LEXNAVARRA
347/2022 FORU AGINDUA, ABENDUAREN 28KOA, ESKUBIDE SOZIALETAKO KONTSEILARIAK EMANA, NAFARROAKO GIZARTE ZERBITZUEN ARLOKO IKUSKAPEN PLANA ONESTEN DUENA 2023. URTERAKO
BON N.º 20 - 30/01/2023
ERANSKINA. NAFARROAKO GIZARTE ZERBITZUEN IKUSKAPEN PLANA 2023. URTERAKO
- Lehena. Organo arduraduna.
- Bigarrena. Helburuak.
- Hirugarrena. Prozedura.
- Laugarrena. Aplikatzekoa den araudia.
- Bosgarrena. Jarduketa lerro nagusiak.
- Seigarrena. Metodologia.
- Zazpigarrena. Gizarte eskubideen arloko ikuskapenaren oinarrizko jarduketa lerroak 2023. urtean.
Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legearen xede nagusia da populazioaren gizarte ongizatea lortzea Nafarroako Foru Komunitatearen esparruan, gizarte zerbitzuez baliatzeko eskubide unibertsala bermatuz. Era berean, foru lege horren xedea gizarte zerbitzuen sistema bat itxuratzea da, halako moduan non bermatuko baita zerbitzuak pertsonen autonomia, duintasuna eta bizi kalitatea ziurtatuko dituzten baldintza onenetan ematen direla.
Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legearen aplikazio eremua 3. eta 4. artikuluetan zehaztuta dago. Izan ere, artikulu horietan ezartzen da zer den gizarte zerbitzuen sistema eta zeintzuk diren gizarte zerbitzu horien hartzaileak. Era berean, 6., 7. eta 8. artikuluek Gizarte Zerbitzu horien hartzaileen eskubideak eta betebeharrak ezartzen dituzte, azaroaren 28ko 31/2022 Foru Lege berriak, Nafarroan desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzkoak, aldatu eta areagotu dituenak. Halaber, maiatzaren 11ko 12/2022 Foru Legeak, haur eta nerabeei arreta eta babesa eman eta haien familiak, eskubideak eta berdintasuna sustatzekoak, pertsona horien eskubideak zehaztu eta osatzen ditu, 15/2006 Foru Legean oro har ezarrita daudenak.
Esparru juridiko horretan, 69. artikuluak dioenez, Nafarroako Foru Komunitatean gizarte zerbitzuen sistemakoak diren gizarte zerbitzuak eman ahal izateko, beharrezkoa izanen da, zerbitzuok 75. artikuluan aurreikusitako erregistroan inskribaturik egoteaz gain, 70. artikuluan aurreikusitako administrazio baimenak lortzea eta haiei eustea. Baimen horien xedea da baldintza jakin batzuk eta kalitatearen gutxieneko estandarrak beteko direla bermatzea.
Azkenik, aipatu foru legearen 83. artikuluak ezartzen duenez, foru lege horren aplikazio esparruan dauden entitate publiko eta pribatuek egindako jarduketa guztiak egonen dira gizarte zerbitzuen eskumena duen departamentuaren ikuskapenaren eta kontrolaren mende. Antzeko arrazoiak aurkitzen dira maiatzaren 11ko 12/2022 Foru Legearen 33.2 f) artikuluan, bere aplikazio-eremuan.
Eskubide Sozialetako Departamentuaren egitura organikoa ezartzen duen urriaren 30eko 268/2019 Foru Dekretuak Idazkaritza Tekniko Nagusiari esleitzen dio Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legean xedatutakoa betetzen den jakiteko kontrola eta ikuskapena egiteko ardura, hau da, ea gizarte zerbitzuen sistemako zerbitzuek eta zerbitzu horien hartzaileek betetzen ote duten lege horretan xedatutakoa. Ikuskapen Atalak ikuskapen planak prestatuko ditu gizarte zerbitzuen sistemako zerbitzuetarako, eta ikuskapen lana kontrolatu eta koordinatuko du. Azkenik, Ikuskapen Atalak foru dekretu horretan aurreikusitako eskudantziak izanen ditu gizarte gaien, familiaren eta adingabeen babesaren esparruan, bereziki, honako hauek:
a) Gizarte zerbitzuen sistemako zerbitzuek eta horien hartzaileek Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legean eta aplikatzekoak diren bestelako arauetan xedatutakoa betetzen ote duten kontrolatu eta ikuskatzea, departamentuko gainerako unitate organikoekin elkarlanean.
b) Gizarte zerbitzuen sistemako zerbitzuen baimen administratiboak kudeatu eta tramitatzea.
Halaber, Nafarroako Foru Komunitatean egoitzetako, mendeko adinekoentzako eguneko zentroko, eguneko egonaldietako eta Autonomia Sustatzeko Zerbitzuetako (Open House) plazak kudeatzeko kontratazio sistema dinamikoaren agiri arautzaileak eta klausula teknikoak betetzen direla zainduko du.
Beraz, hortik ondorioztatzen da gizarte zerbitzuen ikuskapena kontrol eskumen gisa hartu behar dela, ez bakarrik kontrolatzeko zentro eta zerbitzuek nola betetzen duten baliabideen eta eginkizunen arloan indarra duen araudia eta zenbateraino betetzen diren zerbitzu-emaileek sinatutako kontratuetako baldintzak eta agiri arauemaileak, zeren gizarte zerbitzuen hartzaileen eskubideak zaindu eta errespetatzen ote diren ere kontrolatu behar baita.
Gainera, zaindu behar du pertsonek jasotzen dutela beren beharretarako laguntza egokia, hots, laguntza osoa, espezializatua eta pertsonalizatua.
Eta premisa horiek izanen dira Ikuskapen Plan honen jarduketa lerro nagusien oinarriak.
Ikuskapen Planak, 2023. urteari beha, jadanik 2002an sartutako neurrietako batzuekin, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuaren onespenarekin segitzen du (291. Nafarroako Aldizkari Ofiziala, abenduaren 17koa), kontuan hartuta araudi horren seigarren xedapen gehigarrian aurreikusitako baldintza funtzionalak eta materialak egokitzeko epea (92/2020 foru dekretuak, batetik, Nafarroako Foru Komunitateko gizarte zerbitzuen sistemaren barruan, egoitza zerbitzuen, eguneko zerbitzuen eta zerbitzu anbulatorioen funtzionamendua arautzen du adinekoen, desgaitasuna dutenen, eritasun mentala dutenen eta gizarte inklusioaren arloetan, eta, bestetik, baimenen, aurretiazko komunikazioen eta homologazioen araubidea). Hala ere, aurten zenbait neurri sartu dira adingabeen arloan, maiatzean onartu eta uztailean jarri baitzen indarrean maiatzaren 11ko 12/2022 Foru Legea (97. Nafarroako Aldizkari Ofiziala, maiatzaren 19koa), haur eta nerabeei arreta eta babesa eman eta haien familiak, eskubideak eta berdintasuna sustatzekoa.
Azkenik, hiru urte osasun publikoari buruzko alderdiak kontrolatzen eman ondoren, egoera epidemiologikoaren ondorioz (espazio eta distantzien kontrola, jarduera-talde txikiak, musukoak erabiltzea, bisitak eta irteerak, babes-elementuak, etab.), aurten ez da alderdi horien kontrol berezirik eginen, Pertsonen Autonomiarako eta Garapenerako Nafarroako Agentziak (PAGNA), Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (NOPLOI) eta Osasun Departamentuak balizko agerraldiak kontrolpean izateko egiten ahal duten jarraipenari kalterik egin gabe. Unean-unean, eta hala eskatzen den guztietan, ikuskapenak egiten ahalko dira horri dagokionez hartutako neurri jakin batzuk egiaztatzeko.
PAGNAk eta zerbitzu-emaileek sinatutako araudi erregulatzaileak eta itunak edo kontratuak betetzen ote diren kontrolatzeko ikuskapen lana egiten jarraituko da, egiaztatzeko entitate horiek Nafarroako Gobernuak finantzaturik ematen dituzten zerbitzuak administrazio kontratatzaileak ezarritako baldintzei jarraikiz eta hark eskatutako kalitatearekin egiten direla, horri buruz agindutako instrukzio edo araudietan sartutako malgutasunekin.
Aurreko urtetan bezala, egoitzetako, mendeko adinekoentzako eguneko zentroetako, eguneko egonaldietako eta Autonomia Sustatzeko Zerbitzuetako (Open House) plazak kudeatzeko sistema berriko agiri arautzaileak eta baldintzak teknikoak eta administratiboak betetzen direla egiaztatuko da. Zehazki, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuaren III. eranskinean aurreikusitako hiru dimentsioen betetze maila berrikusiko da, honako hauei dagokienez: zerbitzuaren kudeaketa (kexa- eta iradokizun-sistemak, gogobetetze-inkestak, PBA ezartzeko mantenu- eta ebaluazio-plana), langileen kudeaketa (harrera-planak, PBAri eta laneko arriskuei buruzko prestakuntza-planak, PBA eta langileen artean informazio- eta koordinazio-sistemak ezartzeari buruzko ebaluazioa) eta erabiltzaileekiko harremanaren kudeaketa (Bizitzako historiak, osoko balioespena, Pertsonari Begirako Banakako Arretarako Plana, erreferentziazko langileak egotea).
Gizarte Eskubideen Departamentuarekin plaza publikoak kudeatzeko kontratuak edo itunak sinatu dituzten zentro edo zerbitzuen kasuan, egiaztatu eginen da, halaber, tresna horien klausula teknikoak betetzen dituztela, bai eta abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuaren III. eranskinean homologazio administratiboa lortzeko aurreikusitako gutxieneko irizpide eta adierazleak ere, arestian aipatutako hiru dimentsioetan.
Zehazki, Langileriaren kudeaketaren arloan, egiaztatuko da zentroan PBAko pertsona erreferenteren bat izendatu ote den Zerbitzuko gainerako langileei gai horri buruzko informazioa eman, aholkatu eta bultzatzeko. Era berean, egiaztatuko da baden berdintasun planik zerbitzuak ematen dituzten entitateetan eta zer prestakuntza aurreikusten den alor horretan, entitatearen urteko prestakuntza planaren barnean.
Era berean, langileen betebeharrak eta ratio orokor lotesleak betetzen direla egiaztatuko da, bai sinatutako kontratu edo itunetan, bai eta, halakorik ezean, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuan eta Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluaren eta Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren Erabakia, AMASeko zentro eta zerbitzuen egiaztapenerako eta kalitateko baterako irizpideei buruzkoa, argitaratzeko Gizarte Eskubideen Estatu Idazkaritzaren 2022ko uztailaren 28ko Ebazpena egokitzen duten geroko aldaketetan ere.
Beraz, langileak eta arestian aipatutako araudian aurreikusitako alderdi funtzionalak eta egiturazkoak kontrolatuko dira, pertsonarengan eta bizitzako historietan oinarritutako arreta-eredua ezartzeari dagokionez, lanerako eta erabiltzaileari arreta pertsonalizatua emateko metodo gisa. Era berean, benetako bizikidetza unitateak (erabiltzaile eta langileen talde txikientzako bizitokiak) ezarri diren egiaztatuko da, arreta pertsonalizatuagoa eta etxekoagoa izan dezaten, bai eta banakako gelak gehitu diren ere, beren egokitzapen planen arabera. Hori guztia, arauan ezarritako egokitzapen epeak errespetatuz.
Eragin berezia izanen du loturen gaian. Era berean, lokailu fisikoen erabilerari buruzko alderdi guztiak betetzen direla egiaztatuko da (baimen informatua, preskripzioa, hileko berrikuspena, esperimentatutako ordezko neurriak, talde teknikoak egindako azterketa, denbora-mugako aipamena, eta beti osasun-helburu batekin, eta ez antolaketaren arrazoiengatik), aurreko urteetan egin izan den bezala, irailaren 8ko 79/2021 Foru Dekretuak indarrean dagoen araudian sartutako aldaketarekin, aplikazio-eremuari dagokionez (Gaixotasun Mentalaren Arloa gehitu da), baita elementu murriztaile batzuen kontrol handiago bati buruzkoa ere (eskudelak).
Era berean, Estatuko Fiskaltza Nagusiak 2022. urterako emandako urtarrilaren 19ko 1/2022 Instrukzioan oinarrituta, eta Gizarte Eskubideen Estatu Idazkaritzari buruzko 2022ko uztailaren 28ko Ebazpenean (Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluaren eta Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren Akordioa argitaratzen duena, Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemako zentro eta zerbitzuen egiaztapenerako eta kalitateko baterako irizpideei buruzkoa) aurreikusitako betebeharretan oinarrituta, AMASen esparruan artatutako pertsona guztiek lokailurik gabeko arreta bat jasotzeko eskubidea dute. Horretarako, egoitzetako eta eguneko arreta-zentroek konpromiso formala izan behar dute lokailu eta hertsapenik gabeko arretari dagokionez. Horretarako, lokailurik gabeko arreta-plan bat izan behar dute, lokailuak erabat eta modu seguruan kentzeko, eta salbuespen gisa baino ez da erabiltzen ahalko. Plan hori ikuskaritzak onetsi beharko du eta 2025eko ekainaren 30a baino lehen ezarri beharko da oso-osorik ikastetxeetan.
Era berean, azaroaren 28ko 31/2022 Foru Legeak, Nafarroan desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzkoak, azken xedapenetako laugarrenean, zenbait aldaketa aurreikusten ditu Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2003 Foru Legean, gizarte-zerbitzuen barneko lokailu fisikoei dagokienez. Horiek murrizteko eta ezabatzeko joera izan beharko da beti, bai eta horiek murrizteko edo ezabatzeko planak eratzekoa ere.
Hori dela eta, 2023. urtean, mendekotasun, adindun, adimen desgaitasun eta nahasmendu mental arloetako egoitza-zentro eta eguneko zentro guztietan lokailu fisikoen erabilera egiaztatuko da, lokailuak erabat kentzeko plan horren arabera. Ikuskatze-lanaren oinarrizko eginbeharra horiek erabiltzeko aurreikusitako arau-betekizunak betetzen diren egiaztatzea izanen da, baina baita aurreko urteekiko horiek modu nabarmenean murriztu eta erabat ezabatzekoa ere. Aholkularitza- eta informazio-lan garrantzitsua ere eginen da, lokailuak kentzeko plana erabat ezartzeko aurreikusitako epeak betetzeari dagokionez.
2023. urte honetan, ikuskapen arruntak eginen dira eguneko arretako zenbait zerbitzutan eta hainbat egoitzatan: zaharrei edo adingabeei arreta ematekoak, mendekotasunaren arlokoak, eritasun mentala edo desgaitasuna dutenentzakoak eta gizarte bazterketaren arlokoak. Bereziki azpimarratuko da zerbitzu horiek kudeatzen dituzten entitateek erabiltzaileen eskubideak errespetatzen dituztela, bereziki arreta osoa, berariazkoa eta haien premietara egokitua jasotzekoa eta zerbitzua ematearen baldintza guztiak harrera kontratuaren bidez ezagutzekoa, eta zerbitzua PBA, autonomia, aukeratzeko askatasun eta erabiltzaileen parte-hartzeko ereduei zuzenduta ematen dela. Horretarako, funtsezkoa izanen da erabiltzaileei, ahaideei eta langileei gogobetetze-inkestak egitea.
Zehazki, Ikuskapen Atalak 2022ko Ikuskapen Plana gauzatzeari buruz egindako eskaeren eta/edo ohartarazpenen betearazpena berrikusiko da, bai eta zerbitzu horiek izandako salaketak aztertzean egindako eskaeren eta/edo ohartarazpenena ere. Era berean, aplikagarri diren beste erregulazio batzuk, hala nola erantzukizun zibileko aseguruak, pertsonari begirako banakako arretarako planak (P.B.B.A.P.), bizitzako historiak, berdintasun-planak, protokoloak eta erregistroak ezartzea, hein batean/pixkanaka edo osorik betetzen diren egiaztatuko dam PAGNArekin sinatutako kontratua duten zentroei ez ezik, gizarte-zerbitzuen sistemako kide guztiei ere eska dakizkiekeena; horiei abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretua aplikatuko zaie, bertan aurreikusitako epeetan (2025eko martxoan) edo Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluaren eta Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren Akordioa, Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemako zentro eta AMASen esparruan artatutako pertsona guztiei zuzendutako zerbitzuen egiaztapenerako eta kalitateko baterako irizpideei buruzkoa, egokitzeko aurreragoko foru araudietan ezarritako epeetan.
Halaber, ikuskatutako zerbitzuen antolaketa, eginkizunak, lan planak eta langileen banaketa egiaztatuko dira, begiratzeko proportzionalak eta egokiak direla asteko egunetan eta eguneko eta gaueko orduetan, zerbitzua behar bezala emateko erabiltzaileei. Bereziki, egiaztatuko da Open House kontratazio-sistemak lotutako zentro guztietan zentroetako langile guztiek fitxatzen duten eta ratio globala den kontratua sinatzean izan zena. Orobat, lan planak eta lanbide-kategoria bakoitzaren eginkizunak egiaztatuko dira, baita agirietan aurreikusitako gaueko arretaren eskakizuna ere.
Aurreko urteetan bezala, 2023. urtean, zentro edo zerbitzuen benetako okupazioa kontrolatuko da, eta erabiltzaileen mendekotasuna baloratuko da, baieztatu ahal izateko zerbitzua baimenduta dagoela eskaintzen diren prestazioak eskaintzeko, eta erabiltzaileek jasotzen dutela behar duten arreta, beren egoera eta beharrak kontuan hartuta.
Laguntzak kontrolatzeko lerroari dagokionez, errenta bermatuen ikuskapenak mantentzen dira, eta ikuskapenak eginen dira, jadanik ebatzita egonda ere, baldintzak betetzeari buruz zalantza edo zantzuren bat egoteagatik, Diru-sarreren Bermearen Atalak bidalitako espedienteen gainean. Kontrol hori egiteko, Foruzaingoaren laguntza eskatzen ahalko da, aurretik ezarritako prozeduraren arabera.
Horrenbestez, eta Nafarroako Gobernuari eta Lehendakariari buruzko abenduaren 3ko 14/2004 Foru Legearen bidez eman dizkidaten ahalmenak erabiliz,
AGINTZEN DUT:
1. Nafarroako gizarte zerbitzuen arloko Ikuskapen Plana onestea, 2023. urterako. Foru agindu honen eranskinean jaso da.
2. Foru agindu hau Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzea, behar diren ondorioak izan ditzan.
Iruñean, 2022ko abenduaren 28an.-Eskubide Sozialetako kontseilaria, María Carmen Maeztu Villafranca.
ERANSKINA. NAFARROAKO GIZARTE ZERBITZUEN IKUSKAPEN PLANA 2023. URTERAKO
Idazkaritza Tekniko Nagusiko Ikuskapen Atala da Plana betearazteko ardura duen administrazio organoa, urriaren 30eko 268/2019 Foru Dekretuak Eskubide Sozialetako Departamentuarentzat onetsitako egitura organikoaren arabera. Plana indarra duen arau esparruari jarraituz garatuko da.
1. Gizarte zerbitzuen hartzaileek beren beharretarako laguntza egokia eta kalitatekoa jaso dezaten arduratzea, araudi indardunarekin bat.
2. Indarra duen ordenamendu juridikoak gizarte zerbitzuen hartzaileei onartzen dizkien eskubideak, batez ere egoitzetako erabiltzaileen eskubide berariazkoak, errespetatzen diren begiratzea.
3. Zentroei eta zerbitzuei aholku ematea indarrean dagoen araudia betetzeari buruz eta erabiltzaileei kalitatezko arreta ematearen inguruko alderdiei buruz, Gizarte Eskubideen Departamentuan horri buruz prestatzen diren agiriei dagokienez, eta horiek bete behar dituzten betekizun material eta funtzionalei dagokienez, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuan, azaroaren 28ko 31/2022 Foru Legean, Nafarroan desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzkoan, 8/2021 Legearekin lotuta, eta maiatzaren 11ko 12/2022 Legean, haur eta nerabeei arreta eta babesa eman eta haien familiak, eskubideak berdintasuna sustatzekoan, aurreikusten direnak.
Ildo horretan, bereziki Pertsonari Begirako Arretaren (PBA) ereduak ezartzeko beharrari buruz aholku emanen da, hala baitago aurreikusita indarrean dagoen araudian eta 92/2020 Foru Dekretuaren III. eranskinean ezartzen diren hiru dimentsioetan, zein Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluaren eta Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren Erabakia, AMASeko zentro eta zerbitzuen egiaztapenerako eta kalitateko baterako irizpideei buruzkoa, argitaratzeko Gizarte Eskubideen Estatu Idazkaritzaren 2022ko uztailaren 28ko Ebazpenean. Halaber, erabaki hori egokitzeko aurreragoko foru araudia betetzeko aholkularitza emanen da.
Eskubide Sozialetako Departamentuak 2023. urtean egin dituen ikuskapen lanak plan honetan jaso direnak dira, eta aurkezten diren salaketa, kexa eta erreklamazioei erantzuteko behar direnak ere bai, baita Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legean aurreikusitako baimenei erantzuteko behar direnak edo aurretiazko jakinarazpenen ondorioz sortutakoak (abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuan aurreikusitakoak) ere.
Salbuespen gisa, Eskubide Sozialetako kontseilariak, goragotik datorren aginduaren ondorioz, agintzen dituen jarduera guztiak egiten ahalko dira, edo beste organo batzuek (hala nola PAGNAko zuzendaritza nagusiek edo kudeatzaileak) eskaera arrazoitua egiten dutenean, baita Ikuskapen Atalaren beraren ekimenez egokitzen direnak ere.
Laugarrena. Aplikatzekoa den araudia.
Ikuskapen lanetan gizarte zerbitzuen arloko arau guztiak izanen dira aplikatzekoak. Lan horretan, batez ere, honako arau hauei begiratuko zaie:
1. 15/2006 Foru Legea, abenduaren 14koa, Gizarte Zerbitzuei buruzkoa.
2. Abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretua, arautzen duena Nafarroako Foru Komunitateko gizarte zerbitzuen sistemaren barruan, egoitza zerbitzuen, eguneko zerbitzuen eta zerbitzu anbulatorioen funtzionamendua adinekoen, desgaitasuna dutenen, eritasun mentala dutenen eta gizarte-inklusioaren arloetan, eta, bestetik, baimenen, aurretiazko komunikazioen eta homologazioen araubidea.
3. 209/1991 Foru Dekretua, maiatzaren 23koa, Gizarte zerbitzuen arloko baimen, arau-hauste eta zehapenen araubideari buruzko azaroaren 13ko 9/1990 Foru Legea garatzen duena, indarrean irauten duten artikuluetan.
4. 12/2022 Foru Legea, maiatzaren 11koa, Haur eta nerabeei arreta eta babesa eman eta haien familiak, eskubideak eta berdintasuna sustatzekoa.
5. 31/2022 Foru Legea, azaroaren 28koa, desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzkoa, eta 8/2021 Legea, ekainaren 2koa, Desgaitasuna duten pertsonei beren gaitasun juridikoa baliatzen laguntzeko legedi zibil eta prozesala eraberritzekoa.
6. 69/2008 Foru Dekretua, ekainaren 17koa, gizarte zerbitzu orokorren zorroa onesten duena, martxoaren 20ko 30/2019 Foru Dekretuak aldatu ondoan.
7. 221/2011 Foru Dekretua, irailaren 28koa, Nafarroako Foru Komunitateko egoitzetako gizarte zerbitzuen esparruan lotura fisiko eta farmakologikoen erabilera arautzen duena, eta horren garapenerako araudia, irailaren 8ko 79/2021 Foru Dekretuak egin zuen aldaketa kontuan hartuta.
8. Ikuskatu beharreko laguntzen arau berariazkoak, eta izenpetutako kontratuen agiri teknikoak eta administratiboak, bidezkoa bada.
9. Maiatzaren 16ko 48/2011 Foru Dekretua, Nafarroako Gizarte Zerbitzuetako Ikuskatzaileen Araubidea ezartzen duena.
Bosgarrena. Jarduketa lerro nagusiak.
Jarduteko ildo nagusiek helburu hauek lortzea izanen dute xede:
I.-Bermatzea gizarte zerbitzuak jasotzen dituzten pertsonen eskubideak errespetatzen direla, bereziki egoitza-izaera duten gizarte zerbitzuen hartzaileenak eta batez ere honako hauei dagokienez: arreta integratua, espezifikoa eta beren beharretara egokitua jasotzea, eta erabiltzaileek zerbitzuaren baldintza guztien berri izatea, zerbitzuan sartzeko kontratua sinatzearekin batera. Zehazki, Ikuskapen Atalak 2022ko Ikuskapen Plana gauzatzeari buruz egindako eskaeren eta/edo ohartarazpenen betearazpena berrikusiko da, bai eta zerbitzu horiek izandako salaketak aztertzean egindako eskaeren eta/edo ohartarazpenena ere. Era berean, indarrean dagoen araudia betetzen dela egiaztatuko da, aplikagarriak diren lokailuei eta aplikagarri diren bestelako erregulazioei dagokienez, bai eta kontratuen alderdi zehatzei dagokienez ere, hala nola, erreferentziako langileak izatea, erabiltzaileak aukeratua, Bizitza-historiak eta pertsonari begirako arreta-ereduak ezartzea, erabiltzaileek beren arretan parte hartzearekin eta zentroaren funtzionamenduan parte hartzearekin lotuta, ordutegiak, gelak, adiskideak, jarduerak eta abar hautatzeko aukera. Era berean, Pertsonari Begirako Banakako Arretarako Planak (P.B.B.A.P.) dauden egiaztatuko da, erabiltzaileekin batera prestatuak eta aldian behin informatu eta berrikusiak.
Protokoloak eta erregistroak daudela egiaztatuko da (gorabeheren parteak, zereginen liburuak, etab.). Zehazki, nahitaezkoa izanen da dokumentu horiek egotea eta hor bilduta dauden gertaerak ikusi dituzten langileek sinatuta egotea.
Halaber, zerbitzuen zinezko okupazioa egiaztatuko da, bai eta haien erabiltzaile guztien mendekotasunaren balorazioa ere, egiaztatzeko zerbitzua baimenduta dagoen benetan eskaintzen dituen zerbitzuak emateko eta erabiltzaileek beren egoerara eta premietara egokitutako arreta jasotzen duten.
II.-Zentroen eta zerbitzuen gainbegiratzea eta kontrolatzea. Bereziki aztertuko dira langileen antolamendu eta banaketa, eta haien eginkizunak, begiratzeko horiek proportzionalak eta egokiak direla asteko egun guztietan eta eguneko nahiz gaueko ordutegian, hala erabiltzaileei zerbitzua modu egokian eman ahal izan diezaieten. Apartatu hori behar bezala aztertzeko, ikuskatzaileek honako hau eska dezakete: fitxaketak, lan kontratuak, txanden planillak eta lan planak. Halaber, banakako elkarrizketak egiten ahalko zaizkie langileei, haien ordezkariei edo beharrezkotzat jotzen diren beste pertsona edo erakundeei. Orobat, behaketa zuzenaren bidezko egiaztapen jarduerak egiten ahalko dituzte egindako bisitetan.
III.-Errenta bermatuaren onuraduna izateko baldintzak betetzeari buruzko ikuskapenaren oinarrizko lerroa, jadanik emandako espedienteen gainean egina, baldintzak ez betetzeari buruz zantzuren bat egoteagatik Diru-sarreren Bermearen Atalak kontrolerako bidali ondoren.
Ikuskapena, legez onartutako eskumenak erabiliz, oinarrizko jarraibide hauei loturik eginen da:
1. Ikuskatzaileak zentro eta zerbitzuetako instalazio eta lokal guztietan sartzen ahalko dira. Orobat, ikuskapenaren xedea betetzeko eta ikuskatzeko ahalmenak behar bezala erabiltzeko beharrezkoak eta/edo jakingarriak diren agiri, datu eta argibide guztiak eman behar zaizkie.
Bisitaren unean zerbitzuaren arduraduna ez dagoenean, bere eginkizunak zerbitzuko beste langile baten esku utzi beharko ditu aldez aurretik, eta hark izanen du ikuskatzaileari laguntzearen eta errekerimenduei erantzutearen ardura, eta pertsona horrek sarbidea izanen du eskatzen zaizkion agiri, datu edo informazio guztietara.
Ildo horretan, zentro edo zerbitzu bakoitzak zerrenda bat izanen du, gutxienez hiru arduradunekin, zuzendaria ez dagoenean arreta emateko ikuskatzaileei nahiz erabiltzaileei eta senitartekoei.
Ordezkapenen zerrenda hori zentroko iragarki-taulan egonen da ikusgai, eta arduradun ordezkoen izen-deiturak eta lanpostuak izanen ditu, baita ordezteko hurrenkera ere.
Ikuskatzaileei ez bazaie uzten instalazioetara joaten edo agiriak eskuratzen, izan ordezkoa ez izendatzeagatik izan hark ez dakielako non dauden datuak edo ezin dituelako eskuratu, uler daiteke ikuskapen lanari egiten zaion eragozpena dela, eta hori arau-hauste astun gisa dago sailkaturik Gizarte Zerbitzuei buruzko Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legearen 86.n) artikuluaren arabera.
2. Bisita arruntak eta salaketa baten ondoriozkoak ez dira aldez aurretik iragarriko. Ikuskatzaile egiaztatuen identifikazioarekin hasiko dira, eta ikuskatzaileek zehaztuko dute zein den bisitaren zergatia.
Ikuskatzaileek egokitzat jotzen dutenean, beharrezkotzat jotzen dituzten areto edo geletara joan daitezke zuzenean, ikuskatu beharreko gauza zehatzak egiaztatzeko, itxoin beharrik gabe zerbitzuko arduraduna agertu eta haiekin joan arte.
3. Ikuskapen bisitak, haien arrazoia edozein izanik ere, lanegunetan nahiz jaiegunetan egiten ahalko dira, egunez edo gauez.
4. Ikuskatzaileek beren lanean datu pertsonalen babesari buruzko arau aplikagarriak bete beharko dituzte.
5. Departamentuko organo eta erakundeak behartuta daude ikuskatzaileei ahalik arinen eta eraginkortasunez laguntzeko, hala eskatzen zaien guztietan.
6. Plana bete aurretik, oinarrizko lerro bakoitzeko ikuskapen protokoloak onetsiko dira.
Zazpigarrena. Gizarte eskubideen arloko ikuskapenaren oinarrizko jarduketa lerroak 2023. urtean.
I.-Egoitzetako gizarte zerbitzuen hartzaileen eskubideen errespetua bermatzeko oinarrizko jarduketa lerroa. Zehazki, erabiltzaileen beharren araberako arreta egokia den behatuko da. Orobat, Ikuskapen Atalak 2022ko Ikuskapen Plana gauzatzeari buruz egindako eskaeren eta/edo ohartarazpenen betearazpena berrikusiko da, bai eta zerbitzu horiek izandako salaketak aztertzean egindakoena ere. Era berean, egiaztatuko da indarreko araudia bete den lokailuei dagokienez eta aplikatu beharreko beste erregulazio batzuei dagokienez eta kontratuetako baldintzei dagokienez: pertsonari begirako banakako arretarako planak (P.B.B.A.P.), protokoloak eta erregistroak, erreferentziako langilea izatea, bizitzako historiak eta pertsonari begirako arreta-ereduak ezarrita egotea. Pertsonari begirako banakako arretarako planek erabiltzailearen balorazio integrala izanen dute, eta hartan agertuko dira haren gaitasunak eta lehentasunak.
Halaber, agiri bat banakako pertsonari begirako banakako arretarako plantzat hartzeko, helburu orokorrak eta zehatzak markatu beharko ditu arloka, baita horiek lortzeko neurriak edo programak ere. Agiri horretan, erabiltzailearen mendekotasuna eta arreta zuzenari lotutako alderdiak bildu beharko dira, hala nola oheratzeko, jaikitzeko, garbitzeko, mugiarazteko eta jateko ordutegiak, eta horien justifikazio teknikoa, ohikotzat jotzen direnetatik desberdinak badira; modu orokorrean ez dira antolamendu-neurri hutsak hartzen ahalko erabiltzaileen eta senitartekoen beharrak eta nahiak aintzat hartu gabe.
Pertsonari Begirako Banakako Arreta Plana dokumentu diziplinartekoa eta integrala izanen da, eta aldian behin berrikusi beharko da, gutxienez ere urtean behin eta erabiltzailearen egoeran aldaketa garrantzitsuak gertatzen diren aldiro. Orobat, agiri horren berri emanen zaio erabiltzaileari eta/edo sendiari. Haiekin adostu beharko da (ahal den neurrian), eta haiek sinatu beharko dute.
Bestalde, bizitzako historiak ez dira tramite dokumental hutsa izanen, edo erabiltzailearen balorazio teknikoa, banakako arretarako planaren parte dena; izan ere, erabiltzaileak edo haren hurbilekoek bere bizitzaz, balioez, gustuen hezibideaz, kidetasunez, helburuez eta bizitza planez egiten duen narrazioa da, haren irudia taxutzen eta haren jokabidea ulertzen laguntzen duena. Bizitzako historiak agiri bizia eta dinamikoa izan behar du, erabiltzaileak zerbitzuan bizi izandakoak ere biltzen dituena. Pertsona horri arreta ematen dioten langile guztiek eskura izan eta ezagutu behar dute agiria. Hala ere, erabiltzaileak aukera izanen du zentro edo zerbitzuko zein langilek eskura dezakeen agiri hori osorik edo zati batean.
2023. urtean zehar, aurreko urteetan bezala, baieztatuko da, alde batetik, Open House kontratazio-sistemek izenpetutako zerbitzu guztiek, akordioetako klausuletan biltzen bada pertsonari begirako arreta-ereduak ezartzeko eskaera, eskaera hori betetzen dutela. Beste alde batetik, klausula horien mendeko zerbitzuetan, egiaztatuko da hurrenez hurren ezartzen direla pertsonari begirako arretaren ereduak (indarreko araudiarekin bat etorriz), eta ez erakundean; horretarako, neurri zehatzak hartuko dira, hala nola batentzako logela gehiago izatea, birentzako logeletan egoiliarrak banantzeko elementuak paratzea, haien intimitatea gordetzeko, eta irakurtzeko argiak jartzea, egoiliar batek irakurtzeko modua izan dezan gelakideari trabarik egin gabe, erabiltzaileek aukeratu ahal izatea dutxak eta garbiketak arratsaldez egitea, gosaltzeko, bazkaltzeko eta afaltzeko ordutegi zabalak izatea, bi edo menu gehiagotatik aukeratu ahal izatea, lagun egiteko eta aisialdirako boluntariotza bultzatzea, bizikidetza-unitateak ezartzea zentroetan, bizikidetza familiarragoa izan dadin. Horretarako, langileen txandakatzea murriztu beharko da ahal den neurrian, txandak murriztuz nahiz arreta zuzeneko langileak izendatuz bizikidetza-unitate bakoitzerako.
Bukatzeko, erreferentziako langilea, zeina kontrolatzen baitzen aurreko urteetan ere, funtsezko figura izatera pasatu da pertsonari begirako arretan. Erabiltzaileak aukeratu behar du figura hori, bere premien arabera eta harekin duen kidetasunaren arabera. Erreferentziako langileak dibertsifikatuak egonen dira, eta arreta zuzeneko langileak izanen dira lehentasunez. Erreferentziako pertsona bakoitzak pertsona bakan batzuk izanen ditu bere ardurapean. Egoiliarrei eta haien ahaideei figura honen berri emanen zaie, beren funtzioak ezagutu ditzaten eta nahi dutena izenda dezaten. Are gehiago, erabiltzaileek uko egin diezaiokete pertsona horren esleipenari, beren kasa zeregin horiek bete ditzaketela iritzita.
Helburua.-Ikuskapen lanaren bidez egiaztatuko da gizarte zerbitzuen hartzaileen eskubideak errespetatzen diren, hau da, Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 14ko 15/2006 Foru Legearen 6. eta 8. artikuluetan arautzen direnak (berriki, desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzko azaroaren 28ko 31/2022 Legeak aldatua) abenduaren 14ko 39/2006 Legearen ildoari jarraituz (Autonomia Pertsonalaren Sustapenari eta Mendekotasuna duten Pertsonentzako Laguntzari buruzko abenduaren 14ko 39/2006 Legea).
Ikuskapen Plan honen indarraldian, bereziki, egiaztatuko da ea egoitzetako zerbitzuen erabiltzaileen eskubideak errespetatzen diren, honako hauei dagokienez: adinekoentzako arreta, desgaitasunak dituzten pertsonak, eritasun mentalak, adingabekoentzako arreta eta gizarte bazterketa.
Eskubideak errespetatzen diren jakiteko, zerbitzu horiei egiten zaizkien bisitetan, bisitaren arrazoia edozein dela ere, ikuskapenak erabiltzaileen eskubide hauek bete ote diren aztertuko du nagusiki:
1. Zentroko langileengandik eta erabiltzaileengandik tratu duina jasotzeko eskubidea, arreta jarriz, bereziki, narriadura kognitiboa edo dementzia dutenen tolerantzian eta ulermenean.
Era berean, erreferentziazko langileek duten garrantzia azpimarratuko da, baita erabiltzaileen zainketa pertsonalei ematen zaien arreta egokia izatea ere, haien inguruabarren eta egoeraren arabera.
2. Beren eskubideei buruzko informazioa eta beren egoeraren balorazioa jasotzeko eskubidea, eta eraginen dien edozein esku-hartzeren aurretik informazioa jasotzekoa, berariazko baimena eman ahal izateko. Ildo horretan, bereziki, kontrolatuko da ea erabiltzaileek eta/edo haien senitartekoek ezagutzen dituzten eta jaso dituzten zerbitzuaren barne araubidearen erregelamendua eta zerbitzuarekin sinatu duten kontratuaren zehaztapenak zerbitzua ematen hasi baino lehen, eta bi agiri horiek errespetatzen dituztela erabiltzaileen autonomiarako eskubidea eta askatasuna. Horri dagokionez, batez ere, desgaitasuna duten pertsonen eskubideak azpimarratuko dira, eta haiek beren kabuz baliatzeko, behar diren laguntzak emanen dira, desgaitasuna duten pertsonei beren gaitasun juridikoa baliatzen laguntzeko legedi zibil eta prozesala eraberritzeko ekainaren 2ko 8/2021 Legean eta Nafarroan desgaitasuna dutenei arreta emateari eta beren eskubideak bermatzeari buruzko azaroaren 28ko 31/2022 Legean ezarritakoaren arabera.
3. Banakako arreta jasotzeko eskubidea, erabiltzaileen berariazko beharren araberakoa, baita haien mendekotasun mailaren araberakoa ere. Zehazki, ikuskatuko da ea zerbitzuek Pertsonari Begirako Banakako Arreta Plana ote duten erabiltzaile bakoitzeko, eta ea profesional eskudunek aldian-aldian aztertu duten. Halaber, kontrolatuko da ea eraginkorra, egokia eta bana-banakoa den arreta pertsonala, soziala, sanitarioa, farmazeutikoa, hezkuntzakoa eta kulturala, eta ea errespetatzen diren haren borondatea eta lehentasunak, pertsonari begirako arreta-ereduek adierazi bezala. Ildo horretan, eta eredu horretako aurrerapena izan dadin, erabiltzaile bakoitzari aukera eman behar zaio zenbait arreta motatako alderdi batzuen artean: garbiketak, ordutegiak, menuak, jarduerak, lagunak, erreferentziako langilea, etab. Orobat, egiaztatuko da zentroek bete dituztela atal horietan 2022. urtean jaso dituzten eskaerak eta/edo ohartarazpenak.
4. Intimitaterako eta pribatutasunerako eskubidea. Nabarmenduko da ea zerbitzuak ba ote dituen bisitak ahalik eta intimitate handienarekin jasotzeko egokiak diren instalazio eta eremuak, eta ea pribatutasuna errespetatzen den erabiltzaileak kanpoko edonorekin izaten duen komunikazioan, dela posta arruntez dela telefonoz edo dela beste edozein baliabidez. Osasun beharra dagoenean bakarrik hartzen ahalko dira Unitate Soziosanitarioak ematen dituen jarraibideetan aurreikusitako neurriak, bisitak eta irteerak egiteko, erabiltzaileek beren ahaideekin harremanak izateko duten eskubidea lehenetsiz.
5. Kexen eta iradokizunen sistema erabiltzeko eskubidea. Atal honetan, zerbitzuek esparru horretan erabiltzen dituzten protokoloak aztertuko dira, baita zerbitzuak emandako eta eskatzaileak jasotako erantzunik baden eta horretarako zer epe behar izan den ere.
6. Zentroetan parte hartzeko eskubidea, Partaidetza Kontseiluen bitartez, araudi aplikagarriak horien eraketa eta urteko bilera ezartzen baititu. 2021ean eta 2022an, osasun-egoerarekin lotutako arrazoiak alegatuz, zentro eta zerbitzu askok ez zituzten egin araudiak eskatzen zituen bilerak, edo ez zuten pandemiaren aitzinetik egiten zituztenekin jarraitu. Haatik, parte hartzeko organo hori oinarrizkoa eta garrantzi handikoa da familiek eta erabiltzaileek zentroa edo zerbitzua ezagutu eta horien funtzionamenduan parte hartzeko. Hori dela eta, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuak haren osaera handitzea, hari eginkizun berri eta garrantzitsuagoak ematea eta sei hilean behin bilera egitea eskatzen du. Beraz, aipatu foru dekretuaren 43. artikuluan oinarriturik, 2023. urtean zehar egiaztatuko da haren osaera zuzena ote den, funtzionamendua egokia ote den eta sei hiletik behin bilerak egiten diren.
7. Baimen informaturik gabe edo sendagileek agindu eta gainbegiratu ezean, inolako immobilizazio edo murrizketa fisikorik edo tratamendu farmakologikorik ez jasateko eskubidea, salbu eta erabiltzailearen nahiz hirugarrenen segurtasun fisikorako berehalako arriskua badago, jarraikiz Nafarroako Foru Komunitateko egoitzetako gizarte zerbitzuen esparruko lotura fisikoen eta farmakologikoen erabilera arautzen duen irailaren 28ko 221/2011 Foru Dekretuari eta apirilaren 2ko 186/2014 Foru Aginduaren bidez onetsitako erabilera protokoloari. Zehazki, loturen batzorderik baden eta nola funtzionatzen duen egiaztatuko da, eta loturen ordez izaten ahal diren aukeren proposamenak eta ezarpena eta ebaluazioa aztertuko dira. Egiaztatuko da ea bete diren Ikuskapen Atalak arlo horretan, 2022. urtean, zentroei bidalitako errekerimenduak edo ohartarazpenak, 2022ko Ikuskapen Plana gauzatzearen ondorioz edo gai horren gaineko salaketa ebatzien ondorioz.
Puntu honetan, araudi eta dokumentu ugari daudenez, bai Estatukoak (Estatuko Fiskaltza Nagusiaren 1/2022 Instrukzioa eta AMASen Lurralde arteko Akordioa, ekainaren 2ko 8/2021 Legea, desgaitasuna duten pertsonei beren gaitasun juridikoa baliatzen laguntzeko legedi zibil eta prozesala eraberritzekoa), bai foru mailakoak (azaroaren 28ko 31/2022 Foru Legea) zentro eta zerbitzuei horiek ezabatzeko Plan bat dagoela jakinarazi zaien egiaztatu eta horren inguruko aholkularitza emanen da, 2025eko uztailean osorik txertatzeko.
Era berean, aurreko urtean egin zen bezala, baranda-erregistrorik badagoen, zein horien osasun-adierazpenik eta erabiltzailearen edo, hala badagokio, senidearen adostasunik badagoen egiaztatuko da. Era berean, gaixotasun mentalaren arloan egoten diren euste-gelak ere arautzen dira, araudian aurreikusten diren eskakizunak bete behar diren neurri murriztaileak direnez gero. Halaber, egiaztatuko da larrialdiko lokailuak proportzionatuak eta beharrezkoak diren eta Fiskaltzari horien berri ematen ote zaien.
Zerbitzuen hartzaileen eskubideak errespetatzen diren jakiteko, ikuskapen bisita arruntetan, bide hauetako edozein erabiltzen ahalko da:
-Zentroko erabiltzaileek eta/edo horien senideek eta adiskideek ikuskatzaileei ematen dieten informazioaren bidez.
-Ikuskapen lanean nabarmentzen diren gorabeheren bidez.
-Zentroko langileek, langile ohiek eta arduradunek ematen duten informazioaren bidez.
Eskubideak egiaztatzeko bidea zuzeneko behaketa denean, ikuskatzaile guztientzat aldez aurretik finkatutako irizpide homogeneoak hartuko dira kontuan. Irizpide horiek Ikuskapen Protokoloetan finkatuko dira.
II.-Zentro eta zerbitzuak gainbegiratu eta kontrolatzeko oinarrizko jarduketa lerroa, bereziki azpimarratuz erakundearen kontrola eta langileen banaketa eta langileen eginkizunak, begiratzeko proportzionalak eta egokiak diren asteko egunetan eta eguneko eta gaueko orduetan, zerbitzua behar bezala emateko erabiltzaileei premien arabera, egoeraren arabera eta arretaren zenbait alderditan egin dituzten aukeren arabera, pertsonari begirako arreta-ereduak ezartzen direnean. Bereziki, Open House kontratazio-sistema izenpetu duten zentroetan, egiaztatuko da zuzeneko arretako langileen eginkizunak erabiltzaileentzat soilik ote diren eta ez dituzten garbiketako, ikuztegiko, sukaldeko edo mantentze-lanetako langileenak diren zereginak beregain hartzen, gaueko txandan izan ezik; izan ere, gaueko txandan, zuzeneko arreta beste lan batzuekin bateratzen ahalko da, betiere, lehentasuna emanez erabiltzaileen premiak zuzenean artatzeari. Kontratatutako langileek zaintzailez bestelako kategoria baten kontratua dutenean, lan-kontratuan zehaztu beharko da lanaldiaren zer portzentaje erabiliko den arreta zuzenerako, eta egiaztatzen ahalko da hori betetzen den benetan. Halaber, kontrolatuko da zentroko ratio globalari eusten zaiola une oro kontratuak irauten duen bitartean.
Era berean, egiaztatuko da zentroek dokumentazio administratibo guztia duten, indarreko araudiak nahiz izenpetutako kontratuen agiriek eskatzen dutena. Zehazki, bereziki egiaztatuko da badagoen Erantzukizun Zibileko Aseguru-poliza, eta horrek betetzen dituen izenpetu den Open House agirian ezarritako baldintzak. Berebat, horretara behartuta dauden zentroei eskatuko zaie Berdintasun Plana izan dezatela langileentzat, eta berdintasunaren arloko ikastaroak prestatu eta egin ditzatela enplegatuen prestakuntzaren urteko Planaren barnean. Halaber, egiaztatuko da prestakuntzaren urteko plan horietan ikastaroak antolatzen diren langile guztientzat pertsonari begirako arreta-ereduei buruz. 2022. urtean ikusi da zentro askok online edo presentziazko oinarrizko prestakuntza egin dutela. Prestakuntza hori langile sartu berriei harrera egiteko egokia bada ere, urteko prestakuntza planaren barruan areagotu egin behar da, bai ordu kopuruari dagokionez, bai horren edukiari dagokionez zein prestakuntzaren hartzaile diren langileei dagokienez.
II.1. Programa. Lanean ari diren zentro eta zerbitzu guztiak legeztatzea.
Helburua.-Funtzionamenduan egon arren beharrezko baimenak ez dituzten edo funtzionamendurako oinarrizko baldintzak betetzen ez dituzten zentro eta zerbitzu guztien administrazio egoera erregularizatzea. Beraz, aurretik emandako baimenak baliogabetu eginen lirateke. 2022. urtean zehar egiaztatu ahal izan denez, zenbait zentro eta zerbitzu, bere garaian indarrean zegoen araudiaren oinarrizko baldintzak betetzen zituztelako baimendu ziren arren, gaur egun, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuak onartutako araudi berriarekin eta zerbitzu berriak sortu eta beste batzuk kentzearekin, ez dituzte betetzen bertan ezarritako oinarrizko baldintzak, eta 2025eko martxoaren aitzinetik beharrezkoak diren egokitzapenak egin behar dituzte baimen horri eusteko. 2023. urtean, oinarrizko baldintza horiek betetzeko aholkuak emanen dira, baita Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluaren eta Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren Akordioa, Autonomia eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemako zentro eta AMASen esparruan artatutako pertsona guztiei zuzendutako zerbitzuen egiaztapenerako eta kalitateko baterako irizpideei buruzkoa, egokitzeko etorkizuneko araudian sartzen direnak ere.
II.2. Programa. Gizarte Zerbitzuen eta Baimen Espezifikoen Erregistroan baimen eta inskripzio berriak ematea, bai baimen berrien ondorioz, bai abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuan aurreikusitako aurretiazko komunikazioen ondorioz.
Helburua.-Behar diren ikuskapen lanak egitea baimenak emateko prozeduretan (funtzionamendu baimenak, titulartasuna aldatzekoak, instalazioetako aldaketa garrantzitsuak, eginkizunak eta helburuak aldatzekoak, behin-behineko baimenak salbuespen kasuetarako, eta jarduera uztekoak), baita Gizarte Zerbitzuen eta gai honetako Baimen Berariazkoen Erregistroan egin, kendu edo aldatzen diren inskripzioak egitea ere. Orobat, aurretiazko komunikazioak jasoko dira, abenduaren 2ko 92/2020 Foru Dekretuak aurreikusten dituen zerbitzuak funtzionamenduan jarri baino lehen. Foru dekretu horren bidez arautzen da, batetik, Nafarroako Foru Komunitateko gizarte zerbitzuen sistemaren barruan, egoitza zerbitzuen, eguneko zerbitzuen eta zerbitzu anbulatorioen funtzionamendua adinekoen, desgaitasuna dutenen, eritasun mentala dutenen eta gizarte-inklusioaren arloetan, eta bestetik, baimenen, aurretiazko komunikazioen eta homologazioen araubidea.
Ildo horretatik, 2023. urtean Gizarte Zerbitzuen Erregistroa aldatu egin da, eta horrek erraztu eta hobetu eginen du Gizarte Zerbitzuen eta gizarte zerbitzuen gaineko Baimen Berariazkoen Erregistroa arautzen dituen maiatzaren 2ko 34/2011 Foru Dekretuaren 11. artikuluan aurreikusitako datuak eguneratzeko prozedura. Urtarrilean, zerbitzuen arduradun/zuzendari eta erakunde titular eta kudeatzaile guztiei bidaliko zaizkie haien mende dauden zerbitzuen datuak, erregistroan 2023ko urtarrilaren 1etik eskuragarri daudenak, dagozkien aldaketak egin ditzaten. Eguneratze hori behin baino ez da egiten ahalko; beraz, horri buruz ematen zaizkien jarraibideak bete beharko dituzte eta pertsona bakar batek egin beharko du.
II.3. Programa. Zentro eta zerbitzuek baliabideei eta eginkizunei buruzko baldintzak nola betetzen dituzten uneoro kontrolatzea.
Helburuak:
Urtean behin bisita bat egitea honako arlo hauetako egoitzetara eta eguneko zentroetara: adineko pertsonentzako arreta, mendekotasuna, desgaitasunak, eritasun mentalak, gizarte bazterketa eta adingabeen arreta. Egiaztatuko da ea honako alderdi hauek legearen arabera betetzen dituzten:
a) Aplikagarria den araudia betetzea: funtzionamendua, segurtasuna, administratiboak.
b) Giza baliabideak eta langileriaren antolaketa. Langileen antolamendua eta banaketa, eta haien eginkizunak kontrolatuko dira bereziki, begiratzeko proportzionalak eta egokiak diren asteko egunetan eta eguneko nahiz gaueko orduetan, hala erabiltzaileei zerbitzua modu egokian eman ahal izan diezaieten beren beharren eta egoeraren arabera. Bereziki, honako hau egiaztatuko da: Eskubide Sozialetako Departamentuak zerbitzuak emateko izenpetutako kontratuetako baldintza teknikoen agirian jasotakoa, egoitzetako, eguneko zentroetako, eguneko egonaldietako eta autonomia sustatzeko zerbitzuetako plazak kudeatzeko Open Houseren agirietan jasotakoa, hala zentroak aitortzen dituen zerbitzuetarako, nola zentroak aitortu eta izenpetutako ratio globaletarako. Horregatik, zerbitzuen zinezko okupazioa egiaztatuko da, bai eta haien erabiltzaile guztien dependentziaren balorazioa ere, egiaztatzeko zerbitzua baimenduta dagoen benetan eskaintzen dituen zerbitzuak emateko eta erabiltzaileek beren egoerara eta premietara egokitutako arreta jasotzen dutela. Atal hori behar bezala aztertzeko, ikuskatzaileek fitxaketak eskatzen ahal dituzte; fitxatzea nahitaezkoa da, bai lan arloko araudian, bai aipatutako esparru-akordioetako agiri administratiboetan. Berebat, lan kontratuak, txanden planillak eta lan planak eska daitezke. Halaber, banakako elkarrizketak egiten ahalko zaizkie langileei, beren ordezkariei edo beharrezkotzat jotzen diren beste pertsona edo erakundeei. Orobat, behaketa zuzenaren bidezko egiaztapen jarduerak egiten ahalko dituzte egindako bisitetan.
Egiaztatuko da ea bete diren Ikuskapen Atalak arlo horretan 2022. urtean, zentroei bidalitako eskaerak edo ohartarazpenak, 2022ko Ikuskapen Plana gauzatzearen ondorioz edo gai horren gaineko salaketa ebatzien ondorioz.
III.-Ikuskatzeko oinarrizko lerroa, errenta bermatuaren onuraduna izateko baldintzak betetzearen kontrolari buruz, arreta berezia emanez bizikidetzari, bizilekuari eta diru-sarrerak izateari.
Onartutako espedienteak berrikusiko dira bereziki, baldin eta Diru-sarreren Bermearen Atalak aditzera ematen badu badirela zantzuak edo zalantzak pentsarazten dutenak aipatutako baldintzak betetzen ez direla.
Hori gauzatzeko, Foruzaingoaren laguntza eskatzen ahalko da, aurretik Foruzaingoarekin prestatutako eta adostutako prozedurari jarraikiz.
Iragarkiaren kodea: F2217780
