trakzioko sistema eta osagai elektrikoen eta kontrol eta berritze gailuen diagnostikoa.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Trakzio-sistema elektriko eta hibridoen arrisku elektrikoak.
-Norberaren eta ingurumenaren babeserako araudia.
Orientabide didaktikoak.
Elektromekanikaren arloko produkzio sektorea aztertuz ikusten da jardueraren bilakaera honako hau dela: matxurak antzeman, diagnostikatu eta konpontzeko teknologia berriak aplikatzea, motor berriak erabiltzea, elektrikoak nahiz hibrido direlakoak. Hain zuzen ere, motor horietan abiadura aldatzeko gailuen ordez abiadura-aldagailuak erabiliko dira, eta bestalde, petroliotik ez datozen erregai berriak erabiltzen hasiko dira. Modulu honen xedea aldaketa horiei erantzuteko antzeman diren prestakuntza arloko beharrizanak betetzea da.
Nabarmentzekoa da modulu honek Motorrak eta beren sistema lagungarriak izeneko moduluarekin eta Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak izeneko moduluarekin harremana duela, zati handi batean modulu horien luzapen gisa konfiguratzen delako.
Bestalde, irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuko jarduera lerroak honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko lirateke, proposamen gisa:
UT1: Erregai alternatiboak.
UT2: Motorrak erregai alternatiboak erabiltzeko egokitzea.
UT3: Erregai alternatiboetarako motorren eta beren sistema lagungarrien diagnostikoa.
UT4: Ibilgailu elektrikoak eta hibridoak.
UT5: Ibilgailu hibridoen eta trakzio elektrikoko ibilgailuen diagnostikoa.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Erregai alternatiboak.
Automozioan erregai fosilen kontsumoaren alternatibak daude. Haietariko bat beste produkzio-sektore batzuen azpiproduktu gisa lortutako bioerregaiak erabiltzea da, eta beste bat energia berriztagarrietatik abiatuta hidrogena sortzea. Unitate honen bidez erregai horiek hobeto ezagutzen ahalko lirateke. Beste alde batetik, labore energetikoak gero eta ugariagoak direnez eta landare edo animalia jatorriko azpiproduktuak erregaiak produzitzeko gero eta gehiagotan erabiltzen direnez eskala handian merkaturatzen ahal dira. Hori dela-eta, petroliotik ez datozen erregaiak erabiltzeko moduko motorrak modu masiboan egokitzen ahal dira, baita fabrikatu ere. Gaur egun diesel motorretarako olioak, alkoholak eta beren nahasketak eta metanoa ditugu hizpide. Nolanahi ere, erregai berrien azterketarako ateak irekita utzi behar ditugu.
Bestalde, hidrogenoa fabrikatzaile batzuentzat horizonte teknologikoa da, eta dirutza handiak inbertitu dituzte motorrak egokitzeko eta hidrogenoaren hornidura eta biltegiratzerako. Unitate honen bidez agerian jarri beharko lirateke hidrogenoa motorretarako erregai gisa erabiltzearen iguripen, burutzapen eta eragozpenak. Horregatik, alderdi hauek aztertu beharko lirateke:
-Biltegiratzeko eragozpenak.
-Produkzio-kostua.
-Arriskuak.
-Motorren emisioen garbitasuna.
-Erregai horiek produzitzeko energia berriztagarriak erabiltzeko aukera.
UT2: Motorrak erregai alternatiboak erabiltzeko egokitzea.
Unitate honetan agerian jarriko litzateke gaur egungo motor termikoek -baita gaur egun merkaturatzen direnak ere- bioerregaiekin erabiltzeko gai direla, baina kasu batzuetan ekipamenduak edota beren ezaugarri edo doikuntzetako batzuk aldatu beharko liratekeela. Horretarako komenigarria litzateke motorren funtzionamendurako egokitzapenen ezaugarriak honela aztertzea:
-Alkoholarekin erabiltzeko motorren pizte- eta karburazio-doikuntzak.
-Diesel motako motorrak eta injekzio-sistemak landare- eta animali- jatorriko olioak erabiltzeko egokitzea.
-Eztanda-motorrak petrolio-gas likidotua eta biometanoa erabiltzeko egokitzea.
-Motorrak hidrogenoa erabiltzeko egokitzea.
UT3: Erregai alternatiboetarako motorren eta beren sistema lagungarrien diagnostikoa.
Unitate honen xedea erregai alternatiboen erabilerarako egokitutako motorraren sistema lagungarrien diagnostikoa eta mantentze-lana egiteko tresnez jabetzea izanen litzateke. Lehenengo mailan emandako Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak izeneko moduluaren luzapena izanen litzateke, eta aldi berean, teknika berriak garatuko lirateke ikasleek gailu berriak aurkituko lituzketelako, besteak beste gaserako elikadura-sistema. Hainbat jarduera programatzen ahalko lirateke, besteak beste:
-Karburazioa doitzea alkohola kontsumitzen duten motorrak erabiltzeko.
-Pizte-sistemaren doikuntzak.
-Gas-elikadurako sistemen egiaztapenak.
-Gainera, interesgarria litzateke Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak izeneko moduluan ikasitako birpasatzeko jarduera praktikoak programatzea. Birpasatzeko jarduera horiek eduki berriekin tartekatzen ahalko lirateke ikasturtearen lehenengo asteetan.
UT4: Ibilgailu elektrikoak eta hibridoak.
Unitate honetan trakzio elektrikoko sistemak eta sistema hibridoak aztertuko lirateke, sistema arruntetarako alternatiba interesgarria diren aldetik. Motor elektrikoak eraginkorrak dira, eta horregatik epe luzean etorkizuneko ibilgailuen trakzioan modu masiboan erabiltzeko gai dira. Gaur egun oraindik ibilgailu utilitarioen, motozikleten, turismoen eta hiriko autobusen modelo gutxi batzuk daude. Ibilgailu hibridoen merkatua askoz gehiago garatu da. Ibilgailu horietan, energia eraginkortasuna hobetu egin da eta, ondorioz, emisioak murriztu egin dira, eta horrela merkatuan sartzen ahal izan dira, kostu handiagoa duten arren. Dena dela, ibilgailu horien elementuetako asko, esate baterako metagailuak, motorrak eta kontrol eta berritze gailuak bi motor-motetan berdinak dira.
Jardueren xedea ibilgailu elektriko bat eta ibilgailu hibrido bat aztertzea izan litzateke, bereziki ondoko hauei dagokienez:
-Trakziorako bateriak.
-Trakziorako motorra.
-Motorraren agintze-gailua eta berritzea.
-Sistemaren eragintza-estrategiak.
-Eskuratzen edo egiten erraza den erregai-zelula baten azterketa eta funtzionamendua.
UT5: Ibilgailu hibridoen eta trakzio elektrikoko ibilgailuen diagnostikoa.
Trakziorako sistema elektrikoek eta hibridoek alderdi berri batzuk ekarri dituzte ibilgailuetan urtetan erabili diren teknologiei dagokienez. Berrikuntzek diagnostikoan beharrizan berriak ekarri dituzte. Unitate honek berrikuntza horiei heltzeko beharrezkoak diren baliabideak eskuratuko lituzke.
Alderdi batzuetan motor tradizionalen antzekoak diren arren, motor eta bateria berriek eta, batez ere, horien kudeaketa-sistemek, eraikuntza-ezaugarri berri-berriak dituzte, eta horregatik, egiaztatzeko eta diagnostikatzeko bestelako prozedurak eskatzen dituzte.
Ikasleek jada diagnostikorako funtsezko tresnak ezagutzen dituzte, baina ez prozedurak. Egoera horrelakoa izanik, funtzionamendu-estrategiak ezagutzea ezinbestekoa da, eta horregatik jardueren xedea sistema horiek ibilgailuan bertan egiaztatzea izanen litzateke.
Lanbide modulua: Gainazalen tratamendu eta estaldura
Kodea: 0295.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 13.
Iraupena: 240 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Konpontzeko aplikatu behar den prozesua zehazten du, eta gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako geruzen ezaugarriak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Egin behar diren eragiketen hurrenkera zehaztu da, ezarritako prozedurari jarraituz.
b) Ekipamendu, makina eta bitartekoen ezaugarriak deskribatu dira eta prozesuekin lotu dira.
c) Gainazalen tratamendu, berdintze eta estalduran erabilitako produktuen ezaugarriak azaldu dira eta ibilgailuko aldeekin eta prozesuekin lotu dira.
d) Gainazalen tratamendu eta estaldurako geruzak identifikatu dira, lixatze-prozesuen bidez.
e) Erabili beharreko produktuak eta babes, berdintze eta estaldura geruzak lotu dira, elementuaren materialaren arabera (metalikoa ala sintetikoa den).
f) Ibilgailuak jasaten dituen korrosio bidezko eraso faktoreak eta babes aktibo eta pasiboko prozesuak deskribatu dira.
g) Pintura motak sailkatu dira haien lehorketaren, aplikazioaren eta efektuaren arabera.
h) Ibilgailuaren pintura mota (besteak beste sintetikoa, akrilikoa, geruza bakarrekoa, bi geruzakoa) identifikatu da, disolbatzailearen eta lixaren teknikaren bidez.
i) Laneko prozedura aukeratu da fabrikatzailearen zehaztapenen arabera.
j) Azken akabera zehaztu da zehaztapen teknikoak eta eskatutako kalitatea betetzeko.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da.
2. Gainazalak tratatu, berdindu, zigilatu eta intsonorizatzeko teknikak aplikatzen ditu laneko prozesuak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Konpondu beharreko aldea desugertzeko, prestatzeko eta garbitzeko prozesuak egin dira eta gainazalaren egoera egiaztatu da.
b) Dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta sinbologia eta zehaztapenak prozesuarekin eta erabili beharreko produktuekin erlazionatu dira.
c) Gainazalen tratamendu eta berdintze prozesuetan erabilitako material eta denborak baloratu dira, eta pinturen eta ibilgailuaren fabrikatzaileak zehaztu duenari jaramon egin zaio.
d) Produktuak prestatu dira, proportzionaltasun eta biskositate arauei jarraituz.
e) Ekipamendu eta instalazioen parametroak doitu dira.
f) Landu edo ihinztatu behar ez diren aldeak maskaratu dira.
g) Besteak beste korrosioaren kontrako produktuak, betelanekoak, zigilatzekoak, bitsak eta intsonorizatzekoak aplikatu dira, produktuak aukeratu dira, eta produktu horiek zein aldetan aplikatu behar diren erabaki da.
h) Egin behar diren eragiketen hurrenkera bete da, fabrikatzailearen zehaztapenei jarraituz.
i) Egindako lanak eskatutako kalitatea duela egiaztatu da.
j) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da.
3. Kolorimetriako teknikak aplikatzen ditu ibilgailuaren pinturaren kolorea lortzeko, ezarritako formulazio- eta nahasketa-arauak aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Oinarrizko koloreetatik abiatuta beste kolore batzuk lortzeko kolorimetriaren teoria eta dagozkion teknikak aplikatu dira.
b) Koloreak zirkulu kromatikoan nola banatzen diren eta hori nola erabiltzen den deskribatu da.
c) Ibilgailuaren pinturaren kolorea identifikatu da, ezaugarrien plakaren kodea eta kolore karta edo laginak erabiliz.
d) Pintura lortzeko nahastu behar diren produktuak identifikatu dira, fabrikatzailearen dokumentazio teknikoa interpretatuz.
e) Produktuak nahastu dira zehaztapenei jaramon eginda eta hitzartutako bitartekoekin.
f) Saiakuntzak egin dira ganbera kromatikoan, behar diren kasuetan kolorea doituz.
g) Pintura aktibatu da, proportzionaltasun eta biskositate arauei jarraituz.
h) Probetak pintatu dira eta ibilgailuaren kolorearekin bat datorrela egiaztatu da.
i) Egindako jardueretan arretaz jokatu da eta laguntza eman da.
j) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da.
4. Gainazalak estaltzeko teknikak aplikatzen ditu emandako zehaztapenak eta definitutako prozedurak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Pinturaren fabrikatzailearen dokumentazio teknikoa interpretatu da, eta doitu beharreko parametroak nahiz aplikatzeko teknika zehaztu dira.
b) Gainazalak pintatzeko erabilitako material eta denborak baloratu dira, eta ezarritako baremoei jaramon egin zaie.
c) Pintatu behar ez diren gainazalak maskaratu dira, aldea eta prozesua kontuan hartuta egokiak diren material, tresna eta bitartekoak erabiliz.
d) Ekipamendu eta bitartekoak aukeratu dira eta erabiltzeko, aplikatzeko eta lehortzeko parametroak doitu dira.
e) Aplikazio aerografikoak egin dira, eta besteak beste aplikazio distantziari, abiadurari, kargari, abanikoari eta lurruntze-denborari buruzko arauak bete dira.
f) Esfumatura prozesuak aplikatzea komenigarria den baloratu da.
g) Difuminatzeko teknikak aplikatu dira, eta aplikatu beharreko kolorea ibilgailuarenarekin berdintzea lortu da.
h) Pertsonalizatzeko prozesuak egin dira emandako zehaztapenei jarraituz.
i) Ibilgailuak pertsonalizatzeko bitarteko, ekipamendu eta tresneria berezia ezagutzen dira.
j) Kalitatea kontrolatzeko sistemak aztertu dira.
k) Azken akaberak zehaztapen teknikoak eta eskatutako kalitatea betetzen dituela egiaztatu da.
l) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da.
5. Pinturak aplikatzean sortzen diren akatsak identifikatzen ditu eta akats horiek sortzeko arrazoiak nahiz zuzentzeko prozesuak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Organigramak egin dira, eta pintaketa akatsak horiek eragin dituzten arrazoiekin lotu dira.
b) Pintaketa akatsak identifikatu dira eta horiek zuzentzeko prozesurik egokiena zehaztu da.
c) Zuzendu beharreko akatsa kontuan hartuta beharrezkoak diren tresna eta ekipamenduak aukeratu dira eta parametroak doitu dira.
d) Pintaketan akatsak sorrarazten dituzten arrazoiak identifikatu dira eta berriro ez gertatzeko beharrezkoak diren neurriak definitu dira.
e) Besteak beste prestaketari, aplikazioari eta instalazioei egozten ahal zaizkien pintaketa akatsak zuzendu dira, eta prozedurarik egokiena aplikatu da.
f) Akatsak desagerrarazi direla egiaztatu da, eta konpondutako gainazalak besteak beste distira, kolore berdintze eta “flop” ezaugarriak dituela identifikatu da.
g) Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia bete da.
6. Arriskuei aurrea hartzeko, segurtasun pertsonalerako eta ingurumena babesteko neurriak aplikatzen ditu, eta laneko egoerak nahiz arrisku faktoreak baloratzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Instalazio eta ekipamenduen ordena eta garbitasuna ebaluatu dira, segurtasuneko lehenbiziko faktore gisa.
b) Karrozeriako lantegiaren lan inguruneetan ohikoenak diren arrisku egoerak identifikatu dira.
c) Produktu bakoitza erabili eta aplikatzean ohikoenak diren arrisku egoerak identifikatu dira.
d) Lan baldintzen eta langilearen osasunaren arteko lotura azaldu da.
e) Karrozeriako lantegiarekin zerikusia duten lanbide kalteak (bereziki lan istripuak eta lanbide eritasunak) deskribatu dira.
f) Larrialdietan jarduteko protokoloak zehaztu dira.
g) Hondakinak sailkatu dira hondakin horien toxikotasuna, ingurumen eragina eta geroko gaikako bilketa kontuan hartuta.
h) Laneko arriskuei aurrea hartzeko araudia eta banakako nahiz taldeko babes araudia bete dira lan prozesuetan.
Edukiak.
Gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako teknikak.
-Fabrikazioan gainazalak prestatu, berdindu eta estaltzeko prozesuak.
-Korrosioa material metalikoetan.
-Babes aktiboa eta pasiboa, iraupen laburreko eta luzeko saiakuntzak.
-Dokumentazio teknikoa, pinturaren nahiz ibilgailuaren fabrikatzaileen sinbologia.
-Gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako produktuak: Pintura eta berniz mota guztien osaera, ezaugarriak eta propietateak.
-Gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako teknikak.
-Pintura arloko buruaren zeregin eta eskumenak.
-Pintura arloko ekipamendu, bitarteko eta makinak eta horien antolaketa logikoa.
Gainazalak tratatu eta berdintzea.
-Korrosioaren aurkako babesak konponketan.
-Masilla betegarriak: motak, ezaugarriak eta aplikazioa.
-Lixatzea: teknikak, ekipamenduak eta tresnak.
-Prestagaiak, motak eta aplikatzeko prozesuak.
-Nahasketak egitea eta produktuak prestatzea.
-Produktua lehortzeko ekipamenduak eta teknikak.
-Disolbatzaileak, diluitzaileak, aktibatzaileak, katalizatzaileak eta gehigarriak.
-Maskaratze prozesuak: maskaratzeko bitartekoen ezaugarriak eta erabilerak.
-Ibilgailuak pertsonalizatzeko maskaratze prozesu bereziak.
-Gainazalak prestatzeko prozesuak.
-Produktuak aplikatzeko prozesuak.
Pintura prestatzea.
-Kolorearen funtzioa. Kolorearen pertzepzioa. Argia, objektua eta hartzailea.
-Kolorimetria: kolorimetriaren oinarrizko printzipioak.
-Zirkulu kromatikoa eta haren aplikazio praktikoa.
-Kolorea karrozerian.
-Ibilgailuaren pinturaren identifikazioa.
-Pinturaren formulazioa. Kolorearen doikuntzak.
-Koloreak nahastu eta berdintzeko jarraibide praktikoak.
-Pintura egiteko erabiltzen diren tresna eta ekipamenduak.
Gainazalak pintatzea.
Pintaketa konponketan.
-Konponketarako pinturak: besteak beste geruza bakarrekoak, bi geruzakoak eta akaberako efektudunak (besteak beste leunak, metalizatuak, mika itxurakoak, perla kolorekoak).
-Aplikazio-prozesuetan eta ekipamenduetan kontuan hartu beharreko parametroak.
-Akaberako pinturen gehigarriak.
-Pintaketa-prozesuak.
-Akaberako pintaketa-prozesuak barematzea.
-Lausotzea eta horren aplikaziorako teknikak.
-Material osagarria eta horren erabilera.
-Pintaketa-prozesuen amaierako kalitatea kontrolatzea.
-Pertsonalizazio-prozesuak.
-Ibilgailuaren gainazaletan objektuak irudikatzea.
-Irudien tratamendu digitala.
-Binilo itsaskorrak egin eta itsastea, ebakitzeko plotterrak erabiliz.
-Ibilgailuak pertsonalizatzeko bitarteko, ekipamendu eta tresna bereziak.
Akats zuzenketa.
-Pintaketa akatsak aztertzea.
-Akatsa baloratzea eta kaltea eta arrazoia zehaztea.
-Pinturaren akats eta kalteak.
-Gainazala leuntzea eta distira ematea.
-Pinturaren akatsak ezabatzeko teknika eta prozesuak.
-Erabiltzen diren produktuak.
Laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumena babestea.
-Prebentzio eta babes kolektiboa.
-Karrozeriako lantegiaren arriskuak.
-Tratamendu eta estaldurarako produktuak erabiltzearen arriskuak.
-Prebentzio bideak.
-Norberaren babeserako ekipamenduak.
-Seinaleak lantegian.
-Segurtasuna lantegian.
-Segurtasun fitxak.
-Ingurumenaren kudeaketa.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da ibilgailuetako gainazalen tratamendu eta estaldurako prozesuak diagnostikatu, baloratu eta planifikatzeko eginkizuna betetzeko.
Modulu hau nabarmenki praktikoa da eta, horregatik, lantegi-geletan kokatuko da funtsean. Hala ere erabilera anitzeko gela bat beharrezkoa du azalpen teorikoetarako eta prozesuetarako, baita programa bereziak dituzten ordenagailuz hornitutako ikasgela bat ere.
Edukien egiturak erakusten digunez, kontzeptu-prozedurazko sei multzo nagusi daude (multzo teoriko-praktikoak). Egia da, hala ere, ondorioztatu litekeen ildo orokorra prozedurazko eta azterketazko alderdien nagusitasuna dela, aurrekoen oinarri diren alderdi teoriko edo kontzeptualen aldean.
Multzo horiek bost prestakuntza unitatetan egituratu litezke, honako hurrenkera honetan:
UT1: Gainazalen tratamendu eta estalduretan erabiltzen diren produktuen ezaugarriak eta osaera. Instalazioak, ekipamenduak eta makinak.
UT2: Gainazalen tratamendu eta estaldurako prozesuak egitea.
UT3: Pinturak koloreen nahasketako tekniken bidez prestatzea.
UT4: Pintaketako prozesuak, akatsen identifikazio eta zuzenketa.
UT5: Ibilgailuak pertsonalizatzeko prozesuak.
Prestakuntza unitate bakoitzak berariazko xedea du ikaskuntza adierazgarri bat lortze aldera, zeinean ikasleek beren lanbide gaitasuna eraiki eta lortuko baitute. Lehenetsi eta sustatu eginen dira aplikatu beharreko tekniken azterketa eta prozesuen jarraipenaren balorazio eta kontrola, eta egindako jardueretan arretaz jokatzeko eta laguntza emateko jarrerak bultzatuko dira.
UT1: Gainazalen tratamendu eta estalduretan erabiltzen diren produktuen ezaugarriak eta osaera. Instalazioak, ekipamenduak eta makinak.
Unitate kontzeptual honetan garrantzitsuena instalazioak, ekipamenduak eta makinak nahiz gainazalen tratamendu eta estalduretan erabiltzen diren produktu guztiak ezagutzea da, eta horiek guztiak identifikatzeko prozesuak ere oso garrantzitsuak dira.
Helburu hori lortzeko ondoko azalpen jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Produktuen fabrikatzaileek erabiltzen dituzten piktogramak.
-Gainazalen tratamendu, prestaketa eta estalduran erabiltzen diren produktuak.
-Produktuak nahasteko prozesuak deskribatzea.
-Gainazalen tratamendu eta estaldurako produktuak fabrikan eta konponketan aplikatzeko prozesuak.
-Pinturen ezaugarriak (estaltzeko ahalmena, itsaspena, lodiera, etab.), elementu jakin batean pintura aplikatzeko dedukzio arrazoitua.
-Katalizatzaileen eta disolbatzaileen propietateak, izendapena eta erabilera, zein pinturarekin nahastuko diren kontuan hartuta.
UT2: Gainazalen tratamendu eta estaldurako prozesuak egitea.
Unitate honen xedea da ikasleak tratamendu, prestaketa eta berdintze prozedurak aplikatzeko gai izan daitezela. Prozedurazko unitatea denez, oso garrantzitsua izanen da ikasleek prozesuen egitura nahiz prozesu horien parametrorik esanguratsuenak aztertzea eta ongi ezagutzea.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Korrosioaren fenomenoa eta ibilgailuak jasaten dituen eraso faktoreak deskribatzea.
-Korrosioaren eragina zein puntutan nabaritzen ahal den identifikatzea ibilgailuan bertan.
-Babes aktiborako eta pasiborako prozeduren bloke-diagramak egitea.
-Pinturaren nahiz ibilgailuaren fabrikatzaileen dokumentazio teknikoarekin lotutako sinbologia interpretatzea.
-Produktuen aplikazioan erabilitako ekipamendu eta makinak deskribatzea.
-Lixatzeko ekipamenduak azaltzea.
-Produktu urratzaileak, formatuak eta aplikazioak.
-Produktuen nahasturak egitea.
UT3: Pinturak koloreen nahasketako tekniken bidez prestatzea.
Prozedurazko unitate honetan ikasleek nahasketako tekniken bidez koloreak lortzeko eta dokumentazio teknikoko mota batzuk zein besteak erabiliz koloreak identifikatzeko gaitasuna eskuratu behar dute.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Disolbatzaileen eta lixaketaren bidez pintura identifikatzeko probak egitea.
-Kolorearen teoria azaltzea, ikus-entzunezko baliabideak erabiliz.
-Zirkulu kromatikoaren erabilgarritasuna azaltzea, arrazoiak emanda.
-Kolore baten ezaugarri diren parametroak (tonalitate, bizitasuna eta argitasuna) deskribatzea eta "kolore guneetan" irudikatzea.
-Pinturak eta beharrezkoak diren produktuak aukeratzeko dokumentazio teknikoa aukeratu eta interpretatzea.
-Oinarrizko koloreak nahastea koloreak formulatzeko.
-Zuzenketa adibideak egitea kolore leunetan, kolore metalikoetan eta perla koloreetan.
UT4: Pintaketako prozesuak, akatsen identifikazio eta zuzenketa.
Prozedurazko unitate honen xedea da ikasleek pintaketa-prozedurak trebetasun handirik behar izan gabe aplikatu ahal izatea, eta gainera, prozesua aztertzeko gai izatea, akatsak identifikatzea, akatsen arrazoiak zehaztea eta zuzentzeko beharrezkoak diren teknikak aplikatzea. Horretatik ondorioztatzen da kontzeptuak ere oso garrantzitsuak direla.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Zinta itsaskorren, burleteen, paperaren, filmaren edo maskaratzeko geruzaren bidez maskaratzea. Maskaratze partzialak eta osoak.
-Pinturak gainazaletan baliabide aerografikoen bitartez aplikatzea.
-Lausotze prozesuak egitea geruza bakarreko pinturetan, bernizdun geruza bakarreko pinturetan, geruza biko eta metal eta perla koloreko pinturetan, etapa (geruza) bitan eta hirutan.
-Akatsak identifikatzea kartak, argazkiak, etab. erabiliz.
-Gainazal pintatuak leuntzeko eta distira emateko lanen bat egitea.
-Akatsak eta horien arrazoiak lotzeko diagramak egitea.
-Akaberen kalitate arauak aplikatzea kasu bakoitzean.
UT5: Ibilgailuak pertsonalizatzeko prozesuak.
Unitate honen xedea da ikasleek ezin hobeto ezagut ditzatela ibilgailuak pertsonalizatzeko teknikak, teknika horiek gauzatzeko beharrezkoak diren prozedurak eta prozedura horiek aplikatzeko modua.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Ibilgailua pertsonalizatzeko metodoak azaltzea, ikus-entzunezko baliabideak erabiliz.
-Beharrezkoak diren bitarteko, ekipamendu eta lanabesak aukeratzea eta ezarritako parametroak doitzea, eginen diren aplikazioak kontuan hartuta.
-Ibilgailuaren gainazaletan objektuak irudikatzea, teknika batzuk eta besteak erabiliz.
-Gainazaletan zerrendak eta lerro degradatuak pintatzea.
-Irudien tratamendu digitala.
-Binilo itsaskorrak egin eta itsastea ebakitzeko plotterrak erabiliz, enkoadraketa eta posizioa kontuan hartuta.
Gomendagarria da azalpen teorikoak eman eta ikasleei lanak banatu ondoren irakasleek ahalik eta baldintza egiazkoenetan egitea ereduzko prozedurak, esku-hartze edo konponketa egoki baten adierazgarri diren xehetasunak zorrotz zainduz.
Oso komenigarria litzateke kurtsoaren amaieran praktika bat edo gehiago egitea, lan unitate guztietan lortutako gaitasunen integratzaile eta bateratzaile gisa:
Azkenik, adierazi behar da modulu honek edukien aldetik zerikusia duela elementu aldagarri eta finkoen eta egiturakoak ez direnen moduluarekin, bi moduluetan gainjartzen ahal diren kontzeptu eta prozedurak daudelako, bereziki atal hauetan: korrosioaren aurkako tratamenduak, eztainuzko masillak eta beira-zuntzak aplikatze eta baremazioak. Horregatik, irakasle-taldearen koordinazioa ezinbestekoa da zikloko ikasketaren emaitzak lortzeko, eta alferrikako errepikapenak saihesteko.
Lanbide modulua: Ibilgailuaren egiturak
Kodea: 0296.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 9.
Iraupena: 130 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Egituraren osaera eta portaera aintzat hartzen du eta osagaiak mihiztatzeko metodoak fabrikazio- eta konponketa-prozesuekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuetan gehien erabiltzen diren material metalikoen ezaugarriak azaldu dira.
b) Karrozeriak egiteko erabiltzen den xafla laminatzeko prozesuak azaldu dira.
c) Ibilgailuetan gehien erabiltzen diren material metalikoen propietateak tratamendu termiko eta termokimikoekin (tenplaketa, iraoketa, zementazioa, nitrurazioa) lotu dira.
d) Muga elastiko handiko altzairuen ezaugarriak eta propietateak azaldu dira, eta ibilgailuan duten erabilerarekin lotu dira.
e) Karrozeria motak deskribatu dira, beren osaera kontuan hartuta.
f) Ibilgailu baten egitura osatzen duten piezak identifikatu dira eta dokumentazio teknikoarekin lotu dira.
g) Karrozeriaren fabrikazioko enbutizio eta mihiztatze prozesuak deskribatu dira.
2. Ibilgailu baten egiturak jasan ditzakeen deformazioak identifikatzen ditu eta aplikatutako kargak karrozeriaren eraikuntza-ezaugarriekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuen fabrikatzaileek erabilitako sinbologia deskribatu da, eta sinbologia hori karrozeriako zatiekin lotu da.
b) Karrozeriako segurtasun pasibo eta aktiboko sistemak deskribatu dira.
c) Karrozeriako gune urgarriak eta indartze guneak non dauden adierazi da eta gune horiek energia xurgapenerako eta esfortzuen transmisiorako duten garrantzia azaldu da.
d) Karrozeria batek karga mota batzuen eta besteen eraginpean (besteak beste aurrekoak, atzekoak, albokoak eta iraulketaren ondoriozkoak) nolako bilakaera duen azaldu da.
e) Egituraren segurtasuna nola baloratzen den eta talka-probak ("crash test") zein baldintzatan egiten diren deskribatu da.
f) Ibilgailuaren egituran egiaztatu behar diren parametroak identifikatu dira.
3. Ibilgailuen egituraren deformazioak diagnostikatzen ditu, ezarritako teknika eta prozedurak interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kalteak diagnostikatzeko metodo eta ekipamenduak deskribatu dira eta kontrolatu behar diren deformazioekin erlazionatu dira.
b) Kaltetutako ibilgailu bat begiz ikuskatu da jarduketa protokoloari jarraituz.
c) Hagadun konpasa erabili da karrozeriaren egituraren neurriak egiaztatzeko, eta neurri horiek dokumentazio teknikoarekin konparatu dira.
d) Bankada orokorraren osagaiak eta kontrol positiboko bankadarenak identifikatu dira eta betetzen duten funtzioarekin lotu.
e) Neurtzeko sistemak deskribatu dira (sistema mekanikoak, optikoak, informatizatuak, galgak, besteak beste).
f) Dokumentazio tekniko egokia aukeratu da.
g) Zenbait bankada motaren edo neurtzeko ekipamendu motaren neurketa-fitxak interpretatu dira.
h) Neurketa-ekipamendua kalibratu eta doitu da.
i) Neurketa-ekipamendua neurtu beharreko deformazioaren arabera kokatu da.
j) Erreferentzia puntuak identifikatu dira fitxa teknikoen arabera kotak neurtzeko.
k) Lortutako balioak fitxa teknikoko balioekin erkatu dira eta karrozerian, txasisean edo kabinan izandako desbiderapenak zehaztu dira.
l) Ekipamendu eta bitartekoetan erabilera arauak aplikatu dira, baita arriskuen prebentzioko eta ingurumen babeseko neurriak ere.
4. Karrozeriak konpontzeko aurrekontuak egiten ditu, konpondu beharreko kaltearen ezaugarriak baloratuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Fabrikatzailea kontuan hartuta ibilgailuak nola identifikatu deskribatu da.
b) Zein pieza konpondu eta ordeztuko diren zehaztu da.
c) Ordeztu beharreko piezen kostua zehaztu da fabrikatzaileen tarifak kontsultatuz.
d) Deformatutako piezen kaltearen maila zehaztu da.
e) Piezak ordezteko eta konpontzeko eskulanaren denborak kalkulatu dira lantegiko eskuliburuak eta baremoak kontsultatuz.
f) Karrozeriaren konponketako ordu bakoitzeko prezioak esleitu dira, aurrekontuaren kostu osoa kalkulatzeko.
g) Istripua izan duten ibilgailuen salmenta balioa eta hondakin balioa deskribatu dira.
h) Istripu baterako aurrekontua egin da programa informatikoak erabiliz.
i) Tasatzeko teknikak deskribatu dira (argazki bidezko tasazioa, bideokonferentzia eta beste batzuk).
j) Ibilgailuen aseguruen ezaugarririk ohikoenak deskribatu dira.
k) Trafiko istripuen ikerketaren oinarrizko printzipioak azaldu dira.
5. Ibilgailuen egiturak bankaden bidez konpontzen ditu, eta konpontzeko teknikak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu da eta karrozeria kokatu eta ainguratzeko tresnak aukeratu dira.
b) Karrozeria bankadan kokatu da egokiak diren tresnak jarrita.
c) Karrozeria, txasisa edo kabina zehaztutako puntuetan ainguratu da.
d) Kaltetutako guneak eta horien desbideratzea egiaztatu dira.
e) Trakzio-tiragailuen motak eta bankadan egindako tenkatze- eta konformazio-prozesu guztietan kontuan hartu beharreko oinarrizko arauak azaldu dira.
f) Tiratze eta kontratiratzeen norabideak zehaztu dira, tenkatze prozesuko etaparen arabera.
g) Erabili behar diren tiratze eta kontratiratzeko tresna eta ekipamenduak aukeratu eta kokatu dira, egin beharreko esfortzuaren neurria kontuan hartuz.
h) Tiratze eta kontratiratzeak egin dira egituran, jatorrizko kotak leheneratu arte.
i) Tenkatzearen nondik norakoa kontrolatu da, beste deformazio batzuk ez sortzeko, eta xaflaren tentsioak arindu dira.
j) Karrozeriak berriz ere bere jatorrizko neurriak dituela egiaztatu da.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko arauak eta segurtasunekoak aplikatu dira.
6. Ibilgailuen karrozeriaren arloan aldaketa eta erreforma garrantzitsuak planifikatzen ditu, eta planteatutako erreformaren zehaztapenak indarreko araudiarekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erreforma garrantzitsuen kontzeptua eta motak azaldu dira.
b) Erreforma garrantzitsuari aplikatu beharreko araudia aurkitu eta interpretatu da.
c) Erreforma garrantzitsua tipifikatu da.
d) Behar den dokumentazio teknikoa zehaztu da eta dokumentazioa nork egin duen ere zehaztu da.
e) Erreforma garrantzitsua baimentzeko esku hartzen duten organismoak aurkitu dira.
f) Beharrezkoak diren material eta prozesuak aurreikusi dira ibilgailuaren zein ibilgailuan jarri beharreko pieza edo mekanismoaren eskuliburuak kontsultatuta.
g) Erreformari buruzko krokisak egin dira.
h) Lan orduak kalkulatu dira.
i) Egindako jardueretan arretaz jokatu da eta laguntza eman da.
Edukiak.
Karrozeria, txasisa, kabinak eta ekipamenduak fabrikatzeko eta mihiztatzeko prozesuak.
-Karrozeriak egiteko erabiltzen diren materialen ezaugarriak eta osaera.
-Piezak fabrikatzeko prozesuak.
-Karrozerien mota eta osagaiak.
-Tratamendu termikoak.
-Muga elastiko handiko altzairuak.
Ibilgailu baten karrozeriaren egiturak izan ditzakeen kalteak.
-Estatika: indar-sistemak: konposizioa eta deskonposizioa.
-Ondoriozko indarra eta ondoriozko momentuak.
-Karrozeriaren modulukako osaera.
-Ibilgailuen segurtasun pasiboa eta aktiboa.
-Karrozerietako gune urgarriak eta indartze guneak.
-Istripuetan gertatzen diren deformazioak, talka zein aldetan izan den eta karrozeria zein motatakoa den kontuan hartuta.
-Egiturazko segurtasuna baloratzea. Talka-probak.
-Ibilgailuaren egituraren parametroak.
Talka batean karrozeriak jasan dituen kalteak diagnostikatzea.
-Kalteak diagnostikatzeko metodo eta ekipamenduak.
-Kalteak begiz ikuskatzea.
-Hagadun konpasa erabiliz egiaztatzea.
-Bankada motak eta horien osaera.
-Neurgailu motak: mekanikoak, optikoak eta elektronikoak.
-Kalteak bankadaren bidez (orokorra eta kontrol positibokoa) egiaztatzea.
-Karrozerian ainguratze, finkatze eta kontrol puntuak aurkitzea.
-Neurtzeko sistema kalibratzea.
-Bankadaren fitxak.
-Ibilgailuaren lantegiko eskuliburuak.
-Neurtzeko beste sistema batzuk.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Karrozeriak konpontzeko aurrekontuak egitea.
-Ibilgailuak identifikatzea.
-Ordeztu eta konpondu beharreko piezak zehaztea.
-Pieza berrien kostua ezartzea.
-Deformatutako piezen kaltea sailkatzea.
-Eskulanaren denborak.
-Lantegiko eskuliburuak eta erakundeen baremoak.
-Salmenta balioa eta hondakin balioa.
-Programa informatikoekin egindako aurrekontuak.
-Ibilgailuen kalteak tasatzea (argazki bidezko tasazioa, bideokonferentzia eta beste batzuk).
-Ibilgailuen aseguruak.
-Trafiko istripuen ikerketaren oinarrizko printzipioak.
Ibilgailuen egiturak bankaden bidez konpontzea.
-Bankaden fitxak eta ibilgailuak konpontzeko eskuliburuak interpretatzea.
-Tenkatzeko ekipamenduak.
-Ibilgailua bankadan kokatu eta ainguratzea.
-Kalteak egiaztatzea.
-Tiratze eta kontratiratzeen aplikazio puntuak aukeratzea.
-Tenkatzeko ekipamenduak kokatzea.
-Tenkatzearen nondik norakoa zehaztea.
-Tiratze eta kontratiratzeak egitea.
-Segurtasun elementuak tenkatze lanetan.
-Ordezpen partzialetan ebakitzeko eta lotzeko aldeak zehaztea.
-Karrozeriak bankadetan tenkatu eta konformatzeko lanen arriskuak (tenkatzeko ekipamenduen erabilera) eta arriskuei aurrea hartzeko neurriak.
Ibilgailuen erreforma garrantzitsuak.
-Erreforma garrantzitsuen kontzeptua eta motak.
-Aplikatu beharreko legedia.
-Erreformaren tipifikazioa.
-Erreforma garrantzitsu bat egiteko beharrezkoa den dokumentazioa.
-Esku hartzen duten organismo eta entitateak.
-Erreforma garrantzitsuaren prozesua planifikatzea.
-Erreforma garrantzitsuaren kostua kalkulatzea.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honek biltzen duen prestakuntza beharrezkoa da karrozeriako egiturazko elementuen konponketa diagnostikatu, baloratu eta planifikatzeko lanak egin ahal izateko.
Eginkizun horiek honelako alderdiak biltzen dituzte:
-Ibilgailu baten karrozeriak izan ditzakeen egiturazko kalteak diagnostikatu eta konpontzea.
-Karrozeriak konpontzeko aurrekontuak egitea.
-Istripuen peritazioa egitea aseguru-etxeentzat.
-Karrozeriaren egitura konpontzeko ekipamendu, material, pieza, tresna eta langileak planifikatu eta antolatzea.
-Erreforma garrantzitsuak planifikatzea.
Irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuko jarduera lerroak honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko lirateke, proposamen gisa:
UT1: Karrozeriak. Fabrikazioa eta materialak.
UT2: Egiturazko kalteak diagnostikatzea.
UT3: Karrozeriak bankadan konpontzea.
UT4: Ibilgailuen peritazioa egitea.
UT5: Ibilgailuen erreforma garrantzitsuak.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Karrozeriak. Fabrikazioa eta materialak.
Lehenengo unitate kontzeptual honen xedea da ikasleek karrozeriak fabrikatzeko eta mihiztatzeko prozesu nagusiak, gehienetan erabiltzen diren materialak eta haien ezaugarriak ezagut ditzatela, eta karrozeria motak eta haien egiturazko piezak identifikatzeko gai izan daitezela.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Karrozeriak fabrikatzeko eta mihiztatzeko prozesuak aztertzea.
-Karrozeria moten bilakaera.
-Erabiltzen diren materialen ezaugarriak, osaera eta aplikazioa. Muga elastiko handiko altzairuak eta aluminiozko egiturak.
-Karrozeriaren modulukako osaera. Karrozerietako gune urgarriak eta indartze guneak.
-Karrozeriaren egiturazko segurtasuna. Crash-test probak.
-Karrozerien egiturazko elementuak piezakatzea.
UT2: Egiturazko kalteak diagnostikatzea.
Unitate honetan ikasleak karrozeriak izan ditzakeen egiturazko kalteak neurketa ekipamendu eta bankaden bidez neurtu, egiaztatu eta diagnostikatzeko gai izateko beharrezkoak diren edukiak eman beharko lirateke.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Kalteak begiz ikuskatzea.
-Simetriak egiaztatzea. Hagadun konpasa erabiltzea.
-Direkzioaren angeluak egiaztatzea. Lerrokagailua erabiltzea.
-Bankaden eta neurtzeko sistemen motak.
-Bankaden fitxak interpretatzea.
-Karrozerian ainguratze, finkatze eta kontrol puntuak aurkitzea.
-Neurtzeko sistema kalibratzea.
UT3: Karrozeriak bankadan konpontzea.
Unitate honen bidez, ikasleak karrozerien egiturak karga jakin batzuen eraginpean daudenean nola portatzen diren jakin beharko du, eta istripuak jasan dituzten karrozeriak konformatzeko egin beharreko tenkatze eragiketak egiteko gai izan beharko du, egokiak diren ekipamenduak erabilita.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Tenkatzearen oinarrizko printzipioak. Indarren transmisioa.
-Deformazioak aztertzea, talka motaren arabera: aurrekoa, atzekoa, albokoa eta iraulketa.
-Trakzio-tiragailuen motak. Kontratiragailuak kokatzea.
-Tenkatzeko ekipamendua.
-Bankadan egindako tenkatze eta konformazioen kasu praktikoak; horien prozesua honelakoa izan daiteke:
-Dokumentazioa aurkitzea (bankadaren fitxa).
-Neurketak egiteko erreferentzia planoak zehaztea.
-Deformazioa neurtzea.
-Tiragailu eta kontratiragailuak planteatu eta kokatzea.
-Egitura tenkatu eta konformatzea. Barneko tentsioak ezabatzea.
-Konponketa egiaztatzea (egiturak berriz ere jatorrizko kotak dituela egiaztatzea).
-Ordena eta garbitasuna lanetan.
UT4: Ibilgailuen peritazioa egitea.
Unitate honetan ikasleei beharrezkoa den informazio eta dokumentazio guztia eguneratuta eman beharko litzaieke, istripuak jasan dituzten ibilgailuen konponketako aurrekontuak eta peritazioak merkatuan gehien erabiltzen diren programa informatikoak erabiliz egiteko gai izan daitezen. Halaber, istripuen ikerketari buruzko oinarrizko jakintza izan beharko lukete.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Peritazioaren faseak. Ibilgailuak identifikatzea.
-Salmenta balioa eta hondakin balioa.
-Baremoen aplikazioa. Kalteen sailkapena eta mailak.
-Konpontzeko aurrekontuak programa informatikoen laguntzaz egitea.
-Ibilgailuen aseguru-polizak. Motak, estaldurak eta frankiziak.
-Trafiko istripuen ikerketaren oinarrizko printzipioak: Aztarnak eta arrastoak, lanpara, argi, pneumatiko, pretentsore eta airbag-ak ikuskatzea, energia zinetikoa, marruskadura eta deformazioa kalkulatzea.
UT5: Ibilgailuen erreforma garrantzitsuak.
Unitate honen helburua da ikasleek ibilgailuen egituren erreforma garrantzitsuei buruz dagoen legedia eta tipifikazioa ezagut ditzatela, eta prozesu horren planifikazioa eta aurrekontua egiteko gai izan daitezela.
Helburu hori lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Indarreko legedia eta erreformaren tipifikazioa.
-Erreforma garrantzitsu bat egiteko beharrezkoa den dokumentazioa.
-Proiektu teknikoa eta obraren ziurtagiria.
-Fabrikatzailearen adostasun txostena edo egiaztatutako ibilgailu-laborategi baten irizpena.
-Erreforma egin duen lantegiaren ziurtagiria.
-Erreforma garrantzitsuaren prozesua planifikatzea eta aurrekontua egitea.
Azkenik, eta baliabideak erabiltzeari dagokionez, programa informatikoekin ibilgailuen peritazioak egiteari buruzko eskola praktikoak emateko ordenagailuak dituen ikasgela bat izan beharko litzateke. Gainera, komenigarria litzateke bideo-proiektore bat izatea edukien azalpenak aurkezpen informatikoekin emateko eta karrozerien egiturak konpontzeko prozesu eta lan-teknika jakin batzuk ikusteko. Ikasgela horrek Interneterako konexioa izan beharko luke gomendatutako Web guneen informazioa ikasleei azaltzeko eta haiekin komentatzeko. Horrela irakaskuntza prozesua errealagoa eta eraginkorragoa izanen da.
Lanbide modulua: Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika
Kodea: 0297.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 8.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ibilgailuen mantentze-laneko planak egiten ditu, esku hartzen duten aldagaiak aztertzen ditu eta metodoak nahiz denborak kontuan hartzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Denborak aztertzeko teknikak azaldu dira, adibidez kronometrajeak eta aurretiaz ezarritako denborak.
b) Lortu beharreko helburuak azaldu dira prozedura guztien ikuspegi orokorraren bitartez.
c) Eraginkortasunaren grafikoak egin dira eredu-denborak kontuan hartuta.
d) Prozesu bateko produkziorik gabeko denborak aztertu dira, kontuan hartuta eskura dagoen informazioa, segurtasun arauak eta langilearen nekea.
e) Prozesu berri bat definitu da edo dagoen prozesua hobetu da, aurretiaz egindako azterketan lortutako datuak kontuan hartuta.
f) Langileek metodo berriari dagokionez dituzten prestakuntza-beharrizanak definitu dira, eskatzen diren produktibitatea eta kalitatea lortzeko.
g) Esku-hartze bakoitzerako bitarteko egokiak definitu dira, eta prozesuaren alderdi guztiak errespetatzen direla bermatu da.
2. Lana banatzeko planak egiten ditu eta lan-kargak instalazio eta ekipamenduen eraginkortasunarekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mantentze motak deskribatu dira, prebentziozkoa, zuzentzailea eta iragarpenezkoa, eta horietako bakoitzak dituen ezaugarriak definitu dira.
b) Lan-kargaren kontzeptua definitu da, eta dauden motak azaldu dira.
c) Mantentze-prozesua programatu da kontuan hartuta non, noiz eta nola egin, eskura dauden bitartekoak aurreikusita eta lehentasun irizpideak kontuan hartuta.
d) Jardueren maiztasun kurbak egin dira.
e) Lana banatzeko plana egin da, baldintza teknikoak eta giza arloko baldintzak kontuan hartuta.
f) Ekipamendu eta instalazioen prebentziozko eta iragarpenezko mantentze-lanaren grafikoa egin da maiztasuna, kostuak eta egokitasuna kontuan hartuta.
3. Flota handietarako mantentze-lanen planak egiten ditu, floten beharrizanak eta eskakizunak aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mantentze-lan programatuan birdefinitu behar diren parametroak zehaztu dira, ibilgailu bakoitzak egin behar duen lanaren ezaugarrien arabera.
b) Mantentze-lan programatuan aldaketak egin dira, ibilgailuen fabrikatzailearen aholkuari jaramon eginda.
c) Taulak edo irudikapen grafikoak egin dira gorabeherak nahiz horien maiztasuna azaltzeko.
d) Ibilgailu bakoitzak aldizkako azterketen ondorioz geldi egon behar duen denbora zehaztu da, egin beharreko mantentze-eragiketak kontuan hartuta.
e) Mantentze-plana definitu da, ezarritako helburuak eta lantegiaren produkzio ahalmena kontuan hartuta.
f) Flotaren mantentze-lanik eraginkorrena lortzeko instalazio, ekipamendu eta giza baliabiderik egokienak zehaztu dira.
4. Ordezko piezen atalaren funtzionamendua antolatzen du atal horren antolaketa fisikoa ezartzeko eta izakinak kontrolatzeko, kudeaketa-ereduak aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eskari bat egitean kontuan hartu behar diren erosketako aldagaiak azaldu dira: kalitatea, prezioak, deskontuak, emateko epeak, eta beste batzuk, eskaintzarik abantailatsuena aukeratzeko.
b) Biltegiko izakin kopuru hoberena zehazteko teknikak azaldu dira.
c) Hornitzaileen datu-basea sortu da baliabide informatikoekin, eta datu-base hori aplikatu da eskariak programatzeko eta salgaiak jasotzeko modua berrikusteko.
d) Hornitzaileen datu-basea sortu da baliabide informatikoekin, eta datu-base hori aplikatu da eskari-puntua zehazteko eta izakinak baloratzeko.
e) Biltegi bateko urteko inbentarioa egin da, aldagai batzuk eta besteak kontuan hartuta (sarrerak, irteerak, hondatutako piezen portzentajea eta beste batzuk).
f) Biltegi baten antolaketa fisikoa planifikatu da, hauek kontuan hartuta: piezen ezaugarriak, piezen eskaria, legezko arauak eta produktuen txandaketa.
g) Ibilgailuen ordezko piezen biltegi batean aplikatu beharreko segurtasun arauak azaldu dira.
5. Ibilgailuen mantentze eta konpontze eragiketetan sortutako hondakinen tratamendua kudeatzen du, agente kutsatzaileak identifikatzen ditu eta agente horiek ingurumenean sortzen dituzten eraginak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegietan hondakinen kudeaketa arautzen duen lege-araudia deskribatu da.
b) Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegi batean sortzen diren hondakinak identifikatu dira eta beren arriskua zehaztu da.
c) Hondakinen sailkapeneko organigrama egin da hondakin horien toxikotasuna eta ingurumen eragina kontuan hartuta.
d) Aplikatzekoak diren legezko mugak identifikatu dira.
e) Hondakinak baimendutako kudeatzaileen bitartez kudeatzeko prozesua definitu da.
f) Lantegiaren eremuan hondakin batzuk eta besteak tratatu eta kontrolatzeko sistemak deskribatu dira.
g) Lantegiko hondakinak kudeatzeko beharrezkoak diren instalazio eta ekipamenduak deskribatu dira.
6. Lantegi baten funtzionamendurako kalitate-planak egiten ditu eta kudeaketaren eraginkortasuna, zerbitzuari buruzko gogobetetze-maila eta ingurumen eragina ezarritako araudiarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegietan kalitatea eta ingurumen-kudeaketa ziurtatzeko arauak deskribatu dira.
b) Ziurtapen, auditoretza eta auditoretza-osteko prozesuak deskribatu dira.
c) Prozesuen kalitatea, ingurumen-kudeaketa eta bezeroaren gogobetetasuna baloratzeko adierazleak ezarri dira.
d) Lantegian egiten diren prozesuetan lortutako kalitatea zehaztu ahal izateko barne auditoretza egiteko prozedura zehaztu da.
e) Ingurumen-kudeaketaren eraginkortasuna zehaztu ahal izateko barne auditoretza egiteko prozedura ezarri da.
f) Bezeroaren gogobetetasuna zehaztu ahal izateko barne auditoretza egiteko prozedura burutu da.
g) Kalitatearen hobekuntzarako, ingurumen-kudeaketarako eta bezeroaren gogobetetasunerako plana deskribatu da.
7. Txostenak, aurrekontuak eta beste dokumentu batzuk egiten ditu programa informatikoen bidez, eta emaitzak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Matxuren aurrediagnostikoak egin dira, eta konponketak lantegiko zein arlori agindu behar zaizkion zehaztu da.
b) Lan orriak bete dira beharrezkoak diren bitarteko informatikoekin, eta ibilgailua entregatzeko eguna zehaztu da lan-kargak eta lantegiaren ahalmena kontuan hartuta.
c) Ibilgailuaren egoerari buruzko txostena egin da beharrezkoak diren bitarteko informatikoekin, eta matxuraren arrazoiak, larritasuna, kostuak, konponketa egitean ikusitako matxura berriak eta beste kontzeptu batzuk azaldu dira.
d) Bezeroen datu-basea sortu da baliabide informatikoekin, eta datu-base hori aplikatu da azterketen abisuak programatzeko, fakturak egiteko eta beste dokumentu batzuk egiteko.
e) Aurrekontuak egin dira programa informatikoak erabiliz.
Edukiak.
Ibilgailuak mantentzeko prozesuak:
-Denborak aztertzeko teknikak.
-Aurretiaz ezarritako denbora-sistemak.
-Jarduera baloratzeko teknikak.
-Langileen joan-etorriak aztertzeko teknikak.
-Lan-metodoak eta mugimenduak.
-Metodoak zehazteko teknikak eta beren ezarpena.
-Langileei irakasteko teknikak.
-Konpontzeko denborak karrozeriaren eta elektromekanikaren arloetan.
-Produktibitatea konponketa-lanean.
Kargen arabera lana banatzeko planak:
-Mantentze motak: prebentziozkoa, zuzentzailea eta iragarpenezkoa.
-Lana banatzeko planak.
-Planifikazioan erabiltzen diren dokumentuak.
-Lan-kargak. Motak eta dokumentuak.
Flota handien mantentze-lana:
-Mantentze-lan programatuan esku hartzen duten parametroak.
-Gorabeheren kontrola.
-Aldizkako berrikuspenak. Gelditzeko denbora.
-Mantentze-plana programatu eta burutzea.
Biltegiratzea eta biltegiaren kontrola:
-Erosketako aldagaiak.
-Eskari-puntu hoberena.
-Inbentarioak.
-ABC metodoa.
-Izakinak baloratzea.
-Biltegi-motak eta horien antolaketa fisikoa.
-Salgaiak babestu eta kontserbatzea.
-Biltegia kudeatzeko programa informatikoak.
Ingurumen-kudeaketako plan eta arauak:
-Hondakinak kudeatzeko legezko araudia.
-Hondakinak sailkatu eta biltegiratzea, arrisku-ezaugarriak kontuan hartuta.
-Hondakinen tratamendua eta bilketa.
-Ingurumen-kudeaketako planak. Ziurtagiriak.
Kalitateko eta ingurumen-kudeaketako plan eta arauak:
-Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegietan prozesuen kalitatea definitzeko araudia.
-Lantegien berariazko ingurumen-kudeaketari buruzko araudia.
-Ziurtapena.
-Auditoretza.
-Auditoretza ostekoa.
-Bezeroaren gogobetetasunaren adierazleak.
-Kalitatea hobetzeko sistemak ezartzea. Ziurtagiriak.
Harrera:
-Lan orriak: datuak hartzea.
-Lan-kargak banatzea.
-Bezeroarekiko komunikazioa.
-Lantegia kudeatzeko programa informatikoak.
-Ibilgailuetako kalteak baloratzeko programa informatikoak.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honetako prestakuntza beharrezkoa da lantegiak eta ibilgailu-flota handien mantentze-lana antolatu eta kudeatzeko eginkizuna betetzeko, horren barnean alderdi hauek daudela, besteak beste: zereginak banatzea, kalitatea eta ingurumena kudeatzea eta kudeaketa informatizatzea.
Halaber, harreman garrantzitsua du Komunikaziorako eta harremanetarako tekniken moduluarekin, biek kalitate-planekin edo hondakinen kudeaketarekin zerikusia duten gaiak aztertzen dituztelako. Dena dela, horrek ez du esan nahi eduki gehiago metatuko direnik; aitzitik, azaldutako gaiak diferenteak eta elkarren osagarriak diren ikuspegietatik lantzen dira.
Irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuko jarduera lerroak honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko lirateke, proposamen gisa:
UT1: Konpontzeko metodo eta denborak.
UT2: Lanaren banaketa.
UT3: Floten mantentze-lanerako planak.
UT4: Ordezko piezen biltegia.
UT5: Ingurumen-kudeaketa.
UT6: Kalitate-planak.
UT7: Harrera-prozesua.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Konpontzeko metodo eta denborak.
Unitate honek denboren kontrolerako atariko gisa balio izan beharko luke, konpontzeko prozeduretan jarraibideak betetzeak lanaren etekinean eta kalitatean duen garrantzia agerian jartzeko.
Egin beharreko jarduerak zerbitzu ofizialen eskuliburuetatik hartutako karrozeriaren eta elektromekanikaren arloetako konponketa- edo diagnostiko-prozeduren benetako adibideei buruzkoak izan daitezke; hona hemen adibide batzuk:
-Konpontzeko denborak zehaztea elektromekanika arloan.
-Pintaketari buruzko baremoak erabiltzea.
-Xaflari buruzko baremoak erabiltzea.
-Peritazio-azterketa.
-Produktibitateko ratioak zehaztea.
UT2: Lanaren banaketa.
Unitate honetan zati diferente bi ikus daitezke. Lehenengoaren ardatza mantentze-lanaren oinarrizko kontzeptuak dira, mantentze-lanaren modalitateak ezagutzea eta ikasleei arrazoizko mantentze-planak ezarri ahal izateko beharrezkoak diren datuak eskura jartzea. Bigarren zatian zereginen banaketa lantzen da.
Jarduerak ibilgailu baten azterketen programa aztertzea eta mantentze-lan monitorizatuko modalitate berriei buruzko testuen iruzkina egitea izan daitezke.
Lehenengo unitatean konponketa-denborak kalkulatu ziren. Horri esker konponketa bakoitzarekin batera doan lan-karga aurreikusten ahal da. Horrela, lantegiko jarduerak planifikatzen ahal dira, lantegiaren ahalmenaren arabera. Beste alde batetik, lantegiko makinen eta instalazioen mantentze-lanen inguruko beharrizanak artatu behar dira.
Unitate honetan aurreikusitako helburua lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Lantegiko lanaren planning-ak egitea.
-Konponketa-lan konplexuak planifikatzea.
UT3: Floten mantentze-lanerako planak.
Ibilgailu-flota handiek, ibilgailuen mantentze-lanari osorik edo zati batean heltzeko baliabide nahikoekin, fabrikatzailearen gomendioak moldatzen dituzte haiek eskura dituzten baliabideen, aliantza-sistemen, banaketa geografikoaren eta ibilgailu bakoitzaren erabileraren arabera.
Unitate honetako jardueran xedea mantentze-planak zehaztean erabiltzen diren irizpideak ulertzea izanen litzateke; besteak beste, jarduera hauek egin litezke:
-Enpresa ezagun baten ibilgailuen mantentze-lana aztertzea.
-Flota bateko ibilgailu baten mantentze-plana aztertzea, eta fabrikatzailearen azterketen planarekin erlazionatzea.
-Ibilgailu baten mantentze-plana zehaztea baliabide jakin batzuk kontuan hartuta.
UT4: Ordezko piezen biltegia.
Unitate honetan egiten ahal diren funtsezko zereginetako bat ordezko piezen atal bat konfiguratzea da, atalaren antolaketa fisikoari nahiz izakinen eskuragarritasunari eta errentagarritasun ekonomikoari dagokienez.
Biltegiratzearen, eskatzearen eta hornidura gabetzearen kostuak aztertuz izakinak kontrolatzeko estrategia egiten ahalko da.
Gai honetako jarduerak hauei buruzkoak izan daitezke:
-Biltegi baten antolaketa aztertzea.
-Segurtasuneko stock-ak eta eskari-puntuak zehazteari buruzko kasuak.
-Lantegiak antolatzeko eskuliburuen testuak aztertu eta iruzkintzea.
-Biltegia kudeatzeko programa informatikoak erabiltzea.
UT5: Ingurumen-kudeaketa.
Unitate honen ardatza hondakinak kudeatzeko plan bat egitea litzateke. Konponketa-lantegia ingurumena babesteko arauen mendean dago, eta horregatik bere jardueran sortzen diren hondakinak deklaratu behar ditu eta hondakinak kudeatzeko plana egin behar du, hondakinok kudeatzaile baimendu batek eramanen dituela ziurtatzeko. Baliteke enpresak eremu horretako ziurtagiriren bat ere lortu behar izatea. Era berean, lantegi askok inguruabar hori merkataritzarako argudio gisa erabiltzen dute.
Horregatik, unitate honetako jarduerak hauei buruzkoak izan daitezke:
-Ingurumen-kudeaketa: beharrizanak, hondakinak desagerrarazteko tramiteak. Ingurumen-kudeaketako planak. Ziurtagiriak.
-Ingurumen-kudeaketako gidak ibilgailuak konpontzeko lantegietarako.
UT6: Kalitate-planak.
Kalitatea hobetzeko planak sektorean txertatu dira markek zerbitzu ofizialei presioa eragiten dietelako, zerbitzuek arlo honetako ziurtagiriak lor ditzaten. Era berean, lantegiak inguruabar hori merkataritzarako argudio gisa erabiltzen du.
Horregatik, unitate honetako jarduerak hauei buruzkoak izan daitezke:
-Kalitateari eta ingurumen-kudeaketari buruzko araudia.
-Kalitatearen hobekuntzarako, ingurumen-kudeaketarako eta bezeroaren gogobetetasunerako plan bat egitea.
-Ziurtapen, auditoretza eta auditoretza-osteko prozesuak.
-Prozesuetako kalitate-adierazleak deskribatzea.
UT7: Harrera-prozesua.
Behar bezala egindako harrera-prozesuak lantegiaren eta bezeroaren arteko gatazka-iturriak desagerrarazten ditu. Tramitatu beharreko dokumentazioa eta dokumentazio horren garrantzia ezagutzea funtsezkoa da. Kontuan hartu beharko da bezeroaren eta lantegiaren arteko harremanari eragiten dion araudia, Komunikaziorako eta harremanetarako tekniken moduluan aztertzen dena.
Prozesu honetan, aurrekontua egitea eta ondorioz zereginak, denborak, bitartekoak eta materialak zehaztea, kontuan hartu beharreko funtsezko alderdiak dira. Jakintza hauek horiek lantegiko kargak banatzeko beharrezkoak dira.
Gain honek barnean gartzen du balorazioak egiteko lana eta laneko etapa bakoitzarekin batera doan dokumentazio guztia.
Unitate honetan aurreikusitako helburua lortzeko ondoko jarduera hauek egitea proposatzen da:
-Harrera-prozesuari eragiten dion araudia aztertzea.
-Marka jakin baten harrera-prozesua aztertzea.
-Aurrekontua, konpontzeko agindua eta gordailu-frogagiria egitea.
-Ofimatika-pakete bat erabiltzea: teklatu-eragiketak, testu-prozesadorea eta kalkulu-orria, dokumentu horiek sortzeko.
Lanbide modulua: Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak
Kodea: 0309.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 3.
Iraupena: 50 ordu.
1. Komunikazio-teknikak aplikatzen ditu eta teknika horien ezaugarri eta aukerak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Komunikazio-teknikak eta bakoitzaren abantailak eta mugak identifikatu dira.
b) Komunikazio-bideen ezaugarriak deskribatu dira.
c) Erabilitako komunikazio-bidearen arabera arreta egokiaren ezaugarri diren parametroak definitu dira.
d) Komunikatzeko gehien erabiltzen diren teknikak deskribatu dira, komunikazio-bide batzuk eta besteak kontuan hartuta.
e) Komunikazioaren akatsik ohikoenak identifikatu dira.
f) Informazioaren transmisioaren eta harreraren argitasuna eta zehaztasuna kontrolatzeko parametroak definitu dira.
g) Hitzik gabeko lengoaiak buruz buruko komunikazioan duen garrantzia baloratu da.
h) Jarrera eta diskurtsoa abiapuntuko egoerari egokitu zaizkio.
i) Ahozko komunikazioaren funtsezko elementuak identifikatu dira.
2. Bezeroei arreta egiten die, eta haien beharrizanak eta zerbitzuaren edo produktuaren ezaugarriak erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Bezeroarentzako arreta egokiaren helburuak identifikatu dira.
b) Bezero-motak ezaugarritu dira.
c) Komunikazio-prozesuaren etapak sailkatu dira eta beren ezaugarriak azaldu dira.
d) Bezeroaren informazio historikoa aztertu da, egokia izan denean.
e) Bezeroaren portaera interpretatu da.
f) Bezero bat erosketa bat egitera edo zerbitzu bat eskatzera zerk bultzatu duen identifikatu da.
g) Bezero bati arreta egin eta aholku ematean forma eta jarrera egokiak zaindu dira, erabili den komunikazio-bidea kontuan hartuta.
h) Bezeroarekiko komunikazioa oztopatzen duten interferentziak baloratu dira.
i) Harreran eta agur egitean bezeroenganako jarrera positiboak deskribatu dira.
3. Negozioaren irudia transmititzen du eta irudi hori enpresaren ezaugarri eta helburuekin lotzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Marketinaren tresnak eta oinarrizko elementuak identifikatu dira.
b) Enpresaren irudiaren kontzeptua definitu da.
c) Funtzionamendu-diagramak zerbitzuaren helburu eta ezaugarriekin lotu dira.
d) Kortesia formulak eta protokoloko tratamendurako formulak identifikatu dira.
e) Informazio anitza eta zehatza transmititzeko beharrizana baloratu da.
f) Telefono bidezko komunikazioan enpresaren irudi egokia transmititzeko funtsezko elementuak deskribatu dira.
g) Korporazio-irudiak enpresaren helburuak transmititzeko duen garrantzia baloratu da.
h) Komunikazioetan zaindu beharreko segurtasun eta konfidentzialtasun arauak aplikatu dira.
i) Informazio zehatza eta egokia emateko teknikak deskribatu dira.
4. Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak kudeatzen ditu, arazoa aztertzen du eta aplika daitekeen legedia identifikatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kexa, erreklamazio eta iradokizunen kontzeptu formalak eta ez-formalak definitu dira.
b) Bezeroek ibilgailuen mantentze-lanetako enpresetan azaltzen dituzten kexen arrazoi nagusiak ezagutu dira.
c) Kexa horien hierarkia ezarri da, erreklamazioak aurkezteko bideak antolatzeko moduaren arabera.
d) Bere eskumeneko eremuan kexak eta erreklamazioak kudeatzeko jarraitu beharreko faseak ezarri dira.
e) Bezeroen erreklamazioak ebazteko prozesuan indarrean dagoen legezko araudia aplikatu da.
f) Kexa, erreklamazio eta iradokizunek etengabeko hobekuntzaren elementu gisa duten garrantzia baloratu da.
g) Bezeroaren arretarako eta kexa eta erreklamazioen kudeaketako korporazio-eskuliburu batek izan behar dituen funtsezko puntuak definitu dira.
h) Jarrera proaktiboa izateak prozesuko gorabeherei aurrea hartzerakoan duen garrantzia baloratu da.
i) Konponketa tramitatzean sortutako dokumentuak behar bezala erabili dira, araudian ezarrita dagoenaren arabera.
j) Konponketaren bilakaeran araudia aplikatu da.
5. Emandako zerbitzuaren kalitatea kontrolatzen du eta bezeroen gogobetetasunaren maila aztertzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuen mantentze-lanetako enpresetan bezeroei arreta egiteko prozesuen ohiko gorabeherak deskribatu dira.
b) Kalitatearen kontzeptua eta kontzeptu horrek bezeroentzako arretan dituen ondorioak definitu dira.
c) Zerbitzugintzaren kalitatean eragiten duten faktoreak identifikatu dira.
d) Bezeroen informazioa lortu da haien beharrizanak eta eskariak jakiteko.
e) Zerbitzuaren kalitatea eta bezeroen leialtasuna lortzeko modua erlazionatu dira.
f) Emandako zerbitzuaren ezaugarriak aztertu dira eta bezeroen beharrizanekin konparatu dira.
g) Zerbitzugintzaren eraginkortasuna ebaluatzeko metodoak deskribatu dira.
h) Ibilgailuen mantentze-lanetako enpresetan bezeroei arreta egiteko eredu-arazoak ebazteko balizko neurriak proposatu dira.
i) Bezeroen gogobetetasunari buruzko ondorioak aurkeztu dira txostenen bidez, eta zerbitzuaren kalitatea hobetzen ahal duten neurriak aurkeztu dira.
j) Produktuan edo zerbitzuan antzemandako akatsak dagokion atalari jakinarazi zaizkio, kalitatea hobetzeko.
Edukiak.
Komunikazio-teknikak:
-Komunikazioaren helburuak.
-Komunikazio motak.
-Komunikazioaren prozesua: etapak.
-Komunikazio sareak, bitartekoak eta bideak.
-Komunikazioaren oztopoak.
-Portaerak sortzen dituen komunikazioa.
-Ahozko komunikazioaren jokabide eta teknikak.
-Portaera-jarraibideak: entzutea eta galdetzea.
-Pertsonen arteko komunikaziorako eredua: Oztopoak eta zailtasunak.
-Pertsonen tipologiak komunikazio-bidea aukeratzean duen eragina.
Bezeroentzako arreta:
-Bezeroaren kontzeptua: barneko eta kanpoko bezeroak identifikatzea.
-Bezeroaren motibazioak; jarrerak, portaerak.
-Mintzakidea erakartzeko teknikak.
-Harremanaren eta komunikazio-estiloaren estrategiako teknikak: ahotsa, lengoaia, isiluneak, keinuak eta beste batzuk.
-Informazio osagarria eskuratzeko teknikak.
-Mezuaren ulermena edota gogobetetasun-maila egiaztatzea.
Enpresaren irudia transmititzea:
-Enpresak antolatzeko sistemak: organigramak.
-Marketina: oinarrizko kontzeptu eta printzipioak.
-Marketina jarduera ekonomikoan: enpresaren irudian duen eragina.
-Bezeroarekiko komunikazio-bideak ezartzea, aurrez aurre egotea eskatzen dutenak nahiz hori eskatzen ez dutenak.
-Informazioa lortu eta jasotzeko prozedurak.
-Korporazio-irudia: alderdi sendoak, alderdi ahulak antzematea, transmititu beharreko informazioa.
-Enpresa barruan informazioa transmititzeko prozedurak.
-Datuen konfidentzialtasuna eta babesa.
-Bezeroarentzako arreta ebaluatzeko metodoak.
-Enpatia.
Kexa, erreklamazio eta iradokizunak kudeatzea:
-Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak.
-Bezeroek ibilgailuen mantentze-lanetako enpresetan azaltzen dituzten kexen arrazoi nagusiak.
-Kexa, erreklamazio eta iradokizunak jasotzeko elementuak.
-Kexa eta erreklamazioak kudeatzeko faseak.
-Erreklamazioei buruzko indarreko legezko araudia. Ibilgailuak konpontzeko lantegien erregelamenduak. Bermeak eta ordezko piezak.
-Aurrekontua, konpontzeko agindua, gordailu-frogagiria eta faktura.
Zerbitzuen kalitatea kontrolatzea:
-Zerbitzuaren ezaugarriak: kalitate faktoreak.
-Zerbitzuaren kalitatearen eta bezeroen leialtasuna lortzeko moduaren arteko harremana.
-Gogobetetasun-maila neurtzeko dokumentu edo galdetegiak.
-Zerbitzua kontrolatzeko prozedurak: kontroleko parametro eta teknikak.
-Kalitatea eta etengabeko hobekuntza.
-Zerbitzuaren ebaluazioa: metodoak eta adierazleak.
-Zerbitzuaren kalitatea optimizatzeko metodoak.
Orientabide didaktikoak.
Automozioko goi mailako teknikariaren zereginetako askotan bezeroarekin harremanetan jarri behar izaten da. Horregatik, modulu honek komunikazio hori errazteko eta planteatzen ahal diren egoerei aurre egiteko tresnak ematen ditu.
Modulu honek harreman garrantzitsua du Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistikaren moduluarekin, biek kalitate-planekin edo hondakinen kudeaketarekin zerikusia duten gaiak aztertzen dituztelako. Dena dela, horrek ez du esan nahi eduki gehiago metatuko direnik; aitzitik, azaldutako gaiak diferenteak eta elkarren osagarriak diren ikuspegietatik lantzen dira.
Irakasleen lana errazte aldera, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuko jarduera lerroak honako lan unitate hauetan antolatzen ahalko lirateke, proposamen gisa:
UT1: Komunikazio-teknikak.
UT2: Bezeroentzako arreta.
UT3: Enpresaren irudia.
UT4: Kexa, erreklamazio eta iradokizunak kudeatzea.
UT5: Zerbitzuaren kalitatea.
Modu horretan ezarritako lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza jarduerak eta horien ebaluazio-prozesua definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
UT1: Komunikazio-teknikak.
Lan unitate honen xedea komunikazio teknikek pertsonen arteko harremanetan duten garrantzia modu sakonean aztertzea da. Tituluaren lanbide profilak teknika horiek erabili beharko direneko lanbide jarduera batzuk ezartzen ditu; hona hemen jarduera horiek:
-Ibilgailuen harreragilea.
-IATko arduraduna.
-Ibilgailuen peritu tasatzailea.
-Ordezko piezen arloko arduraduna.
-Arlo komertzialeko arduraduna.
-Arloko, zerbitzuko edo lantegiko burua.
Bereziki azpimarratu beharko lirateke komunikazio arina ahalbidetzen duten baliabideak eta komunikazio-bide egokia aukeratzeko bidea ematen duten datuak, baita informazioa lortu eta bezeroari transmititzeko modua ere, horretarako hauek landu beharko direla:
-Komunikazioaren teoriak.
-Buruz buruko eta telefono bidezko komunikazioaren teknikak.
-Komunikaziorako oztopoen aurrean jokatzeko modua.
UT2: Bezeroentzako arreta.
Goi mailako teknikari honek normalean bere bezeroekiko harremana ezartzen du, bezeroak barnekoak zein kanpokoak direla ere. Harreman horiek behar bezala ezartzeko edo egoera korapilatsuei aurre egiteko baliabideak izatea oso garrantzitsua izanen da lanean arrakasta izateko.
Hala ere, adierazi behar da ez dela nahikoa bezeroentzako arretaren eskuliburu arrunt batean aurki daitekeen ikuspegia. Aitzitik, komenigarria litzateke sektoreak gai horri nola heltzen dion aztertzea. Horretarako, gomendagarria izanen litzateke ardatz gisa sektorean erreferentzia den ibilgailu-fabrikatzaileen markaren baten bezeroentzako arreta-eskuliburu bateko dokumentazioa erabiltzea. Eskuliburu horietako bat abiapuntu hartuta, honako alderdi hauek landu beharko lirateke:
-Bezeroa.
-Aurkezpena.
-Norberaren irudiaren eragina.
-Keinuen lengoaia.
-Bezeroarekiko komunikazioa.
-Bezeroentzako telefono bidezko arreta.
UT3: Enpresaren irudia.
Garrantzitsua da unitate honetan jardutean ibilgailuen mantentze-lanetako enpresa batzuen zein besteen ikuspegiak kontuan hartzea. Enpresa horiek aztertutakoan ikusten da mota askotako egiturak dituztela. Enpresa bakoitzaren herentzia bere historia bera eta enpresako kide izan direnen gaitasunak dira:
-Alde batetik ditugu egitura estandarizatu baten inguruan antolatutako enpresak, egitura hori kasu askotan ordezkatzen duten markaren proposamenen ondorioa dela.
-Beste aldetik ikus dezakegu enpresa handi samarretan teknikari kualifikatuenei zuzendaritza lanak adjudikatzeko ohitura zaharraren ondoriozko organigramek bizirik irauten dutela.
Horren ondorioz, harreragileak edo lantegiko buruak oso zeregin diferenteak hartzen dituzte beren gain, enpresaren idiosinkrasia era batekoa ala bestekoa den. Beraz, sektorean joera horiek agertzen dituzten enpresa ezagun batzuen antolaketa aztertzea proposatuko genuke.
Marketinaren printzipioak ezarritakoan, enpresaren irudiari buruzko prestakuntzarako materialak aztertzea proposatzen da, ondo puntu hauek azpimarratuz:
-Enpresaren irudia transmititzea.
-Bezeroarekiko komunikazioa harrera-, konponketa-, fakturazio- eta erreklamazio-prozesuetan:
-Tramiteak eta erabilitako dokumentuak.
-Orientabideak
-Sarritan gertatzen diren egoerak.
Beste alde batetik, ez da ahaztu behar konfidentzialtasunari eta datu pertsonalak babesteari buruz indarrean dagoen araudia errespetatu behar dela, eta hain zuzen ere unitate honetan araudi hori aztertu beharko litzatekeela.
UT4: Kexa, erreklamazio eta iradokizunak kudeatzea.
Unitate honen bidez bezeroaren eta lantegiaren arteko harremana bideratzen duen oinarrizko legedia ezagutzeko bidea emanen litzateke. Horrela, konponketa-prozesua behar bezala kudeatzen ahalko da, arauak eskatzen duen dokumentazioa beteta eta kontsumitzailearen eskubideak errespetatuta, erreklamazioak ahalik eta gutxienak izan daitezen.
Aplikatzen ahal den araudiaren esparruan bereziki alderdi hauek landu beharko lirateke:
-Bezeroaren eskubideak.
-Zerbitzuen tarifak.
-Konponketan erabiltzen diren dokumentuak: Aurrekontua, konpontzeko agindua eta gordailu-frogagiria.
-Ezkutuko matxurak.
-Konponketen bermeak.
-Ordezko piezak.
Nabarmendu behar da gero eta gehiagotan aurkezten direla kexak eta erreklamazioak. Horri buruz adieraz daiteke kexa eta erreklamazioen tratamendua bikoitza dela: alde batetik erreklamazioaren lege alderdia, eta bestetik markak edo enpresak kexari edo erreklamazioari buruz duen ikuspegia. Horregatik, erreklamazioei buruzko araudia nahiz sektorean erreferentzia den markaren batek kexa edo erreklamazioetarako erabiltzen duen prozedura aztertu beharko lirateke.
UT5: Zerbitzuaren kalitatea.
Unitate hau sektorean txertatzen ari diren kalitatearen hobekuntzako planen osagarria da. Plan horiek lehenago landu dira Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistikaren moduluan.
Horregatik honako hauek landu beharko lirateke:
-Kalitatea hobetzeko planak: kalitate-sistemak.
-Bezeroaren leialtasuna lortzea: kontzeptua, eta kontzeptu horrek kalitate planen barruan bezeroen gogobetetasunarekin duen harremana.
-Bezeroaren leialtasuna lortzeko estrategiak.
-Kalitatearen egiaztagiriak.
-Zerbitzuaren kontrola.
Lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa
Kodea: 0299.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enplegu aukerak hautatzen ditu, laneratzeko bideak eta ikasteko alternatibak identifikatuz bizitzan zehar.
Ebaluazio irizpideak:
a) Norberaren nortasuna, asmoak, jarrerak eta prestakuntza baloratu dira erabakiak hartzeko.
b) Automozioko goi mailako teknikarientzako enplegu eta lan sorgune nagusiak identifikatu dira tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako eremuetan.
c) Tituluaren profilarekin zerikusia duen lanbide jarduerarako zer nolako gaitasunak eta jarrerak eskatzen diren zehaztu da.
d) Automozioko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten prestakuntza- eta lanbide-ibilbideak identifikatu dira.
e) Etengabeko prestakuntzak laneratu ahal izateko eta produkzio prozesuaren eskakizunetara moldatzeko gakoa den aldetik duen garrantzia baloratu da.
f) Lana bilatzeko prozesuan zein teknika erabiltzen diren zehaztu da.
g) Tituluarekin zerikusia duten lanbide sektoreetan autoenplegurako dauden aukerak aurreikusi dira.
2. Talde lanaren estrategiak aplikatzen ditu eta estrategia horien eraginkortasuna eta eragimena baloratzen ditu erakundearen helburuei begira.
Ebaluazio irizpideak:
a) Talde lanaren onurak baloratu dira Automozioko goi mailako teknikariaren profilarekin zerikusia duten lan egoeretan.
b) Egiazko lan egoera batean eratzen ahal diren lantaldeak identifikatu dira.
c) Lantalde eraginkorraren ezaugarriak zehaztu dira eraginkortasunik gabeko lantaldeen aldean.
d) Lanbide sektorean lantaldearen funtzionamendua hobetzeko behar diren gizarte trebetasunak baloratu dira.
e) Lantaldeetan erabiltzen diren agiriak identifikatu dira: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
f) Lantaldeko kideen eginkizunen eta iritzien aniztasun beharrezkoa positiboki baloratu da.
g) Taldeko kideen artean gatazkak sortzen ahal direla eta hori erakundeen ezaugarrietako bat dela aitortu da.
h) Gatazka motak eta horien iturriak identifikatu dira, bai eta gatazkak konpontzeko prozedurak ere.
3. Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak erabili eta betebeharrak bete egiten ditu, eta badaki horiek bereizten lan kontratuetan eta hitzarmen kolektiboetan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lan zuzenbideko kontzeptu nagusiak identifikatu dira.
b) Enpresaburu eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde nagusiak bereizi dira.
c) Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak eta betebeharrak zehaztu dira.
d) Kontratazio mota nagusiak sailkatu dira eta zenbait kolektiboren kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu dira.
e) Indarra duen legedian lana eta familiako bizitza ongi uztartzeko ezarrita dauden neurriak baloratu dira.
f) Soldaten ordainagiria aztertu da eta hura osatzen duten elementu nagusiak identifikatu dira, tartean langilearen kotizazio oinarriak eta langileari eta enpresaburuari dagozkien kuotak daudela.
g) Lan harremanak aldatzearen, etetearen eta amaitzearen kausak eta ondorioak identifikatu dira.
h) Gatazka kolektiboetako neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu dira.
i) Automozioko goi mailako teknikariaren tituluarekin zerikusia duen lanbide sektoreari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo batean itundutako lan baldintzak zehaztu dira.
j) Lanaren antolaketaren ingurune berriak bereizten dituzten ezaugarriak identifikatu dira.
4. Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoeretan zer nolako babesak dauden zehazten du eta prestazio motak identifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gizarte Segurantzaren eginkizuna baloratu da, herritarren bizi kalitatea hobetzeko zutabe nagusia den aldetik.
b) Gizarte Segurantzaren sistemako araubideak identifikatu dira.
c) Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoerak banan-banan aipatu dira.
d) Enpresaburuak eta langileak Gizarte Segurantzaren sistemaren barnean dituzten betebeharrak identifikatu dira.
e) Inguruko herrialde nagusietan Gizarte Segurantzaren arloan dauden aldeak identifikatu dira.
f) Gizarte Segurantzaren sistemako prestazioak sailkatu dira eta baldintzak identifikatu dira.
g) Legezko langabezia egoerak zehaztu dira zenbait kasu praktikotan.
h) Ikasleen ezaugarriei dagozkien langabezia-prestazioen iraupena eta zenbatekoa kalkulatu dira, kotizaziopeko oinarrizko prestazioak eta laguntzako prestazioak bereiziz.
5. Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau esparrua identifikatzen du eta prebentzioaren kulturak enpresako arlo eta jarduera guztietan duen garrantzia baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko araudia identifikatu da.
b) Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubide eta betebehar nagusiak zein diren zehaztu da.
c) Lan baldintzen eta langilearen osasunaren arteko lotura azaldu da.
d) Izan daitezkeen arrisku faktore ohikoenak sailkatu dira.
e) Arrisku faktoreen ondorioz gerta daitezkeen lanbide kalteak (lan istripuak eta lanbide eritasunak) sailkatu eta deskribatu dira.
6. Enpresan laneko arriskuen prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten eragileak identifikatzen ditu, laneko arriskuei aurrea hartzeko araudian ezarritako irizpideei jarraituz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu dira, laneko arriskuei aurrea hartzeko araudian ezarritako irizpideen arabera.
b) Prebentzioan parte hartzen duten eragile guztien erantzukizunak identifikatu dira.
c) Arriskuen prebentzioaren arloan langileek enpresan ordezkaritza izateko bideak zein diren zehaztu da.
d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu dira.
7. Bere jardueraren arriskuak ebaluatzen ditu, lan baldintzak eta bere lan inguruneko arrisku faktoreak aztertuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Automozioaren sektoreko jarduerak dituen arrisku faktoreak eta horietatik etor daitezkeen kalteak identifikatu dira.
b) Automozioko goi mailako teknikariaren lan inguruneetan ohikoenak diren arrisku egoerak sailkatu dira.
c) Enpresako arriskuen ebaluazioa egin da, arriskuak identifikatu eta baloratu dira, prebentzio neurriak proposatu dira eta horien eraginkortasunaren jarraipena eta kontrola egin dira.
d) Automozioko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten lan inguruneetan prebentzioari begira garrantzia duten lan baldintzak zein diren zehaztu da.
8. Enpresa txiki bateko arriskuei aurrea hartzeko plana egiten parte hartzen du, lan inguruneko arrisku egoeren azterketatik abiaturik, eta prebentzio neurriak aplikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Automozioko goi mailako teknikariaren lanbide sektorearekin zerikusia duen lantoki bateko prebentzio planaren edukia definitu da.
b) Aintzat hartu da garrantzitsua dela enpresan prebentzio plana izatea, larrialdietan egin beharreko jarduketen sekuentzia barne.
c) Enpresa txiki edo ertain batentzako larrialdi eta ebakuazio plana proiektatu da.
d) Kalteak beren sorburuan saihesteko eta saihestezinak diren ondorioak leuntzeko aplikatu behar diren prebentzio eta babes neurriak definitu dira.
e) Mota guztietako segurtasun seinaleen esanahia eta eremua aztertu dira.
f) Larrialdietan jarduteko protokoloak aztertu dira.
g) Zaurituak larritasunaren arabera sailkatzeko teknikak identifikatu dira.
h) Lehen sorospenetarako oinarrizko teknikak identifikatu dira, istripuaren lekuan aplikatu behar direnak kalte mota desberdinei aurre egiteko. Halaber, botika-kutxaren osagaiak eta erabilera azaldu dira.
i) Langilearen osasuna zaintzeko betekizunak eta baldintzak eta horiek prebentzio neurri gisa duten garrantzia zehaztu dira.
Edukiak.
Lan bilaketa aktiboa:
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Automozioko goi mailako teknikariaren tituluari dagokion lanbide sektorearen definizioa eta azterketa, haren eraginpeko lurraldean eta Estatuan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, Estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak Automozioko goi mailako teknikariaren lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea.
-Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako erakundeen identifikazioa.
-Automozioko goi mailako teknikariarekin zerikusia duten prestakuntza ibilbideak identifikatzea tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako eremuetan.
-Lana bilatzeko teknikak eta tresnak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitaea eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
Gatazkaren kudeaketa eta lantaldeak:
-Talde lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Automozioaren sektoreko lantalde motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lantalde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Ahozko eta bestelako komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lantaldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolak aztertzea.
-Gatazka: ezaugarriak, iturriak eta etapak.
-Gatazka konpondu edo ezabatzeko metodoak: bitartekotza, adiskidetzea, arbitrajea, epaiketa eta negoziazioa.
Lan kontratua:
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Automozioko goi mailako teknikariaren lanbide eremuari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo baten azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, urrutiko lana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, gizarte onurak eta beste batzuk.
Gizarte Segurantza, lana eta langabezia:
-Gizarte Segurantzaren sistema, elkartasun sozialaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia-babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Laneko segurtasun eta osasunaren arau esparrua eta oinarrizko kontzeptuak:
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko loturaren balorazioa.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreak aztertzea.
-Arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau-esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
Prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten agenteak eta haien erantzukizunak:
-Aurreneurrien kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
Lanbide arriskuen ebaluazioa:
-Enpresako arriskuen ebaluazioa, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Segurtasun baldintzei lotutako arriskuen azterketa.
-Inguruneko baldintzei lotutako arriskuen azterketa.
-Baldintza ergonomiko eta psikosozialei lotutako arriskuak aztertzea.
-Berariazko arriskuak sektoreko industrian.
-Arriskuaren balorazioa.
Arriskuen prebentzioaren plangintza eta prebentzio eta babes neurrien aplikazioa enpresan:
-Prebentzioa planifikatzea enpresan. Prebentzio plana eta horren edukia.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Banakako eta taldeko prebentzio eta babes neurriak.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-Automozioaren sektoreko ETE batentzako larrialdi plana egitea.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak eta aplikazioa.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak eta jarrerak berenganatzen dituzte lan munduan sartzeko eta beren lanbide karrera berdintasun baldintzetan garatzeko, automozioaren sektorean, hala Espainiako lurraldean nola Europan.
Edukien hurrenkerari dagokionez, kontuan izanik ikastetxeak egokienak iruditzen zaizkion erabakiak hartzeko eskumena duela, lan arloko legediari eta Gizarte Segurantzari buruzko edukiak jorratu litezke lehenik, ikasleak motibatu ohi dituztelako; horrela ikasleek moduluari buruzko jarrera positiboa hartuko dute.
Jarraian laneko segurtasunaren eta osasunaren inguruko edukiak aurkez litezke, eta gero gatazkaren kudeaketari eta lantaldeei ekin. Azkenik lan bilaketari buruzko multzoa jorratu liteke, ikasleak lan merkatuan sartu aurreko urrats gisa.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Norberaren izaerari eta gizarte trebetasunen garapenari buruzko orientazio probak eta dinamikak egitea, prestakuntzaren eta asmoen arteko koherentzia pertsonala egiaztatzeko.
-Norberaren karrera planifikatzea: beharrekin eta lehentasunekin bateragarriak diren epe ertain eta luzerako lan helburuak finkatzea. Helburu errealistak eta oraingo prestakuntzarekin eta proiektatuarekin koherenteak finkatzea, eta nork bere ikaskuntzaren ardura hartzea.
-Lana bilatzen laguntzen ahal diguten bitartekoak eta erakundeak identifikatzea, bai gure ingurune hurbilenean, bai Europan, horretarako tresna egokiak erabiliz (Eures sarea, Europass, Ploteus eta beste batzuk).
-Lana bilatzeko behar den dokumentazioa garatzea: curriculum vitaea, lan elkarrizketak, test psikoteknikoak eta beste batzuk.
-Jardueraren bat bakarka eta taldean egitea eta emaitzak konparatzea.
-Gatazka egoera bat simulatzea eta konponbide desberdinak aurkeztea.
-Sektoreko langileei eragiten dien lan arloko araudia identifikatzea.
-Langileen Estatutuaren edukia zikloari dagokion sektoreko hitzarmen kolektibo batekin alderatzea.
-Negoziazio kolektiboko prozesu bat simulatzea, langileen eta enpresaburuen interesak bateratzeko bide gisa.
-Zailtasun maila desberdinetako soldata-ordainagiriak egitea.
-Gizarte Segurantzak babesten dituen egoerak identifikatzea.
-Zikloa eginda eskuratzen ahalko diren lanpostu ohikoenetan gerta daitezkeen arrisku egoerak aztertzea, aurreneurriak proposatzea eta ezarri beharreko aurreneurrien plangintza diseinatzea, hori guztia indarra duen araudiari jarraituz.
-Sektoreko enpresak ikusteko bisitak programatu eta egitea, ikasleek produkzio sektorearen errealitatea ezagutu ahal izan dezaten.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak edota Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena moduluen edukietako batzuk elkarri estu lotuta daude. Ekintzaileen ezaugarrien azterketa, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak eta gizarte gastuak, besteak beste, bi moduluetan aztertzen dira kontrako ikuspegietatik begiratuta, eta hori ikasleentzat guztiz baliagarria izan daiteke ekintzaile gisa edo inoren konturako langile gisa lan munduan ongi moldatzeko.
Halaber arreta eman behar litzaioke lantegi, laborategi eta abarretan ematen diren moduluekiko loturari, lan osasunaren arloko prestakuntza osatze aldera.
Lanbide modulua: Proiektua automozioan
Kodea: 0298.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 30 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Produkzio sektorearen beharrak identifikatzen ditu eta haiek asetzen ahal dituzten ereduzko proiektuekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sektoreko enpresak sailkatu dira, beren antolamenduaren ezaugarriak eta eskaintzen duten produktu edo zerbitzu mota kontuan harturik.
b) Ereduzko enpresen ezaugarriak azaldu dira, antolamenduaren egitura eta departamentu bakoitzaren eginkizunak adieraziz.
c) Enpresei eskari gehien sortzen dizkieten beharrak identifikatu dira.
d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio aukerak baloratu dira.
e) Aurreikusten diren eskariei erantzuna emateko behar den proiektu mota identifikatu da.
f) Proiektuak izan behar dituen ezaugarriak zehaztu dira.
g) Zerga eta lan arloetako betebeharrak, arriskuei aurrea hartzekoak eta horiek aplikatzeko baldintzak zehaztu dira.
h) Produkziorako edo zerbitzurako proposatzen diren teknologia berriak sartzeko har litezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu dira.
i) Proiektua prestatzeko erabiliko den lan-gidoia egin da.
2. Tituluan ageri diren gaitasunekin zerikusia duten proiektuak diseinatzen ditu, hura osatzen duten faseak sartuz eta garatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Proiektuan landuko diren alderdien gaineko informazioa bildu da.
b) Proiektuaren bideragarritasun teknikoari buruzko azterketa egin da.
c) Proiektua osatzen duten fase edo atalak eta haren edukia identifikatu dira.
d) Lortu nahi diren helburuak ezarri dira eta haien norainokoa identifikatu da.
e) Horien garapenerako beharrezko jarduerak zehaztu dira.
f) Proiektua egiteko behar diren materialak eta langileak aurreikusi dira.
g) Proiektua abian jartzeko finantzaketa beharrak identifikatu dira.
h) Proiektua diseinatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
i) Proiektuari aplikatu beharreko lege-araudiak identifikatu dira.
j) Proiektuaren kalitatea bermatzen duten adierazleak definitzeko kontrolatu behar diren alderdiak identifikatu dira.
3. Proiektua nola inplementatu edo gauzatu planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotutako dokumentazioa zehaztuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Beharrizanak eta egin beharreko eragiketak identifikatu dira proiektuan bertan.
b) Jardueren sekuentzia zehaztu da, jarduerak inplementazio beharren arabera ordenatuz.
c) Jarduera bakoitzerako behar diren baliabideak eta logistika zehaztu dira.
d) Jarduerak egiteko behar diren baimenak identifikatu dira.
e) Jarduteko edo jarduerak gauzatzeko prozedurak zehaztu dira.
f) Inplementazioak dituen arriskuak identifikatu dira eta arriskuei aurrea hartzeko plana eta behar diren baliabide eta ekipamenduak definitu dira.
g) Hondakinen eta ingurumenaren babesaren arloko jarduerak zehaztu dira.
h) Materialen eta langileen esleipena eta gauzatze epeak planifikatu dira.
i) Proiektua garatzeko beharrezkoa den balorazio ekonomikoa egin da.
j) Inplementatzeko edo gauzatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
4. Proiektuaren gauzatzearen jarraipen eta kontrolerako prozedurak definitzen ditu, erabilitako aldagai eta tresnen hautapena justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu da.
b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu dira.
c) Jarduerak egin bitartean gerta daitezkeen gorabeherak ebaluatu, konpondu eta erregistratzeko prozedura definitu da.
d) Baliabideek eta jarduerek izan ditzaketen aldaketak kudeatzeko prozedura definitu da, haiek erregistratzeko sistema barne.
e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
f) Erabiltzaile edo bezeroen ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri da eta berariazko dokumentuak prestatu dira.
g) Proiektuak baldintzen agiria duen kasuan, hori beteko dela bermatzeko sistema ezarri da.
Lanbide Modulua: Lantokietako prestakuntza
Kodea: 0301.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 22.
Iraupena: 340.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta muntatzen edo konpontzen dituen instalazioen produkzioarekin eta merkaturatzearekin erlazionatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren antolamendu-egitura eta enpresako arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu dira.
b) Enpresaren sare logistikoa osatzen duten elementuak identifikatu dira; hornitzaileak, bezeroak, produkzio sistemak, biltegiratzea eta beste batzuk.
c) Produkzio prozesuko lan prozedurak identifikatu dira.
d) Langileen gaitasunak produkzio jardueraren garapenarekin erlazionatu dira.
e) Sareko elementu bakoitzak enpresaren jardueraren garapenerako duen garrantzia interpretatu da.
f) Merkatuaren ezaugarriak, bezero eta hornitzaile mota eta horiek enpresaren jardueraren garapenean izan dezaketen eragina lotu dira.
g) Jarduera honetan ohikoenak diren merkaturatze bideak identifikatu dira.
h) Enpresaren egituraren alde onak eta txarrak azaldu dira, bestelako enpresa erakundeekin konparatuta.
2. Bere lanbide jardueran ohitura etiko eta lan ohitura egokiak aplikatzen ditu, lanpostuaren ezaugarrien eta enpresan ezarritako prozeduren araberakoak.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ondokoak ezagutu eta justifikatu dira:
-Lanpostuak langileari eskatzen dizkion prestasuna eta denbora.
-Lanposturako behar diren jarrera pertsonalak (puntualtasuna, enpatia, besteak beste) eta profesionalak (ordena, garbitasuna, segurtasuna, ardura, besteak beste).
-Lanbide jardueran arriskuei aurrea hartzeko beharrezkoak diren jarrerak eta pertsonak babesteko neurriak.
-Lanbide jardueraren kalitateari dagozkion jarrera-eskakizunak.
-Lantaldearekiko harremanei eta enpresan ezarritako harreman hierarkikoei buruzko jarrerak.
-Lan esparruan egindako jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten jarrerak.
-Laneratzeko eta lan munduan berriz sartzeko prestakuntza beharrak profesionalaren jarduera egokiaren esparru zientifiko eta teknikoan.
b) Lanbide jardueran laneko arriskuei aurrea hartzeko aplikatu behar diren arauak eta Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legearen funtsezko alderdiak identifikatu dira.
c) Norbanakoak babesteko ekipoak erabili dira, lanbide jardueraren arriskuen arabera eta enpresaren arauak betez.
d) Egindako jardueretan ingurumenaren errespetuzko jarrera argia agertu da eta hari lotutako barne eta kanpo arauak aplikatu dira.
e) Lanpostua edo jarduera egiten den eremua ongi antolatua, garbi eta oztoporik gabe eduki da.
f) Jasotako jarraibideak interpretatu eta bete dira eta esleitutako lanaren ardura hartu da.
g) Egoera bakoitzean arduradunarekin eta taldekideekin komunikazio eta harreman eraginkorrak ezarri dira eta tratu atsegin eta adeitsua eman zaie.
h) Taldeko gainerako kideekin koordinaturik lan egin da eta gertatzen den aldaketa, behar garrantzitsu edo ustekabeko ororen berri eman zaie.
i) Norberaren jardueraren garrantzia aintzat hartu da eta enpresaren produkzio prozesuen garapenean esleitutako zereginen aldaketetara moldatzeko eta eginkizun berrietan integratzeko beharra baloratu da.
j) Konpromiso arduratsua hartu da zeregin eta jarduera guztietan arauak eta prozedurak aplikatzeko.
3. Ibilgailuak hartzen eta entregatzen ditu eta bezeroekin harreman komertzialak ezartzen ditu, harrera gunearen arduradunak zuzenean gainbegiratuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Matxuraren aurre-diagnostikoa egin da, neurketa eta kontrol ekipamenduak erabilita, edo horiek erabili gabe, bezeroak emandako informazioa kontuan hartuta.
b) Tasazioak eta konponketa-aurrekontuak egin dira.
c) Matxura lantegiko zein arlotan ebatzi behar den zehaztu da.
d) Egokia den lan orria bete da, eta ibilgailua entregatzeko eguna zehaztu da lan-kargak eta lantegiaren ahalmena kontuan hartuta.
e) Bezeroari jakinarazi zaizkio bere ibilgailuaren egoera eta kokalekua eta konponketaren kostua, behar bezala eta garaiz.
f) Konponketa egin dela eta kalterik egonen ez dela ziurtatzen duten kontrolak egin dira, eta ibilgailua garbitu da, hori guztia bezeroari entregatu baino lehen.
g) Ibilgailua entregatzean bezeroaren gogoa betetzen saiatu da, behar bezalako arreta eman zaio, eta enpresaren irudi ona eman da.
h) Bezeroen artxiboa eguneratuta eduki da eta bezeroei beren ibilgailuen azterketa programatuen berri eman zaie.
4. Ibilgailuen mantentze-lanetan matxurak diagnostikatzen ditu, konponketan egindako esku-hartzeak egiaztatzen ditu eta beharrezkoa den kasuetan parametroak doitzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dokumentazio teknikoa aukeratu da, eta akatsa izan dezakeen sistema, multzo edo elementuaren mantentze-lana egiteko parametroak interpretatu dira.
b) Matxuren ebaluaziorako beharrezkoak diren neurketako eta kontroleko ekipamendu, tresna eta gailuak aukeratu dira.
c) Neurketako eta kontroleko ekipamenduak erabili dira, eta ekipamendu horiek emandako parametroak eta zehaztapen teknikoetan emandakoak konparatu dira.
d) Matxura diagnostikatu da sekuentzia logiko bati jarraituz eta konponketa-prozesua zehaztuz.
e) Diagnostikoa egin da erabilera eta segurtasun neurriak kontuan hartuta, hitzartu den denboran.
f) Egindako diagnostikoak planteatu diren matxuretarako egokiak direla egiaztatu da.
g) Konponketan egindako eragiketak aukeratutako prozedurarako egokiak direla egiaztatu da.
h) Konpondutako ekipamendu, sistema edo ibilgailuaren funtzionaltasuna egiaztatu da, azken proba egin da eta beharrezkoa den kasuetan parametroak doitu dira.
5. Ibilgailuen mantentze-lanen prozesuen jarraipena egiten du, prozesu horien plangintza eginez edo dauden prozesuak hobetuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesuen plangintza egin da metodoak, denborak eta ekipamendu eta instalazioen eraginkortasuna kontuan hartuta.
b) Konponketa-denborek prozesuan definituta dagoena betetzen dutela egiaztatu da, eta zehaztu gabe dauden eragiketetan gutxi gorabeherako kalkuluak egin dira.
c) Eraginkortasunaren grafikak egin dira zehaztutako eta gutxi gorabehera kalkulatutako denborak kontuan hartuta.
d) Produkziorik gabeko denborak aztertu dira, eta denbora horiek laburtzen saiatu da prozesua errespetatuta eta langilearen nekea kontuan hartuta.
e) Prozesua garatzeko erabilgarri dauden informazioa eta bitartekoak aztertu dira, prozesua hobetzeko aukerak aurkeztu dira, edo ezarri beharreko prozesu berria optimizatu da.
f) Prozesu berria edo dagoen prozesuaren hobekuntza definitu da, eta hori egiteko beharrezkoak diren bitartekoak zehaztu dira.
g) Langileek metodo berriari dagokionez dituzten prestakuntza-beharrizanak definitu dira, hitzartutako kalitate-estandarrak eta eskatzen den produktibitatea lortzeko.
6. Egiturak konpontzeko prozesu osoak egiten ditu, zehaztapen teknikoei jarraituz eta gunearen arduradunak gainbegiratuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ibilgailuaren fabrikatzailearen dokumentazio teknikoaren artean beharrezkoa dena aukeratu da, baita prozesuan erabili behar diren ekipamendu eta gailuak ere.
b) Deformazioa diagnostikatu da eta neurketako ekipamenduek emandako datuak interpretatu dira.
c) Ibilgailua bankadan kokatu da, eta ainguraketa egin da bankadaren fabrikatzaileak emandako zehaztapen teknikoei jarraituz.
d) Tiragailu eta kontratiragailuak kokatu dira egituraren deformazioa eta bankada mota kontuan hartuta.
e) Beharrezkoak diren “tiratzeen” sekuentzia exekutatu da eta egitura bere jatorrizko kotetaraino leheneratu da.
f) Egiturak ezarritako dimentsio eta kotak berreskuratu dituela eta materialaren ezaugarriei eutsi zaiela egiaztatu da.
7. Ordezko piezen arloa kudeatzen parte hartzen du, izakinak kontuan hartuta, erosketa- eta salmenta-aldagaien arabera.
Ebaluazio irizpideak:
a) Izakinen, materialen edo produktuen gutxieneko kopuruak kalkulatu dira, enpresak zehaztutako irizpideen arabera (“stock”aren balorazioa, salmenten aldakortasuna, eta beste batzuk).
b) Erostean kontuan hartu behar diren aldagaiak aztertu dira (kalitatea, prezioak, emateko epeak etab.), eta enpresari onura gehien ekarriko dion eskaintza aukeratu edo proposatu da.
c) Eskariak egitea gomendatu da une egokian.
d) Albaranetako datuak, kopuruan eta kalitatean, jasotako produktuenak direla egiaztatu da, eta gorabehera edo erreklamazioak agerrarazi dira.
e) Piezen eta materialen kokaleku fisikorik egokiena aurkitu da, besteak beste hauek kontuan hartuta: legezko arauak, produktuen txandaketa eta piezen ezaugarriak.
f) Biltegiko sarrera-irteeren kontrol osoa eta zehatza egin da, informazio-euskarriak erabiliz.
g) Biltegiko inbentarioa egin da, honako hauek kontuan hartuta: sarrerak, irteerak, hondatutako piezen portzentajea eta beste batzuk.
h) Bezero eta hornitzaileen fitxategia sortu eta eguneratu da.
8. Enpresaren segurtasun pertsonalerako eta ingurumena babesteko neurri berezi eta partikularrak aplikatzen ditu, produkzioko prozesuei dagokienez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Une oro bete dira norbanakoen eta taldeen segurtasuna zaintzeko arauak, jarduera guztietan.
b) Lan eremua arriskurik gabe eta behar bezain garbi eta ordenaturik eduki da.
c) Laneko eremuan ohikoenak diren arrisku egoerak identifikatu dira, eta horien berri eman da behar bezala.
d) Arriskurik ohikoenen prebentzio eta babes neurriak proposatu dira, haien ondorioak gutxitzeko.
e) Erabili beharreko ingurumen-babeseko ekipamendu eta bitartekoen nahiz produktu kutsagarriak biltegiratzeko gelen berri eman da.
f) Bere jarduera koordinatu du bere eraginpeko edo mendeko gainerako lankideekin, eta gertatzen den aldaketa, behar garrantzitsu edo ustekabeko ororen berri eman du.
Lanbide modulu honek lagundu egiten du titulu honetako gaitasunak osatzen, ikastetxean lortu direnak alegia, edo ikastetxean nekez lor daitezkeen gaitasun bereizgarriak garatzen.
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
A) Nola antolatu diren moduluak prestakuntza unitatetan.
| 0291 lanbide modulua: Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak (220 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0291-UF01(NA) | Ibilgailuaren oinarrizko osagai eta zirkuitu elektroteknikoak. Eskemak interpretatzea | 50 |
| 0291-UF02(NA) | Ibilgailuaren karga- eta abiatze-sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana | 40 |
| 0291-UF03(NA) | Klimatizazio-sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana | 40 |
| 0291-UF04(NA) | Maniobrako sistema elektrikoen, koadroen, sistema lagungarrien eta erosotasuneko sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana | 50 |
| 0291-UF05(NA) | Segurtasuneko sistema elektrikoen diagnostikoa eta mantentze-lana | 20 |
| 0291-UF06(NA) | Sistema multiplexatuen diagnostikoa eta mantentze-lana | 20 |
| 0292 lanbide modulua: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak (200 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0292-UF01(NA) | Ibilgailuen instalazio pneumatiko eta hidraulikoak | 20 |
| 0292-UF02(NA) | Enbrage-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana | 20 |
| 0292-UF03(NA) | Abiadura-kaxak. Konponketa eta mantentze-lana | 40 |
| 0292-UF04(NA) | Ibilgailuen transmisio, transferentzia-kutxa eta diferentzialen sistemak | 30 |
| 0292-UF05(NA) | Esekidura-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana | 20 |
| 0292-UF06(NA) | Balazta-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana | 40 |
| 0292-UF07(NA) | Direkzio-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana | 30 |
| 0293 lanbide modulua: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak (220 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0293-UF01(NA) | Motor termikoak. Diagnostikoa eta mantentze-lana | 60 |
| 0293-UF02(NA) | Pizte-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana | 30 |
| 0293-UF03(NA) | Gasolinazko motorretarako elikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana | 50 |
| 0293-UF04(NA) | Diesel motorretarako elikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana | 50 |
| 0293-UF05(NA) | Kutsaduraren kontrako sistemak eta gainelikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana | 30 |
| 0294 lanbide modulua: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak (200 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0294-UF01(NA) | Elementu finkoak automozioan | 50 |
| 0294-UF02(NA) | Elementu metalikoak automozioan | 50 |
| 0294-UF03(NA) | Elementu sintetikoak automozioan | 30 |
| 0294-UF04(NA) | Elementu aldagarriak automozioan | 50 |
| 0294-UF05(NA) | Oinarrizko mekanizazioa automozioan | 20 |
| 0300 lanbide modulua: Enpresa eta ekimena (60 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0300-UF01(NA) | Enpresa ekimena: negozio ideiak | 20 |
| 0300-UF02(NA) | Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa | 20 |
| 0300-UF03(NA) | Enpresa abian jartzea | 20 |
| NA01 lanbide modulua: Ingelesa I (60 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| NA01 - UF01 | Ingelesa I | 60 |
| NA03 lanbide modulua: Ibilgailu hibridoak, elektrikoak eta hidrogenozkoak (70 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| NA03-UF01 | Bioerregaiekin eta hidrogenoarekin funtzionatzen duten motorren funtzionamendua eta matxuren diagnostikoa | 40 |
| NA03-UF02 | Ibilgailu hibridoak eta trakzio elektrikokoak | 30 |
| 0295 lanbide modulua: Gainazalen tratamendu eta estaldura (240 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0295-UF01(NA) | Ibilgailuetako gainazalen tratamendu eta estaldurarako produktu eta teknikak | 30 |
| 0295-UF02(NA) | Ibilgailuetako gainazalen tratamendu eta estaldurak | 60 |
| 0295-UF03(NA) | Pinturak koloreen nahasketako tekniken bidez prestatzea | 40 |
| 0295-UF04(NA) | Ibilgailuak pintatzeko prozesuak. Akatsak identifikatu eta zuzentzea | 60 |
| 0295-UF05(NA) | Ibilgailuak pertsonalizatzeko prozesuak | 50 |
| 0296 lanbide modulua: Ibilgailuaren egiturak (130 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0296-UF01(NA) | Karrozeriak. Fabrikazioa eta materialak. | 20 |
| 0296-UF02(NA) | Ibilgailuetako egiturazko kalteak diagnostikatzea | 30 |
| 0296-UF03(NA) | Karrozeriak bankadan konpontzea | 40 |
| 0296-UF04(NA) | Ibilgailuen peritazioa eta erreforma garrantzitsuak | 40 |
| 0297 lanbide modulua: Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika (90 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0297-UF01(NA) | Denboren antolaketa eta kudeaketa automozioan | 30 |
| 0297-UF02(NA) | Automozio lantegi baten biltegiaren kudeaketa | 20 |
| 0297-UF03(NA) | Kalitate-planak eta ingurumen-kudeaketa automozioan | 20 |
| 0297-UF04(NA) | Automozio lantegi baten kudeaketa informatikoa | 20 |
| 0309 lanbide modulua: Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak (50 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0309-UF01(NA) | Komunikatzeko eta bezeroari arreta emateko teknikak | 20 |
| 0309-UF02(NA) | Enpresa-marketina eta zerbitzuen kalitatearen kontrola | 30 |
| 0299 lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa (90 h) | ||
| Kodea | Prestakuntza unitatea | Iraupena (h) |
| 0299-UF01(NA) | Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila | 30 |
| 0299-UF02(NA) | Lan harremanak eta Gizarte Segurantza | 40 |
| 0299-UF03(NA) | Laneratzea eta gatazken ebazpena | 20 |
B) Prestakuntza unitateen garapena.
Lanbide modulua: Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak
Kodea: 0291.
Iraupena: 220.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuaren oinarrizko osagai eta zirkuitu elektroteknikoak. Eskemak interpretatzea.
Kodea: 0291 - UF01 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Korronte zuzeneko oinarrizko zirkuituen ebazpena. Legeak eta arauak.
-Korrontea sortzea. Korronte zuzenketaren azterketa.
-Elektrizitate-metagailuak.
-Neurketa elektrikoko magnitude eta unitateak erabiltzea.
-Funtsezko osagai elektriko eta elektronikoak: identifikazioa, ezaugarriak eta osaera.
-Neurketa, funtzionamendu, kalibrazio, doikuntza eta konexioko gailuak.
-Ibilgailuko osagai elektriko eta elektronikoak: funtzionamendua eta ezaugarriak.
-Propultsio elektrikoko sistemak motor hibridoetan: sistemaren ezaugarriak eta funtzionamendua. Potentziako sistemak eta korrontea sortzeko sistemak.
-Ekipamenduak, tresnak eta lanabesak.
-Oinarrizko funtzio logiko digitalak identifikatzea.
-Konektoreak eta terminalak, motak, tresnak eta lotzeko lanabesak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, zirkuituen muntaketan.
-Zirkuitu elektrikoen instalazioaren oinarrizko kalkuluak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea. Sinbologia.
-Datuen transmisioko sistemak (besteak beste CAM, MOSH, multiplexatua, Bluetooth).
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Erreformaren tipifikazioa. Erreformaren ziurtagiriak.
-Muntatu beharreko ekipamenduaren fabrikatzailearen nahitaezko dokumentazioa, tailerrarena eta bezeroarena.
-Esku hartzen duten organismo eta entitateak, planteatutako erreforma zein den.
-Erreforma garrantzitsuaren prozesua planifikatzea.
-Erreforma garrantzitsu baten edo ekipamendu berrien instalazio eta muntaketaren kostuaren kalkulua.
-Ekipamendu berriaren energia balantzeen kalkulua.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Autodiagnostikoko gailuak erabiltzeko konexioak identifikatzea.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Aplikatu beharreko legedia eta araudia.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuaren karga- eta abiatze-sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0291 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Karga- eta abiatze-sistemen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Desmuntaketa, muntaketa eta mantentze-laneko prozesuak.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Arazoaren definizioa.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Parametro nagusiak.
-Konpontzeko prozesuak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Zirkuitu elektrikoetan egin beharreko saiakuntza eta probak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, sistemen mantentze-lanean.
Prestakuntza unitatea: Klimatizazio-sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0291 - UF03 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Klimatizazio-sistemen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Desmuntaketa, muntaketa eta mantentze-laneko prozesuak.
-Fluidoak manipulatzeko prozedurak.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Arazoaren definizioa.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Parametro nagusiak.
-Konpontzeko prozesuak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Zirkuitu elektrikoetan egin beharreko saiakuntza eta probak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, sistemen mantentze-lanean.
Prestakuntza unitatea: Maniobrako sistema elektrikoen, koadroen, sistema lagungarrien eta erosotasuneko sistemen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0291 - UF04 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Argiztapen-, maniobra-, kontrol- eta seinalizazio-sistemen, sistema akustikoen, erosotasunerako sistemen eta beste batzuen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Desmuntaketa, muntaketa eta mantentze-laneko prozesuak.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoaren definizioa.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Parametro nagusiak.
-Konpontzeko prozesuak.
-Zirkuitu elektrikoetan egin beharreko saiakuntza eta probak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, sistemen mantentze-lanean.
Prestakuntza unitatea: Segurtasuneko sistema elektrikoen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0291 - UF05 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Segurtasun-sistemen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Gailu piroteknikoak dituzten ekipamenduen erabilera.
-Desmuntaketa, muntaketa eta mantentze-laneko prozesuak.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoaren definizioa.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Parametro nagusiak.
-Zirkuitu elektrikoetan egin beharreko saiakuntza eta probak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, sistemen mantentze-lanean.
Prestakuntza unitatea: Sistema multiplexatuen diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0291 - UF06 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Multiplexazio-sistemen ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Arazoaren definizioa.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Konpontzeko prozesuak.
-Ekipamenduen erabilera arauak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko araudia, sistemen mantentze-lanean.
Lanbide modulua: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak
Kodea: 0292.
Iraupena: 200 ordu.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuen instalazio pneumatiko eta hidraulikoak.
Kodea: 0292 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Fluidoen ezaugarriak eta propietateak.
-Zirkuituen (irekien nahi itxien) egitura.
-Osagaien egitura, funtzioa eta aplikazioa.
-Eskema normalizatuen interpretazioa.
-Hidraulika proportzionaleko teknikak eta serbobalbulak.
-Zirkuitu proportzionalaren egitura.
-Kontroleko karta elektronikoak.
-Kontrol proportzionalak (presioa, emaria eta norabidea).
-Zirkuitu pneumatiko eta hidraulikoen diagnostikoa eta mantentze-lana.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko araudia, ibilgailuen mantentze-lanari buruz.
Prestakuntza unitatea: Enbrage-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana.
Kodea: 0292 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enbrage-sistemen eta bihurgailuen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak.
-Enbrage-sistemen eta horiei lotutakoen kudeaketa elektronikoa.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Enbrage-sistemak eta bihurgailuak desmuntatzeko eta muntatzeko teknikak.
-Enbrage-sistemen eta bihurgailuen konponketa eta mantentze-prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Prestakuntza unitatea: Abiadura-kaxak. Konponketa eta mantentze-lana.
Kodea: 0292 - UF03 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Abiadura-kaxak:
-Ibilgailuari eragiten dioten printzipio fisikoak.
-Ondoko sistema hauen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak: eskuzko abiadura-aldagailuak, abiadura-aldagailu automatikoak eta robotizatuak. Serbotransmisioak.
-Abiadura-aldagailu automatiko eta robotizatuetako sistemen kudeaketa elektronikoa.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak: eskuzko abiadura-aldagailuak, abiadura-aldagailu automatikoak eta robotizatuak. Serbotransmisioak.
-Abiadura-kaxen konponketa eta mantentze-lanen prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuen transmisio, transferentzia-kutxa eta diferentzialen sistemak.
Kodea: 0292 - UF04 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Transmisio, transferentzia-kutxa eta diferentzialen sistemak:
-Ondoko sistema hauen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak: Transferentzia-kutxak. Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
-Sistemen kudeaketa elektronikoa.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak: Transferentzia-kutxak. Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
-Konponketa eta mantentze-lanen prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Prestakuntza unitatea: Esekidura-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana.
Kodea: 0292 - UF05 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Esekidura-sistemak:
-Ibilgailuari eragiten dioten printzipio fisikoak.
-Esekidura-sistemen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak.
-Zirkuituei lotutako sinbologia.
-Esekidura-sistemen eta horiei lotutakoen kudeaketa elektronikoa.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Esekidura-sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak.
-Oszilazioen azterketa eta kalkulua.
-Esekidura-sistemen konponketa eta mantentze-prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Prestakuntza unitatea: Balazta-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana.
Kodea: 0292 - UF06 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Balazta-sistemak:
-Ibilgailuari eragiten dioten printzipio fisikoak.
-Balazta-sistemen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak.
-Zirkuituei lotutako sinbologia.
-Balazta-sistemen eta horiei lotutako sistemen kudeaketa elektronikoa: ABS, ESP, trakzio-kontrola, beste batzuk.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Balazta-sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak.
-Balazta-sistemen konponketa eta mantentze-prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Prestakuntza unitatea: Direkzio-sistemak. Konponketa eta mantentze-lana.
Kodea: 0292 - UF07 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Direkzio-sistemak:
-Ibilgailuari eragiten dioten printzipio fisikoak.
-Gurpilak eta pneumatikoak: propietateak, ezaugarriak eta motak.
-Direkzio-sistemen funtzionamendua, ezaugarriak eta propietateak.
-Zirkuituei lotutako sinbologia.
-Direkzio-sistemen kudeaketa elektronikoa.
-Matxurak diagnostikatzea:
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Elementuak aktibatzea.
-Konponketarako prozedurak:
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Mantentze-lana:
-Ekipamenduak eta tresnak.
-Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
-Direkzio-sistemak muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak.
-Gurpilak eta pneumatikoak.
-Direkzio-kotak: Egiaztapena eta doikuntza.
-Direkzio-sistemen konponketa eta mantentze-prozesuak.
-Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa.
Lanbide modulua: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak
Kodea: 0293.
Iraupena: 220 ordu.
Prestakuntza unitatea: Motor termikoak. Diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0293 - UF01 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Bi eta lau aldiko Otto eta Diesel zikloetako motorrak: Termodinamika. Motorren kurba bereizgarriak. Lan- eta agintze-diagramak. Ekortze motak.
-Motorrak osatzen dituzten elementuak: ezaugarriak, zeregina, funtzionamendua.
-Koipeztatze- eta hozte-sistemak: zeregina, ezaugarriak, funtzionamendua.
-Desmuntatze eta muntatze prozesuak.
-Motor atmosferikoen errendimendu bolumetrikoa hobetzeko sistemak: balbula anitzeko banaketa, geometria aldakorreko kolektoreak, banaketa aldakorrak.
-Motor birakariak (wankel): ezaugarriak, osaera eta funtzionamendua.
-Motorra desmuntatzea. Prozesuak eta teknikak.
-Elementu batzuk eta besteak desmuntatzearen eta muntatzearen berezitasunak (besteak beste segmentuak kokatzea eta bielak muntatzea).
-Neurtzeko eta egiaztatzeko ekipamenduak erabiltzea.
-Motorraren osagaien egiaztapena.
-Hozte- eta koipeztatze-sistemak: osagaiak egiaztatzea.
-Motorraren elementuak konpontzeko prozesuak.
-Motorra doitu eta prest jartzea.
-Motorra muntatzea. Prozesuak eta teknikak.
-Ordena, txukuntasuna eta garbitasuna.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Prestakuntza unitatea: Pizte-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0293 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Konbustioa eta erregaiak. Ezaugarriak. Nahaste motak.
-Pizte-sistemak: Osagaiak, ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Diagnostikoan ateratako parametroak aztertzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Prestakuntza unitatea: Gasolinazko motorretarako elikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0293 - UF03 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Otto zikloko motorretarako elikatze-sistemak. Osagaiak, ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Airearen tenperatura optimizatzeko sistemak.
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Diagnostikoan ateratako parametroak aztertzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Prestakuntza unitatea: Diesel motorretarako elikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0293 - UF04 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Diesel motorretarako elikatze-sistemak. Osagaiak, ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Airearen tenperatura optimizatzeko sistemak.
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Diagnostikoan ateratako parametroak aztertzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Prestakuntza unitatea: Kutsaduraren kontrako sistemak eta gainelikatze-sistemak. Diagnostikoa eta mantentze-lana.
Kodea: 0293 - UF05 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Kutsaduraren kontrako sistemak: Osagaiak, ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Gainelikatze-sistemak: Osagaiak, ezaugarriak eta funtzionamendua.
-Arazoaren definizioa.
-Neurketa, kontrol eta diagnostikoko ekipamendu eta bitartekoak.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Gidatu gabeko diagnostikoko teknikak.
-Matxurak aurkitzeko teknikak, jarduteko prozesua definituta.
-Sekuentzia diagramak, diagnostikorako.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Sekuentziazio logikoko eskemak.
-Konpontzeko prozedurak, aldagaien arabera.
-Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
-Arazoak aztertzeko prozesua.
-Diagnostikoan ateratako parametroak aztertzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Lanbide modulua: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak
Kodea: 0294.
Iraupena: 200 ordu.
Prestakuntza unitatea: Elementu finkoak automozioan.
Kodea: 0294 - UF01 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Ibilgailuaren identifikazioa, ibilgailu motak barneko espazioaren eta formaren arabera, karrozeria motak.
-Karrozeria osatzen duten elementuak.
-Elementu finkoak lotzeko teknikak. Elementu finkoak muntatzeko eta desmuntatzeko prozedurak.
-Elementu finkoak lotzeko prozesuen akatsak.
-Baoa prestatzea.
-Soldatzeko ekipoak, gasak, ekarpen-materialak eta tresneria berezia.
-Soldatzeko prozedurak: elektrodo estaliko soldadura elektrikoa, MIG-MAG, MIG-Brazing, aluminiorako soldadura sinergikoa, puntuzkoa, oxiazetilenikoa, TIG, plasma-arkuzkoa eta laser bidezkoa.
-Soldatzeko prozesuen akatsak.
-Elementuak itsatsi, askatu eta kakoztatzea.
-Tresnak, lanabesak, ekipamenduak eta produktuak.
-Egitura-itsasgarriekin egindako lotura finkoak.
-Egitura-itsasgarriekin egindako lotura prozesuen akatsak.
-Ordezpen partzialaren bidez konpontzeko prozesuetan korrosioaren kontrako produktuak aplikatzea.
-Korrosioaren kontrako produktuak aplikatzeko prozesuen akatsak.
-Gainazalak eztainuzko masilla betegarriz berdintzeko tratamendua.
-Eztainuzko masilla betegarriak aplikatzearen akatsak.
-Aukerako eraldaketak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Prestakuntza unitatea: Elementu metalikoak automozioan.
Kodea: 0294 - UF02 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Material metalikoak: taldeak, egitura, propietateak, ezaugarrien hobekuntza, burdinazko materialak eta burdinazkoak ez diren materialak, tratamenduak, birziklapena.
-Altzairuzko xafla hotzean eta beroan konformatzea: besteak beste mailukatzeko, tenkatzeko eta biltzeko teknikak.
-Tresnak, lanabesak eta ekipamenduak.
-Aluminioa konformatzea: materialaren tenperatura egokitzea, konformatzeko tresna, lanabes eta ekipamenduak.
-Deformazioak diagnostikatzea.
-Mailatu motak.
-Kalteen sailkapena.
-Material metalikoen konponketa-prozesuak.
-Material metalikoen konponketa-prozesuen akatsak.
-Aukerako eraldaketak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Prestakuntza unitatea: Elementu sintetikoak automozioan.
Kodea: 0294 - UF03 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Material sintetikoak: lortzeko metodoak, fabrikazioa, ezaugarriak, erabilera, sinbologia, identifikazioa, birziklapena.
-Tresnak, lanabesak eta ekipamenduak.
-Deformazioak diagnostikatzea.
-Kalteen sailkapena.
-Elementu sintetikoak konformatu eta konpontzeko prozesuak.
-Elementu sintetikoen konponketa-prozesuen akatsak.
-Aukerako eraldaketak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Prestakuntza unitatea: Elementu aldagarriak automozioan.
Kodea: 0294 - UF04 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Hari-sistemak.
-Ibilgailuetan erabiltzen diren torlojuak; torloju eta azkoin motak, loturak, ezaugarriak, hari-neurriak, torlojua eta azkoina definitzen dituzten elementuak, balaztak, lotura giltzatuak, hari-txapa torlojuetarako zuloa kalkulatzea.
-Elementu aldagarriak muntatu eta desmuntatzeko prozesuetan erabiltzen diren tresnak
-Grapak: motak, eusteko sistemak, grapak muntatzeko zuloa kalkulatzea.
-Lotura itsatsiak (ez egiturazkoak): kola, masillak eta itsasgarriak: motak, ezaugarriak, erabilera, prestaketa, katalizatzaileak, aktibatzaileak eta erreaktiboak.
-Egiturazkoak ez diren itsasgarriekin egindako lotura prozesuen akatsak.
-Errematxeak: motak, erabilerak, zuloa kalkulatzea, errematxatzeko prozesua, lotura errematxatuak desmuntatzea.
-Loturak prestatzea.
-Elementu aldagarriak muntatu eta desmuntatzeko prozesuak: eserlekuak, tapizeriak, estalkiak, aginte-panelak, hegalak, kapotak, ateak eta beste batzuk.
-Ibilgailuko elementu aldagarrien lotura prozesuen akatsak.
-Beirak: ezaugarriak, identifikazioa, muntaketa, desmuntaketa, beira laminatuen konponketa, eguzkitako laminen instalazioa.
-Beirak ordeztu, konpondu eta tindatzeko prozesuen akatsak.
-Aukerako eraldaketak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko mekanizazioa automozioan.
Kodea: 0294 - UF05 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Irudikatzeko sistema.
-Krokisak egitea.
-Normalizazioa (sinbologia, errotulatzeko formatuak).
-Euskarrien eta osagarrien irudikapena.
-Planoen normalizazioa.
-Krokisak egiteko teknikak.
-Kotak ezartzea.
-Sekzioen irudikapena.
-Piezen gainazaleko akabera.
-Neurketen perdoiak.
-Karrozeriak konpontzeko prozesuetan aplikatzen den sinbologia.
-Piezak marraztu eta markatzea.
-Eskuzko mekanizazio-prozesuetan erabiltzen diren tresnak.
-Karrakatze- eta zerratze-prozesuak.
-Ebakitze-prozesuak.
-Zulatzeko, zerratzeko eta ebakitzeko makinak eta kontuan hartu beharreko parametroak. Brokak.
-Zulatzeko eta abeilanatzeko prozesuak.
-Hariztatzeko kalkuluak.
-Hariztatzeko prozesuak: lanabesak eta tresnak.
-Hariak leheneratzeko prozesuak.
-Apurtutako edo hondatutako torlojuak ateratzeko prozesuak.
-Oinarrizko mekanizazio-prozesuen akatsak.
-Segurtasunari eta ingurumenaren babesari buruzko araudia.
Lanbide modulua: Enpresa eta ekimena
Kodea: 0300.
Iraupena: 60 ordu.
Prestakuntza unitatea: Enpresa ekimena: negozio ideiak.
Kodea: 0300 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak automozioaren arloko jardueran.
-Ekintzaileen gako-faktoreak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, automozioaren sektoreko ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-Enpresaburu kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
-Enpresa plana: negozioaren ideia automozioaren eremuan.
-Automozioaren sektoreko ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Automozioaren sektoreko ETE batek bere ingurunearekin eta gizarte osoarekin dituen harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketin plana.
Prestakuntza unitatea: Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa.
Kodea: 0300 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzua ematearen deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Automozioaren arloko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa. Inbertsio plana. Finantziazio plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Prestakuntza unitatea: Enpresa abian jartzea.
Kodea: 0300 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga-sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio tramiteak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio izapideak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Automozioaren arloko enpresa baten kudeaketa administratiboa.
Lanbide modulua: Ingelesa I
Kodea: NA01.
Iraupena: 60 ordu.
Modulu honetan prestakuntza unitate bakarra dago eta horren iraupena eta garapena bat datoz curriculumeko "Ingelesa I" lanbide moduluan ezarritakoarekin.
Lanbide modulua: Ibilgailu hibridoak, elektrikoak eta hidrogenozkoak
Kodea: NA03.
Iraupena: 70 ordu.
Prestakuntza unitatea: Bioerregaiekin eta hidrogenoarekin funtzionatzen duten motorren funtzionamendua eta matxuren diagnostikoa.
Kodea: NA03 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Bioerregaiak:
-Motak.
-Lorbidea.
-Nahastura komertzialak.
-Ezaugarri teknikoak eta motor termikoetan erabiltzeko gaitasuna.
-Gizartean, ekonomian eta ingurumenean sortutako ondorioak.
-Hidrogenoa motor termikoetarako erregai gisa:
-Lorbidea.
-Biltegiratzea.
-Hornidura.
-Manipulazioa.
-Hidrogenoa manipulatzearen arriskuak.
-Hidrogenoa erregai gisa erabiltzeak ingurumenean dituen ondorioak.
-Baldintza termodinamikoak.
-Motor horiek egiteko erabili beharreko materialen ezaugarriak.
-Pizte-, karburazio- eta injekzio-ekipamenduen egokitzapenak eztanda-motorretan erregai likidoak erabiltzeko.
-Pizte- eta injekzio-ekipamenduen egokitzapenak eztanda-motorretan gas erregaiak erabiltzeko.
-Diesel injekzio-ekipamenduen egokitzapenak bioerregaiak erabiltzeko.
-Arazoaren definizioa.
-Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
-Parametroen interpretazioa: irakurketa zuzeneko parametroena zein ibilgailuko autodiagnostikoko ekipamenduek emandako parametroena.
-Motorraren doikuntzak.
-Motorraren eta bere sistema lagungarrien parametroak doitzea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Arazoen azterketa sistematikoa.
-Neurketako eta autodiagnostikoko tresnak.
-Sistema lagungarrien diagnostikoa.
-Arazoak ebaztea.
-Historiak ezabatzea eta modulu elektronikoak birprogramatzea.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Norberaren eta ingurumenaren babeserako araudia.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailu hibridoak eta trakzio elektrikokoak.
Kodea: NA03 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Justifikazioa.
-Trakzio-sistema hibrido baten osaera.
-Trakzio-motor elektrikoak: korronte zuzena eta korronte alternoa, brushless, joera berriak.
-Trakziorako bateriak.
-Erregai pilak: funtzionamendua, osaera, motak, erabilitako erregaiak eta beren funtzionamenduaren erregulazioa.
-Metagailuak kargatu eta berritzea.
-Trakzio-motor elektrikoen kontrola.
-Trakziorako ekipamendu hibridoak.
-Trakzio-sistema hibridoak egiaztatzea.
-Trakzio-sistema hibridoen mantentze-eragiketak.
-Arazoaren definizioa.
-Trakzioko sistema eta osagai elektrikoen eta kontrol eta berritze gailuen diagnostikoa.
-Konpontzeko eta ordezteko teknikak.
-Trakzio-sistema elektriko eta hibridoen arrisku elektrikoak.
-Norberaren eta ingurumenaren babeserako araudia.
Lanbide modulua: Gainazalen tratamendu eta estaldura
Kodea: 0295.
Iraupena: 240 ordu.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuetako gainazalen tratamendu eta estaldurarako produktu eta teknikak.
Kodea: 0295 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Fabrikazioan gainazalak prestatu, berdindu eta estaltzeko prozesuak. Horien baremazioa.
-Korrosioa material metalikoetan.
-Babes aktiboa eta pasiboa, iraupen laburreko eta luzeko saiakuntzak.
-Dokumentazio teknikoa, pinturaren nahiz ibilgailuaren fabrikatzaileen sinbologia.
-Gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako produktuak: Pintura eta berniz mota guztien osaera, ezaugarriak eta propietateak.
-Gainazalen tratamendu, berdintze eta estaldurako teknikak.
-Pintura arloko buruaren zeregin eta eskumenak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumena babestea.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuetako gainazalen tratamendu eta estaldurak.
Kodea: 0295 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Korrosioaren aurkako babesak konponketan.
-Masilla betegarriak: motak, ezaugarriak eta aplikazioa.
-Lixatzea: teknikak, ekipamenduak eta tresnak.
-Prestagaiak, motak eta aplikatzeko prozesuak.
-Nahasketak egitea eta produktuak prestatzea.
-Produktua lehortzeko ekipamenduak eta teknikak.
-Disolbatzaileak, diluitzaileak, aktibatzaileak, katalizatzaileak eta gehigarriak.
-Maskaratze prozesuak: maskaratzeko bitartekoen ezaugarriak eta erabilerak.
-Gainazalak prestatzeko prozesuak.
-Produktuak aplikatzeko prozesuak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumena babestea.
Prestakuntza unitatea: Pinturak koloreen nahasketako tekniken bidez prestatzea.
Kodea: 0295 - UF03 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Kolorearen funtzioa. Kolorearen pertzepzioa. Argia, objektua eta hartzailea.
-Kolorimetria: Kolorimetriaren oinarrizko printzipioak.
-Zirkulu kromatikoa eta haren aplikazio praktikoa.
-Kolorea karrozerian.
-Ibilgailuaren pinturaren identifikazioa.
-Pinturaren formulazioa. Kolorearen doikuntzak.
-Koloreak nahastu eta berdintzeko jarraibide praktikoak.
-Pintura egiteko erabiltzen diren tresna eta ekipamenduak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumena babestea.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuak pintatzeko prozesuak. Akatsak identifikatu eta zuzentzea.
Kodea: 0295 - UF04 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Pintaketa konponketan.
-Konponketarako pinturak: besteak beste geruza bakarrekoak, bi geruzakoak eta akaberako efektudunak (besteak beste leunak, metalizatuak, mika itxurakoak, perla kolorekoak).
-Aplikazio-prozesuetan eta ekipamenduetan kontuan hartu beharreko parametroak.
-Akaberako pinturen gehigarriak.
-Pintaketa-prozesuak.
-Lausotzea eta horren aplikaziorako teknikak.
-Material osagarria eta horren erabilera.
-Pintaketa akatsak aztertzea.
-Akatsa baloratzea eta kaltea eta arrazoia zehaztea.
-Pinturaren akats eta kalteak.
-Gainazala leuntzea eta distira ematea.
-Pinturaren akatsak ezabatzeko teknika eta prozesuak.
-Erabiltzen diren produktuak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumena babestea.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuak pertsonalizatzeko prozesuak.
Kodea: 0295 - UF05 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Pertsonalizazio-prozesuak.
-Ibilgailuak pertsonalizatzeko bitarteko, ekipamendu eta tresna bereziak.
-Irudien tratamendu digitala.
-Ibilgailuaren gainazaletan objektuak irudikatzea.
-Binilo itsaskorrak egin eta itsastea, ebakitzeko plotterrak erabiliz.
-Ibilgailuak pertsonalizatzeko prozesuen faseetan segurtasuneko eta erabilerako arauak aplikatzea.
Modulua: Ibilgailuaren egiturak
Kodea: 0296.
Iraupena: 130 ordu.
Prestakuntza unitatea: Karrozeriak. Fabrikazioa eta materialak.
Kodea: 0296 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Karrozeriak egiteko erabiltzen diren materialen ezaugarriak eta osaera.
-Piezak fabrikatzeko prozesuak.
-Karrozerien mota eta osagaiak.
-Tratamendu termikoak.
-Muga elastiko handiko altzairuak.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuetako egiturazko kalteak diagnostikatzea.
Kodea: 0296 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Ibilgailu baten karrozeriaren egiturak izan ditzakeen kalteak.
-Karrozeriaren modulukako osaera.
-Ibilgailuen segurtasun pasiboa eta aktiboa.
-Karrozerietako gune urgarriak eta indartze guneak.
-Egiturazko segurtasuna baloratzea. Talka-probak.
-Ibilgailuaren egituraren parametroak.
-Talka batean karrozeriak jasan dituen kalteak diagnostikatzea.
-Kalteak diagnostikatzeko metodo eta ekipamenduak.
-Kalteak begiz ikuskatzea.
-Hagadun konpasa erabiliz egiaztatzea.
-Bankada motak eta horien osaera.
-Neurgailu motak: mekanikoak, optikoak eta elektronikoak.
-Kalteak bankadaren bidez (bankada orokorra eta kontrol positibokoa) egiaztatzea.
-Karrozerian ainguratze, finkatze eta kontrol puntuak aurkitzea.
-Neurtzeko sistema kalibratzea.
-Bankadaren fitxak.
-Ibilgailuaren lantegiko eskuliburuak.
-Neurtzeko beste sistema batzuk.
-Arriskuei aurrea hartu eta ingurumena babesteko aurretiaz ezarritako neurriak.
Prestakuntza unitatea: Karrozeriak bankadan konpontzea.
Kodea: 0296 - UF03 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Ibilgailu baten karrozeriaren egiturak izan ditzakeen kalteak.
-Estatika: indar-sistemak: konposizioa eta deskonposizioa.
-Ondoriozko indarra eta ondoriozko momentuak.
-Istripuetan gertatzen diren deformazioak, talka zein aldetan izan den eta karrozeria zein motatakoa den kontuan hartuta.
-Ibilgailuen egiturak bankaden bidez konpontzea.
-Bankaden fitxak eta ibilgailuak konpontzeko eskuliburuak interpretatzea.
-Tenkatzeko ekipamenduak.
-Ibilgailua bankadan kokatu eta ainguratzea.
-Kalteak egiaztatzea.
-Tiratze eta kontratiratzeen aplikazio puntuak aukeratzea.
-Tenkatzeko ekipamenduak kokatzea.
-Tenkatzearen nondik norakoa zehaztea
-Tiratze eta kontratiratzeak egitea.
-Segurtasun elementuak tenkatze lanetan.
-Ordezpen partzialetan ebakitzeko eta lotzeko aldeak zehaztea.
-Karrozeriak bankadetan tenkatu eta konformatzeko lanen arriskuak (tenkatzeko ekipamenduen erabilera) eta arriskuei aurrea hartzeko neurriak.
Prestakuntza unitatea: Ibilgailuen peritazioa eta erreforma garrantzitsuak.
Kodea: 0296 - UF04 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Karrozeriak konpontzeko aurrekontuak egitea.
-Ibilgailuak identifikatzea.
-Ordeztu eta konpondu beharreko piezak zehaztea.
-Pieza berrien kostua ezartzea.
-Deformatutako piezen kaltea sailkatzea.
-Eskulanaren denborak.
-Lantegiko eskuliburuak eta erakundeen baremoak.
-Salmenta balioa eta hondakin balioa.
-Programa informatikoekin egindako aurrekontuak.
-Ibilgailuen kalteak tasatzea (argazki bidezko tasazioa, bideokonferentzia eta beste batzuk).
-Ibilgailuen erreforma garrantzitsuak.
-Erreforma garrantzitsuen kontzeptua eta motak.
-Aplikatu beharreko legedia.
-Erreformaren tipifikazioa.
-Erreforma garrantzitsu bat egiteko beharrezkoa den dokumentazioa.
-Esku hartzen duten organismo eta entitateak.
-Erreforma garrantzitsuaren prozesua planifikatzea.
-Erreforma garrantzitsuaren kostua kalkulatzea.
Lanbide modulua: Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika
Kodea: 0297.
Iraupena: 90 ordu.
Prestakuntza unitatea: Denboren antolaketa eta kudeaketa automozioan.
Kodea: 0297 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Denborak aztertzeko teknikak ibilgailuen mantentze-lanean.
-Aurretiaz ezarritako denbora-sistemak.
-Jarduera baloratzeko teknikak.
-Langileen joan-etorriak aztertzeko teknikak.
-Lan-metodoak eta mugimenduak.
-Metodoak zehazteko teknikak eta beren ezarpena.
-Langileei irakasteko teknikak.
-Konpontzeko denborak karrozeriaren eta elektromekanikaren arloetan.
-Produktibitatea konponketa-lanean.
-Mantentze motak: prebentziozkoa, zuzentzailea eta iragarpenezkoa.
-Lana banatzeko planak.
-Lanak planifikatzean erabiltzen diren dokumentuak
-Lan-kargak. Motak eta dokumentuak.
-Flota handien mantentze-lan programatuan esku hartzen duten parametroak.
-Mantentze-lanetako gorabeheren kontrola.
-Flota handien aldizkako berrikuspenak. Gelditzeko denbora.
-Flota handien mantentze-plana programatu eta burutzea.
Prestakuntza unitatea: Automozio lantegi baten biltegiaren kudeaketa.
Kodea: 0297 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Erosketako aldagaiak.
-Eskari-puntu hoberena.
-Inbentarioak.
-ABC metodoa.
-Izakinak baloratzea.
-Biltegi-motak eta horien antolaketa fisikoa.
-Salgaiak babestu eta kontserbatzea.
-Biltegia kudeatzeko programa informatikoak.
Prestakuntza unitatea: Kalitate-planak eta ingurumen-kudeaketa automozioan.
Kodea: 0297 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lantegien berariazko ingurumen-kudeaketari buruzko araudia.
-Hondakinak kudeatzeko legezko araudia.
-Hondakinak sailkatu eta biltegiratzea, arrisku-ezaugarriak kontuan hartuta.
-Hondakinen tratamendua eta bilketa.
-Ingurumen-kudeaketako planak. Ziurtagiriak.
-Ibilgailuen mantentze-lanetako lantegietan prozesuen kalitatea definitzeko araudia.
-Lantegien berariazko ingurumen-kudeaketari buruzko araudia.
-Kalitatea egiaztatzea.
-Auditoretza.
-Auditoretza ostekoa.
-Bezeroaren gogobetetasunaren adierazleak.
Prestakuntza unitatea: Automozio lantegi baten kudeaketa informatikoa.
Kodea: 0297 - UF04 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lan orriak: datuak hartzea.
-Lan-kargak banatzea.
-Bezeroarekiko komunikazioa.
-Lantegia kudeatzeko programa informatikoak.
-Ibilgailuetako kalteak baloratzeko programa informatikoak.
Lanbide modulua: Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak
Kodea: 0309.
Iraupena: 50 ordu.
Prestakuntza unitatea: Komunikatzeko eta bezeroari arreta emateko teknikak.
Kodea: 0309 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Komunikazioaren helburuak.
-Komunikazio motak.
-Komunikazioaren prozesua: etapak
-Komunikazio sareak, bitartekoak eta bideak.
-Komunikazioaren oztopoak.
-Portaerak sortzen dituen komunikazioa.
-Ahozko komunikazioaren jokabide eta teknikak.
-Portaera-jarraibideak: entzutea eta galdetzea.
-Pertsonen arteko komunikaziorako eredua: Oztopoak eta zailtasunak.
-Pertsonen tipologiak komunikazio-bidea aukeratzean duen eragina.
-Bezeroaren kontzeptua: barneko eta kanpoko bezeroak identifikatzea.
-Bezeroaren motibazioak: jarrerak, portaerak.
-Mintzakidea erakartzeko teknikak.
-Harremanaren eta komunikazio-estiloaren estrategiako teknikak.
-Ahotsa, lengoaia, isiluneak, keinuak eta beste batzuk.
-Informazio osagarria eskuratzeko teknikak.
-Mezuaren ulermena edota gogobetetasun-maila egiaztatzea.
Prestakuntza unitatea: Enpresa-marketina eta zerbitzuen kalitatearen kontrola.
Kodea: 0309 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Enpresak antolatzeko sistemak: organigramak.
-Marketina: oinarrizko kontzeptu eta printzipioak.
-Marketina jarduera ekonomikoan: enpresaren irudian duen eragina.
-Bezeroarekiko komunikazio-bideak ezartzea, aurrez aurre egotea eskatzen dutenak nahiz hori eskatzen ez dutenak.
-Informazioa lortu eta jasotzeko prozedurak.
-Korporazio-irudia: alderdi sendoak, alderdi ahulak antzematea, transmititu beharreko informazioa.
-Enpresa barruan informazioa transmititzeko prozedurak.
-Datuen konfidentzialtasuna eta babesa
-Bezeroarentzako arreta ebaluatzeko metodoak.
-Enpatia.
-Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak.
-Bezeroek ibilgailuen mantentze-lanetako enpresetan azaltzen dituzten kexen arrazoi nagusiak.
-Kexa, erreklamazio eta iradokizunak jasotzeko elementuak.
-Kexa eta erreklamazioak kudeatzeko faseak.
-Erreklamazioei buruzko indarreko legezko araudia. Ibilgailuak konpontzeko lantegien erregelamenduak. Bermeak eta ordezko piezak.
-Aurrekontua, konpontzeko agindua, gordailu-frogagiria eta faktura.
-Zerbitzuaren ezaugarriak: kalitate faktoreak.
-Zerbitzuaren kalitatearen eta bezeroen leialtasuna lortzeko moduaren arteko harremana.
-Gogobetetasun-maila neurtzeko dokumentu edo galdetegiak.
-Zerbitzua kontrolatzeko prozedurak: kontroleko parametro eta teknikak.
-Kalitatea eta etengabeko hobekuntza.
-Zerbitzuaren ebaluazioa: metodoak eta adierazleak.
-Zerbitzuaren kalitatea optimizatzeko metodoak.
Lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa
Kodea: 0299.
Iraupena: 90 ordu.
Prestakuntza unitatea: Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila.
Kodea: 0299 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko loturaren balorazioa.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreak aztertzea.
-Detektaturiko arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau-esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
-Aurreneurrien kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
-Enpresako arriskuen ebaluazioa, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Segurtasun eta ingurumen baldintzei, baldintza ergonomikoei eta psikosozialei lotutako arriskuen azterketa.
-Arriskuaren balorazioa.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Banakako eta taldeko prebentzio eta babes neurriak.
-Prebentzio plana eta horren edukia.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-ETE batentzako larrialdi plana egitea.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Prestakuntza unitatea: Lan harremanak eta Gizarte Segurantza.
Kodea: 0299 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Lanbide esparru jakin batean aplikatu behar den hitzarmen kolektiboaren azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, urrutiko lana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, gizarte onurak eta beste batzuk.
-Gizarte Segurantzaren sistema, elkartasun sozialaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia-babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Prestakuntza unitatea: Laneratzea eta gatazken ebazpena.
Kodea: 0299 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Lanbide sektore jakin bat definitu eta aztertzea, inguruko lurralde eremuan nahiz Estatu mailan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, Estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea. Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako erakundeak identifikatzea.
-Tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako prestakuntza ibilbideak identifikatzea.
-Lana bilatzeko teknikak eta tresnak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitaea eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
-Talde lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Lantalde motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lantalde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Ahozko eta bestelako komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lantaldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolak aztertzea.
-Gatazka: ezaugarriak, iturriak eta etapak.
4. ERANSKINA. BALIOZKOTZEAK ETA SALBUESPENAK
1/1990 Lege Organikoaren babesean Automozioko goi mailako teknikari tituluan ezarritako lanbide moduluen eta 2/2006 Lege Organikoaren babesean Automozioko goi mailako teknikari tituluan ezarritakoen arteko baliozkotzeak.
| Heziketa zikloko lanbide moduluak (1/1990 HSAOL): | Heziketa zikloko lanbide moduluak (2/2006 HLO): |
| Automozioa | Automozioa |
| Sistema elektrikoak, segurtasunekoak eta erosotasunekoak. | 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak. |
| Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. | 0292. Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. |
| Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. | 0293. Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. |
| Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. | 0294. Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. |
| Gainazalen prestaketa eta apainketa. | 0295. Gainazalen tratamendu eta estaldura. |
| Ibilgailuaren egiturak. | 0296. Ibilgailuaren egiturak. |
| Mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika automozioan. | 0297. Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika. |
| Lantokiko prestakuntza. | 0301. Lantokietako prestakuntza. |
| Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan. | 0300. Enpresa eta ekimena. |
5. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA
A) Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia, horiek baliozkotzeko.
| Egiaztatutako gaitasun unitateak | Baliozkotzen ahal diren lanbide moduluak |
| UC0138-3: Sistema elektrikoak, segurtasunekoak eta erosotasunekoak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak. |
| UC0139-3: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0292. Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. |
| UC0140-3: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0293. Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. |
| UC0134-3: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0294. Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. |
| UC0136-3: Gainazalen babes, prestaketa eta apainketako prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0295. Gainazalen tratamendu eta estaldura. |
| UC0135-3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. | 0296. Ibilgailuaren egiturak. |
| UC0137-3: Ibilgailuen mantentze-lana eta horri lotutako logistika kudeatzea, eraginkortasun, segurtasun eta kalitate irizpideei jaramon eginda. | 0297. Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika. |
B) Lanbide moduluek gaitasun unitateekin duten korrespondentzia, horiek egiaztatzeko.
| Gainditutako lanbide moduluak | Egiaztatzen ahal diren gaitasun-unitateak |
| 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak. | UC0138-3: Sistema elektrikoak, segurtasunekoak eta erosotasunekoak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0292. Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. | UC0139-3: Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0293. Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. | UC0140-3: Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0294. Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. | UC0134-3: Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0295. Gainazalen tratamendu eta estaldura. | UC0136-3: Gainazalen babes, prestaketa eta apainketako prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0296. Ibilgailuaren egiturak. | UC0135-3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta prozesu horiek egiteko modua kontrolatzea. |
| 0297. Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika. | UCO137-3: Ibilgailuen mantentze-lana eta horri lotutako logistika kudeatzea, eraginkortasun, segurtasun eta kalitate irizpideei jaramon eginda. |
6. ERANSKINA. IRAKASLEAK
A) Moduluak ematen dituzten irakasleak.
| Lanbide modulua | Irakasleen espezialitatea | Kidegoa |
| 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| 0292. Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. | . Ibilgailuen mantentze-lana. | . Lanbide Heziketako irakasle teknikoa. |
| 0293. Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| 0294. Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. | . Ibilgailuen mantentze-lana. | . Lanbide Heziketako irakasle teknikoa. |
| 0295. Gainazalen tratamendu eta estaldura. | . Ibilgailuen mantentze-lana. | . Lanbide Heziketako irakasle teknikoa. |
| 0296. Ibilgailuaren egiturak. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| 0297. Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| 0309. Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| Lanbide modulua | Irakasleen espezialitatea | Kidegoa |
| 0298. Proiektua automozioan. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| . Ibilgailuen mantentze-lana. | . Lanbide Heziketako irakasle teknikoa | |
| 0299. Lanerako Prestakuntza eta Orientazioa. | . Lanerako prestakuntza eta orientazioa. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| 0300. Enpresa eta ekimena. | . Lanerako prestakuntza eta orientazioa. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| NA01. Ingelesa I. | . Ingelesa. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
| NA03. Ibilgailu hibridoak, elektrikoak eta hidrogenozkoak. | . Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | . Bigarren Hezkuntzako katedraduna. . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. |
B) Irakaslanari dagokionez baliokideak diren titulazioak.
| Kidegoak | Espezialitateak | Titulazioak |
| Bigarren Hezkuntzako irakasleak. | Lanerako Prestakuntza eta Orientazioa. | -Enpresa Zientzietako diplomaduna. -Lan Harremanetako diplomaduna. -Gizarte Laneko diplomaduna. -Gizarte Hezkuntzako diplomaduna. -Kudeaketa eta Administrazio Publikoko diplomaduna. |
| Ibilgailuen mantentze-lanen antolaketa eta prozesuak. | -Itsas Nabigazioko diplomaduna. -Ontzietako Irrati-elektronikako diplomaduna. -Ontzietako Makinetako diplomaduna. -Aeronautikako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. -Nekazaritzako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. -Basogintzako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. -Meategietako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. | |
| -Ontzietako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. -Herri Lanetako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. -Industria ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak. | ||
| Lanbide Heziketako irakasle teknikoak. | Ibilgailuen mantentze-lana. | -Automozioko goi mailako teknikaria edo bestelako titulu baliokideak. |
C) Ikastetxe pribatuetarako behar diren titulazioak.
| LANBIDE MODULUAK | TITULAZIOAK |
| 0292. Indarren transmisio sistemak eta errodaje-trenak. 0294. Elementu aldagarriak eta finkoak, egiturakoak ez direnak. 0295. Gainazalen tratamendu eta estaldura. 0298. Proiektua automozioan. | -Lizentziaduna, ingeniaria, arkitektoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk. -Diplomaduna, ingeniari teknikoa, arkitekto teknikoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk. -Automozioko goi mailako teknikaria edo bestelako titulu baliokideak. |
| 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasuneko eta erosotasuneko sistemak. 0293. Motor termikoak eta haien sistema lagungarriak. 0296. Ibilgailuaren egiturak. 0297. Ibilgailuen mantentze-lanaren kudeaketa eta logistika. 0309. Komunikaziorako eta harremanetarako teknikak. 0299. Lanerako Prestakuntza eta Orientazioa. 0300. Enpresa eta ekimena. | -Lizentziaduna, ingeniaria, arkitektoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo irakaslanari dagokionez baliokideak diren beste titulu batzuk. |
7. ERANSKINA. TOKIAK
Irakaslekua:
Balio anitzeko gela.
Kudeaketako eta logistikako lantegi-ikasgela.
Xafla lantegia.
Pintura lantegia.
Kolorimetria laborategia.
Ibilgailuaren egituren lantegia.
Transmisioen lantegia.
Motorren lantegia, laborategiduna.
Elektrizitate eta pneumohidraulika laborategia.
Mekanizazio lantegia.
