LEXNAVARRA
87/2025 FORU DEKRETUA, UZTAILAREN 30EKOA, NAFARROAKO HAURREN ETA NERABEEN KONTSEILUA SORTZEN DUENA ETA HAREN OSAERA, ANTOLAKETA ETA FUNTZIONAMENDU-ARAUBIDEA ARAUTZEN DITUENA
BON N.º 162 - 14/08/2025
- ZIOEN AZALPENA
- 1. artikulua. Xedea.
- 2. artikulua. Izaera, atxikipena eta helburua.
- 3. artikulua. Eginkizunak.
- 4. artikulua. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren osaera eta kideak hautatzeko prozedura.
- 5. artikulua. Kontseiluko kideak izendatzea.
- 6. artikulua. Ohorezko presidentea.
- 7. artikulua. Idazkaria.
- 8. artikulua Bokalak berritzea.
- 9. artikulua. Bokalek kargua uztea.
- 10. artikulua. Antolamenduaren eta funtzionamenduaren araubidea.
- 11. artikulua. Araubide ekonomikoa.
- 12. artikulua. Datu pertsonalen babesa.
- Lehenengo xedapen gehigarria. Hizkera ezsexista, inklusiboa eta integratzailea erabiltzea.
- Bigarren xedapen gehigarria. Haurren eta Nerabeen Kontseilua eratzea.
- Azken xedapenetako lehena. Arauak emateko gaikuntza.
- Azken xedapenetako bigarrena. Indarra hartzea.
Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioaren arabera, zeina Espainiak 1990eko azaroaren 30ean berretsi baitzuen Batzar Nagusiak 1989ko azaroaren 20an 44/25 Ebazpenean hartu eta sinatzeko irekita utzi ondoren, haurrak eskubideen subjektu sortzaileak eta parte-hartzaileak dira, gai direnak beren ingurunea aldatzeko eta hartan eragiteko.
Konbentzio horrek berariaz aitortzen du haurrek eskubidea dutela askatasunez adierazpenak egiteko, informazioa jasotzeko, entzunak izateko, beren iritziak kontuan hartuak izateko eta elkartzeko.
Bestalde, Haur eta nerabeei arreta eta babesa eman eta haien familiak, eskubideak eta berdintasuna sustatzeko maiatzaren 11ko 12/2022 Foru Legeak, 18. artikuluan, zehazten du adingabeek eskubidea dutela entzunak izateko eta adierazpen-askatasuna izateko.
Nafarroako Parte-hartze Demokratikoari buruzko martxoaren 22ko 12/2019 Foru Legearen 56.9 artikuluak ezartzen duenez, Nafarroako Gobernuak Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua sortuko du, haurren eta nerabeen aholku-organo ez-lotesle eta partaidetzazko gisa. Organo horrek proposamenak eginen dizkie erakunde autonomikoei, eta iritzia emanen du haiengan eragina duten politikei buruz.
Sorrera ezartzeaz gain, aipatutako artikuluak adierazten du erregelamendu bidez ezarriko direla Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren osaera eta eginkizunak, kontuan hartuta hura eratzerakoan haurrek eta nerabeek egiten dituzten ekarpenak.
Foru dekretu hau egiteko, parte hartzeko prozesu bat izan da, topaketak eta tailerrak egin baitira haur eta nerabeekin Nafarroan haur eta nerabeek parte hartzeko udal organoetan eta Foru Komunitateko lurraldeetako ikastetxeetan. Prozesu horretan, parte-hartze aktiboa izan dute haur eta nerabeek gai publikoetan parte hartzea bultzatzen eta sustatzen duten entitate eta erakundeek.
Bermatuko da Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluak osaera paritarioa izanen duela, eta kideak hautatzerakoan kulturarteko ikuspegia kontuan hartuko dela. Ziurtatuko da, orobat, haurren eta nerabeen parte-hartzea ez duela ezein oztopok eragotziko generoagatik, jatorriagatik, etniagatik, ekonomiagatik, arrazagatik, mugikortasunagatik, funtzionaltasunagatik, hizkuntzagatik edo erlijioagatik, besteak beste.
Ildo horretan, Nafarroan desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzko azaroaren 28ko 31/2022 Foru Legearen zortzigarren xedapen gehigarriak eskatzen du gutxienez desgaitasuna duten bi haur eta nerabe egotea Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluan.
Foru dekretu honen erregulazioa Nafarroako Parte-hartze Demokratikoari buruzko martxoaren 22ko 12/2019 Foru Legearen 56.9 artikuluan jasotako legezko aginduaren mende dago, non ezartzen baita Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren osaera eta eginkizunak erregelamendu bidez zehaztuko direla. Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 23.1 artikuluan ezarritakoarekin bat, Nafarroako Gobernuari dagokio erregelamenduak egiteko ahalaren titulartasuna, eta horren xedapenak foru dekretuaren forma hartu behar du, Nafarroako Gobernuari eta Lehendakariari buruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legearen 55.2 artikuluan xedatutakoaren babesean.
Horrenbestez, Lehendakaritza eta Berdintasuneko kontseilariak proposaturik, Nafarroako Kontseiluaren arabera, eta Nafarroako Gobernuak 2025eko uztailaren 30eko bilkuran hartutako erabakiarekin bat,
DEKRETATZEN DUT:
Foru dekretu honen xedea da:
a) Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua sortzea.
b) Kontseiluaren osaera, antolaketa, eginkizunak eta funtzionamendu-araubidea arautzea.
2. artikulua. Izaera, atxikipena eta helburua.
1. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua kide anitzeko organo iraunkorra da, izaera aholku-emailea, ez-loteslea eta parte-hartzailea duena. Haren helburua da haur eta nerabeen esku-hartzea antolatzea, leku bat utzi gogo zaie haiei eragiten dieten politikei buruz hitz egin, proposamenak egin eta iritzia eman dezaten.
2. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua atxikita dago herritarren parte-hartzearen arloan eskumena duen departamentuari.
Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluak eginkizun hauek ditu:
a) Proposamenak egitea erakunde autonomikoei, haiei eragiten dieten gaien inguruan.
b) Lankidetzan aritzea Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko eta Nafarroako toki administrazioko organoekin, bere eginkizunak betetzeko. Horretarako, bide emanen du haurren eta nerabeen iritziak komunikatzeko, ezertan galarazi gabe haiek zuzeneko kontsulta egin ahal izatea.
c) Aukerako kontsultak bultzatu, jaso eta bideratzea Nafarroako Gobernuaren arau-proiektuei, planei, estrategiei, programei eta zerbitzuei buruz, haurrei eta nerabeei eragiten dietenean.
d) Ekintzak egitea parte-hartze demokratikoa eta asoziazionismoa sustatzeko.
e) Ekintzak babestea haurrek eta nerabeek parte hartzeko udal organoak sortzeko eta haien lana zabaltzeko.
f) Harremanak sustatzea haurrek eta nerabeek parte hartzeko organoekin eta haurren eta nerabeekin lan egiten duen edo haiekin lotura duen edozein erakunderekin.
g) Nafarroako haurren eta nerabeen interesak eta ikuspuntuak ordezkatzea, eta horretarako, haien jakin-nahiak, kezkak eta iritziak zabaltzea, haurren eskubideetatik abiatuta eta barnean hartuta kulturartekotasuna, ekitatea, generoaren, tratu-berdintasuna eta diskriminaziorik eza.
h) Haurrei eta nerabeei laguntzea aktiboki eta bete-betean parte hartzen.
i) Proposatzea jarduerak, jardunaldiak, topaketak, kanpainak, lantaldeak eta abar egitea, haurrek eta nerabeek gizartean egiten dituzten ekarpenak agerian jartzeko.
j) Kontseiluaren lana eta Nafarroako haur eta nerabeen ordezkaritza zabaltzea tokiko, autonomia erkidegoko, estatuko eta nazioarteko beste plataforma eta erakunde batzuetan.
k) Igortzen zaizkien gaien gaineko txostenak egitea, haurren eta nerabeen ikuspegitik.
l) Haurren parte-hartzearen arloan eskumena duen zuzendaritza nagusiak esleitzen dion beste edozein eginkizun, aurrekoekin zerikusia badu.
4. artikulua. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren osaera eta kideak hautatzeko prozedura.
1. Honako hauek osatuko dute Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua:
a) Bokalak.
b) Ohorezko presidentea.
c) Idazkaria.
2. Gutxienez 10 haurrek eta nerabek eta gehienez 22k osatuko dute kontseilua. Izendatzen direnean, 8 urtetik 17ra bitarte izanen dituzte. Haurtzat hartzen dira 13 urte bete ez dituztenak, eta nerabetzat, aldiz, 13 eta 17 urte bitartekoak.
18 urte betetakoan kide gisa jarraitzen ahalko da agintaldia amaitu arte.
3. Honako hauek osatuko dute Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseilua:
a) Haurrek eta nerabeek parte hartzeko udal organoek abalatuta dauden 12 haur eta nerabe gehienez.
b) Haurren eskubideak defendatzeko, bermatzeko eta sustatzeko helburua duten eta erabakiak hartzeko garaian haurrek parte hartzeko bideak aurreikusten dituzten erakundeek abalatuta dauden 6 haur eta nerabe gehienez.
c) Desgaitasuna duten 2 haur eta nerabe.
d) Nafarroako Gobernuko adingabeak babesteko sistemako 2 haur eta nerabe gehienez.
4. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren osaeran, bermatu behar da generoen parekotasuna dagoela, desgaitasuna duten pertsonen inklusioa egiten dela eta ordezkaritza orekatua dagoela adinaren arabera eta landa eta hiri eremuetako jatorrien arabera.
5. Kontseilua osatzeko eta berritzeko, hautagaitzak aurkezteko deialdi bat zabalduko da, zeina eginen baitu herritarren parte-hartzearen arloan eskumenak dituen zuzendari nagusiak.
6. 3. apartatuko a), b) eta d) kasuetan, haurrek eta nerabeek beren hautagaitza formalizatzean, beharrezko abala izanen dute, bermatzeko egokiak direla haurren eta nerabeen interes kolektiboa ordezkatzeko. Kasu guztietan, aurkezpen indibiduala eginen da, formatu librean, honako hauek adierazita: zergatik izan nahi duten kontseiluko kide, zer interes kolektibo ordezkatuko duten haurren eta nerabeen arloan, eta zer bide erabiliko duten kontseiluaren jarduera zabaltzeko eta ideiak biltzeko.
16 urtetik beherako haurrek eta nerabeek dokumentu sinatu bat aurkeztu beharko dute, guraso, tutore edo legezko zaintzaileen oniritziarekin, adierazita badakitela haur-nerabe horiek kontseiluko kide izan eta horretan parte hartu nahi dutela.
7. Nafarroako errealitate sozial, ekonomiko eta kulturala kontuan hartuta eta artikulu honetan xedatutakoari jarraituz, Nafarroako Foru Administrazioan parte-hartzearen arloan espezializatutako unitateak hautatuko ditu haurrak eta nerabeak kontseiluko kide titular gisa. Horretarako, laguntza jasotzen ahalko du haurrek eta nerabeek parte hartzeko eta entzunak izateko dituzten eskubideak eraginkortasunez baliatzea bultzatzen eta sustatzen duten beste administrazio unitate edo entitate batzuen partetik.
Gehienez ere 22 ordezko izendatzen ahalko dira kide titularrak ordezka ditzaten ez daudenean, karguari uko egiten diotenean edo kargua uzten dutenean.
5. artikulua. Kontseiluko kideak izendatzea.
Herritarren parte-hartzearen arloan eskumena duen departamentuko titularraren foru aginduaren bidez izendatuko dira Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluko kideak.
6. artikulua. Ohorezko presidentea.
1. Parte-hartzearen arloan eskumena duen departamentuko titularra izanen da Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluko ohorezko presidentea.
2. Ohorezko presidentearen kargua hutsik badago, hura kanpoan edo gaixorik badago, edo haren eginkizunak betetzea eragozten duen legezko beste edozein arrazoi gertatzen bada, herritarren parte-hartzean eskumenak dituen zuzendaritza nagusiko titularrak ordeztuko du.
3. Ohorezko presidenteak batzarren deialdia eginen du, haietara joanen da eta kontseiluaren eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren arteko komunikazio kanala izanen da.
1. Nafarroako Gobernuan parte-hartzearen arloan espezializatutako unitateko pertsona batek beteko du idazkaritza. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari eta foru-sektore publiko instituzionalari buruzko martxoaren 11ko 11/2019 Foru Legearen 22. artikuluan aurreikusitako eginkizunak izanen ditu.
2. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren bilkuren aktak eta barneko eta kanpoko komunikazioak egiteaz arduratuko da, eta batzarrean parte hartuko du, hitzarekin baina botorik gabe.
3. Nolanahi ere, ez du eraginik izanen Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren jardunean, ezertan galarazi gabe argibideak edo iradokizunak emateko aukera, laguntza teknikoa edo aholkularitza direnean.
8. artikulua Bokalak berritzea.
1. Kontseiluko kide diren haurrak eta nerabeak 2 urtean behin berrituko dira. Kide bakoitzaren agintaldiak ezin izanen du 4 urte baino gehiago iraun.
2. Kontseiluko kideren batek 18 urte betetzen baditu bere agintaldian, agintaldia amaitu arte jarraitzen ahalko du, baina ezin izanen du beste 2 urtez berritu, gehieneko 4 urteak egiteko.
9. artikulua. Bokalek kargua uztea.
1. Kontseiluko kide diren haur eta nerabeek honako arrazoi hauengatik utziko dute kargua:
a) Agintaldia amaitzea.
b) Idatziz berariaz uko egitea.
2. Kargu bat hutsik gelditzen bada, ordezko batek beteko du, eta agintaldia gainerako kideekin batera amaituko du.
3. Organo eskudunak, idazkariak proposatuta, kontseiluko kide diren haurrak eta nerabeak kargutik kendu eta izendatuko ditu.
10. artikulua. Antolamenduaren eta funtzionamenduaren araubidea.
1. Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluak batzarrean jardunen du, eta, hala badagokio, batzorde edo lantaldeetan.
2. Batzarrak urtean bitan eginen du ohiko bilkura, eta bilkura berezia, aldiz, ohorezko presidenteak deitzen duenean, dela bere ekimenez, dela gutxienez kideen heren batek hala eskatuta.
3. Kontseiluak, bere eginkizunak betetzeko, bere funtzionamendu-arauak ezarriko ditu, kontseiluko kide diren haur eta nerabeek egindako barne-erregelamendu baten bidez, betiere errespetatuz Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari eta foru-sektore publiko instituzionalari buruzko martxoaren 11ko 11/2019 Foru Legean eta xedapen honetan ezarritako printzipioak. Erregelamendu horretan jasoko da adin-taldeen arabera lan egiten ahalko dela, kideen arau etikoak eta portaerakoak arautzen ahalko direla edo jorratu beharreko gaiaren arabera hautatutako aditu helduei dei egiten ahalko zaiela. Funtzionamendu-arauek honako hauek zehaztu beharko dituzte, besteak beste:
a) Parekotasun-printzipioari eustea haurren artean, adin-tarteen arabera.
b) Batzarreko eta batzordeetako kide diren haurrek eta nerabeek gai-zerrenda bat eta behar den informazioa izanen dute deialdi bakoitza egin aurretik.
c) Informazioa hizkuntza argi eta ulergarrian jasotzea eta ematea, pertsonen inguruabarretara egokitutako formatuan, irisgarritasun unibertsala bermatuz.
d) Publizitatea eta gardentasuna bermatzea erabakiak hartzeko prozesuetan, hartzen diren erabakietan, aktetan eta interes publikoko informazio guztian.
e) Erabakiak botoen gehiengoz hartzea.
f) Zehaztea gutxienez zer parte-hartzerekin hartzen ahal diren erabakiak batzarrean eta, hala badagokio, beste partaidetza-egitura batzuetan.
g) Erabaki horiek nola geratuko diren jasota eta artxibatuta, eta nola helaraziko zaizkien erakunde interesdunei.
h) Kontseiluko kide izateak dakartzan betebeharrak.
4. Bilkuren deialdiak kontuan hartuko ditu eskolako egutegia eta ordutegia, kontseiluko kideak errazago joan daitezen bilkuretara.
5. Bilkurak modu ludikoan egin beharko dira, eta, hala badagokio, ikus-entzunezko baliabideen laguntzarekin.
6. Eska daiteke eguneko gai-zerrendan sartutako gaietan adituak diren pertsonek parte har dezatela bilkuretan. Horiek hitza izanen dute, baina botorik ez.
7. Kontseiluko ordezko kide izendatutako haurrak eta nerabeak gonbidatzen ahalko dira egokitzat jotzen diren saio eta jardueretara. Haietan, hitza izanen dute, baina botorik ez.
8. Kontseilua dinamizatzeko lanetarako, haur eta nerabeekin lotutako erakunde edo entitateen lankidetza edo laguntza teknikoa edukitzen ahalko da.
9. Kontseiluaren barne-erregelamenduak bitarteko elektronikoak erabiltzeko aukera ezarriko du, eta, ahal den neurrian, aukera emanen du komunikaziorako eta parte-hartzerako aurrez aurreko eta urrutiko asistentzia konbinatzeko.
10. Kontseiluak komunikaziorako eta partaidetzarako erabiltzen duen bitarteko elektronikoak bermatu behar du kide diren haur eta nerabeek deialdia epe barruan jasotzeko eskubidea, bai eta bilkuretan, eztabaidetan eta erabakietan parte hartzeko eskubidea ere, haiek behar bezala eratzeko quoruma bermatuta.
11. Urtero, Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluak bere hausnarketak, proposamenak eta egindako jarduerak aurkeztuko dizkio Nafarroako Gobernuari.
11. artikulua. Araubide ekonomikoa.
1. Herritarren parte-hartzearen arloan eskumena duen departamentuak aurrekontu-partida espezifiko bat esleituko du urtero Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren funtzionamendurako. Horretarako, herritarren parte-hartzearen arloan eskumena duen zuzendaritza nagusiak kontseiluaren funtzionamendu-gastuei erantzunen die, bere aurrekontuaren kargura, eta beharrezko laguntza teknikoak, administratiboak eta logistikoak emanen dizkio kontseiluari, hark bere eginkizunak bete ditzan.
2. Kontseiluko kide izateak ez du inolako ordainsaririk ekarriko, baina Nafarroako Gobernuak ordaintzen ahalko ditu bileretara joateko gastuak eta, hala badagokio, mantenua.
3. Gastuak egiteko, kontseiluko idazkariaren txostena beharko da.
12. artikulua. Datu pertsonalen babesa.
Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluaren antolamenduak eta funtzionamenduak une oro errespetatuko ditu adingabeen eskubideak eta, zehazki, datu pertsonalen babesa eta haien intimitaterako, ohorerako eta irudirako eskubidea, honako hauekin bat: 2016/679 (EB) Erregelamendua, 2016ko apirilaren 27koa, Europako Parlamentuarena eta Kontseiluarena, datu pertsonalen tratamenduari eta datu horien zirkulazio askeari dagokienez pertsona fisikoak babesteari buruzkoa; 3/2018 Lege Organikoa, abenduaren 5ekoa, Datu Pertsonalak Babesteko eta Eskubide Digitalak Bermatzekoa; eta 1/1982 Lege Organikoa, maiatzaren 5ekoa, Ohorea, intimitate pertsonala eta familiarra eta norberaren irudia izateko eskubidearen babes zibilari buruzkoa.
Lehenengo xedapen gehigarria. Hizkera ezsexista, inklusiboa eta integratzailea erabiltzea.
Nafarroako Haurren eta Nerabeen Kontseiluak hizkera ez-sexista, inklusiboa eta integratzailea erabili beharko du sortzen diren mota guztietako dokumentu eta euskarrietan.
Bigarren xedapen gehigarria. Haurren eta Nerabeen Kontseilua eratzea.
1. Foru dekretu honek indarra hartu eta 6 hilabeteko epean eratuko da Kontseilua gehienez ere.
2. Partaidetzan espezializatutako unitateak koordinatuko du prozesu osoa.
Azken xedapenetako lehena. Arauak emateko gaikuntza.
Gaitasuna ematen zaio herritarren parte-hartzearen arloan eskuduna den departamentuko titularrari, foru dekretu honetan xedatutakoa garatu eta betetzeko behar diren xedapenak eman ditzan.
Azken xedapenetako bigarrena. Indarra hartzea.
Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
