(ir al contenido)

navarra.es

Castellano | Euskara | Français | English

LEXNAVARRA


Versión para imprimir

Versión en castellano

17/2015 FORU DEKRETUA, MARTXOAREN 11KOA, ARAUBIDE BEREZIKO KIROL IKASKETETAN ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO KIROL TEKNIKARI TITULUAREN EGITURA ETA CURRICULUMA EZARTZEN DITUENA NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN.

BON N.º 255 - 24/12/2015



  1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA


  2. ERANSKINA. HIPIKAKO ERDI MAILAKO HASIERAZIKLOAREN CURRICULUMA


  3. ERANSKINA. ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO ERDI MAILAKO BUKAERAZIKLOKO CURRICULUMA


  4. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA PRAKTIKOKO MODULURAKO SARBIDEA


  5. ERANSKINA. SARRERA PROBA ESPEZIFIKOAK


  6. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA


  7. ERANSKINA. IRAKASLEEN TITULAZIOAK ETA BEHARKIZUNAK BETETZEAREN FROGAGIRIAK


  8. ERANSKINA. IRAKASLEKUAK ETA EKIPAMENDUAK


  9. ERANSKINA. IRAKASLE/IKASLE RATIOA


  10. ERANSKINA. KIROL IKASKETETAKO MODULUEK IRAKASKUNTZAKO ETA KIROLEKO ESPERIENTZIAREKIN DUTEN PRESTAKUNTZAKORRESPONDENTZIA


Zioen azalpena

1

Kirolari buruzko urriaren 15eko 10/1990 Legeak kirolaren antolamendua ezartzen du, eta 55.1 artikuluan zehazten du ezen, Gobernuak, Hezkuntza Ministerioak proposaturik, kirol teknikarien ikasketak arautuko dituela, hezkuntza maila bakoitzak ezarritako betebeharren arabera. Bestetik, Nafarroako Kirolari buruzko uztailaren 5eko 15/2001 Foru Legeak, II. tituluko I. kapituluan (Foru Komunitateko Administrazioaren eskumenak arautzen dira bertan), zehazki, 5. artikuluko h) atalean, ezartzen du Nafarroako Gobernuaren eskumena dela kirol teknikarien prestakuntza garatu eta arautzea.

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak kirol ikasketen antolaketa eta haren egituraren eta antolamenduaren printzipio orokorrak arautzen ditu hezkuntza sistemaren barrenean. Etapa, maila eta ikasketa mota guztiak eredu koherente batean artikulatzen ditu, zeinean kirol ikasketetako zikloek zeregin garrantzitsua betetzen baitute ikasleek kirol jarduera edo modalitate batean lan egiteko behar duten prestakuntzari begira. Eredu horrek, gainera, ikasleei laguntzen die lan eta kirol munduaren bilakaerari eta herritarren aktibotasunari egokitzen.

Foru dekretu honen bitartez, Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua eskuratzea ahalbidetzen duen erdi mailako heziketa zikloaren egitura eta curriculuma ezartzen dira. Araubide bereziko kirol ikasketen antolamendu orokorra ezartzen duen urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretua aplikatuta, eta Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 47. artikuluan Nafarroako Foru Komunitateari arlo honetan ematen zaizkion eskumenak erabiliz, curriculum honek uztailaren 23ko 933/2010 Errege Dekretua garatzen du. Arau horren bidez hipikako arlo hauetako kirol teknikarien tituluak ezartzen dira: jauzia, heziera eta lehiaketa osoa, batetik, eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa, bestetik. Horrekin batera, titulu horietako gutxieneko ikasketak eta sarbiderako baldintzak ere finkatzen dira.

Bestalde, abenduaren 28ko 248/1011 Foru Dekretuak (haren bidez araubide bereziko kirol ikasketen antolamendua eta garapena arautu ziren Nafarroako Foru Komunitatean) eredu bat zehaztu zuen araubide bereziko kirol ikasketen curriculuma garatzeko, egokitzeko modukoa kirol modalitate eta espezialitate bakoitzaren ezaugarri eta helburuetara, baita ikasleen ezaugarri eta beharretara ere.

Horregatik, Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa arloetako teknikariaren tituluaren curriculuma Nafarroako Foru Komunitatera egokitu eta garatzean, kontuan hartu dira abenduaren 28ko 248/2011 Foru Dekretu horrek onetsi dituen diseinuari buruzko jarraibideak.

2

Erregulazio honetan honako elementu hauek jorratzen dira, titulu honen curriculuma eratzen baitute: antolaketa, lanbide erreferentea, curriculuma, ikasketen iraupena, sarbideak eta ikasketak ezartzeko baldintzak.

Ikasketa hauek antolatzeari dagokionez, urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren 5.1 artikuluko a) atalean ezartzen denez, erdi mailako kirol ikasketak bi ziklotan banatuko dira: erdi mailako hasiera-zikloa eta erdi mailako bukaera-zikloa. Horregatik, foru dekretu honek, 3. artikuluan, ikasketa hauen antolaketa eta iraupena ezartzen du; batetik, hipikako erdi mailako hasiera-zikloari dagokionez, eta, bestetik, erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloari dagokionez.

3

Titulu honen lanbide erreferenteak, arau honen 4. artikuluan aurkeztu eta 1. eranskinean garatzen denak, oinarrizko bi alderdi ditu: tituludunaren lanbide profila eta haren lan jarduerari lotutako ingurune profesionala, pertsonala eta lanekoa eta kirolekoa. Lanbide profilaren barrenean, haren gaitasun orokorra zein den definitzen da eta erreferentzia gisa hartu diren lanbide kualifikazioak azaltzen dira. Lanbide kualifikazio horiek, alegia, Hipika eta zaldi arloetako kirol hastapena, otsailaren 4ko 146/2011 Errege Dekretuak arautua, eta Ingurune naturalean zaldi-ibilbideetan zeharreko gidaritza, azaroaren 16ko 1521/2007 Errege Dekretuak arautua, eta Zaldien zainketa eta maneiua izeneko kualifikazio osatugabea, maiatzaren 25eko 665/2007 Errege Dekretuaren bidez arautua, hainbat gaitasunek definitzen duten lanbide jarduketarako eta kirolerako gune batean biltzen dira. Gune horrek, euskarri gisa gehitu diren lanbide moduluekin batera, badu zabaltasun nahikoa eta behar adinako espezializazioa goi mailako teknikari honek lana lortuko duela bermatzeko.

4

5. artikulua, hari lotuta dauden 2. eta 3. eranskinekin batera -hasierako eta bukaera-zikloei dagokiena, hurrenez hurren-, Nafarroan arautzen den titulazioaren curriculumari buruzkoa da, eta bi zatitan dago banatua. Alde batetik, moduluen izena eta iraupena daude, eta bestetik, lanbidearen ikaskuntzaren muina osatzen duten moduluen garapena. Modulu guztietan, curriculumak egitura bera du: lehenik, multzo komun bat, bere baitan dituena kirol ikasketen modulu komunak (kirol hastapena, kirol teknifikazioa eta goi errendimendua izeneko prozesuei dagozkien lanbide gaitasunei lotutako prestakuntza); bigarren, multzo espezifiko bat, bere baitan dituena kirol prestakuntza zientifiko eta teknikoko moduluak, espezialitate bakoitzari dagozkionak; eta, azkenik, prestakuntza praktikoaren multzoa, 6. artikuluan eta 4. eranskinean tratatzen dena. Ziklo bakoitzeko multzo komuna eta espezifikoa gainditu ondoren eginen da prestakuntza praktikoaren multzoa.

5

Araubide bereziko kirol ikasketetan sartzeko eta aurrera egiteko baldintzei dagokienez, 7. artikuluan arautzen dira hipikako erdi mailako hasiera-zikloko ikasketetan sartzeko proba berariazkoak eta eskatzen diren kirol betebeharrak (hori guztia 5. eranskinean garatzen da).

Orobat, 11. artikuluan azaltzen da ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzeko aukera, eta 12. artikuluan eta 6. eranskinean azaltzen dira titulu honen baitan dauden moduluen eta gaitasun unitateen arteko baliozkotzeak, salbuespenak eta korrespondentziak.

6

13. artikuluan honako hau azaltzen da (7. eranskina du lotua): irakasleek eduki beharreko titulazioa, tituluen baliokidetasunak irakaskuntzaren ondorioetarako, tituluen baliokidetasunak prestakuntza praktikoaren multzoaren segimendua egiteko, baita sartzeko probak egiteko ere, eta ikastetxe publikoetako irakasleen betebeharrak.

7

Azkenik, foru dekretu honek azaltzen dituen azkeneko elementuak hauek dira: espazioak eta ekipamendua, irakasle/ikasle ratioa, eta kirol ikasketako moduluek duten prestakuntza-korrespondentzia irakasle esperientziarekin eta kirol esperientziarekin. 14., 15. eta 16. artikuluetan eta horiekin loturik dauden 8., 9. eta 10. eranskinetan azaltzen dira.

Horrenbestez, Hezkuntzako kontseilariak proposaturik, eta Nafarroako Gobernuak 2015eko martxoaren 11n egindako bilkuran harturiko erabakiarekin bat,

DEKRETATU DUT:

1. artikulua . Xedea.

Foru dekretu honen xedea da Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari tituluaren egitura eta curriculum ofiziala ezartzea Nafarroako Foru Komunitatean. Titulu hori araubide bereziko kirol ikasketen barrenean kokatzen da.

2. artikulua . Identifikazioa.

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua ondoko elementuen bidez identifikatzen da:

a) Izena: Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua.

b) Maila: Erdi mailako Kirol Ikasketak.

c) Iraupena: 1.280 ordu.

d) Europako erreferentea: HNSN-3 (hezkuntzaren nazioarteko sailkapen normalizatua).

3. artikulua . Antolaketa.

Uztailaren 23ko 933/2010 Errege Dekretuaren 3. artikuluarekin bat, Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua bi ziklo osotan banatzen da (errege dekretu haren bidez hipikako arlo hauetako kirol teknikarien tituluak ezarri ziren: jauzia, heziera eta lehiaketa osoa, batetik, eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa, bestetik. Horrekin batera, titulu horietako gutxieneko irakaskuntzak eta sarbiderako baldintzak ere finkatu ziren):

a) Hipikako erdi mailako hasiera-zikloa, 620 ordukoa.

b) Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloa, 660 ordukoa.

4. artikulua . Erreferentea eta lanbide jarduera.

Tituluaren lanbide profila, gaitasun orokorra, kualifikazioak, gaitasun unitateak, lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak, eta lanbide, lan eta kirol ingurunea foru dekretu honen 1 A) eranskinean zehazten dira, hipikako erdi mailako hasiera-ziklorako, eta 1 B) eranskinean, erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-ziklorako.

5. artikulua . Curriculuma.

1. 2 A) eranskinean jasotzen dira hipikako erdi mailako hasiera-zikloko helburu orokorrak. Foru dekretu honen 2 B) eranskinean zehazten dira haren moduluak eta iraupena.

2. 3 A) eranskinean jasotzen dira erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloko helburu orokorrak, eta 3 B) eranskinean zehazten dira haren moduluak eta iraupena.

3. Ikasketa hauek ematen dituzten ikastetxeek programazio didaktiko bat prestatuko dute Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikariaren ikasketen modulu bakoitzerako. Programazioaren zehaztapena, hura garatzen duten lan unitateen bitartez eginen da.

6. artikulua . Prestakuntza praktikoaren modulua.

1. Nafarroako Foru Komunitatean araubide bereziko kirol ikasketen antolamendua eta garapena arautzen dituen abenduaren 28ko 248/2011 Foru Dekretuaren 18. artikuluan azaltzen da prestakuntza praktikoaren modulua nolakoa izanen den.

2. Oro har, behin foru dekretu honen 4. eranskinean ezarritako kirol ikasketako moduluetan ebaluazio positiboa lortuta, egoki diren prestakuntza praktikoaren moduluak garatuko dira.

7. artikulua . Araubide bereziko kirol ikasketetan sartzea eta aurrera egitea.

1. Foru dekretu honetan arautzen diren araubide bereziko erdi mailako kirol ikasketetan sartzeko beharrezkoa izanen da abenduaren 28ko 248/2011 Foru Dekretuaren 8. artikuluan ezarritako baldintzak betetzea.

2. Hipikako erdi mailako hasiera-zikloan sartzeko, proba espezifikoak (foru dekretu honen 5. eranskinean ezarri dira) gainditu beharko dira.

3. Hasiera-zikloko proba espezifikoari 240 orduko prestakuntza esleitzen zaio, hipikako erdi mailako hasiera-ziklo osoaren barnean, uztailaren 23ko 933/2010 Errege Dekretuaren 25. artikuluko 2. atalean xedatutakoarekin bat.

8. artikulua . Sarrera proba espezifikoen eraginak eta indarra.

1. Hipikako erdi mailako hasiera-ziklorako ezartzen diren sarrera probak gainditzeak Estatuko lurralde osoan izanen ditu eraginak.

2. 5. eranskinean ezartzen diren proba espezifikoak gainditzeak 18 hilabeteko indarraldia izanen du, proba horiek bukatzen direnetik zenbatzen hasita.

9. artikulua . Goi mailako eta errendimendu handiko kirolariak proba espezifikoa gainditzetik salbuestea.

Hipikako erdi mailako hasiera-ziklorako proba espezifikoa gainditzetik salbuetsirik egonen dira honako hau frogatzen duten kirolariak:

a) Goi mailako kirolari izatea, Goi Mailako eta Errendimendu Handiko Kirolariei buruzko uztailaren 13ko 971/2007 Errege Dekretuko baldintzen arabera, egoki den kirol modalitate edo espezialitatean.

b) Autonomia erkidegoek hipikako errendimendu handikotzat edo horren baliokidetzat kalifikatutako kirolariak izatea, haien araudiaren arabera.

c) Espainiako Hipikako Errege Federazioak aukeratua izana Espainia ordezkatzeko, azken bi urteen barnean, gutxienez ere nazioarteko lehiaketa ofizial batean, kategoria absolutuan edo zaldizko gaztea kategorian, egoki den modalitatean. Hau ulertuko da “lehiaketa ofizialtzat”: Europako edo munduko txapelketak, oztopo-jauzia, heziera eta lehiaketa osoa diziplina hipikoetan.

d) Espainiako Hipikako Errege Federazioak emandako ziurtagiria dutenak, lauhazkako 7. maila frogatzeko oztopo-jauzian eta hezieran, eta lauhazkako 5. maila lehiaketa osoko hipikako modalitatean, federazio horren Zaldizkoen Titulazioen Erregelamenduarekin bat.

10. artikulua . Desgaitasuna frogatzen dutenak sartzeko beharkizunak.

Araubide bereziko kirol irakaskuntzen antolamendu orokorra ezartzen duen urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren arabera sar daitezke ziklo hauetara desgaitasuna duten pertsonak, eta administrazio eskudunen betebeharra da arrazoizko egokitzapenak egitea, sarbide horrek ez dezan sortu bidegabeko murrizketarik, aukera berdintasunaren kontra.

11. artikulua . Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari tituluak sarbidea ematen du Batxilergoaren edozein modalitatetan sartzeko.

12. artikulua . Baliozkotzeak eta salbuespenak.

1. Hezkuntza Ministerioak ezarriko du zein diren foru dekretu honek araututako multzo komunean egin daitezkeen baliozkotzeak, honako titulu hauek dituztenentzat: Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna (irailaren 24ko 1670/1993 Errege Dekretuak arautua), Gorputz Hezkuntzan diplomaduna eta Gorputz Hezkuntzan lizentziaduna edo graduduna (apirilaren 24ko 790/1981 Errege Dekretuak arautua), Gorputz Hezkuntzako maisu-maistra espezialista (abuztuaren 30eko 1440/1991 Errege Dekretuak arautua), Gorputz eta Kirol Jarduerak Animatzeko Goi Mailako teknikaria (abenduaren 22ko 2048/1995 Errege Dekretuak arautua) eta Natur Ingurunean Gorputz eta Kirol Jarduerak Gidatzeko teknikaria (abenduaren 22ko 2049/1995 Errege Dekretuak arautua), baita abenduaren 19ko 1913/1997 Errege Dekretuaren babesean ezarritako Batxilergoko irakasgaiak eta tituluak ere.

2. 6.A) eranskinean ezartzen da zer korrespondentzia dagoen titulu honetako kirol ikasketetako moduluen eta gaitasun unitateen artean, horiek egiaztatzeko.

3. 6.B) eranskinean ezartzen da zer korrespondentzia dagoen titulu honetako kirol ikasketetako moduluen eta gaitasun unitateen artean, horiek baliozkotzeko edo salbuesteko.

4. Kirol ikasketetako modulu komunak eta espezifikoak, izen eta kode berberak izanez gero, baliozkotu eginen dira.

5. Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrari buruzko urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoaren babesean ezarritako kirol ikasketetako edozein modalitate edo espezialitatetan, 1. edo 2. mailako multzo komuneko modulu guztiak gainditzen badira, honako hauen multzo komuneko modulu guztiak baliozkotuko dira: hipikako erdi mailako hasiera-zikloa, jauzia, heziera eta lehiaketa osoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloa, eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloa. Multzo komuneko modulu guztiak gainditzen badira, hipikako erdi mailako hasiera-zikloan, jauzia, heziera eta lehiaketa osoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloan, eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloan, dagokien mailako multzo komuneko modulu guztiak baliozkotuko dira, Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrari buruzko urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoaren babesean ezarritako tituluetan.

6. Foru dekretu honetan garatutako ikasketa hauetako hasiera- eta bukaera-zikloetako prestakuntza praktikoetako moduluak salbuets daitezke, osorik edo partez, segun zer korrespondentzia duten kiroleko edo laneko esperientziarekin. 6.C) eranskinean zehazten da.

13. artikulua . Irakasleen titulazioak eta beharkizunak betetzearen frogagiriak.

1. Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Kirol tituluko hasiera- eta bukaera-zikloko moduluetan irakasteko eskudantzia duten irakasleen titulazio beharkizunak foru dekretu honen 7. eranskinean jaso dira.

14. artikulua . Espazioak eta ekipamenduak.

1. Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari tituluko ikasketak emateko baimenduta dauden ikastetxeek izan behar dituzten irakaslekuak eta ekipamenduak foru dekretu honen 8. eranskinean jaso dira.

2. Hezkuntza Departamentuak zainduko du irakasleku eta ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak egokiak izatea, modulu bakoitzeko ikaskuntzaren emaitzen araberako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak garatzeko, eta ikasketen bilakaerak sortzen dituen eskarietara egokitu daitezen, horrela ikasketen kalitatea bermatuko baita.

15. artikulua . Irakasle/ikasle ratioa.

1. Multzo komuneko moduluak irakasteko, baita multzo espezifikoko moduluen kontzeptu-ikaskuntzaren emaitzekin lotutako edukiak irakasteko ere, hipikako erdi mailako hasiera-zikloan eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloan, irakasle/ikasle ratioa 1/30 izanen da.

2. Multzo espezifikoko moduluen prozedura-ikaskuntzaren emaitzekin lotutako edukiak irakasteko, hipikako erdi mailako hasiera-zikloan eta erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloan, irakasle/ikasle ratioa foru dekretu honen 9. eranskinean jasotakoa izanen da.

16. artikulua . Kirol ikasketetako moduluek esperientziarekin duten prestakuntzakorrespondentzia.

1. Foru dekretu honetan garatutako zikloetako ikasketa moduluek prestakuntza-korrespondentzia dute kirol entrenatzaileek duten irakaskuntzako esperientzia frogatuarekin (aurretik duten prestakuntzari dagokiona), hain zuzen ere urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuko lehenbiziko xedapen gehigarriak zehazten duenarekin (errege dekretu haren bidez ezarri zen araubide bereziko kirol irakaskuntzen antolamendu orokorra), bai eta abenduaren 19ko 1913/1997 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen gehigarriak adierazitako entrenatzaileen prestakuntzekin, eta korrespondentzia hori foru dekretu honen 10.A) eranskinean ezartzen da.

2. Foru dekretu honetan garatutako zikloetako ikasketa moduluek prestakuntza-korrespondentzia dute kirol modalitate honetan frogatzen den kirol esperientziarekin, eta 10.B) eranskinean ezartzen da zein den korrespondentzia hori.

17. artikulua . Irakasle espezialistak.

1. Kirol ikasketen moduluak ikastetxe publikoetan irakasteko, urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren 49., 50. eta 51. artikuluetan modulu horiek irakasteko gaitasunari buruz xedatutakoari jarraikiko zaio.

2. Multzo espezifikoko moduluak irakasteko eskumena irakasle espezialistei eta Bigarren Hezkuntzako katedradunen kidegoan eta Bigarren Hezkuntzako irakasleen kidegoan Gorputz Hezkuntzako espezialitatea duten kideei dagokie, baldin egoki den kirol modalitatean edo espezialitatean onetsitako maila goreneko titulua badute.

3. Hezkuntza Departamentuak Bigarren Hezkuntzako katedradunen kidegoan eta Bigarren Hezkuntzako irakasleen kidegoan Gorputz Hezkuntzako espezialitatea duten kideei baimena ematen ahalko die irakasle espezialistei esleitutako kirol irakaskuntzako moduluak irakats ditzaten, horretarako gaituta badaude eta ezartzen den berariazko profila baldin badute, Hezkuntzako kontseilariaren martxoaren 11ko 32/2013 Foru Aginduan ezarritako prozedurarekin bat, betiere egiaztatzen bada berariaz diseinatutako eta departamentuak aitortutako prestakuntza dutela, edo kirol modalitate eta/edo espezialitate horretako lanbide gaitasunei lotutako irakasle, lanbide edo kirol esperientzia dutela.

4. Hezkuntza Departamentuak irakasle espezialistak gehitzen ahalko ditu kirol ikasketen zenbait modulutan irakasle gisa jardun dezaten, urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren 51. artikuluan ezarri bezala.

5. Urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren 51. artikuluaren a), b) eta c) ataletan aipatzen diren pertsonek lan edo administrazio araubidean jardunen dute irakasle gisa, aplikatu beharreko araudiarekin bat, eta inola ere ez da gehieneko irakastordu kopururik ezarriko irakasle bakoitzeko eta ikasturte bakoitzeko.

Xedapen Indargabetzaile Bakarra. Arauak indargabetzea.

Indarrik gabe uzten dira foru dekretu honetan xedatutakoari kontra egiten dioten maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.

Azken Xedapenetan Lehena. Ezarpena.

2015-2016 ikasturtetik aurrera, Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak noiznahi ezar dezake foru dekretu honetan arautzen den curriculuma, abenduaren 28ko 248/2011 Foru Dekretuaren 7. artikuluan ezarritako edozein modalitatetan.

Azken Xedapenetan Bigarrena. Indarra hartzea.

Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.

Iruñean, 2015eko martxoaren 11n.-Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Yolanda Barcina Angulo.-Hezkuntzako kontseilaria, José Iribas Sánchez de Boado.

1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA

1. ERANSKINA

A) Hipikako Erdi Mailako Hasiera-zikloa

a) Gaitasun orokorra.

Hipikako erdi mailako hasiera-zikloko gaitasun orokorra honetan datza: ekitazio kirolaren hastapena dinamizatzea, irakastea eta zehaztea; kirolariak antolatzea, zaintzea eta haiei laguntzea, maila honi dagozkion jarduera, lehiaketa eta ekitaldietan parte hartzen dutenean; eta zaldiz dabiltzanak era askotako lurretan barna gidatzea; betiere, erreferentziako programazioan ezarritako jarraibideen arabera, segurtasunez eta ingurumena errespetatuz, eta kalitate maila optimoarekin, kirolariak pozik geldi daitezen jarduerarekin.

b) Lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak.

1) Oinarrizko teknikak ongi jakitea, kirol hastapenari dagozkion zereginak garatzeko behar beste.

2) Zaldizkoari arreta ematea, jardueraren ezaugarrien berri emanez, zaldizkoaren motibazio eta interesei buruz informazioa jasoz, eta ekitazioa praktikatzeko motibazioa piztuz.

3) Zaldizkoen abilezia eta trebetasun espezifikoak baloratzea, horien maila zehazteko, eta, hala, talde batean sar daitezela proposatzeko eta neurri zuzentzaile egokiak hartzeko.

4) Ekitazioaren hastapenean irakaskuntza-ikaskuntzako saioa zehaztea, erreferentziako programazioarekin bat, taldera eta dauden baldintza materialetara egokituz, kontuan izanik balio hauek transmititzea: ohitura osasungarriak eta zaldia eta norbera errespetatzea eta zaintzea.

5) Ekitazioaren hastapenean irakaskuntza-ikaskuntzako saioa zuzentzea, dauden gorabeherak konponduz, proposatutako helburuen araberako parte-hartzea eta errendimendua lortzeko, betiere beharrezkoak diren ingurumeneko arauekin eta segurtasun tarteekin bat.

6) Ekitazioaren hastapen mailan jarduteko behar diren bitartekoak egokitzea, prestatzea eta garraiatzea, betiere bermatuz eskura egonen direla eta segurtasuna izanen dela, eta ingurumeneko arauak errespetatuz.

7) Ekitazioaren hastapen mailako jarduerako segurtasuna kontrolatzea, gainbegiratuz erabiltzen diren instalazioak, bitartekoak eta zaldiak, eta aurkitzen diren arrisku egoeretan lagunduz edo erreskatatuz.

8) Lehen esku-hartzea egitea istripuan edo larrialdi egoeran.

9) Zaldizkoak aukeratzea mailaren eta ezaugarrien arabera, egiaztatuz egokitzen direla ekitazioaren hastapen mailako eskakizunetara, proposatutako helburuak errespetatuz eta aurreikusitako segurtasun tarteei jarraikiz.

10) Kirolariei laguntzea ekitazioaren hastapen mailako lehiaketetan eta zaldi gaineko ibilbideetan eta bestelako jardueretan, esperientzia motibagarria eta segurua izan dezaten, beharrezkoak diren ingurumen arauen eta segurtasun tarteen barnean.

11) Kirolariak zuzentzea ekitazioaren hastapen mailako lehiaketetan, betiere joko garbiaren eta besteenganako errespetuaren balio etikoen barnean, eta haien erantzukizuna eta eginahal pertsonala indartuz.

12) Hipikaren hastapeneko lehiaketak eta ekitaldiak antolatzeko eta kudeatzeko laguntza ematea eta horietan parte hartzea, kirolaria ekitazioaren jarduerara erakartzeko eta haren atxikipena eta leialtasuna lortzeko.

13) Zaldia elikatzea, fisikoki ongi mantentzea, maneiatzea, eta hari behar diren oinarrizko zainketak eta lehen laguntza ematea, behar diren baldintzei eutsiz ekitazioaren hastapeneko jarduerak egiteko.

14) Saioaren garapena baloratzea, behar den informazioa jasoz eta prozesatuz, egoki diren erabakiak hartzeko, eta hala egokitzeko eta hobetzeko ikaskuntza-irakaskuntzaren prozesu iraunkorra eta ekitazioaren hastapeneko jarduerak.

15) Norberaren jokaera etikoaren bidez transmititzea balio hauek: joko garbia, besteenganako errespetua eta zaldiaren eta norberaren errespetua eta zainketa.

16) Norberaren erantzukizunaren, eginahalaren eta berrikuntzaren espirituari eustea, kirol teknikariaren eginkizunen barnean.

17) Eginkizunak betetzeko talde lanaren barnean, ekimenari eta autonomiari eustea.

18) Zaldiak egoki aukeratzea eta prestatzea, zaldizkoen maila teknikoaren arabera, hobeki gauza daitezen saioa eta zaldi gaineko ibilbideak, eta segurtasuna berma dadin.

c) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.

Hipikako erdi mailako hasiera-zikloan biltzen diren kualifikazioak eta gaitasun unitateak honako hauek dira:

Osatu gabeko lanbide kualifikazioak:

AFD505_2: Hipika eta zaldi arloetako kirol hastapena, honako gaitasun unitate hauek dituena:

-UC1646_2: Hipika eta zaldi arloetan hastapeneko saio sekuentziatuak zehaztea, zuzentzea eta dinamizatzea.

-UC1647_2: Zaldizkoak sustatzeko eta babesteko ekintzak dinamizatzea, hipika eta zaldi arloetako ekitaldi eta lehiaketetan.

AFD339_2: Ingurune naturalean, zaldi-ibilbideetan zeharreko gidaritza, honako gaitasun unitate hauek dituena:

-UC1080_2: Zaldi gainean ibiltzeko oinarrizko teknikak ongi jakitea.

-UC0719_2: Zaldi azienda elikatzea eta horren maneiu orokorra eta lehen laguntza.

-UC1081_2: Jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea.

-UC0272_2: Lehen esku-hartzea egitea istripuan edo larrialdi egoeran.

AGA226_2: Zaldien zainketa eta maneiua, honako gaitasun unitate hau duena:

-UC0720_2: Zaldi aziendaren higienea, zainketa eta mantentzea gauzatzea.

d) Lanbide, lan eta kirol arloetako ingurunea.

Profesional honek eremu publikoan garatzen du lanbide jarduera, bai Estatuko Administrazio Orokorrean, autonomia erkidegoetako administrazioetan edo toki administrazioetan, bai entitate pribatuetan -izan enpresa handi, ertain edo txikiak-, kirol patronatuetan, udalaren kirol entitateetan, federazioetan eta kirol eta gizarte klubetan, ekitazio eskoletan eta zaldi zentroetan, ikastetxeetan, eskolaz kanpoko jardueren zerbitzu enpresetan, udalekuetako etxeetan, non kirol eta josteta jarduerak eskaintzen diren hipika ezagutu eta hartan hastearekin loturik.

Kirolaren, aisialdiaren, denbora librearen eta turismoaren sektoreetan kokatzen da.

Profesional hauen zeregin eta lanpostu garrantzitsuenak honako hauek dira:

-Ekitazioan hasteko monitorea.

-Hipikako lehiaketan hasteko entrenatzailea.

-Era askotako lurretan zaldi gainean ibiltzeko txangoetarako gidaria.

Enplegu publikoan sartzeko indarreko araudian aurreikusitako printzipioekin eta beharkizunekin bat beteko dira eremu publikoko ogibide eta lanpostu horiek.

B) Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Erdi Mailako bukaera-zikloa

a) Gaitasun orokorra.

Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloko gaitasun orokorra honetan datza: zaldizkoen eta zaldien oinarrizko entrenamendua eta hobekuntza teknikoa egokitzea, zuzentzea eta dinamizatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetako ekitazioaren kirol teknifikazioaren etapan; kirolariak antolatzea, zaintzea eta haiei laguntzea, maila honi dagozkion jarduera, lehiaketa eta ekitaldietan, behar diren baliabide materialak kudeatzea eta haien ardurapeko teknikarien jarduerak koordinatzea, kirol-hasmentako mailan jarduerak, lehiaketak eta ekitaldiak antolatzea, natur ingurunean ibilbideak ezartzea eta diseinatzea eta kirolariak eta erabiltzaileak gidatzea zaldi bideetan, desgaitasuna duten zaldizkoen jarduerak zehaztea, zuzentzea eta egokitzea; kirol talentuak (zaldizko-zaldi bikoteak) aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuan laguntzea; betiere, erreferentziako programazioan ezarritako jarraibideen arabera, segurtasunez eta ingurumena errespetatuz, eta kalitate maila optimoarekin, kirolariak pozik geldi daitezen jarduerarekin.

b) Lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak.

1) Kirolaria baloratzea eta aukeratzea, bere mailaren eta ezaugarrien arabera, hobekuntza teknikoaren erreferentziako programaziora egokitzeko, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan.

2) Zaldizkoaren oinarrizko entrenamendu saioa egokitzea eta zehaztea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, erreferentziako programazioaren arabera, kontuan izanik balio hauek transmititzea: ohitura osasungarriak eta zaldia eta norbera errespetatzea eta zaintzea.

3) Kirol teknifikazioaren etaparako, hasmenta eta hobekuntza tekniko-taktikoko programa espezifikoak egokitzea eta zehaztea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, programazio orokorrarekin bat.

4) Ekitazioa irakasteko eta kirol-hasmentarako programak diseinatzea, kirol teknifikazio prozesuei jarraikiz, kontuan izanik balio hauek transmititzea: ohitura osasungarriak eta zaldia eta norbera errespetatzea eta zaintzea.

5) Kirol talentuak (zaldizko-zaldi bikoteak) aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuan laguntzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, erreferentziako jarraibideekin bat, kirolean baliotsuak izan daitezkeenak identifikatzen bulkada eta erraztasunak emateko.

6) Zaldizko/zaldi bikotearen oinarrizko entrenamendu saioa gidatzea, kirol teknifikazioaren etapan, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, eta jendea zaldi ibilbideetan gidatzea, dauden gorabeherak konponduz, proposatutako helburuen araberako parte-hartzea eta errendimendua lortzeko, betiere beharrezkoak diren ingurumeneko arauekin eta segurtasun tarteekin bat.

7) Teknifikazio mailako praktikan segurtasuna kontrolatzea, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, erabilitako instalazioak eta bitartekoak gainbegiratuz eta aurkitzen diren arrisku egoeretan lagunduz edo erreskatatuz, eta lehen esku-hartzea eginez istripuan edo larrialdi egoeran.

8) Zaldi gaineko ibilbideak ezarri, diseinatu eta antolatzea, baita natur ingurunean jendea gidatzeko jarduerak ere, behar diren bitartekoekin, testuinguruaren diagnosi-azterketa eginez, eta segurtasun protokoloak eta ingurumeneko araudia errespetatuz.

9) Behar diren bitartekoak eta baliabideak kudeatzea zaldi txangoen zerbitzua emateko, eskatzen diren kalitate mailarekin, kostu mugarekin eta aurreikusitako helburuekin.

10) Kirolariei laguntzea eta horiek gidatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, orientazio tekniko-taktiko zuzenenak emanez eta erabaki egokienak hartuz lehiaketa ongi garatzeko, bermatzeko zaldizkoak eta zaldiak baldintza egokienetan hartuko dutela parte, betiere balio etiko hauen barnean: joko garbia, besteenganako errespetua eta zaldiaren eta norberaren errespetua.

11) Kirol-hasmentari dagozkion ekitaldiak antolatzea, eta lehiaketetan eta teknifikazio-ekitaldietan laguntzea eta esku hartzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, kirolaria kirol modalitate honen praktikara erakartzeko eta haren atxikipena eta leialtasuna lortzeko.

12) Ibilbideak eta lehiaketa zirkuituak diseinatzea iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan aritzeko, teknifikazio mailan, betiere bermatuz eskura egonen direla eta segurtasuna izanen dela, eta ingurumeneko arauak errespetatuz.

13) Zaldia maneiatzea, elikatzea eta behar dituen zainketa espezifikoak ematea, baldintza egokiei eutsiz teknifikazio jarduerak egiteko, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan.

14) Zaldiaren heziera eta entrenamendua egokitzea eta gauzatzea kirol teknifikazioaren etapan, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, erreferentziako programazioaren arabera, balio hauek kontuan izanik: ohitura osasungarriak eta zaldia errespetatzea eta zaintzea.

15) Ekitazioan hasteko saioa egokitzea eta gidatzea, desgaitasuna duten zaldizkoen beharrei eta erreferentziako programei jarraikiz, parte-hartzea izan dadin ezarritako helburuen araberakoa, betiere ingurumeneko arauekin eta baimendutako segurtasun tarteekin bat.

16) Ekitazioaren hasmentan ardura duten beste teknikari batzuk koordinatzea, horien programazioa gainbegiratuz eta langileak eta baliabideak antolatuz; hori dena dinamizatzeko helburuz, eta teknikarien arteko harremana eta jarduerako errendimendua hobetzeko asmoz.

17) Kirol teknifikazioaren prozesua ebaluatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan eta zaldi turismoko txangoen gauzatzean, behar den informazioa bilduz iritziak eratzeko, eta programak egokitzea, oinarrizko entrenamendua etengabe hobetzeko, baita teknifikazio mailari dagozkion jarduerak hobetzeko ere.

18) Norberaren erantzukizunaren, eginahalaren eta berrikuntzaren espirituari eustea, kirol teknikariaren eginkizunen barnean.

19) Eginkizunak betetzeko talde lanaren barnean, ekimenari eta autonomiari eustea.

20) Norberaren jokaera etikoaren bidez transmititzea balio hauek: joko garbia, besteenganako errespetua eta zaldiaren eta norberaren gorputzaren errespetua eta zainketa.

c) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.

Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, erdi mailako bukaera-zikloan biltzen diren kualifikazioak eta gaitasun unitateak honako hauek dira:

Lanbide kualifikazio osoa:

AFD339_2: Ingurune naturalean, zaldi-ibilbideetan zeharreko gidaritza, honako gaitasun unitate hauek dituena:

-UC1079_2: Era askotako lurretan zaldi gainean ibiltzeko txangoak ezartzea eta antolatzea.

-UC1080_2: Zaldi gainean ibiltzeko oinarrizko teknikak ongi jakitea.

-UC0719_2: Zaldi azienda elikatzea eta horren maneiu orokorra eta lehen laguntza.

-UC1081_2: Jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea.

-UC0272_2: Lehen esku-hartzea egitea istripuan edo larrialdi egoeran.

d) Lanbide, lan eta kirol arloetako ingurunea.

Profesional honek eremu publikoan garatzen du lanbide jarduera, bai Estatuko Administrazio Orokorrean, autonomia erkidegoetako administrazioetan edo toki administrazioetan, bai entitate pribatuetan -izan enpresa handi, ertain edo txikiak-, kirol patronatuetan, udalaren kirol entitateetan, federazioetan, teknifikazio zentroetan, kirol eta gizarte klubetan, ekitazio eskoletan, zaldi zentroetan, ikastetxeetan eta eskolaz kanpoko jardueren zerbitzu enpresetan, non kirol eta josteta jarduerak eskaintzen diren hipikaren teknifikazioarekin loturik.

Kirolaren, aisialdiaren eta denbora librearen sektoreetan kokatzen da.

Profesional hauen zeregin eta lanpostu garrantzitsuenak honako hauek dira:

-Teknifikazio entrenatzailea iraupenean, trec-ean eta zaldi turismoan.

-Zaldi turismoko irakasle-gidaria.

-Hipikaren hasmentako beste teknikari batzuen koordinatzailea.

-Hipikaren sustapen eta hasmentarako ekitaldien kudeatzailea eta antolatzailea.

-Teknifikaziorako erresistentzia lasterketetarako ibilbideen diseinatzailea.

-Distantzia luzeetako zaldi ibilbideen diseinatzailea.

2. ERANSKINA. HIPIKAKO ERDI MAILAKO HASIERA-ZIKLOAREN CURRICULUMA

2. ERANSKINA

A) Hasiera-zikloaren helburu orokorrak

a) Maila honi dagozkion ekitazioko oinarrizko teknikak gauzatzea, behar den segurtasunez eta egindakoaz jabetuz, eredu izateko ekitazioaren hasmentako irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan.

b) Jarduerari buruzko informazioa ezartzea eta transmititzea, eta zaldizkoei buruzko informazioa biltzea. Informazioaren ezaugarriak aztertuko dira eta ezarritako prozedurak aplikatuko, zaldizkoei arreta emateko eta motibatzeko.

c) Gauzatze teknikoa aztertzea, hasmentako mailan, ezarritako prozedurak erabiliz eta gauzatze teknikoa konparatuz ekitazioaren hasmentako estandarrekin, zaldizkoen gauzatzea baloratzeko, horien maila zein den ezartzeko eta taldekatzea zehazteko.

d) Erreferentziako programazioa eta saioaren antolaketa interpretatzea eta egokitzea, eginkizunak aukeratzeko eta horiek denboran banatzeko, bereiziz taldearen ezaugarriei buruzko informazioa eta baldintza materialei buruzkoa. Hala, ekitazioaren hasmentako irakaskuntza-ikaskuntza saioa zehaztuko da; betiere, balio hauek transmitituz: ohitura osasungarriak eta zaldia eta norbera errespetatzea eta zaintzea.

e) Zuzendaritza teknikak eta gertakariak kontrolatzeko prozedurak aukeratu eta erakustea, behaketa eta kontrol tresnak aplikatuta eta kasuak ebatzita, ekitazioaren hasmentako irakaskuntza-ikaskuntzako saioak bultzatzeko.

f) Ekitazioaren hasmentan, bitarteko materialak eta instalazioak aukeratzea, egiaztatzea eta doitzea, ezarritako prozedurak aplikatuz, konpontzeko eta mantentzeko tresnak erabiliz, bitartekoak eskura egon daitezen eta egoki erabil daitezen, segurtasun baldintza hoberenetan eta ingurumeneko araudia errespetatuz.

g) Ekitazioaren kirol arloko hasmentan, instalazioen eta bitartekoen segurtasun baldintzak identifikatzea, eta ezarritako prozedurak eta indarreko araudia aplikatzea, ekitazioa praktikatzean segurtasuna kontrolatzeko.

h) Laguntza eta erreskate teknikak aukeratzea eta erakustea, ezarritako prozedurak aplikatuz, arrisku egoeretan esku hartzeko.

i) Lehen laguntza deskribatu, prestatu eta gauzatzea, kasuen ezaugarriak identifikatuz eta ezarritako protokoloak aplikatuz, lehen esku-hartzaile izateko istripua edo larrialdi egoera gertatuz gero.

j) Ekitazioaren hasmentako lehiaketen eta hipika-ekitaldien ezaugarriak identifikatzea, eta erregelamendua eta lehiaketa-oinarriak aztertzea, zaldizkoak aukeratzeko horien mailaren eta ezaugarrien arabera.

k) Zaldizkoak inskribatzeko eta laguntzeko prozesuak identifikatzea eta deskribatzea, baita ekitazioaren hasmentako lehiaketen eta hipika-ekitaldien alderdi teknikoak eta taktikoak ere. Horretarako, ezarritako prozedurak aplikatuko dira, eta kontuan izanen araudiak eta protokoloak, hasmentako mailako hipikako lehiaketetan kirolariak laguntzeko eta gidatzeko.

l) Zaldi gainean doazenak laguntzeko teknikak eta estrategiak deskribatu, aukeratu eta frogatzea. Horretarako, behatze, kontrol eta dinamizatze prozedurak aplikatu eta kasu hipotetikoak ebatziko dira.

m) Ekitazioaren hasmentako lehiaketen eta hipika-ekitaldien antolaketa ezaugarriak identifikatzea eta deskribatzea, behar diren langileak eta bitartekoak zein diren azalduz, horrelako ekitaldien antolaketa eta kudeaketan esku hartzeko.

n) Behar diren prozedurak, oinarrizko teknikak eta materialak identifikatzea, eta deskribatzea zer printzipio dauden zaldiak elikatzeko, mantentzeko, maneiatzeko eta horiei oinarrizko zainketak, higiene arreta eta lehen laguntza emateko.

ñ) Jardueraren garapenean parte hartzen duten aldagaiak identifikatzea eta deskribatzea, ezarritako prozedurak aplikatuz eta lortutako informazioa sailkatuz, ekitazioaren hasmentako jardueren garapena baloratzeko.

o) Balioak eta jarrerak eskuratzeko prozesuaren ezaugarriak identifikatu eta deskribatzea, eta zaldizkoengan duten eraginez jabetzea eta horiek arrazoitzea, norberaren portaera etikoaren bidez kirol jardueraren balioak besteenganatzeko.

p) Konpromisoaren, ongi egindako lanaren eta etengabeko ikaskuntzaren balioak onartu eta sustatzea, balio horiek islatzen dituzten jarrerak deskribatuz, norberaren erantzukizunaren, ahaleginaren eta laneko berrikuntzaren espirituari eusteko, teknikari gisako lanean.

q) Talde lanaren oinarria diren printzipioak identifikatu eta deskribatzea, jakinez zein garrantzitsuak diren lidergoa eta komunikazioa lantaldearen barreneko ekimenari eta autonomiari eustekoa.

r) Eskolako zaldiaren nortasuna eta gaitasunak identifikatzea, eta zuzenketak egiteko eginkizunak proposatzea, zaldia prestatzeko, haren gainean ibiltzeko hasmentako jardueretan, segurtasunez.

B) Lanbide moduluak

a) Izena eta iraupena.

Hipikako Kirol Teknikariaren Hasiera-zikloko multzo komun eta espezifikoetako moduluak azaltzen dira zerrenda batean.

a.1) Multzo komuna.

KODEA

IZENA

ORDUAK, GUZTIRA

MED-C101

Kirol portaeraren oinarriak

20

MED-C102

Lehen laguntza

30

MED-C103

Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna

5

MED-C104

Kirol antolaketa

5

a.2) Multzo espezifikoa.

KODEA

IZENA

ORDUAK, GUZTIRA

MED-HIHI102

Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

20

MED-HIHI103

Hipologia

30

MED-HIHI104

Hipika irakasteko metodologia

70

MED-HIHI105

Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

30

MED-HIHI106

Hipikako ekitaldiak

20

MED-HIHI107

Prestakuntza praktikoa

150

b) Lanbide moduluen garapena

b.1) Multzo komuna

Modulua: Kirol portaeraren oinarriak.

Kodea: MED-C101.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Pertsonaren ezaugarri motor, psikologiko, afektibo eta sozialak identifikatzen ditu, eta haurtzaroko heldutasun aldiekin erlazionatzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Haurtzaroko heldutasun aldiak deskribatu dira, eta bakoitzaren berezitasunak identifikatu.

b) Informazioa biltzeko oinarrizko teknikak aplikatu dira, pertsonaren datu adierazgarriak eskuratzeko.

c) Jendearen haurtzaroko interes eta motibazio bereizgarriak identifikatu dira.

d) Neska-mutilen ezaugarriak deskribatu dira, mugimenduaren eta psikologiaren aldetik, mugimenduaren ikaskuntza prozesuaren lehen etapan.

e) Kirolariaren berezko garapen osasuntsua, haren heldutasun egoerarekin bat datorrena, errespetatzeko gogoa erakutsi da.

f) Pertsonak aldi horietan gorputz eta kirol arloko esperientzia desberdinak izatearen eta goizegi ez espezializatzearen garrantzia baloratu da.

2. Arreta ematen dio kirolariari, komunikatzeko eta motibatzeko hainbat teknika deskribatu eta aplikatuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Komunikazioaren teknikak, ahozkoak eta bestelakoak, identifikatu dira, kirolaren ingurunea kontuan hartuta erabil baitaitezke.

b) Informazioa trukatzeko komunikazio teknika egokienak aukeratu dira, baita materialaren eta ikasleen kokalekua ere.

c) Hainbat modu identifikatu dira, informazioa atzemateko eta hartan oinarrituta erabakiak hartzeko.

d) Komunikazioa zailtzen duten oztopo eta interferentzia nagusiak identifikatu ditu.

e) Pertsonen arteko harremanetan trebetasun sozialak eta komunikaziokoak izatearen garrantzia baloratu da.

f) Sexuen berdintasuna kontuan hartuko duen hizkuntza erabiltzearen garrantzia baloratu da.

g) Proposatutako zereginak aurkeztean, komunikazioaren teknika eta estrategiak erabili dira, eta parte hartze eta motibazio handiagoa lortu.

h) Pertsona guztien motibazioa eta gozamena mantentzearen garrantzia baloratu da, giltzarria baita kirola egiten jarraitzeko eta hurrengo etapetan ez uzteko.

i) Ikaskuntzaren prozesua emaitzaren gainetik baloratzeko interesa erakutsi da.

j) Kirolari gazteen kirol hastapeneko autonomia, espontaneotasuna eta sormena baloratu dira.

3. Taldea gidatzen du, gatazkak konpontzeko estrategiak eta talde dinamikak aukeratu eta aplikatuta, testuinguruaren ezaugarrien arabera.

Ebaluazio irizpideak:

a) Taldearen kirol hastapeneko funtsezko ezaugarriak deskribatu dira; batez ere harreman sozialeko eta generoko faktoreak kontuan hartuta.

b) Gatazka iturri nagusiak, norberarenak zein taldekoak, deskribatu dira saioan.

c) Informazioa biltzeko estrategiak aplikatu dira, taldea hobeki ezagutzeko.

d) Elkarlanaren bidezko ikaskuntzan eta talde lanean oinarritutako talde dinamikak aplikatu dira.

e) Gatazkak konpontzeko estrategiak erabili dira taldean, errespetu, zintzotasun, enpatia, konpromiso eta genero berdintasunaren balioak bultzatuz eta hedatuz.

f) Kirolari taldea kontrolatzeko tresnak identifikatu eta aplikatu dira.

g) Jarrera tolerantearen eta enpatiaren garrantzia baloratu da, taldearen konfiantza lortzeko.

h) Jendearen interesak errespetatzeko gogoa erakutsi da, aurreiritziak saihestuz eta norberaren elementu bereizgarriak baloratuta, hala nola: emozioak, sentimenak, nortasuna, sexua, ezaugarri morfologikoak, kultur jatorria, gizarte maila.

i) Neska-mutilen kirol hastapenean eragin positiboa edo negatiboa duten familia eta gizarte egoeraren alderdiak deskribatu dira.

j) Kirol hastapenean, familia inguruko edo gizarte egoeraren jarrera negatiboak zuzentzeko estrategia eta teknika egokiak aplikatu dira.

k) Familiaren eta gizarte egoeraren balio positiboen garrantzia aztertu da kirola praktikatzeko.

4. Balio pertsonalak eta sozialak hedatzen ditu, teknika egokiak aplikatuz eta norberaren jarrera eta portaerei buruz gogoeta eginez.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirolaren bidez heda daitezkeen balio pertsonalak eta sozialak deskribatu dira.

b) Kirol hastapenean, kirolarientzat erreferentziako eredu etikoa izatearen garrantzia baloratu da.

c) Gogoeta egin da norberaren aurreiritzi eta estereotipoei buruz, baita generokoei buruz ere.

d) Kirola baliatuz, etikaren eta moralaren arabera hezteko interesa erakutsi da.

e) Kirolaren bidez, balio pertsonalak eta sozialak hedatzeko estrategiak identifikatu eta deskribatu dira.

f) Baterako hezkuntza sustatzeko estrategiak identifikatu dira.

g) Kirola egitean, joko garbia, norbera, besteak eta ingurunea errespetatzearen garrantzia baloratu da.

h) Kirol praktikaren izaera ludikoa defendatu eta mantentzearen garrantzia baloratu da.

Edukiak.

Norbanakoaren ezaugarri motor, psikologiko, afektibo eta sozialak haurtzaroan.

-Neska-mutilen garapen pertsonala kirol hastapenean:

Hazkuntza, heldutasuna eta garapena.

Mugimenduaren oinarrizko ereduak haurtzaroan.

Neska-mutilen ezaugarri motor, psikologiko, afektibo eta sozialak.

Informazioa biltzeko oinarrizko teknikak, informazioa prozesatzeko teoriatik abiatuta.

-Gorputz eta kirol jarduera haurtzaroaren heldutasun aldietan:

Kirol hastapena.

Kirol esperientzien dibertsitatea eta aldagarritasuna hastapenean eta haren eragin positiboak garapen motorrerako.

Heldutasun egoerak eta banakoen arteko aldeak zein norberaren barrenekoak errespetatzea.

Komunikazioa eta motibazioa kirol jardueran.

-Haurtzaroaren motibazio eta jarrerak kirolaren praktikan:

Barreneko eta kanpoko motibazioak.

Helburuen teoria.

Kirola uzteko gazteen arrazoi nagusiak. Lehiaketari ematen zaion garrantzia.

Parte-hartzea, motibazioa eta gozamena sustatzeko estrategiak, kirolean jarraitzeko elementu giltzarri gisa, generoaren aldeak kontuan hartuta.

Ikaskuntza prozesuaren balorazioa, kirol emaitzatik harago.

Ikasleen jarreraren balorazioa, haien gaitasunetik harago.

-Komunikazioaren prozesua. Elementuak, motak eta zailtasunak.

Komunikatzeko teknikak: hitz bidezkoak eta bestelakoak.

Testuinguruko komunikazioaren gaineko balorazioa: komunikazioaren prozesuan laguntzen duten elementuak, oztopoak eta inhibitzaileak.

Tokiaren eta ikasleen kokaera kirol saioko komunikazioa hobetzeko.

Kirol saioko hasierako informazioa eta atzeraelikadura (feedbacka).

Komunikatzeko abileziak eta abilezia pertsonalak eta sozialak, pertsonen arteko harremanetan.

Hizkuntzaren erabilera ez sexista.

-Taldeak gidatzea kirol jardueretan.

-Gatazka iturriak kirol taldean:

Elkarren arteko konfiantza falta.

Lehiakortasuna eta lidergoa.

Diskriminazioa: generoko arrazoiengatik, gaitasunagatik, jarrera xenofoboak.

Neska-mutilen banako interesen arteko aldea.

Taldeen dinamika kirol hastapenean eta haren garrantzia.

-Taldearen balorazio soziologikora bideratutako dinamikak eramatea:

Taldea aurkeztu eta ezagutzeko dinamikak.

Teknika soziometrikoak.

-Elkarren arteko lanera eta gatazkak konpontzera bideratutako talde dinamikak gidatzea:

Norbera ezagutzeko dinamikak, berrespen pertsonalerako eta autokonfiantzarako.

Elkarren arteko konfiantza sortzeko dinamika sozioafektiboak.

Taldeko lanaren dinamikak: taldearen erantzukizunari, erabakiak kontsentsuz hartzeari eta talde lanaren eraginkortasunari buruzkoak.

-Gatazkak talde txikietan konpontzeko dinamikak, honako hauetarako:

Arazoaren identifikazioa.

Arazoaren konponbidea.

-Entrenamendu errutinen ezaugarriak, sailkapena eta haiek aplikatzeko jarraibideak.

-Taldeko arauen ezaugarriak, sailkapena eta haiek aplikatzeko jarraibideak.

-Taldeko arauak hautsi ondoren nola jokatu dioten jarraibideak.

-Kirol hastapeneko taldeetan teknikariak esku hartzeko ereduak:

Eredu autoritarioa.

Eredu permisiboa.

Eredu demokratikoa.

-Familiaren inguruko jarrerak eta eragina kirol hastapenean.

-Neska-mutilak kirolean hasteko eragin positiboa duten familiako baldintzak.

-Kirol hastapenean familiarrek maizen izaten dituzten jokabide eta jarrera negatiboak:

Gehiegizko presioa seme-alabei, lehia daitezen.

Portaera eta jarrera erasokor eta indarkeriazkoak.

Interferentziak kirol teknikariarekin.

-Familia inguruan esku hartzeko estrategiak kirol hastapenean. Elkarrizketa, kirolariaren legezko arduradunekin.

Balio pertsonalak eta sozialak kirolean.

-Kirola, balio pertsonal eta sozial positiboen zein negatiboen hedatzaile.

-Kirol teknikariaren erantzukizuna balio etikoak kirolaren bidez hedatzeko, eta kontrako balioak galarazteko.

-Kirolaren berezko ontasunaren ideia gainditzea, balio etikoen hedadurari dagokionez.

-Moralaren aurkako jokabide ohikoenak kirolaren praktikan.

-Joko garbia eta gizalegea (jokabide etikoak kirolaren praktikan).

-Balioak kirolean garatzeko teknika eta estrategiak: gogoeta, kontsentsuzko arauak ezartzea, judizio morala, jokabidearen autokontrola, analisia, enpatia garatzea, etikoki garrantzitsuak diren gaien ulermen kritikoa eta talde topaketak.

-Autoebaluazioa eta gogoeta norberaren aurreiritzi eta estereotipoei buruz, baita generokoei buruz ere.

Modulua: Lehen laguntza.

Kodea: MED-C102.

Iraupena: 30 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Hasierako balorazioa egiten du: ezarritako protokoloen araberako balorazio teknikak aplikatzen ditu, eta horiek anatomiaren eta fisiologiaren printzipioei lotzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Bizi konstanteak identifikatu eta neurtu dira.

b) Kasu bakoitzean jarraitu beharreko balorazio protokoloak identifikatu eta deskribatu dira.

c) Hezur eta artikulazioetako lesioak identifikatu eta deskribatu dira, baita haiek eragiteko sintoma eta mekanismoak ere.

d) Muskulu eta tendoietako lesioak identifikatu eta deskribatu dira, baita haiek eragiteko sintoma eta mekanismoak ere.

e) Hainbat motatako traumatismoak identifikatu eta deskribatu dira.

f) Lehen laguntzaren oinarri anatomofisiologikoak deskribatu dira.

g) Kanpoko beste agente batzuek (hotza, beroa, agente kimikoak eta biologikoak) sortutako lesioak identifikatu eta deskribatu dira, baita horiek eragiteko sintoma eta mekanismoak ere.

h) Lehen laguntzari loturiko oinarrizko terminologia mediko-sanitarioa erabili da.

i) Jarduteko sekuentzia identifikatu da, ILCORek (Berpizteari buruzko Nazioarteko Koordinazio Batzordea) ezarritako protokoloaren arabera.

2. Lehen laguntzako teknikak aplikatzen laguntzen du, lesio mota kasu bakoitzerako ezarritako protokoloari lotuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Lesioaren arabera jarraitu beharreko lehen laguntzako eta immobilizazioko protokoloak identifikatu eta deskribatu dira.

b) Lehen laguntza aplikatzeko baliabide materialak (botika-kutxa eta beste batzuk) identifikatu dira.

c) Hainbat lesiori egokitutako lehen laguntzako teknikak aplikatzen lagundu da.

d) Lehen laguntzako teknikak behar ez bezala aplikatzearen eta istripu izandakoa behar ez bezala garraiatzearen ondorioak deskribatu dira.

e) Immobilizazio teknikak aplikatzen lagundu da, istripua izandako pertsona garraiatzeko.

3. Bizi-euskarriko teknikak aplikatzen ditu, tresneria identifikatuta eta faseak deskribatuta, ezarritako oinarrizko protokoloaren arabera.

Ebaluazio irizpideak:

a) Bizi-euskarrirako oinarrizko tresneria zehaztu da, haren zatiak eta funtzionamendurako mekanismoak bereiziz.

b) Bihotz-biriketako bizkortzearen oinarriak deskribatu dira.

c) Arnasbideak irekitzeko teknikak aplikatu dira.

d) Aireztapena bizkortzeko teknikak aplikatu dira.

e) Zirkulazioa bizkortzeko teknikak aplikatu dira.

f) Kanpoko desfibrilazio erdi-automatikoa (DESA) egin da.

g) Bizkortze ondoko neurriak aplikatu dira.

h) Esku-hartzea eta ondoko ebakuazioa zein egoeratan ez diren komenigarri ikusi da, eta haien ezaugarriak zehaztu.

i) Ezarritako protokoloak zehazki aplikatzearen garrantzia baloratu da.

4. Autokontrolaren eta laguntza psikologikoaren teknikak aplikatzen dizkie istripua izan duenari eta lagunei, eta komunikaziorako estrategia egokiak deskribatu eta aplikatzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Laguntza psikologikoaren oinarrizko teknikak deskribatu eta aplikatu dira.

b) Autokontrolaren oinarrizko teknikak deskribatu eta aplikatu dira.

c) Komunikatzeko oinarrizko estrategiak aplikatu dira lehen laguntza emateko egoeretan.

d) Istripua izandakoen egoera emozionalak deskribatu dira.

e) Estres egoeretan nork bere burua kontrolatzearen garrantzia baloratu da.

f) Istripuan edo larrialdietan antsietatea dakarten faktoreak identifikatu dira.

g) Giroko tentsioa kontrolatzeko erabili beharreko teknikak deskribatu eta aplikatu dira.

5. Ingurunea kontrolatzeko teknikak aplikatzen ditu, eta haiek ezarritako protokoloei eta larrialdi sistemaren antolaketari lotzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Inguruneak arrisku maila jakin batzuk sortzen dituenean erabiltzen ahal diren teknikak zehaztu dira.

b) Ingurune segurua eta emozio aldetik egonkorra ezartzeko protokolo egokiak deskribatu dira.

c) Inguruneko arriskuari buruz erabili beharreko teknikak zehaztu dira.

d) Segurtasunerako eta norbera babesteko arauak eta protokoloak aplikatu dira.

e) Larrialdiaren, emergentziaren eta hondamendiaren kontzeptuak zehaztu dira.

f) Larrialdi sistemen antolaketa deskribatu da.

Edukiak.

Egoera fisiologikoa baloratzeko teknikak.

-Larrialdiaren zeinuak eta sintomak.

-Konorte mailaren balorazioa.

-Bizi-konstanteen neurketa.

-Miaketarako oinarrizko protokoloak.

-Medikuntzako eta osasun arloko terminologia lehen laguntzan.

-Informazioa emateko protokoloa.

-Bizi estutasunaren zeinuak helduengan, haurrengan eta bularreko haurrengan.

-Ingurua babesteko metodoak eta materialak.

Lehen laguntzari loturiko oinarri anatomofisiologikoak: hezurrak, artikulazioak eta muskuluak (kontzeptua, ezaugarriak, sailkapena eta lokalizazioa oinarrizko mailan).

-Oinarrizko balorazioa traumatismoek eta agente fisiko, kimiko eta biologikoek eragindako lesioetan.

-Oinarrizko balorazioa larrialdietako patologia organikoan.

Lehen laguntzako teknikak.

-Lehen laguntzako eta immobilizazioko protokoloak.

-Lehen laguntzako materialak. Botika-kutxa.

-Lehen laguntzaren aplikazioa.

-Immobilizatzeko eta mobilizatzeko prozeduren aplikazioa.

-Segurtasuna, erabilitako teknikak aplikatzean.

Oinarrizko bizi-euskarriko teknikak.

-Arnasbideak irekita daudela kontrolatzea.

-Bihotz-biriketako bizkortze oinarrizkoa.

-Kanpoko desfibrilazio erdi-automatikoa (DESA).

-Istripua izan duenaren oinarrizko balorazioa.

-Hasierako laguntza, agente fisikoek eragindako lesioetan (traumatismoak, beroa edo hotza, elektrizitatea eta erradiazioak).

-Hasierako laguntza, agente kimiko eta biologikoek eragindako lesioetan.

-Hasierako laguntza, larrialdietako patologia organikoetan.

Autokontrolerako eta laguntza psikologikorako teknikak.

-Erientzako laguntza psikologikoa.

-Lehen laguntza psikologikoa.

-Biztanleen portaera hondamendi batean.

-Komunikaziorako oinarrizko estrategiak.

-Lehendabizi esku hartzen duenaren eginkizunaren balorazioa.

-Jende arteko komunikazioa errazten duten teknikak.

-Istripu edo larrialdietan antsietatea eragiten duten faktoreak.

Larrialdietan ingurunea kontrolatzeko teknikak.

-Larrialdietako sistemak.

-Lehen laguntzen xedeak eta mugak.

-Lege esparrua, erantzukizuna eta lanbide etika.

-Segurtasunerako eta norbera babesteko arauak eta protokoloak.

-Lehen laguntzako teknikak inguruneko arriskuari begira.

-Alertako protokoloak.

Modulua: Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna.

Kodea: MED-C103

Iraupena: 5 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Desgaitasun nagusiak identifikatzen ditu, haien oinarrizko ezaugarriak deskribatzen eta kirolaren praktikarekin lotzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Gorputzeko, adimeneko eta zentzumenetako desgaitasunaren arrazoi nagusiak deskribatu dira.

b) Jarduera fisiko egokituak praktikatzeak desgaitasuna dutenei ematen dizkien onurak zehaztu dira.

c) Praktikan dauden mugak eta funtsezko baldintzak ikusi dira, desgaitasun motaren arabera.

d) Pertzepzio, erabaki eta mugimendu mailako murrizketak erabilita, desgaitasuna egoera simulatuan bizitzeak berekin dakarrena baloratu da.

e) Oinarrizko laguntza teknikoen aukerak deskribatu dira, desgaitasunaren arabera.

f) Oinarrizko prozedurak aplikatu dira desgaitasuna identifikatu eta atzemateko kirolariaren ezaugarri morfologikoei eta funtzionalei begiratuta.

g) Kirolariaren gaitasunak aitortzearen garrantzia baloratu da, desgaitasunagatik izan ditzakeen mugetatik harago.

h) Desgaitasuna dutenentzako kirol hastapeneko programa nagusiak identifikatu dira.

i) Desgaitasuna dutenentzako kirolaren berariazko antolaketa ezagutu da: bai hura arautzen duten erakundeak, bai kirol sailkapenak eta, orobat, kirola praktikatzeko aukerak.

2. Kirol praktiken berri ematen die desgaitasuna dutenei, berariazko komunikazio teknikak deskribatzen ditu, eta hastapenean aurki daitezkeen ezintasunak identifikatzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Terminologiarik gaurkotuena azaldu da desgaitasuna duten pertsonei buruz.

b) Informazioa jasotzeko teknikak aplikatu dira, desgaitasunak dituztenen interes, gaitasun, aldez aurreko esperientzia eta motibazioei buruz kirola praktikatzeko.

c) Jendea aldez aurretik ez juzgatzeko interesa erakutsi da, haien elementu bakar eta bereizgarriak errespetatuta: emozioak, sentimenduak, nortasuna.

d) Komunikazioaren teknikak desgaitasun nagusiei egokitzeko irizpideak zehaztu eta aplikatu dira.

e) Kirola praktikatzeko aukera nagusiak eta egokitutako kirolak deskribatu dira, desgaitasun motaren arabera.

f) Desgaitasuna duten pertsonek kirol ingurune/testuinguru normalizatuetan aktiboki parte hartzearen garrantzia baloratu da.

Edukiak.

Desgaitasuna eta kirola praktikatzea.

-Desgaitasun psikiko, fisiko eta zentzumenezko nagusien oinarrizko ezaugarriak.

-Desgaitasuna atzematea oinarrizko prozeduren bitartez: kirolariaren ezaugarri morfologiko eta funtzionalei begiratuz.

-Norberaren aukeren balorazioa, desgaitasunaren arabera azaltzen diren ezintasunetatik harago.

-Desgaitasun mota baten ondoriozko baldintzak gorputz eta kirol jarduerarako.

-Berariazko kirol materiala eta oinarrizko laguntza teknikoak ezagutu eta haien funtsezko erabilera.

-Kirola egitearen onurak desgaitasuna dutenentzat.

-Kirol praktikan hasteko eta hura hedatzeko programak desgaitasuna dutenentzat.

-Berariazko kirol antolaketa desgaitasuna dutenentzat eta kirol sailkapena desgaitasunaren arabera.

-Kirola murriztutako egoeran bizitzea, desgaitasuna simulatuz.

Desgaitasuna dutenen komunikatzeko metodoak.

-Desgaitasuna dutenenganako sentimendu eta jarrerez jabetzea.

-Oinarrizko terminologia, osasunari eta desgaitasunari buruz.

-Informazioa biltzeko oinarrizko tekniken aplikazioa, desgaitasuna duten kirolarien ezaugarriei buruz.

-Komunikazio teknika jakin batzuk ezagutu eta aplikatzea, desgaitasunaren arabera.

-Desgaitasuna dutenekin komunikatzeko beste metodo batzuk.

-Ingurune normalizatuetan desgaitasuna dutenak kirolean sartzeko adibideen aplikazioa.

-Egokitutako kirol nagusiak.

-Kirola egitearen garrantzia desgaitasuna dutenen autonomia pertsonalerako eta gizarte integraziorako.

-Norberaren aurreiritziak identifikatzea desgaitasuna dutenei buruz.

Modulu komuna: kirol antolaketa.

Kodea: MED-C104.

Iraupena: 5 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Tokiko eta erkidegoko kirol antolaketa identifikatzen du, eta administrazio egiturari eta haren oinarrizko eskumenei lotzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Tokiko eta erkidegoko antolaketa moduak deskribatu dira, kirol eremuari dagokionez.

b) Tokiko eta erkidegoko kirol erakundeen eskumen eta programa nagusiak deskribatu dira.

c) Kirolaren araudi juridikoa aipatzen duten informazio iturriak erabili dira.

d) Oinarrizko terminologia erabili da, tokiko eta erkidegoko kirol erakundeen egiturei egokitua, baita kirol araudiarena ere.

2. Kirol elkarteen egitura zehazten du, eta haren elementuak eta antolaketa identifikatzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Erkidegoetako kirol federazioen eskumenak, eginkizunak eta antolatzeko moduak deskribatu dira.

b) Tokiko eta erkidegoko kirol elkarteen motak deskribatu dira.

c) Kirol elkarteen ezaugarriak identifikatu dira.

d) Tokiko eta erkidegoko administrazioak kirol elkarteei laguntzeko bideak deskribatu dira.

e) Oinarrizko dokumentazioa bete da kirol elkarteentzat laguntzak bilatzeko, eta dokumentazio horrek bete beharreko prozedurak deskribatu dira.

f) Erakundeen laguntzak kirol elkarteen garapenean duen garrantzia baloratu da, baita emakumeen elkarteen indartzeak ere, gorputz eta kirol jarduera emakumeen artean bultzatzeko.

3. Prebentziorako jarraibideak aztertzen ditu adingabeen taldeak kirol jardueran zuzendu eta laguntzean dagoen erantzukizun zibila eskatzeko, eta kirol jarduerak dakartzan arriskuak onartzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Adingabeei zuzendutako kirol praktikek dituzten arriskuak zehaztu dira.

b) Kirol teknikariari, bere eginkizunak betetzearen ondorioz, zein eremutan eskatzen ahal zaion erantzukizun zibila identifikatu da.

c) Kirolarien segurtasuna bermatzeko, entrenatzaileak zer jokabide izan dezakeen zehaztu da.

d) Kirol teknikariaren prebentziora zuzendutako tresnak aplikatu dira, haren jarduketen ondoriozko erantzukizun zibila eskatzeari begira.

Edukiak.

Tokiko eta erkidegoko kirol antolaketa.

-Estatuko eta Nafarroako Foru Komunitateko oinarrizko legeria:

Kirol eskumenaren esparrua udalen eta erkidegoen eremuan.

Kirol arloko oinarrizko legeriaren interpretazioa: arauaren xedea eta maila.

-Kirolaren egitura administrazio eta antolaketa aldetik:

Kirolaren egitura Nafarroako erkidegoan.

Toki eremuko kirol egituren funtsezko ezaugarriak identifikatzea; besteak beste, udal zerbitzu eta patronatuak, sozietate publikoak, diputazioetako erakundeak, klub eta elkarteak.

Erkidegoko eta tokiko kirol antolaketa onartzea.

-Kirol araudi juridikoko informazio iturriak.

Kirol araudiaren oinarrizko terminologia.

Kirol araudi juridikoa islatzen duten argitalpen ofizialak.

Kirol elkarteak.

-Nafarroako kirol federazioak: eskumenak, eginkizunak eta antolaketaren egitura.

-Kirol elkarte eta klub motak; haien motak eta kirol elkarteetan duten garrantzia.

-Emakumeen kirol elkarteak. Emakumeak eta kirolaren antolaketa.

-Kirol elkarteak bultzatzeko moduak:

Tokiko eta erkidegoko administrazioa: laguntza motak eta moduak.

Kirol elkarteak bultzatzeko moduak:

Kirol elkarteetarako laguntzak kudeatzeko prozedurak:

Tokiko administrazioan.

Erkidegoko administrazioan.

Prebentzioa eta erantzukizun zibila taldeen gidaritzan.

-Gorputz eta kirol jarduerak dakartzan arriskuak.

-Erantzukizun zibilaren kontzeptua.

-Kirolean erantzukizun zibila eskatzeko eremua.

-Kirol teknikariaren eskumenak, bere kargu dituen kirolarien segurtasuna bermatzeko.

-Prebentzioko jarraibideak, erantzukizun zibila eskatuz gero.

Orientabide didaktikoak.

Ikasleek tokiko eta erkidegoko kirol antolaketa, haren araudiak eta programak eta elkarteen oinarrizko egiturak ezagut ditzaten dago bideratua modulu hau, era horretan kirol sisteman integratzea, teknikari gisako eginkizunak betetzea eta baliabideak eskuratzea bultzatzen baita.

Kirol teknikariak hartu beharreko babes neurriez jabetzea ere nahi da, harena baita erantzukizuna bere kirolariei arriskurik gabeko kirol praktika bermatzeko.

Moduluaren zati teorikoak ikasgela izatea eskatzen du, ikus-entzunezkoez eta informatikako baliabidez hornitua. Ikasleek informazio handiagoa izan dezaten eta kirol administrazioarekiko harremana errazteko, komenigarri da hainbat web orrialderekin konexioak egin ahal izatea. Gainera, ona litzateke ikasleek eskura izatea Estatuko eta erkidegoko oinarrizko araudia.

Hobe litzateke hasiera batean Estatuaren oinarrizko legeriari eta antolaketari ekitea, erkidegoko eta tokiko antolaketaren erreferentzia izan dadin. Behin erkidegoko eta tokiko antolaketari heldurik, erkidegoaren eremuko kirol elkarteen egiturarekin jarraitzea iradokitzen da. Azkenik, kirol teknikariak hartu beharreko aurreneurriekin zerikusia duten alderdiei heltzea iradokitzen da, bere eginkizunak betetzean eskatzen ahal zaion erantzukizunari begira.

Ikasleek inguruko antolaketarekin jokatzen ikas dezaten, honelako jarduerak iradokitzen dira:

-Nafarroako kirol administrazioaren web orrialdeetan sartzea.

-Erkidegoko araudia kasu praktikoetan aplikatzeko ariketak.

-Gatazkak ebazteko egoerak simulatzen dituzten ariketak.

-Antolatzaileentzat erreferentziakoak diren dokumentuak aurkeztea eta kirol jarduerak garatzea.

Ikasleek sarean eta erreferentziako araudian informazioa bilatu eta hura kirol erakundeen bizitzako egoera jakin batzuetan, kirol administrazioarekiko harremanetan eta eskura dituzten baliabideetan aplikatzeko duten gaitasuna ebaluatzeak du lehentasuna modulu honetan. Hortaz, ikasitako edukiak eta kasu bakoitzeko erreferentziako araudia aplikatzea eskatzen duten probak hautatzea gomendatzen da.

Zein den ere erabiltzen den prozedura, ahal dela, ikasteko balio duen tresnaren ikuspegitik (prestakuntzazko ebaluazioa) begiratu behar zaio, eta ez bildumazko ebaluaziotik soilik, batez ere jarreraren kontuak ebaluatu behar direnean.

Prozedurarekin eta jarrerarekin zerikusia duten alderdiak ebaluatzeko, funtsezkoa da ikasleek gelan egin duten lanaren ebaluazioa edukitzea, baita ikaslearen gogoetaren ondoriozko autoebaluazioa ere.

c.2) Multzo espezifikoa

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela.

Kodea: MED-HIHI102.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldiak banaka eta taldeka garraiatzen ditu, teknika egokiak aplikatuz, eta materialak, garraiobideak eta segurtasun baldintzak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldiak garraiobideetan sartzeko eta ateratzeko teknikak aplikatu dira.

b) Deskribatu dira zaldiak taldekatzeko eta taldeka garraiatzeko teknika nagusiak.

c) Zaldiak garraiatzeko moduak identifikatu dira.

d) Deskribatu dira garraiobideek izan behar dituzten gutxieneko baldintzak zaldi azienda eramateko.

e) Deskribatu dira zaldiak garraiatzeko dauden lege beharkizunak, baita beharrezko atsedenaldiak ere.

f) Deskribatu dira elikaduran kontuan hartu behar direnak, zaldia garraiatu aurretik eta bitartean.

g) Azaldu da zer material eta bitarteko erabili behar diren, garraioan, zaldi azienda egokitzeko eta babesteko.

h) Aplikatu dira zaldi bat garraiorako prestatzeko teknikak, babes egokiak erabiliz garraiobidearen arabera.

i) Deskribatu dira zaldi azienda garraiatzeko unea aukeratzeko irizpideak, kasu praktiko batean, honako hauen arabera: garaia, klimatologia, animalien egoera eta iraupena.

j) Garraioaren ondoren zaldia zaintzeko neurriak deskribatu dira.

k) Zaldiak garraiatzean, segurtasunaren garrantzia baloratu da, ongi egon daitezen.

l) Garraioan, zaldiaren ongizatea bermatzeko garrantzia justifikatu da.

2. Zaldiaren mantentze fisikoa gauzatzen du, zaldizkoa lurrean dela aritzeko lan teknikak erabiliz, eta horiek erlazionatuz beharrezkoak diren material eta ekipoekin.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanaren xedea eta oinarrizko printzipioak deskribatu dira.

b) Azaldu dira zaldizkoa lurrean dela egiten diren lan mota desberdinak.

c) Zaldizkoa lurrean dela egiten den lana egokitzeko irizpideak deskribatu dira, zaldiaren ezaugarrien arabera.

d) Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanean erabiltzen diren material eta ekipoen ezaugarri partikularrak identifikatu dira.

e) Zaldizkoa lurrean dela egiten diren lanetarako behar diren ekipoak zaldiari jarri eta doitu zaizkio.

f) Zaldia sokarekin erabiltzeko lan teknikak aplikatu dira, behar diren bitartekoak eta materialak erabiliz, proposatutako helburuen arabera.

g) Zaldia gida uhal luzeekin erabiltzeko lan teknikak aplikatu dira, behar diren bitartekoak eta materialak erabiliz, proposatutako helburuen arabera.

g) Eskurako lanen teknikak aplikatu dira, behar diren bitartekoak eta materialak erabiliz, proposatutako helburuen arabera.

i) Teknika egokiak erabili dira, zaldia ibilgarri automatiko batean aritu dadin.

j) Argudiatu da zaldiaren sasoia mantentzearen garrantzia.

Edukiak.

Zaldiak banaka eta taldeka garraiatzen ditu, teknika egokiak aplikatuz, eta materialak, garraiobideak eta segurtasun baldintzak aztertuz.

-Zaldien garraiobideak.

-Zaldiak garraiatzeko araudia eta lege beharkizunak.

-Babeserako materialak eta ekipoak.

-Garraiobideetan sartzeko eta horietatik ateratzeko teknikak.

-Zaldiak garraiatuz gidatzeko teknikak eta bidaia-plana.

-Elikadura, garraiatu aurretik eta bitartean.

-Garraioaren ondoko zainketak.

-Segurtasun neurriak, zaldia garraiobidean sartzean, ateratzean eta garraioan.

-Zaldiaren ongizatea garraioan.

Zaldiaren mantentze fisikoa gauzatzen du, zaldizkoa lurrean dela aritzeko lan teknikak erabiliz, eta horiek erlazionatuz beharrezkoak diren material eta ekipoekin.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanaren xedea eta printzipioak.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten diren lanetarako material egokiak.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanerako teknikak (aske, sokarekin, eskura, gida uhal luzeekin eta ibilgarria).

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanaren antolaketa eta egokitzapena.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanaren onurak.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanerako segurtasun neurriak.

-Zaldizkoa lurrean dela egiten den lanerako ekipoa. Kokatzea eta doitzea.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hipologia.

Kodea: MED-HIHI103.

Iraupena: 30 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldia elikatzen du, eta deskribatzen ditu elikaduraren printzipio orokorrak, zaldiaren nutrizio beharrekin erlazionatuz eta ezarritako elikadura prozedurak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Elikaduraren printzipio orokorrak deskribatu dira.

b) Zaldiaren dietaren osagaien eta osagarrien nutrizio ezaugarriak deskribatu dira.

c) Azaldu da zein diren zaldiaren dietako elikagai garrantzitsuenak, baita ohiko portzentajeak ere.

d) Zaldiaren ur beharrak deskribatu dira, jardueraren arabera.

e) Errazioa kalkulatu eta prestatu da, kasu praktiko baterako, kontuan izanik zaldiaren pisua, jarduera eta adina.

f) Identifikatu dira errazioak banatzeko moduak eta bakoitzaren hornidura tokiak.

g) Zaldiaren elikaduraren prestaketan eta banaketan, ingurumena errespetatzeko irizpideak deskribatu dira.

h) Ingurumena errespetatuz prestatu eta banatu da errazioa.

i) Zaldiaren osasuna eta errendimendua hobetzeko, elikaduraren eta errehidratazioaren garrantzia baloratu da.

j) Elikadura prestatzean eta banatzean, ingurumena errespetatzearen garrantzia justifikatu da.

2. Zaldiaren lehen laguntza aplikatzen du, eta honako hauen sintomekin erlazionatzen: traumatismoak, zauriak, gaixotasunak eta parasito ohikoenak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Azaldu dira boxetako lesioak, maingutasunak eta apatxetako gaixotasunak, baita zergati ohikoenak ere.

b) Presaz tratatu beharreko animalien traumatismo eta/edo gaixotasun sintomen aurrean, jarduteko protokoloak deskribatu dira.

c) Traumatismoak eta/edo zauriak tratatzeko erabiltzen diren produktuak identifikatu dira.

d) Koliko mota desberdinen sintomak deskribatu eta identifikatu dira.

d) Arnasketako gaixotasun ohikoenen sintomak deskribatu eta identifikatu dira.

f) Intsektuen ziztadek kutsatutako gaixotasunen sintomak deskribatu eta identifikatu dira (piroplasmosia, zaldien anemia infekziosoa, zaldi izurri afrikarra, entzefalitis ekinoa).

g) Zaldi aziendak izaten dituen kanpoko eta barneko parasitoak identifikatu dira.

h) Zaldi zauritu bati larrialdiko sendaketa egin zaio, maizen gertatzen diren egoera batean (bendajeak aplikatzea, hemorragia geldiaraztea, kontusioak tratatzea, shock egoerak tratatzea).

i) Larrialdiko botikineko oinarrizko bitartekoak zein diren azaldu da.

j) Zaldiaren bizi konstanteak hartu dira.

k) Animaliaren ongizatea bermatzeko, protokoloak zehazki aplikatzearen garrantzia baloratu da.

l) Gaixotasun infekziosoak ez kutsatzearen garrantzia baloratu da.

3. Zaldi aziendaren oinarrizko zainketak gauzatzen ditu; horretarako, zaldiaren morfologia identifikatzen du, eta zaldiaren anatomiaren eta fisiologiaren printzipioekin erlazionatzen, bai eta oinarrizko teknikak aplikatzen ere.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldia deskribatu da zoologiaren aldetik, eta haren bilakaera, jatorria eta historia deskribatu dira.

b) Zaldiaren kanpoko aldeak identifikatu eta deskribatu dira: hezurrak, artikulazioak, tendoiak eta muskulu inportanteenak.

c) Deskribatu dira zaldiaren hortzeria, adinarekin duen erlazioa, eta hortzetako problema nagusiak.

d) Zaldiaren nerbio, digestio, zirkulazio, arnas, giltzurrun eta ugalketa sistemen oinarrizko printzipioak deskribatu dira.

e) Kirol zaldien morfologia mota desberdinak identifikatu dira.

f) Azaldu dira kirol zaldiaren gorputz aldeetako edertasunak eta akatsak, hanka jarrerak eta tara gogorrak eta beratzak, funtzionalitatean eragina izan dezaketenak.

g) Deskribapen laburrean aipatzen diren ezaugarriak azaldu eta interpretatu dira.

h) Zaldiaren ilajearen ezaugarriak deskribatu eta identifikatu dira.

i) Deskribatu dira ferra, haren zatiak, motak eta xedea, baita ferratzeko behar diren tresnak ere.

j) Kasu praktiko batean, identifikatu dira ferratze mota desberdinak, kontuan izanik kirol zaldiaren erabilera, hanka jarrerak eta lanerako azalera.

k) Ferratzea gainbegiratu da, eta doitzeko behar diren teknikak aplikatu, kasu praktiko batean.

l) Ferratze arazoekin loturik egon daitezkeen gorabeherak identifikatu dira animalien mugimendu naturalean.

m) Zaldi bat osasuntsu mantentzeko, oinarrizko zainketen garrantzia baloratu da.

n) Prebentzio faktore gisa, aldian behingo berrikuspenaren garrantzia argudiatu da.

4. Laguntza ematen du zaldi aziendaren oinarrizko osasun tratamenduak aplikatzean, eta deskribatzen ditu ezarrita dauden txerto, desparasitazio eta desinfekzio protokoloak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldiari laginak hartzeko erabilitako teknikak deskribatu dira.

b) Zaldi aziendaren txertaketan, oinarrizko osasun tratamenduak aplikatzeko jarduketa protokoloak identifikatu eta deskribatu dira.

c) Zaldi aziendaren desparasitazioan, oinarrizko osasun tratamenduak aplikatzeko jarduketa protokoloak identifikatu eta deskribatu dira.

d) Zaldi aziendaren desinfekzioan, oinarrizko osasun tratamenduak aplikatzeko jarduketa protokoloak identifikatu eta deskribatu dira.

e) Tratamendu horietan erabiltzen diren produktuak identifikatu dira.

f) Zaldi aziendaren oinarrizko osasun tratamenduetan, ohikoenak diren produktuak aplikatzeko moduak aztertu dira.

g) Justifikatu da albaitariarena bakarrik dela zaldi aziendari osasun tratamenduak aplikatzearen erantzukizuna.

Edukiak.

Zaldia elikatzen du, eta deskribatzen ditu elikaduraren printzipio orokorrak, zaldiaren nutrizio beharrekin erlazionatuz eta ezarritako elikadura prozedurak aplikatuz.

-Elikadurako printzipio orokorrak.

-Nutrizioaren helburuak eta beharrak.

-Zaldiaren dietako elikagai garrantzitsuenak.

-Biltegiratzea eta kontserbatzea.

-Dietaren garrantzia osasunean eta kirol errendimenduan.

-Errazioa prestatzea. Pisatzea eta neurtzea.

-Jale txarrak.

-Errazioen banaketa eta hornidura lekuak, instalazioaren eta jardueraren arabera.

-Ingurumena errespetatzea prestaketan eta banaketan.

Zaldiaren lehen laguntza aplikatzen du, eta honako hauen sintomekin erlazionatzen: traumatismoak, zauriak, gaixotasunak eta parasito ohikoenak.

-Lesio ohikoenak.

-Jarduketa protokoloak, traumatismoak eta/edo gaixotasun sintomak daudenean.

-Gaixotasun ohikoenak.

-Larrialdiko botika-kutxa.

-Lehen laguntzako jarduketa protokoloak.

-Albaiteroarekin komunikatzeko protokoloak.

-Gaixotasun infekziosoak kontrolatzearen garrantzia.

Zaldi aziendaren oinarrizko zainketak gauzatzen ditu; horretarako, zaldiaren morfologia identifikatzen du, eta zaldiaren anatomiaren eta fisiologiaren printzipioekin erlazionatzen, bai eta oinarrizko teknikak aplikatzen ere.

-Zaldiaren zoologia. Eboluzioa eta arrazak.

-Zaldiaren morfologia.

-Zaldiaren oinarri anatomiko eta fisiologikoak.

-Zaldiaren ferrak. Ferratzeak zaldiari ekartzen dizkion gorabeherak.

-Osasuna mantentzeko, zaldiaren oinarrizko zainketek duten garrantzia.

-Zaldiaren aldizkako berrikuspenen garrantzia.

Laguntza ematen du zaldi aziendaren oinarrizko osasun tratamenduak aplikatzean, eta deskribatzen ditu ezarrita dauden txerto, desparasitazio eta desinfekzio protokoloak.

-Zaldiaren oinarrizko osasun tratamenduak:

-Tratamendu bakoitzerako erabiltzen diren produktuak.

-Laginak hartzea: jarduketa protokoloak.

-Albaitariaren eginkizunak.

-Tratamenduetarako protokoloak aplikatzea.

-Fakultatiboak ezarritako tratamenduari jarraitzearen garrantziaz jabetzea.

-Txertoak aplikatzeak eragindako erreakzioen aurrean erabili beharreko jarduketa protokoloa.

-Desparasitazioa; jarduketa protokoloa.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hipika irakasteko metodologia.

Kodea: MED-HIHI104.

Iraupena: 70 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Ekitazioaren hasmentako saioak eta jarduerak zehazten ditu, erreferentziako programazio baten ezaugarriak deskribatzen ditu, eta material eta zaldi egokienen ezaugarriak identifikatzen ditu, kontuan izanik helburuak eta eginkizunak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira saio bateko helburuak, bitartekoak, edukiak, orientazio metodologikoak eta zatiak, abiapuntutzat harturik hipikaren hasmentako saio programatu bat.

b) Ekitazioan hasteko saioak zehaztu dira, erreferentziako programa bati jarraikiz.

c) Behar diren bitarteko, ekipo eta zaldiak aukeratu dira, kontuan izanik ekitazioan hasteko saio baten helburuak.

d) Hipikaren hasmentan, laguntzeko saio eta jardueretan erabil daitekeen zaldi baten ezaugarriak eta jokamoldeak deskribatu dira.

e) Bitartekoak eta zaldiak egokitu dira, kontuan izanik ikasleen ezaugarriak eta motibatzeko potentziala.

f) Materiala eta azienda aukeratzeko prozedurak deskribatu dira, kontuan izanik ibilbideak programatzean izaten diren kanpoko faktoreak: ingurumenekoak eta klimatologikoak.

g) Hipikaren hasmentako saio batean egokitu behar diren segurtasun neurriak deskribatu dira.

h) Hipikaren hasmentako saio bat garatzean, izan daitezkeen gorabeherei aurre egiteko erantzunak aurreikusi dira.

i) Ikaskuntza edo laguntza jardueraren aldez aurreko prestaketa sustatu da kalitatearen hobekuntza gisa.

j) Hipikaren hasmentako etapan, ikaskuntza edo laguntza jarduera batek izan behar dituen gutxieneko kalitate irizpideak deskribatu dira.

k) Hasierako mailan, hasmentako jarduera edo laguntza jarduera baten txostenerako gidoia egin da, honako alderdi garrantzitsu hauek jasotzen dituena: zaldien portaera, materialen gorabeherak, zaldizkoen portaera, etab.

2. Zaldizkoen gauzatze teknikoa baloratzen du ekitazioaren hasmentako jardueretan, eta deskribatzen ditu ekitazioaren teknika ikasteko etapak. Horretarako, behaketa teknikak aplikatzen ditu, eta etapa honetan ohikoak diren akatsak identifikatzen, akatsak erlazionatuz zuzenketa lan ohikoenekin.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hasmenta fasean, teknika hartzeko etapetan lortu behar diren helburu teknikoak deskribatu dira.

b) Hasmentako etapan, ekitazioaren tekniken funtsezko alderdiak deskribatu dira, terminologia egokia erabiliz.

c) Hipikaren hasmentako eginkizun segida prestatu da, egokiturik saioaren helburura eta zaldizkoaren mailara.

d) Gauzatzean izaten diren akats ohikoenak, zaldizkoaren portaeraren ondoriozkoak, deskribatu dira.

e) Zaldizkoaren gauzatze teknikoa baloratzeko irizpideak deskribatu dira, zaldiaren portaera ezohikoei dagokienez.

f) Ekitazioaren hasmentako ohiko eginkizunetan izaten diren akatsik arruntenak deskribatu dira.

g) Hipikaren hasmentari dagozkion ebaluazio irizpideak aplikatu dira, kasu praktiko batean.

h) Hasierako mailan, ekitazioaren teknika egiaztatzeko protokolo bat egin da.

i) Zaldizkoen titulazioak (lauhazkak) azaldu dira, non definitzen baita zaldizkoaren maila teknikoa.

j) Lauhazka mota bakoitzaren ezaugarriak deskribatu dira, baita bakoitzari dagozkion ebaluazio irizpideak ere.

k) Ongi jabetu da teknikoaren eginkizunaz, zaldizko/zaldi bikotearen zuzentasun eta hobekuntza teknikoan.

3. Hipikaren hasmentako saioetan zaldizkoak zuzentzen ditu, zaldi diziplinak erlazionatuz ekitazio teknika bakoitzarekin, kontrol teknikak erakutsiz eta aplikatuz, eta alegiazko egoeretan jarduera antolatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hasmentako jarduera praktiko baten kasu batean, ikasleek informazioa ongi hautemateko eta ulertzeko toki bat erabili da.

b) Leku bat erabili da non posible den talde bat zuzentzea, ekitazioaren hasmentako saio batean.

c) Deskribatu dira ikaskuntza egoera batzuk non beharrezkoa den teknikariak erakuts dezala gauzatu beharreko eginkizuna.

d) Argudiatu da zein garrantzitsua den teknikariak eginkizunak nola egiten diren erakustea, motibazio faktorea diren aldetik, ekitazioan hasteko jardueretan.

e) Ekitazioaren hasmentako saioetan, jarrera, motibazio-ekintza eta zuzendaritza egokienak deskribatu dira.

f) Ekitazioaren hasmentako akats ohikoenak zuzentzeko keinu teknikoak nola egiten diren erakutsi da.

g) Ekitazio teknika desberdinak deskribatu eta erakutsi dira, eta erlazionatu dira dagozkien zaldi diziplinekin. Orobat, ikaskuntzarako alderdi inportanteenak nabarmendu dira.

h) Teknikak erabili dira egiaztatzeko ea zaldizkoek informazioa ulertu duten, ekitazioaren hasmentako jardueren edo laguntza jardueren kasu batean.

i) Ekitazioaren hasmentako ikaskuntza jardueretan, argudiatu da zein garrantzitsua den etengabeko arreta eta berehalakoan esku hartzea.

4. Ekitazioaren hasmentako lehiaketa batean zaldizkoa behatzen du eta aholkatzen dio, azterturik maila honetako lehiaketetako ezaugarri teknikoak eta ingurumenekoak, eta aplikatzen ditu zaldizkoaren gauzatze teknikoa behatzeko eta baloratzeko teknikak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hasmentako lehiaketaren onurak azaldu dira.

b) Hipikaren hasmentako lehiaketetan, behatze, balorazio eta ebaluazio tresnak deskribatu dira.

c) Zaldiak eta zaldizkoak beroketak egiteko ereduzko saio bat deskribatu da, kontuan izanik zaldi/zaldizko bikote bakoitzaren beharrak eta maila teknikoa.

d) Ekitazioaren kirol hasmentan, oztopo-jauziko ibilbide baten ezaugarri teknikoak aztertu dira.

e) Ekitazioaren kirol hasmentan, cross ibilbide baten ezaugarri teknikoak aztertu dira.

f) Ekitazioaren kirol hasmentan, hezierako reprise baten ezaugarri teknikoak aztertu dira.

g) Hiru diziplina olinpikoen hasierako mailako lehiaketa batean, zaldizko/zaldi bikoteen gauzatze teknikoan behatu beharreko alderdiak deskribatu dira.

h) Hiru diziplina olinpikoen hasierako mailako lehiaketa batean, zaldizko/zaldi bikoteen gauzatze tekniko eta taktikoko akatsak identifikatu dira.

i) Lehiaketaren garrantzia baloratu da, zaldizkoa motibatzeko eta ekitazioaren praktikari leial bihurtzeko.

5. Jarduera ludiko eta jostetakoak dinamizatzen ditu, eta jarduera ohikoenak deskribatzen, eta, horretarako, azaltzen ditu ezaugarriak eta behar diren egokitzapenak, ekitazioaren hasmentarako jardueren zuzendaritzari dagokionez.

Ebaluazio irizpideak:

a) Deskribatu dira jostetako metodologiaren ezaugarriak eta horiek kirol teknikariaren jarduketan dituen ondorioak.

b) Jolas eta jarduera ludikoak eta jostetakoak sailkatu dira, kontuan izanik horien ezaugarriak eta horiek izan dezaketen erabilera ekitazioaren hasmentako jardueretan edo laguntza jardueretan.

c) Azaldu dira jolasen ezaugarriak eta egin daitezkeen aldaketetarako irizpideak, zaldizkoen ezaugarrien arabera.

d) Jolas edo jarduera ludiko edo jostetako baten kasu praktiko baterako aukeratu eta antolatu dira instalazioak, bitartekoak eta materialak.

e) Jolasaren garapenaren eta arauen berri eman da modu motibagarri, txukun eta argian, kasu praktikoa gauzatu bitartean.

f) Deskribatu dira jolas eta jarduera ludikoak garatzean izaten diren gorabehera ohikoenak, baita horien aurrean teknikariak izaten duen jokabideko gorabehera ohikoenak ere.

g) Behar diren prozedurak ezarri dira jolasaren garapenean izandako gorabeherak hautemateko eta konpontzeko.

h) Jarduera ludiko eta jostetakoetan, zaldizkoen parte-hartzea bulkatzeko ekintzak arrazoiturik aplikatu dira, parte-hartzaileen ezaugarrien arabera.

i) Ekitazioaren kirol hasmentan, gozatzearen garrantzia arrazoitu da.

Edukiak:

Ekitazioaren hasmentako saioak eta jarduerak zehazten ditu, erreferentziako programazio baten ezaugarriak deskribatzen ditu, eta material eta zaldi egokienen ezaugarriak identifikatzen ditu, kontuan izanik helburuak eta eginkizunak.

-Hipikan hasteko jardueren programazioa:

Hipika eta zaldi arloetan hasteko jardueren programa baten egitura.

Hipika eta zaldi arloetan hasteko jardueren programazioaren elementuak.

Erreferentziako programak abiapuntutzat harturik, programa operatiboak zehaztea.

-Hipikako hasmentako helburuak. Zaldizkoen titulazio programa (lauhazkak).

-Hipikako hasmentako saioen egitura. Segurtasun neurriak.

-Hipikako hasmentako lehenbiziko saioen garapena. Fitxak egitea, lauhazkako saioaren eta helburuen arabera.

-Materialak eta zaldiak aukeratzea saioaren arabera. Zaldien ezaugarriak, jarduera desberdinetarako aukeraketa irizpideak:

Eskolak emateko zaldiak.

Heziera.

Jauziak.

Crossa.

Txangoak.

-Ekitazioaren hasmentako jardueren kalitatea. Jardueren kalitatearen kontzeptua eta irizpideak: instalazioak, zerbitzua.

-Ekitazioaren hasmentako jardueren txostena. Formatua, azaldu behar dituen alderdiak, zerbitzua hobetzeko garrantzia.

Zaldizkoen gauzatze teknikoa baloratzen du ekitazioaren hasmentako jardueretan, eta deskribatzen ditu ekitazioaren teknika ikasteko etapak. Horretarako, behaketa teknikak aplikatzen ditu, eta etapa honetan ohikoak diren akatsak identifikatzen, akatsak erlazionatuz zuzenketa lan ohikoenekin.

-Ekitazioaren oinarrizko printzipioak.

-Ekitazioaren teknika hartzeko etapak. Hipikaren hasmentako lehenbiziko saioak. Oinarrizko ekitazioko saioen garapena.

-Lauhazkako azterketak. Lauhazkako ebaluazio irizpideak.

-Ekitazio saioen garapena, horiek hobetzeko ariketak, akats ohikoenak:

Zaldian esertzea, laguntzak, laguntzak bat etortzea.

Heziera: hezierako esertzea, transakzioak, geldialdiak, zirkuluak, bueltak, esku aldaketak, alboko mugimenduak: hankari amore ematea.

Oztopo-jauzia: esertzea suspentsioan, oreka jauzian, abiapuntua, laborategiak, atalagak.

Crossa: esertzea eta oreka zelaian, jauziak maldan gora eta maldan behera, lur-oztopoa, jauzia urera.

-Zuzentasuna, oinarrizko faktorea irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan.

Hipikaren hasmentako saioetan zaldizkoak zuzentzen ditu, zaldi diziplinak erlazionatuz ekitazio teknika bakoitzarekin, kontrol teknikak erakutsiz eta aplikatuz, eta egoera simulatuetan jarduera antolatuz.

-Ekitazioko monitorearen profila.

-Hipikako hasmentako saioak kontrolatzeko teknikak:

Monitorearen kokapena, saioaren eta programatutako ariketen arabera.

-Hipikako hasmentako saioen egitura.

-Zaldi diziplinak. Oinarrizko teknikak. Zaldi diziplinen oinarriko teknikak gauzatzea eta erakustea.

-Zaldi diziplinen oinarrizko tekniken gauzatzeaz ongi jabetzea.

-Teknikariaren garrantzia, ekitazioko teknikaren erakusle gisa.

Ekitazioaren hasmentako lehiaketa batean zaldizkoa behatzen du eta aholkatzen dio, azterturik maila honetako lehiaketetako ezaugarri teknikoak eta ingurumenekoak, eta aplikatzen ditu zaldizkoaren gauzatze teknikoa behatzeko eta baloratzeko teknikak.

-Hasmentako lehiaketa, zaldizkoak prestatzeko dituen onurak. Lehiaketa, motibatzeko faktore, baita ekitazioaren praktikarekiko leial bihurtzekoa ere.

-Ibilbideen eta repriseen ezaugarriak ekitazioaren kirol hastapenean. Ekitazioaren hasmentako lehiaketaren ezaugarri teknikoen analisia.

-Ekitazioaren kirol hasmentako lehiaketako taktikak.

-Lehiatu aurretik beroketak egitea.

-Zaldizkoei aholkuak ematea probaren aurretik, honako hauei buruz:

Behar den beroketa mota.

Erabili beharreko taktika.

-Zaldizkoek lehiaketan izandako jarduketa baloratzea, zaldizko/zaldi bikoteak egindako akats teknikoak identifikatzea eta konponbideak identifikatzea.

Jarduera ludiko eta jostetakoak dinamizatzen ditu, eta jarduera ohikoenak deskribatzen, eta, horretarako, azaltzen ditu ezaugarriak eta behar diren egokitzapenak, ekitazioaren hasmentarako jardueren zuzendaritzari dagokionez.

-Ekitazioa: aire zabaleko kirola, baita naturarekiko kontaktua dakarrena ere. Abantailak.

-Segidako eskolen ezaugarriak.

-Poney eta zaldiekin egiten diren jolasen ezaugarriak.

-Oreka, esertzea eta ikasleen konfiantza hobetzeko jolasak.

-Jolasekin lotutako diziplina hipikoak (horseball, trec-a, etab.).

-Metodologia, jolasak garatzean. Informazioa eta motibazioa.

-Jolasa, zaldizkoarentzako faktore motibagarri, ekitazioaren hasmentako etapan.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea.

Kodea: MED-HIHI105.

Iraupena: 30 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldi ibilbideetan barna laguntzen du, ibilbidea egokitzeko irizpideak aztertuz, eta erabiltzen ditu ekipoa egiaztatzeko eta taldeak gidatzeko teknikak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldi bide baten informazioa interpretatu da, eta haren ezaugarri teknikoak eta segurtasun alderdiak aztertu dira.

b) Zaldi ibilbide batean arrisku edo larrialdi eragile izan daitezkeen elementuak sailkatu dira.

c) Zaldi gainean bide batean gidatzeko oinarrizko arauak deskribatu dira.

d) Zaldiak aukeratzeko irizpideak deskribatu dira, bidearen eta erabiltzaileen ezaugarrien arabera.

e) Ekipoak egiaztatzeko prozedurak deskribatu eta aplikatu dira, taldeak zaldi ibilbideetan gidatzean.

f) Zaldi ibilbideetan gidatzeko komunikazio teknikak deskribatu dira.

g) Aztertu da zer informazio jaso behar duen erabiltzaileak zaldi ibilbide bateko faseetan.

h) Zaldi ibilbideetan ibiltzeko, irizpideak deskribatu eta aplikatu dira taldea banatzeko, antolatzeko eta kontrolatzeko, martxaren erritmorako eta laguntza maniobretarako.

i) Zaldi ibilbide batean gidaritza gauzatzean izan daitezkeen gorabeherak azaldu dira, baita teknikariak egin behar dituen kontrol eta esku-hartze ekintzak ere.

j) Azaldu da zer ezaugarri izan behar dituzten, arrisku egoeretan, bilguneek eta erabiltzaileen jokabideak.

k) Zaldi ibilbideetan laguntzeko jarduera bat baloratzeko irizpideak deskribatu dira.

l) Egindako jarduera baten aurrean, analisi kritikoa, balorazioa eta hobekuntza proposamena egin dira.

m) Zaldi ibilbideetan kirolariak laguntzean, baloratu da zein inportantea den teknikariak jarrera asertiboa eta enpatikoa izatea.

2. Gidaritza jarduerak orientatzen ditu zaldi ibilbideetan, informazio kartografikoa interpretatuz, orientazio sistemak maneiatuz, eta ingurunean orientatzeko teknikak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Azaldu da nolako prozedurak dauden mapan orientatzeko eta distantziak eta denborak kalkulatzeko, lurreko gorabeheren arabera.

b) Bide mota desberdinen ezaugarriak eta seinaleztapenak deskribatu dira: abelbideak, galtzadak, ibilbide luzeak (GR) eta ibilbide laburrak (PR), besteak beste.

c) Mapan, natur elementu bereizgarrienak identifikatu eta ezagutu dira.

d) Zaldiak ura edateko tokiak identifikatu dira, erreferentziako mapa batean.

e) Mapan irudikaturik, identifikatu dira gorabehera geografikoak eta gizakiak eraikitako egiturak, zaldi ibilbide baten simulazioan.

f) Mapan eta lurrean kokatu dira gune kritikoak edo erreferentziak, ahalbidetzen dutenak baieztatzea ezarritako ibilbideari segitzen zaiola, zaldi ibilbidearen simulazio batean.

g) Ikusgarritasun txarra dagoenean erabiltzen diren teknikak deskribatu dira, honako hauek erabiliz: mapa, iparrorratza, altimetroa eta kokatze sistema globalak (GPS).

h) Norabideak eta azimutak kalkulatu dira mapa, iparrorratza, GPSa eta altimetroa erabiliz, zaldi ibilbide baten simulazioan.

i) Ibilbideko erreferentziako puntuen koordenadak kalkulatu dira, GPSan sartzeko, zaldi ibilbide baten simulazioan.

j) GPSan, egindako ibilbidea berreskuratu da, zaldi ibilbide baten simulazioan.

k) Justifikatu da zein inportantea den aldez aurreko informazioa jasotzea, jardueraren kalitatea bermatzeko.

l) Orientaziorako bitartekoak erabiltzea positiboki baloratu da, ahalbidetzen baitigute natur ingurunea interpretatzea eta jarduerak segurtasunez egitea.

Edukiak.

Zaldi ibilbideetan barna laguntzen du, ibilbidea egokitzeko irizpideak aztertuz, eta erabiltzen ditu ekipoa egiaztatzeko eta taldeak gidatzeko teknikak.

-Zaldi bidea. Ezaugarri teknikoak eta segurtasunekoak.

-Arriskuei aurrea hartzea. Arrisku edo larrialdirako zergatiak.

-Segurtasun arauak zaldiz bidaiatzean. Identifikazio seinaleak eguneko eta gaueko bidaietan. Bideko arauak zaldiz ibiltzean.

-Zaldiak esleitzeko irizpideak, kontuan izanik gaitasunak, heziera maila eta adina.

-Zaldiaren ekipo egokienak, zaldi bideetarako. Osagarriak. Gidariaren oinarrizko ekipoa. Ekipoak aukeratzeko eta jartzeko arauak.

-Taldea banatzeko, antolatzeko eta kontrolatzeko teknikak, kontuan izanik ekitazioko ezagutza praktikoak eta zaldien izaerak eta motak.

-Teknikariak jarduteko arauak eta haren jarrera, txangoan izan daitezkeen gorabeheren aurrean. Laguntzeko maniobrak. Bilguneak.

-Txangoan, komunikatzeko eta jarraibideak emateko bitartekoak eta neurriak.

-Bidearen balorazioa. Irizpideak, oinarrizko dokumentazioa.

Zaldi bideetako gidaritza jardueretan orientazio lanak egiten ditu, informazio kartografikoa interpretatuz, orientazio sistemak maneiatuz, eta ingurunean orientatzeko teknikak aplikatuz.

-Kartografiaren irakurketa eta interpretazioa. Eskala grafikoa eta zenbakizkoa. Legenda. Erreferentziak.

-Bide motak: abelbideak, auzobideak, GR, PR, galtzada erromatarra, altxonbidea, etab. Seinaleztapena.

-Topografia:

Lurraldea irudikatzea eta interpretatzea: profilak, nibel kurbak, distantziakidetasuna, puntu baten kota.

Lurraldearen formak eta gorabeherak, planoan identifikatzea. Distantzia erreala edo topografikoa, naturala edo geometrikoa, horizontala edo murriztua. Distantziak ezartzea.

-Orientazio prozedurak eta planoko orientazioa.

Lurrean eta planoan puntuak ezartzea.

Iparrorratza.

Planoan, koordenada bidez puntuak adieraztea.

Plano laukitu bat egiteko erabilitako meridianoak eta angeluak.

-GPSa. Ezaugarriak eta funtzioak.

-Orientazio teknikak ikusgarritasun txikia dagoenean.

-Internet: zaldi bideei buruzko informazioa lortzea.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hipikako ekitaldiak.

Kodea: MED-HIHI106.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldizkoei laguntzen die lehiaketetan eta zaldi bideetan, eta, halakoetan, interpretatzen eta aplikatzen ditu hipikaren hasmentarekin eta zaldien garraioarekin lotutako araudia eta segurtasun protokoloak, bai eta hipikaren hasmentako eta mailaz igotzeko hipikako lehiaketetan aplikatu beharreko erregelamenduak ere.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoen titulazioen baldintzak deskribatu dira (lauhazkak), hipikaren hasmentako lehiaketetan parte hartzeko.

b) Hipikaren hasmentako jardueretan, ingurumena babesteko araudia bilatzeko prozedurak azaldu dira.

c) Hipika eta zaldi arloetan kirol hasmentako guneetan nahitaez bete beharreko jokabideak deskribatu dira.

d) Zaldiak garraiatzeko beharrezkoak diren agiriak deskribatu dira.

e) Kirol hasmentako eta mailaz igotzeko lehiaketa ofizialetan, azaldu dira zaldizkoek parte hartzeko beharkizunak eta eskatzen diren agiriak lortzeko prozedurak.

f) Zaldi bideetan, azaldu dira zaldizkoek eta zaldiek agirien arloan bete behar dituzten beharkizunak.

g) Kirol hasmentako eta mailaz igotzeko hipikako jarduerei aplikatu beharreko erregelamendua deskribatu da, hipikako diziplinen arabera.

h) Jantziak eta segurtasun materiala erabiltzeko jarraibideak eta erregelamendua interpretatu dira.

i) Jardueraren arabera, azaldu da gidariak aldean izan beharreko gutxieneko sorospen materialak, ibilbidea nondik doan, eta erabiltzaile mota eta kopurua.

j) Larrialdi plana eta jarduteko protokoloa deskribatu dira, zaldi ibilbideetan gidatze jardueretan istripuak izaten direnerako.

k) Teknikariaren eta ikasleen jokabide ereduak aplikatu dira, arriskuko egoera simulatuetan, ekitazioaren hasmentako jardueretan edo zaldi ibilbideetan laguntzen denean.

l) Ekitazioaren hasmentako jarduerak egitean, ongi barneratu da errespetatu behar direla kirol erregelamendua eta ingurumena babestekoa.

m) Justifikatu da oso inportantea dela teknikaria etengabe eguneratzea larrialdi planetan eta esku hartzeko moduetan, arrisku egoeretarako.

n) Hipikaren kirol hasmentako eta mailaz igotzeko ekitaldietan, programaren aurrerapena interpretatu da.

2. Kirol hasmentako eta mailaz igotzeko hipikako ekitaldiak antolatzen laguntzen du, ibilbideen ezaugarri teknikoak eta trazadurak aztertuz eta prozedura espezifikoak aplikatuz kirol ekitaldien prestaketan eta garapenean.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikako hasmentako eta mailaz igotzeko ekitaldi mota bakoitzaren ezaugarriak deskribatu dira.

b) Hipika eta zaldi arloetako espezialitate nagusietan, kirol hasmentako lehiaketetan, behar diren bitartekoak deskribatu dira honako hauetarako: harrera, kontrola, osasun eta albaitaritza arreta, ferratzea, segurtasuna, zaldiak ukuiluratzea, eta logistika orokorra.

c) Ibilbideak markatzeko eta hipika eta zaldi arloetako kirol lehiaketetako pistak markatzeko erabiltzen diren marken esanahia azaldu da.

d) Hipikako lehiaketa baten kasu praktikoan, zaldizko/zaldi bikote parte-hartzaileak eta ikusleak banatzeko, kokatzeko eta zirkulazioan jartzeko eginkizunak bete dira.

e) Hipikaren hasmentako ekitaldi batean, zaldizko/zaldi bikoteak inskribatzeko prozedurak deskribatu dira.

f) Hipikaren hasmentako lehiaketa baten kasu praktikoan, ibilbideen krokisak eta repriseen protokoloak interpretatu dira.

g) Lehiaketako emaitzak lortzeko eta zabaltzeko ohiko moduak deskribatu dira.

h) Trofeoak emateko zeremoniarako oinarrizko jarduketa protokoloa deskribatu da.

i) Hipikaren hasmentako ekitaldiak eta jarduerak antolatzeko, elkarlanaren eta talde lanaren garrantzia baloratu da.

j) Hipikaren hasmentako ekitaldiak eta jarduerak garatu bitartean izaten den edozein gorabeheraren aurrean, aurreikuspenaren eta aurrea hartzearen garrantzia ongi ikasi da.

3. Komunikazio gailuak erabiltzen ditu, ezaugarriak erakutsiz, gailuen prestaketa eta mantentze teknikak aplikatuz, eta komunikazio sistema eta kode egokiak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Telefono estaldura guneak identifikatu dira, zaldi ibilbide batean edo lehiaketa bat eginen den lekuan.

b) Uhin labur, luze eta bestelakoen emisio banden ezaugarriak identifikatu dira.

c) Komunikabideen funtzionamendu eta egiaztatze prozedurak azaldu eta aplikatu dira, esaterako honako hauena: irrati-telefonoa, telefono mugikorra, irrati-transmisioko sistemak eta bestelakoak.

d) Komunikazio sistemen ezaugarriak deskribatu dira, zaldi jarduera egiten den tokiaren arabera.

e) Komunikabideak biltegiratzeko, garraiorako prestatzeko eta prebentzioko mantentzea egiteko oinarrizko prozedurak deskribatu eta gauzatu dira.

f) Jarduera zehatz baterako komunikabideak aukeratu eta prestatu dira.

g) Jakin-mina eta interesa agertu da berrikuntza teknologikoekiko.

h) Irrati-telefono bidez hitz egiteko modua azaldu da.

i) Nazioarteko alfabeto fonetikoa deskribatu eta erabili da.

j) Komunikabideak prestatzearen eta mantentzearen garrantzia ikasi da.

4. Hipikaren hasmentako jardueraz informazioa jasotzen laguntzen du, identifikatuz datuak jasotzeko tresnen ezaugarriak, eta zaldi ekitaldi edo lehiaketa bitartean eta bukaeran informazioa lortzeko prozedurak erabiliz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Parte-hartzaileentzako test sistemak deskribatu dira, horien bidez lortzeko antolaketaren eraginkortasunari eta kalitateari buruzko datuak, beren intereseko gaietan.

b) Parte-hartzaileen arretari buruzko informazioa eta antolaketaren garapen logistikoari buruzkoa jasotzeko galde-sorten ezaugarriak deskribatu dira.

c) Espainiako Hipikako Errege Federazioaren ereduzko galde-sortan jasotzen den informazioa landu da, hipikako kirol hasmentako lehiaketa baten kasurako.

d) Hipikaren hasmentako ekitaldi edo jarduera baten kasu praktiko batean, gorabeherak aztertu dira, hartutako neurriekin konparatuz, eta emaitzak baloratu dira, erantzunaren eraginkortasunaren eta azkartasunaren ikuspuntutik.

e) Informazioa sistematikoki jasotzearen garrantzia ikasi da, balorazio eraikitzaile, eraginkor eta objektiboaren oinarri den aldetik.

Edukiak.

Zaldizkoei laguntzen die lehiaketetan eta zaldi bideetan, eta, halakoetan, interpretatzen eta aplikatzen ditu hipikaren hasmentarekin eta zaldien garraioarekin lotutako araudia eta segurtasun protokoloak, bai eta hipikaren hasmentako eta mailaz igotzeko hipikako lehiaketetan aplikatu beharreko erregelamenduak ere.

-Aholkularitza eta tutoretza hipika edo zaldi arloetako lehiaketa eta ekitaldietan.

Araudia eta erregelamenduak. Espainiako Hipikako Errege Federazioak argitaratutako erregelamenduak eta arauak.

Zaldizkoei eta zaldiei buruzko dokumentazio ofiziala: zaldizkoaren federazioaren lizentzia eta urteko aseguru medikoa, zaldiaren federazioaren lizentzia eta erantzukizun zibileko asegurua, eta Zaldia Identifikatzeko Liburua.

Hipikako lehiaketa programen aurrerapenak. Horien interpretazioa.

Zaldiak garraiatzeko dokumentazioa eta baimen ofizialak.

Segurtasuna hasmentako jardueretan eta lehiaketetan.

Segurtasunaren arloan bete beharreko beharkizunak, baimenak lortzeko, hipika eta zaldi arloetako kirol ekitaldiak egitean eta gauzatzean.

Segurtasun erregelamenduak eta araudia errespetatzea.

Zaldizkoen titulazio beharkizunak (lauhazkak), lehiaketa ofizialetan parte hartzeko. Espainiako Hipikako Errege Federazioaren erregelamendua zaldizkoen titulazioari buruz.

-Zaldi jarduerak garatzeko larrialdi planak.

Araudia natur ingurunean.

Jarduteko protokoloak: gertaera eta gorabehera ohikoenak.

Nolako garrantzia duen teknikariak prestakuntza etengabea eta eguneratua izatea arrisku egoerak ebazteko.

Kirol hasmentako eta mailaz igotzeko hipikako ekitaldiak antolatzen laguntzen du, ibilibideen ezaugarri teknikoak eta trazadurak aztertuz eta prozedura espezifikoak aplikatuz kirol ekitaldien prestaketan eta garapenean.

-Antolaketa eta kontrol teknikak, hipika edo zaldi arloetako ekitaldiak gauzatzean.

Publizitate teknikak eta baliabideak zaldi jardueretan.

Hipika edo zaldi arloetako jarduerak eta ekitaldiak. Araudia.

Ibilbideak eta repriseak interpretatzea.

Kirol protokoloa eta zeremonia.

Zaldi jardueren dokumentazioa eta zabalkundea: hedabideak.

Lehiaketa bateko idazkaritzaren eginkizunak eta funtzionamendua.

Taldeko lana, ekitaldiak antolatzean. Koordinazioa.

Hipikako instalazioen eta zaldi bideen seinaleztapena, pertsona, zaldi eta ibilgailuei buruz.

-Hipika edo zaldi arloetako jardueretarako zuzendaritza teknikak.

Segurtasuna eta arriskuen prebentzioa hipikan.

Hipikako jarduera programatu baten garapena. Aurreikuspenak, gerta daitezkeen gorabeheren aurrean.

Hipikako lehiaketa edo ekitaldi batean aziendaren harrera kontrolatzea.

Hipikako lehiaketa edo ekitaldi batean azienda banatzea eta hari ostatu ematea.

Lehiaketa batean, zaldizko/zaldi bikotea inskribatzeari buruzko araudia.

Komunikazio gailuak erabiltzen ditu, ezaugarriak erakutsiz, gailuen prestaketa eta mantentze teknikak aplikatuz, eta komunikazio sistema eta kode egokiak aztertuz.

-Irrati-telefonoak eta maiztasun gamak erabiltzeari buruzko araudi ofiziala.

-Irrati-telefonoko estaldura duten tokiak identifikatzea.

-Irrati-telefonoak erabiltzeari buruzko arauak.

Komunikazio ekipoak, eta irrati-telefono motak eta modelo ohikoenak.

Irrati-transmisoreen oinarrizko funtzionamendua.

Komunikazio ekipoak mantentzea.

Muga funtzionalak hiriguneetan eta hainbat lur klasetan.

-Irrati-telefonoz komunikatzeko prozedura arauak:

Irrati lengoaia.

Irrati sare bat ezartzea.

Irratiz hitz egiteko sistemak.

Nazioarteko alfabeto fonetikoa.

Telefonia mugikorra: abantailak eta desabantailak.

Hipikaren hasmentako jardueraz informazioa jasotzen laguntzen du, identifikatuz datuak jasotzeko tresnen ezaugarriak, eta zaldi ekitaldi edo lehiaketa bitartean eta bukaeran informazioa lortzeko prozedurak erabiliz.

-Espainiako Hipikako Errege Federazioaren galde-sortak: zaldizkoenak, epaileenak, federazioko ordezkarienak, pistako buruenak eta ibilbideak diseinatu dituztenenak, lehiaketaren garapenari buruz.

-Lehiaketa bitartean kirolariari arreta emateko organo baten osaera eta funtzionamendua.

-Ebaluazioko galde-sorta motak eta modeloak.

-Galde-sortak prestatzeko eta betetzeko prozedurak:

Espainiako Hipikako Errege Federazioaren ereduzko galde-sortak, zaldizkoek hipikako lehiaketaz duten iritziari buruz.

Espainiako Hipikako Errege Federazioaren ereduzko galde-sortak, federazioko ordezkarien txostenari buruz, hipikako lehiaketa batean.

Espainiako Hipikako Errege Federazioaren ereduzko galde-sortak, landako epaimahaibururaren txostenari buruz, hipikako lehiaketa batean.

Espainiako Hipikako Errege Federazioaren ereduzko galde-sortak, pistako buruenak eta ibilbidea diseinatu dutenenak.

-Informazioaren garrantzia lehiaketak hobetzeko.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Prestakuntza praktikoa.

Kodea: MED-HIHI107.

Iraupena: 150 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Identifikatzen ditu kirol klubaren edo entitatearen antolaketa egitura eta funtzionamendua, eta erlazionatzen ditu jardueren eskaintzarekin, kirol hasmentari dagokionez, edo erabiltzaileak lehiaketetan eta zaldi ibilbideetan laguntzeari dagokionez.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira tokiko edo autonomia erkidegoko antolaketaren egitura eta hark kirol klubarekin edo entitatearekin dituen erlazioak.

b) Identifikatu dira kirol klub edo entitatearen antolaketaren egitura eta funtzionamendua.

c) Identifikatu da praktiketako kirol klub edo entitatearen kirol elkarte mota.

d) Identifikatu dira kirol klub edo entitatearen barneko erlazio hierarkikoak.

e) Identifikatu da kirol hasmentari edo zaldizkoak laguntzeari lotutako jardueren eskaintza.

f) Identifikatu dira kirol klub edo entitateak erabilitako laguntza instituzionaleko bideak (tokikoa eta autonomia erkidegokoa).

g) Identifikatu dira kirol klub edo entitatearen zaldi jardueretan dauden balioak.

2. Lanpostuan autonomia, ekimena eta erantzukizuna izanik jokatzen du, erakutsiz jokabide etikoa, komunikaziorako abilezia pertsonalak, taldeko lana, ingurumenarenganako errespetua, eta aplikatuz enpresak ezarritako prozedurak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira lanpostuko jarrera aldeko beharkizunak.

b) Jasotako jarraibideak interpretatu eta bete dira eta esleitutako lanaren ardura hartu da.

c) Frogatu da konpromisoa lana ongi egiteko eta kalitatezko zerbitzua emateko, baita kirol klub edo entitatearen prozedura eta printzipioenganako errespetua ere.

d) Frogatu dira taldean lan egiteko gaitasuna eta kirol klub edo entitatean ezarritako hierarkiarenganako errespetua.

e) Jarduera bakoitzeko arduradun teknikoarekin eta taldekideekin komunikazio eta harreman eraginkorrak ezarri dira, eta tratu atsegin eta adeitsua eman zaie.

f) Taldeko gainerako kideekin koordinaturik lan egin da, eta jardueran gertatzen den aldaketa, behar garrantzitsu edo ustekabeko ororen berri eman zaie.

g) Egindako jardueretan ingurumenaren errespetuzko jarrera argia erakutsi da eta hari lotutako barne eta kanpo arauak aplikatu dira.

h) Laneko arriskuko prebentzio ekipoak erabili dira, garatu beharreko jarduerari dagozkionak: irakaskuntza, gidatzea, etab.

i) Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legearen funtsezko alderdiak aplikatu dira, hipikako kirol hasmentako jarduera, lehiaketa eta ekitaldiei dagokienez.

3. Ekitazioaren kirol hasmentako jarduera, lehiaketa eta bestelako ekitaldiak garatzen laguntzen du, eta bitartekoak identifikatuz eta erabiliz, erreferentziako programazioak interpretatuz, eta prozedurak gauzatuz, ezarritako arauekin eta jasotako jarraibideekin bat.

Ebaluazio irizpideak:

a) Ekitazioaren kirol hasmentako ekitaldiak eta lehiaketa txikiak antolatzearekin eta kudeatzearekin loturik, identifikatu eta interpretatu dira jasotako jarraibideak eta/edo dokumentazioa.

b) Lehiaketa bitarterako, zaldizkoaren babes eta segurtasun pertsonaleko neurriak interpretatu eta identifikatu dira, kontuan izanik ekitazioaren hasmentako lehiaketaren ezaugarriak.

c) Ekitazioaren kirol hasmentako jarduera, lehiaketa edo ekitaldia gauzatzeko behar diren baimenak eskatzeko kudeaketak/eragiketak egin dira.

d) Ekitazioaren kirol hasmentako ekitaldien eta lehiaketa txikien antolaketan eta kudeaketan laguntzeko eta esku hartzeko ekintzak egin dira.

e) Ekitazioaren kirol hasmentako ekitaldi edo jardueretan inskribatzeko, parte-hartzaileen dokumentazioa jaso da.

f) Berrikuspen eta konfidentzialtasun irizpideak aplikatu dira inskripziorako behar den dokumentazioarekin.

g) Hipikako jarduera edo lehiaketari buruzko informazioa prestatu da, parte-hartzaileen gurasoentzat edo legezko tutoreentzat.

h) Ekitazio jardueretan erabiltzen den komunikazio materiala prestatzeko eta egiaztatzeko ekintzak gauzatu dira.

i) Ekitazio jardueretan erabiltzen den komunikazio materiala biltegiratzeko eta mantentzeko prozedurak aplikatu dira.

j) Komunikazioa gauzatu da dauden bideen bitartez, teknika eta prozedura egokiak aplikatuz.

4. Ekitazioaren kirol hasmentako saioak zehazten eta gidatzen ditu, eta zaldizkoa zuzentzen du lehiaketetan, erreferentziako programazioak interpretatuz, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuarekin lotutako prozedurak eta teknikak gauzatuz, eta honelako balio etikoak transmitituz: norberaren gorputzaren errespetua eta zainketa, besteenganako errespetua, joko garbia, erantzukizuna eta eginahal pertsonala.

Ebaluazio irizpideak:

a) Jarduera garatzeko behar diren bitartekoak eta baliabideak identifikatu eta aukeratu dira.

b) Saioa garatzeko behar diren ingurumeneko baldintzak identifikatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, eta errespetatuz ekitazioaren hasmentako jardueretarako ezarritako segurtasun arauak.

c) Ezarritako protokoloaren arabera egin zaizkio harrera eta agurra zaldizkoari, haren eskaerak eta beharrak identifikatuz, eta hura motibatuz, ekitazioa praktikatzen segi dezan iraunkorki.

d) Interesa agertu da zaldizkoak erakartzeko, motibatzeko eta horiek praktikari atxikitzeko.

e) Zaldizkoen abilezia eta trebetasun espezifikoak baloratu dira, horien maila zehazteko, eta, hala, talde batean sar daitezela proposatzeko eta neurri zuzentzaile egokiak hartzeko.

f) Ekitazioaren hasmentako irakaskuntza-ikaskuntza saioa zehaztu da, erreferentziako programazioari jarraikiz, taldeari eta dauden baliabideei egokituz.

g) Zaldizkoaren garapen naturala kontuan hartu da, eta era askotako eginkizunak proposatu dira, aldagarritasuna/dibertsitatea emanen dutenak esperientzia motorretan, kontuan izanik banakoaren ezaugarriak.

h) Saioaren edukiak azaldu dira, protokoloei eta ezarritako teknikei jarraikiz, argi eta motibagarri.

i) Proposatutako eginkizunen adibideak azaldu dira, ekintza teknikoak gauzatuz, kontuan izanik ekitazioaren hasmentako estandarrak eta ezarritako prozedurak.

j) Ekitazioaren hasmentako beharrezko segurtasun baldintzak ezarri dira, jarraibideak eta arauak interpretatuz eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

k) Ekitazioaren hastapenean irakaskuntza-ikaskuntzako saioa zuzendu da, dauden gorabeherak konponduz, proposatutako helburuen araberako parte-hartzea eta errendimendua lortzeko, betiere beharrezkoak diren ingurumeneko arauekin eta segurtasun tarteekin bat.

l) Aplikatu dira komunikazio estrategiak eta gertakizunen kontrola, kasu bakoitzerako egokienak diren talde dinamikak erabiliz.

m) Saioaren garapena baloratu da, eta, horretarako, behar den informazioa jasotzeko eta prozesatzeko prozedurak aplikatu dira, egoki diren erabakiak hartzeko, eta, hala, egokituko eta hobetuko dira ikaskuntza-irakaskuntzaren prozesu iraunkorra eta ekitazioaren hastapeneko jarduerak.

n) Interesa agertu da kirolaren praktikaren bidez balio etiko, pertsonal eta sozialak transmititzeko: joko garbia, eta norberarenganako, besteenganako eta ingurunearenganako errespetua.

5. Ekitazioaren kirol hastapeneko lehiaketetan kirolaria laguntzen du, arauak eta erregelamenduak interpretatuz, eta balioak transmititzeko prozedurak eta teknikak gauzatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Ekitazioaren kirol hasmentako lehiaketan, taldearen edo kirolariaren inskripzioaren egoera egiaztatu da, ezarritako jarraibide eta arauei jarraikiz.

b) Lehiaketaren ezaugarrien berri eman zaizkio zaldizkoari, hari buruzko dokumentazioa interpretatuz.

c) Hipikaren hasmentako lehiaketa batean erreklamatzeko prozedurak aplikatu dira, ezarritako protokolo eta arauei jarraikiz.

d) Zaldizko/zaldi bikotearen gauzatze tekniko-taktikoa baloratzeko irizpideak aplikatu dira, horretarako erabiliz kirol hasmentako mailari dagozkion behaketa teknikak eta prozedurak.

e) Hasmentako lehiaketarako jarraibide tekniko eta taktikoak igorri zaizkio zaldizkoari, kontuan izanik lehiaketaren eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarriak.

f) Zaldizkoak lagundu dira lehiaketetan, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

g) Zaindu da joko garbiaren balioak errespeta daitezela, eta norberaren osasuna eta besteak errespeta daitezela, ekitazioaren kirol hasmentako lehiaketan parte hartzean, prozedura egokiak aplikatuz eta haren arauak errespetatuz.

6. Ekitazioaren hasmentako jardueretarako eta horietan laguntzeko behar diren materialak eta instalazioak prestatzeko eta mantentzeko eragiketak egiten ditu, ezarritako jarraibide eta arauak interpretatuz eta eragiketek berezkoak dituzten prozedurak eta teknikak gauzatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hartutako jarraibideak interpretatu dira, eta beharrezkoa den materialaren egoera eta funtzionamendua egiaztatzeko eta kontrolatzeko prozesuei lotutako dokumentazioa identifikatu da.

b) Beharrezko materialak biltegiratzeko eta kontserbatzeko premiak eta toki egokiak identifikatu eta ezarri dira, kontuan izanik ezarritako protokoloak.

c) Materiala mantentzeko eragiketak egin dira, kontuan izanik ezarritako prozedurak, arauak edo jarraibideak, eta ingurumeneko araudia errespetatuz.

d) Materiala konpontzeko oinarrizko eragiketak egin dira, kontuan izanik ezarritako prozedurak, arauak edo jarraibideak, eta ingurumeneko araudia errespetatuz.

e) Materialaren egoera egiaztatzeko irizpideak aplikatu dira, hari baja emateko edo mantentzeko, kontuan izanik ezarritako prozedurak, arauak eta jarraibideak.

7. Zaldi gaineko ibilbideak egitean edo praktikatzean, arriskuaren kudeaketan esku hartzen du, ekitazioaren hasmentako mailan, prozedura espezifikoak identifikatuz eta aplikatuz, aplikatzekoak diren jarraibide edo arauekin bat.

Ebaluazio irizpideak:

a) Prestaketa eragiketak egin dira praktika guneetan edo zaldi gaineko ibilbideak iragaten diren lekuetan, parte-hartzaileen segurtasunaren hobe beharrez.

b) Banakako ekipoen eta segurtasun ekipamenduen berrikuspen eragiketak gauzatu dira, ezarritako jarraibideak edo arauak.

c) Erreskate eragiketak egin dira hasmentako egoeretan edo zaldi gaineko ibilbideetan laguntzean, teknika eta prozedura espezifikoak aplikatuz.

d) Taldea kontrolatu da arrisku egoeretan, protokoloak aplikatuz, jasotako jarraibide eta arauekin bat.

e) Arrisku egoeraren komunikazio protokoloak gauzatu dira, ezarritako arau eta prozedurekin bat.

f) Erreskate eragiketetan parte hartzean, lasaitasun eta erantzukizun jarrera izan da.

g) Etengabeko prestakuntzarekiko interesa agertu da, arrisku egoeretako erreskate teknika eta prozeduretan.

8. Lehen laguntza emateko eragiketak gauzatzen ditu, ezarritako arau eta protokoloak interpretatuz, eta teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide edo arauekin bat.

Ebaluazio irizpideak:

a) Istripua izan duenaren egoera baloratzeko eragiketak gauzatu dira, jasotako protokolo eta jarraibideekin bat.

b) Jarduteko sekuentzia ezarri da, ILCORek (Berpizteari buruzko Nazioarteko Koordinazio Batzordea) ezarritako protokoloaren arabera.

c) Norberaren segurtasun eta autobabeserako neurriak ezarri dira, lehen laguntza emateko egoeretarako, ezarritako protokolo eta jarraibideekin bat.

d) Lesioetarako lehen laguntza emateko teknikak eta prozedurak aplikatu dira, ezarritako protokolo eta arauekin bat.

e) Bizi-euskarrirako teknikak aplikatu dira, ezarritako protokolo eta jarraibideekin bat.

f) Kanpoko desfibrilazio erdiautomatikoko eragiketak egin dira, ezarritako protokolo eta jarraibideekin bat.

g) Istripua izan duenari lehen laguntza emateko egoeretan autokontrola mantendu da, kontuan izanik ezarritako protokoloak eta jarraibideak.

h) Istripua izan duenari eta laguntzaileari laguntza psikologikoa emateko teknikak aplikatu dira, kontuan izanik ezarritako protokoloak eta jarraibideak.

i) Lehen laguntzari loturiko oinarrizko terminologia mediko-sanitarioa erabili da.

j) Norbera birziklatzeko eta eguneratzeko jarrera ona erakutsi da, lehen laguntzarekin lotutako protokolo eta tresnetan.

9. Erabiltzaileak edo taldeak zaldi ibilibideetan barna eramateko edo laguntzeko eragiketak egiten ditu, jarduerarekin lotutako informazioa interpretatuz, eta laguntzeak berezko dituen teknikak eta prozedurak gauzatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera garatzeko behar diren bitartekoak eta baliabideak identifikatu eta aukeratu dira.

b) Saioa garatzeko behar diren ingurumeneko baldintzak identifikatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz (eguraldi iragarpena, eguraldiaren bilakaeraren iragarpena), eta errespetatuz zaldi ibilbideetan laguntzen hasteko jardueretarako ezarritako segurtasun arauak.

c) Ezarritako protokoloaren arabera egin zaizkio harrera eta agurra zaldizkoari, jardueraren ezaugarrien berri emanez, haren eskaerak eta beharrak identifikatuz, eta hura motibatuz, zaldi bideen jarduera errepika dezan.

d) Parte-hartzailea, proposatutako helburuen lorpena eta egindako akatsak baloratzeko teknikak eta protokoloak aplikatu dira.

d) Zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera gauzatzeko, beharrezko segurtasun baldintzak ezarri dira, jarraibideak eta arauak interpretatuz eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

f) Zaldizkoaren babes eta segurtasun pertsonaleko neurriak interpretatu eta identifikatu dira, kontuan izanik zaldi ibilbideen ezaugarriak eta ezarritako protokoloak.

g) Zaldizkoen materiala eta jantziak egokitzeko irizpideak aplikatu dira, kontuan izanik zaldi ibilbideen ezaugarriak eta ezarritako protokoloak.

h) Orientazio eragiketak egin dira, inguruneko baldintzen eta dagoen materialaren arabera, ezarritako jarraibide eta arauei jarraikiz.

i) Zaldizkoak zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera zuzendu da, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, eta gertatzen diren gorabeherak konponduz, betiere ingurumeneko arauen eta behar diren segurtasun tarteen barnean.

j) Aplikatu dira dinamizazio eta komunikazio estrategiak, baita gertakizunen kontrola ere, kasu bakoitzerako egokienak diren talde dinamikak erabiliz.

k) Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jarduerak ingurumenean duen inpaktua identifikatzeko teknika eta prozedurak aplikatu dira, informazioa eta aplikazio arauak interpretatuz.

l) Ingurumena eta ingurune arkeologikoa errespetatzeko balioak transmititzeko interesa agertu da.

m) Zaldizkoak zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretan erabil daitezkeen lokalizazio eta nabigazio sistemen eguneratze eta berrikuntzekiko interesa agertu da.

10. Zaldiak elikatzeko, sasoian izateko, garraiatzeko eta horiei oinarrizko zainketak egiteko eta lehen laguntza emateko eragiketak gauzatzen ditu, ezarritako arau eta prozedurak interpretatuz eta eragiketa horien teknika eta prozedura espezifikoak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldiak garraiatzeko, sasoian mantentzeko, zaintzeko eta maneiatzeko prozedurak, oinarrizko teknikak eta beharrezko materialak identifikatu dira.

b) Zaldiak garraiatzeko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak eta indarreko araudia aplikatuz.

c) Zaldiak elikatzeko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

d) Zaldiak sasoian izateko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

e) Zaldiak maneiatzeko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

f) Zaldiei oinarrizko zainketak emateko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

g) Zaldiei lehen laguntza emateko eragiketak gauzatu dira, ezarritako teknikak eta prozedurak aplikatuz, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

3. ERANSKINA. ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOKO CURRICULUMA

3. ERANSKINA

A) Heziketa zikloaren helburu orokorrak

a) Ezaugarri tekniko, fisiko eta psikologikoak identifikatzea eta detektatzea, ezarritako prozedurak aplikatuz, zaldizkoa baloratzeko eta hautatzeko, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan.

b) Zaldizkoaren oinarrizko entrenamenduaren erreferentziako programazioa aztertzea edo interpretatzea, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, eta eginkizunak aukeratzea eta diseinatzea, eta ezarritako metodoak aplikatzea, oinarrizko entrenamenduko saioa egokitzeko eta zehazteko, eta hobekuntza teknikoko erreferentziako programaziora egokitzea.

c) Hasmentako eta hobekuntza teknikoko erreferentziako programazioa aztertzea edo interpretatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, eginkizunak aukeratzea eta diseinatzea, eta ezarritako metodoak aplikatzea, kirol teknifikazioko programa espezifikoak egokitzeko eta zehazteko.

d) Helburuak eta edukiak egituratzea, prestatzea eta deskribatzea ekitazioaren irakaskuntzan, baita iraupena eta trec-a diziplina hipikoen irakaskuntzan ere, metodologia espezifikoak aplikatuz, kontuan izanik ikaskuntza motorraren eta jarduera osasungarriaren printzipioak, ekitazioan hasteko programak diseinatzeko.

e) Kiroleko talentuak aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuaren ezaugarriak identifikatzea eta deskribatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, aplikatuz informazioa jasotzeko eta baloratzeko prozedurak, prozesu honetan laguntzeko.

f) Saioak zuzentzeko teknikak eta estrategiak deskribatzea, aukeratzea eta erakustea, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, behaketa, kontrol eta dinamizazio prozedurak aplikatuz, alegiazko kasuak ebatziz, entrenamendu eta hobekuntza saioa zuzentzeko, kirol teknifikazioaren etapan.

g) Iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, instalazioen eta bitartekoen segurtasun baldintzak aztertzea, eta ezarritako prozedurak eta indarreko araudia aplikatzea, maila honetako praktikan segurtasuna kontrolatzeko.

h) Laguntza eta erreskate prozedurak aukeratzea eta gauzatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoen teknifikazioan, baita zaldizkoak txangoetan eta zaldi turismoan gidatzeko teknifikazioan ere. Horretarako, ezarritako prozedurak aplikatuko dira simulatutako egoeretan, arrisku egoeretan esku hartzeko eta erreskatea egiteko.

i) Natur ingurunean, zaldi bideen antolaketa egitura eta diseinua aztertzea eta prestatzea, aztertuz alderdi psikosozialak eta erabiltzaileen beharrak, behar diren bitartekoak azalduz, baita segurtasun neurriak eta ingurumeneko araudia ere, helburuaren araberako ibilbide egokienak ezartzeko.

j) Zaldi txangoen zerbitzuak emateko, azaltzea zein diren beharkizun administratiboak eta behar diren bitarteko materialak, giza baliabideak eta kostuak, horiek arautzeko lege esparrua aplikatuz.

k) Teknifikazio lehiaketako alderdi tekniko eta taktikoak aztertzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, ezarritako prozedurak aplikatuz eta kontuan izanik zaldizkoen ezaugarriak eta erregelamendu ofiziala, maila honetako lehiaketetan gidatzeko.

l) Hipikaren hasmentako lehiaketa eta ekitaldien antolaketa egitura aztertzea eta prestatzea, eta teknifikazio mailako lehiaketen antolaketa ezaugarriak identifikatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, eta azaltzea zein diren beharkizun administratiboak eta behar diren bitartekoak eta giza baliabideak, horiek arautzeko lege esparrua aplikatuz, lehiaketa eta ekitaldien kudeaketan antolaketa eta elkarlan lanak egiteko.

m) Ibilbideak eta zirkuituak aztertzea eta prestatzea, iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, identifikatuz erlazionatutako dokumentazioa eta lekuaren ezaugarriak, baita lehiaketarenak ere, egoera simulatuetan, eta ezarritako protokoloak aplikatuz, lehiaketako ibilbideak eta zirkuituak diseinatzeko.

n) Behar diren prozedurak, teknika espezifikoak eta materialak identifikatzea, eta bidezko printzipioak deskribatzea, zaldia maneiatzeko, elikatzeko eta hari zainketa espezifikoak emateko, teknifikazio mailan, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan.

ñ) Erreferentziako programazioak interpretatzea eta aztertzea, eta zaldia hezteko eta entrenatzeko teknikak gauzatzea, teknifikazio etapari dagozkionak, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplinetan, zaldien ezaugarriak identifikatuz eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

o) Ekitazio egokituko saioak zuzentzeko teknikak eta estrategiak deskribatzea, aukeratzea eta erakustea, identifikatuz desgaitasuna duen zaldizkoaren ezaugarri banakakoak, aplikatuz zaldi jardueretan parte hartzea sustatuko duten baliabideak, horrela susta daitezen aukera berdintasuna, parte-hartzea eta markatutako errendimendua, lege araudiaren esparruaren barnean.

p) Antolaketaren ezaugarriak eta baliabide materialak eta giza baliabideak identifikatu eta aztertzea, kudeaketan eta komunikazioan ezarritako prozedurak aplikatuz, ekitazioaren hastapeneko ardura duten beste teknikari batzuk koordinatzeko.

q) Teknifikazio prozesuan parte hartzen duten aldagaiak identifikatzea eta aztertzea, iraupena, trec-a, txangoak eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan, eta informazioa biltzeko eta baloratzeko prozedurak aplikatzea, baita programak doitzekoak ere, prozesu hori ebaluatzeko.

r) Balioak eta jarrerak eskuratzeko prozesuaren ezaugarriak identifikatu eta deskribatzea, eta zaldizkoengan duten eraginez jabetzea eta horiek arrazoitzea, norberaren portaera etikoaren bidez hipikako jardueraren balioak besteenganatzeko.

s) Konpromisoaren, ongi egindako lanaren eta etengabeko ikaskuntzaren balioak onartu, sustatu eta justifikatzea, balio horiek islatzen dituzten portaeraren alderdi behagarriak deskribatuz, norberaren erantzukizunaren, ahaleginaren eta laneko berrikuntzaren espirituari eusteko, teknikari gisako lanean.

t) Talde lana eta norberaren ekimena identifikatzea eta sustatzea, elkarlanaren eta doktrina komunaren esparru baten barnean, markatutako helburuak erdiesteko.

B) Lanbide moduluak

a) Izena eta iraupena.

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari tituluko bukaera-zikloko multzo komun eta espezifikoetako moduluak azaltzen dira zerrenda batean.

a.1) Multzo komuna.

KODEA

IZENA

ORDUAK, GUZTIRA

MED-C201

Kirol ikaskuntzaren oinarriak

45

MED-C202

Kirol entrenamenduaren oinarriak

65

MED-C203

Kirol egokitua eta desgaitasuna

20

MED-C204

Kirolaren antolaketa eta legeria

20

MED-C205

Generoa eta kirola

10

a.2) Multzo espezifikoa.

KODEA

IZENA

ORDUAK, GUZTIRA

MED-HIHI202

Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

45

MED-HIHI203

Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

25

MED-HIHI204

Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

15

MED-HIHI205

Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

20

MED-HIHI206

Hipikako ekitaldiak antolatzea

10

MED-HIHI211

Hobekuntza teknikoa iraupenean

55

MED-HIHI212

Hobekuntza teknikoa trec-ean

55

MED-HIHI213

Zaldi ibilbideen antolaketa

55

MED-HIHI214

Natur ingurunea

20

MED-HIHI215

Prestakuntza praktikoa

200

b) Lanbide moduluen garapena

b.1) Multzo komuna

Kirol irakaskuntzako modulu komuna: Kirol ikaskuntzaren oinarriak.

Kodea: MED-C201.

Iraupena: 45 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Kirol teknifikazioko (KT) kirolariaren ezaugarriak identifikatzen ditu, nerabezaroaren etaparekin erlazionatuta eta kirol errendimenduan zerikusia duten aldagai psikologikoak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Nerabezaroaren ezaugarri psikologikoak deskribatu dira.

b) KTaren etapako ezaugarri psikologioak baloratzeko metodoak aplikatu dira.

c) Nerabeek maiz izaten dituzten ezaugarri sozialak aipatu dira.

d) KTaren etapan den kirolariaren familia, gizarte eta kirol ingurunea osatzen duten elementuak zehaztu dira.

e) Nerabeak maiz izan ohi dituen ezaugarri sozialak ebaluatzeko prozedurak aplikatu dira.

f) KTaren etapan, ikaskuntza errazten duten faktore psikologikoak deskribatu dira: motibazioa, kontzentrazioa, eta pentsamenduen eta emozioen kontrola.

g) Kiroleko motibazioaren ezaugarriak eta motak deskribatu dira.

h) Motibazioaren ekarpena argudiatu da KTa sustatzeko.

i) KTaren etapan motibazioa mantentzeko prozedurak aztertu dira.

j) KTaren etapako entrenamendu eta lehiaketetan kontzentrazioa eta pentsamenduen eta emozioen kontrola mantentzeko estrategia psikologikoak aplikatu dira.

k) Alderdi psiko-sozialak KTaren etapako kirol prestakuntzan integratzeko beharra baloratu da.

2. Kirolariaren hobekuntza tekniko-taktikoaren prozesua baloratzen du mugimendu-ikasketaren ezaugarriak eta parte hartzen duten faktoreak aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Mugimendu-ikasketaren teoriak deskribatu dira.

b) Ikasketa prozesua eta hura erregulatzeko mekanismoak aztertu dira, mugimen-ekintzak hauteman, erabaki eta gauzatzeko mekanismoetan oinarrituta.

c) Hautemateko eta erabakitzeko mekanismoak (alderdi taktikoak eta estrategikoak) estimulatzearen garrantzia baloratu da, gauzatzeko mekanismoak eraiki aurretik (alderdi teknikoak).

d) Mugimendu-trebetasunak lortzeko, ikasketaren prozesuaren faseak konparatu dira.

e) Zeregina aztertu da, haren konplexutasuna osatzen duten faktoreak identifikatuta, hauteman, erabaki eta gauzatzeko mekanismoetatik abiatuta.

f) Ikasleen, trebetasunaren edo/eta irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren menpeko ikaskuntzan eragina duten faktoreak aztertu dira.

g) Memoriak ikaskuntzaren prozesuetan duen garrantzia identifikatu da.

h) Transferentzia identifikatu da, ikaskuntzan kontuan hartu beharreko elementu garrantzitsu gisa.

i) Mugimendu-ikaskuntzaren printzipioak aplikatu dira: ariketa, errefortzua, erretentzioa eta transferentzia.

j) Ebaluazioaren kontzeptua, ezaugarriak eta motak definitu dira.

k) Kirolariaren hobekuntza tekniko-taktikoaren prozesua baloratzeko ebaluazio tresna eta prozedura egokiak prestatu dira.

l) Zereginak kirolariaren garapen maila tekniko-taktikori egokitu beharra baloratu da, haren garrantzia eta ikasleen motibazioa bermatzeko.

3. Oinarrizko entrenamenduaren eta hobekuntza teknikoaren jarduerak gidatu, antolatu eta dinamizatzeko teknikak aplikatzen ditu, metodologia eta kontrol eta dinamizazio prozedura egokiak aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Oinarrizko entrenamenduaren eta hobekuntza teknikoaren jarduerak gidatu, antolatu eta dinamizatzeko teknikak definitu dira.

b) Taldearen ezaugarriak kontuan hartuta aplikatzen ahal diren estrategia metodologikoak deskribatu dira.

c) Irakaskuntza estilo desberdinak deskribatu eta aplikatu dira, taldearen ezaugarriak eta eman beharreko edukiak kontuan hartuta.

d) Banakako praktikarako denbora kalitate irizpide gisa baloratu da oinarrizko entrenamenduaren (OE) eta hobekuntza teknikoaren (HT) saioetan.

e) Tokia eta materiala antolatzearen garrantzia baloratu da OEko eta HTko saio eta zereginetan ikasleen parte-hartzea hobetzeko eta nahi ez diren jokabideak murrizteko faktore gisa.

f) Teknikariaren posizioaren eta desplazamenduaren ondorioak atzeman dira, zereginen kontrol eta dinamizazio faktore gisa.

g) Teknikariaren jarreraren garrantzia baloratu da, OEko eta HTko zeregin eta saioetako motibazio eta aktibaziorako faktore gisa.

h) Atzeraelikadura (feedback) mota desberdinak aplikatu dira haren eraginkortasunaren ikuspuntutik (emaitzen ezagutza eta errendimenduaren ezagutza).

i) Atzeraelikaduraren (feedback) administrazioan kontuan hartu beharreko aldagaiak identifikatu dira: aplikazio unea, administrazioaren maiztasuna, eta kantitatea.

j) Praktika banatzeko modu desberdinak identifikatu eta aplikatu dira, irakaskuntza-ikaskuntzaren prozesuan ikaskuntzan eragina duten faktoreetako bat gisa.

k) OEko eta HTko zeregin eta saioetan nahi ez diren portaeren ezaugarriak eta izan daitezkeen arrazoiak deskribatu eta argudiatu dira.

l) OEko eta HTko zeregin eta saioetan izan daitezkeen jokabide desegokien aurrean teknikariak esku hartzeko neurriak aztertu eta aplikatu dira.

4. Kirol irakaskuntzaren programazioa interpretatzen du osagaiak aztertuz eta jarduerak kirolariaren ikaskuntza etaparen arabera diseinatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirol teknifikazioaren programazio motak, printzipioak eta faseak deskribatu dira.

b) Kirol irakaskuntzako programa baten helburuak, edukiak, baliabideak, metodoak eta ebaluazio tresnak identifikatu dira.

c) Programazioaren garrantzia baloratu da, kirol ikaskuntzen bilakaera kontrolatzeko elementu gisa.

d) Oinarrizko gogoetak deskribatu dira kirol hastapeneko programen diseinuan.

e) Ikaskuntza saioaren ezaugarriak eta egitura aztertu dira, kirol programazioaren oinarrizko unitate gisa.

f) Zereginak aldatzeko irizpideak aplikatu dira, erreferentziako programaziotik abiatuta kirol ikaskuntzako etaparen arabera.

g) Zereginaren konplexutasun elementuak eta haren doikuntza identifikatu dira, hura erregulatzeko mekanismoei begira.

h) Kirol ikaskuntzako zereginen kontzeptu hauek deskribatu dira: progresioa, testuinguruko interferentzia eta adierazgarritasuna.

i) Aurrerapenak eta testuinguruaren interferentziak zereginak diseinatu eta aldatzeko duten garrantzia baloratu da kirol ikaskuntza hobetzeko faktore gisa.

j) Kirolariaren zereginerako motibazioaren garrantzia nabarmendu da, hobetzeko eta praktikari atxikitzeko elementu giltzarri gisa.

5. Bere karguko teknikarien esku-hartzea koordinatzen du, giza baliabideak kudeatzeko teknikak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Teknikarien eginkizunak bereizi dira, entrenatzailearekin koordinatuz.

b) Bere karguko teknikarien lana koordinatzeko komunikazio teknika eraginkorrenak definitu dira.

c) Taldea gidatzeko estiloak deskribatu dira gidatu beharreko teknikarien ezaugarriak eta egoerak kontuan hartuz.

d) Talde lanaren gaitasuna eta entzuteko gaitasuna indartzen dituzten taldeko dinamikak prestatu dira.

e) Elkarlanaren beharra baloratu da, talde lanaren errendimendua ezin hobea izan dadin.

6. Kirolarientzako tutore lana egiten du haien entrenamendu eta lehiaketetan, jarrera eta balio pertsonalak eta sozialak identifikatuz eta txertatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) KTaren etapako arazo etiko nagusiak identifikatu dira.

b) Kirol lehiaketetan parte hartzen denean printzipio etikoen aplikazioak duen garrantzia baloratu da.

c) Kirol teknikariaren jarduketa modu nagusiak identifikatu dira, kirol lehiaketan errespetuzko jarrera eta balioak, joko garbia eta talde lana sartzeko.

d) Jarrera arduratsua eta asertiboa izatearen garrantzia baloratu da, balio pertsonalak eta sozialak kirolaren bidez transmititzen lagun dezan.

e) Kirol lehiaketan sortzen ahal diren arazoak eta gatazka etikoak konpontzeko prozedurak aplikatu dira.

f) Kirola egitean portaera etiko eta moralgabeetan eragina duten testuinguruko elementu nagusiak identifikatu dira.

g) Kirol teknikariaren lanbideko printzipio deontologikoak deskribatu dira.

h) Lehiaketaren egokitze mekanismoak deskribatu eta aplikatu dira, praktika inklusiboa bultzatzeko kirol teknifikazioaren etapan.

i) Kirolariaren garapen integrala sustatzearen garrantzia baloratu da, eta ez teknika eta kirol alderdia bakarrik.

j) Kiroleko jarduera eta balioak ebaluatu eta neurtzeko teknika eta tresnak deskribatu eta aplikatu dira.

Edukiak.

Kirol teknifikazioko (KT) kirolariaren ezaugarriak identifikatzen ditu, nerabezaroaren etaparekin erlazionatuta eta kirol errendimenduan zerikusia duten aldagai psikologikoak aztertuz.

-Kirolarien ezaugarri psiko-sozialen analisia, kirol teknifikazioaren etapan:

Nerabezaroaren ezaugarri psikologikoak.

Nerabeen ezaugarri sozialak.

Neska eta mutikoen arteko aldeak nerabezaroan.

Familia, gizarte eta kirol ingurunearen elementuak KTan.

Kirolarien ezaugarri psiko-sozialak ebaluatzeko metodoen aplikazioa KTaren etapan, baita haien familia, gizarte eta kirol ingurunekoak ere.

Nerabezaroko alderdi psiko-sozialak KTaren etapako kirol prestakuntzan integratzeko beharraren balorazioa.

-Kirol teknifikazioaren etapako faktore psikologiko aipagarrienen identifikazioa eta kontrola:

Motibazioa: Ezaugarriak eta motak. Motibazioa KTaren etapan mantentzeko prozedurak. Motibazioak KTa sustatzeko duen eginkizun nabarmenaren balorazioa.

Kontzentrazioa: Ezaugarri psikologikoak. Baliabideen aplikazioa entrenamendu eta lehiaketetako kontzentrazioa mantentzen laguntzeko.

Pentsamendu eta emozioen kontrola: Ezaugarri psikologikoak. Beldurra porrotari eta lehiaketa aurreko antsietatea. Kirolari gazteen erre sindromea (burnout). Baliabideen aplikazioa entrenamendu eta lehiaketetako kontzentrazioa mantentzen laguntzeko.

Kirolariaren hobekuntza tekniko-taktikoaren prozesua baloratzen du mugimendu-ikasketaren ezaugarriak eta parte hartzen duten faktoreak aztertuta.

-Mugimendu-ikaskuntzaren ezaugarrien eta parte hartzen duten faktoreen analisia:

Mugimen-ikaskuntzari buruzko teoriak.

Ikaskuntza mekanismoak: hautematea, erabakitzea, gauzatzea eta hura erregulatzeko mekanismoak.

Kirol ikaskuntzaren faseak: ezagutzaren fasea (hastapena). Asoziazio fasea (hobekuntza). Automatizazio fasea (menderatzea).

-Hautemate eta erabakitze mekanismoetako ikaskuntzaren garrantzia, gauzatze alderdiei begira.

Zer faktoreren mende dagoen ikaskuntza: Ikaskuntzan eragina duten eta ikasleen menpe dauden faktoreen identifikazioa: adina, sexua, aldez aurreko ezagupenak, adimenaren koefizientea, motibazioa. Ikaskuntzan eragina duten eta trebetasunari dagozkion faktoreen identifikazioa, kontuan hartuta jokoan den mekanismoa eta zereginaren konplexutasuna. Ikaskuntzan eragina duten eta irakaskuntza-ikaskuntza prozesuari dagozkion faktoreen identifikazioa: informazioaren transmisioa, aurrerapena, praktikaren banaketa. Zereginak ikasleen beharrei egokitzearen garrantziaren balorazioa.

-Mugimendu-ikaskuntzaren printzipioak: Mugimendu-ikaskuntzaren printzipioen aplikazioa: ariketa, errefortzua, erretentzioa eta transferentzia. Transferentzia: ikaskuntza motak eta aplikazioak. Memoria. Ikasitakoa beste testuinguru batzuetara transferitzearen garrantzia.

-Kirolariaren teknika eta taktika arloko hobekuntzaren prozesua:

Hobekuntza etapako ezaugarri tekniko-taktikoen identifikazioa.

-Ebaluazioa: kontzeptua, ezaugarriak eta motak.

Kirolariaren hobekuntza tekniko-taktikoaren prozesua ebaluatzeko prozedura eta tresnen diseinua eta aplikazioa: objektiboak/subjektiboak, kualitatiboak/kuantitatiboak.

Ikaskuntza berriak eskuratu eta ikasitakoak egonkortu diren neurtzeko ebaluazioaren garrantzia baloratzea.

Oinarrizko entrenamenduaren eta hobekuntza teknikoaren jarduerak gidatu, antolatu eta dinamizatzeko teknikak aplikatzen ditu, metodologia eta kontrol eta dinamizazio prozedura egokiak aztertuta.

-Oinarrizko entrenamenduaren eta hobekuntza teknikoaren jarduerak kontrolatu eta dinamizatzeko prozeduren eta metodologiaren analisia.

Jarduerak gidatu, antolatu eta dinamizatzeko teknikak.

Entrenatzailearen estiloak taldeen gidaritzan.

Estrategia metodologikoak eta irakaskuntza estiloak, taldearen eta jardueraren ezaugarrien arabera.

Ikasleen praktikarako denboraren balorazioa.

Jardueren kudeaketa teknikak praktikako denborak eta taldearen kontrola ezin hobea izateko.

Teknikariaren posizio estrategikoaren garrantzia jardueran.

Teknikariaren esku-hartze aktiboa zereginetan, ikasleak irabazi eta motibatzeko.

Atzeraelikadura (feedback) mota desberdinak, aldagaiak eta motak, haren eraginkortasunaren ikuspuntutik (emaitzen ezagutza eta errendimenduaren ezagutza).

Praktika kontzentratua edo banatua identifikatzea, jarduera motaren eta taldearen ezaugarrien arabera.

Jokabide disruptiboak eta gatazka egoerak jardueretan.

Baliabideen kudeaketa nahi ez diren jokabideen aurrean.

Kirol irakaskuntzaren programazioa interpretatzen du osagaiak aztertuz eta jarduerak kirolariaren ikaskuntza etaparen arabera diseinatuz.

-Programazioen interpretazioa eta diseinua:

Kirol programazioaren motak, printzipioak eta faseak.

Kirol ikaskuntzen programazioaren elementuak: helburuak, edukiak, baliabideak, metodoak eta ebaluazio tresnak.

Kirol irakaskuntzaren programazioaren interpretazioa.

Kirol hastapeneko programak prestatu eta aplikatzea.

Kirol hastapeneko ikaskuntza saioen diseinua.

Ikaskuntzaren sekuentziak prestatzea; irizpideak aplikatzea kirol ikaskuntzaren zereginak aldatzeko.

Programazioa, kirol ikaskuntzak ebaluatzeko elementu gisa.

-Mugimen zereginak hautatu eta diseinatzea:

Zeregin motorra: konplexutasuna eta zailtasuna, zein faktoreren mende dagoen.

Zereginetako aurrerapena, adierazgarritasuna eta testuinguruko interferentzia ikaskuntzaren sekuentzietan.

Ikaskuntzen aurrerapenaren balorazioa, zereginak diseinatu eta haiek aldatu eta manipulatzeko funtsezko elementu gisa.

Zereginak kirolarien ezaugarriei eta interesei egokitzearen garrantziaren balorazioa.

Bere karguko teknikarien esku-hartzea koordinatzen du, giza baliabideak kudeatzeko teknikak aplikatuz.

-Lan taldeak gidatu eta koordinatzea:

Lantalde hierarkizatu gabeen dinamika eta ezaugarriak.

Rolak esleitzea: teknikarien eginkizunak onartu eta betetzea eta argi izatea.

Lankidetzan aritzeko beharra ebaluatzea.

-Komunikazio teknikak eta taldeak gidatzekoak aplikatzea:

Komunikazio teknikak, hierarkizatu gabeko taldeak koordinatzeko.

Gidatzeko estiloak egoeraren eta pertsonen beharretara egokitzea.

Talde lana eta entzuteko gaitasuna indartzen dituzten talde dinamikak.

Kirolarientzako tutore lana egiten du haien entrenamendu eta lehiaketetan, jarrera eta balio pertsonalak eta sozialak identifikatuz eta txertatuz.

-Jarrera eta balio pertsonal eta sozialak identifikatzea, kirolaren praktikari eta lehiaketari loturik:

KTaren etapako arazo etiko nagusiak: bertan behera uztea, praktikatik baztertzea, emaitzak bilatzea.

Kirol praktikaren testuingurua (klubak, elkarteak, kirol antolatzaileak, arbitroak, hedabideak, eta abar) kirolaren balioak sustatzen eta garatzen.

Jarrera eta balioak ebaluatu eta neurtzea kirolean: kiroleko balioak neurtzeko teknika eta tresnak (saioen egutegia, test soziometrikoa, galde-sortak, polaritate profila, eta abar).

-Jarrera eta balio pertsonal eta sozialen transmisioa kirolaren praktikari eta lehiaketari loturik:

Kirol teknikariaren ezaugarriak balio pertsonalak eta sozialak kirolaren bitartez transmititzen laguntzeko: enpatia, asertibotasuna, sentsibilitate morala, lidergotzarako gaitasuna, talde lana sustatzea, eta abar.

Norberaren erantzukizuna eta asertibotasuna garatu beharra, balio pertsonalak eta sozialak kirolaren bitartez transmititzeko.

Kirol ekitaldietan eta lehiaketetan parte hartzean sortzen ahal diren gatazkak konpontzeko estrategiak (role-playing, gogoeta aulkia, dilema moralak, eta abar).

Kirol teknikariaren printzipio deontologikoak.

Lehiaketaren egiturak balio pertsonal eta sozialak garatzea bideratzea (jostetaren izaerari eustea eta guztiok parte hartzea, erregelamendu bidezko aldaketak).

Kirol irakaskuntzako modulu komuna: Kirol entrenamenduaren oinarriak.

Kodea: MED-C202.

Iraupena: 65 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Gizon eta emakumeen ezaugarri fisikoak identifikatzen ditu, organismoaren eginkizun anatomiko-fisiologikoak ariketa fisikoaren arabera aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Organismoaren egitura eta antolaketa deskribatu ditu bere egiturazko unitateen arabera (zelulak, ehunak eta sistemak).

b) Giza gorputzaren mugimenduaren aukera desberdinak bereizi dira, behar den terminologia erabiliz jarrerak eta norabideak deskribatzeko, ardatz eta plano anatomikoen arabera.

c) Lokomozio-aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira (hezurrak, giltzadurak eta muskuluak).

d) Nerbio-sistemaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira ariketari loturik, neuronaren egitura eta eginkizuna kontuan hartuta, eta nerbio-sinapsiaren prozesuari loturik.

e) Bihotz-hodietako aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira ariketari loturik, kontuan hartuta odolaren, bihotzaren eta odol-hodien egitura eta dinamika.

f) Arnas aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira ariketa fisikoari loturik.

g) Sistema endokrinoaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira, garapenean eta ariketa fisikoan erabakigarriak diren hormonei eta guruin endokrinoei loturik.

h) Emakumeen ziklo menstruala aztertu eta deskribatu du kirol entrenamenduari loturik.

i) Digestio-sistemaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira.

j) Organismoaren energia iturriak deskribatu dira, eta ariketa fisikoarekin duten zerikusiari lotu.

k) Organismoaren ariketa fisikorako egokitzapen nagusiak deskribatu dira.

l) Eginkizun anatomiko-fisiologikoen garrantzia baloratu da, kirol entrenamenduaren oinarri gisa.

2. Kirolaren praktika osasungarriak bultzatzen ditu, eta jarraibide higieniko egokienak identifikatzen kirol hastapenaren eta teknifikazioaren etapetan.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirola egiteak giza organismoan dituen ondorio positibo aipagarrienak aztertu dira.

b) Kirola modu desegokian egiteak izan ditzakeen ondorio negatiboak aztertu dira.

c) Ariketa fisikoa egiteko kontraindikazio (patologikoak) orokor nagusiak identifikatu dira.

d) Kirol higiene egoki baten onurak aztertu dira.

e) Oinarrizko jarraibide batzuk bete dira kirola egiteko ekipamenduari eta higienea eta gorputza zaintzeko oinarrizko zainketei buruz.

f) Kirolariaren berotze eta hozte ariketa orokorrak egin dira.

g) Higiene posturalaren printzipioak aplikatu dira egokitzapen fisiko orokorreko ariketak egiteko.

h) Ohiko jarduerak egiteko egokiak diren postura ohiturak identifikatu dira.

i) Ariketa aurretik, bitartean eta ondoren elikadura eta hidratazio egokia izateko oinarriak deskribatu dira.

j) Pertsonen garapen fisikorako osasungaitzak diren ohiturak aztertu dira, batez ere kirolari gazteei buruz.

k) Kirol entrenamenduak kirolarien osasunean dituen ondorioak deskribatu dira.

l) Kirol praktika desegoki baten ondorio negatiboak aurreikustearen garrantzia baloratu da.

3. Gizon eta emakumeen mugimendu egoera orokorra baloratzen du, ebaluazio egokirako teknikak eta metodologia aplikatuta, oinarrizko gaitasun fisikoak bereiziz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Pertsonaren mugitzeko gaitasunaren kontzeptua deskribatu da.

b) Koordinazio gaitasunak eta gaitasun baldintzatzaileak identifikatu dira pertsonaren mugitzeko gaitasunaren osagai gisa.

c) Pertsonaren gaitasun baldintzatzaileen ezaugarriak deskribatu dira.

d) Pertsonaren koordinazio gaitasunen ezaugarriak deskribatu dira.

e) Gaitasun baldintzatzaileak baloratzeko tresna eta baliabide nagusiak sailkatu eta aplikatu dira.

f) Koordinazio gaitasunak baloratzeko tresna eta baliabide nagusiak sailkatu eta aplikatu dira.

g) Pertsonak nerabezaroan mugitzeko duen gaitasunaren bilakaera deskribatu da.

h) Gaitasun baldintzatzaileak neurtzeko metodoak objektiboak, fidagarriak eta baliagarriak izateak duen garrantzia baloratu da.

i) Koordinazio gaitasunak neurtzeko metodoak objektiboak, fidagarriak eta baliagarriak izateak duen garrantzia baloratu da.

4. Programazioa interpretatzen du, kirol entrenamenduaren printzipioak eta oinarrizko elementuak deskribatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Ezarritako programazio bati loturiko entrenamendu kargen osagai nagusiak deskribatu eta aztertu dira.

b) Kirol entrenamenduko programazioaren kontzeptu nagusiak deskribatu dira.

c) Kirol programazioaren oinarrizko elementuak aztertu, interpretatu eta konparatu dira.

d) Kirol programazio guztien mesozikloak aztertu dira.

e) Kirol programazio guztien mikrozikloak aztertu dira.

f) Entrenamendu saio desberdinak eta haien ezaugarriak aztertu dira.

g) Kirol teknifikazioaren etapako kirol programazioak aztertu eta interpretatu dira.

h) Kirol programazio guztien erregistro prozedurak identifikatu eta aztertu dira.

i) Kirol entrenamenduaren printzipioak eta kirol programazioarekin duten zerikusia aztertu dira.

j) Kirol entrenamendua arautzen duten lege nagusiak aztertu eta interpretatu dira.

k) Programazioak entrenamenduaren prozesuan duen garrantzia baloratu da.

5. Gizon eta emakumeen mugimendu-egoera orokorra garatzen du, gaitasunak entrenatzeko printzipio metodologikoak eta erabilitako baliabideak aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Entrenamendu karga handitzeko printzipioak aztertu eta aplikatu dira.

b) Indarra entrenatzeko printzipio metodologikoak aztertu eta aplikatu dira.

c) Erresistentzia entrenatzeko printzipio metodologikoak aztertu eta aplikatu dira.

d) Abiadura entrenatzeko printzipio metodologikoak aztertu eta aplikatu dira.

d) Malgutasuna entrenatzeko printzipio metodologikoak aztertu eta aplikatu dira.

d) Koordinazio gaitasunak entrenatzeko printzipio metodologikoak aztertu eta aplikatu dira.

g) Indarra entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

h) Erresistentzia entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

i) Abiadura entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

j) Malgutasuna entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

k) Koordinazio gaitasunak entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

l) Gaitasunak entrenatzeko baliabideen eta printzipio metodologikoen garrantzia baloratu da, pertsonen mugimendu-egoera orokorra behar bezala garatzeko.

Edukiak.

Gizon eta emakumeen ezaugarri fisikoak identifikatzen ditu, organismoaren eginkizun anatomiko-fisiologikoak ariketa fisikoaren arabera aztertuz.

-Organismoko zelulak, ehunak eta sistemak: egitura eta antolaketa orokorra.

-Mugimenduaren deskribapen espaziala: posizio anatomikoa, ardatz eta plano anatomikoak. Jarreraren eta norabidearen terminologia.

-Lokomozio aparatua: hezur, giltzadura eta muskulu nagusiak. Atal anatomiko nagusien egitura eta mugikortasuna.

-Nerbio sistema: neurona, sinapsia eta nerbio bulkadaren transmisioa.

-Bihotz-hodien aparatua: bihotza, zirkulazioaren erantzuna ariketa egitean, elkarri loturiko kontzeptuak. Bihotz taupaden maiztasuna eta bolumen sistolikoa.

-Arnas aparatua: egitura anatomikoa, biriken gaitasun eta bolumenak. Aireztapen erantzuna ariketa egitean.

-Sistema endokrinoa: hormona eta guruin endokrino nagusiak. Hormonen erantzuna ariketa egitean.

-Ziklo menstruala: ezaugarriak, ariketa fisikoa eta kirola egitean duen eragina, menarkia, lehen eta bigarren mailako amenorreak.

-Digestio aparatua: anatomia eta oinarrizko fisiologia.

-Metabolismo energetikoa: ATPa eta metabolismoa bide nagusiak.

-Ariketa fisikoan diharduten sistemen egokitzapenak.

Kirolaren praktika osasungarriak bultzatzen ditu, eta jarraibide higieniko egokienak identifikatzen kirol hastapenaren eta teknifikazioaren etapetan.

-Kirola-osasuna: kontzeptua, beste kirol esparru batzuekiko lotura.

-Ariketa fisikoa eta kirola egiteak organismoan dituen onurak: ondorio fisikoak, psiko-emozionalak eta psiko-sozialak.

-Kirola desegoki egitearen arriskuak: ondorio fisikoak, psiko-emozionalak eta psiko-sozialak.

-Ariketa fisikoaren kontraindikazio orokor nagusiak: erabateko kontraindikazioak eta erlatiboak; aurreneurriak.

-Kiroleko higienea: jarraibide orokorrak, higiene eta gorputzeko ohitura eta zainketak, kirol ekipamendua.

-Kirol entrenamenduaren eraginak kirolarien osasunean: onurak (hezur kapitala handitzea, besteak beste) eta praktika desegoki baten arriskuak (triada, besteak beste).

-Egokitzapen fisikorako ariketak egiteko higiene posturala: postura zuzentzeko oinarrizko jarraibideak, onak ez diren ariketak.

-Ohiko jarduerak egiteko higiene posturala.

-Beroketa saioa, eta barealdira itzultzea, kirol saioan.

-Ariketari lotutako elikadura eta hidratazioa (ariketa fisioaren aurretik, bitartean eta ondoren).

-Kirola egitearen kontrako ohitura osasungaitzak: alkohola, tabakoa eta beste droga batzuk. “Zabor jana”. Elikadura nahasteak.

Gizon eta emakumeen mugimendu egoera orokorra baloratzen du, ebaluazio egokirako teknikak eta metodologia aplikatuta, oinarrizko gaitasun fisikoak bereiziz.

-Mugimenduaren gaitasunak: orokortasunak.

-Koordinazio gaitasunak: orokortasunak.

-Gaitasun baldintzatzaileak: orokortasunak.

-Erresistentzia.

-Abiadura.

-Indarra.

-Mugimenduen zabaltasuna.

-Malgutasuna.

-Koordinazioa.

-Oreka.

-Entrenamenduaren kontrola: tresnak eta gaitasun baldintzatzaileen eta koordinazio gaitasunen balorazioa.

Programazioa interpretatzen du, kirol entrenamenduaren printzipioak eta oinarrizko elementuak deskribatuz.

-Kirol entrenamendua: kontzeptua, helburuak eta ezaugarriak. Konfigurazioaren elementuak.

-Entrenamendu karga: kontzeptuak, ezaugarriak, oinarrizko elementuak, baliabideak eta aplikazio metodoak, karga kontrolatzea eta handitzea: bolumena, intentsitatea, errekuperazioa, dentsitatea.

-Kirol entrenamenduaren oinarrizko printzipioak.

-Kirol entrenamenduaren oinarrizko legeak: egokitzearen sindrome orokorra, gainkonpentsazioa, errekuperazioa.

-Errendimenduaren faktoreak.

-Entrenamendu aldiak eta zikloak.

-Entrenamendua eta lehiaketa programatzea: helburuak, edukiak, zatikatzea.

Gizon eta emakumeen mugimendu-egoera orokorra garatzen du, gaitasunak entrenatzeko printzipio metodologikoak eta erabilitako baliabideak aztertuta.

-Entrenamendu orokorra eta berariazkoa.

-Erresistentzia: printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak.

-Abiadura: printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak.

-Indarra: printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak.

-Mugimenduen zabaltasuna: printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak.

-Koordinatzeko gaitasunak: printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak.

Kirol irakaskuntzako modulu komuna: Kirol egokitua eta desgaitasuna.

Kodea: MED-C203.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Kirol hastapeneko saioak antolatzen ditu, desgaitasuna dutenen beharrak aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasun mota nagusiak deskribatu dira, kaltetutako mekanismo funtzionala eta mugimenaren hautemate mailako ondorioak kontuan hartuta.

b) Laneko berariazko jarraibideak bereizi dira kirol hastapenean, desgaitasun moten arabera.

c) Desgaitasuna duen pertsonaren mugitzeko moduari buruzko informazioa biltzeko oinarrizko prozedurak aplikatu dira (batez ere garraioari, gauzen kontrolari eta mugimenduaren oinarrizko trebetasunei buruz).

d) Berariazko segurtasun neurriak zehaztu dira kirol hastapenean, desgaitasun moten arabera.

e) Desgaitasun motaren arabera erabili beharreko orientabide metodologiko nagusiak zehaztu dira, batez ere komunikazioari eta zereginean parte-hartzeari buruz.

f) Praktikan hasi aurretik, desgaitasunen bat dutenen ezaugarriak banaka-banaka identifikatzearen garrantzia argudiatu da.

2. Desgaitasuna dutenak jarduera fisikoetan eta kirolean parte hartzera bultzatzen dituzten baliabideak aplikatzen ditu, zereginaren ezaugarriak aztertuta eta testuinguruak kirolean aritzeko eragiten dituen mugak identifikatuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasuna duten pertsonak zeregin, joko eta kiroletan parte hartzeko dituzten aukerak handitzearen garrantzia baloratu da.

b) Desgaitasuna dutenak kirola egiten hasteko bide nagusiak aztertu dira.

c) Desgaitasuna dutenentzat zereginak egokitzeko mekanismoak, defizitak konpentsatzen dituztenak, deskribatu dira.

d) Zeregin, joko eta kirolak aldatzeko prozedurak aplikatu dira, desgaitasuna dutenen parte-hartzea, gozamena eta arrakastaren aukerak bultzatzearren.

e) Desgaitasuna duten pertsonek egoera praktiko inklusiboetan aktiboki parte hartzeko sustapenaren garrantzia baloratu da.

f) Instalazio eta kirolguneetarako sarbideetan dauden oztopoek ekarritako praktikarako muga nagusiak identifikatu dira.

g) Kirol eskaintzaren informazioa jasotzeko eta praktikari zabalkundea emateko gabeziek ekarritako mugak aztertu dira.

h) Baloratu da zein garrantzitsua den jarrera positiboa izatea, inklusioari dagokionez, kideek, teknikariek, familiek eta beste erakunde batzuek, desgaitasuna duten pertsonek kirola egin dezaten.

i) Deskribatu da zer aukera dituzten jolas eta kirol egokituetarako kirol material egokitu espezifikoek.

j) Pertsonen desgaitasuna eta egiten dituen kirola kontuan harturik ematen diren laguntza teknikoek dituzten aukerak azaldu dira.

3. Desgaitasuna duten kirolariak antolatzen ditu, interpretatuz kirol egokituaren sailkapen funtzional nagusiak eta kirol egokituen ezaugarriak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kontzeptu hauek deskribatu dira: “kirolaren sailkapen funtzionala” eta “gutxieneko desgaitasuna”.

b) Kirolaren sailkapen funtzionalak azaldu dira, desgaitasun motaren arabera.

c) Kirol egokituaren lehia-prozesuak homogeneizatzeko kirolaren sailkapen funtzionalak duen garrantzia justifikatu da, horien arteko desberdintasunak argudiatuz.

d) Sailkapena egokitzeko irizpideak aplikatu dira, parte har dezaten desgaitasuna duten emakumeek, desgaitasun handia dutenek, eta baita desgaitasunik ez duten pertsonek ere.

e) Desgaitasuna duten pertsonentzako jolas eta kirol egokitu espezifikoak identifikatu dira, espezifikoak direnen ezaugarriak barne.

f) Onartu da inportantea dela desgaitasuna dutenek egiten dituzten kirol egokitu batzuk probatzea egoera simulatuen bidez.

g) Kirol egokitu aproposena aukeratu da, kontuan izanik ukitutako mekanismo funtzional mota eta kirolaren sailkapen funtzionala.

h) Desgaitasuna dutenek kirolean parte hartzearen garrantzia baloratu da, gizartean txertatzeko gako gisa.

4. Desgaitasuna duten pertsonak orientatzen ditu kirola praktikatzera, identifikatuz kirol egokituaren egitura eta eskura dauden informazio iturriak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasuna dutenentzako kirolaren jatorria eta egungo kirol egokituaren egitura erlazionatu dira elkarren artean.

b) Nazioartean, estatuan eta eskualdean kirol egokitua arautzen duten erakundeak identifikatu dira.

c) Bereizi dira kirol paralinpikoaren egiturak direnak eta halakoak ez direnak.

d) Lehiaketa, josteta eta praktika osasungarria antolatzeko eta sustatzeko erakundeek (kirol federazioak, elkarteak, klubak, etab.) duten eginkizuna baloratu da.

e) Desgaitasuna duen pertsona baten kirol praktikaren jatorria (ospitalea, elkartea, etab.) eta praktikaren helburu desberdinak (errehabilitaziokoa, terapeutikoa, jostetakoa, kirolekoa, etab.) desberdindu dira.

f) Dauden kirol egokituen programak deskribatu dira.

g) Kirol egokituaren praktikari eta garapenari zabalkundea emateko programa nagusiak deskribatu dira, praktika egokiaren adibide gisa.

h) Kirol egokituan dauden informazio iturriak erabili dira, desgaitasuna duten kirolariak orientatzeko oinarrizko baliabide gisa.

i) Kirol egokitua sustatzearen garrantzia baloratu da, balio pertsonalak eta sozialak sortzen dituen aldetik, baita gizartean txertatzeko bitartekoa den aldetik ere.

Edukiak.

Kirol hastapeneko saioak antolatzen ditu, desgaitasuna dutenen beharrak aztertuta.

-Desgaitasunen deskribapena:

Zentzumenetako desgaitasuna: ikusmenekoa eta entzumenekoa.

Buru gaixotasuna: adimen atzeratasuna eta Down-en sindromea.

Desgaitasun fisikoa: muineko lesioa, garuneko paralisia eta anputazioak.

-Desgaitasun mota eta pertzepzio- eta mugimendu-mekanismoarekin duen lotura.

-Desgaitasuna duten pertsonen ezaugarri espezifikoak hasiera batean baloratzea.

-Desgaitasuna duten pertsonen gaitasun motorraz informazioa biltzeko oinarrizko tresnak erabiltzea.

-Desgaitasun motaren arabera, bidezko diren orientazio metodologikoak aplikatzea.

-Kirol praktikan mugak eta segurtasun neurri oinarrizkoak aplikatzea, desgaitasunaren arabera.

-Desgaitasuna duten pertsonak kirolean hasteko, metodologia eta segurtasun egokitzapenak egitearen garrantzia.

Desgaitasuna dutenak jarduera fisikoetan eta kirolean parte hartzera bultzatzen dituzten baliabideak aplikatzen ditu, zereginaren ezaugarriak aztertuta eta testuinguruak kirolean aritzeko eragiten dituen mugak identifikatuta.

-Desgaitasuna duten pertsonek kirola egitea justifikatzea, horien ongizaterako eta bizi kalitaterako gako diren aldetik.

-Desgaitasuna dutenak kirola egiten hasteko bideak.

-Identifikatzea testuinguruak zer muga nagusi jartzen dituen kirola egiteko.

-Identifikatzea desgaitasuna duten pertsonei buruz inguruan dauden jarrerak.

-Kirol instalazioetako oztopo arkitektonikoak.

-Jolas eta kirolen bidez integratzea eta gizarteratzea.

-Eginkizunak, jolasak eta kirolak egokitzeko mekanismoak identifikatzea eta erabiltzea.

-Jolasa eta haren orientazio desberdinak aplikatzea dibertsitatearen arretarako elementu gisa.

-Kirol egokituko materialaren ezaugarriak.

-Kirola praktikatzeko laguntza teknikoak.

-Jolas eta kiroletan, desgaitasuna duten pertsonen integrazio-gizarteratzeak duen eginkizuna baloratzea.

-Praktika inklusiboko egoerak probatzea, desgaitasuna duten pertsonek parte har dezatela sustatzeko.

Desgaitasuna duten kirolariak antolatzen ditu, interpretatuz kirol egokituaren sailkapen funtzional nagusiak eta kirol egokituen ezaugarriak.

-Kirol egokitu mota, ukitutako mekanismo funtzionalaren arabera.

-Kirolaren sailkapen funtzional nagusiak, desgaitasun motaren arabera. “Gutxieneko desgaitasuna” kontzeptua.

-Sailkapen funtzionalak, parte-hartzea homogeneizatzeko prozesu gisa.

-Desgaitasuna duten pertsonen parte-hartzea aztertzea, desgaitasunaren eraginaren eta sexuaren arabera, partaidetza berdintasunean gerta dadin.

-Desgaitasuna duten pertsonek berdintasunean parte har dezatela kirolean, integrazioko eta partaidetzako faktore gisa.

-Kirol egokituaren ezaugarriak.

-Kirol egokitu espezifikoak.

-Desgaitasunik ez dutenek kirol egokituak praktikatzea (alderantzizko integrazioa).

-Kirol egokitu nagusietan parte hartzea eta horiek probatzea.

Desgaitasuna duten pertsonak orientatzen ditu kirola praktikatzera, identifikatuz kirol egokituaren egitura eta eskura dauden informazio iturriak.

-Kirol egokituaren jatorria eta historia.

-Kirol egokituaren egitura.

-Nazioarteko Batzorde Paralinpikoa eta Espainiako Batzorde Paralinpikoa.

-Desgaitasuna duen pertsona baten kirol jardunaren jatorria eta haren xedeak.

-Kirol egokituari zabalkundea emateko eta hura garatzeko programak.

-Desgaitasuna duten pertsonen elkarte sarearen eginkizuna kirol jardunari zabalkundea emateko.

-Kirol egokituari buruzko informazioaren iturri nagusiak.

-Kirol egokitua, balioen sustatzaile eta gizarteratzeko bitarteko.

Kirol irakaskuntzako modulu komuna: Kirolaren antolaketa eta legeria.

Kodea: MED-C204.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Lehiaketako araudia interpretatu du, eta erlazionatzen du estatuko kirol antolaketarekin eta haren egitura administratiboarekin eta kiroleko diziplina araubidearekin.

Ebaluazio irizpideak:

a) Estatuko esparruko kirol erakunde garrantzitsuenak eta haien eginkizunak deskribatu dira.

b) Estatuko esparruko kirol legeria erlazionatu da haren egitura administratiboarekin.

c) Kiroleko diziplina araudiaren ezaugarriak eta eginkizunak identifikatu dira.

d) Lehiaketari aplikatzen zaion kiroleko diziplina araudia deskribatu da.

e) Dopatzearekin, bortizkeriarekin eta diziplinarekin lotutako arau-hauste eta zehapen garrantzitsuenak azaldu dira.

f) Kiroleko zehapenak komunikatzeko prozedurak azaldu dira.

g) Diziplina organoen (klubak, federazioak, Espainiako Kirol Diziplinako Batzordea) eginkizunak identifikatu dira.

h) Dopatzeari buruzko araudia aplikatzeko erantzukizuna duten organoak identifikatu dira.

2. Behar diren baliabide materialak eta instalazioak aukeratzen eta prestatzen ditu, horien segurtasun baldintzak aztertuz eta indarreko araudiarekin erlazionatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Deskribatu dira kirol instalazioen ezaugarriak, horien funtzionaltasuna eta segurtasunarekin eta ingurumenarekin lotutako alderdiak. Deskribatu da zer segurtasun irizpide bete behar dituzten kirol praktikarako behar diren ekipamenduek.

b) Aplikatzekoa den araudia identifikatu da, kirol instalazioen segurtasunari dagokionez.

c) Kirol instalazio bateko mota guztietako segurtasun seinaleen esanahia eta eremua aztertu dira.

d) Aztertu da segurtasuneko oinarrizko zer beharkizun bete behar dituzten kirol instalazioek eta ekipamenduek, erabiltzaile eta langile guztientzat, indarreko araudiarekin bat.

e) Kasu praktiko batean, aztertu dira kirol instalazio bateko larrialdi eta ebakuazio planen ezaugarriak.

f) Aztertu da kirol instalazio batean zer babes neurri dauden ekintza antisozialen eta kiroleko indarkeriaren kontra.

g) Baloratu da zer garrantzi duen kirol instalazio batean larrialdi eta ebakuazio planak ezartzeak.

3. Pertsona edo talde baten lekualdatzea prestatzen du, ezarritako prozedurak eta indarreko araudia aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Bidaia kudeatzeko behar diren agiriak eta baimenak interpretatu eta bete dira.

b) Istripu aseguruei eta jarduerari buruzko araudia identifikatu da.

c) Istripu aseguru mota desberdinak alderatu dira lekualdatze kasu baten beharrekin.

d) Lekualdatzeetan teknikariek taldea kontrolatzeaz duten erantzukizuna baloratu da.

e) Taldeen lekualdatze kasuetarako, teknikarien erantzukizunari buruzko araudia interpretatu da.

f) Bidaia plana diseinatu da, kirolari talde bat lekuz aldatzeko kasu praktiko batean.

4. Kirolariak gidatzen eta laguntzen ditu, kirolaren hasmentako eta kirol teknifikazioko lehiaketetan, lehiaketen antolaketako ezaugarriak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Lehiatzaileak inskribatzeari buruzko dokumentazioa bete da.

b) Lehiaketa bitartean teknikarien erantzukizunaren garrantzia baloratu da.

c) Kirolaren hasmentako edo teknifikazioko lehiaketa bateko antolaketaren faseak identifikatu dira.

d) Kirol lehiaketa baten antolaketako eginkizun garrantzitsuenak deskribatu dira.

e) Lege estalduraren garrantzia justifikatu da: lehiaketa bitartean kirolariak dituen federazioko lizentzia eta kiroleko asegurua.

5. Kiroleko klub baten kudeaketa jarduerak egiten ditu, hura eratzeko eta abiarazteko prozedura egokiak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Jarduketa eremuaren arabera, kirol klub baten eraketa eta funtzionamendua arautzen duen araudia identifikatu da.

a) Jarduketa eremuaren arabera, kirol klub bat eratzeko behar diren tramiteak identifikatu dira.

c) Kirol klub bat sortzeko eta kudeatzeko izan daitezkeen finantzaketa ekonomikoko bideak, haren ezaugarrien araberakoak, aztertu dira.

d) Kirol klub baten oinarrizko antolaketa-ezaugarriak deskribatu dira, eta bere jarduerarekin erlazionatu.

e) Kirol klub baten garrantzia baloratu da, kirol praktika bulkatzeko elementu den aldetik.

f) Administrazio publikoekin eta izaera pribatuko beste elkarte batzuekin hitzarmenak ezartzerakoan beharrezkoak diren elementuak identifikatu dira.

Edukiak.

Lehiaketako araudia interpretatu du, eta erlazionatzen du estatuko kirol antolaketarekin eta haren egitura administratiboarekin.

-Estatuko kirol legeria eta lotutako araudia: xedea, maila eta aplikatzeko eremua.

-Kirolaren Kontseilu Nagusia. Oinarrizko egitura eta eginkizunak.

-Espainiako kirol entitateak: Espainiako Batzorde Olinpikoa eta Espainiako Batzorde Paralinpikoa. Oinarrizko egitura eta funtzionamendua.

-Espainiako kirol entitateak: Espainiako kirol federazioak. Oinarrizko egitura eta funtzionamendua.

-Kiroleko diziplina araudia eta zehapenetarako prozedurak. Diziplina organoen izaera eta eskumenak: Antidopineko Estatuko Agentzia, Kirol Diziplinako Espainiako Batzordea, Kirol Ikuskizunetako Indarkeriaren aurkako Batzordea.

Behar diren baliabide materialak eta instalazioak aukeratzen eta prestatzen ditu, horien segurtasun baldintzak aztertuz eta indarreko araudiarekin erlazionatuz.

-Kirol instalazioak: kontzeptua eta ezaugarri funtzionalak.

-Kirol instalazioetan ingurumena babesteko neurriak:

Uraren eta energiaren aurrezpena eta erabilera eraginkorra.

Ingurune fisikoko ukipenak. Hondakinak murriztea, eta birziklapena eta berrerabilpena bulkatzea.

-Kirol instalazioetako segurtasunari buruzko araudia. Erabiltzailea eta langileak babesteko neurriak.

-Babesa, ekintza antisozialen eta kiroleko indarkeriaren kontra.

-Larrialdi eta ebakuazio planak aztertzea eta aplikatzea.

-Kirol instalazioetako segurtasunari buruzko informazioa. Segurtasun seinaleak interpretatzea.

-Kirol ekipamendua berrikusteko prozedurak.

Kirolaren hasmentako edo teknifikazioko pertsona edo talde baten lekualdatzea prestatzen du, ezarritako prozedurak eta indarreko araudia aplikatuz.

-Kirol taldeen lekualdaketaren antolaketa:

Ezaugarriak, kirolariak lekualdatzeko agiri eta baimen motak eta horiek betetzea, aplikatzekoa den araudia.

-Istripu eta jarduera aseguruak aukeratzea. Motak eta ezaugarriak. Aplikatu beharreko arauak.

-Kirol teknikarien erantzukizun zibila:

Indarreko legeria eta ezaugarriak. Adingabeak laguntzea edo horien tutore aritzea lekualdatzean.

-Kirol taldeen bidaietan teknikariek arauak eta erantzukizunak beren gain hartzea.

Kirolariak gidatzen eta laguntzen ditu, kirolaren hasmentako eta kirol teknifikazioko lehiaketetan, lehiaketen antolaketako ezaugarriak aztertuz.

-Kirol teknifikazioko lehiaketetan parte hartzeko oinarrizko beharkizunak aztertzea:

Inskribatzeko prozesua, dokumentazioa eta epeak.

Federazioko lizentziaren tramitazioa eta ezaugarriak: autonomia erkidegokoa eta nazionala.

Kiroleko nahitaezko asegurua tramitatzea.

-Lehiaketan, kirol teknikarien eginkizunen eta erantzukizunaren analisia.

-Kirol lehiaketen oinarrizko antolaketa eta egitura, fase nagusiak. Antolaketaren eginkizunak.

Kiroleko klub baten kudeaketa, hura eratzeko eta abiarazteko prozedura egokiak aplikatuz.

-Kirol kluba. Motak, ezaugarriak eta oinarrizko egitura.

-Kirol klub baten eraketa eta funtzionamendua.

-Kirol klubak eratzeko eta inskribatzeko prozedura.

-Kirol klubak finantzatzeko bideak: diru-sarrera berekiak, zeharkako diru-sarrerak, erakunde publikoen diru-laguntzak.

Klubentzako laguntza eta diru-laguntza motak eta modalitateak. Tramitatzeko prozedura.

Administrazioarekiko elkarlan hitzarmenak: protokoloak, klausulak eta eranskinak.

Kirolerako babesa. Motak eta lotutako araudia.

Kirol irakaskuntzako modulu komuna: Generoa eta kirola.

Kodea: MED-C205.

Iraupena: 10 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Kirol femeninoaren errealitatea identifikatzea, haren ezaugarri diren elementu sozialak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Generoaren arloko terminologia espezifikoa identifikatzen da.

b) Generoari buruzko aurreiritzi eta estereotipo pertsonalak etengabe autoebaluatzearen garrantzia baloratu da.

c) Generoari eta kirol jarduera fisikoa praktikatzeari lotutako aurreiritzi eta estereotipo pertsonal eta sozial espezifikoak deskribatu dira.

d) Emakumeen kirolaren bilakaera identifikatu da, baita bilakaera horretan funtsezkoak izan diren alderdiak ere.

e) Gizonen kirolaren aldean emakumeen kirolak dituen desberdintasunak identifikatu eta kategorizatu dira.

f) Hainbat eremutan (eskolako kirola, kirol federatua, etab.) kirol praktikaren indizeak deskribatu dira.

g) Emakumeek kirola bertan behera uztea eta horren arrazoiak deskribatu eta aztertu dira.

h) Aztertu da zer egoera duten emakumeek teknikarien eta entrenatzaileen artean, arbitroen kidegoan, eta kirol kudeaketako eremuetan.

2. Sustatzen du emakumea kirol eremuan sar dadila, aztertuz haren ezaugarri berariazkoak, haren testuingurukoak, eta esku hartzeko estrategiak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Emakumeek kirol praktikaren aurrean dituzten interes eta motibazioak deskribatu dira.

b) Emakumeek kirolaren praktika garatzean topatzen dituzten oztopo nagusiak deskribatu dira.

c) Emakume kirolariaren ongizaterako, gorputzaren irudi osasungarria bultzatzearen garrantzia baloratu da.

d) Haren bizipen pertsonalaren zati gisa, emakume kirolariaren ezaugarri biologiko espezifikoak kontuan hartzearen garrantzia baloratu da.

e) Emakumeek kirol jarduera fisikoetan parte hartzeko dituzten aukerak handitzearen garrantzia baloratu da.

f) Emakumeek kirol praktikarekin bat egiteko bide nagusiak aztertu dira.

g) Emakumeek kirolean parte-hartze aktiboa izateko sustapenean, jardun inklusiboak garatzeko garrantzia baloratu da.

h) Estrategia metodologikoak aplikatu dira emakume kirolarien parte-hartzea bulkatzeko, baita horien arrakasta aukerak bulkatzeko ere.

i) Baloratu da zein garrantzitsua den emakumeen kirol praktikarenganako jarrera positiboa izatea kideek, teknikariek, familiek eta erakundeek.

j) Identifikatu dira hizkuntzaren erabilera sexistak, baita hizkuntza erabiliz emakume kirolariak ikusgarri egiteko oinarrizko moduak ere.

3. Emakumeak kirolean sar daitezela bulkatzen du, eta identifikatzen du zer eginkizun duten erakundeek eta emakumeen kirola babesteko ildoek.

Ebaluazio irizpideak:

a) Emakumeen kirolarekin estatuan, autonomia erkidegoan eta tokiko mailan lotutako erakundeak identifikatu dira.

b) Emakumeen kirol jarduera fisikoa sustatzeko, erakundeen arteko koordinazioaren eta elkarlanaren garrantzia baloratu da.

c) Emakumeen lehiaketa, josteta eta jarduera fisikoaren praktika osasungarria antolatzeko eta sustatzeko erakundeek (kirol federazioak, elkarteak, klubak, etab.) duten eginkizuna baloratu da.

d) Emakumeen kirol jarduera fisikoaren praktika sustatzeko programaren ezaugarri nagusiak deskribatu dira.

e) Emakumeen kirol praktika sustatzeko eta garatzeko programa nagusiak baloratu dira, praktika egokien adibide gisa.

f) Emakumeen kirola sustatzearen garrantzia baloratu da, balio pertsonalak eta sozialak sortzen dituen aldetik, baita gizartean txertatzeko bitartekoa den aldetik ere.

Edukiak.

Kirol femeninoaren errealitatea identifikatzea, haren ezaugarri diren elementu sozialak aztertuz.

-Terminologia espezifikoa:

Sexua-generoa.

Generoari buruzko aurreiritzia/estereotipoa.

Sarbide/aukera berdintasuna.

Modelo androzentrikoak.

Espektatiba sozialak.

-Generoari eta kirol jarduera fisikoa praktikatzeari lotutako aurreiritzi eta estereotipo pertsonal eta sozialak.

-Emakumeen kirol jarduera fisikoaren praktikaren bilakaera, eta faktore erabakigarriak.

-Gizonen eta emakumeen arabera ezaugarri desberdinak dituzten kirol modalitateak.

-Emakumeen kirol jarduera fisikoaren praktikaren indizeak, eremu desberdinetan:

Eskola eremua.

Federazio eremua.

Unibertsitate eremua.

Josteta eremua.

-Kirola bertan behera uztearen indizeak eremu desberdinetan (eskola, federazioak, unibertsitatea, josteta, etab.).

-Emakumeek kirol jarduera fisikoa uzteko arrazoiak.

-Emakumeak teknikari, entrenatzaile, kiroleko kudeatzaile eta arbitro kidegoko partaide.

Sustatzen du emakumea kirol eremuan sar dadila, aztertuz emakume kirolariaren ezaugarri berariazkoak, haren testuingurukoak, eta esku hartzeko estrategiak aplikatuz.

-Kirola jarduera fisikoaren aurrean emakumeak dituen interes eta motibazio espezifikoak.

-Kirol praktika garatzeko oztopoak.

-Emakume kirolariaren gorputzaren irudia:

Gorputz irudi positibo baten eta negatibo baten ezaugarriak.

Emakume kirolariaren gorputz irudi positiboa sustatzeko estrategiak.

-Emakumeen ezaugarri biologikoen eragina kirolariaren garapen psiko-sozialean (menarkia, amenorrea, ziklo menstruala, heldutasun fisikoaren denborazkotasuna).

-Esku hartzeko estrategiak, emakumeak osoki gehitu daitezen kirol jarduera fisikora.

Parte hartzeko aukerak.

Sarbideak.

Jardun inklusiboak.

Metodologiako estrategiak.

Jarrera positiboak sustatzea eragile sozialengan (kideak, teknikariak, familiak, etab.).

-Hizkuntza.

Hizkuntzaren erabilera ez sexista.

Hizkuntza inklusiboa.

Oinarrizko estrategiak.

Emakumeak kirolean sar daitezela bulkatzen du, eta identifikatzen du zer eginkizun duten erakundeek eta emakumeen kirola babesteko ildoek.

-Emakumeen kirolaren ardura duten erakundeetan:

Esparru nazionala.

Autonomia esparrua.

Tokiko esparrua.

-Erakundeen arteko koordinazioa eta elkarlana, emakumeen kirol jarduera fisikoa sustatzeko.

-Emakumeen kirola sustatzeko eta garatzeko programak.

Ezaugarri nagusiak.

Jardunbide egokien adibideak.

-Kirol jarduera fisikoa, balio sortzaile emakumeen artean:

Balio pertsonalak.

Balio sozialak.

b.2) Multzo espezifikoa

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa.

Kodea: MED-HIHI202.

Iraupena: 45 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Ekitazioaren kirol hastapeneko etapan irakaskuntza programak egiten ditu, honako hauek aztertuz: erreferentziako programazioa, zaldizkoak prestatzeko programa, lauhazkako programak, eta egin daitezkeen egokitzapenak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoak prestatzeko lauhazkako programaren ezaugarriak deskribatu dira, eta ikaskuntzarako irizpideak ezarri dira.

b) Zaldizkoak prestatzeko lauhazkako 1-4 mailetarako programako abilezien ezaugarriak eta konplexutasunak aztertu dira.

c) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak ikasteko segidak aztertu dira, eta identifikatu dira kanbiatutako aldagaiak eta horrek ekartzen dituen abantailak eta desabantailak.

d) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak ikasteko segidak eta egokitzapenak prestatu dira.

e) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak ikasteko metodo espezifikoak aztertu dira.

f) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak irakasteko behar diren baliabide materialak eta egin daitezkeen erabilerak ezarri dira.

g) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak irakasteko egin daitezkeen egokitzapenak identifikatu dira, kontuan izanik adin taldeen ezaugarri espezifikoak (denborazkotasuna, eginkizunen aurkezpena, etab.).

h) Lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak irakasteko prozesuan, baloratu da zein garrantzitsua den zaldizkoaren jokabide kodearekin lotutako balioak eskuratzea, zaldiaren ongizateari dagokionez.

i) Kasu praktiko batean, lauhazkako 1-4 mailetarako programako abileziak ikasteko programa bat prestatu da.

2. Kirol talentuak, zaldizko-zaldi bikoteak, aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuan laguntzen du, era guztietako diziplina hipikoetan, aztertuz halakoak aurkitzeko eta aukeratzeko sistemen eta programen ezaugarriak, eta tekniko espezifikoak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikan kirol talentua eta zaldizko/zaldi bikotea deskribatzen dituzten ezaugarri tekniko, taktiko, fisiko eta psikologikoak identifikatu dira.

b) Hipikan talentuak eta zaldizko/zaldi bikoteak aurkitzeko eta aukeratzeko erabili diren irizpideak deskribatu dira.

c) Hipikan talentuak eta zaldizko/zaldi bikoteak aurkitzeko eta aukeratzeko programen printzipioak deskribatu dira.

d) Talentuak eta zaldizko/zaldi bikoteak aurkitzeko eta aukeratzeko programetan kirol teknikariaren eginkizunak eta jarduketa protokoloak deskribatu dira.

e) Aztertu da zer baldintza material eta giza baliabide behar diren hipikan, talentuak eta zaldizko/zaldi bikoteak aurkitzeko eta aukeratzeko kasu praktiko batean.

f) Errendimendu handiaren lorpenean, kirol talentua eta zaldizko/zaldi bikotea goiz aurkitzearen garrantzia baloratu da.

g) Kirol talentuak aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuan, justifikatu da honako hauek errespetatzearen beharra: banakoaren garapena, zaldiaren ongizatea eta zaldi kirolak berezkoak dituen balioak.

3. Hipikako eskola bat zuzentzen eta koordinatzen du, identifikatuz antolaketa ezaugarriak eta bitarteko materialen, giza baliabideen eta zaldien beharra, ezarritako zuzendaritzarako eta komunikaziorako prozedurak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikako eskola bateko zuzendaritza teknikoan lortu beharreko helburuak deskribatu dira.

b) Hipikako eskola batean, antolaketa eta irakaskuntza egiturarako proposamenak aztertu dira, antolatzen dituen eginkizunen arabera.

c) Identifikatu dira hipikako eskola batean behar diren giza baliabideak, baliabide materialak eta zaldiak, antolatzen diren jardueren arabera.

d) Kirol eskolako jarduerak zaldi zentroko beste jarduera batzuekin koordinatzeko erabili diren irizpideak deskribatu dira.

e) Hipikako eskolako antolaketa prozedurak deskribatu dira, baita hipikako lurraldeko, autonomiako eta estatuko federazioarekin komunikazioa izateko prozedurak ere.

f) Hipikako eskola baten funtzionamenduko oinarrizko antolamendu eta komunikazio prozedurak deskribatu dira.

g) Hipikako balioak hipikako eskolako idearioan eta funtzionamenduan sartzearen garrantzia justifikatu da.

4. Hipikako eskolan bete beharreko beharkizunak berrikusten ditu, aplikatzekoa den araudian ezarritako eskakizunak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Indarreko legeriari eta organo eskudunek ezarritako arauari jarraikiz hipikako eskola batek bete beharreko oinarrizko beharkizunak deskribatu dira.

b) Espainiako Hipikako Errege Federazioko kirol klubak homologatzeko programan esku hartzen duten faktore bakoitzaren garrantzia identifikatu da.

c) Indarreko araudiarekin bat, hipikako eskola batek bete beharreko segurtasun, egokitzapen eta kalitate alderdiak aztertu dira, honako hauei dagokienez: kokapena, azpiegiturak eta oztopo arkitektonikoak gainditzeko arauak.

d) Indarreko araudiarekin bat, hipikako eskola batek bete beharreko segurtasun, egokitzapen eta kalitate alderdiak aztertu dira, honako hauei dagokienez: erabiltzaileei harrera egitea, abegi ematea eta arreta ematea.

e) Indarreko araudiarekin bat, hipikako eskola batek bete beharreko segurtasun, egokitzapen eta kalitate alderdiak aztertu dira, erabilitako zaldiei eta uhaleriari dagokienez.

f) Indarreko araudiarekin bat, hipikako eskola batek bete beharreko segurtasun, egokitzapen eta kalitate alderdiak aztertu dira, egiten dituen jarduerei dagokienez.

g) Hipikako eskolan hobetu beharreko alderdiak identifikatu dira, Espainiako Hipikako Errege Federazioaren irizpideei jarraikiz.

h) Segurtasun, egokitzapen eta kalitate alderdiei dagokien indarreko araudia betetzearen garrantzia baloratu da, hipikako eskolako erabiltzaileen arreta hobetzeko.

Edukiak.

Ekitazioaren kirol hastapeneko etapan irakaskuntza programak egiten ditu, honako hauek aztertuz: erreferentziako programazioa, zaldizkoak prestatzeko programa, lauhazkako programak, eta egin daitezkeen egokitzapenak.

-Zaldizkoak prestatzeko programa.

Espainiako Hipikako Errege Federazioko zaldizkoak prestatzeko programaren etapak.

Etapa bakoitzeko ezaugarri espezifikoak eta abileziak.

Zaldizkoen prestakuntzako abileziak ikastea, lauhazkako 1-4 mailetarako programaren arabera.

Erreferentziako ebaluazio irizpideak, prestakuntzako etapa bakoitzerako.

-Irakaskuntza egokitzea hipikaren hasmentako etapan.

-Ekitazioaren irakaskuntzarako metodologia, ekitazioaren hasmentako etapan.

-Ekitazioaren irakaskuntzarako baliabide pedagogikoak.

-Zaldiaren ongizatea eta zaldizkoaren jokabide kodea.

Kirol talentuak, zaldizko-zaldi bikoteak, aurkitzeko eta aukeratzeko prozesuan laguntzen du, era guztietako diziplina hipikoetan, aztertuz halakoak aurkitzeko eta aukeratzeko sistemen eta programen ezaugarriak, eta tekniko espezifikoak aplikatuz.

-Kirol talentua hipikan.

-Hipikako kirol talentu baten ezaugarri tekniko, taktiko, fisiko eta psikologikoak.

-Hipikako diziplina bakoitzeko kirol talentuak aukeratzeko irizpideak.

-Hipikako kirol talentuak aurkitzeko eta aukeratzeko programak.

Kirol teknikariaren jarduketak.

Baldintza materialak eta giza baliabideak.

Talentuak goiz aurkitzea.

Banakoaren integritatea errespetatzea.

Hipikako eskola bat zuzentzen eta koordinatzen du, identifikatuz antolaketa ezaugarriak eta bitarteko materialen, giza baliabideen eta zaldien beharra, ezarritako zuzendaritzarako eta komunikaziorako prozedurak aplikatuz.

-Hipikako eskola baten zuzendaritza eta koordinazioa.

-Hipikako eskola baten helburuak.

-Hipikako eskola baten antolaketa egitura.

Giza baliabideak eta materialak.

Zaldi baliabideak: kopurua, ezaugarri fisikoak eta heziera.

-Hipikako eskola baten zuzendaritza teknikoa eta koordinazioa.

Barne antolaketako egituraren zuzendaritza teknikoa eta koordinazioa.

Zuzendaritza teknikoa eta koordinazioa, federazioen arloko lurraldeko, autonomiako eta estatuko araudiari dagokionez.

-Hipikako balioak errespetatzea hipikako eskola baten funtzionamenduan.

Hipikako eskolan bete beharreko beharkizunak berrikusten ditu, aplikatzekoa den araudian ezarritako eskakizunak aztertuz.

-Indarreko araudiaren arabera, hipikako eskola batek bete beharreko oinarrizko beharkizunak segurtasunean, egokitzapenean eta kalitatean.

Kokapena, azpiegitura eta oztopo arkitektonikoak gainditzeko arauak.

Erabiltzaileen harrera, abegia eta arreta.

Erabilitako zaldiak eta uhaleria.

Egindako jarduerak.

-Espainiako Hipikako Errege Federazioko zentro hipikoak homologatzeko irizpideak.

-Indarreko araudia betetzearen garrantzia, hipikako eskolako erabiltzailearen ongizaterako.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak.

Kodea: MED-HIHI203.

Iraupena: 25 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldiaren ezaugarri fisikoak identifikatzen ditu, organismoaren eginkizun anatomiko-fisiologikoak ariketa fisikoaren arabera aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldiaren organismoaren egitura eta antolaketa deskribatu ditu bere egiturazko unitateen arabera (zelulak, ehunak eta sistemak).

b) Zaldiaren gorputzaren mugimenduaren aukera desberdinak bereizi dira, behar den terminologia erabiliz jarrerak eta norabideak deskribatzeko, ardatz eta plano anatomikoen arabera.

c) Zaldiaren lokomozio-aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira (hezurrak, giltzadurak eta muskuluak).

d) Zaldiaren nerbio-sistemaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira, neuronaren egitura eta eginkizuna kontuan hartuta, eta nerbio-sinapsiaren prozesuari loturik.

e) Zaldiaren bihotz-hodietako aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira.

e) Zaldiaren arnas aparatuaren egitura eta funtzionamendua aztertu eta deskribatu dira.

2. Zaldien mugimendu egoera orokorra baloratzen du, ebaluazio egokirako teknikak eta metodologia aplikatuta, oinarrizko gaitasun fisikoak bereiziz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldiaren mugitzeko gaitasunaren kontzeptua deskribatu du.

b) Koordinazio gaitasunak eta gaitasun baldintzatzaileak identifikatu ditu zaldiaren mugitzeko gaitasunaren osagai gisa.

c) Zaldiaren gaitasun baldintzatzaileen ezaugarriak deskribatu dira.

d) Zaldiaren koordinazio gaitasunen ezaugarriak deskribatu dira.

e) Zaldiaren gaitasun baldintzatzaileak baloratzeko erabilitako tresna eta baliabide nagusiak sailkatu eta aplikatu dira.

f) Zaldiaren koordinazio gaitasunak baloratzeko erabilitako tresna eta baliabide nagusiak sailkatu eta aplikatu dira.

g) Zaldi gazteak mugitzeko duen gaitasunaren bilakaera deskribatu da.

h) Gaitasun baldintzatzaileak neurtzeko metodoak objektiboak, fidagarriak eta baliagarriak izateak duen garrantzia baloratu da.

3. Zaldiaren mugimendu-egoera orokorra garatzen du, gaitasunak entrenatzeko printzipio metodologikoak egokituz eta erabilitako baliabideak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Gaitasun baldintzatzaileen entrenamenduaren printzipio metodologikoak egokitu dira zaldiaren mugimendu-egoeraren garapenera.

b) Zaldiaren indarra entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

c) Zaldiaren erresistentzia entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

d) Zaldiaren abiadura entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

e) Zaldiaren malgutasuna entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

f) Koordinazio gaitasunen entrenamenduaren printzipio metodologikoak egokitu dira zaldiaren mugimendu-egoeraren garapenera.

g) Zaldiaren koordinazio gaitasunak entrenatzeko baliabide nagusiak aztertu dira.

h) Entrenamendu orokorraren printzipio metodologikoak eta entrenatzeko bitartekoak zaldiaren entrenamendura egokitzearen garrantzia baloratu du, mugimendu-egoera orokorra behar bezala garatzeko.

4. Zaldiaren kirol hasmentako eta teknifikazioko etapetan, jarraibide higieniko egokiena zein diren baloratzen du, aztertuz erabilitako prebentzio, kontrol eta segimendu neurriak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirola egiteak zaldiaren organismoan dituen ondorio positibo aipagarrienak aztertu dira.

b) Kirola modu desegokian egiteak zaldiarengan izan ditzakeen ondorio negatiboak aztertu dira.

c) Zaldiaren entrenamenduarekin lotutako patologia orokor garrantzitsuenak identifikatu dira.

d) Zaldiaren berotze eta hozte ariketa orokorrak egin dira.

e) Zaldiaren garapenerako osasungaitzak diren ohiturak aztertu dira, batez ere zaldi gazteei buruz.

f) Zaldiaren bizimodu sedentarioak izanen dituen ondorio negatiboak aurreikustearen garrantzia baloratu da.

g) Zaldiaren organismoan dopinak ekartzen dituen kalteak baloratu dira.

h) Aztertu da kirol teknikariak dopinaren aurrean duen jarrera. Halaber, aztertu da zer eragin negatibo ekartzen duen zaldizko/zaldi bikotearen lan tekniko-taktiko eta fisikoaren garapen arruntean.

Edukiak.

Zaldiaren ezaugarri fisikoak identifikatzen ditu, organismoaren eginkizun anatomiko-fisiologikoak ariketa fisikoaren arabera aztertuta.

-Zaldiaren organoen eta sistemen egitura anatomiko, fisiologiko eta funtzionala:

Zaldiaren lokomozio-aparatua: mugimenduak, ardatzak, planoak eta erreferentziako sistemak.

Nerbio sistema.

Bihotz-hodietako sistema:

Arnas sistema:

Zaldien mugimendu egoera orokorra baloratzen du, ebaluazio egokirako teknikak eta metodologia aplikatuta, oinarrizko gaitasun fisikoak bereiziz.

-Zaldiaren mugitzeko gaitasunaren kontzeptua:

-Gaitasun baldintzatzaileak:

Erresistentzia.

Abiadura.

Indarra.

Malgutasuna.

-Koordinazio gaitasunak.

Malgutasuna.

Koordinazioa.

Oreka.

Bestelakoak.

-Zaldiaren gaitasun baldintzatzaileen ezaugarriak.

-Zaldiaren koordinazio gaitasunaren ezaugarriak.

-Zaldiaren gaitasun baldintzatzaileak baloratzeko tresnak eta bitartekoak.

-Zaldiaren koordinazio gaitasunak baloratzeko tresnak eta bitartekoak.

-Zaldi gazteak mugitzeko duen gaitasunaren bilakaera.

Zaldiaren mugimendu-egoera orokorra garatzen du, gaitasunak entrenatzeko printzipio metodologikoak egokituz eta erabilitako baliabideak aztertuz.

-Zaldiaren entrenamendu orokorra.

-Erresistentzia: entrenatzeko bitartekoak.

-Abiadura: entrenatzeko bitartekoak.

-Indarra: entrenatzeko bitartekoak.

-Malgutasuna: entrenatzeko bitartekoak.

-Koordinatzeko gaitasunak: entrenatzeko bitartekoak.

Zaldiaren kirol hasmentako eta teknifikazioko etapetan, jarraibide higieniko egokiena zein diren baloratzen du, aztertuz erabilitako prebentzio, kontrol eta segimendu neurriak.

-Ariketa fisikoa eta kirola egiteak zaldiaren organismoan dituen onurak: ondorio fisikoak eta psikologikoak.

-Kirola desegoki egitearen arriskuak: ondorio fisikoak eta psikologikoak.

-Zaldiaren entrenamenduaren kontraindikazio orokor nagusiak: erabateko kontraindikazioak eta erlatiboak; aurreneurriak.

-Beroketa saioa, eta barealdira itzultzea, kirol saioan.

-Kirola egiteko osasungaitzak diren ohiturak: ukuiluratzea. Elikadura nahasteak. Portaeraren nahasmenduak.

-Dopina, definizioa eta zaldiaren osasun fisikoan eta psikikoan dituen eraginak.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa.

Kodea: MED-HIHI204

Iraupena: 15 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldizkoaren egoera fisikoa baloratzen du, errendimendua baldintzatzen duten gaitasunak identifikatuz, landa probak eta testak aplikatuz eta emaitzak aztertuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak identifikatu dira.

b) Zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunen ezaugarriak deskribatu dira.

c) Zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak baloratzeko test eta proba espezifikoen ezaugarriak deskribatu dira.

d) Test eta proba espezifikoak aplikatu dira, zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak baloratzeko.

e) Azaldu da zer segurtasun arau zaindu behar diren zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak baloratzeko test eta proba espezifikoetan.

f) Arriskua adierazten duten zeinuak identifikatu dira, zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak baloratzeko test eta proba espezifikoak egin aurretik eta bitartean.

g) Zaldizko baten egoera fisiko espezifikoa neurtzeko segida baten kasu praktiko batean, baloratu dira erregistro desberdinetan izandako aldaketak, eta izan daitezkeen kausa-efektu erlazioak ezarri dira.

h) Zaldizkoak kirola egitean, entrenamenduan eta lehiaketan duen egoera fisiko espezifikoari buruzko informazioa jasotzeko bitartekoak prestatu dira.

i) Egoera fisikoaren balorazioan lortutako informazioa tratatzeko behar diren oinarrizko kontzeptu estatistikoak deskribatu dira.

j) Lortutako informazioaren oinarrizko tratamendu eta prozesamendu estatistikorako teknikak aplikatu dira.

k) Tratamendu estatistikorako teknika egokiak aukeratu dira, kontuan izanik jasotako informazioa eta balorazioaren xedea.

l) Gogoan ongi hartu da zaldizkoei buruzko informazioa eraginkorki, diskretuki eta autoestimua indartuz transmititu behar dela.

2. Zaldizkoaren egoera fisikoa hobetzeko entrenamendu zikloak eta saioak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioa, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedurak aplikatzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko helburuak deskribatu dira erreferentziako programazioetan, kirol teknifikazioko etapan, diziplina teknikoetan, esaterako jauzian eta hezieran.

b) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko helburuak deskribatu dira erreferentziako programazioetan, kirol teknifikazioko etapan, erresistentziako diziplinatan, esaterako lehiaketa osoan eta iraupen probetan.

c) Erreferentziako programazioaren barnean, zaldizkoaren egoera fisikoa kontrolatzeko tresna eta bitartekoen eginkizunak identifikatu dira.

d) Zaldizkoaren egoera fisikoa hobetzeko bitarteko espezifikoak erlazionatu dira erreferentziako programazioko helburuekin, diziplina teknikoetan.

e) Zaldizkoaren egoera fisikoa hobetzeko bitarteko espezifikoak erlazionatu dira erreferentziako programazioko helburuekin, erresistentziako diziplinetan.

f) Diziplina teknikoetan eta erresistentziakoetan zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa baldintzatzen duten gaitasunak garatzeko metodo espezifikoen ezaugarriak azaldu dira.

g) Metodo espezifikoetan lan karga kuantifikatzeko sistemak aukeratu dira.

h) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko metodo espezifikoetan karga aldatzen duten faktoreak definitu dira.

i) Diziplina teknikoetan eta erresistentziakoetan zaldizkoaren egoera fisiko espezifikoa garatzeko saio bateko ezaugarri espezifikoak aukeratu dira.

j) Zaldi diziplina motak identifikatu dira, baita zaldizkoaren gaitasun baldintzatzaileekin duten erlazioa ere.

k) Ariketak definitu dira, karga parametroak zaldizkoaren beharretara egokituz.

l) Zaldizko baten prestaketa fisikoko zikloen ezaugarri espezifikoak aztertu dira, kontuan izanik non dauden kokaturik erreferentziako programazioaren barnean eta zer helburu dituzten.

m) Prestaketa fisiko osoko ziklo bat prestatu da, erreferentziako programazioa oinarri harturik, honako hauek zehaztuz: helburuak, bitartekoak, metodoak, kontrol tresnak eta kargaren dinamika.

n) Elkarrekin erlazionatu dira zaldizko baten bilakaera eta aldez aurretik ezarritako helburuak, bi modalitateetan, eta egiaztatu da entrenamendu programa horietara egokitzen dela.

o) Zaldizkoaren egoera fisikoaren entrenamenduaren planifikazioan, onartu da programazioa eraginkortasun eta kalitate faktorea dela.

3. Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioak zuzentzen ditu, zuzendaritza teknikak aplikatuz, erreferentziako programazio bati jarraikiz eta autoebaluazio teknikak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioak antolatzeko teknika espezifikoak aztertu dira, honako hauei arreta berezia emanez: teknikariaren kokapena, kontuan izanik materiala eta espazioaren eta materialaren optimizazioa, eta programatutako praktikaren mailari eustea.

b) Informazioak bete beharreko ezaugarriak deskribatu dira, zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko metodoak erabiltzen direnean.

c) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saio simulatu bat zuzendu da, programazioan modalitate bakoitzerako aurreikusitakoarekin bat.

d) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioetan ohikoenak diren gorabeherak aztertu dira, eta horien zergatiekin eta konpontzeko har daitezkeen neurriekin erlazionatu dira.

e) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioetan, motibaziorako jarrerak eta ekintzak aztertu dira.

f) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioen antolaketan eta zuzendaritzan kalitate irizpideak identifikatu dira.

g) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioen zuzendaritzan kirol teknikarien lanari buruz informazioa jasotzeko tresnak egokitu dira.

h) Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioen zuzendaritzan kirol teknikarien portaera aztertu da, informazioa erregistratzeko zenbait bide erabiliz eta akatsak identifikatuz eta alternatibak proposatuz.

4. Kirol jardun osasungarriak sustatzen ditu, nagusi diren kirol keinuak aztertuz eta jarraibide higieniko egokienak identifikatuz kirol hasmentako eta teknifikazioko etapetan, hipikako lesioen eta patologien prebentziorako.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikako teknifikazio mailan, keinu nagusien alderdi negatiboak eta kontraindikazioak detektatu dira.

b) Hipikako teknifikazio mailako kirol jarduneko baldintzen aurrean, prebentzio eta defentsa neurriak deskribatu dira.

c) Zaldizkoaren beroketa eta hozte jarduera espezifikoak aztertu eta gauzatu dira.

d) Prestaketa fisikoko errutina eta programen ezaugarriak aztertu dira, lesio ohikoenak prebenitzeko, hasmentako eta teknifikazioko etapetan.

e) Diziplina teknikoetan eta erresistentziakoetan, aztertu dira zaldizkoaren pisua kontrolatzera eta aldatzera bideratutako prestaketa fisikoaren berezitasunak.

f) Hipikako jardunaren aurretik, bitartean eta ondoren egoki elikatzeko eta hidratatzeko jarraibideak deskribatu dira, eta ingurunera eta kirolaren berezitasunetara egokitu dira.

g) Justifikatu da zein garrantzitsuak diren beroketa eta zaldizkoaren kirol bizia luzatzeko prebentzio neurriak.

Edukiak.

Zaldizkoaren egoera fisikoa baloratzen du, errendimendua baldintzatzen duten gaitasunak identifikatuz, landa probak eta testak aplikatuz eta emaitzak aztertuz.

-Zaldizkoaren egoera fisikoan eta kirolekoan eragiten duten faktore baldintzatzaileak.

-Gaitasun baldintzatzaileen ezaugarriak hipikan.

-Informazioa biltzeko tresnak prestatzea: maila zehazteko probak, testak, galde-sortak, behaketa: ezaugarriak eta aplikazioa.

-Segurtasun neurriak; arriskuen prebentzioa testen prestaketan eta aplikazioan.

-Emaitzen interpretazioa.

-Oinarrizko estatistika: estatistikoak, datuen analisia eta interpretazioa.

-Kirol formaren bilakaera.

-Zaldizkoari informazioa ematea.

Zaldizkoaren egoera fisikoa hobetzeko entrenamendu zikloak eta saioak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioa, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedurak aplikatzen ditu.

-Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzearen helburuak.

-Entrenatzeko bitarteko espezifikoak diziplina teknikoetan.

-Entrenatzeko bitarteko espezifikoak erresistentziako diziplinetan.

-Zaldizkoa entrenatzeko metodo espezifikoak.

-Zaldizkoaren egoera fisikoa prestatzearen aldiak.

-Entrenamendu saioa.

-Lan karga hipikako entrenamenduan:

kuantifikazioa.

Hura aldatzen duten faktoreak.

Ariketen karga parametroak.

-Zaldizkoari egokitzea.

-Prestaketa fisikoaren zikloak hipikan:

Ezaugarriak.

Prestaketa, erreferentziako programazio bat abiapuntutzat harturik.

Zaldizkoaren egoera fisikoa garatzeko saioak zuzentzen ditu, zuzendaritza teknikak aplikatuz, erreferentziako programazio bati jarraikiz eta autoebaluazio teknikak aplikatuz.

-Prestaketa fisikoko saioak antolatzeko teknikak.

-Saioa egin bitartean zaldizkoari informazioa ematea.

-Prestaketa fisikoko entrenamendu saioa; gorabeherak eta konponbideak.

-Hipikako entrenamendu saioetako jarrerak eta ekintzak.

-Kalitate irizpideak hipikako entrenamendu saioen antolaketan eta zuzendaritzan.

-Egoera fisikorako saioa egitean teknikariak duen eginkizuna: autoebaluazioa.

Kirol jardun osasungarriak sustatzen ditu, nagusi diren kirol keinuak aztertuz eta jarraibide higieniko egokienak identifikatuz kirol hasmentako eta teknifikazioko etapetan, hipikako lesioen eta patologien prebentziorako.

-Hipika praktikatzearen alderdi negatiboak, kontraindikazioak eta ondorioak.

-Prebentzio neurriak.

-Beroketa eta barealdira itzultzeko modu espezifikoak.

-Lesioei aurrea hartzeko errutina eta programen ezaugarriak.

-Gorputzeko pisua aldatzera eta kontrolatzera bideratutako entrenamendu metodoak.

-Hipikako praktikara egokitutako elikadura eta hidratazio jarraibideak.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat.

Kodea: MED-HIHI205

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko diziplinen hastapeneko saioak antolatzen ditu, desgaitasuna dutenen behar espezifikoak aztertuta.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasun bakoitzaren beharrak deskribatu ditu, kontuan hartuta kaltetutako mekanismo funtzionala eta pertzepzio eta mugimendu mailako ondorioak desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko diziplinak praktikatzean.

b) Lanerako jarraibide espezifikoak deskribatu dira bereizi ditu desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko diziplinen hastapenean, desgaitasun moten arabera.

c) Desgaitasuna duen pertsonaren portaera motorrari buruzko informazioa jasotzeko prozedura espezifikoak aplikatu dira, bereziki honako hauekin loturik: garraioa, autonomia zaldi zentroan ibiltzeko, zaldira igotzea eta jaistea, eta abilezia motor espezifikoak, desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko diziplinak praktikatzeko.

d) Segurtasuneko jarraibide espezifikoak deskribatu dira bereizi dira desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko diziplinen hastapenean, desgaitasun moten arabera.

e) Desgaitasun motaren arabera erabili beharreko egokitzapen metodologiko espezifikoak aplikatu dira ekitazio saio egokituan.

2. Desgaitasuna dutenak haiendako zaldi diziplinetan parte hartzera bultzatzen dituzten baliabideak aplikatzen ditu, aztertuz zereginaren, zaldiaren eta materialen ezaugarriak, eta identifikatuz testuinguruak desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinetan aritzeko eragiten dituen mugak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasuna dutenak ekitazioa egiten hasteko bide nagusiak aztertu ditu.

b) Deskribatu dira desgaitasuna dutenentzat zereginak egokitzeko mekanismoak, defizitak konpentsatzen dituztenak, ekitazioa praktikatzeko.

c) Zeregin, joko eta jarduerak aldatzeko prozedurak aplikatu ditu, ekitazioaren praktikan desgaitasuna dutenen parte-hartzea, gozamena eta arrakastaren aukerak bultzatzearren.

d) Desgaitasuna duten pertsonek zaldi arloan egoera praktiko inklusiboetan aktiboki parte hartzeko sustapenaren garrantzia baloratu da.

e) Desgaitasuna dutenek zaldi diziplinak praktikatzeko, instalazio eta gune sozialetarako sarbideetan dauden oztopoek ekarritako muga nagusiak identifikatu dira.

f) Baloratu da zein garrantzitsua den jarrera positiboa izatea, desgaitasuna dutenen inklusioari dagokionez, kideek, teknikariek, familiek eta erakundeek, desgaitasuna duten pertsonek ekitazioa egin dezaten.

g) Deskribatu da zer aukera dituzten zaldi arloko jolas eta jardueretarako zaldi arloko material egokitu espezifikoek.

h) Pertsonen desgaitasun mota eta egiten duten zaldi diziplina kontuan harturik, ematen diren laguntza tekniko espezifikoek dituzten aukerak azaldu dira.

i) Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinetan erabil daitekeen zaldiaren izaeraren, portaeraren, osaeraren eta heziera mailaren funtsezko ezaugarriak aztertu dira, desgaitasun mota kontuan harturik.

j) Kasu praktiko bat gauzatu da: materiala egokitzea eta zaldia aukeratzea, kontuan hartuz ezaugarri espezifikoak.

3. Desgaitasuna duten kirolariak antolatzen ditu, interpretatuz desgaitasuna dutenentzako zaldi kirol diziplinen sailkapen funtzional nagusiak eta ezaugarriak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kontzeptu hauek deskribatu dira: “zaldizkoaren sailkapen funtzionala” eta “gutxieneko desgaitasuna, desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinetarako”.

b) Zaldizkoen sailkapen funtzionalak azaldu dira, desgaitasun motaren arabera.

c) Zaldi arloko kirolen lehia-prozesuak homogeneizatzeko kirolaren sailkapen funtzionalak duen garrantzia justifikatu da, horien arteko desberdintasunak argudiatuz.

d) Desgaitasuna dutenentzako zaldi kiroletako sailkapena egokitzeko irizpideak aplikatu dira, kategoria funtzional beraren barnean parte har dezaten desgaitasun mota desberdinak dituztenek.

e) Desgaitasuna duten pertsonentzako zaldi arloko jolas eta kirol egokitu espezifikoak identifikatu dira, espezifikoak direnen ezaugarriak barne.

f) Zaldi diziplinen ezaugarriak identifikatu dira, baita horien erregelamendu eta arauetako baldintzak ere.

g) Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak alderatu dira zaldi diziplina orokorrekin.

h) Onartu da inportantea dela desgaitasuna dutenek egiten dituzten zaldi jarduera batzuk probatzea, egoera simulatuen bidez.

g) Zaldi diziplina aproposena aukeratu da, kontuan izanik ukitutako mekanismo funtzional mota eta zaldizkoaren sailkapen funtzionala.

4. Desgaitasuna duten pertsonak orientatzen ditu ekitazioa praktikatzera, identifikatuz desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko kirolaren egitura eta eskura dauden informazio iturriak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko kirolaren jatorria eta egungo kirol egokituaren egitura erlazionatu dira elkarren artean.

b) Nazioartean, estatuan eta eskualdean desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak arautzen dituzten erakundeak identifikatu dira.

d) Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinen lehiaketa, josteta eta praktika osasungarria antolatzeko eta sustatzeko erakundeek (hipikako federazioak, elkarteak, klubak, etab.) duten eginkizuna baloratu da.

d) Desgaitasuna dutenentzako dauden zaldi arloko programak deskribatu dira.

e) Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloa eta zaldi arloko kirol egokitua garatzeko eta horien zabalkundea egiteko programa nagusien ezaugarriak deskribatu dira.

f) Dauden informazio iturriak erabili dira, desgaitasuna duten zaldizkoak orientatzeko oinarrizko baliabide gisa.

g) Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak sustatzearen garrantzia baloratu da.

Edukiak.

Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko hastapeneko saioak antolatzen ditu, desgaitasuna dutenen behar espezifikoak aztertuta.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak praktikatzeko, desgaitasun bakoitzaren beharrak deskribatzea:

Ezaugarri espezifikoak.

Kontuan hartu beharreko kontraindikazioak eta arreta.

-Desgaitasun mota eta pertzepzio- eta mugimendu-mekanismoarekin duen lotura. Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak praktikatzeko zailtasunak.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinak praktikatzeko, desgaitasuna duten pertsonen ezaugarri espezifikoen hasierako balorazioa.

-Desgaitasuna duten pertsonen gaitasun motorraz informazioa biltzeko oinarrizko tresnak erabiltzea, betiere desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinen praktikari aplikatzen ahal zaizkionak.

-Ekitazio saioko egokitzapen metodologikoak, desgaitasun motaren arabera.

-Ekitazioaren praktikan mugak eta segurtasun neurri oinarrizkoak aplikatzea, desgaitasunaren arabera.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinetan hasteko, metodologia eta segurtasun egokitzapenak egitearen garrantzia.

Desgaitasuna dutenak haiendako zaldi diziplinetan parte hartzera bultzatzen dituzten baliabideak aplikatzen ditu, aztertuz zereginaren, zaldiaren eta materialen ezaugarriak, eta identifikatuz testuinguruak desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinetan aritzeko eragiten dituen mugak.

-Desgaitasuna dutenek desgaitasuna dutenentzako zaldi arloan jardutea justifikatzea, horien ongizaterako eta bizi kalitaterako gako diren aldetik.

-Desgaitasuna dutenak desgaitasuna dutenentzako zaldi arloan jarduten hasteko bide espezifikoak.

-Desgaitasuna duten pertsonen ingurunean desgaitasuna dutenentzako zaldi arloan jarduteari buruzko jarrerak identifikatzea.

-Zaldi arloko instalazio eta gune sozialetako oztopo arkitektonikoak.

-Zaldi arloko jolas, zeregin eta jardueren bidez integratzea eta gizarteratzea.

-Zaldi arloko eginkizunak, jolasak eta jarduerak egokitzeko mekanismoak identifikatzea eta erabiltzea.

-Praktika inklusiboko egoerak probatzea, desgaitasuna duten pertsonek zaldi arloko jardueretan parte har dezatela sustatzeko.

-Zaldi arloko material egokituaren ezaugarriak.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloan aritzeko laguntza teknikoak.

-Zaldi arloko jolas eta jardueretan, desgaitasuna duten pertsonen integrazio-gizarteratzeak duen eginkizuna baloratzea.

-Zaldiaren ezaugarriak, kontuan izanik zaldizkoaren desgaitasuna eta maila teknikoa.

Desgaitasuna duten kirolariak antolatzen ditu, interpretatuz desgaitasuna dutenentzako zaldi kirol diziplinen sailkapen funtzional nagusiak eta ezaugarriak.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloan, zaldizkoen sailkapen funtzional nagusiak, desgaitasun motaren arabera. “Gutxieneko desgaitasuna” kontzeptua.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko sailkapen funtzionalak, homogeneizazio prozesu gisa, zaldi arloko lehiaketetan parte hartzeko.

-Desgaitasuna duten pertsonek berdintasunean parte har dezatela kirolean, integrazioko eta partaidetzako faktore gisa.

-Zaldi diziplina eta desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplina nagusiak.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplinen egokitzapenak, baliokide diren zaldi diziplinen parean (erregelamendua, araudia, alderdi teknikoak).

-Zaldi arloko jolas egokituak.

-Desgaitasuna dutenentzako zaldi diziplina nagusiak probatzea.

Desgaitasuna duten pertsonak orientatzen ditu ekitazioa praktikatzera, identifikatuz desgaitasuna dutenentzako zaldi arloko kirolaren egitura eta eskura dauden informazio iturriak.

-Desgaitsuna dutenei zuzendutako ekitazioaren jatorria eta historia.

-Zaldi arloko kirol egokituaren egitura, zaldi arloko kirolaren estatuko eta nazioarteko antolaketaren barnean.

-Honako hauen arteko erlazioa: Nazioarteko Zaldi arloko Federazioa, Nazioarteko Batzorde Paralinpikoa, Espainiako Batzorde Paralinpikoa eta Espainiako Hipikako Errege Federazioa.

-Zaldi arloko jolas egokituak: Special Olimpics, beste erakunde batzuk.

-Desgaitasuna dutenei zuzendutako zaldi arloko jarduerak hedatzeko eta garatzeko programak, hipikako lurraldeko federazioen bidez gauzatzen direnak.

-Desgaitasuna duten pertsonen elkarte sarearen eginkizuna ekitazioaren jardunari zabalkundea emateko.

-Desgaitasuna duten pertsonei zuzendutako zaldi arloko jarduerei buruzko informazioa lortzeko iturri nagusiak.

-Integrazioa, ekitazioko eskolen bidez.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hipikako ekitaldiak antolatzea.

Kodea: MED-HIHI206.

Iraupena: 10 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Hipikako ekitaldi bat egiteko unea aukeratzen du, aztertuz hipikako kirol elkarteen ezaugarriak eta entrenamendu programaren egokitasuna, eta hipikako ekitaldien ezaugarriak alderatuz:

Ebaluazio irizpideak:

a) Espainiako Hipikako Errege Federazioaren eta Autonomietako Hipikako Federazioen lehiaketen egutegia aztertzean, irizpide teknikoak eta antolaketakoak aplikatu dira. Orobat, irizpide berak erabili dira une egokiena aukeratzean hipikako klub bateko kirol ekitaldiak antolatzean, haren prestakuntza programazioarekin bat.

b) Azaldu da klubek zer beharkizun bete behar dituzten Espainiako Hipikako Errege Federazioarekin eta Autonomietako Hipikako Federazioekin bat egiteko.

c) Aztertu da hipikako klub batek izan behar dituen antolaketa eta bitarteko oinarrizkoak hipikako ekitaldi bat gauzatzeko, dauden hipikako diziplinetan.

d) Kirol klub batean hipikako modalitate bat ezartzeko Espainiako Hipikako Errege Federazioaren erregelamenduek ezartzen dituzten baldintzak identifikatu dira.

e) Hipika sustatzeko tresnak, kirol klubetan erabil daitezkeenak, aztertu dira.

f) Dauden hipikako diziplinetan, sustapeneko ekitaldi hipikoak antolatzeak kirol klubei ekartzen dizkien eragin eta onurak aztertu eta identifikatu dira.

g) Hipikako klub baten helburuen artean, hipikako diziplinak sustatzeak zer garrantzi duen baloratu da.

2. Kirola sustatzeko eta kirolean hasteko hipikako ekitaldiak kudeatzen eta antolatzen ditu, aztertuz ekitaldien ezaugarriak eta bitarteko eta giza baliabideen aldetik dituzten beharkizunak, betiere diziplinaren eta ibilbideen ezaugarri teknikoen arabera.

Ebaluazio irizpideak:

a) Aurrekontu bat egin du, baloratzen dituena hipika sustatzeko edo hipikan hasteko kirol ekitaldi baten kostuak, edo zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera batenak.

b) Hipika sustatzeko edo hipikako hastapeneko kirol ekitaldiaren proiektuaren bideragarritasuna, edo zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera proiektuarena, aztertu da, aurrekontua aintzat harturik.

c) Hipika sustatzeko edo hipikako hastapeneko ekitaldi bat edo zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduera bat finantzatzeko iturri gisa, babesen eta publizitatearen kudeaketa identifikatu eta zehaztu da.

d) Hipikaren hasmentako jarduera edo lehiaketak antolatzeko behar diren langileak, materiala eta logistika zehaztu dira, baita guneak, bitarteko materialak eta giza baliabideak kudeatzeko behar diren prozedurak ere.

e) Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldiaren programaren aurrerapen bat egiteko prozedura deskribatu da.

f) Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldi bat antolatzearen kasu praktikoan, zaldizko/zaldi bikote parte-hartzaileak eta ikusleak banatzeko, kokatzeko, ostatatzeko eta zirkulazioan jartzeko eginkizunak aztertu dira.

g) Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko lehiaketan zaldiei ostatu emateko eta inskribatzeko kostuak zehaztu dira, indarreko araudiarekin bat.

h) Lehiaketako emaitzak lortzeko eta horien euskarri izateko sistema eta programa espezifikoak erabili dira.

i) Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldi batean, trofeoak emateko zeremoniako langileen eginkizunak zehazteko irizpideak deskribatu dira.

j) Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldi bat antolatzeko eta garatzeko behar diren komunikabideen beharrak deskribatu dira (mota eta zenbatekoa), eta ezarri dira banaketa, adierazgarriak eta maiztasunak.

k) Hipikako ekitaldia planifikatzeko eta gauzatzeko, idazkaritzaren eginkizunak deskribatu dira, idazkaritzaren beharraren justifikagarri.

l) Hipikako lehiaketa batean zaldizkoek parte hartzeko ordutegiak prestatzeko irizpideak deskribatu dira.

m) Hipikako ekitaldi bat edo zaldi gaineko ibilbideak egiteko behar diren segurtasun neurriak deskribatu dira.

3. Hipikako teknifikazioko ekitaldiak kudeatzen, antolatzen eta garatzen laguntzen du, eta, horretarako, aztertzen ditu ekitaldien antolaketa eta segurtasun baldintzak, baita ingurumeneko araudia ere.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikako teknifikazio mailako ekitaldi bat egiteko behar diren giza baliabideak eta bitartekoak identifikatu dira.

b) Teknifikazioko lehiaketa bateko idazkaritza baten eginkizunak eta funtzionamendua deskribatu dira.

c) Teknifikazio mailako lehiaketaren aurretik eta lehiaketa bitartean, azaldu da zaldiek zer behar dituzten ostatu hartzeari eta bitarteko materialei dagokienez.

d) Teknifikazio mailako lehiaketa batean, zaldizko parte-hartzaileek eta ikusleek dituzten ostatu eta logistika beharrak kudeatzeko elkarlanak identifikatu dira.

e) Teknifikazio mailako lehiaketa bat egiteko, larrialdiko egoeren aurrean segurtasun plana garatzeko prozedurak eta ezaugarriak deskribatu dira, eta behar diren bitartekoak identifikatu.

f) Azaldu dira hipikako kirol instalazioen ezaugarriak, funtzionalitatea eta segurtasunaren alderdiekin eta ingurumena babesteko alderdiekin duten erlazioa.

g) Hipikako kirol praktikarako behar diren ekipamenduek bete beharreko segurtasun irizpideak deskribatu dira.

h) Aplikatzekoa den araudia identifikatu da, hipikako kirol instalazioen segurtasunari dagokionez.

i) Hipikako kirol instalazio bateko mota guztietako segurtasun seinaleen esanahia eta eremua aztertu dira.

j) Aztertu da segurtasuneko oinarrizko zer beharkizun bete behar dituzten kirol instalazioek eta ekipamenduek, erabiltzaile eta langile guztientzat, indarreko araudiarekin bat.

j) Aztertu da hipikako kirol instalazio batean zer babes neurri dauden ekintza antisozialen eta kiroleko indarkeriaren kontra.

l) Baloratu da zer garrantzi duen hipikako kirol instalazio batean larrialdi eta ebakuazio planak ezartzeak.

4. Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldi bat egin bitartean eta ondoren informazioa jasotzen du, eta aztertzen ditu datuak jasotzeko sistemak eta erabil daitekeen dokumentazioa, eta datuak prozesatzeko teknikak aplikatzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Hipikako lehiaketak aztertzeko eta kontrolatzeko batzorde antolatzaileak eta Espainiako Hipikako Errege Federazioak prestatutako galde-sortak aztertu dira.

b) Hipikako ekitaldi eta lehiaketen garapen teknikoari eta logistikoari buruzko informazioa aztertu da, eta, horretarako, kalkulu eta tratamendu estatistikorako teknika egokiak aplikatu dira.

c) Hipikako ekitaldien garapen tekniko eta logistikoaren garapenari buruzko informazioa aztertzeko irizpideak aztertu dira.

d) Hipikako ekitaldiak garatzean gerta daitezkeen gorabeherak sailkatu dira, eta, horien ondoan, azaldu dira har daitezkeen erabakiak eta ondorioak.

e) Informazioa jasotzeko, informazioaren ordezkagarritasuna eta egiazkotasuna bermatuko dituzten irizpideak deskribatu dira.

f) Informazioaren biltzea eta analisia justifikatu dira, hipikako ekitaldi eta lehiaketen antolaketan etengabeko hobekuntza izateko oinarri gisa.

Edukiak.

Hipikako ekitaldi bat egiteko unea aukeratzen du, aztertuz hipikako kirol elkarteen ezaugarriak eta entrenamendu programaren egokitasuna, eta hipikako ekitaldien ezaugarriak alderatuz:

-Jauzia, heziera eta lehiaketa osoa diziplinen urteko kirol egutegia.

-Iraupena eta trec-a diziplinen urteko kirol egutegia.

-Tokiko informazio turistikoa. Zaldi ibilbideak egiteko bideragarritasuna. Topografia, baimenak.

-Zentroak eta klub hipikoak homologatzeari buruzko Autonomietako Hipikako Federazioen eta Espainiako Hipikako Errege Federazioaren araudia. Zentroek eta klubek garatu beharreko jarduerak.

-Hipikako klub federatua. Zer desberdintasun dagoen klub homologatu batekin. Antolaketa. Inskribatzeko araudia.

-Ekitaldi hipikoak egiteko behar diren bitartekoak identifikatzea, kontuan izanik garatu beharreko diziplina hipikoa eta lehiaketaren maila.

-Klubek hipikako ekitaldiak antolatzearen abantailak eta desabantailak.

-Hipika kirola sustatzeko jarduerak eta tresnak. Kirol klubetan dituzten eraginak eta onurak.

-Zentro hipiko baten prestakuntza eta entrenamendu programaren analisia, helburu izanik prestakuntzaren osagarri izanen diren kirol ekitaldiak antolatzea.

Kirola sustatzeko eta kirolean hasteko hipikako ekitaldiak kudeatzen eta antolatzen ditu, aztertuz ekitaldien ezaugarriak eta bitarteko eta giza baliabideen aldetik dituzten beharkizunak, betiere diziplinaren eta ibilbideen ezaugarri teknikoen arabera.

-Sustapen mailako kirol ekitaldien bideragarritasun ekonomikoa, diziplina hipiko desberdinei eta natur inguruneari dagokienez.

-Hipikako ekitaldiak egiteko dokumentazioa eta baimenak.

-Natur ingurunean hipikarekin lotutako jarduerak egiteko baimenak eta lizentziak kudeatzea.

-Lehiaketa baten programaren aurrerapen bat egitea, izanen diren hipikako diziplina desberdinekin. Zaldiak inskribatzeko eta ostatatzeko kostuak ezartzea.

-Behar diren giza baliabideak eta materialak aztertzea, hipikako ekitaldi bat garatzeko, dituen hipikako diziplina desberdinetan.

-Behar diren giza baliabideak kudeatzeko eta kontratatzeko sistemak, hipikako ekitaldi bat garatzeko, dituen hipikako diziplina desberdinetan.

-Hipikako ekitaldi batera etortzen diren zaldiei eta jendeari harrera egiteko eginkizunak ezartzea eta esleitzea.

-Hipikako ekitaldi bat garatzeko behar diren irrati-telefono bidezko telekomunikazioen plan baten garapena. Irrati sarea, adierazgarriak eta maiztasunak ezartzea.

-Babesak eta publizitatea kudeatzea.

-Kirol ekitaldiak egiteko segurtasunari buruzko araudia. Hipikako ekitaldi baten eta zaldi bideen segurtasun plana.

-Batzorde antolatzailearen idazkaritza. Egitura, osaera, eginkizunak eta giza baliabideak eta bitarteko materialak.

Hipikako teknifikazioko ekitaldiak kudeatzen, antolatzen eta garatzen laguntzen du, eta, horretarako, aztertzen ditu ekitaldien antolaketa eta segurtasun baldintzak, baita ingurumeneko araudia ere.

-Teknifikazio ekitaldi batean behar diren materialak, jendea eta baliabideen kudeaketa ezartzea.

-Teknifikazio ekitaldi baterako idazkaritza baten egitura, antolaketa eta eginkizunak.

-Teknifikazioko lehiaketa bateko programa baten aurrerapenak.

-Teknifikazio mailako ekitaldi batean zaldiak ostatatzeko araudia.

-Teknifikazioko ekitaldi batean, sehientzat, zaldizkoentzat eta ikusleentzat behar diren logistika eta azpiegitura.

-Hipikako kirol teknifikazioko ekitaldi bateko segurtasun eta larrialdi planak.

-Hipikako kirol instalazioetan ingurumena babesteko neurriak.

-Lehiaketa esparruan pertsona, zaldi eta garraiobide gurpildunen zirkulaziorako seinaleztapenari buruzko araudia.

-Hipikako kirol instalazioetako segurtasunari buruzko araudia. Erabiltzailea eta langileak babesteko neurriak.

-Kirol ikuskizunetako indarkeriari buruzko indarreko legeria. Prebentzio planak.

-Larrialdi- eta ebakuazio-planak egitea.

Hipika sustatzeko eta hipikan hasteko kirol ekitaldi bat egin bitartean eta ondoren informazioa jasotzen du, eta aztertzen ditu datuak jasotzeko sistemak eta erabil daitekeen dokumentazioa, eta datuak prozesatzeko teknikak aplikatzen ditu.

-Espainiako Hipikako Errege Federazioaren galde-sortak aztertzea: zaldizkoenak, epaileenak, federazioko ordezkarienak, pistako buruenak eta ibilbideak diseinatu dituztenenak, lehiaketaren garapenari buruz.

-Informazio galde-sortak egiteko irizpideak. Horiek betetzeko teknikak eta irizpideak.

-Teknikoek, zaldizkoek eta ikusleek ekitaldiaren garapenari buruzko informazioa jasotzeko dokumentazioa.

-Informazioa jasotzeko galde-sortak aztertzea eta interpretatzea.

-Gorabeherak eta hartutako erabakiak ebaluatzeko galde-sortak.

-Hipikako ekitaldi bat egitean izan daitezkeen gorabeherak eta horiek konpontzeko prozedurak.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hobekuntza teknikoa hezieran.

Kodea: MED-HITE211.

Iraupena: 55 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldiak eta zaldizko-zaldi bikoteak entrenamenduan duten errendimendua baloratzen du, baita lehiaketan dutena ere, kirol teknifikazioko etapan, aztertuz estandar fisikoak, teknikoak eta egoera taktikoak, eta gauzatzean izandako akatsak zergatiekin erlazionatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Azaldu da zer faktore fisiko, tekniko eta taktikoren menpe dagoen zaldizko/zaldi bikotearen errendimendua, iraupenaren modalitatean, kirol teknifikazioko etapan.

b) Azaldu da zaldiaren zer faktore fisikok, teknikok eta jokabidezkok eragiten duten haren kirol errendimenduan, entrenamenduan eta lehiaketan.

c) Erresistentziako lasterketetan, zaldizko/ zaldi bikotearen estandar fisiko, tekniko eta taktikoak aztertu dira, eta horiek definitzeko elementuak identifikatu dira teknifikazio etapan.

d) Erresistentziako lasterketetan, zaldiaren estandar fisiko, tekniko eta portaerazkoak aztertu dira, eta horiek definitzeko elementuak identifikatu dira teknifikazio etapan.

e) Azaldu da zer irizpide dauden zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen errendimendua aztertzeko, iraupenaren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan.

f) Zaldizko/zaldi bikotearen portaera fisiko, tekniko eta taktikoari buruzko informazioa jasotzeko tresnak prestatu dira, iraupenaren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan.

g) Azaldu da zer ereduzko akats izaten diren zaldizko/zaldi bikotearen portaera fisiko, tekniko eta taktikoan, iraupenaren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan.

h) Iraupenaren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan, zaldizko/zaldi bikotearen portaera fisiko, tekniko eta taktikoko ereduzko akatsak erlazionatu dira izan daitezkeen zergatiekin eta horiek zuzentzeko eginkizunekin.

i) Iraupenaren modalitatean, zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen lehiaketako gauzatzea aztertu da, eta haren ezaugarri tekniko-taktikoak identifikatu dira.

j) Kirol teknikariaren eginkizunen barnean, zaldiaren portaera tekniko-taktikoa eta zaldizko/zaldi bikotearena baloratzearen eta aztertzearen garrantzia justifikatu da.

2. Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako eta zaldia hezteko zikloak, saioak eta ikaskuntza segidak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioak, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedurak aplikatzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirol teknifikazioko etapako erreferentziako programazioetan, zaldizko/zaldi bikotearen helburu teknikoak eta taktikoak deskribatu dira, eta identifikatu dira etapa honetako estandar tekniko eta taktikoen konplexutasuna dakarten elementuak.

b) Identifikatu dira iraupeneko lehiaketa motak, horien eginkizunak eta ezaugarriak.

c) Iraupen lehiaketetarako egutegia aukeratzeko irizpideak aztertu dira, eta sailkatu dira kontuan izanik helburuak, entrenamendu programa eta lehiaketaren ezaugarriak.

d) Erreferentziako programazioaren eta haren helburuen barnean, aukeratu dira zaldi baten eta zaldizko/zaldi bikote baten prestaketa faseak edo zikloak, iraupenaren modalitatean, eta zehaztu dira hezierako eta hobekuntza teknikoko bitarteko espezifikoak, baita horiek garatzeko behar diren entrenamendu saioak ere.

e) Zaldiaren prestaketako eta zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendu tekniko-taktikoko bitarteko espezifikoak erreferentziako programazioaren helburuekin erlazionatu dira, eta ezarri da kasu bakoitzean zer sistema erabil daitezkeen karga kuantifikatzeko.

f) Zaldizko/zaldi bikotearen lan tekniko-taktikoa eta fisikoa konbinatzeko irizpideak aztertu dira, eta iraupenaren modalitatearen saio bat zehaztu da.

g) Zaldiarentzako eta zaldizko/zaldi bikotearentzako lan segida aldatzeko eta egokitzeko irizpideak aztertu dira, kontuan izanik zer aurrerapen eta bilakaera duten teknifikazioaren eta hobekuntza tekniko eta taktikoaren etapan.

h) Zaldia hezteko eta zaldizko/zaldi bikoteak ikasteko segidak prestatu dira, kontuan izanik modalitatean lortu nahi diren helburuak.

i) 4, 5 eta 6 urteko erresistentziako zaldi gaztea eta zaldi heldua hezteko programa berezituak zehaztu dira, erreferentziako programazioaren arabera.

j) Aurrea hartzen duen programazioa baloratu da, kalitate faktore gisa, zaldia hezteko eta zaldizko/zaldi bikotea entrenatzeko programa batean.

3. Zaldizko-zaldi bikotea entrenatzeko eta zaldia hezteko saioak zuzentzen ditu, maila honetako teknikak erakutsiz, zuzendaritza eta antolaketa teknikak aztertuz eta aplikatuz, eta autoebaluazio teknikak ere aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira iraupenaren modalitateko ikaskuntza egoera batzuk non beharrezkoa den kirol teknikariak erakuts dezala gauzatu beharreko eginkizuna.

b) Iraupenaren modalitatearen teknifikazio mailako teknikak erakutsi dira, eta ikaskuntzarako alderdi garrantzitsuenak nabarmendu.

c) Zaldizko/zaldi bikotearen prestaketarako eta zaldiaren hezierarako saioak antolatzeko teknika espezifikoak aztertu dira, iraupenaren modalitatean, honako hauei arreta berezia emanez: kokapena, kontuan izanik materiala eta espazioaren eta materialaren optimizazioa, eta programatutako praktikaren mailari eustea.

d) Zaldizko/zaldi bikotearentzako prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saio simulatu bat gidatu da, programazioan aurreikusitakoarekin bat.

e) Iraupenean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezteko saioetan ohikoenak diren gorabeherak aztertu dira, eta horien zergatiekin eta konpontzeko har daitezkeen neurriekin erlazionatu dira.

f) Motibazioaren, kontzentrazioaren eta pentsamenduaren eta emozioen kontrolaren bidez ikaskuntza errazteko baliabide didaktikoak espezifikoki nola egokitu diren aztertu da, iraupenaren modalitatean.

g) Iraupenaren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioetan jarrera eta motibazio-ekintza egokienak aztertu dira.

h) Iraupenaren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioak antolatzeko eta zuzentzeko kalitate irizpideak identifikatu dira.

i) Iraupenaren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioen zuzendaritzan kirol teknikarien lanari buruz informazioa jasotzeko tresnak egokitu dira.

j) Iraupenaren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioen zuzendaritzan kirol teknikarien portaera aztertu da, informazioa erregistratzeko zenbait bide erabiliz eta akatsak identifikatuz eta alternatibak proposatuz.

k) Teknikariaren parte-hartze aktiboaren bidez zaldizko/zaldi bikotearen motibazioari eustearen garrantzia baloratu da.

4. Lehiaketetan zaldizko-zaldi bikotea zuzendu du, eta, horretarako, aztertu ditu errendimendua baldintzatzen dituzten faktoreak, eta aukeratu ditu esku hartzeko eta zaldia zaintzeko estrategiak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Iraupenaren modalitatean, kirol teknifikazioko lehiaketetako kirol teknikariaren eginkizunak deskribatu dira.

b) Modalitateko lehiaketen erregelamendua aztertu da, eta haren muga tekniko-taktikoak identifikatu dira erresistentziako lasterketetan, teknifikazio mailan.

c) Maila honetako iraupenaren modalitateko lehiaketen ezaugarriak eta oinarrizko eskakizunak deskribatu dira.

d) Iraupenaren modalitatean, kirol-teknifikazio mailako lehiaketa baten kasuan, hura aztertzeko irizpideak identifikatu dira (ibilbideen trazadura, laguntzeko tokiak, errepideak gurutzatzeko tokiak, etab.).

e) Lehiaketa baten kasua aztertu da, eta hartan identifikatu dira zaldizko/zaldi bikotearen eskaera teknikoak, taktikoak, fisikoak eta psikologikoak.

f) Modalitateko lehiaketetan, taldeak aukeratzeko eta eratzeko eta ordezteak eta aldaketak egiteko irizpideak deskribatu dira.

g) Iraupenaren lasterketetan, izan daitezkeen eredu taktikoak zehaztu dira, kontuan izanik lehiaketaren, zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarriak.

h) Zaldizkoarentzako gomendio teknikoak erlazionatu dira lasterketaren ezaugarriekin eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarriekin.

i) Erresistentziaren modalitatean, lehiaketetan zaldizko/zaldi bikoteak erabiltzen dituen material espezifikoen ezaugarriak aztertu dira.

j) Norberaren eta taldearen materialak lehiaketa baten baldintzetara nola egokitu aukeratu eta zehaztu da.

k) Iraupenaren modalitatean, lehiaketa bateko zaldiaren zainketak erlazionatu dira lehiaketa mota horretako eskakizunekin.

l) Iraupenaren modalitatean, zaldiaren zainketak moldatu eta gauzatu dira lasterketaren ezaugarrien arabera.

5. Iraupenaren modalitatean, entrenamendurako eta lehiaketarako trazadurak edo ibilbideak aztertzen ditu, eta identifikatzen ditu proben erregelamenduaren eskakizunak eta bideei eta ingurumenari buruzko arauak, eta teknifikazio mailako trazadurak diseinatzen ditu, ezarritako prozedurak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Iraupen modalitateko ibilbideak aztertzeko eta diseinatzeko, Errepideetan eta Abelbideetan Zirkulatzeko Arauek, ingurumenari buruzko araudiak eta kirol erregelamenduek jartzen dituzten mugak interpretatu eta aukeratu dira.

b) Lasterketen trazaduren ezaugarriak deskribatu dira, kirol teknifikazioan dauden zailtasun maila desberdinetan, prestaketa eta entrenamendua planifikatzeko.

c) Iraupenaren modalitatean, lasterketa baten trazaduraren maila eta zailtasuna baldintzatzen dituzten osagaien arteko erlazioa aztertu da, eta trazadura bakoitza baloratu da, mailaren eta zaitasunaren arabera.

d) Iraupeneko lasterketen ibilbideak edo trazadurak prestatzeko jarraibideak aztertu dira.

e) Modalitateko trazadurak prestatu dira, ezarritako protokoloei jarraikiz eta erreferentziako mailari eta proposatutako lurraren ezaugarriei egokituz.

f) Bidearen plangintza egin da, baita lehiaketako ibilbidearen beste plano batzuk ere.

g) Iraupeneko lasterketa bateko arriskuak detektatzeko prozedurak aplikatu dira.

h) Aurreikusi gabeko zergatiek (aldaketa klimatikoak, lur jauziak, errepide mozketak, etab.) sortutako oztopoak gainditzeko irizpideak aztertu dira.

6. Iraupenaren modalitatean, zaldiaren entrenamendua zuzentzen du, aztertuz zaldia entrenatzeko bitartekoak eta metodoak, eta teknika espezifikoak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Iraupenaren modalitateko teknifikazio etapan, zaldiaren errendimendu fisikoa baldintzatzen duten faktoreak identifikatu dira.

b) Erresistentziaren modalitatean, etapa honetan, zaldiaren entrenamendu fisikoaren lanerako bitarteko espezifikoak deskribatu dira.

c) Iraupena diziplinan, teknifikazio etapan, zaldien gaitasun espezifikoak deskribatu dira.

d) Erresistentziaren modalitatean, zaldiaren gaitasun fisiko baldintzatzaileen entrenamendu espezifikoko metodoak aztertu dira.

e) Erresistentziaren modalitatean, zaldiaren koordinazioko gaitasun fisikoen entrenamendu espezifikoko metodoak aztertu dira.

f) Lan bolumen, intentsitate eta karga mailak identifikatu dira, gaitasun espezifiko bakoitzean, zaldi gaztearen eta helduaren entrenamenduaren etapetan.

g) Erresistentziako zaldi baten prestaketa fisikorako saio bat landu da, eta hartan ezarriko dira helburuak, lanerako bitartekoak eta metodoak, egin beharreko zereginak eta proposatutako zereginen karga.

h) Zaldiaren entrenamenduan haren osasuna errespetatzearen garrantzia baloratu da.

Edukiak.

Zaldiak eta zaldizko-zaldi bikoteak entrenamenduan duten errendimendua baloratzen du, baita lehiaketan dutena ere, kirol teknifikazioko etapan, aztertuz estandar fisikoak, teknikoak eta egoera taktikoak, eta gauzatzean izandako akatsak zergatiekin erlazionatuz.

-Zaldiaren faktore fisikoak, teknikoak eta jokabidezkoak, eta zaldizko/zaldi bikotearen faktore tekniko-taktikoak, kirol errendimendua baldintzatzen dutenak teknifikazio etapan, iraupenaren modalitatean.

-Erresistentziako zaldiaren ezaugarri eta egokitzapen biologikoak eta mekanikoak, teknifikazioaren etapan.

-Zaldi gainean ibiltzeko iraupeneko zaldizkoaren tekniken ezaugarriak eta egokitzapenak. Gauzatze teknikoan izaten diren akats ohikoenak, eta entrenamenduan eta lehiaketan duten eragina.

-Erresistentziako lasterketen estrategia eta plangintza orokorra. Trazaduraren eta probaren ezaugarriei, zaldiaren portaerari eta albaitarien kontrolen emaitza partzialei egokitutako lasterketa-taktikak. Akats tekniko ohikoenak, eta lehiaketan duten eragina.

-Erresistentziako lasterketetan, portaera tekniko-taktikoa grabatzeko eta aztertzeko ikus-entzunezko bitartekoak. Bitarteko motak, maneiua eta erabiltzeko irizpideak.

Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako eta zaldia hezteko zikloak, saioak eta ikaskuntza segidak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioak, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedurak aplikatzen ditu.

-Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako eta erresistentziako zaldiaren hezierarako programen egitura eta helburuak, iraupeneko teknifikazio etapan.

-Ikaskuntza zikloen, saioen eta segiden ezaugarriak eta egokitzapenak, entrenamendu programaren helburuen arabera, iraupeneko teknifikazio etapan.

-Zaldiaren hezierarako eta zaldizko/zaldi bikotearen hobekuntza tekniko-taktikorako metodo eta bitarteko espezifikoak, teknifikazio etapan. Metodo espezifikoetan lan karga kuantifikatzeko prozedurak. Abiadura, distantzia eta lur mota.

-Erresistentziako zaldia hezteko eta zaldizko/zaldi bikotearen ikaskuntzarako segidak prestatzeko prozedurak.

-Zaldiarentzako eta zaldizko/zaldi bikotearentzako lan segidak aldatzeko irizpideak, kontuan harturik ikaskuntzaren progresioa, jardueren testuingurua eta proposatutako helburuak.

-Lan tekniko-taktikoaren eta fisikoaren konbinazioa entrenamendu saio batean. Programazioko helburuekiko egokitzapena. Lehiaketa barne hartzea, eta haren eginkizuna zaldizko/zaldiaren entrenamendu programan.

-Prestaketa fisiko osoko ziklo/etapa baten proposamena, erreferentziako programazioa oinarri harturik: helburuak, bitartekoak, metodoak, kontrol tresnak eta kargaren dinamika.

Zaldizko-zaldi bikotea entrenatzeko eta zaldia hezteko saioak zuzentzen ditu, maila honetako teknikak erakutsiz, zuzendaritza eta antolaketa teknikak aztertuz eta aplikatuz, eta autoebaluazio teknikak ere aplikatuz.

-Erresistentziako zaldi bat hezteko saio baten egitura eta antolaketa. Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako saio espezifikoak eta konbinatuak.

-Zaldiaren eta ekipamenduaren prestaketa. Zaldizko/zaldi bikotearen hezieraren edo entrenamenduaren saiorako instalazioak eta bitartekoak.

-Entrenamendu saioen edukiak iraupenaren modalitatean. Estandar tekniko eta taktikoen ikaskuntza eta erakusketa.

-Entrenamenduaren baliabide didaktiko espezifikoak iraupenaren modalitatean.

-Motibazioa, faktore espezifikoak.

-Entrenamenduko behaketa teknikorako tresnak eta metodoak.

-Saioen garapena erregistratzeko metodoak eta prozedurak. Saioen emaitzen analisia. Autoebaluazioa.

-Akatsak eta gorabeherak saioak zuzentzean. Zergatiak eta zuzentzeko neurriak.

Lehiaketetan zaldizko-zaldi bikotea zuzendu du, eta, horretarako, aztertu ditu errendimendua baldintzatzen dituzten faktoreak, eta aukeratu ditu esku hartzeko eta zaldia zaintzeko estrategiak.

-Teknikariaren eginkizunak eta zereginak, iraupeneko zaldizkoak lagundu behar dituenean, kirol teknifikazioko lehiaketetan.

-Lasterketen ezaugarriak iraupena diziplina hipikoan. Lehiaketako erregelamenduko eskakizunak eta mugak kirol teknifikazioko etapan: luzera, abiadura, orografia eta pisua.

-Lasterketa motak. Lasterketak lerro-lerro eta margaritan. Lasterketa bat definitzen duten elementuak: trazadurak, laguntzeko tokiak, errepideak eta bideak gurutzatzeko tokiak, hiri barneko errepideak, etab.). Bidearen plangintza.

-Lasterketak planifikatzeko ereduak, kontuan izanik mota, zailtasuna eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarri tekniko, taktiko eta psikologikoak eta zaldiaren ezaugarri fisikoak.

-Iraupeneko lehiaketetan, zaldizko/zaldi bikoteak aukeratzeko irizpideak, baita taldeak prestatzekoak ere. Jarraibide tekniko-taktikoak zaldizkoei.

-Hezieraren modalitatean, lehiaketetan zaldizko/zaldi bikoteak erabiltzen dituen material espezifikoen ezaugarriak. Lasterketa batean, aukeratzea eta egokitzea. GPSaren erabilera.

-Zaldiari eta zaldizkoari ematen zaien laguntzaren ezaugarriak eta helburua. Laguntza eta kontrol metodoak, bitartekoak eta motak, zaldiari eta lasterketako egoerari egokituak. Pultsometroak.

Iraupenaren modalitatean, entrenamendurako eta lehiaketarako trazadurak edo ibilbideak aztertzen ditu, eta identifikatzen ditu proben erregelamenduaren eskakizunak eta bideei eta ingurumenari buruzko arauak, eta teknifikazio mailako trazadurak diseinatzen ditu, ezarritako prozedurak aplikatuz.

-Erresistentzia lasterketen ibilbideen egitura, zailtasun motaren eta mailen arabera.

-Iraupeneko lasterketen ibilbideen trazadura diseinatzeko jarraibide teknikoak, erregelamenduzkoak eta orografikoak, eta nola egokitzen diren zailtasun mailen arabera.

-Segurtasun jarraibideak. Zirkulazio araudia eta errepide eta bideetan ibiltzea. Ingurumeneko araudi orokorra eta tokikoa. Bide zortasuna. Ibilbideak neurtzea eta seinaleztatzea.

-Planoak eta bidearen plangintzak egitea.

-Iraupeneko lasterketa bateko arriskuak detektatzeko prozedurak.

-Aurreikusi gabeko zergatiek (aldaketa klimatikoak, lur jauziak, errepide mozketak, etab.) sortutako oztopoak gainditzeko irizpideak.

Iraupenaren modalitatean, zaldiaren entrenamendua zuzentzen du, aztertuz zaldia entrenatzeko bitartekoak eta metodoak, eta teknika espezifikoak aplikatuz.

-Teknifikazio etapan, erresistentziako zaldiaren errendimendu fisikoa baldintzatzen duten faktore morfologikoak eta funtzionalak.

-Iraupenaren modalitatean, zaldiaren gaitasun fisiko baldintzatzaileen entrenamenduko metodo eta bitartekoak aztertu dira.

-Iraupenaren modalitatean, zaldien koordinazioko gaitasun fisikoak hobetzeko entrenamendurako bitarteko eta metodo espezifikoak.

Lan bolumen, intentsitate eta karga mailak, gaitasun espezifiko bakoitzean, zaldi gaztearen eta helduaren entrenamenduaren etapetan.

-Erresistentziako zaldi baten entrenamendu fisikorako saio bat lantzeko elementuak, zehaztuta helburuak, lanerako bitartekoak eta metodoak, egin beharreko zereginak eta proposatutako zereginen karga maila.

-Zaldiaren entrenamendu fisikoko saio bat gauzatzeko kasu praktikoa.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Hobekuntza teknikoa trec-ean.

Kodea: MED-HITE212.

Iraupena: 55 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Zaldiak eta zaldizko-zaldi bikoteak entrenamenduan duten errendimendua baloratzen du, baita lehiaketan dutena ere, kirol teknifikazioko etapan, aztertuz estandar teknikoak eta egoera taktikoak, eta gauzatzean izandako akatsak zergatiekin erlazionatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Azaldu da zer faktore tekniko eta taktikoren menpe dagoen zaldizko/zaldi bikotearen errendimendua, eta zaldiaren portaeraren faktore teknikoak entrenamenduan eta lehiaketan, trec-aren modalitatean, kirol teknifikazioko etapan.

b) Aztertu dira zaldizko/zaldi bikotearen estandar tekniko eta taktikoak eta zaldiaren estandar teknikoak eta errendimendu fisikoko estandarrak, baita horien bilakaera ere, trec-aren modalitateko etapa honetan.

c) Zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen estandar teknikoen konplexutasuna dakarten elementuak identifikatu dira, trec-aren modalitateko etapari dagozkionak.

d) Etapa honetako lehiaketetan erabilitako eskema taktikoen konplexutasuna dakarten elementuak identifikatu dira.

e) Zaldiarentzako eta zaldizko/zaldi bikotearentzako lan segiden konplexutasuna aldatzeko irizpideak aztertu dira, kontuan izanik progresioa, testuinguruko interferentzia eta adierazgarritasuna.

f) Zaldia hezteko eta zaldizko/zaldi bikoteak ikasteko segidak prestatu dira, kontuan izanik trec-aren modalitatean lortu nahi diren helburuak.

g) Azaldu da zer irizpide dauden zaldiaren portaera tekniko-taktikoa aztertzeko, baita zaldizko/zaldi bikotearena ere, trec-aren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan.

h) Zaldiaren portaera tekniko-taktikori eta zaldizko/zaldi bikotearenari buruzko informazioa jasotzeko tresnak landu, prestatu eta aplikatu dira, trec-aren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan.

i) Azaldu da zer ereduzko akats izaten diren zaldiaren portaera tekniko-taktikoan, baita zaldizko/zaldi bikotearenean ere, trec-aren modalitateko entrenamenduan eta lehiaketan, eta akatsen zergatiak eta zuzenketak azaldu dira.

j) Trec-aren modalitatean, zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen entrenamenduko eta lehiaketako gauzatzea aztertu da, eta haren ezaugarri tekniko-taktikoak identifikatu dira.

k) Kirol teknikariaren eginkizunen barnean, zaldiaren portaera tekniko-taktikoa eta zaldizko/zaldi bikotearena baloratzearen eta aztertzearen garrantzia justifikatu da.

2. Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako eta zaldia hezteko zikloak, saioak eta ikaskuntza segidak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioak, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedura egokiak aplikatzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kirol teknifikazioko etapako erreferentziako programazioetan, zaldizko/zaldi bikotearen helburu teknikoak eta taktikoak deskribatu dira, eta identifikatu dira etapa honetako estandar tekniko eta taktikoen konplexutasuna dakarten elementuak.

b) Trec-eko lehiaketen egutegi baten kasua aztertu da, eta lehiaketak sailkatu dira kontuan izanik erreferentziako entrenamendu programaren barnean duten eginkizuna.

c) Trec-eko lehiaketetarako aukeraketa irizpideak aztertu dira, kontuan izanik helburuak, entrenamendu programa eta lehiaketaren ezaugarriak.

d) Erreferentziako programazioaren eta haren helburuen barnean, aukeratu dira zaldi baten eta zaldizko/zaldi bikote baten prestaketa faseak edo zikloak, trec-aren modalitatean, eta zehaztu dira hezierako eta hobekuntza teknikoko bitarteko espezifikoak, baita horiek garatzeko behar diren entrenamendu saioak ere.

e) Zaldiaren hezierako eta zaldizko/zaldi bikotearen hobekuntza tekniko-taktikoaren metodo espezifikoen ezaugarriak azaldu dira, trec-aren modalitatean.

f) Zaldiaren prestaketako eta zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendu tekniko-taktikoko sistema espezifikoak erreferentziako programazioaren helburuekin erlazionatu dira, eta ezarri da kasu bakoitzean karga kuantifikatzeko erabil daitezkeen sistemak.

g) Entrenamendu saio bateko ezaugarri espezifikoak aukeratu dira, eta zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen lan saio bat zehaztu da, programazioan une horretan dauden helburuaren arabera.

h) Zaldizko/zaldi bikotearen lan tekniko-taktikoa eta fisikoa konbinatzeko irizpideak aztertu dira, eta trec-aren modalitatearen saio bat zehaztu da.

i) Aurrea hartzen duen programazioa baloratu da, kalitate faktore gisa, zaldia hezteko eta zaldizko/zaldi bikotea entrenatzeko programa batean.

3. Zaldizko/zaldi bikotea entrenatzeko eta zaldia hezteko saioak zuzentzen ditu, maila honetako teknikak erakutsiz, zuzendaritza eta antolaketa teknikak aztertuz eta aplikatuz, eta autoebaluazio teknikak ere aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira trec-aren modalitateko ikaskuntza egoera batzuk non beharrezkoa den kirol teknikariak erakuts dezala gauzatu beharreko eginkizuna.

b) Trec-aren modalitatearen teknifikazio mailako teknikak erakutsi dira, eta ikaskuntzarako alderdi garrantzitsuenak nabarmendu.

c) Zaldizko/zaldi bikotearen prestaketarako eta zaldiaren hezierarako saioak antolatzeko teknika espezifikoak aztertu dira, trec-aren modalitatean, honako hauei arreta berezia emanez: kokapena, kontuan izanik materiala eta espazioaren eta materialaren optimizazioa, eta programatutako praktikaren mailari eustea.

d) Zaldizko/zaldi bikotearentzako prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saio simulatu bat gidatu da, programazioan aurreikusitakoarekin bat.

e) Zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezteko saioetan ohikoenak diren gorabeherak aztertu dira, trec-aren modalitatean, eta horien zergatiekin eta konpontzeko har daitezkeen neurriekin erlazionatu dira.

f) Motibazioaren, kontzentrazioaren eta pentsamenduaren eta emozioen kontrolaren bidez ikaskuntza errazteko baliabide didaktikoak espezifikoki nola egokitu diren aztertu da, trec-aren modalitatean.

g) Trec-aren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioetan jarrera eta motibazio-ekintza egokienak aztertu dira.

h) Trec-aren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioak antolatzeko eta zuzentzeko kalitate irizpideak identifikatu dira.

i) Trec-aren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioen zuzendaritzan kirol teknikarien lanari buruz informazioa jasotzeko tresnak egokitu dira.

j) Trec-aren modalitatean, zaldizko/zaldi bikotearen prestaketa teknikoko eta zaldiaren hezierako saioen zuzendaritzan kirol teknikarien portaera aztertu da, informazioa erregistratzeko zenbait bide erabiliz eta akatsak identifikatuz eta alternatibak proposatuz.

k) Teknikariaren parte-hartze aktiboaren bidez zaldizko/zaldi bikotearen motibazioari eustearen garrantzia baloratu da.

4. Lehiaketetan zaldizko-zaldi bikotea zuzendu du, eta, horretarako, aztertu ditu errendimendua baldintzatzen dituzten faktoreak, eta aukeratu ditu esku hartzeko eta zaldia zaintzeko estrategiak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Trec-aren modalitatean, kirol teknifikazioko lehiaketetako kirol teknikariaren eginkizunak deskribatu dira.

b) Trec-aren modalitateko lehiaketen erregelamendua aztertu da, eta haren muga tekniko-taktikoak identifikatu dira.

c) Maila honetako trec-aren modalitateko lehiaketen ezaugarriak eta oinarrizko eskakizunak deskribatu dira.

d) Trec-aren modalitatean, kirol teknifikazioaren mailan, lehiaketetako ibilbideak aztertzeko irizpideak zehaztu dira.

e) Lehiaketa baten kasua aztertu da, eta hartan identifikatu dira zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen eskaera teknikoak, taktikoak, fisikoak eta psikologikoak.

f) Trec-aren modalitateko lehiaketetan, taldeak aukeratzeko eta eratzeko eta ordezteak eta aldaketak egiteko irizpideak deskribatu dira.

g) Zaldizko/zaldi bikoteak egiteko irizpideak aztertu dira, kontuan izanik trec-aren modalitateko lehiaketako eskakizunak.

h) Trec-aren modalitatean, izan daitezkeen eredu taktikoak zehaztu dira, kontuan izanik lehiaketaren, zaldiaren eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarriak.

i) Zaldizkoaren gomendio teknikoak erlazionatu dira trec-aren modalitateko lehiaketaren ezaugarriekin eta zaldizkoaren baldintzekin.

j) Trec-aren modalitatean, lehiaketetan zaldizko/zaldi bikoteak erabiltzen dituen material espezifikoen ezaugarriak aztertu dira.

k) Norberaren eta taldearen materialak lehiaketa baten baldintzetara nola egokitu aukeratu eta zehaztu da.

l) Trec-aren modalitatean, lehiaketa bateko zaldiaren zainketak erlazionatu dira lehiaketa mota horretako eskakizunekin, eta horren arabera egokitu eta gauzatu.

m) Trec proba batean, zaldizko/zaldi bikotearen aldez aurreko beroketaren garrantzia baloratu da.

5. Lehiaketen diseinu teknikoa (ibilbideak eta trazadurak) egiten du, aztertuz probaren erregelamendua, ibilbideen/trazaduren ezaugarriak eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Espainiako Hipikako Errege Federazioaren eta Zaldi Turismoko Nazioarteko Federazioaren erregelamenduetan ibilbideak eta trazadurak diseinatzeko dauden jarraibideak eta mugak interpretatu eta aukeratu dira, orientazio probetarako, ibileren maisutzako probarako eta era askotako lurreko probarako.

b) Probetako ibilbideen eta trazaduren ezaugarriak deskribatu dira, kirol teknifikazioan dauden zailtasun maila desberdinetan.

c) Ibilbideen maila eta zailtasuna ezartzen dituzten osagaien artean dagoen erlazioa aztertu da.

d) Trec-eko probetako ibilbideak eta trazadurak prestatu dira, ezarritako protokoloei jarraikiz eta teknifikazio mailari eta lurzoruko ezaugarriei egokituz.

g) Orientazio probako eta era askotako lurreko probako trazadurako eta ibilbideko arriskuak detektatzeko prozedurak aplikatu dira.

f) Era askotako lurreko probako oztopoen diseinurako irizpideak aztertu dira.

g) Orientazio probako trazaduraren eta era askotako lurreko probako ibilbidearen zailtasun maila baloratu da, zaldiaren eskakizunaren eta heziera mailaren arabera.

h) Oztopoak edo zailtasunak aukeratzeko eta txandakatzeko irizpideak aztertu dira, zehaztasun, lasaitasun eta jauzi multzoen artean, kontuan harturik ibilera edo gainditzea.

i) Baloratu da zein inportantea den ibilbideak egokitzea eta doitzea, kontuan izanik trec-eko modalitateko lehiaketako maila.

6. Trec-aren modalitatean, zaldiaren entrenamendua zuzentzen du, aztertuz zaldia entrenatzeko bitartekoak eta metodoak, eta teknika espezifikoak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Trec-aren modalitateko teknifikazio etapan, zaldiaren errendimendu fisikoa baldintzatzen duten faktoreak identifikatu dira.

b) Trec-aren modalitatean, zaldiaren entrenamendu fisikoaren lanerako bitarteko espezifikoak deskribatu dira.

c) Trec-aren diziplinan, zaldien gaitasun espezifikoen ezaugarriak deskribatu dira.

d) Trec-aren modalitatean, zaldiaren gaitasun fisiko baldintzatzaileak lantzeko eta entrenatzeko metodo espezifikoak aztertu dira.

e) Trec-aren modalitatean, zaldiaren koordinazioko gaitasun fisikoak lantzeko eta entrenatzeko metodoak aztertu dira.

i) Trec-aren modalitatean, lan karga mailak identifikatu dira, gaitasun espezifiko bakoitzean, zaldi gazte baten entrenamenduaren lehenbiziko urteen etapetan.

g) Trec-eko zaldi baten prestaketa fisikorako saio bat landu da, eta hartan ezarriko dira helburuak, lanerako bitartekoak eta metodoak, egin beharreko zereginak eta proposatutako zereginen karga.

h) Zaldiaren entrenamenduan haren osasuna errespetatzearen garrantzia baloratu da.

Edukiak.

Zaldiak eta zaldizko-zaldi bikoteak entrenamenduan duten errendimendua baloratzen du, baita lehiaketan dutena ere, kirol teknifikazioko etapan, aztertuz estandar teknikoak eta egoera taktikoak, eta gauzatzean izandako akatsak zergatiekin erlazionatuz.

-Kirol errendimendua baldintzatzen duten faktoreak, trec-aren modalitateko teknifikazio etapan: fisikoak, teknikoak eta portaerakoak zaldiaren kasuan, eta fisikoak, teknikoak eta taktikoak zaldizkoaren kasuan.

-Trec-eko zaldiaren estandar teknikoak teknifikazioaren etapan, hiru izarren eta lehiaketen mailaraino.

-Zaldiaren estandar fisikoak eta teknikoak baloratzeko irizpideak.

-Morfologia eta izaera, erresistentziarako gaitasuna, eremu irekian hainbat eratako oztopoak gainditzeko gaitasuna, sumisioa eta men egitea. Zaldia eskura eramateko eta heziera orokorreko maila. Bilakaera.

-Estandar taktikoak trec-eko probetan:

Orientazio probako estrategia eta plangintza. Kontuan hartu beharreko faktoreak.

Ibileren maisutzako probako estrategia eta plangintza. Kontuan hartu beharreko faktoreak.

Era askotako lurreko probako estrategia eta plangintza. Kontuan hartu beharreko faktoreak.

-Doikuntza faltaren aurrean zaldizkoak duen jarrera, oztopo bat gainditzean, era askotako lurreko proban edo orientazio probako orientazioko trazadura batean.

-Gauzatze teknikoa behatzea ibileren maisutzako probako eta era askotako lurreko probako ariketetan. Gauzatze teknikoa baldintzatzen duten alderdiak. Akats teknikoak, zergatiak eta zuzentzeko zereginak. Informazioa biltzeko tresnak.

-Portaera tekniko-taktikoa trec-eko proben entrenamenduan eta lehiaketetan, teknifikazio etapan:

Taktika behatzea. Analisirako irizpideak.

Akats taktikoak eta teknikoak, zergatiak. Zuzenketa zereginak.

-Ikaskuntza segida, ariketen gauzatze teknikorako eta planteamendu taktikoetarako. Printzipio metodologikoen aplikazioa.

Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendurako eta zaldia hezteko zikloak, saioak eta ikaskuntza segidak egokitzen eta zehazten ditu, eta, horretarako, aztertzen ditu erreferentziako programazioak, metodologia eta prestakuntzarako bitarteko espezifikoak, eta prozedura egokiak aplikatzen ditu.

-Kirol entrenamendurako eta hezierarako programa, trec-aren modalitatean,teknifikazioko lehiaketako mailaraino.

-Helburu orokor teknikoak eta taktikoak. Motibazioa.

-Prestaketa zikloak. Ezaugarriak.

-Trec-eko lehiaketak, egutegia aztertzea eta hura sartzea entrenamenduaren zikloaren barnean.

-Trec-eko zaldiaren heziera teknikorako bitartekoak eta metodoak.

-Zaldizko/zaldi bikotearen entrenamendu teknikorako bitartekoak eta metodoak.

-Metodo espezifikoetan lan karga kuantifikatzea.

-Entrenamendu saio baten ezaugarri espezifikoak: zaldiarenak eta zaldizko/zaldi bikotearenak.

-Zaldizko/zaldi bikotearen lan tekniko-taktikoaren eta fisikoaren konbinazioa entrenamendu saio batean. Landa lana, heziera pistan eta eskurako lana. Saioa egokitzea, kontuan izanik programazioko une horretan zer helburu dauden.

Zaldizko/zaldi bikotea entrenatzeko eta zaldia hezteko saioak zuzentzen ditu, maila honetako teknikak erakutsiz, zuzendaritza eta antolaketa teknikak aztertuz eta aplikatuz, eta autoebaluazio teknikak ere aplikatuz.

-Trec-eko zaldi bat hezteko saio baten egitura eta antolaketa.

-Zaldia heziera saiorako prestatzea, kontuan izanik proba mota eta helburua.

-Saioa gauzatzeko tokia aukeratzea.

-Behar diren bitartekoak eta materialak.

-Beroketa.

-Lana gauzatzea, programatutako praktikaren arabera.

-Berriz ere lasaitzea.

-Trec-eko zaldi bat hezteko saio baten edukia. Hiru proben eskakizunekin lotutako estandar teknikoak erakustea:

Zaldi gainean ibiltzea esku bakarrarekin.

Zaldia gidatzea eta bilakaerak, zaldizkoa oinez eta zaldia uhaletatik daramala.

Pauso luzearen eta lauhazka bilduaren teknika.

Era askotako lurreko probako oztopoak gainditzeko prozedura teknikoak.

Oztopo kateatuak, konbinatuak edo elkarri lotuak gainditzeko teknika.

-Trec-eko zaldiaren heziketako baliabide didaktiko espezifikoak, ibilerak maneiatzeko probarako eta era askotako lurreko probarako, ariketa bakoitzerako.

-Motibazioa, faktore espezifikoak.

-Informazioaren erregistroa. Saioaren emaitzen analisia. Autoebaluazioa.

-Akatsak eta gorabeherak saioak zuzentzean. Zergatiak eta zuzentzeko neurriak.

Lehiaketetan zaldizko-zaldi bikotea zuzendu du, eta, horretarako, aztertu ditu errendimendua baldintzatzen dituzten faktoreak, eta aukeratu ditu esku hartzeko eta zaldia zaintzeko estrategiak.

-Teknikariaren eginkizunak eta zereginak, trec-eko zaldizkoak lagundu behar dituenean, lehiaketetan.

-Lehiaketako erregelamendua. Proben ezaugarriak eta analisia. Muga tekniko-taktikoak, kontuan izanik zaldizkoen adina eta kategoria, zaldiaren adina, eta lehiaketako maila.

-Zaldizko/zaldi bikoteak eta taldeak aukeratzeko eta eratzeko, ordezteak eta aldaketak egiteko irizpideak, trec-eko lehiaketetan.

-Trec-eko lehiaketan erabil daitezkeen eredu taktikoak, kontuan izanik proben ezaugarriak eta eskakizun maila, zaldiaren ezaugarriak eta gaitasuna, baita zaldizko/zaldi bikotearena ere.

-Lehiaketaren errendimenduan eragiten duten faktoreak: fisikoak, psikikoak, teknikoak eta taktikoak.

-Trec-eko zaldiaren prestaketa eta zainketak lehiaketan, eta materialak eta ekipoa egokitzea. Probaren aurretik beroketak ongi egitea.

Lehiaketaren diseinu teknikoa (ibilbideak eta trazadurak) egiten du, aztertuz probaren erregelamendua, ibilbideen ezaugarriak eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

-Lehiaketako zaldi bideetako tekniken erregelamendu nazionala, Espainiako Hipikako Errege Federazioak eta Zaldi Turismoko Nazioarteko Federazioak argitaratuak. Ibilbideak eta trazadurak eraikitzeko prozedurak.

-Orientazio probaren ibilbidearen trazadura planifikatzea, prestatzea eta diseinatzea.

-Ibileren maisutzako probako trazadura planifikatzea, prestatzea eta diseinatzea.

-Ibileren maisutzako probako ibilbidea planifikatzea, prestatzea eta diseinatzea.

-Trazaduren eta ibileren diseinuan, horiek lantzeko irizpideak eta konplexutasunaren azterketak.

Trec-aren modalitatean, zaldiaren entrenamendua zuzentzen du, aztertuz zaldia entrenatzeko bitartekoak eta metodoak, eta teknika espezifikoak aplikatuz.

-Trec-aren modalitateko teknifikazio etapan, zaldiaren errendimendu fisikoa baldintzatzen duten faktoreak.

-Trec-aren zaldiaren gaitasun fisikoak eta psikikoak. Ezaugarri funtzionalak.

-Trec-aren modalitatean, zaldien gaitasun fisiko baldintzatzaileak hobetzeko ariketa espezifikoak.

-Trec-aren modalitatean, zaldien gaitasun fisiko baldintzatzaileak hobetzeko entrenamendurako bitartekoak, metodoak eta aplikazioa.

-Trec-aren modalitatean, zaldien koordinazioko gaitasun fisikoak hobetzeko ariketa espezifikoak.

-Trec-aren modalitatean, zaldien koordinazioko gaitasun fisikoak hobetzeko entrenamendurako bitartekoak, metodoak eta aplikazioa.

-Jauziko zaldi gaztearen entrenamendu sistemak, trec-eko diziplinarako.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Zaldi ibilbideen antolaketa.

Kodea: MED-HITE213.

Iraupena: 55 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Erabiltzaileen ezaugarriei egokitutako zaldi ibilbideak egiten eta antolatzen ditu, eta aztertzen ditu ibilbideen ezaugarriak eta zailtasun eta arrisku elementuak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Deskribatu dira zaldi ibilbideen motak eta ezaugarriak, eta azaldu da zer zatitan banatzen den, kontuan izanik erabiltzaile izan daitezkeenen maila eta ezaugarriak.

b) Azaldu da zer irizpide dauden zaldi bide bat seinaleztatzeko, eta zer ikur erabili diren, baita kirol bide izateko homologazioa ere, Espainiako Hipikako Errege Federazioaren zaldi bideen homologaziorako eskuliburuaren arabera.

c) Azaldu da zer elementuk baldintzatzen duten zaldi ibilbide baten zailtasuna eta arriskua.

d) Zaldi ibilbide baten arrisku elementuak erlazionatu dira arriskua gainditzeko behar den trebezia teknikoarekin.

e) Zaldi ibilbide bateko hornidura guneen ezaugarriak deskribatu dira.

f) Zaldi ibilbide bateko kasu bat aztertu da, eta identifikatu dira atseden eta hornidura guneak, kontuan izanik zailtasuna eta zaldi eta erabiltzaileen ezaugarriak.

g) Ibilbide edo plan alternatiboen ezaugarriak deskribatu dira, eta horiek aukeratzea ekarri duten gorabeherekin erlazionatu dira.

h) Zaldi ibilbide bat prestatzean eta diseinatzean, gorabeherak aurreikustearen garrantzia baloratu da.

i) Alegiazko ibilbide baten ezaugarriei egokitu zaie trazadura bat, bezero/erabiltzaileen eta dauden bitartekoen ezaugarriak deskribatu dira, eta honako hauek ezarri:

-Tarte zailen hasiera eta bukaera.

-Arrisku objektiboak dituzten tarteen hasiera eta bukaera.

-Izan daitezkeen ibilbideak edo planak, kontuan izanik gorabehera ohikoenak.

-Taldea elkartzeko, hornidurarako edo gaua igarotzeko erabil daitezkeen tokiak.

-Plan alternatiboak, ibilbidean izan daitezkeen gorabeheretarako.

-Zaldi ibilbidean, orientazioari dagokionez puntu nabarmenenak, eta garaiera kotak.

2. Zaldi ibilbideetan, taldeak gaua aire zabalean igarotzen duenean egoera gidatzen du, eta aztertzen ditu kanpatzeko tokien eta zaldiek gaua igarotzeko tokien ezaugarriak eta egokitzapena, bibak teknikak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Kanpatzeko edo bibak egiteko naturako toki baten ezaugarriak deskribatu dira, eta adierazi da zer gune dauden jateko, garbitzeko eta zaldientzat.

b) Azaldu da zer ezaugarri izan behar dituen bibak denda edo material batek, zaldi ibilbideetan ibiltzean.

c) Denda bat muntatzeko urratsak azaldu dira.

d) Kasu praktiko batean, dendak muntatu dira eta kanpatzeko gunea egokitu da.

e) Kanpatze gunea prestatzeko kasu praktiko batean, zaldien janarirako eta garbiketarako guneek dituzten arrisku objektiboak identifikatu dira.

f) Gaua igarotzeko gune bat prestatzeko kasu praktiko batean, teknikak eta protokoloak erabili dira dendak banatzeko eta orientatzeko.

g) Zaldiek atseden hartzeko egokitze neurriak deskribatu dira. Paddocka egokitzea.

h) Kanpatzeko gune bat prestatzeko kasu praktiko batean, kanpatzeko guneak eta zaldiek gaua pasatzekoak segurtatzeko teknikak aplikatu dira, kontuan izanik eguraldi txarra izan daitekeela, eta kontuan izanik aukeratutako guneko lurzoruaren gorabeherak.

i) Zaldiari eusteko sistemak deskribatu, aukeratu eta aplikatu dira, kontuan izanik aukeratutako soken errendimendua eta ezaugarriak.

j) Zaldiek ihes ez egitea saihesteko elementuak eta ezaugarriak aztertu dira.

k) Zaldiek gaua igarotzeko guneak egokitzeko, aurreikustearen garrantzia baloratu da.

l) Azaldu da zer arau dauden baso lurretan eta natur ingurunea kontserbatzeko eremuetan egiten diren kanpatzeetarako eta aisialdiko eta jostetako jardueretarako.

m) Kanpatzeko baimenak identifikatu dira, modalitate bakoitzaren arabera.

3. Informazio meteorologikoa interpretatzen du, naturako zeinuen ezaugarriak azaltzen ditu eta neurketa prozedurak deskribatzen.

Ebaluazio irizpideak:

a) Meteorologiaren oinarrizko printzipioak deskribatu dira: presioa, tenperatura, hodeiak, meteoroak, haizea.

b) Atmosferaren jokabide orokorra deskribatu da, ikuspuntu meteorologikotik.

c) Eguraldiaren iragarpen bateko informazioa interpretatu da, eta identifikatu da zer ondorio izan ditzakeen zaldi ibilbide batean barna gidatzeko jarduera bat egiteko.

d) Mapa meteorologiko batek emandako informazioa identifikatu da: behe presioko guneak, haize indartsuen guneak, depresioen eta antizikloien biratzea, besteak beste, eta eguraldiak izan dezakeen bilakaera.

e) Azaldu da tenperaturaren inbertsioaren fenomenoa, zer egoera ohikoetan gertatzen den, eta horrek dakartzan fenomeno meteorologikoak.

f) Azaldu da nola aldatzen den sentsazio termikoa, haizearengatik eta inguruneko hezetasunarengatik.

g) Ongi barneratu da beharrezkoa dela egoera meteorologikoak aurreikustea, segurtasun elementua den aldetik natur ingurunean kirola praktikatzeko.

h) Behaketa bidez aldaketa meteorologiko bat aurreikustea ahalbidetzen duten naturako zeinuen ezaugarriak deskribatu dira.

i) Parametro atmosferikoak neurtzeko gailuek (termometroa, barometroa, higrometroa) ematen duten informazioa interpretatu da, eta eguraldiaren bilakaera adierazi da.

j) Kontrako egoera meteorologikoak edo jarduera arriskuan jar dezaketenak nola eratzen diren azaldu da, eta halakoak detektatzeko edo aurreikusteko zeinuak deskribatu dira.

k) Justifikatu da zein garrantzitsua den egoera meteorologikoak aurreikustea, segurtasun elementua den aldetik zaldi ibilbideetan ibiltzeko.

4. Zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduerak kudeatzen ditu, behar diren baliabide naturalak eta giza baliabideak aukeratuz, informazioa lortzeko, tratatzeko eta artxibatzeko prozedurak aplikatuz eta aurrekontua kontrolatzeko oinarrizko teknikak ere aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Lehen mailako iturria eta bigarren mailakoa eta zuzeneko iturria eta zeharkakoa kontzeptuak azaldu dira, eta horien bidez informazioa lortzeko prozedurak definitu dira.

b) Zaldi ibilbideak antolatzeko eskaintza bat definitzeko informazioa aukeratu eta prestatu da.

c) Aztertu da zer giza baliabide eta material behar diren zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jarduera batean.

d) Zaldi ibilbideetan barna gidatzean, azaldu da zer irizpidek ahalbidetzen duten emandako zerbitzu baten kalitatea zehaztea.

e) Azaldu da zer elementuk baldintzatzen duten aurrekontua zaldi ibilbide batean barna gidatzeko jarduera baten proiektuan.

f) Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jarduera baten proiektuan, behar diren ostatu, mantenu eta garraiobideei buruzko datuak biltzeko erabil daitezkeen informazio iturriak identifikatu dira.

g) Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueraren proiektu baten bideragarritasuna aztertu da, aurrekontua kontuan harturik.

h) Informazioa artxibatzeko prozedurak deskribatu dira, baita biltegiratutako informazioarekin bete behar diren isilpekotasun arauak ere.

i) Baloratu da zein garrantzitsua den antolaketa eraginkor eta efizientea izatea zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueretan.

5. Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueretan larrialdiko egoerak ebazten ditu, prebentzio neurriak deskribatuz eta aztertuz, eta laguntza eta erreskate prozedurak gauzatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueretan, teknikarien prebentzio eginkizunak deskribatu dira.

b) Azaldu da zer prebentzio neurri hartu behar diren zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueretan.

c) Inguruko sorospen zerbitzuei eman beharreko datuak azaldu dira, jarduera egin aurretik.

d) Zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretan, arrisku egoeretarako jokabide arauak eta segurtasun ekipoak eta materiala erabiltzeko arauak deskribatu dira.

e) Istripu baten kasuan jarduteko protokoloa deskribatu da.

f) Azaldu da zer informazio eman behar zaien erabiltzaileei, eta hartan zehaztu da nola jokatu behar duten larrialdietan eta materiala haustean eta/edo galtzean.

g) Ebakuazio edo erreskate plan bat egin da, larrialdi egoerako kasu praktiko bat konpontzeko.

h) Jardueraren arabera, aukeratu dira gidariak aldean izan beharreko gutxieneko lehen laguntzako materialak, kontuan izanik ibilbidea nondik doan, eta erabiltzaile mota eta kopurua.

i) Baloratu da zein garrantzitsua den lasai jokatzea eta protokoloak betetzea larrialdi egoeretan.

Edukiak.

Erabiltzaileen ezaugarriei egokitutako zaldi ibilbideak egiten eta antolatzen ditu, eta aztertzen ditu ibilbideen ezaugarriak eta zailtasun eta arrisku elementuak.

-Diseinua eta ibilbideak. Kontuan hartu beharreko faktoreak zaldi ibilbideak diseinatzean: ibilbide motak, ibilbidearen faseak, kalkulatutako denbora, plan alternatiboak.

-Espainiako Hipikako Errege Federazioaren Zaldi Ibilbideak Homologatzeko Eskuliburua.

-Atseden hartzeko eta hornidurarako guneak. Gorabeherak.

-Ibilbidearen balorazio teknikoa. Zailtasuna eta arriskugarritasuna. Ibilbideak egiaztatzea.

-Ibilbideen irudikapen grafikoa. Bide eta ibilbideen txostenak, fitxak eta koadernoak egitea. Bidexkak seinaleztatzeko nazioarteko sinbologia.

-Erreferentzia puntuak, orientatzen laguntzako oinarri, zaldi ibilbide batean.

Zaldi ibilbideetan, taldeak gaua aire zabalean igarotzen duenean egoera gidatzen du, eta aztertzen ditu kanpatzeko tokien eta zaldiek gaua igarotzeko tokien ezaugarriak eta egokitzapena, bibak teknikak aplikatuz.

-Gaua landa ingurunean igarotzea. Libreki kanpatzea: tokia aukeratzeko eta egokitzeko irizpideak, denden orientazioa, ezaugarriak eta muntaketa, nola sendotu dendak eguraldi txarra denean.

-Zaldiek gaua igarotzeko gunea: aukeratzeko irizpideak, paddockak egokitzeko prozedura, zaldiei eustean nola orientatu eta banatu, zaldien joera baloratzea, zaldiek ihes egitearen ezaugarriak eta elementuak, gunea bermatzeko prozedurak.

-Bibaka: bibak egiteko elementuak, bibak egiteko toki bat aukeratzeko eta egokitzeko irizpideak, larrialdiko bibak bat egiteko erabil daitezkeen ausazko elementuak, bibakaren posizioa markatzea.

-Eusteko sistemak: korapilo motak, soka motak, korapilo espezifikoak. Korapiloen errendimendua eta aukeraketa.

-Baso lurretan eta natur ingurunea kontserbatzeko eremuetan egiten diren kanpatzeetarako eta aisialdiko eta jostetako jardueretarako araudia.

-Kanpatze mota desberdinetarako baimenak kudeatzeko prozedurak.

Informazio meteorologikoa interpretatzen du, zeinu naturalen ezaugarriak azaltzen ditu eta neurketa prozedurak deskribatzen.

-Atmosfera:

Atmosferaren dinamika orokorra eta tokikoa. Atmosferaren zirkulazio orokorra. Topografiak haizean duen eragina. Ibarretako eta mendietako haizeak. Ekialdetik etor daitezkeen fluxu ezohikoak.

Presio atmosferikoa kontzeptua. Barometroaren bidez neurtzea.

-Eguraldiaren aurreikuspena:

Adierazle naturalen bidez eguraldia aztertzea eta iragartzea.

Eguraldi iragarpenak egitea ahalbidetzen duten naturako zeinuak.

Eguraldiaren bilakaera zehaztea barometroa erabiliz, baita iragarpenak egitea ere.

Meteorologian eta eguraldiaren aurreikuspenetan interesa izatea, eraginkortasun eta segurtasun elementua diren aldetik jarduerak egiteko eta natur ingurunea ezagutzeko.

-Eguraldi mapa:

Meteorologia mapak eta datuak interpretatzea.

Meteorologiako Estatuko Agentziaren bidez (AEMET) lortutako iragarpenak, kontrako fenomenoen abisuak eta datu sinoptikoak interpretatzea.

-Atmosferako fenomenoei lotutako arriskuak eta prebentzio neurriak. Nola jokatu ekaitzak, lainoa edo haizea direnean.

Zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduerak kudeatzen ditu, behar diren baliabide naturalak eta giza baliabideak aukeratuz, informazioa lortzeko, tratatzeko eta artxibatzeko prozedurak aplikatuz eta aurrekontua kontrolatzeko oinarrizko teknikak ere aplikatuz.

-Informazio iturriak: ibilbideak diseinatzeko behar den informazioa identifikatzea, informazio iturriak aurkitzea, informazioa lortzeko prozedurak: Interneteko nabigatzaileak.

-Informazioa artxibatzeko teknikak. Datuen isilpekotasuna.

-Zaldi gaineko jardueretan gidatze lanak egiteko logistika: materialak, zaldiak eta bidaiariak garraiatzea. Garraiobidearen ezaugarriak: ostatua eta mantenua: ezaugarriak eta kostuak.

-Zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretako giza baliabideak eta bitarteko materialak.

-Emandako zerbitzuaren kalitatea, zerbitzuak ematean erabiltzen diren kalitateari buruzko oinarrizko kontzeptuak, balorazio irizpideak, zerbitzuaren kalitatea kontrolatzeko metodoak.

-Jardueraren aurrekontua: behar diren baliabideak, hornitzaileen aukeraketa, sustapen ekintzak, aurrekontuaren kontrola.

Zaldi ibilbideetan barna gidatzeko jardueretan larrialdiko egoerak ebazten ditu, prebentzio neurriak deskribatuz eta aztertuz, eta laguntza eta erreskate prozedurak gauzatuz.

-Zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretako prebentzioa. Teknikariaren eginkizunak. Prebentzio neurriak.

-Laguntza taldeak. Eginkizunak, osaera.

-Segurtasuneko ekipoak eta materiala.

-Larrialdiko egoera:

Berrikuntza zerbitzua.

-Erreskate zerbitzuarekin komunikatzeko protokoloak.

Larrialdi egoeretan jokatzeko arauak, tokiaren eta baldintzen arabera; jarduteko prozedurak.

Jarduteko protokoloak. Erabiltzaileen kontrola. Animalien kontrola.

-Ebakuazio planak.

-Zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretako lehen laguntzako materiala.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Natur ingurunea.

Kodea: MED-HITE214.

Iraupena: 20 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Ingurumena babesteko eta ingurumen hezkuntzako planak egiten eta zabaltzen du, eta, horretarako, aztertzen ditu inguruneko ezaugarri geografikoak, geologikoak eta biologikoak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Ibilbide alegiazko bateko tokien geologia- eta paisaia-ezaugarriak deskribatu dira.

b) Identifikatu dira interesgarriak izan daitezkeen tokiak, geologiaren eta paisaiaren ikuspuntutik, zaldi ibilbide batean.

c) Kasu praktiko bateko flora eta fauna ezaugarriak azaldu dira, eta adierazi dira zer lekutan aurki daitezkeen inguruneko landare- eta animalia-espezie nabarmenenak.

d) Tokiko zuhaitz eta landare espezifikoek ingurumenean dituzten eginkizunak eta ezaugarriak deskribatu dira.

e) Pasabideak egokitzeko eta ingurunea behatzeko erabiltzen diren metodoen ezaugarrik azaldu dira.

f) Naturan barnako ibilbideak edo bidexka ekologikoak diseinatu dira, eta, horretarako, egin dira ibilbideen krokisak eta intereseko tokiei buruzko deskribapen fitxak.

g) Azaldu da jarduerak zer arrisku izan ditzakeen ingurumenerako, eta horiek saihesteko neurriak proposatu dira.

h) Erabiltzaileen jokabiderako jarraibideak prestatu dira, ingurumena errespetatzeko.

i) Ingurumena errespetatzeko arauak betetzeko behar diren bitarteko materialak zein diren azaldu da.

j) Ingurunea zaintzeko eta kontu izateko arauei buruzko informazioa emateko materiala prestatu da.

k) Justifikatu da zein inportantea den ingurumena errespetatzeko arauak errespetatzea, zaldi ibilbidearen baldintza onak irauteko eta zaintzeko.

2. Zaldi ibilbideko jardueren programa betetzen du, informazio iturriak identifikatzen ditu eta ibilbidea egiten den tokiko ezaugarri sozioekonomikoak, kulturalak eta gastronomikoak aztertzen ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Gastronomiari eta jatetxeei buruzko informazio iturriak identifikatu dira.

b) Bertako kultur adierazpenei eta artisau eta elikadura produktuei buruzko informazioa topatu da.

c) Tokiko kultur adierazpenak eta artisau eta elikadura produktuak ekoturismoa/nekazaritza turismoa sustatzeko elementu direla azaldu da.

d) Zehaztu da zer eragin duen zaldi turismoak tokiko turismo sektorea eta landa arloa garatzeko.

e) Proposatutako zaldi ibilbide batean dauden interes kulturaleko tokiak zein diren azaldu da.

f) Zaldi ibilbidea egiten den eskualdeko gastronomiari buruzko informazioa bildu da.

g) Baloratu da zein inportantea den zaldi ibilbidea osatzea jarduera osagarri kulturalekin.

3. Zaldi ibilbideko ingurumeneko bideragarritasuna aztertzen du, identifikatuz natur ingurunean jarduerak egitearekin eta ingurumena babestearekin lotutako araudiak, eta ibilbideen prestaketan horiek aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Esan da zer naturgune babestu mota dauden, eta horien ezaugarriak azaldu dira.

b) Azaldu da zer legeria dagoen naturguneei buruz eta arautzearen menpe dauden zaldi arloko kirol jarduerei buruz.

c) Natur ingurunearen merkataritza erabilera eta ustiapena mugatzeko edo murrizteko zergatiak deskribatu dira.

d) Erabiltzaileen eta gidariaren eginkizunak eta erantzukizunak zein diren azaldu da, naturguneen ingurumena errespetatzeari dagokionez.

e) Merkataritzako ustiapena baimentzeko prozedura deskribatu da.

f) Azaldu da zer prozedura dagoen zaldi bide bat homologatzeko, ingurumena errespetatzeari eta naturguneak zaintzeari dagokienez.

g) Ibilbideko naturgune motak eta horien ezaugarriak azaldu dira, eta gaua igarotzeko tokia identifikatu da.

h) Azaldu da zer erakundek arautzen duten ibilbide bateko sarrera, zaldien zirkulazioa eta gaua igarotzea.

i) Sarrerarako eta zirkulaziorako baimena eskatzeko prozedurak deskribatu dira, eta adierazi da zer organismotan kudeatzen den agiri bakoitza, zer denbora behar den eta zer modutan egin behar den.

j) Identifikatu dira gaua naturgunean igarotzeko arauak.

k) Naturgunean gaua igarotzeko jokabide protokoloa prestatu da.

4. Zaldi ibilbiderako proiektuko paisaia, biologia, kultura, gastronomia eta fauna alderdiak zehaztu ditu, bidaiariaren koadernoa eginez.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldi ibilbide baten bidaiariaren koadernoaren diseinuak izan behar dituen ezaugarriak zehaztu dira.

b) Paisaiaren, biologiaren eta kulturaren aldetik balioa duten jarduera motak eta horien ezaugarriak zehaztu dira, bidaiariaren koadernoan osagarri baitira.

c) Informazio materiala prestatu da, geografia, geologia eta paisaia arloko informazioa bilatzeko eta topatzeko.

d) Baloratu da zein garrantzitsua den bidaiariaren koadernoan argibideak ematea bertako faunari eta espezie babestuei buruz, justifikatuz ingurunean duen inportantzia eta bizitzaren zikloan duen eginkizuna.

e) Zaldi ibilbideko bide motaren ezaugarri historikoak identifikatu dira.

f) Ibilbide bati dagokion bidaiariaren koaderno batean, informazioa eta jarduerak prestatu dira honako hauei buruz: fauna, flora, kultur intereseko tokiak, paisaiak, ikuspegi panoramikoak eta lur mota.

g) Baloratu da zein inportantea den zaldi ibilbidea osatzea beste jarduera batzuekin, ibilbideko paisaia eta ingurumen balioak bultzatzen dituztenekin alegia.

Edukiak.

Ingurumena babesteko eta ingurumen hezkuntzako planak egiten eta zabaltzen du, eta, horretarako, aztertzen ditu inguruneko ezaugarri geografikoak, geologikoak eta biologikoak.

-Mendiko ingurunea eta haren ezaugarri ekologikoak.

-Zaldi turismoko tokiko geografia, klima, flora eta fauna. Paisaiako ezaugarri nabarmenenak.

-Ereduzko ekosistemak. Naturgune babestuak. Espezie ohikoenak. Espezie babestuak.

-Interesguneak eskualdean eta herrialdean.

-Turismoa natur ingurunean: kirol turismoa, ekoturismoa, nekazaritza turismoa eta landa turismoa.

-Natur ingurunean barna gidatzeko kirol jarduerek ingurumenean duten inpaktua.

-Natur ingurunean jarduteko protokoloak.

Zaldi ibilbideko jardueren programa betetzen du, informazio iturriak identifikatzen ditu eta ibilbidea egiten den tokiko ezaugarri sozioekonomikoak, kulturalak eta gastronomikoak aztertzen ditu.

-Natur inguruneko turismoa. Kirol turismoa, ekoturismoa, nekazaritza turismoa eta zaldi turismoa.

-Turismoa, landa ingurunea garatzeko faktore.

-Gastronomia eta turismo arloko informazioa bilatzeko eta topatzeko prozedurak.

-Gastronomia mediterraneoa.

-Kultur intereseko toki motak.

-Zaldi turismoa egiten den tokietako alderdi antropologikoak eta soziokulturalak.

Zaldi ibilbideko ingurumeneko bideragarritasuna aztertzen du, identifikatuz natur ingurunean jarduerak egitearekin eta ingurumena babestearekin lotutako araudiak, eta ibilbideen prestaketan horiek aplikatuz.

-Naturguneei eta horien erabilerari buruzko legeria eta araudia.

-Sartzeko eta gaua igarotzeko estatuko eta autonomia erkidegoko legeria. Jokabide arauak.

-Sartzeko eta gaua igarotzeko baimen administratiboa.

-Zaldi gainean ibiltzeko ibilbideen antolatzaile eta gidari gisa izaten den erantzukizun zibila.

-Gidariaren eta erabiltzaileen eginkizunak eta erantzukizunak.

-Kirol jardueren arauketa babestu beharreko naturguneetan.

Zaldi ibilbiderako proiektuko paisaia, biologia, kultura, gastronomia eta fauna alderdiak zehaztu ditu, bidaiariaren koadernoa eginez.

-Bidaiariaren koadernoa. Ezaugarriak. Egiteko irizpideak.

Zaldi ibilbideetan izaten diren jarduera osagarri motak. Ezaugarriak.

Bide motak: gastronomikoak, kulturalak, biologikoak, paisaia-bidaiak edo animalien espezieei buruzkoak.

-Erromatarren galtzadak. Motak. Iberiar penintsulako bideak.

-Ingurumen hezkuntza: ingurumen hezkuntzaren helburuak, ingurumen hezkuntzako jarduerak, ingurumen hezkuntzarako baliabideak, ingurumenarenganako jarrera batzuk sustatzea, ingurumen hezkuntzako metodologia.

Kirol irakaskuntzako modulu espezifikoa: Prestakuntza praktikoa.

Kodea: MED-HITE215.

Iraupena: 200 ordu.

Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.

1. Praktiketako zentro hipikoaren antolaketa egitura eta funtzionamendua identifikatzen ditu, eta erlazionatu ditu haren jarduera eskaintzarekin (teknifikazio hipikoa, hobekuntza teknikoa iraupena eta trec-a diziplina hipikoetan, zaldi ibilbideetan barna gidatzea) eta haren kudeaketa jarduerarekin; betiere, praktikaldian segurtasun prozedurak eta protokoloak aplikatu ditu.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira zentro hipikoak dituen harremanak Hipikako Lurraldeko Federazioarekin eta Espainiako Hipikako Errege Federazioarekin.

b) Identifikatu dira praktikaldiko zentro hipikoaren antolaketaren egitura eta funtzionamendua.

c) Identifikatu dira praktikaldiko zentro hipikoaren barneko erlazio hierarkikoak.

d) Identifikatu da honako hauekin lotutako jardueren eskaintza: kirol teknifikazioa “hobekuntza teknikoa”, “iraupena” eta “trec-a” diziplinetan, eta erabiltzaileak zaldi ibilbideetan gidatzea.

e) Identifikatu dira praktikaldiko zentro hipikoak erabilitako finantzaketa bideak.

2. Lanpostuan autonomia, ekimena eta erantzukizuna izanik jokatzen du, erakutsiz jokabide etikoa, komunikaziorako abilezia pertsonalak, taldeko lana, ingurumenarenganako errespetua, eta aplikatuz praktikaldiko zentro hipikoak ezarritako prozedurak.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira lanpostuko jarrera aldeko beharkizunak.

b) Jasotako jarraibideak interpretatu eta bete dira eta esleitutako lanaren ardura hartu da.

c) Frogatu da konpromisoa lana ongi egiteko eta kalitatezko zerbitzua emateko, baita klub hipikoaren prozedura eta printzipioenganako errespetua ere.

d) Frogatu da taldean lan egiteko gaitasuna eta klub hipikoak ezarritako hierarkiarenganako errespetua.

e) Jarduera bakoitzeko arduradun teknikoarekin eta taldekideekin komunikazio eta harreman eraginkorrak ezarri dira, eta tratu atsegin eta adeitsua eman zaie.

f) Taldeko gainerako kideekin koordinaturik lan egin da, eta jardueran gertatzen den aldaketa, behar garrantzitsu edo ustekabeko ororen berri eman zaie.

3. Kirol teknifikazioaren praktikaldiko segurtasuna kontrolatzen du iraupenean, trec-ean edo zaldi turismoan, erabilitako instalazioak eta bitartekoak gainbegiratuz, arauak interpretatuz eta prozedurak eta protokoloak aplikatuz ezarritako arau eta jarraibideekin bat.

Ebaluazio irizpideak:

a) Identifikatu dira praktikaldiko zentro hipikoaren kirol instalazioetako segurtasuneko oinarrizko alderdiak eta larrialdi eta ebakuazio planak, baita aplikatzekoa den araudiarekiko egokitzapena ere.

b) Praktikaldiko zentro hipikoaren kirol instalazioetako segurtasunari aplikatzeko arauak identifikatu dira, honako hauei dagozkienak: kirol teknifikazioa, eta hobekuntza teknikoa iraupenean, trec-ean eta erabiltzaileak zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueran.

c) Aplikatu dira segurtasun arloko seinaleztapen neurriak, ekintza antisozialen eta kiroleko indarkeriaren kontrakoak eta hipikako kirol instalazioko larrialdi eta ebakuazio planak, ezarritako jarraibide eta arauei jarraikiz.

d) Norberaren, lan taldearen eta erabiltzaileen segurtasuna aintzat hartuz jokatu da, eta indarreko araudiari eta praktikaldiko zentro hipikoan ezarritako protokoloei jarraikiz.

e) Laneko arriskuei aurre hartzeko ekipoak aplikatu/erabili dira, honako hauei dagozkienak: kirol teknifikazioa, eta hobekuntza teknikoa iraupena eta trec-a diziplinetan eta erabiltzaileak zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretan.

f) Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legearen funtsezko alderdiak aplikatu dira, iraupeneko, trec-eko eta erabiltzaileak zaldi ibilbideetan gidatzeko kirol hasmentako jarduera, lehiaketa eta ekitaldiei dagokienez.

g) Hipikako kirol instalazioan ingurumena babesteko neurriak identifikatu dira, baita indarreko araudiarekiko egokitzapena ere.

h) Garatutako jardueretan, ingurumena errespetatzeko jarrera argia izan du, eta horrekin lotutako barruko eta kanpoko arauak aplikatu ditu.

i) Talde bat zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueretako segurtasun neurri, bitarteko eta ekipoak identifikatu eta zehaztu dira.

j) Iraupenaren eta trec-aren modalitatean, teknifikazioko praktikarako ekipoak eta bitartekoak identifikatu eta zehaztu dira.

4. Zaldizkoak antolatzen, laguntzen eta zuzentzen ditu, kirol teknifikazioko jarduera, lehiaketa eta bestelako ekitaldietan parte hartzen dutenean, iraupena eta trec-a diziplinetan eta zaldi ibilbideetan gidatzeko jardueran, transmitituz kirolak berezkoak dituen jarrerak eta balio pertsonal eta sozialak, alegia, honako hauek errespetatzea: gainerakoak, ingurunea, norberaren gorputza, joko garbia eta talde lana.

Ebaluazio irizpideak:

a) Zaldizko/zaldi bikoteak edo taldeak inskribatu dira teknifikazio hipikoko lehiaketa batean, iraupena eta trec-a diziplinetan eta zaldi gaineko taldeak zaldi ibilbideetan ibiltzeko elkarretaratzeetan, ezarritako protokolo eta arauekin bat.

b) Iraupena eta trec-a diziplinetako lehiaketa batean, zaldizkoen eta zaldien istripu eta jarduera aseguruak kudeatzeko eragiketak egin dira, baita zaldi turismoko jarduera batean parte hartzen duten zaldizko/erabiltzaile eta zaldien istripu eta jarduera aseguruak kudeatzeko ere, jasotako jarraibide eta arauekin bat.

c) Onartu eta justifikatu da kirol teknikari baten erantzukizuna, iraupena eta trec-a diziplinetan, hipikako lehiaketa batean parte hartzeko zaldizkoak lekualdatzen direnean, baita zaldi ibilbideetan barna gidatzeko eta laguntzeko jardueretan ere.

d) Iraupena eta trec-a diziplinetan, teknifikazio hipikoko lehiaketa batean parte hartzen duten zaldizko/zaldi bikoteen bidaia plana egin da, edo zaldi ibilbideetan ibiltzeko elkarretaratzeei dagokiena, ezarritako jarraibide eta prozedurak aplikatuz.

e) Lehiaketan parte hartzean zaldizko/zaldi bikoteen legezko estaldura egiaztatu da, baita zaldi ibilbideetan ibiliko den taldeko zaldizko/erabiltzaile eta zaldiena ere, ezarritako araudiarekin bat.

f) Lehiaketaren ezaugarrien berri eman zaizkio zaldizkoari, eta egin beharreko bidearen ezaugarrien berri zaldi gaineko taldeari, hari buruzko dokumentazioa interpretatuz.

g) Iraupeneko eta trec-eko teknifikazio hipikoko lehiaketa batean erreklamatzeko prozedurak aplikatu dira, ezarritako protokolo eta arauei jarraikiz.

h) Zaldizko/zaldi bikotearen gauzatze tekniko-taktikoa baloratzeko irizpideak aplikatu dira, horretarako erabiliz iraupena eta trec-a diziplinetako eta zaldi turismoko teknifikazio hipikoko mailari dagozkion behaketa teknikak eta prozedurak.

i) Iraupena eta trec-a modalitateetako kirol teknifikazioko lehiaketan, jarraibide tekniko eta taktikoak igorri zaizkio zaldizkoari, kontuan izanik lehiaketaren eta zaldizko/zaldi bikotearen ezaugarriak.

j) Zaldizkoak lagundu dira lehiaketetan eta zaldi bideetan, ezarritako jarraibide eta arauekin bat.

k) Zaindu da joko garbiaren balioak errespeta daitezela, baita norberaren osasuna eta besteak errespeta daitezela ere, iraupena eta trec-a diziplinetako kirol teknifikazioko lehiaketan eta taldeak zaldi gainean gidatzeko jardueretan parte hartzean, prozedura egokiak aplikatuz eta haren arauak errespetatuz.

5. Programak egokitzen eta zehazten ditu eta oinarrizko entrenamenduko eta hobekuntza teknikoko saioak zuzentzen ditu, iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplinetan, jasotako informazioa interpretatuz, teknikak eta prozedurak aplikatuz ezarritako jarraibide eta arauekin bat, eta talentuak aurkitzeko teknikak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplinetan, teknifikazioko eta hobekuntza teknikoko jarduera garatzeko behar diren bitartekoak eta baliabideak identifikatu eta aukeratu dira.

b) Zaldizkoari harrera egin zaio, ezarritako protokoloari jarraikiz eta haren eskaera eta beharrak identifikatuz.

c) Iraupena eta trec-a diziplinetan, kirol teknifikazio mailako zaldizkoaren eta zaldiaren teknika eta mugimendu egoera baloratzeko teknikak eta protokoloak aplikatu dira, eta, taldeak zaldi gainean gidatzeko jardueran, zaldizkoarenak/erabiltzailearenak eta zaldiarenak baloratzeko teknikak eta protokoloak, baloratuz horien hasierako egoera, proposatutako helburuen lorpen maila eta egindako akatsak.

d) Zaldizkoaren eta zaldiaren egoera motorra prestatzeko helburu teknikoak identifikatu eta aukeratu dira, oinarri harturik praktikaldiko zentro hipikoaren erreferentziako programazioa.

e) Zaldi baten edo zaldizko/zaldi bikote baten entrenamenduaren karga kontrolatzeko eta kuantifikatzeko protokoloak aplikatu dira, iraupena eta trec-a diziplinetako oinarrizko entrenamenduko eta hobekuntza teknikoko saioetan.

f) Iraupena eta trec-a diziplinetako talentuak aurkitzeko teknikak aplikatzen lagundu da.

g) Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplinetako hipikako teknifikazioan, beharrezko segurtasun baldintzak ezarri dira, jarraibideak eta arauak interpretatuz eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

h) Zaldizko/zaldi bikote bat edo talde bat prestatzeko ziklo bat prestatu da, oinarri harturik zentro hipikoko erreferentziako programazioa, honako hauek zehaztuta:

-Prestaketaren eta/edo lehiaketako helburuak.

-Entrenatzeko bitartekoak.

-Kontrolerako tresnak.

-Lan karga eta haren dinamika zikloan.

-Entrenatzeko metodoak.

-Entrenamendu saioak.

Eta zaldizko/zaldi bikotearen eta dauden entrenamendu bitartekoetara egokituz.

i) Iraupena eta trec-a modalitateetako oinarrizko entrenamenduko eta hobekuntza teknikoko saioen edukiak azaldu dira, ezarritako protokoloei eta teknikei jarraikiz, argi eta motibatuz.

j) Oinarrizko entrenamenduko eta hobekuntza teknikoko saioa zuzendu da, dauden gorabeherak konponduz, iraupeneko eta trec-eko zaldizkoari eta zaldi turismoko bide bateko zaldizko/erabiltzaile taldeari egokitutako talde dinamikarako eta motibaziorako teknikak aplikatuz.

6. Desgaitasuna dutenak ekitazioan hasteko saioak antolatzen ditu, horien parte-hartzea sustatzen duten baliabideak aplikatuz, betiere dituzten mugen arabera.

Ebaluazio irizpideak:

a) Baloratu da zein garrantzitsua den desgaitasuna duen pertsonaren banakako ezaugarriak kontuan hartzea, ekitazio praktikaren aurretik.

b) Desgaitasuna duten pertsonak bideratu dira kasuan-kasuan egokienak diren diziplina hipikoak praktikatzera.

c) Laguntza teknikoak eta segurtasun neurri espezifikoak ezarri dira, kontuan izanik desgaitasun mota desberdinak eta zaldi arloko praktikaren ezaugarriak.

d) Orientazio metodologiko nagusiak ezarri dira, desgaitasuna dutenen komunikazioari dagokionez, baita horiek eginkizunean parte hartzeari dagokionez ere.

e) Zereginak eta jokoak egokitzeko/aldatzeko prozedurak aplikatu dira, ekitazioaren praktikan desgaitasuna dutenen parte-hartzea, gozamena eta arrakastaren aukerak bultzatzearren.

f) Praktikaldiko zentro hipikoaren baitan, instalazio eta kirolguneetarako sarbideetako oztopoek ekarritako praktikarako muga nagusiak identifikatu dira.

g) Hipikako kirol eskaintzaren informazioa jasotzeko eta praktikaldiko zentro hipikoko praktikari zabalkundea emateko gabeziek ekarritako mugak aztertu dira.

h) Sustatu da jarrera positiboa izatea, inklusioari dagokionez, kideek, teknikariek, familiek eta beste erakunde batzuek, desgaitasuna duten pertsonek hipika kirola egin dezaten.

7. Iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko kirol hasmentako prozesua koordinatzen du, erreferentziako programazioak eginez, hipikako kirol hasmentako eskolako egitura aztertuz, eta prozedura eta teknika egokiak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko hasmentarako zentro hipikoaren egitura eta eginkizunak identifikatu dira, praktikaldiko kirol zentroan.

b) Praktikaldiko kirol zentroan, ekitazioko kirol teknikariak koordinatzeko eginkizunak bete eta protokoloak aplikatu dira, erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetan hasteko hasiera-zikloan.

c) Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa modalitateetan hasteko zentro hipikoan dauden behar materialak eta giza beharrak identifikatu dira, praktikaldiko zentro hipikoan.

d) Iraupenean, trec-ean eta zaldi turismoan hasteko programako estandar teknikoak identifikatu dira, praktikaldiko zentro hipikoan.

e) Iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko kirol hasmentako programa bat prestatu da, kontuan izanik praktikaldiko zentro hipikoko taldearen, ingurunearen eta programazioaren ezaugarriak.

8. Zaldia hezten eta entrenatzen du iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako teknifikazioaren etapan, erreferentziako programak interpretatuz eta prozedura eta teknika espezifikoak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Animaliak sasoian mantentzeko, zaintzeko eta maneiatzeko prozedurak, oinarrizko teknikak eta beharrezko materialak identifikatu dira.

b) Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplinetan, zaldiaren oinarrizko hezierarako eta entrenamendurako behar diren bitartekoak eta baliabideak identifikatu eta aukeratu dira.

c) Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplinetan, hipikako teknifikazioko mailako zaldiaren osaera, egoera fisikoa eta egoera motorra baloratzeko teknikak eta protokoloak aplikatu dira, baloratuz horien hasierako egoera, proposatutako helburuen lorpen maila eta egindako akatsak.

d) Zaldien helburu teknikoak eta entrenamendukoak identifikatu eta aukeratu dira, oinarri harturik praktikaldiko zentro hipikoaren erreferentziako programazioa.

e) Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplinetako kirol zaldiak aurkitzeko teknikak aplikatzen lagundu da.

f) Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako oinarrizko hezierako eta entrenamendu espezifikoko prozedurak aplikatu dira, kontuan izanik praktika osasungarriaren balioak eta animaliarenganako errespetua eta zainketak.

9. Iraupeneko eta trec-eko ibilbideak eta zaldi turismoko bideetako ibilbideak diseinatzen ditu, eta zaldizkoak zaldi ibilbideetan gidatzeko jarduerak zuzentzen ditu, identifikatuz behar diren baldintzak eta bitartekoak, aplikatuz prozedura eta teknika espezifikoak, eta errespetatuz segurtasuneko protokoloak eta ingurumeneko araudia.

Ebaluazio irizpideak:

a) Praktikaldiko zentro hipikoko trec-eko ibilbide eta trazaduren, iraupeneko trazaduren eta zaldi turismoko ibilbide eta bideen ezaugarriak identifikatu dira, eta honako hauek bereizi:

-Zailtasun maila.

-Erabiltzaileen maila.

-Behar diren baliabideak.

-Ibilbide alternatiboak.

-Erabil daitezkeen elkarguneak.

b) Trec-eko ibilbide eta trazaduren, iraupeneko trazaduren eta zaldi turismoko ibilbide eta bideen zailtasun teknikoa zehaztu da, baita gainditzeko behar diren teknikak ere.

c) Trec-eko ibilbide eta trazadura batzuen, iraupeneko trazadura baten eta zaldi turismoko ibilbide eta bide batzuen arriskuak zehaztu dira, baita horiek egoki kudeatzeko behar diren teknikak ere.

d) Praktikaldiko zentro hipikoak erabiltzen dituen iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko ibilbideek bete behar dituzten ingurumeneko ezaugarriak eta ingurumena babesteko arauak identifikatu dira.

e) Trec-eko ibilbideak eta trazadurak, iraupenekoak eta zaldi turismoko ibilbide eta bideak aztertu eta prestatu dira, baita horien jarduera osagarriak ere, kontuan izanik tokiaren ezaugarriak eta praktikaldiko zentro hipikoaren helburuak.

f) Iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko ibilbideak berrikusteko praktikaldiko zentro hipikoak erabiltzen dituen protokoloak eta teknikak aplikatu dira.

g) Zaldizko/erabiltzaile talde bat zaldi turismoko ibilbide batean barna gidatu da, teknika espezifikoak aplikatuz eta praktikaldiko kirol zentroak ezarritako segurtasun arau eta prozedurak errespetatuz.

h) Zaldi turismoko ibilbide bateko girotze jarduerak gidatu dira, teknika espezifikoak aplikatuz eta praktikaldiko kirol zentroak ezarritako protokoloekin bat.

10. Iraupena, trec-a eta zaldi turismoa diziplinetako kirol teknifikazioko jarduerak eta lehiaketak antolatzen laguntzen du, erlazionatutako jarraibideak eta arauak interpretatuz, behar diren bitartekoak identifikatuz eta prestatuz eta ezarritako prozedurak aplikatuz.

Ebaluazio irizpideak:

a) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta turismoko kirol hasmentako edo teknifikazioko jarduera, ekitaldi eta lehiaketen egutegia identifikatu da.

b) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko kirol hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa baten antolaketan beharrezkoa den informazioa aukeratu da.

c) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko kirol hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa baten espazioak, materialak eta giza baliabideak kudeatzeko eta antolatzeko eragiketak egin dira.

d) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko kirol hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa baten antolaketa eta logistika alderdiei buruzko informazioa jasotzeko teknikak aplikatu dira.

e) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko hipikaren hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa bateko parte-hartzaileak eta erabiltzaileak banatzeko, kokatzeko, ostatatzeko eta horien zirkulaziorako eragiketak egin dira.

f) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko hipikaren hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa baten antolaketako laguntza administratiboko eragiketak egin dira.

g) Praktikaldiko zentro hipikoko iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko hipikaren hasmentako edo teknifikazioko ekitaldi edo lehiaketa baten informazio-agiriak egin dira.

4. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA PRAKTIKOKO MODULURAKO SARBIDEA

4. ERANSKINA

PRESTAKUNTZA PRAKTIKOKO MODULURAKO SARBIDEA

GAINDITU BEHARREKO MODULUAK

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

Hasiera-zikloko multzo komunekoak:

• MED-C101: Kirol ezagutzako oinarriak.

• MED-C102: Lehen laguntza.

Multzo espezifikokoak:

• MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela.

• MED-HIHI103: Hipologia.

• MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HISD215: Prestakuntza praktikoa.

Bukaerako zikloko multzo komunekoak:

• MED-C201: Kirol ikaskuntzaren oinarriak.

• MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak.

Multzo espezifikokoak:

• MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa.

• MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak.

5. ERANSKINA. SARRERA PROBA ESPEZIFIKOAK

5. ERANSKINA

RAE-HIHI101 proba espezifikoa, hipikako erdi mailako hasiera-zikloko irakaskuntzetara sartzeko

1. Zaldi aziendaren maneiua deskribatzen eta gauzatzen du, behar bezala eta behar denean, adinaren, erabileraren eta egoeraren arabera, eta murrizte metodoak segurtasunez aplikatzen ditu, ezarritako helburuak lortzeko moduan.

a) Boxean edo paddockean zaldiarengana hurbildu da, seguru eta ezarritako protokoloei jarraikiz.

b) Ukuiluko buru-uhala ongi jarri da, eta paseoa egin da, zaldizkoa oinez eta zaldia uhaletatik eramaten duela, seguru eta ezarritako protokoloari jarraikiz.

c) Zaldiaren egoera fisiko onaren eta txarraren zantzuak detektatu dira, baita haren ongizate egoera ere.

-Lotutako proba: zaldiaren maneiuaren proba praktikoa.

Zaldiarengana hurbiltzea boxean edo paddockean:

Haren egoera fisikoa, aldartea eta izaera aztertzea.

Ukuiluko buru-uhala jartzea.

-Zaldizkoa oinez, zaldia uhaletatik eramatea, boxen gunetik azterketa tokiraino, eta segurtasun korapilo batekin lotzea, garbitzeko eta gainean ibiltzeko ekipoa jartzeko.

2. Zaldiaren garbiketa eta higienea gauzatzen ditu, behar diren teknikak aplikatuz garbitzeko eta zaldiaren zurdak eta isatsa zaintzea.

a) Zaldiaren garbiketa ongi gauzatu da, tresna egokiak erabiliz, eta, betiere, zaldiaren higienearen oinarrizko printzipioen arabera.

b) Zurdak eta isatsa zaintzeko zainketa teknikak aplikatu dira, kontuan izanik zaldiaren ileen ezaugarriak.

c) Boxa (ohantzea, jantokia eta edantokia) garbitzen du, ezarritako protokoloei jarraikiz eta ukuiluko materialak eta tresnak segurtasunez erabiliz.

-Lotutako proba: zaldia eta boxa garbitzeko eta egokitzeko proba praktikoa.

-Zaldiaren garbiketa osoa gauzatzen du.

-Zurdak eta isatsa txukuntzea eta txirikordatzea.

-Ohantzea eta boxa garbitzen ditu.

3. Zaldi gainean ibiltzeko ekipoak aukeratzen, jartzen eta mantentzen ditu, ekipo horren ezaugarriak identifikatuz, jartzeko teknikak aztertuz eta horiek garbitzeko teknikak aplikatuz.

a) Zaldiaren gainean ibiltzeko eta lanerako ekipoaren zati bakoitza identifikatu da.

b) Ekipo egokienak aukeratu dira, kontuan izanik ezaugarri morfologikoak eta diziplina.

c) Zaldiaren ekipoa egokitzeko, jartzeko, kentzeko eta gordetzeko eginkizunen segidak gauzatu dira.

d) Ekipoa zaldiari jartzean gerta daitezkeen gorabeherak identifikatu eta konpondu dira.

e) Zaldizkoa oinez eta zaldia uhaletatik hartuta, zaldia aurkeztu da gainean ibiltzeko ekipoa jarria eta segurtasun baldintzetan duela.

f) Identifikatu da zaldiaren zer tokitan izan daitezkeen urradurak eta zauriak ekipo desegoki batengatik edo gaizki jarritako batengatik, eta behar diren neurriak aplikatu dira.

g) Zaldiaren ekipo osoaren garbiketa egin da, horretarako material eta produktu egokiekin.

-Lotutako proba: ekipoa muntatu, kokatu eta garbitzeko proba praktikoa.

-Ekipoak (zelak, buru-uhalak, babesak eta martingalak) aurkeztu dira, gutxienez ere hiru motatakoak, denak ere desmuntaturik.

-Erabili duen materiala garbitu du.

-Ekipoa muntatu da.

-Zaldiaren gainean joateko ekipoa jartzen du.

-Zaldizkoa oinez, zaldia uhaletatik hartuta pistan aurkezten du, haren gainean ibiltzeko ekipoa jarria duela.

-Ekipoa kentzen eta desmuntatzen du.

4. Zaldiaren portaera baloratzen du gainera igo aurretik, identifikatuz eta aztertuz zaldiaren ezaugarri fisikoak, izaera eta gaitasunak, eta identifikatuz gainean ibiltzea eragozten edo mugatzen duten anomalia fisiko nagusiak.

a) Erabili den zaldiaren izaera deskribatu da, baita maneiatzeko eta haren gainean ibiltzeko dakartzan ondorioak ere.

b) Deskribatu dira zaldizkoa lurrean dela aritzeko prozedura praktikoak, berekin ekar dezaketenak zaldiaren portaera hobeki baloratzea haren gainean ibili bitartean.

c) Zaldiaren gainera igo aurreko lan sistemak identifikatu dira, zaldiaren izaera eta jitearekin bat datozenak.

d) Mugitzen ari dela, zaldiaren egoera fisikoa eta aldartea baldintzatzen duten faktoreak deskribatu dira.

e) Identifikatu dira zaldiak izan ditzakeen erreakzio desberdinak, haren gainera igotzeko eta jaisteko uneetan.

-Lotutako proba: zaldia baloratzea haren gainean ibili baino lehen.

-Honako proba praktikoen ondoren: zaldiaren maneiua; zaldiaren eta boxaren garbiketa eta egokitzapena, ekipoa muntatzea, jartzea eta garbitzea; ahoz erantzutea epaimahai ebaluatzaileak egiten dituen galderei, honako hauen gainean: boxean erabili den zaldiaren izaera, egoera fisikoa eta portaera, gidatzean, ekipoaren garbiketa eta paratzeko modua, baita zaldizkoa lurrean dela egindako lanetan ere.

f) Mugitzen ari dela, zaldiaren egoera fisikoa eta aldartea baldintzatzen duten faktoreak deskribatu dira.

g) Deskribatu da zaldiak nolako erantzunak izan dituen haren gainean ibiltzean. Erantzun horiek konpentsazio jarduketak ekarriko dituzte haren gainean ibiltzen den hurrengo aldietan.

h) Deskribatu da kanpoko eta ingurumeneko faktoreek nola eragin duten zaldiaren izaeran, haren gainean ibiltzean.

-Lotutako proba: zaldia baloratzea zaldizkoa haren gainean dabilela.

-Zaldiaren gainean ibiltzeko proba praktikoan, ahoz erantzutea epaimahai ebaluatzailearen galderei, honako honi buruz: zer faktorek eragiten duten zaldiaren portaeran, haren gainean ibiltzean.

5. Zaldiaren gainean ibiltzen da, bai pistan bai pistatik kanpo, ekitazioaren oinarrizko teknikak deskribatzen ditu, ibilerak eraginkorki gauzatzen ditu, eta teknika egokia aplikatzen du.

a) Zaldi gainera igotzeko eta handik jaisteko kasu bakoitzean egokienak diren teknikak aukeratu dira.

b) Zaldi gainera igotzeko eta handik jaisteko teknika egokia eta segurtasun protokoloak gauzatu dira.

c) Izangaia egoki eseri da zaldi gainean, eta jarrera egokia ere izan du.

d) Beroketan, hiru ibileren bidez mugitu da, estribuen laguntzarekin eta gabe, jarrera eta esertzea egokiak izanik, teknika ongi erabiliz eta segurtasunez.

e) Hezierako proban, behar diren teknikak erabili dira zaldi gainean mugitzeko eta hiru ibileretarako bilakaera egiteko, eta geldialdiak, trantsizioak eta zaldi eskolako figurak aise egiteko, zuzen eta eraginkor, honako hauek baloratuz: zaldizkoaren jarrera eta esertzea, laguntzen erabilera hiru ibileretan, geldialdietan eta trantsizioetan, zaldiaren jarrera jauzirako bulkadan, eta gauzatzean izaten den kadentzia, oreka, zorroztasuna eta zuzentasuna.

f) Ariketetan, zaldi gainean, izangaiak erabili dituen laguntza desberdinak deskribatu dira, baita horien helburuak ere.

g) Oztopo-jauzien proba gainditzeko jakintza eta teknika nahikoa erakutsi da, trostan eta lauhazkan, honako hauek baloratuz: zaldizkoaren jarrera, esertzea eta oreka, laguntzen erabilera, zaldiaren jarrera jauzirako bulkadan, eta gauzatzean izaten den kadentzia, oreka, zorroztasuna, jauzirako abiapuntua eta zuzentasuna.

h) Cross ibilbidea gainditzeko jakintza eta teknika nahikoa erakutsi da, trostan eta lauhazkan, honako hauek baloratuz: zaldizkoaren jarrera, esertzea eta oreka, laguntzen erabilera, zaldiaren jarrera jauzirako bulkadan, eta gauzatzean izaten den kadentzia, oreka, zorroztasuna, jauzirako abiapuntua eta zuzentasuna.

i) Proba praktikoan erantzun egokiak eman dira, zaldi gainean, zaldiaren portaera desegokien aurrean.

-Lotutako proba: zaldi gainean ibiltzeko proba praktikoa.

-Zaldizkoa oinez, zaldia uhaletatik hartuta pistan aurkezten du, haren gainean ibiltzeko ekipoa jarria duela.

-Zaldi gainera igotzen da, gutxienez ere bi prozedura erabiliz.

-Banakako beroketa egiten du hiru ibileretan, estribuekin eta estriburik gabe.

-Banakako proba egiten du pistan, hiru ibileretarako bilakaerak eginez. Hartan, geldialdiak, trantsizioak eta zaldi eskolako figurak egiten ditu.

-Jauzi proba bat (hunter motakoa) egiten du, era desberdinetako 8 oztopo dituena, eta 0,80 metroko altuera, trosta eta lauhazka tartekatuz.

-Cross ibilbide bat egiten du, gutxienez ere 1.000 metro luze eta 8 oztopo dituena, oztopoek 0,80 metroko altuera izanik gehienez ere zati finkoan, eta sustapen mailako zailtasun teknikoak ere izanik.

j) Kasu bakoitzean zaldira igotzeko eta zalditik jaisteko dauden teknika egokienak deskribatu dira.

k) Zaldizkoak zelan duen jarrera eta esertzea deskribatu da.

l) Azaldu dira zaldizkoaren laguntzak, erabilera, eta konbinazioa eta koordinazioa, zaldiarengandik eskatzen diren erantzunak lortzeko.

m) Laguntzak aplikatzean, kasu bakoitzean gehien egiten diren akatsak deskribatu dira.

-Lotutako proba: ekitazio teknikari buruzko proba teorikoa.

-Proba idatziaren bidez ekitazio teknikari buruz erantzuten du:

Esertzea eta jarrera.

Laguntzak. Laguntzak bat etortzea eta aplikazioa.

Zaldiaren ibilerak. Definizioa eta sekuentziak.

Laguntzak aplikatzean maizen izaten diren akatsak.

6. Ukuiluaren oinarrizko ezaugarriak identifikatzen ditu, eta deskribatzen ditu gauzatze eta segurtasun teknika eta arau oinarrizkoak, zaldizkoa lurrean dela egiten den lanerako euskarri diren materialak eta instalazioak, zaldi gainean ibiltzea eta zaldia garbitzea.

a) Ukuilu bateko funtsezko instalazioak diseinatzeko oinarrizko beharkizunak zehazten dira, identifikatzen, eta zehazten da zein diren material hoberenak zaldien segurtasunerako eta erosotasunerako.

b) Ohantzeetarako zer material dauden azaltzen da.

c) Zaldizkoa oinez doala, zaldia uhaletatik hartuta eramateko eta kontrolatzeko prozedurak identifikatu dira.

d) Ilea mozteko eta tresnak mantentzeko teknikak deskribatzen dira.

e) Ekipoa jarri aurretik zaldiaren maneiu espezifikoak duen zereginen segida deskribatu da.

f) Zaldi gainean ibiltzeko erabiltzen diren instalazioak zein diren azaldu da.

g) Instalazioak eta egin beharreko lan espezifikoa erlazionatu dira.

h) Zaldi gainean egiten den lanerako laguntza diren materialak deskribatu, identifikatu eta aukeratu dira.

-Lotutako proba: proba teorikoa; zaldia, materialak eta instalazioak zaldi gainean ibiltzeko prestatzea.

-Proba idatzi baten bidez zaldiaren maneiuari eta zainketei buruz erantzuten du:

Ukuiluak garbitzea, ohantze motak.

Zaldiaren garbiketa.

Zaldia eta ukuiluak garbitzea.

Txirikordatzea eta ilea moztea.

Zaldi gainean ibiltzeko ekipoak, motak. Ahokoak. Babesak. Aho-uhal lagungarriak.

Kirol instalazioak, ekitazioko materialak eta ekipoak.

Proba idatzi baten bidez erantzuten du kirol instalazioei, materialei, ekipoei eta ekitazioko teknikei buruz.

Proba antolatzea, beharkizun espezifikoak egiaztatzeko:

1. Proba praktikoa:

1.1. Zaldiaren maneiuaren proba praktikoa.

1.2. Zaldia eta boxa garbitzeko eta egokitzeko proba praktikoa.

1.3. Ekipoa muntatu, kokatu eta garbitzeko proba praktikoa.

1.4. Zaldiz ibiltzeko proba praktikoa.

2. Ahozko proba:

2.1. Zaldia baloratzea haren gainean ibili baino lehen.

2.2. Zaldia baloratzea zaldizkoa haren gainean dabilela.

3. Proba idatzia:

3.1. Ekitazio teknikari buruzko proba teorikoa.

3.2. Lotutako proba: proba teorikoa; zaldia, materialak eta instalazioak zaldi gainean ibiltzeko prestatzea.

Proba espezifikoa egiteko oinarrizko baldintzak: lekuak eta ekipamenduak.

Lekuak:

-40 eta 60 m² arteko gela.

-Jauzietarako pista, gutxienez ere 1.600 m²-koa.

-Espazio librea zelaian 1.000 metro inguruko ibilbiderako.

Ekipamenduak:

-Bi izangairentzako zaldi bat, gutxienez, egunean, probak egiteko gaitasun nahikoa duena.

-Espezialitate ezberdinetako ekipo osoak.

-Oztopo-jokoa pistarako, honakoak prestatzeko: 4 oztopo bertikal eta beste 4 bide luzekoak eta boleak.

-8 oztopo, gutxienez; horietarik, 4 gutxienez iraunkorrak izanen dira, kroseko proban prestatuak.

6. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA

6. ERANSKINA

A) Gaitasun unitateen korrespondentzia moduluekin, horiek baliozkotu edo salbuesteko

EGIAZTATUTAKO GAITASUN UNITATEAK

BALIOZKOTU DAITEZKEEN KIROL IRAKASKUNTZAKO MODULUAK

UC1080-2: zaldi gainean ibiltzeko oinarrizko teknikak ongi jakitea

UC0719-2: zaldi azienda elikatzea eta horren maneiu orokorra eta lehen laguntza

UC0720-2: zaldi aziendaren higienea, zainketa eta mantentzea gauzatzea

RAE-HIHI101 proba espezifikoa, hipikako erdi mailako hasiera-zikloko irakaskuntzetara sartzeko

UC0719-2: zaldi azienda elikatzea eta horren maneiu orokorra eta lehen laguntza

UC0720-2: zaldi aziendaren higienea, zainketa eta mantentzea gauzatzea

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI103: Hipologia

UC1646-2: hipika eta zaldi arloetan hastapeneko saio sekuentziatuak zehaztea, zuzentzea eta dinamizatzea

UC1647-2: zaldizkoak sustatzeko eta babesteko ekintzak dinamizatzea, hipika eta zaldi arloetako ekitaldi eta lehiaketetan

UC1081-2: jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

UC1081-2: jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea.

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

UA7028-2: zaldizkoak sustatzeko eta babesteko ekintzak dinamizatzea, hipikaren hasmentako eta zaldi arloko ekitaldi eta lehiaketetan

UC1081-2: jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

UC1079-2: era askotako lurretan zaldi gainean ibiltzeko txangoak ezartzea eta antolatzea

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

MED-HITE214: Natur ingurunea

B) Moduluek gaitasun unitateekin duten korrespondentzia, horiek egiaztatzeko

KIROL IRAKASKUNTZAKO MODULU GAINDITUAK

GAITASUN UNITATE EGIAZTAGARRIAK

RAE-HIHI101 proba espezifikoa, hipikako erdi mailako hasiera-zikloko irakaskuntzetara sartzeko

UC1080-2: zaldi gainean ibiltzeko oinarrizko teknikak ongi jakitea.

RAE-HIHI101 proba espezifikoa, hipikako erdi mailako hasiera-zikloko irakaskuntzetara sartzeko

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI103: Hipologia

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

UC0719-2: zaldi azienda elikatzea eta horren maneiu orokorra eta lehen laguntza

UC0720-2: zaldi aziendaren higienea, zainketa eta mantentzea gauzatzea

MED-C101: Kirol portaeraren oinarriak

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

UC1646-2: hipika eta zaldi arloetan hastapeneko saio sekuentziatuak zehaztea, zuzentzea eta dinamizatzea

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

UC1647-2: zaldizkoak sustatzeko eta babesteko ekintzak dinamizatzea, hipika eta zaldi arloetako ekitaldi eta lehiaketetan

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

UC1081-2: jendea zaldi gainekoentzako ibilbideetan barna gidatzea eta dinamizatzea

MED-C101: Kirol portaeraren oinarriak

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

MED-HITE214: Natur ingurunea

MED-HITE215: Prestakuntza praktikoa

UC1079-2: era askotako lurretan zaldi gainean ibiltzeko txangoak ezartzea eta antolatzea

MED-C102: Lehen laguntza

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

UC0272-2: lehen esku-hartzea egitea istripuan edo larrialdi egoeran

C) Hasiera- eta bukaera-zikloetako prestakuntza praktikoetako modulutik osoki edo partez salbuestea

MED-HIHI107: PRESTAKUNTZA PRAKTIKOA

KIROLEKO EDO LANEKO ESPERIENTZIA

Osoki salbuestea

Partez salbuestea

Iraupena: 300 ordutik gora

Egindako jarduera: hipikako erdi mailako hasiera-zikloko gaitasun orokorrarekin eta prestakuntza praktikoko moduluaren ikaskuntzaren emaitzekin lotutako esperientzia

Jarduera zer alditan egin den: ikasturtea bukatu aurreko bi urteak

Prestakuntza praktikoko modulua partez salbuetsiko da, moduluko ikaskuntzako emaitza batzuetarako, baldin frogatutako laneko edo kiroleko esperientziarekin bat badatoz.

Prestakuntza praktikoko modulua osoki salbuetsiko da, baldin frogatutako laneko edo kiroleko esperientziarekin osoki bat badatoz moduluko ikaskuntzako emaitza guztiak.

Espainiako edo Autonomiako Hipikako Errege Federazioak edo hezkuntzako administrazio eskudunek ezarritako entitateek behar den kirol esperientziako ziurtagiria emanen dute, non jasoko baita egindako jarduera eta noiz egin den.

Lantoki izandako enpresaren ziurtagiriaren bidez frogatuko da laneko esperientzia, datu hauekin: kontratuaren iraupena, egindako lana eta zenbat denbora egin duten lan horretan. Bere kontura ari diren langileen kasuan, tributudunen zentsuan izena emanak daudela frogatzea, urtebeteko antzinatasunarekin gutxienez, eta jarduera adierazgarrienei buruz interesdunak egindako aitorpena.

MED-HITE215: PRESTAKUNTZA PRAKTIKOA

KIROLEKO EDO LANEKO ESPERIENTZIA

Osoki salbuestea

Partez salbuestea

Iraupena: 400 ordutik gora

Egindako jarduera: iraupeneko, trec-eko eta zaldi turismoko erdi mailako bukaera-zikloko gaitasun orokorrarekin lotutako esperientzia. Eta prestakuntza praktikoko moduluko ikaskuntzako emaitzak

Jarduera zer alditan egin den: ikasturtea bukatu aurreko bi urteak

Prestakuntza praktikoko modulua partez salbuetsiko da, moduluko ikaskuntzako emaitza batzuetarako, baldin frogatutako laneko edo kiroleko esperientziarekin bat badatoz.

Prestakuntza praktikoko modulua osoki salbuetsiko da, baldin frogatutako laneko edo kiroleko esperientziarekin osoki bat badatoz moduluko ikaskuntzako emaitza guztiak.

Espainiako edo Autonomiako Hipikako Errege Federazioak behar den kirol esperientziako ziurtagiria emanen du, non jasoko baita egindako jarduera eta noiz egin den.

Lantoki izandako enpresaren ziurtagiriaren bidez frogatuko da laneko esperientzia, datu hauekin: kontratuaren iraupena, egindako lana eta zenbat denbora egin duten lan horretan. Bere kontura ari diren langileen kasuan, tributudunen zentsuan izena emanak daudela frogatzea, urtebeteko antzinatasunarekin gutxienez, eta jarduera adierazgarrienei buruz interesdunak egindako aitorpena.

7. ERANSKINA. IRAKASLEEN TITULAZIOAK ETA BEHARKIZUNAK BETETZEAREN FROGAGIRIAK

7. ERANSKINA

A) Erdi mailako hasiera- eta bukaera-zikloetako multzo komuneko moduluetako irakasleen titulazio beharkizunak, ikastetxe publikoetan

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULUA

IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA

KIDEGOA

HASIERA-ZIKLOA

MED-C101: Kirol portaeraren oinarriak

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-C102: Lehen laguntza

Gorputz hezkuntza

Osasun prozesuak

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Osasun eta laguntza prozedurak

Lanbide Heziketako irakasle teknikariak

MED-C103: Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna.

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-104: Kirol antolaketa

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

BUKAERA-ZIKLOA

MED-C201: Kirol ikaskuntzaren oinarriak

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-C203: Kirol egokitua eta desgaitasuna

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-204: Kirolaren antolaketa eta legeria

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

MED-C205: Generoa eta kirola

Gorputz hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

B) Erdi mailako hasiera- eta bukaera-zikloetako multzo espezifikoko moduluetako irakasleen titulazio beharkizunak, ikastetxe publikoetan.

KIROL IRAKASKUNTZAREN
MODULUA

IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA

KIDEGOA

HASIERA-ZIKLOA

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI103: Hipologia

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista.

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista.

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista.

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

BUKAERA-ZIKLOA

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

Gorputz Hezkuntza, Hipikako Goi Mailako Kirol-Teknikari tituluarekin

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

Gorputz Hezkuntza, Hipikako Goi Mailako Kirol-Teknikari tituluarekin

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

Gorputz Hezkuntza

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

Gorputz Hezkuntza, Hipikako Goi Mailako Kirol-Teknikari tituluarekin

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

Gorputz Hezkuntza, Hipikako Goi Mailako Kirol-Teknikari tituluarekin

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HITE211: Hobekuntza teknikoa hezieran

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HITE212: Hobekuntza teknikoa trec-ean

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

MED-HITE214: Natur ingurunea

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista.

MED-HITE215: Prestakuntza praktikoa

Gorputz Hezkuntza, titulu hauetakoren batekin:

• Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

• Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

Bigarren Hezkuntzako katedradunak

Bigarren Hezkuntzako irakasleak

Irakasle espezialista

C) Irakasle espezialisten baldintza, hezkuntza administrazioko ikastetxe publikoetan: irakasle esperientzia edo kiroleko eta laneko jarduera frogatzea.

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULUAK

IRAKASKUNTZAN EGIAZTA DAITEKEEN ESPERIENTZIA

JARDUERA KIROL ETA LAN ARLOETAN

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI103: Hipologia

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

Gutxienez ere irakaskuntza laneko 100 ordu frogatu, moduluarekin lotutako prestakuntzan, hipikako 1., 2. edo 3. mailako entrenatzaile moduan, urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren bosgarren xedapen gehigarriak eta lehenbiziko xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzetan, eta abenduaren 19ko 1913/1997 Errege Dekretuaren eta urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzetan

Gutxienez ere 2 urte kirol edo lan arloan, hasiera-zikloko gaitasun profesionalekin loturik, izendapenaren aurre-aurreko 4 urteetan

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

MED-HITE211: Hobekuntza teknikoa hezieran

MED-HITE212: Hobekuntza teknikoa trec-ean

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

MED-HITE214: Natur ingurunea

Gutxienez ere irakaskuntza laneko 100 ordu frogatu, moduluarekin lotutako prestakuntzan, hipikako 1., 2. edo 3. mailako entrenatzaile moduan, urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren bosgarren xedapen gehigarriak eta lehenbiziko xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzetan, eta abenduaren 19ko 1913/1997 Errege Dekretuaren eta urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzetan

Gutxienez ere 2 urte kirol edo lan arloan, bukaera-zikloetako gaitasun profesionalekin loturik, izendapenaren aurre-aurreko 4 urteetan

1363/2007 Errege Dekretuaren bosgarren xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzetan, Espainiako Hipikako Errege Federazioak irakaskuntza lanaren ziurtagiria emanen du, eta hartan honako hauek jasoko dira: irakatsitako irakasgaiak, irakatsitako ordu kopurua, irakasgaia irakatsi zen ikasturtearen data eta Kirolaren Kontseilu Nagusiak prestakuntza hori aitortzeko ebazpenaren data, eta, horrekin batera, Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu zeneko data.

1913/1997 Errege Dekretuaren eta 1363/2007 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrak aipatutako prestakuntzen kasuan, prestakuntzak baimendu zituen Autonomia Erkidegoaren organo eskudunak behar den ziurtagiria emanen du irakasle lanari buruz, eta hartan jasoko dira irakasgaiak eta irakatsitako ordu kopurua.

Lantoki izandako enpresaren ziurtagiriaren bidez frogatuko da laneko esperientzia, datu hauekin: kontratuaren iraupena, egindako lana eta zenbat denbora egin duten lan horretan. Bere kontura ari diren langileen kasuan, tributudunen zentsuan izena emanak daudela frogatzea, urtebeteko antzinatasunarekin gutxienez, eta jarduera adierazgarrienei buruz interesdunak egindako aitorpena.

Espainiako Hipikako Errege Federazioak behar den kirol esperientziako ziurtagiria emanen du, non jasoko baita egindako jarduera eta noiz egin den.

D) Titulazio beharkizunak irakasleentzat, ikastetxe pribatuetarako eta hezkuntzaz bestelako administrazioetako

titulartasun publikoko ikastetxeetarako

Irakasgai hauek emateko, ondotik zehazten diren tituluak edo haien baliokide edo irakaskuntzarako homologatu deklaratu direnak frogatu beharko dira.

Multzo komuneko moduluak: hasiera- eta bukaera-zikloetan ematen diren moduluak.

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULU KOMUNAK

TITULAZIOAK

HASIERA-ZIKLOA

MED-C101: Kirol portaeraren oinarriak

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

MED-C102: Lehen laguntza

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

Medikuntzako lizentziaduna edo graduduna

Erizaintzako diplomaduna

MED-C103: Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

Gorputz Hezkuntzako maisu-maistra espezialista

MED-C104: Kirol antolaketa

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

BUKAERA-ZIKLOA

MED-C201: Kirol ikaskuntzaren oinarriak

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

MED-C203: Kirol egokitua eta desgaitasuna

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

MED-C204: Kirolaren antolaketa eta legeria

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

Zuzenbideko lizentziaduna edo graduduna

MED-C205: Generoa eta kirola

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

Gorputz Hezkuntzako maisu-maistra espezialista

Multzo espezifikoko moduluak: hasiera- eta bukaera-zikloetan ematen diren moduluak.

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULU KOMUNAK

TITULAZIOAK

HASIERA-ZIKLOA

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

MED-HIHI103: Hipologia

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

MED-HIHI107: Prestakuntza praktikoa

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

Erresistentzia, Orientazioa eta Zaldi Turismoa Diziplina Hipikoetako Teknikari titulua

ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOA

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

Gorputz Jardueren eta Kirolaren Zientzietako lizentziaduna edo graduduna

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

Hipikako goi mailako kirol-teknikaria

8. ERANSKINA. IRAKASLEKUAK ETA EKIPAMENDUAK

8. ERANSKINA

A) Hasiera-zikloko gutxieneko espazioak eta ekipamenduak.

ESPAZIOAK: HASIERA-ZIKLOA

Prestakuntza espazioa

Azalera m² 30 ikasle

Azalera m² 20 ikasle

Kirol irakaskuntzaren modulua

Erabilera anitzeko gela

60 m²

40 m²

Hasiera-zikloko bloke komuneko eta espezifikoko kirol irakaskuntzako moduluak

Gimnasioa

120 m²

90 m²

MED-C101: Kirol portaeraren oinarriak

MED-C102: Lehen laguntza

MED-C103: Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna

Prestakuntza espazioa

Kirol irakaskuntzaren modulua

Kanpoaldeko pista hesitua, gutxienez ere 4.000 m²-koa

2.000 bat metroko cross ibilbide baterako toki librea landan

Sokarekin aritzeko toki egokitua

Ukuiluratzeko eta gutxienez ere 30 zaldi maneiatzeko oinarrizko instalazioak, honako hauek izanen dituztenak: ukuilu banakakoak edo zaldi bakoitzerako bereizketa hesiak, zelategia, pentsu biltegia, ukuiluratzeko eta gutxienez ere 30 zaldi maneiatzeko tokia

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

EKIPAMENDUAK: HASIERA-ZIKLOA

Erabilera anitzeko gelaren ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Ikus-entzunezkoen ekipoak. Proiektagailua

Sarean instalatutako PCak, Interneteko konexioa dutela

Berariazko software-a

Hasiera-zikloko bloke komuneko eta espezifikoko kirol irakaskuntzako moduluak

Gimnasioko ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Lehen laguntzako manikiak (heldua eta haurtxoa)

Immobilizatzeko eta mobilizatzeko materiala

Sendaketak egiteko materiala

Kanpoko desfibriladore erdi-automatikoa

MED-C102: Lehen laguntza

Egokitutako kirol materiala

MED-C103: Jarduera fisiko egokitua eta desgaitasuna

Ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Gutxienez ere zaldi bat ikasle bakoitzeko, moduluak garatzeko nahikoa gaitasuna duena

Ekipo espezifiko osoak zaldientzat, diziplina desberdinetarako

Oztopo-jokoa

Crosseko oztopoak eraikitzeko materialak

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

Zaldiak garraiatzeko kamioiak

Zaldiak garraiatzeko atoi edo furgoneta bat gutxienez

Babes materiala lekualdatzeetarako (ibilgailura sartzeko babes jokoa, atseden hartzeko oihalak eta bendak, isatsaren babesgailua, kanpaiak, etab.)

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

Zaldien eredu anatomikoak

Dietaren osagaien laginak

Baskula eta neurgailuak

Ferrak eta ferratzeko materiala

Aziendarako botikina, botikekin, txertoekin eta saiorako behar diren desparasitazio-gailuekin

MED-HIHI103: Hipologia

Orientatzeko gailuak (GPS, iparrorratzak)

Material topografikoa (mapak)

Jardueretarako material espezifikoa

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea.

Zenbait motatako 20 irrati-telefono, eta komunikazio sistemak mantentzeko, biltegiratzeko eta garraiatzeko sistemak

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak.

B) Erresistentzia, orientazioa eta zaldi turismoa diziplina hipikoetako erdi mailako bukaera-zikloko espazioak eta ekipamenduak.

ESPAZIOAK: HASIERA-ZIKLOA

Prestakuntza espazioa

Azalera m² 30 ikasle

Azalera m² 20 ikasle

Kirol irakaskuntzaren modulua

Erabilera anitzeko gela

60 m²

40 m²

Bukaera-zikloko bloke komuneko eta espezifikoko kirol irakaskuntzako modulu guztiak

Gimnasioa

120 m²

90 m²

MED-C201: Kirol ikaskuntzaren oinarriak

MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak

MED-C203: Kirol egokitua eta desgaitasuna

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

44 × 22 metroko kirol pista

MED-C201: Kirol ikaskuntzaren oinarriak

MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak

MED-C203: Kirol egokitua eta desgaitasuna

Prestakuntza espazioa

Kirol irakaskuntzaren modulua

Kanpoaldeko pista hesitua, gutxienez ere 4.000 m²-koa

2.000 bat metroko cross ibilbide baterako toki librea landan

Sokarekin aritzeko toki egokitua

Ukuiluratzeko eta gutxienez ere 30 zaldi maneiatzeko oinarrizko instalazioak, honako hauek izanen dituztenak: ukuilu banakakoak edo zaldi bakoitzerako bereizketa hesiak, zelategia, pentsu biltegia, ukuiluratzeko eta gutxienez ere 30 zaldi maneiatzeko tokia

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

MED-HISD207: Hobekuntza teknikoa jauzian

MED-HISD208: Hobekuntza teknikoa hezieran

MED-HISD209: Hobekuntza teknikoa lehiaketa osoan

EKIPAMENDUAK: ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOA

Erabilera anitzeko gelaren ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Ikus-entzunezkoen ekipoak. Proiektagailua

Sarean instalatutako PCak, Interneteko konexioa dutela

Berariazko software-a

Hasiera-zikloko bloke komuneko eta espezifikoko kirol irakaskuntzako moduluak

Gimnasioko ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Egokitutako kirol materiala

Ortopediako materiala

MED-C203: Kirol egokitua eta desgaitasuna

Kiroleko materiala

Panpinak, zatika daitezkeenak

Anatomiako irudiak

Pultsometroak

MED-C202: Kirol entrenamenduaren oinarriak

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

Ekipamendua

Kirol irakaskuntzaren modulua

Gutxienez ere zaldi bat ikasle bakoitzeko, moduluak garatzeko nahikoa gaitasuna duena

Ekipo espezifiko osoak zaldientzat, hiru diziplinetarako

Hezierako pista, 60 x 20 metroko angeluzuzena, identifikaziorako letrak dituena

Oztopo-joko osoa, gutxienez ere 12 oztopoko ibilbide bat muntatzeko, zenbakiturik

Gutxienez ere 6 oztopo finko crosserako, eta oztopoak eraikitzeko materialak

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

Zaldiaren eskeletoa

Zaldiaren anatomiaren irudiak

Pultsometroak

Atlas anatomiko-biomekaniko interaktiboak (softwarea)

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

Zaldi arloko kirol material egokitua

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

9. ERANSKINA. IRAKASLE/IKASLE RATIOA

9. ERANSKINA

HIPIKAKO ERDI MAILAKO HASIERA-ZIKLOKO MULTZO ESPEZIFIKOA

IRAKASLE/IKASLE RATIOA

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

1/15

MED-HIHI103: Hipologia

1/15

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

1/15

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

1/15

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

1/30

ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINA HIPIKOETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOA - MULTZO ESPEZIFIKOA

IRAKASLE/IKASLE RATIOA

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

1/15

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

1/15

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

1/15

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

1/10

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

1/30

MED-HITE211: Hobekuntza teknikoa iraupenean

1/15

MED-HITE212: Hobekuntza teknikoa trec-ean

1/15

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

1/15

MED-HITE214: Natur ingurunea

1/30

10. ERANSKINA. KIROL IKASKETETAKO MODULUEK IRAKASKUNTZAKO ETA KIROLEKO ESPERIENTZIAREKIN DUTEN PRESTAKUNTZA-KORRESPONDENTZIA

10. ERANSKINA

A) Irakasle lanean emandako urteak

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULUAK

IRAKASKUNTZAN DUEN ESPERIENTZIA

HIPIKAKO ERDI MAILAKO HASIERA-ZIKLOA

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

MED-HIHI103: Hipologia

MED-HIHI104: Hipika irakasteko metodologia

MED-HIHI105: Zaldi gainean joateko ibilbideetan laguntzea

MED-HIHI106: Hipikako ekitaldiak

Irakasle gisa froga daitekeen esperientzia, kirol irakaskuntzako moduluarekin lotutako irakasgaietan, abenduaren 1913/1997 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrean ezarritakoarekin bat, eta urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrarekin bat

Prestakuntza-korrespondentziaren xede den kirol irakaskuntzako modulurako errege dekretu honetan ezarritako ordu kopurua halako hiru izanen da, gutxienez, esperientzia

ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOA

MED-HIHI202: Hipikako irakaskuntza eta teknifikazioa

MED-HIHI203: Zaldiaren kirol entrenamendurako oinarriak

MED-HIHI204: Zaldizkoaren prestaketa fisikoa

MED-HIHI205: Zaldi arloa desgaitasuna dutenentzat

MED-HIHI206: Hipikako ekitaldiak antolatzea

MED-HITE211: Hobekuntza teknikoa hezieran

MED-HITE212: Hobekuntza teknikoa trec-ean

MED-HITE213: Zaldi ibilbideen antolaketa

MED-HITE214: Natur ingurunea

Irakasle gisa froga daitekeen esperientzia, kirol irakaskuntzako moduluarekin lotutako irakasgaietan, abenduaren 1913/1997 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrean ezarritakoarekin bat, eta urriaren 24ko 1363/2007 Errege Dekretuaren lehenbiziko xedapen iragankorrarekin bat

Prestakuntza-korrespondentziaren xede den kirol irakaskuntzako modulurako errege dekretu honetan ezarritako ordu kopurua halako hiru izanen da, gutxienez, esperientzia

Prestakuntza horiek baimendu zituen autonomia erkidegoak emandako ziurtagiri bidez frogatuko da irakaskuntzako esperientzia, eta hartan jasoko da zer jarduera egin den eta zer garaitan.

B) Kiroleko esperientzia

KIROL IRAKASKUNTZAREN MODULUAK

KIROLEKO ESPERIENTZIA

HIPIKAKO ERDI MAILAKO HASIERA-ZIKLOA

MED-HIHI102: Zaldiaren garraioa eta mantentze fisikoa zaldizkoa lurrean dela

Goi mailako kirolaria hipikan

Goi mailako errendimenduko kirolaria hipikan

Espainiako hipikako selekzioetako kideak, kategoria absolutuan eta zaldizko gazteen kategorian

ERRESISTENTZIA, ORIENTAZIOA ETA ZALDI TURISMOA DIZIPLINETAKO ERDI MAILAKO BUKAERA-ZIKLOA

MED-HITE211: Hobekuntza teknikoa hezieran

MED-HITE212: Hobekuntza teknikoa trec-ean

Goi mailako kirolarien izaera duten zaldizkoak, kirol irakaskuntzako moduluari dagokion hipikako diziplinan lortutako emaitzengatik

Goi mailako edo errendimendu handiko kirolari izatea frogatuko da Goi mailako eta errendimendu handiko kirolariei buruzko uztailaren 13ko 971/2007 Errege Dekretuan ezarritakoaren arabera.

Hipikako kirol esperientzia frogatuko da Espainiako Hipikako Errege Federazioak luzatutako ziurtagiriaren bidez, eta hartan jasoko dira lortutako errendimenduak, zer lehiaketa edo ekitalditan lortu ziren, eta zenbat denboraz mantendu ziren.

F1504771

Iragarkiaren kodea: F1504771

Gobierno de Navarra

Contacte con nosotros | Accesibilidad | Aviso legal | Mapa web