LEXNAVARRA
68/2014 FORU DEKRETUA, ABUZTUAREN 27KOA, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN NEKAZARITZA ETA LOREZAINTZAKO ETA LORE-KONPOSIZIOETAKO OINARRIZKO LANBIDE TITULUAREN EGITURA ETA CURRICULUMA EZARTZEN DITUENA
BON N.ş 228 - 20/11/2014
- Zioen azalpena
- 1. artikulua. Xedea.
- 2. artikulua. Identifikazioa.
- 3. artikulua. Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
- 4. artikulua. Curriculuma.
- 5. artikulua. Euskararen tratamendua.
- 6. artikulua. Heziketa zikloan sartzeko bideak.
- 7. artikulua. Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
- 8. artikulua. Baliozkotzeak eta salbuespenak.
- 9. artikulua. Lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko lotura.
- 10. artikulua. Irakasleak.
- 11. artikulua. Irakaslekuak eta ekipamenduak.
- Xedapen Gehigarri Bakarra.Lanbide trebakuntzak.
- Xedapen Indargabetzaile Bakarra.Beste arau batzuk indargabetzea.
- Azken Xedapenetan Lehena.Ezarpena.
- Azken Xedapenetan Bigarrena.Indarra hartzea.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
1
Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoak Kualifikazioen Katalogo Nazionalaren definizioan aurrera egitea ahalbidetu du. Lanbide sektore edo arlo bakoitzerako kualifikazio batzuk zehaztu dira katalogoan, hiru mailatan antolatuak, eta horiexek osatzen dute lanbide heziketako tituluen curriculumaren muina.
Hezkuntzaren Kalitatea Hobetzeari buruzko abenduaren 9ko 8/2013 Lege Organikoak adierazten du helburu estrategikoetako bat dela lanbide ikaskuntzaren aukera indartzea norberaren garapen nahiarekin bat datorren aukera gisa, eta, gainera, sistemako gainerako ikasketei begira irekia izatea; horretarako, beste ekimen batzuen artean, oinarrizko lanbide titulu berria sortu da, horretatik erdi mailako lanbide heziketara pasatzeko bidea emanez.
Ekonomia Jasangarriari buruzko martxoaren 4ko 2/2011 Legeak adierazten du beharrezkoa dela hezkuntza administrazioak behar diren ekimenak abiaraztea, lanbide heziketaren eskaintza gizartearen premien arabera eta kasuko lurralde esparruko ekonomia premien arabera egokitzeko. Bestalde, helburu hauek ezartzen ditu: lanbide heziketaren eta hezkuntza sistemako gainerako ikasketen arteko mugigarritasuna arautu eta bideratzea, eta ikasketak goizegi utzi dituzten gazteei berriz ere hezkuntza sisteman sartzen laguntzeko neurriak hartzea.
Foru dekretu honen bidez, Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluaren egitura eta curriculuma ezartzen dira. Curriculum honek otsailaren 28ko 127/2014 Errege Dekretuaren VII. eranskina garatzen du. Dekretu horren bidez, Hezkuntza sistemako lanbide heziketako ikasketen Oinarrizko Lanbide Heziketako berariazko alderdiak arautzen dira, oinarrizko hamalau lanbide titulu onetsi dira, haien oinarrizko curriculumak finkatu dira eta, halaber, Ikasketa eta lanbide tituluak emateari buruzko abenduaren 4ko 1850/2009 Errege Dekretua aldatu da, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan ezarritako irakaskuntzei dagokienez. Aipatu garapena eginen da Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 47. artikuluak Nafarroako Foru Komunitateari arlo honetan ematen dizkion eskumenak erabiliz.
Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluaren curriculuma Nafarroako Foru Komunitaterako egokitu eta garatzean kontuan hartu dira otsailaren 28ko 127/2014 Errege Dekretuaren II. kapituluan diseinuari buruz ezarritako jarraibideak.
2
Arau honetan ondoko elementuak jorratzen dira, titulu honen curriculuma osatzen baitute: lanbide erreferentea, curriculuma, ikasketen antolaketa eta sekuentziazioa, sarbideak eta ezarpenerako baldintzak.
Titulu honen lanbide erreferenteak, arau honen 3. artikuluan aurkeztu eta 1. eranskinean garatzen denak, oinarrizko bi alderdi ditu: tituludunaren lanbide profila eta haren lan jarduerari lotutako produkzio sistemaren ingurunea. Lanbide profilaren barrenean, haren gaitasun orokorra zein den definitzen da eta erreferentzia gisa hartu diren lanbide kualifikazioak azaltzen dira. Lanbide kualifikazio horiek, alegia, Loradendako laguntza jarduerak (otsailaren 1eko 108/2008 Errege Dekretua), Mintegi, lorategi eta lorezaintza zentroetako laguntza jarduerak (urriaren 27ko 1228/2006 Errege Dekretua) eta Nekazaritzako laguntza jardueren kualifikazio ez-osoa (urriaren 27ko 1228/2006 Errege Dekretua), hainbat gaitasunek definitzen duten lanbide jarduketarako gune batean biltzen dira. Orobat, gehitu diren euskarri moduluekin batera, badute zabaltasun nahikoa eta behar adinako espezializazioa teknikari horrek lana lortu ahalko duela bermatzeko.
Produkzio sistemari dagokionez, tituludun honek lan egin dezakeen lanbide inguruneari buruzko ohar batzuk ezarri dira, baita tituluarekin zerikusia duten sektoreen edo sektorearen prospektiba ere.
3
Laugarren artikulua, lotua duen 2. eranskinarekin batera, Nafarroan arautzen den titulazioaren curriculum osagaiari buruzkoa da eta bi zatitan banaturik dago. Alde batetik, titulu honen helburuak daude eta, bestetik, lanbidearen ikaskuntzaren muina osatzen duten lanbide moduluen garapena eta iraupena.
5. artikuluak Euskararen curriculum tratamendua jasotzen du berariaz, dagokion hizkuntza ereduaren arabera.
Curriculumaren diseinuan, ikaskuntza sistema problemak ebaztearen bidez indartu beharra azpimarratu da. Metodologia honen helburua da ikasleek zabalago lortzea beren garapen pertsonal eta profesionalerako garrantzi handikoak diren zenbait balio eta gaitasun; horretarako, proiektuen kudeaketa erabiltzen da, horrek ikaskuntzarako benetako ingurune bat ematen baitu, gaitasunak errazago berengana ditzaten.
Halaber, zikloko bi kurtsoetan ikasleen tutoretzarako eremuak sortu dira. Tutoreen lanak, ikasle bakoitzaren prestakuntza prozesuaz orientatzeaz gain, gaitasun pertsonalak, pertsonen artekoak eta sozialak eskuratzen lagunduko du. Eremu horretan lanbide orientazioari buruzko alderdiek ere tokia izan behar dute, eta ikasleek beren hezkuntza eta lanbide etorkizuna programatu eta kudeatu ahal izateko abilezia eta trebetasunak bultzatu behar ditu.
Metodologia hauen aplikazioa ahal den neurrian errazteko eta, betiere, curriculumak ikaskuntzaren testuinguru jakin batzuetara egokitu ahal izateko, kontuan izan behar da arau honen esparruan lanbide moduluen erreferentziazko sekuentziazioa arautzen dela zikloko bi kurtsoetan. Hortaz, foru dekretu honetan ezarritako curriculuma ematen duten ikastetxeek erreferentziazko sekuentziazio horretan aldaketa zehatzak aplikatzeko eskaera egiten ahalko dute eta, horretarako, bidezkoak diren arrazoiak eman beharko dituzte. Horri buruz ezartzen den arauaren mende egonen da aldaketa horien onespena.
4
Sarbideei dagokienez, 6. artikuluak Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzatik heziketa ziklo honetara sartzeko bideak arautzen ditu, 7. artikuluak zehazten du nola pasa daitekeen beste ikasketa batzuetara Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide titulua lortu ondoren, 8. artikuluak baliozkotzeak eta salbuespenak arautzeko esparrua zehazten du, eta 9. artikuluak (3. eranskinean garaturik) lanbide moduluen eta titulu honetako kualifikazioetako gaitasun unitateen arteko loturak ezartzen ditu, haiek egiaztatu, baliozkotu edo salbuesteko.
5
Azkenik, foru dekretu honek arautzen duen azken elementua 10. eta 11. artikuluetan eta dagozkien 4. eta 5. eranskinetan deskribatzen da, heziketa ziklo hau ezartzeko baldintzez ari baitira horiek guztiak. Baldintza horiek irakasleen profilari eta behar diren esparru eta ekipamenduen ezaugarriei buruzkoak dira.
Horrenbestez, Hezkuntzako kontseilariak proposaturik, eta Nafarroako Gobernuak 2014ko abuztuaren 27ko bilkuran harturiko erabakiarekin bat,
DEKRETATU DUT:
Foru dekretu honen xedea da Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluaren egitura eta curriculum ofiziala ezartzea, Nekazaritzako lanbide arloaren barnean, Nafarroako Foru Komunitatearen eremuan.
2. artikulua . Identifikazioa.
Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide titulua ondoko elementuen bidez identifikatzen da:
a) Izena: Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide titulua.
b) Maila: 1-Oinarrizko Lanbide Heziketa.
c) Iraupena: 2000 ordu.
d) Lanbide arloa: Nekazaritza.
e) Europako erreferentea: HNSN-3.5.3 (Hezkuntzaren Nazioarteko Sailkapen Normalizatua).
3. artikulua . Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
Tituluaren lanbide profila, gaitasun orokorra, kualifikazioak eta gaitasun unitateak, lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak eta etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak, baita produkzio sistemari buruzko erreferentzia eta prospektiba ere, foru dekretu honen 1. eranskinean zehaztuta daude.
1. Heziketa ziklo honen helburu orokorrak eta hori osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2. eranskinean ageri dira.
2. 2 A) eranskinean heziketa zikloaren helburu orokorrak zehazten dira eta lanbide moduluak, berriz, foru dekretu honen 2 B) eranskinean, otsailaren 28ko 127/2014 Errege Dekretuaren VII. eranskinaren 3.2 atalean ezarritakoarekin bat. Dekretu horrek Oinarrizko Lanbide Heziketako berariazko alderdiak arautzen ditu eta, horren bidez, oinarrizko hamalau lanbide titulu onetsi dira, haien oinarrizko curriculumak finkatu dira eta, halaber, Ikasketa eta lanbide tituluak emateari buruzko abenduaren 4ko 1850/2009 Errege Dekretua aldatu da, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan ezarritako irakaskuntzei dagokienez.
3. Lanbide modulu horiek bi ikasturtetan antolatuko dira, foru dekretu honen 2 B) eranskinean ezarritako denbora banaketaren arabera. Denbora banaketa horrek erreferentziazko balioa izanen du heziketa ziklo hau ematen duten ikastetxe guztientzat, eta Hezkuntza Departamentuaren baimena beharko da hartan edozein aldaketa egiteko.
4. Komunikazioa eta gizartea I eta Komunikazioa eta gizartea II moduluek komunikazioaren eta gizarte zientzien multzoko gaitasunak garatzen dituzte, eta horietan irakasgai hauek sartzen dira: Gaztelania, Atzerriko Hizkuntza, Gizarte Zientziak eta, hala dagokionean, Euskara.
5. Heziketa ziklo hau ematen duten lanbide heziketako ikastetxeek programazio didaktiko bat prestatuko dute zikloko lanbide modulu bakoitzerako. Programazio hori lan unitateen bitartez garatu eta zehaztuko da.
5. artikulua . Euskararen tratamendua.
1. Euskara irakaskuntzako lehen hizkuntza denean (1H), ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio irizpideak eta erreferentziazko edukiak Komunikazioa eta gizartea I eta II moduluetan Gaztelaniari buruz ezarritako ataletan jasotzen direnak izanen dira, Euskarari buruzko salbuespenekin, euskararen kodea eta euskalkiak ezagutzeari dagokionez.
2. Euskara irakaskuntzako bigarren hizkuntza denean (2H) modulu hauen barnean, ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio irizpideak eta erreferentziazko edukiak Komunikazioa eta gizartea I eta II moduluetan Ingelesari buruz ezarritako ataletan jasotzen direnak izanen dira, Euskarari buruzko salbuespenekin, euskararen kodea eta berariazko kultur edukiak ezagutzeari dagokionez.
3. Komunikazioa eta gizartea I eta II moduluen garapenean ezartzen denaren ondorioetarako, kasu guztietan interpretatu behar da lehen hizkuntza (1H) irakaskuntza prozesua garatzeko erabiltzen dena dela eta ez, nahitaez, ikasleen ama hizkuntza.
6. artikulua . Heziketa zikloan sartzeko bideak.
Foru dekretu honek arautzen duen heziketa zikloan sartzeko, otsailaren 28ko 127/2014 Errege Dekretuaren 15. artikuluan ezarritako baldintzak bete behar dira.
7. artikulua . Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluak zuzeneko sarbidea ematen du erdi mailako beste edozein heziketa ziklotarako, betiere onarpenerako ezartzen diren baldintzetan. Gainera, titulu honek lehentasuna izanen du honako lanbide arlo hauetako erdi mailako titulu guztietan onartzeko:
-Nekazaritza.
-Elikagaien Industriak.
-Segurtasuna eta Ingurumena.
8. artikulua . Baliozkotzeak eta salbuespenak.
Baliozkotzeei eta salbuespenei dagokienez, otsailaren 28ko 127/2014 Errege Dekretuaren 19. artikuluan xedatutakoari jarraituko zaio.
9. artikulua . Lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko lotura.
Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoaren 8. artikuluan ezarritakoaren arabera egiaztaturiko gaitasun unitateen eta Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide titulurako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen arteko loturak, haiek baliozkotzeko edo salbuesteko erabiliko direnak, foru dekretu honen 3. eranskinean ageri dira.
1. Multzo komunei lotutako moduluak honako hauek emanen dituzte:
a) Titulartasun publikoko ikastetxeetan, espezialitateren bateko Bigarren Hezkuntzako Katedradun eta Irakasleen Kidegoetako funtzionarioek, dagokien multzo komuneko irakasgaietako edozein emateko gaituta badaude.
b) Titulartasun pribatuko ikastetxeetan edo hezkuntzakoaz bestelako administrazioetako titulartasun publikokoetan, irakaskuntza hauek emateko baimenduta badaude, dagokien multzo komuneko irakasgaietakoren bat emateko indarra duen araudian ezarritako titulazioa eta baldintzak dituzten irakasleek.
2. Gainerako lanbide moduluetarako, kasuan kasuko lanbide moduluak emateko gaituta dauden sektore publikoko irakasleen espezialitateak 4 A) eranskinean azaltzen dira.
3. Titulu hau osatzen duten lanbide moduluak irakasteko, titulartasun pribatuko ikastetxeetako irakasleei edo Hezkuntzakoak ez diren administrazioetako ikastetxe publikoetako irakasleei eskatuko zaizkien titulazioak foru dekretu honen 4 B) eranskinean azaltzen dira.
4. Lanbide moduluak irakasteko gaikuntza ematen duten titulazioak, titulartasun pribatuko ikastetxeetarako edo Hezkuntzakoak ez diren administrazioetako ikastetxe publikoetarako, 4 C) eranskinekoak dira.
11. artikulua . Irakaslekuak eta ekipamenduak.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak emateko behar diren gutxieneko irakaslekuak eta ekipamenduak foru dekretu honen 5. eranskinean ezarritakoak dira.
2. Irakaslekuek azalera nahikoa izanen dute haietako bakoitzean ematen den lanbide modulu bakoitzeko ikaskuntza emaitzei dagozkien irakaskuntza jarduerak garatu ahal izateko. Gainera, baldintza hauek bete beharko dituzte:
a) Irakaslekuaren azalera zehazteko, kontuan hartuko da zenbat lagunentzat den. Azalera nahikoa izanen da irakatsi eta ikasteko jarduerak behar adinako ergonomia eta mugikortasunarekin egin ahal izateko.
b) Altzarietarako, ekipamenduetarako eta laneko laguntza tresnetarako nahikoa leku izanen da.
c) Martxan dauden makinek eta ekipoek behar dituzten segurtasun tarte edo eremuak errespetatu beharko dira.
d) Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak, lanpostuko segurtasunari eta osasunari buruzkoak eta gainerako arau aplikagarriak beteko dira.
3. Ikasle talde batek baino gehiagok erabiltzen ahalko dituzte irakaslekuak, heziketa ziklo edo hezkuntza etapa berekoak izan edo ez.
4. Irakaslekuek ez dute nahitaez itxituren bidez bereizirik egon behar.
5. Irakasleku bakoitzean behar adina ekipamendu jarri behar da, ikasleei ikaskuntzaren emaitzen lorpena eta irakaskuntzaren kalitatea bermatzeko. Gainera, baldintza hauek beteko dituzte:
a) Ekipamenduak (ekipoak, makinak eta abar) ongi ibiltzeko behar duen instalazioa edukiko du, eta segurtasunari eta arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta aplikatu behar diren gainerakoak beteko ditu.
b) Ekipamenduaren kopurua eta ezaugarriak ikasle kopuruaren araberakoak izanen dira, eta ikaskuntzaren emaitzak lortzea ahalbidetuko dute, irakasleku bakoitzean ematen diren lanbide moduluetako ebaluazio irizpideak eta edukiak kontuan izanik.
6. Hezkuntza Departamentua arduratuko da irakasleku eta ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak egokiak izan daitezen modulu bakoitzeko ikaskuntzaren emaitzen araberako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak garatzeko, eta ikasketen eboluzioak sortzen dituen eskarietara egokitu daitezen, horrela ikasketen kalitatea bermatuko baita.
Xedapen Gehigarri Bakarra .Lanbide trebakuntzak.
Foru dekretu honetan, 3050 lanbide moduluan (Laboreak ureztatzea, ongarritzea eta tratamenduak aplikatzea), ezarritako prestakuntzak bermatzen du oinarrizko trebakuntza mailan pestizidekin tratamenduak egin ahal izateko behar den jakite maila, Produktu fitosanitarioen erabilera jasangarria lortzeko jarduketa esparrua ezartzen duen irailaren 14ko 1311/2012 Errege Dekretuan ezarritakoari jarraikiz.
Xedapen Indargabetzaile Bakarra .Beste arau batzuk indargabetzea.
Indarrik gabe utzi dira foru dekretu honetan xedatutakoari aurka egiten dioten maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.
Azken Xedapenetan Lehena .Ezarpena.
Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak 2014-2015 ikasturtetik aurrera ezarri ahal izanen du foru dekretu honetan arautzen den curriculuma.
Azken Xedapenetan Bigarrena .Indarra hartzea.
Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
Iruńean, 2014ko abuztuaren 27an.-Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Yolanda Barcina Angulo.-Hezkuntzako kontseilaria, José Iribas Sánchez de Boado.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
A) Lanbide profila
a) Tituluaren gaitasun orokorra.
Titulu honen gaitasun orokorra da lore eta landareekin konposizioak prestatzea eta laboreetan laguntza lanak egitea, berotegietako landare ekoizpenean edo lorezaintza zentroetan, betiere lurrak prestatzen eta lorategi, parke eta berdeguneak ezartzen eta mantentzen lagunduz, adierazitako kalitatearekin lan eginez, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko behar diren arauak betez eta ahoz eta idatziz komunikatuz gaztelaniaz eta, hala dagokionean, hizkuntza koofizialean, baita atzerriko hizkuntzaren batean ere.
b) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.
Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluan sartutako kualifikazioak eta gaitasun unitateak hauek dira:
Lanbide kualifikazio osoak:
AGA342-1: Loradendako laguntza jarduerak, honako gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC1112-1: Mantentze-lanetako laguntza lanak egitea loradendako instalazioetan, makinerian, ekipoetan eta tresnetan.
-UC1113-1: Loradendako lehengaiak eta materialak jaso eta egokitzea.
-UC1114-1: Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak egitea.
-UC1115-1: Loradendan jendea hartu eta zerbitzuak ematea.
AGA164-1: Mintegi, lorategi eta lorezaintza zentroetako laguntza jarduerak, gaitasun unitate hauek hartzen dituena:
-UC0520-1: Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko laguntza lanak egitea.
-UC0521-1: Lorategiak, parkeak eta berdeguneak instalatzeko laguntza lanak egitea.
-UC0522-1: Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko laguntza lanak egitea.
Lanbide kualifikazio osatugabea:
AGA163-1: Nekazaritzako laguntza jarduerak, gaitasun unitate hauek hartzen dituena:
-UC0517-1: Laguntza lanak egitea lurra prestatu eta nekazaritzako laboreak erein eta landatzeko.
-UC0518-1: Laguntza lanak egitea nekazaritzako laboreak ureztatzeko, ongarria emateko eta tratamenduak aplikatzeko.
c) Lanbide gaitasunak, pertsonalak eta sozialak eta etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak.
1) Loradendako azpiegiturak, instalazioak, lokalak, makineria eta ekipoak muntatu, mantendu, garbitu eta desinfektatzeko laguntza lanak prestatu eta egitea, bidezkoa denaren arabera, haien funtzionamendua eta higienea bermatuz.
2) Lurra eta substratua prestatzea landare materiala ezarri eta ekoizteko, ondoren izanen duen erabilera kontuan harturik, eta, betiere, beharrezkoak diren makinak, tresnak eta lanabesak erabiliz.
3) Laboreak erein, landatu edo birlandatzea, alorrean zehaztapenen arabera banatuz eta “ernetze” edo errotze ona lortuz.
4) Laboreak ureztatzea eta laborantza lanak egitea, ur beharrei erantzuteko eta laboreak ongi garatzeko behar diren teknikak erabiliz.
5) Laboreak modu homogeneoan ongarritzea eta tratamendu fitosanitarioak aplikatzea adierazitako dosian eta unean eta behar den ekipoarekin, laboreen beharrei edo nutrizio-gabeziei erantzuteko eta landareen osasun ona mantentzeko.
6) Loradendako materiala eta osagarriak jaso eta biltegiratzea, bukaerako produktuaren ezaugarriak kontuan hartuta.
7) Landare materialaren sexu ugalketarako oinarrizko lanak egitea, landareak mintegian ekoizteko lanak egin ahal izateko.
8) Loreen bidezko dekorazio lanak muntatu eta desmuntatzea, salmenta punturako aurkezpena zainduz, goragoko kategoriako langileen irizpideei jarraikiz eta erabiltzen diren material eta lehengaien tipologia eta tratamendua kontuan hartuz.
9) Loreekin eta/edo landareekin egindako konposizioak biltzea, horiek ongi aurkezteko irizpide estetikoei jarraikiz eta bezeroarentzako arreta teknikak aplikatuz.
10) Lorategi eremuak zaindu eta zaintzea, eta konponketa txikiak egitea.
11) Bere ingurune fisiko, sozial, pertsonal eta produktiboarekin zerikusia duten eta espero daitezkeen arazoak konpontzea, arrazonamendu zientifikoa eta zientzia aplikatuek eta gizarte zientziek ematen dituzten elementuak erabiliz.
12) Modu osasungarrian jokatzea eguneroko bizitzako zenbait ingurunetan, betiere garapen pertsonal eta sozialari laguntzeari begira eta pertsonen osasunerako onak diren ohiturak eta eraginak aztertuz.
13) Ingurumena zaintzera bideratutako jarduketak baloratzea, eta eguneroko bizitzako jarduerek ingurumenaren orekan izan ditzaketen ondorioak bereiztea.
14) Autoikaskuntzarako informazioa lortzea eta besteei azaltzea, eta hori ingurune pertsonal, sozial edo profesionaleko zenbait alderditan erabiltzea, eskura dituen baliabideez eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiei dagozkienez baliaturik.
15) Errespetuz eta sentikortasunez jokatzea kultur aniztasunaren, ondare historiko-artistikoaren eta kultur zein arte adierazpenen aurrean, eta horiez gozatzeak aberastasun pertsonal eta soziala ekartzen duela konturatzea.
16) Argi, zehatz eta arin komunikatzea zenbait ingurune sozial edo profesionaletan eta eskura dituen baliabide, bide eta euskarri desberdinak erabiliz, gaztelaniaren eta, hala denean, hizkuntza koofizialaren ahozko eta idatzizko hizkuntza baliabideak erabiliz eta egokituz.
17) Ohiko lan egoeretan eta ohiko egoera pertsonal eta sozialetan komunikatzea atzerriko hizkuntzaren oinarrizko hizkuntza baliabideak erabiliz.
18) Azalpen errazak ematea gaur egungo gizarteetako gertakariei buruz, eskura duten informazio historiko eta geografikotik abiatuta.
19) Lan jardueran izaten diren aldaketa teknologikoen eta antolaketa aldaketen ondoriozko lan egoera berriei egokitzea, eskura dituzten prestakuntza eskaintzak erabiliz eta informazioaren eta komunikazioaren teknologien bidez baliabideak lokalizatuz.
20) Beren mailari dagozkion zereginak betetzea autonomiaz eta erantzukizunez, esleitutako lanean kalitate eta efizientzia irizpideak erabiliz eta lan hori bakarka edo talde baten barnean eginez.
21) Eraginkortasunez komunikatzea, bere lan eremuan esku hartzen duten pertsona guztien autonomia eta eskumena errespetatuz, eta egindako lanaren kalitatean lagunduz.
22) Lan jarduerak egitean arriskuen prebentziorako eta laneko segurtasunerako neurriak onartu eta betetzea, horrela kalte pertsonalak, lanekoak eta ingurumenekoak saihesteko.
23) Kalitatearen, denendako irisgarritasunaren eta denendako diseinuaren arauak betetzea, lanbide jardueran zerikusia duten neurrian.
24) Ekimenez eta arduraz jokatzea bere lanbide jarduerako prozedurak hautatzean.
25) Bere lanbide jardueraren ondoriozko betebeharrak betetzea eta bere eskubideak erabiltzea, indarra duen legerian ezarritakoarekin bat etorriz, eta bizitza ekonomiko, sozial eta kulturalean aktiboki parte hartzea.
B) Produkzio sistema
a) Lanbide eta lan ingurunea.
Profesional honek laguntza lanak egiten ditu lore eta landareekin konposizioak prestatzean, lore bidezko apainketak egin eta/edo eremuak eta ekitaldiak dekoratzen dituzten enpresetan. Bere lanbide jarduera garatzen du, orobat, ekoizpen eremuan eta/edo ingurumen eremuan, enpresa handi, ertain eta txikietan, bai publikoetan bai pribatuetan, betiere arlo hauetan aritzen badira: nekazaritzako laboreak, landareen ekoizpena eta lorategi eta berdeguneen instalazioa eta mantentze-lanak.
Profesional honek gaitasuna du oinarrizko mailako tratamendu pestizidak egiteko, dagokion araudiak arautzen duen jardueraren arabera.
Zeregin eta lanpostu garrantzitsuenak hauek dira:
-Nekazaritzako peoia.
-Nekazaritzako eta abeltzaintzako peoia.
-Baratzezaintzako peoia.
-Frutagintzako peoia.
-Belarkien laboreetako peoia.
-Lore moztuen laboreetako peoia.
-Lorezaintzako peoia.
-Mintegiko peoia.
-Lorezaintzako zentroetako peoia.
-Kirol-zelaietako peoia.
-Loradendako peoia.
-Loradendako laguntzailea.
-Loreen biltegiko laguntzailea.
b) Tituluarekin zerikusia duten sektoreen edo sektorearen prospektiba.
Urbanizazioak eta familia bakarreko etxebizitzak, lorategi-alde komunekin, ugaritzearen ondorioz, gero eta langile kualifikatu gehiago behar dira, horiek mantendu ahal izateko.
Gizarte ongizatearekiko kezken ondorioz, administrazio publikoek berdeguneak sortzen dituzte, aisialdirako eta jostetarako. Gainera, honelako espazioek belar eremuak izaten dituzte, kirola egiteko, eta lorategi eremuak, erabiltzaileek atseden hartzeko eta ikuspegia edertzeko.
Eraikin ofizial, banketxe, bidaiari-geltoki eta bestelako leku askotan, barnealdeko lorategiak jartzen dira. Lorategi horiek, batzuetan, habitat tropikalak birsortzen dituzte. Haietan, ingurunearen baldintzak arreta handiz aztertzen eta kontrolatzen dira.
Geroz eta gehiago dira lore-konposizioekin apaintzen diren gertakari eta ekitaldi sozialak.
Lorezaintzaren eta loradenden bultzadak, bai teknikarientzat bai zaletuentzat, landareak erostea dakar. Horren ondorioz, lorategi zentroak, mintegiak eta loradendak sarritan bisitatzen diren tokiak dira eta salmentarako, mantentze-lanetarako eta aholku emateko lanpostuak sortzen dituzte.
Horrek justifikatzen du lorezaintzak eta loradendek, zabaltzen ari diren sektoreak baitira, geroz eta langile kualifikatu gehiago behar izatea, eskatzen zaizkien lanak egin ditzaten.
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
A) Heziketa zikloaren helburu orokorrak
a) Azpiegiturei, instalazioei, makineriari eta ekipoei buruz ezarritako protokoloak ezagutu eta identifikatzea, eta bete behar diren eginkizunekin erlazionatzea, muntaketako, mantentze-lanetako, garbiketako eta desinfekzioko laguntza lanak gauzatzeko.
b) Egitekoa den laborea identifikatzea, makineriaren eta/edo beste tresna batzuen hautaketa justifikatuz, bai lurra bai substratua prestatze aldera.
c) Lortu nahi den produktua identifikatzea, lurraren ezaugarriak kontuan hartuz, laboreen ereite, landatze edo birlandatze lanak egin ahal izateko.
d) Laborearen eta lurzoruaren ezaugarriak identifikatzea, haien beharrak ezagutuz eta justifikatuz, ureztatu eta labore lanak egin ahal izateko.
e) Laboreen nutrizio beharrak eta haien prebentzio eta sendatze tratamenduak identifikatzea, ongarriekin eta eragileekin erlazionatuz, ongarritu eta tratamendu fitosanitarioak aplikatu ahal izateko.
f) Loradendako materiala eta osagarriak identifikatu eta hautatzea, haien ezaugarriak eta propietateak azalduta, horniketari begira.
g) Landare espezieen ugalketa teknikak deskribatzea, aplikatu beharreko baliabideak eta mekanismoak ezagutuz, landare materialaren sexu ugalketarako oinarrizko lanak egin ahal izateko.
h) Muntaketako, desmuntaketako eta dekorazioko teknikak azaltzea, eta lore bidezko dekorazio lanak muntatu eta desmuntatzeko beharrezkoak diren tresnak eta materiala deskribatzea.
i) Bilketarako teknika estetikoak identifikatzea, material erabilgarriekin eta produktuaren ezaugarriekin erlazionatuz, loreekin eta/edo landareekin egiten diren konposizioak biltzeari eta bezeroa gogobetetzeari begira.
j) Lorategi eremuek kontserbaziorako eta mantentze-lanetarako dituzten beharrak zehaztea, eta horiek garbitu eta zaintzeko tekniken hautaketa justifikatzea.
k) Ingurune naturalean izaten diren gertakariak ulertzea ezagutza zientifikoa jakintza integratu baten moduan erabiliz; halaber, ezagutzaren eta esperientziaren eremuetan oinarrizko arazoak identifikatu eta konpontzeko metodoak ezagutu eta aplikatzea.
l) Trebetasunak garatzea arazoak formulatu, planteatu, interpretatu eta konpontzeko; kalkulu matematikoaren arrazonamendua aplikatzea gizartean eta lan ingurunean moldatzeko, eta bere baliabide ekonomikoak kudeatzea.
m) Giza gorputzaren funtzionamenduaren oinarrizko alderdiak identifikatu eta ulertzea eta horiek norberaren eta taldearen osasunarekin lotzea; gainera, higienea eta osasuna baloratzea bizitzan ohitura osasungarriak garatu eta finkatzeko, zein ingurunetan dauden kontuan hartuta.
n) Natur ondarearen zaintzarekin eta iraunkortasunarekin bat datozen ohiturak eta balioak garatzea, eta izaki bizidunen eta natur ingurunearen arteko elkarreragina ulertzea, horrela gizakien ekintzak ingurumenaren orekan dituen ondorioak baloratu ahal izateko.
ń) Informazio iturrien oinarrizko trebetasunak garatzea, eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak ikuspegi kritikoz erabiltzea, ingurune pertsonal, sozial edo profesionalean informazioa lortu eta jakinarazteko.
o) Kultur eta arte ekoizpenen oinarrizko ezaugarriak ezagutzea, haien elementuak aztertzeko oinarrizko teknikak aplikatuz, errespetuz eta sentikortasunez jokatzeko kultur aniztasunaren, ondare historiko-artistikoaren eta kultur zein arte adierazpenen aurrean.
p) Hizkuntz trebetasun eta abileziak garatu eta finkatzea eta eskatzen den zehaztasun, argitasun eta arintasun maila lortzea, gaztelaniari eta, hala denean, hizkuntza koofizialari buruzko ezagutzak erabiliz gizarte ingurunean, eguneroko bizitzan eta lan jardueran komunikatzeko.
q) Atzerriko hizkuntzan oinarrizko hizkuntz trebetasunak garatzea, ahoz eta idatziz komunikatu ahal izateko eguneroko bizitzan eta lan jardueran ohikoak eta aurreikustekoak diren egoeretan.
r) Gaur egungo gertakarien arrazoiak eta ezaugarriak ezagutzea, baita bilakaera historikoari eta banaketa geografikoari dagozkionak ere, gaur egungo gizarteen ezaugarriak azaltzeko.
s) Printzipio demokratikoetan oinarritutako balioak eta jokaerak garatzea, eta ohiko harreman sozialetan eta gatazken konponbide baketsuan aplikatzea.
t) Prestakuntzarako dauden baliabideak eta eskaintzak alderatu eta hautatzea bizitzan zehar eginen den ikaskuntzarako, horrela lan egoera berriei eta egoera pertsonal berriei egokitzeko.
u) Ekimena, sormena eta joera ekintzailea garatzea, baita norberarengan konfiantza izatea, parte-hartzea eta ikuspegi kritikoa ere, egoerak eta gorabeherak konpondu ahal izateko bai lan jardueran bai eremu pertsonalean.
v) Lanak taldean egitea, nork bere betebeharrak hartuz, besteak errespetatuz eta beraiekin elkarlanean arituz, baita besteekiko tolerantziaz eta errespetuz ere, zereginak eraginkortasunez egiteko eta garapen pertsonalerako lagungarri izateko.
w) Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiltzea informatzeko, komunikatzeko, ikasteko eta laneko zereginak errazteko.
x) Laneko eta ingurumeneko arriskuak lan jarduerarekin erlazionatzea, norbera babesteko behar diren prebentzio neurriak erabiltzeko xedez, eta beste pertsonei eta ingurumenari kalterik ez egiteko.
y) Bere lanbide jarduerako teknikak garatzea lanaren eraginkortasuna eta kalitatea ziurtatuz, eta, bidezkoa bada, laneko jardueretan hobekuntzak proposatzea.
z) Baldintza sozialak eta lanekoak arautzen dituen lege esparrua kontuan izanda, gizarteko eragile aktibo gisa dituen eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea, herritar demokratiko gisa parte hartzeko.
B) Lanbide moduluak
a) Izena, iraupena eta sekuentziazioa
Nekazaritza eta Lorezaintzako eta Lore-konposizioetako oinarrizko lanbide tituluko lanbide moduluen zerrenda ematen da jarraian, izena, iraupena eta denbora banaketa zehazturik.
| KODEA | IZENA | ORDUAK, GUZTIRA | ESKOLAK ASTEAN | KURTSOA |
| 3053 | Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko oinarrizko lanak | 160 | 5 | 1.a |
| 3055 | Lorategi, parke eta berdeguneen instalazioko oinarrizko lanak | 190 | 6 | 1.a |
| 3056 | Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko oinarrizko lanak | 200 | 6 | 1.a |
| 3009 | Zientzia aplikatuak I | 190 | 6 | 1.a |
| 3011 | Komunikazioa eta gizartea I | 190 | 6 | 1.a |
| Tutoretza | 30 | 1 | 1.a | |
| 3050 | Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta tratamenduak egitea | 130 | 5 | 2.a |
| 3051 | Lurra prestatu eta laboreak erein eta landatzeko laguntza lanak | 110 | 4 | 2.a |
| 3054 | Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak | 130 | 5 | 2.a |
| 3057 | Loradendako materialak | 80 | 3 | 2.a |
| 3059 | Zientzia aplikatuak II | 160 | 6 | 2.a |
| 3012 | Komunikazioa eta gizartea II | 160 | 6 | 2.a |
| Tutoretza | 30 | 1 | 2.a | |
| 3058 | Lantokietako prestakuntza | 240 | 2.a |
b) Lanbide moduluen garapena
Lanbide modulua: Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko oinarrizko lanak.
Kodea: 3053.
Iraupena: 160 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Mintegi bateko lurra prestatzen du, haren ezaugarrien arabera medeatuz eta ongarrituz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mintegi bat osatzen duten azpiegiturak deskribatu dira.
b) Lurzoru motak bereizi dira haien testuraren arabera.
c) Lurra prestatzeko lanak deskribatu dira, ezarritako xedeari jarraikiz.
d) Kasu bakoitzean egokiak diren sastraka kentzeko eta garbitzeko sistemak deskribatu dira.
e) Medeatzeko eta ongarritzeko moduak, eta haiek aplikatzeko metodoa azaldu dira.
f) Lurrari medeapen organikoak eta mineralak bota zaizkio, modu uniformean.
g) Lurra ongarritu da, ongarriak erabiltzeko segurtasun arauak kontuan harturik.
h) Landareak ekoizteko substratu mota desberdinak deskribatu dira.
i) Substratuen osagaiak modu homogeneoan eta ezarritako proportzioetan nahastu dira.
j) Behar adina ur bota da, substratua hezetasun maila egokiarekin mantentzeko.
k) Erabilitako lanabes eta makinak garbitu eta ordenatu dira, eta bikain kontserbatu.
2. Laboreak babesteko eta ureztatzeko oinarrizko azpiegiturak jarri eta haiek non paratu justifikatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laboreak babesteko sistemak identifikatu dira.
b) Laboreak babesteko azpiegiturak paratzeko lanak deskribatu dira.
c) Landareak ekoizteko erabilitako ureztatze sistemak aipatu dira.
d) Ureztatzeko sistema ohikoenen elementuak bana-banaka aipatu dira.
e) Beharrezko zulo eta zangak egin dira laboreak babesteko eta ureztatzeko azpiegiturak jartzeko.
f) Zuloak egin dira, eta ezarritako neurriak dituztela bermatu.
g) Materialak modu ordenatuan eraman, zabaldu eta jarri dira.
h) Ahal den ingurumen ondorio txikieneko azpiegitura egin da.
i) Materialak, tresnak, makinak eta ekipoak erabiltzean gerta daitezkeen istripu ohikoenak identifikatu dira.
j) Erabilitako lanabes eta makinak garbitu eta ordenatu dira, eta bikain kontserbatu.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko arauak eta horiekin lotutako ingurumena babestekoak aplikatu dira.
l) Banakako babes ekipoak erabili dira.
3. Landareak ekoizten ditu, eta ugaltzeko teknikak deskribatzen eta aplikatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erabili beharreko bideak deskribatu dira landare materialaren ugaltze begetatiborako eta sexualerako.
b) Ereduko ugaltze begetatiboaren eta sexualaren teknikak identifikatu dira.
c) Landare materiala kontserbatzeko teknikak azaldu dira.
d) Ernetzeko eta ugaltzeko mahaiak, hazitegiak, zapaldak eta edukiontziak prestatu dira.
e) Landare materiala prestatzeko teknikak ezagutu dira.
f) Hazia modu uniformean eta behar bezain sakon zabaldu da eta lehenbiziko ureztapena egin da, materiala landatu ondoren.
g) Birlandaketak egin dira, landareen bideragarritasuna bermatuz.
h) Hazitegiak bakandu dira, landaretxoak garatuko direla bermatuz.
i) “Zurkaitzak” jarri dira, teknika eta baliabide egokiak erabiliz.
j) Labore eremuetako ingurumen baldintzak kontrolatu dira.
4. Merkaturatzeko prestatzen ditu landareak: haien sustrai eta aire sistemak egokitzeko teknikak bereizten ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landarea erauzteko teknikak deskribatu dira.
b) Landarea “mintegiratzeko” teknikak azaldu dira.
c) Landareen sustrai eta aire sistemak egokitzeko teknikak definitu dira.
d) Etiketa motak identifikatu dira.
e) Garraioan landarea babesteko teknikak deskribatu dira.
f) Landareak aurkezteko, kendu zaizkie hosto iharrak, lore zimelduak, belar gaiztoak eta zikinkeria.
g) Lanabesak garbitu, ordenatu edo bikain mantendu dira.
h) Ingurumen arautegiarekin lotutako neurriak aplikatu dira.
Edukiak.
Lurra prestatzea:
-Mintegi bat osatzen duten instalazioak. Espazioaren banaketa.
-Lurzoruen testura: kontzeptua, lurzoruen sailkapena, testurak zehazteko oinarrizko metodoak.
-Medeapenak aplikatzea: motak, ezaugarriak eta aplikazioa.
-Substratuak prestatzea: motak, ezaugarriak, prestatzea eta nahasketak.
-Lurra prestatzeko teknikak.
-Lursaileko sastraka kentzea eta garbitzea, eta erabili beharreko lanabesak eta/edo makinak garbitzea.
-Lurra prestatzeko lanabesak eta makina txikiak erabiltzea.
-Segurtasun neurriak ongarriak maneiatzean.
-Lurra eta ingurumena zaintzea nekazaritzako jardunbide egokien bidez.
-Norbera babesteko ekipoak erabiltzea.
Babesteko eta ureztatzeko azpiegitura instalatzea:
-Laboreen ingurumen babeseko sistemak: berotegi txikiak, tunelak, lur-estalkiak.
-Erabilitako materialak: burdinak, alanbreak, plastikoak.
-Landareentzako eta, oro har, landare materialarentzako aterpe txiki bat eraikitzea.
-Ureztatzeko sistemak: osagaiak.
-Ureztatzeko instalazioak. “Tentsiometroak” eta balbulak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak, babesteko eta ureztatzeko azpiegiturak instalatzeko lanetan.
Landareen ekoizpena:
-Ugalketa sexuala: hazia.
-Haziak biltegiratzeko metodoa.
-Aldez aurretik ernetzeko teknikak.
-Haziaren kalitatea baldintzatzen duten faktoreak.
-Mintegi motak espezieen arabera.
-Ugalketa asexuala edo begetatiboa: landare materialaren mota, bilketa. Oinarrizko laborantza-zainketak, landare elementuak ekoizteko eta mantentzeko aplikatuak.
-Landareak ekoizteko lanetan erabilitako ekipo, lanabes eta instalazioen garbiketa eta kontserbazioa.
-Ingurumen arauak.
Landareak prestatzea merkaturatzeko:
-Landarea erauztea. “Mintegiratzea”.
-Landareen sustrai eta aire sistemak egokitzea.
-Garraiorako landareak ekoizteko teknikak.
-Hondakinen tratamendua.
-Landareak prestatzeko lanetan erabilitako ekipo, lanabes eta instalazioen garbiketa eta kontserbazioa.
-Ingurumen arauak.
Orientabide didaktikoak.
Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landare espezieak ekoizteko eta prestatzeko eginkizunari lotutako prestakuntza dauka lanbide modulu honek, lurraren eta oinarrizko azpiegituren prestakuntza barne harturik.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Hazi eta landare motak bereiztea, baita haien kontserbazioa eta egokitzapena ere.
-Lurzoru motak eta haiek prestatzeko teknikak ezagutzea.
-Laboreentzako aterpe txikiak eraikitzea.
-Ereiteko edo landatzeko sistemak.
-Ereduko ugalketa begetalaren eta sexualaren teknikak.
-”Mintegiratzeko” teknikak.
-Landareak garraiorako babesteko sistemak.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Lur, hazi eta landareen ezaugarriak zehaztea.
-Landare materialen biltegiratzea, kontserbazioa eta aurkezpena.
-Lurrak prestatzeko, aterpe instalazioak jartzeko eta haziak edo landareak ereiteko teknikak aplikatzea.
-Landare espezie desberdinak ekoiztea.
Lanbide modulua: Lorategi, parke eta berdeguneen instalazioko oinarrizko lanak.
Kodea: 3055.
Iraupena: 190 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Proiektuak birplanteatzen ditu tokian bertan, lorategi eta parke egikera desberdinekin lotuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lorategi mota desberdinak bereizi dira.
b) Oinarrizko plano edo krokis bateko informazioa interpretatu da.
c) Tokian bertan aurkitu dira lorategiko, parkeko edo berdeguneko elementuak, krokisaren edo planoaren arabera.
d) Tokian bertan marraztu dira irudi geometriko errazak.
e) Lurzati erregularren azalerak kalkulatu dira planoan edo tokian bertan.
f) Lurra prestatu da, eta bere ezaugarrien araberako medeapenak eta substratuak erabili dira.
2. Azpiegitura txikiak eraikitzen ditu, eta haien tokia eta aplikazioak justifikatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lorategiko instalazioak eta izan ditzakeen azpiegiturak deskribatu dira.
b) Lorezaintzan erabiltzen diren ureztatzeko eta drainatzeko sistemak deskribatu dira.
c) Ureztatzeko eta drainatzeko sistemen osagaiak identifikatu dira eta haien funtzionamendua azaldu da.
d) Azpiegituretan erabili diren eraikuntza materialak aztertu dira.
e) Elektrizitateko, ureztatzeko eta aireztatzeko/berotzeko instalazioen lehen mailako mantentze-lanak egin dira.
f) Lorategi bateko altzariak eta ekipamendua jarri dira, segurtasunari eta higieneari buruzko indarreko arautegiari jarraikiz.
g) Instalazio bakoitzean behar diren neurriko zulo eta zangak egin dira.
h) Argi elementuak identifikatu dira, eta erabileren arabera sailkatu.
i) Lorategi bateko bide motak, haiek egiteko materialak eta bideen ezaugarriak deskribatu dira.
j) Zubi, horma txiki, urmael, material eta tresnen eta baliabideen azpiegiturak deskribatu dira.
k) Laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak eta ingurumeneko arauak aplikatu dira.
3. Landareak sartzen ditu parke edo lorategietan, eta espezie bakoitzaren ezaugarriak bereizten.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landareen funtsezko organoak eta horien funtzioak ezagutu dira.
b) Eskualdeko lorezaintzan erabilitako landare espezie nagusiak identifikatu dira.
c) Espezie bakoitzak behar dituen kalitate arauak eta hura merkaturatzeko formak deskribatu dira.
d) Lorezaintzan erabilitako espezieen ezaugarri eta behar nagusiak identifikatu dira.
e) Landareak sartu aurretik egin behar diren egokitze lanak deskribatu dira.
f) Zuhaitzak, zuhaixkak eta beste landare espezieak landatzeko makina eta lanabes egokiak erabili dira.
g) Landatzeko edo ereiteko ureztapen beharrak kalkulatu dira, eta gune bakoitza ureztatzeko sistemak programatu dira.
h) Landareak jarri dira, eta ongarritu, medeatu eta zurkaiztu.
i) Lanetan segurtasunari buruzko arauak aplikatu dira.
j) Landareak sartzerakoan ingurumen eragina murriztu da.
4. Soropilak jartzen ditu, eta soropil mota bakoitza bere aplikazioekin lotzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Soropilak ereiteko edo jartzeko teknikak deskribatu dira.
b) Soropil motak eta haien aplikazioak identifikatu dira.
c) Soropilak ereitean edo jartzean erabilitako lanabes eta tresnak prestatu dira.
d) Hazia modu uniformean zabaldu da, behar bezalako dosiarekin eta nahasketarekin, eta hazi estalkia aplikatu da.
e) Zohiak jarri dira, eta soropilaren jarraipena ziurtatu da.
f) Lurra trinkotu da eta lehenbiziko aldiz ureztatu, “ernetzea” ziurtatzeko.
g) Laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak eta ingurumeneko arauak aplikatu dira.
Edukiak.
Proiektuen zuinketa:
-Lorezaintzako planoak eta krokisa.
-Ikurrak eta idazkunen interpretazioa.
-Lorategiko, parkeko edo berdeguneko elementuen zuinketa.
-Lurra prestatzea: teknikak. Prestatzeko erabilitako lanabes eta baliabideak.
Azpiegitura txikiak eraikitzea:
-Drainatzeak: motak, osagaiak eta jartzea.
-Ureztatzea: motak, osagaiak eta jartzea.
-Oinarrizko azpiegiturak: bideak, horma txikiak, urmaelak, argiztatzeko instalazioak eta beste batzuk.
-Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeko arauak.
Landare espezieen landaketa:
-Landare espezieak prestatzea, landatzeko edo ereiteko.
-Zulo eta zangak: irekitzea, neurriak eta egokitzea.
-Landatzeko teknikak. Landatzeko garaiak eta esparruak.
-”Zurkaitzak” eta babesleak: motak, teknikak eta materialak.
-Landarea egokitzea: teknikak.
-Ereintza: teknikak, garaiak eta dosiak.
-Segurtasunari buruzko araudia.
-Jarduerak ingurumenean duen eragina.
Soropilak jartzea:
-Soropil motak.
-Lurra prestatzea.
-Ereintza: metodoak, garaiak, dosiak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak.
Orientabide didaktikoak.
Landare espezieak landatzeko eginkizunari lotutako prestakuntza dauka lanbide modulu honek, parke eta lorategietako soropilak barne harturik.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Lorategi mota desberdinak identifikatzea eta izan dezaketen zuinketa.
-Oinarrizko azpiegitura txikiak eraikitzea parke eta lorategietan.
-Zuhaitzak, zuhaixkak eta beste landare espezie batzuk landatzea.
-Soropilak jartzea eta ereitea.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Parke eta lorategietako landare espezieen eta soropilen ezaugarriak zehaztea.
-Lurrak prestatzeko, aterpe instalazioak jartzeko eta haziak edo landareak ereiteko teknikak aplikatzea.
Lanbide modulua: Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko oinarrizko lanak.
Kodea: 3056.
Iraupena: 200 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Lorategiak, parkeak eta berdeguneak ureztatzen ditu, eta ur beharrak identifikatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lorezaintzan erabilitako ureztatze sistemak deskribatu dira.
b) Ureztatze sistema ongi dabilela ikusi da.
c) Ureztatzeko instalazio baten oinarrizko osagaien funtzionamendua deskribatu da.
d) Eskuzko ureztatzeetan ura berdin-berdin botatzen dela eta zenbat ur behar den ezarri da.
e) Ureztatze mota landare espezieari eta lur motari egokitu zaizkie.
f) Ureztatzeko sistemaren mekanismo errazak martxan nola jarri azaldu da.
g) Ureztatze mekanizatuarekin lotutako automatismoak kontrolatu dira.
h) Laneko arriskuen prebentzioari eta segurtasunari buruzko arauak aplikatu dira.
i) Ahal den ur gutxiena erabili da.
2. Lorategi, parke eta berdeguneak ongarritzen ditu eta ongarri eta medeapen motak landareen garapenarekin lotzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Medeatzeko eta ongarritzeko moduak, eta haiek aplikatzeko metodoa deskribatu dira.
b) Ongarri kimikoen etiketak interpretatu dira.
c) Ongarri organikoen eta kimikoen zamalanetan eta banaketa mekanizatuan, laguntzeko moduak ezarri dira.
d) Ongarria eskuz, berdin-berdin eta behar den dosian eta garaian botatzeko modua bereizi da.
e) Ongarria landareari eta lur motari egokitu zaizkie.
f) Laboreak ongarritzeko lanabes, ekipo, makina eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
g) Prozedurak eta teknikak modu ordenatuan, txukun, zehaztasunez eta segurtasunez gauzatu dira.
h) Segurtasun neurriak kontuan izan dira ongarriak erabiltzean.
i) Banakako babes ekipoak erabili dira.
3. Lorategi, parke eta berdeguneetako landareak zaintzen ditu, eta ohiko nekazaritza lanak ezagutzen eta egiten.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lorategi, parke eta berdegune bateko mantentze eta hobetze lanak deskribatu dira.
b) Lorategiko edo berdeguneko landareen oinarrizko inbentarioa egin da.
c) Landareak inausteko oinarrizko lanak egin dira.
d) Tratamendu fitosanitarioak eman dira, behar diren dosi, ekipo eta makinekin.
e) Laboreei eragiten dieten bizkarroi sailak oinarrizko moduan identifikatu dira.
f) Produktu fitosanitario bat ezagutu da ontzietako etiketen informazioaren bidez.
g) Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak identifikatu dira.
h) Lur eta laboreen mantentze-lanak noiz egin zehaztu da.
i) Parke, lorategi eta berdeguneen kalitatea handitzeko mantentze-lanak justifikatu dira.
j) Ekipo eta lanabesen garbiketa eta oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
4. Lorategi, parke eta berdeguneen azpiegiturak, ekipamenduak eta altzariak mantentzen ditu, eta horien ezaugarriak deskribatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lorategi, parke edo berdeguneko azpiegitura, ekipamendu eta altzarien oinarrizko inbentarioa egin da.
b) Azpiegitura, ekipamendu eta altzarien aplikazioak deskribatu dira.
c) Lorategi, parke edo berdegune bateko azpiegitura, ekipamendu eta altzarien mantentze-lanak deskribatu dira, haien helburuen arabera.
d) Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak identifikatu dira.
e) Makinak, tresnak eta lanabesak prestatu dira.
f) Babes ekipo egokiak erabili dira.
g) Konpontzea baino, mantentzea hobe dela jabetzea.
Edukiak.
Parke, lorategi eta berdeguneak ureztatzea:
-Ura lurzoruan: portaera.
-Ureztatzeko oinarrizko sistemak.
-Ureztatzea.
-Ureztatzeko instalazioak.
-Lurzoruaren hezetasuna neurtzea “tentsiometroekin”.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak laboreak ureztatzeko laguntza lanetan.
-Ura, ondasun urria.
Lorategi, parke eta berdeguneak ongarriztatzea:
-Landareen nutrizioa.
-Ongarri organikoak.
-Lurrustelak.
-Ongarri organikoen eta kimikoen banaketa.
-Ongarri organikoen eta kimikoen eskuzko banaketa mugatua.
-Laboreak ongarritzeko baliatzen diren makina txiki edo ekipoen motak, osagaiak eta erabilera.
-Segurtasunerako eta ingurumenaren babeserako arauak, laboreak ongarriztatzeko laguntza lanetan.
-Ongarri kimikoak gaizki eta gehiegi erabiltzeagatik sortzen den kutsadura.
Landareen kontserbazioa:
-Lurzorua maneiatzea.
-Landareen oinarrizko inaustea.
-Nekazaritza lanetan erabilitako ekipo, lanabes eta instalazioen garbiketa eta kontserbazioa.
-Soropilak mantentzeko eta hobetzeko lanak: motak, teknikak eta baliabideak.
-Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeko arauak nekazaritza lanetan.
-Landareen osasunaren ezaugarri orokorrak.
-Kontrol metodoak.
-Produktu fitosanitarioak: deskribapena eta alderdi orokorrak.
-Ekipoen garbiketa, mantentze-lanak, erregulazioa eta berrikuspena.
-Produktu fitosanitarioen eta haien hondakinen arriskuak.
-Produktu fitosanitarioak erabiltzeak dituen arriskuak.
-Langilearen esposizio mailak: prebentzio eta babes neurriak produktu fitosanitarioen erabileran.
-Lehen laguntza.
-Ingurumen babesa eta ontzi hutsak deuseztatzea.
-Ingurumenarekiko jardunbide egokiak.
-Jardunbide fitosanitario egokia. Etiketak eta segurtasun datuen fitxak interpretatzea. Produktu fitosanitarioak aplikatzeko praktikak.
Azpiegitura, altzari eta ekipamenduen mantentze-lanak:
-Azpiegitura, altzari eta ekipamenduen inbentarioa.
-Azpiegitura, altzari eta ekipamenduen aplikazioa.
-Babeserako eta segurtasunerako ekipoak.
-Azpiegitura, altzari eta ekipamenduen mantenimendurako oinarrizko lanekin lotuta dagoen indarreko oinarrizko araudia.
Orientabide didaktikoak.
Lorategiak, parkeak eta berdeguneak ureztatu, ongarritu eta kontserbatzeko, eta bertako azpiegitura, altzari eta ekipamenduak mantentzeko eginkizunari lotutako prestakuntza dauka lanbide modulu honek.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Ureztatzeko sistemak eta landare edo soropil motak duten lotura.
-Ongarri motak bereiztea.
-Produktu kimikoak eta/edo biologikoak maneiatzea.
-Landareen osasuna.
-Lurzoru, landare, azpiegitura eta altzarien mantentze-lanak.
-Landare, azpiegitura eta altzariak inbentariatzeko lanak.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Lurzoruen eta bizkarroiak suntsitzeko erabilitako produktu kimikoen ezaugarriak zehaztea.
-Ureztatzeko, ongarritzeko eta tratamendu fitosanitarioetarako teknikak aplikatzea.
-Osasun jardunbide egokiak aplikatzea.
-Mantentze-lanek eta ingurumenaren eraginak duten lotura.
-Lurzoru, landare, azpiegitura eta altzariak mantendu beharra.
-Landare, azpiegitura eta altzarien inbentarioak egitea.
Lanbide modulua: Zientzia aplikatuak I.
Kodea: 3009.
Iraupena: 190 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Problema matematikoak ebazten ditu eguneroko egoeretan, matematika hizkuntzaren eta haren eragiketen oinarrizko elementuak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Zenbaki mota desberdinak identifikatu dira eta informazio kuantitatiboa modu egokian interpretatzeko erabili dira.
b) Kalkuluak eraginkortasunez egin dira, hala buruz kalkulatuz nola arkatz eta kalkulagailu bidezko algoritmoak erabiliz (fisika edo informatika).
c) IKTak erabili dira jakingarriak bilatzeko iturritako.
d) Berreketak egin dira berretzaile arrunt eta osoekin, propietateak aplikatuz.
e) Zenbaki oso handiak edo oso txikiak adierazteko eta haiekin eragiketak egiteko notazio zientifikoa erabili da.
f) Zenbaki erreal desberdinak irudikatu dira zenbakizko zuzenean.
g) Proportzioa ezaugarritu da adierazpen matematiko gisa.
h) Magnitudeak alderatu dira, haien proportzionaltasun mota ezarriz.
i) Hirukotearen erregela erabili da, magnitude zuzeneko nahiz alderantzizko proportzionalek esku hartzen duten problemetan.
j) Interes bakuna eta konposatua aplikatu da eguneroko jardueretan.
2. Instalazioak eta laborategiko materiala ezagutzen ditu, baita horiek baloratu ere praktikak egiteko behar diren baliabideak diren aldetik.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erabili behar den teknika esperimental bakoitza identifikatu da.
b) Laborategiko material instrumentalak egoki manipulatu dira.
c) Kontuan hartu dira garbitasun eta segurtasun baldintzak, erabili behar den teknika esperimental bakoitzerako.
3. Materiaren oinarrizko propietateak identifikatzen ditu, naturan agertzen den forma desberdinetan, haien magnitude fisikoak eta haien oinarrizko unitateak erabiliz sistema metriko hamartarreko unitateetan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materiaren propietateak deskribatu dira.
b) Aldaketak egin dira luzera, masa eta edukiera unitateetan.
c) Bolumen eta edukiera unitateen arteko baliokidetasuna identifikatu da.
d) Neurriak hartu dira egoera errealetan, sistema metriko hamartarraren unitateak eta notazio zientifikoa erabiliz.
e) Materiaren egoera aldaketen izenak identifikatu dira.
f) Sistema material homogeneo eta heterogeneo desberdinak identifikatu dira, adibide errazak erabiliz.
g) Materia zer agregazio egoera desberdinetan agertzen den ikusi da, egoera aldaketak azaltzeko eredu zinetikoak erabiliz.
h) Sistema materialak identifikatu dira, naturan duten egoerari dagokionez.
i) Substantzia baten agregazio egoera desberdinak ezagutu dira, fusio eta irakite tenperatura ikusita.
j) Irakitearen eta lurrinketaren arteko desberdintasunak ezarri dira, adibide errazak erabiliz.
4. Nahasketa errazen osagaiak bereizteko metodorik egokiena erabiltzen du, haren oinarrian dagoen prozesu fisiko edo kimikoaren arabera.
Ebaluazio irizpideak:
a) Substantzia hutsa eta nahasketa zer diren identifikatu eta deskribatu da.
b) Nahasketen eta konposatuen arteko funtsezko desberdintasunak ezarri dira.
c) Prozesu fisikoak eta kimikoak bereizi dira.
d) Substantzien zerrenda batetik, nahasketak, konposatuak eta elementu kimikoak hautatu dira.
e) Nahasketak bereizi dira modu praktikoan, metodo errazak erabiliz.
f) Lanbideekin ikusteko duten materialen oinarrizko ezaugarri orokorrak deskribatu dira, IKTak erabiliz.
g) Taldeka lan egin da.
5. Badaki energia presente dagoela prozesu naturaletan, eta benetako bizitzako fenomeno errazak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Energiaren esku-hartzea agertzen duten ohiko bizitzako egoerak identifikatu dira.
b) Energia iturri desberdinak ezagutu dira.
c) Energia iturri berriztagarriaren eta ez-berriztagarriaren multzoak ezarri dira.
d) Energia iturri berriztagarriaren eta ez-berriztagarriaren abantailak eta desabantailak (lortzean, garraiatzean eta erabiltzean) erakutsi dira IKTak erabiliz.
e) Energia unitateen aldaketak aplikatu dira.
f) Energiaren kontserbazioa zenbait sistematan erakutsi da.
g) Organismoa eta bizitza mantentzearekin erlazionatutako prozesuak deskribatu dira, energiaren garrantzia argi agertzen dutenak.
6. Oinarrizko egitura anatomikoak lokalizatzen ditu eta, horretarako, haien sistemak edo aparatuak bereizten ditu, eta organismoan dituzten funtzioekin lotzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gizakiaren gorputza osatzen duten organoak identifikatu eta deskribatu dira, eta kasuan kasuko sistemari edo aparatuari lotu zaizkio.
b) Organo, sistema eta aparatu bakoitza funtzioarekin erlazionatu da, eta loturak deskribatu dira.
c) Nutrizio prozesuaren fisiologia deskribatu da.
d) Iraitz prozesuaren fisiologia zehaztu da.
e) Ugalketa prozesuaren fisiologia deskribatu da.
f) Erlazio prozesuak nola funtzionatzen duen zehaztu da.
g) Tresna informatikoak erabili dira aparatuak eta sistemak deskribatzeko.
7. Osasuna gaixotasunetik bereizten du eta, horretarako, bizimoduak gaixotasun ohikoenekin lotzen ditu, eta haien kontrako defentsaren oinarrizko printzipioak ezagutzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Pertsonen osasun eta eritasun egoerak identifikatu dira.
b) Organismoaren defentsarako bideak deskribatu dira.
c) Herritarren artean ohikoenak diren eritasun infekzioso eta ez infekziosoak identifikatu dira, eta haien sorburuak, aurreikuspena eta tratamenduak ezagutu.
d) Ohiko eritasun infekziosoak sorrarazten dituzten eragileak lotu dira haiek sortutako kutsadurarekin.
e) Txertoen, antibiotikoen eta medikuntzaren beste ekarpen batzuen eragina ulertu da, eritasun infekziosoen tratamendu eta prebentziorako.
f) Eritasun infekziosoen prebentzioan txertaketa kanpainek duten zeregina ezagutu da, eta aparatuak eta sistemak egoki deskribatu.
g) Diren donazio motak eta transplanteetan gertatzen diren arazoak deskribatu dira.
h) Osasunerako arriskutsu diren egoerak ezagutu dira, lanbide ingurune hurbilenaren arabera.
i) Ohitura osasungarrietarako jarraibideak diseinatu dira, ohiko bizitzako egoeren arabera.
8. Menu eta dieta orekatu errazak prestatzen ditu eta, horretarako, dauzkaten mantenugaiak bereizi ditu, eta gorputz parametro desberdinetara eta askotariko egoeretara egokitu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Nutrizio eta elikatze prozesuen artean bereizi da.
b) Osasuna mantentzeko behar diren mantenugaiak bereizi dira.
c) Elikadura onak eta ariketa fisikoak giza gorputza zaintzean duten garrantzia onartu da.
d) Dietak osasunarekin lotu dira, eta bereizketa egin osasuna mantentzeko beharrezkoak direnen eta hari kaltea egin diezaioketenen artean.
e) Balantze kalorikoen gaineko kalkulua egin da, inguruneko ohiko egoeretan.
f) Oinarrizko metabolismoa kalkulatu da, eta haren emaitzak diagrama batera ekarri dira, konparaketak eta ondorioak ezartzeko.
g) Egoera zehatzetarako menuak prestatu dira, sarean elikagaien propietateak ikertuta.
9. Ohiko bizitzako egoerak ebazten ditu, adierazpen aljebraiko errazak erabiliz eta ebazteko metodo egokienak aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Egoera errazen erlazioak edo propietateak zehaztu dira, adierazpen aljebraikoen bidez.
b) Adierazpen aljebraikoak erraztu dira, garapen eta faktorizazio metodoak erabiliz.
c) Lehen mailako ekuazioen planteamendua eta ebazpena behar dituzten ohiko bizitzako problemak ebaztea lortu da.
d) Problema errazak ebatzi dira, grafikoak eta IKTak erabiliz.
Edukiak.
Problemak oinarrizko eragiketen bidez nola ebatzi:
-Zenbaki mota desberdinen ezagutza eta bereizketa. Zenbakizko zuzenean irudikatzea.
-Hierarkiaren erabilera eragiketetan, eta parentesien erabilera batuketa, kenketa, biderketa, zatiketa eta berreketa dakartzaten eragiketetan.
-Testuinguru desberdinetan zenbaki errealak eta eragiketak interpretatu eta erabiltzea eta kasu bakoitzean notazio egokiena hautatzea.
-Proportzionaltasuna: zuzenekoa eta alderantzizkoa. Ohiko bizitzako problemak ebazteko nola aplikatu.
-Portzentajeak ekonomian. Interes bakuna eta konposatua.
Laborategiko materialen eta instalazioen ezagutza:
-Laborategian lan egiteko arau orokorrak.
-Laborategiko materiala. Motak eta erabilgarritasuna.
-Segurtasun arauak.
Materiaren formen identifikazioa:
-Luzera unitateak: metroa, multiploak eta azpimultiploak.
-Edukiera unitateak: litroa, multiploak eta azpimultiploak.
-Masa unitateak: gramoa, multiploak eta azpimultiploak.
-Materia. Materiaren propietateak.
-Sistema material homogeneo eta heterogeneoak.
-Materiaren izaera korpuskularra.
-Materiaren sailkapena bere agregazio egoeraren eta osaeraren arabera.
-Materiaren egoera aldaketak. Fusio-tenperatura eta irakite-tenperatura. Tenperatura kontzeptua.
Nahasketen eta substantzien bereizketa:
-Substantzia hutsen eta nahasketen arteko desberdintasuna.
-Nahasketak banatzeko oinarrizko teknikak: dekantazioa, kristaltzea, destilazioa...
-Substantzia hutsen sailkapena. Taula periodikoa.
-Elementuen eta konposatuen arteko desberdintasuna.
-Nahasketen eta konposatuen arteko desberdintasuna.
-Lanbide profilarekin ikusteko duten materialak.
Energiaren ezagutza prozesu naturaletan:
-Energiaren agerpenak naturan.
-Energia eguneroko bizitzan.
-Energia mota desberdinak.
-Energiaren eraldaketa.
-Energia, beroa eta tenperatura. Unitateak.
-Energia iturri berriztagarriak eta ez-berriztagarriak.
Oinarrizko egitura anatomikoen lokalizazioa:
-Materia bizidunaren antolaketa mailak.
-Nutrizio prozesua: zertan den, zer aparatuk edo sistemak esku hartzen duten, bakoitzaren eginkizuna, haien integrazioa.
-Iraizte prozesua: zertan den, zer aparatuk edo sistemak esku hartzen duten, bakoitzaren eginkizuna, haien integrazioa.
-Erlazio prozesua: zertan den, zer aparatuk edo sistemak esku hartzen duten, bakoitzaren eginkizuna, haien integrazioa.
-Ugaltze prozesua: zertan den, zer aparatuk edo sistemak esku hartzen duten, bakoitzaren eginkizuna, haien integrazioa.
Osasunaren eta eritasunaren arteko desberdintasuna:
-Osasuna eta eritasuna.
-Immunitate sistema. Infekzioen kontrako defentsan esku hartzen duten zelulak.
-Higienea eta eritasunen prebentzioa.
-Eritasun infekziosoak eta ez infekziosoak.
-Txertoak.
-Transplanteak eta donazioak.
-Sexu bidez kutsatzen diren eritasunak. Prebentzioa.
-Osasun mentala: drogazaletasunen eta elikadurako nahasmenduen prebentzioa.
Menuak eta dietak egitea:
-Elikagaiak eta mantenugaiak.
-Elikadura eta osasuna. Jateko ohitura osasungarriak.
-Dietak eta haien prestakuntza.
-Elikagai batzuetan dauden mantenugaiak ezagutzea, haien bereizketa.
Ekuazio errazak nola ebatzi:
-Progresio aritmetiko eta geometrikoak.
-Egoeren azalpenak hitzezko lengoaiatik lengoaia aljebraikora itzultzea.
-Adierazpen aljebraikoen eraldaketa.
-Adierazpen aljebraikoen garapen eta faktorizazioa.
-Ezezagun bateko lehen mailako ekuazioak nola ebatzi.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honek laguntzen du etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak eskuratzen, eta prestakuntza eskaintzen du ikaslea bere buruaz nahiz inguruneaz jabetu dadin.
Modulu honen edukiek laguntzen dute ohitura osasungarriak finkatzen eta aplikatzen, ohiko bizitzaren alderdi guztietan.
Orobat, matematikaren hizkuntza operazionala erabiltzen dute mota desberdinetako problemen ebazpenean, edozein egoeratara egokiturik, bai ohiko bizitzan bai lan bizitzan.
Modulu honek bere baitan hartzen ditu zenbait zientzia, hala nola matematika, kimika, biologia eta geologia, eta haren irakaskuntzarako, ikasteko estrategiaren helmuga dira zientzien kontzeptu nagusiak eta printzipioak; horretarako, ikasleak inplikatzen ditu arazo errazen konponbidean eta beste zeregin adierazgarri batzuetan, eta aukera ematen die modu autonomoan lan egiteko, beren ikaskuntza eraiki dezaten eta berek sorrarazitako emaitza errealak erdiets ditzaten azken buruan.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Zenbakiak eta haien eragiketak erabiltzea beren problemak ebazteko.
-Materiaren formak ezagutzea.
-Laborategiko oinarrizko materiala ezagutzea eta erabiltzea.
-Egitura anatomikoak identifikatzea eta lokalizatzea.
-Ahozko adierazpeneko ariketak egitea, jendeari kasu egiteko oinarrizko arauak aplikatuz.
-Elikaduraren garrantzia bizi osasungarrirako.
-Arazoen konponketa, hala eremu zientifikoan nola egunerokoan.
Lanbide modulua: Komunikazioa eta gizartea I.
Kodea: 3011.
Iraupena: 190 ordu.
1. prestakuntza unitatea
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Historiaurreko eta Antzinaroko gizarteen bilakaera historikoa eta horiek paisaia naturalekin dituzten erlazioak baloratzen ditu eta horretan parte hartzen duten faktoreak eta elementuak aztertzen ditu, eta ondare naturala eta artistikoa estimatzeko jarrerak eta baloreak garatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Paisaia natural baten ezaugarri nagusiak deskribatu dira iturri grafikoak aztertuz, eta elementu horiek ingurune hurbilenean ezagutu dira.
b) Azaldu da nola kokatu, lekualdatu eta ingurunera egokitu diren hominizazio garaiko giza taldeak, metalen menperatze teknikoa lortu arte horren adibide diren kultura nagusietan.
c) Historiaurreko mugarri artistiko aipagarrienak antolaketa sozialarekin eta sinesmen multzoarekin erlazionatu dira, eta egungo gizarteekiko desberdintasunak baloratu dira.
d) Gizarte horiek gaur egun arte nola iraun duten baloratu da, eta haien ezaugarri nagusiak konparatu dira.
e) Arkitekturaren eta eskulturaren lanak aztertzeko ezaugarri nagusiak bereizi dira adibide arketipikoen bidez, eta estilo kanonikoak bereizi dira.
f) Lehenbiziko gizarteek paisaia naturalean izan zuten eragina juzgatu da, eta antzinako hirien ezaugarriak eta gaur arte izan duten bilakaera aztertu dira.
g) Historiaurreko eta Antzinaroko gizarteen iraupena aztertu da, Iberiar Penintsulan eta penintsulaz kanpoko Espainiako lurraldeetan.
h) Informazioa biltzeko tresna errazak prestatu dira konposizio protokolizatuen estrategien bidez eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz.
i) Norberaren ahaleginarekin eta elkarlanarekin bat heldu diren portaerak garatu dira.
2. Espazio europarraren eraikuntza baloratzen du, industriaren lehenbiziko eraldaketak eta nekazaritzako gizarteak izan arte; horretarako, haren ezaugarri nagusiak aztertu eta egungo gizartean eta ingurune hurbilean nola iraun duen baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aztertu da antzinako mundua nola aldatu zen Erdi Arora igarota eta, horretarako, aztertu orobat, espazio europarraren eboluzioa, haren erlazioak Europaz kanpoko espazioarekin eta Erdi Aroko gizarteen ezaugarri aipagarrienak.
b) Erdi Aroko nekazaritzako paisaien ezaugarriak baloratu dira, baita haiek egungo gizarteetan nola iraun duten ere, eta haien elementu nagusiak identifikatu dira.
c) Ameriketan inperio kolonialak garatzeak bertako kulturetan eta Europakoan izandako ondorioak baloratu dira.
d) Monarkia absolutuaren eredu politikoa eta soziala aztertu da, Aro Modernoan, Europako potentzia nagusietan.
e) Aztertutako epean Europako populazioak izandako eraldaketen oinarrizko adierazle demografikoak baloratu dira.
f) Margolanak aztertzeko ezaugarri nagusiak deskribatu dira, Europan Pizkundetik abangoardia historikoak agertu arte elkarren segidan izandako eskolen eta estiloen adibide arketipikoak aztertuz.
g) Tituluaren profilak berezko d(it)uen produkzio sektore(ar)en eboluzioa aztertu da, antolaketa eta teknologia sistemetan izandako eraldaketak eta eboluzioaren mugarri nagusiak aztertuz.
h) Informazioa biltzeko tresna errazak prestatu dira konposizio protokolizatuen estrategien bidez eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz.
i) Norberaren ahaleginarekin eta elkarlanarekin bat heldu diren portaerak garatu dira.
3. Komunikazio estrategiak erabiltzen ditu ahozko informazioa interpretatu eta jakinarazteko gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H); horretarako, entzute aktiboaren printzipioak, konposiziorako estrategia errazak eta oinarrizko arau linguistikoak erabiltzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Egungo gertaerei buruz hedabideetatik heldu diren ahozko testuen egitura aztertu da, baita haien ezaugarri nagusiak identifikatu ere.
b) Oinarrizko trebetasunak aplikatu dira entzute aktiboan, eta ahozko mezu baten zentzu orokorra eta eduki berariazkoak identifikatu dira.
c) Hitzik gabeko komunikazioaren elementuak behar bezala erabili dira arrazoibideetan eta azalpenetan.
d) Hizkuntzaren erabilerak eta mailak eta ahozko mezuak ulertu eta osatzeko hizkuntza arauak aztertu dira, eta erabilera diskriminatzaileak baloratu eta berrikusi dira, batik bat generoen arteko harremanetan.
e) Gramatikaren terminologia egokia erabili da jarduera gramatikal proposatuak ulertzean eta haiek ebaztean.
4. Komunikazio estrategiak erabiltzen ditu idatzizko informazioa interpretatu eta jakinarazteko gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H); horretarako, irakurketa ulerkorraren estrategiak eta analisi, sintesi eta sailkapen estrategiak aplikatzen ditu modu egituratuan eta progresiboan, hautatutako testu laburren konposizio autonomoan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Testu moten ezaugarri nagusiak baloratu eta aztertu dira, haien egokitasunari dagokionez egin gogo den lanerako.
b) Askotariko bilaketa tresnak erabili dira idatzizko testu bat ulertzeko, edukiak berrinterpretatzeko estrategiak aplikatuz.
c) Ulermenezko irakurketako estrategiak erabili dira, modu sistematikoan, testuak konprenitzean, ikaskuntza jardueretan aplikatzeko ondorioak atereaz eta erabilera diskriminatzaileak ezagutuz, genero ikuspegi batetik.
d) Idatzizko testu baten edukia laburtu da, ideia nagusia, bigarren mailakoak eta komunikazio helburua atera eta lortutako ondorioak berrikusi eta birformulatu dira.
e) Egunero erabiltzen diren idatzizko testu batzuen egitura aztertu da, eta hizkuntzaren erabilera eta mailak, eta horiek prestatzeko jarraibideak ezagutu dira.
f) Gramatikaren eta ortografiaren arau nagusiak aplikatu dira testuak idazteko, ondoriozko testua argia eta zehatza izan dadin.
g) Jarraibide sistematikoak garatu dira idatzizko testuak prestatzean, egindako ikaskuntzak baloratzeko eta zer ikasi behar den birformulatzeko, idatzizko komunikazioa hobetu beharrez.
h) Idazlanak aurkezteko jarraibideak aztertu dira, kontuan harturik edukia, formatua eta hartzailea, testuinguruari egokitutako hiztegia erabiliz.
i) Egitura gramatikalak ulertzeko eta aztertzeko jarduerak gauzatu dira, eta egindako inferentzien baliozkotasuna frogatu.
5. XIX. mendearen aurreko literaturaren testuak irakurtzen ditu, gaztelaniazko literaturaren adierazgarriak, eta, hala balegokio, euskarazko literaturarenak ere bai, lehen hizkuntza gisa (1H), eta irizpide estetikoak sortzen ditu gustu pertsonala garatzeko.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gaztelaniazko, eta, hala balegokio, euskarazko literaturaren eboluzioaren etapak erkatu dira aztertutako aroan, eta maila handiko obra adierazgarrienak ezagutu.
b) Hizkuntzaren egitura eta erabilera baloratu dira mailara egokitutako literatur lanaren irakurketa pertsonalean, obra bere testuinguruan kokatuta, eta informazioa biltzeko tresna protokolizatuak erabili dira.
c) Iritzi pertsonal arrazoituak adierazi dira obran gehien eta gutxien estimatu diren alderdiei buruz, baita edukiaren eta norberaren bizipenen arteko erlazioari buruz ere.
d) Estrategiak aplikatu dira literatur testuak ulertzeko, kontuan izanik oinarrizko motiboak eta gaiak.
e) Informazioa aurkeztu da gaztelaniazko eta, hala balegokio, euskarazko literaturaren aro, egile eta lanei buruz, literatur testuetatik abiatuta.
Edukiak.
Historiaurreko eta Antzinaroko gizarteak eta haiek natur ingurunearekin duten erlazioa baloratzea:
-Paisaia naturalak. Alderdi orokorrak eta tokikoak.
-Historiaurreko gizarteak.
-Hirien sorrera:
Hiri habitata eta haren bilakaera.
Hiria irudikatzeko grafikoak.
Antzinaroko hirietako gizarteak.
Kultura grekoa: zabalera, ezaugarriak eta mugarri nagusiak.
Arte grekoaren ezaugarri funtsezkoak.
Erromatar kultura.
Erromatar artearen ezaugarri funtsezkoak.
-Informazioaren tratamendua eta prestaketa hezkuntzako jardueretarako.
Oinarrizko baliabideak: gidoiak, eskemak eta laburpenak, besteak beste.
Lokalizazio kronologikorako tresna errazak.
Hiztegi hautatua eta berariazkoa.
Espazio europarraren sorrera Erdi Aroan eta Aro Modernoan; haren balorazioa:
-Erdi Aroko Europa:
Usadioen eta ohituren iraupena. Nekazaritzako espazioa eta haren ezaugarriak.
Beste kultura batzuekiko kontaktua.
-Monarkia absolutuen Europa:
Europako monarkia handiak: kokapena eta garapena Europako testuinguruaren maparen gainean.
Espainiako monarkia absolutua.
Ekoizpen sektorearen bilakaera aro horretan.
-Amerikako kolonizazioa:
-Populazioaren azterketa.
Espazio europarraren bilakaera demografikoa.
Populazioaren grafikoen iruzkina: jarraibideak eta oinarrizko tresnak.
-Europako artearen bilakaera Erdi Aroan eta Aro Modernoan:
Oinarrizko jarraibideak margolanen iruzkina egiteko.
-Informazioaren tratamendua eta prestaketa hezkuntzako jardueretarako:
Oinarrizko baliabideak: laburpenak, fitxa tematikoak, biografiak, kalkulu orriak edo antzekoak, prestaketa, besteak beste.
Berariazko hiztegia.
Ahozko komunikaziorako estrategiak erabiltzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz:
-Ahozko testuak.
-Entzute aktiboa aplikatzea ahozko testuak ulertzeko.
-Ahozko komunikazioan disrupzioa saihesteko jarraibideak.
-Trukaketa komunikatiboa:
Hizkuntzatik kanpoko elementuak ahozko komunikazioan.
Hizkuntzaren ahozko erabilera formalak eta informalak.
Komunikazioaren testuingurura egokitzea.
-Arau linguistikoak aplikatzea ahozko komunikazioan. Esaldiaren antolaketa: oinarrizko egitura gramatikalak.
-Ahozko konposizioak:
Ahozko azalpen errazak egungo gertaerei buruz.
Ahozko aurkezpen errazak.
Sostengu baliabideak erabiltzea: ikus-entzunezkoak eta IKTak.
Idatzizko komunikaziorako estrategiak erabiltzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz:
-Testu motak. Ohiko bizitzari eta bizitza profesionalari buruzko testuen ezaugarriak.
-Irakurtzeko estrategiak: elementu testualak.
-Askotariko hiztegiak erabiltzeko jarraibideak.
-Oinarrizko estrategiak idatzizko konposiziorako prozesuan.
-Idatzizko testuak euskarri desberdinetan aurkeztea:
Arau gramatikalen aplikazioa.
Arau ortografikoen aplikazioa.
-Idatzizko testuak.
-Testuaren lokailu nagusiak:
Aditzaren oinarrizko formak testuetan, arreta berezia eskainiz aditz-perifrasien aspektuzko balioei.
Aditzaren funtzioak: mendekoa, aditz-izena, aditz-adjektiboa eta aditz-adberbioa.
Sintaxia: enuntziatua, esaldia eta perpausa; subjektua eta predikatua; osagarri zuzena, zeharkakoa, zirkunstantziala, agentea eta atributua.
XIX. mendearen aurreko literatur testuak irakurtzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz.
-Pasarte literarioak irakurtzeko jarraibideak.
-Literatur obra bat irakurtzean informazioa biltzeko tresnak.
-Gaztelaniazko eta, hala balegokio, euskarazko literaturaren ezaugarri estilistikoak eta tematikoak, Erdi Arotik XVIII. mendera bitarte.
-Narratiba. Literatur garaiaren arabera errepikatzen diren gaiak eta estiloak.
-Poemak irakurri eta interpretatzea. Literatur garaiaren arabera errepikatzen diren gaiak eta estiloak.
-Antzerkia. Literatur garaiaren araberako gaiak eta estiloak.
2. prestakuntza unitatea
1. Ahozko informazioa ingelesez, eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H), komunikatzeko estrategiak erabiltzen ditu, eta prestatzen ditu luzera txikiko ahozko aurkezpenak, ongi egituratuak, esparru pertsonal edo profesionalean maiz agertzen diren eguneroko komunikazio egoera ohikoei buruzkoak.
Ebaluazio irizpideak:
a) Entzute aktiboaren estrategiak aplikatu dira, bildutako mezuak zehatz-mehatz ulertzeko.
b) Mezu zuzenen edo formatu elektronikoen bidez bildutakoen oinarrizko komunikazio xedea identifikatu da, eta komunikazio egoerak eta erabilitako hiztegian duten ondorioak baloratu.
c) Ahozko testuaren zentzu orokorra identifikatu da; hark informazioa modu sekuentziatuan aurkezten du, maiz eta aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoeretan.
d) Fonetika eta intonazioko ezaugarri komun eta begi bistakoak identifikatu dira, mezuaren zentzu orokorra ulertzera laguntzen dutenak.
e) Esparru pertsonalean nahiz profesionalean deskribatzen, kontatzen edo erakusten duten testu laburren aurkezpenak egin dira, gidoi erraz bati jarraikiz, testu mota bakoitzaren egitura aplikaturik eta baliabide informatikoak erabiliz, hala behar izan denean.
f) Egitura gramatikal oinarrizkoak erabili dira eta, orobat erabili, esamolde, esaldi eta hitzen errepertorio funtsezko eta mugatua, testuaren komunikazio xedea zein den eta huraxe, maiz eta aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoeretan.
g) Halako argitasun batez mintzatu da, intonazio eta ahoskera ulerterrazak erabiliz. Onartzen dira etenak eta duda sarriak.
h) Gogoetazko jarrera agertu da edozein diskriminazio mota dakarren informazioaren gainean.
i) Atzerriko hizkuntza, eta, hala balegokio, euskara erabiltzen duten herrietan, gizarte harreman oinarrizko eta estandarizatuak identifikatu dira.
j) Atzerriko hizkuntza, eta, hala balegokio, euskara erabiltzen duen komunitatearen ohitura edo eguneroko jarduerak identifikatu dira.
2. Solasaldietan parte hartzen du ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H), hizkuntza erraz eta argia erabiliz esparru pertsonalean nahiz profesionalean maiz gertatzen diren ohiko egoeretan, komunikaziorako oinarrizko estrategiak abiaraziz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elkarrizketa egin da, irakasleak zuzendurik eta ongi egituratutako gidoi bati jarraikiz, perpaus ereduen eta solasaldi labur eta oinarrizkoen errepertorio buruz ikasia erabilirik maiz eta aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoeretan.
b) Elkarreragina mantendu da, komunikazio estrategia errazak erabiliz, interesa eta ulermena erakutsi beharrez.
c) Konpentsazioko estrategia oinarrizkoak erabili dira, atzerriko hizkuntzan, eta, hala balegokio, euskaran, bigarren hizkuntza gisa (2H), ikasleak dituen gabeziak berdintzeko.
d) Egitura gramatikal oinarrizkoak erabili dira eta, orobat erabili, esamolde, esaldi, hitz eta diskurtsoaren markatzaile linealen errepertorio funtsezko eta mugatua, testuaren komunikazio xedea zein den eta huraxe.
e) Halako argitasun batez mintzatu da, intonazio eta ahoskera ulerterraza erabiliz. Onartzen dira etenak eta duda sarriak.
3. Ingelesezko eta, hala balegokio, bigarren hizkuntza gisa (2H), euskarazko testu idatzi labur eta errazak prestatzen ditu, esparru pertsonalean nahiz profesionalean maiz gertatu ohi diren komunikazio egoeretan, ulermenezko irakurketako estrategiak aplikatuz eta konposizioko estrategia egituratuak garatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Testua ulermenez irakurri da, eta haren ezaugarri oinarrizkoak eta eduki orokorra ezagutu.
b) Testuaren funtsezko ideiak eta komunikazio xede oinarrizkoa identifikatu dira.
c) Egitura gramatikal oinarrizkoak identifikatu dira eta, orobat, esamolde, esaldi, hitz eta diskurtsoaren markatzaile linealen errepertorio mugatua, maiz eta aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoeretan.
d) Esaldi eta perpausak osatu eta berrantolatu dira, komunikazio xedeari eta gramatika arau oinarrizkoei loturik.
e) Testu laburrak prestatu dira, komunikazio xedeari egokituak, eredu egituratuei jarraikiz.
f) Funtsezko lexikoa erabili da, ohiko egoerei eta eremu pertsonalari eta profesionalari egokitua.
g) Interesa agertu da idatzizko testuen aurkezpen txukunean, gramatika, ortografia eta tipografia arauei men eginez eta berrikusteko jarraibide errazak erabiliz.
h) Hiztegiak erabili dira, inprimatuak nahiz onlinekoak, eta orobat testu prozesatzaileen zuzentzaile ortografikoak testuak prestatzean.
i) Gogoetazko jarrera agertu da edozein diskriminazio mota dakarren informazioaren gainean.
Edukiak.
Ahozko testu oinarrizkoen ulermena eta ekoizpena ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Ideia nagusiak, dei, mezu, agindu eta argibide hagitz garbietan.
-Pertsona, toki eta gauzen deskribapen orokorra (esparru profesional eta jendaurrekoak).
-Orainaldian, lehenaldian eta geroaldian maiz gertatu ohi diren egoeren gaineko narrazioa.
-Ohiko lexikoa, esamolde eta esaldi errazak, esparru pertsonaleko eta profesionaleko eguneroko hitz-truke eta kudeaketetan moldatzeko.
-Baliabide gramatikalak:
Aditz denbora eta formak orainaldian, lehenaldian; aditz nagusiak, modalak eta laguntzaileak. Komunikazio funtzioak, maiz gertatu ohi diren egoeretan.
Hizkuntzaren funtsezko elementuak.
Diskurtsoaren markatzaileak hasteko, ordenatzeko eta bukatzeko.
-Oinarrizko multzo foniko eta fonema zailenen ahoskera.
-Erregistro egokien erabilera gizarte harremanetan.
-Ulertze eta entzute aktiboko estrategia funtsezkoak.
Solasaldietan parte hartzea ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Ulertze eta entzute aktiboko estrategiak, elkarreragina hasteko, mantentzeko eta bukatzeko.
Mezu eta testu errazak prestatzea ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Esparru pertsonaleko edo lan esparruko eguneroko testu oinarrizkoen informazio orokorra eta ideia nagusia ulertzea.
-Ohiko lexikoa, esparru pertsonaleko eta lan esparruko eguneroko hitz-truke eta kudeaketetan moldatzeko.
-Idatzizko testu labur, erraz eta ongi egituratuen prestaketa.
-Baliabide gramatikalak:
Aditz denborak eta formak. Denbora erlazioak: lehenagokotasuna, ondorengotasuna eta aldiberekotasuna.
Oinarrizko egitura gramatikalak.
Esparru pertsonaleko edo lan esparruko eginkizun komunikatibo ohikoenak idatzizko baliabideetan.
-Funtsezko elementu linguistikoak, testu moten, testuinguruen eta helburu komunikatiboen arabera.
-Testuaren oinarrizko propietateak.
-Irakurria ulertzeko estrategiak eta teknikak.
-Planifikaziorako eta zuzenketarako estrategiak.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honek laguntzen du etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak eskuratzen, eta beharrezko prestakuntza dakar ikasleak gai izan daitezen gizakien jarduerarekin ikusteko duten fenomenoen oinarrizko ezaugarriak ezagutzeko eta komunikaziorako trebetasunak hobetzeko.
Gizarte zientziei, gaztelaniari, literaturari eta, hala balegokio, euskarari, eta ingelesari buruzko oinarrizko ezagutzak biltzen dituen modulu hau irakasteko ikaskuntza estrategiak helmuga du testuaren analisirako oinarrizko tresnak erabiltzea, ahozko zein idatzizko informazio egituratua prestatzea, espazioan eta denboran lokalizatzea fenomeno sozialak eta kulturalak eta sinesmenen dibertsitatea errespetatzea, baita eguneroko harremanetarako jarraibideak ere gizarte eta giza talde desberdinetan; horretarako ikasleak eginkizun mamitsuetan inplikatzen ditu, modu autonomoan eta taldean lan egin ahal izateko.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Prestakuntzarako plan pertsonalizatu bat zehaztea, helburu izanen duena ikaslearen integrazioa lortzea proposatutako ikasketa egoeretan, motibatzeko estrategiak aplikatuz.
-Jardueretan eta ikaskuntza denboraren kudeaketan autonomia bultzatzea, soziolinguistikaren arloko gaitasunei eta edukiei dagokienez.
-Trebetasun sozialak garatzeari buruzko dinamikak egitea, diziplinaren ohiturak eta banaka eta taldeka lan egitekoak finkatzeko.
-Nork bere eskura dituen estrategiak, baliabideak eta informazio iturriak erabiltzea, IKTen erabilera sustatuz, norberaren inguruko errealitateari buruzko azalpen egituratuak osatzeko beharrezko informazioaren balorazioaz hausnarketan laguntzeko.
-Metodo globalizatzaileak erabiltzea (proiektuak, interesguneak, besteak beste), bide ematen dutenak ikasleak ikaskuntza jardueretan integratzeko. Haiek gaurkotasunarekin lotzen dituen lan metodologian erabiliz gauzatzen da integrazioa.
-Ahal den guztietan, lanbide profilari dagozkion gaitasunekin lotzen diren jarduerak programatzea.
Gizarte Zientziei dagokienez, moduluaren helburuak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Jakintzak era motibatzailean biltzea, gizarteen dibertsitatea aztertu eta baloratu ahal izateko.
-Norberaren eskura dauden informazio iturriak eta baliabideak erabiltzea, lortzen den informazioa antolatzeko, haren integrazioa errazteko hezkuntza lanean.
-Iraganaren arrastoaz ohartzea eguneroko bizitzan, giza taldeen dibertsitatea eta haiek denboran zehar lortutakoa baloratuz.
-Inguruneko problemak baloratzea eskura dagoen informazioa aztertuta, arrazoitutako azalpenak ematea eta haien aurrean jarduteko moduaz hausnartzea, jarraibideen araberako ikasketa egoeretan.
-Adierazpen artistikoez gozatzeko irizpideak eta horiek behatzeko gaitasunak bultzatzea, produkzio artistiko arketipikoak jarraibideen arabera aztertuz eta balio estetiko eta tematikoak baloratuz.
Hizkuntzak ikasteari dagokionez, moduluaren helburuak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Hizkuntza erabiltzea ahozko zein idatzizko mezu errazak interpretatu eta prestatzean, norberaren inguruneko zenbait egoera komunikatibo eta testualetan.
-Norberaren inguruneko egoeretara egokitutako hiztegia baliatzea, orientabidea emanen duena moduluan erabilitako adibideak, jarduerak eta edukiak zehazteko.
-Autoikaskuntza errazten duten estrategia didaktikoak hautatu eta gauzatzea, hizkuntza ahal den komunikazio egoera errealenetan erabiltzera daramatenak, informazioaren eta komunikazioaren teknologien ahalbideak erabiliz (posta elektronikoa, SMSak, Internet, sare sozialak, besteak beste).
-Komunikazio teknikak erabiltzea talde lana bultzatzeko, hezkuntza jardueretan arrakasta bermatuta integratu daitezen.
-Inguruneko kulturen eta ohituren aniztasuna baloratzea, eta hori hiztun desberdinekin hizkuntza erabiltzeak ekartzen dituen beharrekin lotzea.
-Irakurketa ohiturak garatzea, literaturaren ekoizpenaz gozatzeko, norberaren beharren eta ezaugarrien arabera hautatutako testuen bidez.
Lanbide modulua: Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta tratamenduak egitea.
Kodea: 3050.
Iraupena: 130 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Laboreak ureztatzen ditu, eta hautatutako metodoa laborearekin eta lur motarekin erlazionatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landareen funtsezko organoak eta horien funtzioak identifikatu dira.
b) Landutako landare espezie garrantzitsuenak bereizi dira, baita horien nutrizio eta hidratazio beharrak ere.
c) Ureztapen instalazio baten osagai nagusiak identifikatu dira.
d) Ureztapen instalazio baten osagai nagusi bakoitzaren funtzionamendua deskribatu da.
e) Eskuzko ureztatzeetan ura berdin-berdin botatzen dela eta zenbat ur behar den ezarri da.
f) Ureztatze mota laborearekin eta lur motarekin erlazionatu da.
g) Ureztatzeko sistemaren mekanismo errazak martxan nola jarri azaldu da.
h) Ureztatze mekanizatuarekin lotutako automatismoak kontrolatu dira.
i) Erantzukizuna erakutsi da akatsak eta porrotak izan ondoren.
2. Laboreak ongarritzen ditu, landareen nutrizio beharrak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ongarri organikoen motak eta horien jatorria identifikatu dira.
b) Ongarri kimikoen oinarrizko ezaugarriak azaldu dira.
c) Ongarri kimikoen etiketak interpretatu dira.
d) Ongarri organikoen eta kimikoen zamalanetan eta banaketa mekanizatuan, laguntzeko moduak ezarri dira.
e) Ongarria eskuz, berdin-berdin eta behar den dosian eta garaian botatzeko modua bereizi da.
f) Segurtasun neurriak kontuan hartu dira ongarriak aplikatzean.
g) Ongarritzea laborearekin eta lur motarekin erlazionatu da.
h) Laboreak ongarritzeko lanabes, ekipo, makina eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
i) Prozedurak eta teknikak modu ordenatuan, txukun, zehaztasunez eta segurtasunez gauzatu dira.
j) Banakako babes ekipamenduak erabili dira.
3. Tratamendu fitosanitarioak aplikatzen ditu, horien beharra eta eraginkortasuna justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landareen osasunaren alderdi orokorrak identifikatu dira.
b) Laboreei eragiten dieten bizkarroi sailak oinarrizko moduan identifikatu dira.
c) Laboreen izurri nagusiak, landare apaingarrienak eta lorezaintzakoenak oinarrizko moduan identifikatu dira.
d) Produktu fitosanitario bat ezagutu da ontzietako etiketen informazioaren bidez.
e) Produktu fitosanitarioen segurtasuneko sinbologia interpretatu da.
f) Nahasketako eragiketak, salda prestatzekoak eta aplikatzekoak deskribatu dira, betiere ezarritako moduari eta proportzioari jarraikiz.
g) Salda prestatu da, tratatu beharreko azaleraren eta suntsitu beharreko bizkarroiaren arabera.
h) Tratamendua modu uniformean aplikatu da.
i) Tratamenduaren eraginkortasuna egiaztatu da.
j) Tratamenduetan erabiltzen diren tresnen, ekipoen eta instalazioen garbiketa eta maneiu lanak eta oinarrizko mantentze-lanak zehaztu dira, aplikazio moduaren eta erabilitako produktu motaren arabera.
k) Protokoloa aplikatu da produktu fitosanitarioen garraioan, bilketan eta manipulazioan.
l) Produktu kimiko fitosanitarioak erabiltzeko araudia aplikatu da.
m) Laneko arriskuei aurrea hartzeko arauak eta ingurumena babestekoak aplikatu dira, produktu fitosanitarioak prestatu eta aplikatzeko laguntza lanei dagokienez.
4. Lurzoruaren eta laborearen mantentze-lanak egiten ditu, eta horiek egitea ekoizpena eta produktuen kalitatea handitzearekin lotzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lurzorua eta/edo laborea mantentzeko lanei dagozkien makinen, tresnen eta lanabesen ezaugarriak zehaztu dira.
b) Lurzoruen eta laboreen mantentze-lanak noiz egin zehaztu da.
c) Mantentze-lanak justifikatu dira, bai ekoizpena bai horren kalitatea handitzeko bide diren aldetik.
d) Mantentze-lanak laborearekin eta lur motarekin erlazionatu dira.
e) Landareak “zurkaizteko” lanabesak eta tresnak identifikatu dira.
f) “Zurkaizte” lana egin da, esku artean den laborearen arabera.
g) Inausketa zer espeziek behar duten, horretarako tresnak edo lanabesak hartu dira.
h) Esleitutako laborearen inausketa egin da.
i) Kontuan hartu dira ingurumena kontrolatzeko sistemak.
j) Erabilitako instalazioen, ekipoen eta tresnen garbiketa eta oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
k) Banakako babes ekipamenduak erabili dira.
Edukiak.
Ureztatzea:
-Landare baten atalak.
-Landatutako landare espezie nagusiak. Ur eta nutrizio beharrak.
-Ura lurzoruan: portaera.
-Ureztatzeko oinarrizko sistemak: eskuzkoa, tantakako automatizatua, ihinztaketa bidezko automatizatua.
-Ureztatzea: intentsitatea, iraupena eta aplikatzeko unea.
-Ureztatzeko instalazioak. Tentsiometroak eta balbulak.
-Ureztapen ongarriduna.
-Lurzoruaren hezetasuna neurtzea “tentsiometroekin”.
-Ureztapeneko automatismoen irakurketa interpretatzea.
-Laboreak ureztatzeko erabiltzen diren makina txiki edo ekipoen motak, osagaiak eta erabilera.
-Ureztatzeko erabiltzen diren tresnen, makinen eta instalazioen garbiketa eta oinarrizko mantentze-lanak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak laboreak ureztatzeko laguntza lanetan.
-Ura, ondasun urria.
Ongarritzea:
-Landareen nutrizioa.
-Ongarri organikoak. Ongarri solidoak: simaurrak.
-Ongarri likidoak: mindak.
-Ongarri berdeak.
-Lurrustelak.
-Ongarri kimikoak.
-Ongarri bakunak.
-Ongarri konposatuak.
-Etiketen interpretazioa: ongarriaren aberastasuna.
-Ongarri organikoen eta kimikoen banaketa.
-Erabilitako makineriaren oinarrizko ezaugarriak.
-Laguntza lanak zama-lanetan eta banaketan.
-Ongarri organikoen eta kimikoen eskuzko banaketa mugatua.
-Ongarritze lanean erabilitako ekipoen, tresnen eta makinen garbiketa, lehen mailako mantentze-lanak eta kontserbazioa.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak laboreak ongarritzeko laguntza lanetan.
-Ongarri kimikoak gaizki eta gehiegi erabiltzeagatik sortzen den kutsadura.
Tratamendu fitosanitarioak aplikatzea:
-Landareen osasunaren ezaugarri orokorrak.
-Laboreei erasotzen dieten bizkarroiak.
-Laboreen, landare apaingarrien eta lorezaintzakoen izurri nagusiak.
-Izurrien kudeaketa integratua. Ustiapenetan aholkuak ematea. Bete beharreko agiriak.
-Kontrol metodoak.
-Aplikatzeko ekipoak.
-Produktu fitosanitarioak: deskribapena eta alderdi orokorrak. Segurtasuna, sailkapena, osagaiak, arriskua, piktogramak, zuhurtasunerako gomendioak eta arrisku esaldiak ezagutzea eta horien sinbologia. Segurtasun fitxak. Informazioa on line.
-Nahasketa egitea eta salda prestatzea. Proportzioak. Tratatu beharreko azaleraren eta suntsitu nahi den bizkarroiaren araberako kalkulua.
-Prestakin fitosanitarioak lortzea. Tratamenduaren eraginkortasuna egiaztatzea.
-Ekipoen garbiketa, mantentze-lanak, erregulazioa eta berrikuspena.
-Produktu fitosanitarioen eta haien hondakinen arriskuak.
-Produktu fitosanitarioak erabiltzeak dituen arriskuak. Nekazariarentzako eta kontsumitzailearentzako arriskuak. Istripuak saihesteko neurriak. Jarduteko protokoloak. Ontziak suntsitzea. Pestiziden ontziak eta hondakinak kudeatzeko sistemak. Osasun arloko zaintza eta elikagaien segurtasuna.
-Langilearen esposizio mailak: prebentzio eta babes neurriak produktu fitosanitarioen erabileran. Erabiltzailearentzako gomendioak. Ingurumenean eragina murrizteko neurriak. Jardunbide egokiak produktu fitosanitarioak erabiltzean. Ingurumena babestea. Uraren Esparru Zuzentaraua. Norberaren babeserako ekipoak. Norbera babesteko ekipoen erabilerako praktikak.
-Lehen laguntza.
-Protokoloa produktu fitosanitarioak garraiatu, biltegiratu eta manipulatzean.
-Jardunbide fitosanitario egokia: etiketak eta segurtasun datuen fitxak interpretatzea. Produktu fitosanitarioak aplikatzeko praktikak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak tratamendu fitosanitarioak aplikatzean.
-Produktu fitosanitarioen erabilerari buruzko araudia.
Lurzoruaren eta laborearen mantentze-lanak:
-Laboreen laborantza lanetan erabiltzen diren makina txiki edo ekipoen motak, osagaiak eta erabilera.
-Lurzorua maneiatzea.
-Laborearen baldintzak mantentzeko laborantza lanak.
-Zurkaiztea. Lanabesak eta tresnak.
-Inaustea.
-Inausteko ekipoak eta tresnak.
-Nekazaritza lanetan erabilitako ekipo, lanabes eta instalazioen garbiketa eta kontserbazioa.
-Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeko arauak laborantza lanetan.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honek ureztatzeari eta ongarritzeari buruzko prestakuntza ematen du, bai eta tratamendu fitosanitarioak prestatu eta aplikatzeari eta lurzoru eta laboreetan mantentze-lanak egiteari buruzkoa ere.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Ureztatzeko sistemak eta labore eta lur motak duten lotura.
-Ongarri motak bereiztea.
-Labore espezieak bereiztea.
-Produktu kimikoak eta/edo biologikoak maneiatzea.
-Landareen osasuna.
-Lurzoruen eta laboreen mantentze-lanak.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Lurzoruen eta bizkarroiak suntsitzeko erabilitako produktu kimikoen ezaugarriak zehaztea.
-Ureztatzeko, ongarritzeko eta tratamendu fitosanitarioetarako teknikak aplikatzea.
-Landutako espezieen ezaugarriak zehaztea.
-Osasun jardunbide egokiak aplikatzea.
-Nekazaritza jarduerak eta ingurumenaren gaineko eraginak duten lotura.
-Lurzoruak eta laboreak mantendu beharra.
Lanbide modulua: Lurra prestatu eta laboreak erein eta landatzeko laguntza lanak.
Kodea: 3051.
Iraupena: 110 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Lur eremu txiki bat prestatzen du landare materiala ezartzeko, eta hautatutako teknikak eta baliabideak lurzoru motarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lurzoru motak identifikatu dira.
b) Kasu bakoitzean egokiak diren sastraka kentzeko eta garbitzeko sistemak deskribatu dira.
c) Medeatzeko eta ongarritzeko moduak, eta haiek aplikatzeko metodoa deskribatu dira.
d) Edukien, manipulatuen eta kontserbazioaren etiketa normalizatuak interpretatu dira.
e) Lurra prestatzeko egokiak diren tresnak eta makinak eta mantentze beharrak ezagutu dira.
f) Lurra prestatzeko lanak sailkatu dira, ezarritako xedeari jarraikiz.
g) Lursaileko sastraka kentzea eta garbitzea egin da, prestatze lanaren aurretik.
h) Lurra beharren arabera ongarritu da, ongarriak erabiltzeko arauak kontuan harturik.
i) Lurra prestatzeko erabilitako tresnen, makinen eta instalazioen garbiketa eta oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
j) Laneko eta ingurumeneko arriskuak identifikatu dira, baita arrisku horiei aurrea hartzeko neurriak ere.
2. Landare materiala jasotzen du, dituen ezaugarriak eta aplikazioak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Labore nagusien haziak edo landareak identifikatu dira.
b) Landare materiala bere aplikazioen arabera sailkatu da.
c) Landareak eta haziak deskargatzeko sistemak identifikatu dira.
d) Landare materiala prestatu eta egokitzeko teknikak identifikatu dira, ongi ezartzeari begira.
e) Landarea edo hazia landatu edo erein arte kontserbatzeko sistemak sailkatu dira.
f) Landareen ugalketa eta hedapenerako laguntza lanak deskribatu dira.
g) Landare materiala jaso eta kontserbatzeko erabiltzen diren tresnen, lanabesen eta makinen oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
h) Makinak eta tresnak maneiatzean segurtasun neurriak aplikatu dira.
3. Aterpe azpiegitura txikiak instalatzen ditu, eta babes sistema desberdinak ezagutzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Nekazaritzako ustiategi batean izan daitezkeen aterpe azpiegitura errazak identifikatu dira.
b) Laboreak babesteko azpiegitura errazak paratzeko lanak zehaztu dira.
c) Azpiegituretan erabili diren eraikuntza materialak identifikatu dira.
d) Segurtasuna erakutsi da eraikitzekoa den instalazioaren hasierako ebaluazioan.
e) Itzalpeak, tunelak, lur-estalkiak, mintegiak eta berotegiak instalatzeko materialak paratu dira.
f) Zereginen segida egoki bati jarraikiz egin dira lanak.
g) Aterpe azpiegiturak instalatzeko erabiltzen diren tresnen, makinen, lanabesen eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
h) Laneko arriskuei aurrea hartzeko arauak eta ingurumena babestekoak aplikatu dira, laborearentzako aterpe azpiegitura txikiak instalatzeko laguntza lanei dagokienez.
4. Landareak erein edo birlandatzen ditu, hautaturiko prozedurak eta sistemak justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landaketaren banaketa markatu da lursailean.
b) Zuloen eta kabailoien kopurua eta tamaina ondorioztatu dira.
c) Ereiteko edo landatzeko sistema desberdinen ezaugarriak zehaztu dira, landare materialaren motarekin erlazionatuz.
d) Laborea ongi ezarri dela ziurtatu da.
e) Ereite edo landatze lanean erabilitako tresnen, lanabesen eta makinen oinarrizko mantentze-lanak egin dira.
f) Egiten duen lanaz arduratu da eta eraginkortasunez komunikatu da pertsona egokiarekin une bakoitzean.
g) Segurtasun neurriak aplikatu dira, laboreak erein eta/edo landatzeko laguntza lanetarako makinak eta tresnak erabiltzean.
Edukiak.
Lurra erein eta/edo landatzeko prestatzea:
-Lurzoruaren testura sailkatzea.
-Lurzoruen materia organikoaren edukia.
-Ongarriak: motak.
-Medeapenak: motak.
-Ongarritu, fertilizatu eta medeatzeko teknikak, laboreen araberakoak.
-Lursaileko sastraka kentzea eta garbitzea, eta erabili beharreko lanabesak eta/edo makinak garbitzea.
-Aitzurra: motak eta maneiua.
-Segurtasun neurriak makinak eta tresnak erabiltzean.
-Lurra ereite edo landatze lana egiteko prestatzean erabiltzen diren tresnen, makinen eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak.
-Segurtasun arauak ongarriak erabili eta aplikatzean.
-Norbera babesteko ekipoak erabiltzea.
Landare materiala jasotzea:
-Landare materiala. Sailkapena eta aplikazioak. Prestatzea eta egokitzea.
-Landareak eta haziak identifikatzea.
-Landareak edo haziak deskargatzea.
-Landareak eta haziak kontserbatu eta biltegiratzea.
-Landareak eta haziak manipulatzea.
-Parte-hartze aktiboa lanak egitean.
-Jarduerak gauzatzean beste pertsona batzuek egin diezazkiguketen zuzenketak gogoeta eginez onartzea.
-Landareak edo haziak jaso, biltegiratu eta egokitzeko erabiltzen diren tresnen, lanabesen, makinen eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak.
-Segurtasun neurriak makinak eta erremintak erabiltzean.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko arauak eta ingurumena babestekoak, landare materiala jaso, biltegiratu eta egokitzeko lanetan.
-Landareak eta/edo haziak biltegiratu eta egokitzeko lanak zehaztasunez egitearen aldeko jarrera.
Laboreentzako aterpe izanen diren oinarrizko azpiegiturak jartzea:
-Laboreen ingurumen babeseko sistemak: berotegi txikiak, tunelak, lur-estalkiak.
-Erabilitako materialak: burdinak, alanbreak, plastikoak.
-Laboreentzako aterpe instalazio txiki bat eraikitzea.
-Zailtasuna eta instalazio denbora baloratzea.
-Lanak egitea. Zereginen sekuentziazioa.
-Laboreentzako aterpe azpiegiturak jartzeko erabiltzen diren tresnen, lanabesen, makinen eta instalazioen oinarrizko mantentze-lanak.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko arauak, laboreentzako aterpe azpiegiturak instalatzeko lanetan.
Ereitea, birlandatzea edo landatzea:
-Landaketaren banaketa markatzea lursailean.
-Zuloak eta kabailoiak egiteko metodoak.
-Kopurua eta tamaina ondorioztatzeko kalkulua.
-Zuloak eta kabailoiak egiteko tresnak edo makineria txikia.
-Landare materiala maneiatzea ereite edo landatze lanetan.
-Ereiteko edo landatzeko sistemak.
-Ereite edo landatze lanetan erabiltzen diren tresnen, lanabesen eta makinen oinarrizko mantentze-lanak.
-Segurtasun neurriak makinak eta tresnak erabiltzean.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honek lurra prestatzeko eta laboreentzako aterpe instalazioak jartzeko lanari lotutako prestakuntza ematen du, bai eta landare materiala kontserbatu, egokitu eta erein edo landatzeko lanari lotutakoa ere.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Hazi eta landare motak bereiztea, baita haien kontserbazioa eta egokitzapena ere.
-Lurzoru motak eta haiek prestatzeko teknikak ezagutzea.
-Laboreentzako aterpe txikiak eraikitzea.
-Ereiteko edo landatzeko sistemak.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Lur, hazi eta landareen ezaugarriak zehaztea.
-Landare materialen biltegiratzea eta kontserbazioa.
-Lurrak prestatzeko, aterpe instalazioak jartzeko eta haziak edo landareak ereiteko teknikak aplikatzea.
Lanbide modulua: Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak.
Kodea: 3054.
Iraupena: 130 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Lehengaiak eta egiturazko elementuak egokitzen ditu, bukaerako produktuaren ezaugarriekin erlazionatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialak bana-banaka aipatu dira izaeraren/tipologiaren arabera, eta izen ezagunenarekin edo ezagunenekin aipatu, eta loradendan duten erabilera deskribatu da.
b) Lehengaietan eta materialetan izan daitezkeen kalteak identifikatu dira.
c) Loradenda batean saldu ohi diren lore eta landareen espezieak identifikatu dira, eta horien oinarrizko zainketak eta berariazko ezaugarriak deskribatu.
d) Produktu, lehengai eta material bakoitzak biltegiratuta egotean dituen behar fisikoak eta ingurumenekoak zehaztu dira, betiere ongi kontserbatu eta iraun dezaten.
e) Euskarrien, oinarrien eta egituren beharrezko ezaugarri oinarrizkoak aipatu dira.
f) Lore edo landareen bidezko konposizioen parte izan daitezkeen ontzien motak eta formak identifikatu dira, eta izan behar dituzten ezaugarri nagusiak aipatu.
g) Loreak paketeetatik atera eta garbitu egin dira, sailkatu ondoren.
h) Loreak baldintza fisiko batzuetan jarri eta tratamendu kimikoak eman zaizkie, irekitze maila zehatz batera iritsi arte.
i) Aldian-aldian aldatu da ura biltegian gordeta dauden lore eta landare berde apaingarrien ontzietan.
j) Loreak edo landareak babesteko bilgarriak, apaintzekoak ez direnak, kendu dira, landare materialaren oxigenazioa errazteko eta eritasunak saihesteko.
k) Lehengaiak eta egiturazko elementuak manipulatzeak dituen arriskuak identifikatu dira.
2. Konposizioak prestatzen ditu loradendan, eta landare, lore eta berde apaingarri moztuen forma, neurria, kolorea eta bolumena egitekoa den konposizio motarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lore-konposizioak prestatzean erabilitako teknika nagusiak deskribatu dira.
b) Aldez aurretik ezarritakoen artean egokiena den euskarria, oinarria, egitura eta/edo ontzia hautatu da, egitekoa den lore eta/edo landare konposiziorako egokiena den aldetik.
c) Konposizio bakoitzerako aldez aurretik ezarritakoen artean egokienak diren osagai apaingarriak hautatu dira.
d) Egitekoa den konposizio edo lan motarako aldez aurretik ezarritakoen artean egokienak diren elementu naturalak hautatu dira, iraunkortasunaren eta bateragarritasunaren irizpideei jarraikiz.
e) Egokitu egin da euskarria, oinarria, egitura eta/edo ontzia, lore-konposizioan jarriko den lehengai motarako egokiena den materialez betez (perlita, gela, lurra, besteak beste).
f) Manipulatu egin dira landare, lore eta/edo berde apaingarriak, lan zehatz bakoitzerako egokienak diren prestatze teknikez baliaturik.
g) Substratuak prestatu eta birlandaketak egin dira.
h) Koroa-uztaiak xingolez eta berdez forratu dira.
i) Koroa-buruak prestatu dira.
3. Loradendako produktuak aurkezten ditu, haien estetika justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Bukatutako produktuak biltzeko erabiltzen diren materialen testurak identifikatu dira.
b) Lore eta/edo landare konposizio bakoitzari aplikatzen ahal zaizkion bilgarri motak eta aurkezpen moduak zehaztu dira, formaren, tamainaren eta produktua emateko baldintzen arabera.
c) Bilgarri mota bakoitzarekin erabiltzen diren teknikak deskribatu dira, betiere prestatu gabeko loreak eta landareak aurkezteko eta lore eta/edo landare natural eta/edo artifizialen konposizioak egiteko.
d) Bilgarri mota desberdinak egin dira, begizta, paper eta oihalak moztuz eta muntatuz.
e) Oparitarako kutxak prestatu dira loreekin.
f) Eskaintzak dituzten begiztak prestatu dira lore eta landare konposizioetarako.
g) Itsatsi, grapatu eta lotzeko teknikak deskribatu dira.
h) Irizpide estetikoak baloratu dira funtzionalen aldean.
4. Lore edo landare natural edo artifizialekin egiten diren dekorazioak muntatzen/desmuntatzen ditu, zein tokitan jartzen diren kontuan harturik.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eremu zehatz batzuetan (ezkontza autoak, elizak, agertokiak eta beste) jartzen diren lore eta/edo landare konposizioak deskribatu dira.
b) Berariazko lore eta/edo landare dekorazioetan erabiltzen diren materialak muntatu, desmuntatu eta garraiatzeko teknikak deskribatu dira, tipologia kontuan harturik.
c) Lore edo landare bidezko dekorazio bateko lan bukatuak eta lan bat osatzen duten piezak identifikatu dira.
d) Dekorazioan erabilitako lore eta/edo landare natural eta/edo artifizialen egoera identifikatu da.
e) Lore bidezko dekorazioen krokisak eta bozetoak interpretatu dira.
f) Eremu desberdinetan loreek eta/edo landareek izan behar duten kokalekua zehaztu da.
g) Ordenaz eta garbi lan egin da, ezaugarri eta zailtasun desberdinetako konposizioekin egindako dekorazioak muntatu eta desmuntatzean.
h) Material, lehengai eta/edo produktu akastunak edo egoera txarrean daudenak ordeztu egin dira, lanaren bukaerako itxura aldatu gabe.
i) Irizpide estetikoak eta horien bilakaera historikoa justifikatu dira.
j) Laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak aplikatu dira.
5. Jendeari kasu egiten dio, eta komunikazio teknikak eta gatazkak konpontzekoak zehaztu eta aplikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Komunikazio teknikak deskribatu dira.
b) Bezero motak eta bakoitzaren erosketa beharrak identifikatu dira.
c) Bezeroengana bideratu da, loradendako produktuak eta/edo zerbitzuak erosteko dituzten beharrei erantzuteko.
d) Loradendan eskaintzen diren zerbitzuak eta produktuak deskribatu dira, zein egoera edo gertakaritarako diren kontuan izanik.
e) Ordainbideei buruzko informazioa eman da.
f) Katalogoak eta gidaliburuak erabili dira paperean, informatizaturik edo beste edozein euskarritan.
g) Mandatuen albarana bete da beharrezkoak diren datuekin, eta artxibatu egin da.
h) Salmentaren eragiketa bukatu da mandatuaren zenbatekoa kalkulatuz eta ordainagiria emanez.
i) Bezeroak aurkeztutako kontrako argudioak ikusirik, argudio egokiak hautatu dira.
j) Bezeroen kexei eta erreklamazioei aurre egiteko teknikak deskribatu dira.
k) Erreklamazio baten aurrean jarraitu beharreko prozesua identifikatu da.
Edukiak.
Lehengaiak eta egiturazko elementuak egokitzea:
-Saltokiko landare eta lore espezieak.
-Landareak: deskribapena, behar fisiologikoak, merkaturatze sasoiak eta salmenta.
-Loreak: deskribapena, behar fisiologikoak, merkaturatze sasoiak eta salmenta.
-Lore eta landare artifizialak: motak eta materialak.
-Lore eta landareen kalitateari buruzko merkataritza irizpideak.
-Loreen zabaltzea azkartu edo moteltzeko metodoak.
-Landare eta loreen izurri eta eritasun ohikoenak eta horien kontra egiteko baliabideak.
-Kontserbagarriak. Hozkailuak: motak eta ezaugarriak.
-Lorea eta landarea maneiatzeko teknikak.
-Lehengaiak maneiatzeari lotutako arriskuak.
Lore eta/edo landareekin konposizioak egitea:
-Konposizio mota bakoitza norako eta zertarako den.
-Kolorea: kontrastea, harmonia, oinarrizko koloreak eta sekundarioak, kolore beroak eta hotzak.
-Irudi geometrikoak: horien pisua eta kolorea. Proportzioak.
-Kiribila: teknika eta aplikazioak.
-Lotzea: teknikak eta erabilerak.
-Alanbratzea: teknikak eta erabilerak.
-Forratzea eta xingolaztatzea: teknikak eta aplikazioak.
Loradendako produktuen aurkezpena:
-Bilgarri motak.
-Paketeak egitea eta aurkeztea: teknikak eta aplikazioak.
-Itsatsi, grapatu eta lotzeko teknikak.
-Loreen kutxak eta begiztak prestatzea.
Dekorazioak muntatu eta desmuntatzea:
-Eremuaren eta dekorazioaren arteko lotura.
-Muntatu eta desmuntatzeko teknikak.
-Dekorazioko krokisak eta bozetoak interpretatzea.
-Laneko osasunari eta arriskuen prebentzioari buruzko araudia.
Jendea hartzea:
-Komunikazio teknikak.
-Bezeroen harreran eragina duten aldagaiak.
-Loradendan eskaintzen diren zerbitzuak eta produktuak.
-Lore eta landare konposizioen sailkapena: haien izaeraren, formaren eta norakoaren arabera, besteak beste.
-Gertaldiak eta ekitaldiak.
-Ordainbideak.
-Prezioen zerrendak, katalogoak, zerbitzuko gidaliburuak, gidak, kale-izendegiak, planoak eta mapak.
-Inprimaki motak: albaranak, eskaera orriak, besteak beste.
-Salmentaren eragiketa. Itxiera.
-Erreklamazioak eta kexak jasotzeko prozedura (bertan zein bestela).
-Erreklamazioak ebazteko teknikak.
-Kontsumitzaileak eta Erabiltzaileak Babesteari buruzko Lege Orokorra.
-Datuak Babesteari buruzko Lege Organikoa.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honek prestakuntza ematen du loreen bidezko konposizioak egiteko, beren apaingarriekin, bilgarri egokiekin salmentarako badira, edo toki zehatzetan jarriz dekorazioak muntatzeko badira, betiere bezeroa gogobetetzeko asmoz.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Lore espezieak eta landare apaingarriak identifikatu eta prestatzea.
-Egiturazko elementuak prestatzea.
-Apaingarriak hautatzea.
-Prestatu gabeko loreak eta landareak biltzeko teknikak eta lore eta/edo landare natural eta/edo artifizialen konposizioak egitekoak.
-Lore bidezko dekorazioen krokisak eta bozetoak interpretatzea.
-Lore produktuak aurkeztea.
-Jendea hartzea.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Lore eta berde apaingarrien ezaugarriak zehaztea.
-Lore espezieen biltegiratzea eta kontserbazioa.
-Loreen bidezko dekorazioko, aurkezpeneko eta konposizioko teknikak aplikatzea.
-Bezeroarentzako arreta teknikak aplikatzea.
Lanbide modulua: Loradendako materialak.
Kodea: 3057.
Iraupena: 80 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Landare materiala bildu eta egokitzeko lanak egiten ditu, eta lore-lanetan maiz erabiltzen diren espezieak eta teknikak ezagutzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Landare baten organoak identifikatu dira.
b) Landare espezieak sailkatu dira, lore-lanetan edo konposizioetan erabiltzen diren zatien arabera.
c) Lore moztu naturala eta basa lore edo landarea zer diren zehaztu da.
d) Oinarrizko taxonomia aipatu da.
e) Landare materialaren bilketarako teknikak identifikatu dira.
f) Bildutako materiala kontserbatzeko teknikak deskribatu dira.
g) Bilketarako eta egokitzapenerako materialak eta tresnak identifikatu dira.
h) Bilketarako eta egokitzapenerako materialak eta tresnak erabili eta hurrengo baterako garbi utzi dira.
i) Ingurumena babesteko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzekoa bete dira landare materiala bildu eta egokitzeko lanetan.
2. Lehortzekoa den landare materiala kontserbatzen du, teknikarik ohikoenak aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lehortu daitezkeen loreak eta landareak identifikatu dira.
b) Landare materiala prestatu eta kontserbatzeko teknikak deskribatu dira.
c) Landare materiala hautatu eta manipulatu da.
d) Materiala lehortu eta/edo prentsatzeko teknika aplikatu da.
e) Landare materiala tindatzeko teknikak aplikatu dira.
f) Material prestatu eta eraldatua egokitu egin da, ongi kontserba dadin.
g) Teknika bakoitza aplikatzeko beharrezkoak diren materialak, ekipoak eta tresnak erabili dira.
h) Norberaren ardurapeko lan eremuak txukuntasunez, garbitasunez eta segurtasunez eduki dira.
i) Ingurumena babesteko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzekoa bete dira landare materiala kontserbatzeko lanetan.
3. Materialak eta lehengaiak eskatu, jaso eta sailkatzen ditu, eta haien tipologiaren arabera egiaztatu eta ordenatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Loradenda batean gehien izaten diren materialak eta lehengaiak identifikatu eta sailkatu dira.
b) Eskariak egin eta jasotzeko prozesua deskribatu eta gauzatu da, aipatutako komunikazio sistema erabiliz.
c) Albaranaren, emate-orriaren eta fakturaren kontzeptuak eta desberdintasunak deskribatu dira.
d) Enbalaje motak eta enbalajetik ateratzeko teknikak bereizi dira.
e) Lore eta landareen oinarrizko kalitateen ezaugarriak zehaztu dira.
f) Sortutako kalteak edo akatsak jakinarazi dira eta dagokien agirian erregistratu.
g) Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa bete dira sargaien zamalanetan.
4. Materialak, lehengaiak eta produktu naturalak egokitu eta biltegiratzeko lanak egiten ditu, zehaztutako metodoak eta teknikak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialak eta lehengaiak kontserbatu eta biltegiratzeko baldintza egokienak aipatu dira.
b) Biltegiratzeko teknikak deskribatu dira, produktu mota eta kokalekua kontuan harturik.
c) Loreak eta berde naturala kontserbatzeko oinarrizko teknikak deskribatu dira.
d) Loreen eta berde naturalaren zurtoinak moztu eta garbitu egin dira.
e) Lore naturaletan ura kontserbatzeko teknikak aplikatu dira.
f) Loreak jarraibideen arabera zabaltzeko teknikak aplikatu dira.
g) Lan egiteko tokia, materialak eta tresnak garbi eta ordenatuta utzi dira, tipologiaren arabera.
h) Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa bete dira materialak, lehengaiak eta produktu naturalak egokitu eta biltegiratzeko lanetan.
5. Ekipoak, materialak eta tresnak garbitzen ditu, garbitzeko produktu egokienak hautatuz eta aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ekipoak, materialak eta tresnak garbitzeko beharrak ezagutu dira, arriskuak direla-eta arreta berezia behar duten alderdiak identifikatuz.
b) Kasu bakoitzerako egokienak diren garbiketa produktuak identifikatu dira informazio etiketen bidez.
c) Landare eta loreen hostoak arreta handiz eta metodorik egokienaren bidez garbitu dira.
d) Lan eremua garbi eta txukun utzi da.
e) Loradenda eta/edo tailer bateko jardueratik ateratzen diren hondakinak sailkatu egin dira.
f) Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa bete dira ekipoak, materialak eta tresnak garbitzerakoan.
Edukiak.
Lore-lanetan erabiltzen den landare materiala bildu eta egokitu egin da.
-Landareen morfologiari buruzko oinarrizko ezagutza.
-Landare elementuak lore-artean. Merkaturatze sasoiak.
-Lore moztuaren, basa lorearen, lore freskoaren, lore lehorraren eta lore artifizialaren kontzeptuak.
-Lore eta landareen bilketarako oinarrizko teknikak.
-Lore eta landareen kontserbaziorako oinarrizko teknikak.
-Materialak eta tresnak.
-Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa, landare materiala bildu eta egokitzeko lanetan.
-Landare materiala kontserbatzea:
-Aire zabalean lehortzeko teknika. Prozedura.
-Artifizialki lehortzeko teknika. Prozedura.
-Prentsatzeko teknika. Prozedura.
-Landareak tindatzeko teknika. Prozedura.
-Eraldatutako materiala kontserbatzeko teknikak.
-Ekipoak, materialak eta tresnak.
-Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa, landare materiala prestatu eta kontserbatzeko lanetan.
Loradendako materialak, lehengaiak eta produktu naturalak jaso eta sailkatzea:
-Loradendako lehengaiak eta materialak. Tipologia.
-Sailkapena.
-Sargaiak eskatu eta jasotzeko prozesua.
-Hornitzaileei arreta emateko arauak.
-Albarana. Emate-orria. Faktura.
-Enbalaje motak.
-Lore eta landareen kalitateari buruzko merkataritza irizpideak.
-Itzultzeko prozedura.
-Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa sargaien zamalanetan.
Loradendako materialak, lehengaiak eta produktu naturalak egokitzea eta biltegiratzea:
-Materialak eta lehengaiak biltegiratu eta kokatzeko irizpideak.
-Lehengai naturalak biltegiratu eta kokatzeko irizpideak.
-Lehengai naturalak kontserbatzeko oinarrizko teknikak.
-Loreen zabaltzea azkartu edo moteltzeko metodoak.
-Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa bete dira materialak, lehengaiak eta produktu naturalak egokitu eta biltegiratzeko lanetan.
-Ordenari eta garbiketari buruzko arauak, materialak, lehengaiak eta produktu naturalak egokitu eta biltegiratzeko lanetan.
Hondakinak garbitzea eta ezabatzea:
-Instalazioak, ekipoak, materialak eta tresnak garbitu beharra.
-Garbitzeko produktuak. Etiketen interpretazioa.
-Landare naturalak garbitzea.
-Loradenda batean sortzen diren hondakinak sailkatzea.
-Ingurumenari buruzko araudia eta laneko arriskuei aurrea hartzeari buruzkoa, garbitzeko produktuak, ekipoak eta hondakinak erabiltzean.
Orientabide didaktikoak.
Berariazko modulu honek prestakuntza ematen du loradendako lehengaiak, materialak eta produktu naturalak eskuratu, hartu eta egokitzeari buruz, bai eta loradendako instalazioak garbitzeari eta mantentzeari buruz ere.
Eginkizun horren definizioak honelako alderdiak biltzen ditu:
-Landare materiala biltzea, ondoren kontserbatzeko.
-Landare materiala manipulatzea, lehortu eta/edo prentsatzeko.
-Hornitzaileak hartzea eta eskariak prestatzea.
-Loradendako lehengaiak eta materialak jasotzea.
-Lehengaiak, materialak eta produktu naturalak sailkatu, kokatu eta egokitzea.
-Produktu naturalak eta lehengaiak biltegiratu eta kontserbatzea.
-Loradendako produktuei etiketak eta markak jartzea.
-Produktuak salmenta eremuetan eta erakustegietan jartzea.
-Loradendako instalazioen garbiketa eta mantentze-lanak.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Loradendetan erabiltzen diren espezie apaingarri garrantzitsuenak identifikatzea.
-Landare materialaren bilketarako teknikak aplikatzea.
-Materiala prestatzeko, landare naturalak lehortu eta prentsatzeko teknikak aplikatzea.
-Produktu naturalak bildu eta manipulatzeko tresnak eta ekipoak erabiltzea.
-Loradendako materialak eta lehengaiak identifikatu eta sailkatzea.
-Merkataritza prozesua ezagutzea produktuak edo sargaiak eskatu eta jasotzerakoan.
-Materialak, lehengaiak eta produktu naturalak jaso, egokitu eta kokatzeko irizpideak aplikatzea.
-Loradendako produktuak markatu eta etiketatzeko ekipoak erabiltzea.
-Lorategi instalazioak garbitu eta mantentzeko prozesua ezagutzea.
-Laneko eta ingurumeneko arriskuei aurrea hartzeari buruzko araudia aplikatzea.
Lanbide modulua: Zientzia aplikatuak II.
Kodea: 3059.
Iraupena: 160 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ohiko bizitzako egoerak ebazten ditu, ekuazioak eta sistemak ebazteko metodoak aplikatuz eta lengoaia aljebraikoaren zehaztasuna, sinpletasuna eta erabilgarritasuna baloratuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Identitate nabarmenak erabili dira polinomioekin egindako eragiketetan.
b) Zenbakizko balioak lortu dira adierazpen aljebraiko batetik abiatuta.
c) Lehen eta bigarren mailako ekuazio errazak ebatzi dira modu aljebraiko eta grafikoan.
d) Ohiko problemak eta beste jakintza arlo batzuetakoak ebatzi dira ekuazioen eta sistemen bidez.
e) Lengoaia aljebraikoaren zehaztasun, sinpletasun eta erabilgarritasuna baloratu da, benetako bizitzan agertzen diren egoerak irudikatzeko.
2. Zenbait eratako problema errazak ebazten ditu horien azterketa erkatuaren bidez eta metodo zientifikoaren faseak aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Hipotesi errazak planteatu dira, zenbait bide erabiliz bildu diren zuzeneko edo zeharkako behaketetatik abiaturik.
b) Hipotesiak aztertu dira eta horien azalpenari buruzko lehen hurbilketa adierazi da.
c) Zenbait eratako metodo eta prozedura esperimental errazak planifikatu dira hipotesia ezeztatzeko ala ez.
d) Taldean lan egin da soluzioa planteatzerakoan.
e) Egiaztatze saiakuntzetako emaitzak bildu eta dokumentu batean azaldu dira modu koherentean.
f) Emaitza argudio eta probekin defendatu da; azaldutako hipotesien egiaztatze edo ezeztatzeak.
3. Ingurune errealetan agertzen diren irudi geometrikoen zuzeneko eta zeharkako neurketak egiten ditu, beharrezkoak diren tresnak, formulak eta teknikak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Tresna egokiak erabili dira gorputz eta irudi geometrikoen angeluak, luzerak, areak eta bolumenak neurtzeko, neurketa eskalak interpretatuz.
b) Estrategia desberdinak erabili dira (antzekotasunak, irudi sinpleagoetan deskonposatzea, besteak beste), ingurune fisikoan zeharkako neurriak zenbatetsi edo kalkulatzeko.
c) Perimetroak, areak eta bolumenak kalkulatzeko formulak erabili dira eta unitate zuzenak esleitu dira.
d) Taldean lan egin da neurriak lortzean.
e) Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabili dira irudiak agertzeko.
4. Bi magnitudeko grafikoak interpretatzen ditu, horien parametro adierazgarriak kalkulatuz eta oinarrizko funtzio matematikoekin eta balio estatistiko nagusiekin erlazionatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Zuzenaren ekuazioa zenbait modutan adierazi da.
b) Funtzio koadratikoa grafikoki irudikatu da, metodo errazak aplikatuz irudikapen hori egiteko.
c) Grafikoki irudikatu da alderantzizko funtzioa.
d) Grafikoki irudikatu da funtzio esponentziala.
e) Benetako egoerei lotutako funtzio mota desberdinak irudikatzen dituzten grafikoetatik informazioa atera da.
f) Hiztegi egokia erabili da ausarekin eta estatistikarekin zerikusia duten egoerak deskribatzeko.
g) Taula eta grafiko estatistikoak egin eta interpretatu dira.
h) Banaketa estatistikoaren ezaugarriak aztertu dira, zentralizazio eta barreiadura neurriak lortuz.
i) Gertaeren propietateak eta probabilitatea aplikatu dira. j) Ohiko problemak probabilitateko kalkulu errazen bidez ebatzi dira.
5. Teknika fisikoak edo kimikoak aplikatzen ditu, beharrezkoa den materiala erabiliz, laborategiko praktika errazak egiteko, esku hartzen duten magnitudeak neurtuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laborategi batean erabiltzen den oinarrizko materialaren eskuragarritasuna egiaztatu da.
b) Oinarrizko magnitudeak identifikatu eta neurtu dira, hala nola masa, pisua, bolumena, dentsitatea, tenperatura.
c) Material organikoetan dauden biomolekula mota desberdinak identifikatu dira.
d) Animalien zein landareen ehunak eta zelula deskribatu dira tresna optikoen bitartez behatuz.
e) Saiakuntzen txostenak prestatu dira, horietan jasoz jarraitu den prozedura, lortutako emaitzak eta amaierako ondorioak.
6. Prozesu biologikoetan eta industrian gertatzen diren erreakzio kimikoak ezagutzen ditu, eta horiek eguneroko bizitzan duten garrantziari buruzko arrazoiak ematen ditu eta gertatzen diren aldaketak deskribatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eguneroko bizitzako, naturako eta industriako erreakzio kimiko nagusiak identifikatu dira.
b) Erreakzio kimikoen agerpenak deskribatu dira.
c) Erreakzio kimiko baten osagai nagusiak deskribatu dira, baita energiak erreakzio horretan duen esku-hartzea ere.
d) Ereduko erreakzio kimiko batzuk ezagutu dira, esate baterako errekuntza, oxidazioa, deskonposatzea, neutralizazioa, sintesia, aerobikoa, anaerobikoa.
e) Erreakzio kimiko errazen osagaiak eta prozesua identifikatu dira laborategiko saiakuntzen bidez.
f) Txostenak egin dira, informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz, industria aipagarrienei buruz: elikagai industriak, kosmetikakoak, birziklatzea egitea dutenak, horietan izaten diren prozedurak modu errazean deskribatuz.
7. Energia nuklearraren erabilerak dituen alderdi positiboak eta negatiboak identifikatzen ditu, eta energia hori aplikatzean sortzen den kutsaduraren ondorioak deskribatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Energia nuklearraren erabilerak dituen alderdi positiboak eta negatiboak aztertu dira.
b) Fusio eta fisio nuklearraren prozesuak bereizi dira.
c) Hondamendi naturalen ondorioz edo zentral nuklearrak gaizki kudeatu eta mantentzearen ondorioz gertatzen diren isurketa nuklearrei buruzko arazo batzuk identifikatu dira.
d) Hondakin nuklearren arazoari buruzko argudioak eman dira.
e) Taldean eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz lan egin da.
8. Lur planetan gertatzen diren aldaketak identifikatzen ditu, arrazoiak azalduz eta erliebearen eta paisaiaren arteko desberdintasunak kontuan hartuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kanpoko eragile geologikoak identifikatu dira, baita erliebean duten eragina ere.
b) Meteorizazio motak bereizi dira eta erliebean dituzten ondorioak identifikatu.
c) Higadura prozesua aztertu da, esku hartzen duten kanpoko eragile geologikoak eta erliebean dituzten ondorioak ezagutuz.
d) Garraio prozesua deskribatu da, esku hartzen duten kanpoko eragile geologikoak eta erliebean dituzten ondorioak bereiziz.
e) Sedimentazio prozesua deskribatu da, esku hartzen duten kanpoko eragile geologikoak, egoerak eta erliebean dituzten ondorioak bereiziz.
9. Airearen kutsatzaile nagusiak kategorietan sailkatzen ditu, horien jatorriak identifikatuz eta sortzen dituzten ondorioekin erlazionatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Airearen kutsadurako gertakariak eta kutsaduraren eragile nagusiak ezagutu dira.
b) Euri azidoari buruz ikertu da, baita berehalakoan eta etorkizunean nolako ondorioak dituen eta nola saihestu ahalko litzatekeen ere.
c) Berotegi efektua deskribatu da, eta hori sorrarazten duten edo sortzen laguntzen duten arrazoiak eta eragina murrizteko neurriak azaldu dira.
d) Ozono geruza pixkanaka galtzeak sortzen dituen arazoak deskribatu dira, baita pertsonen osasunean, hidrosferaren orekan eta populazioetan dituen ondorioak ere.
10. Uraren kutsatzaileak identifikatzen ditu, eta ingurumenean duten eragina arazketa tratamenduarekin lotzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Urak planetako bizitzan eta biziraupenean duen eginkizuna ezagutu eta baloratu da.
b) Akuiferoen kutsadurak izaki bizidunen populazioetan duen eragin kaltegarria identifikatu da.
c) Zenbait jatorritako ur laginetan izaten ahal diren kutsatzaileak identifikatu dira, jatorri horiek planifikatuz eta laborategian saiakuntzak eginez.
d) Uraren kutsadurak eta haren erabilera arduratsuak sortzen dituzten ondorioak aztertu dira.
11. Ingurumenaren orekari eusten laguntzen du, garapen jasangarriari buruzko oinarrizko ildoak aztertuz eta azalduz eta ingurumena hobetu eta zaintzeko ekintzak proposatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Garapen jasangarriaren inplikazio positiboak aztertu dira.
b) Garapen jasangarriari laguntzera bideratutako oinarrizko neurriak proposatu dira.
c) Ingurumena mantendu ahal izateko oinarrizkoak diren estrategiak diseinatu dira.
d) Taldean lan egin da ingurumena hobetzeko helburuak identifikatzerakoan.
12. Ohiko egoeretan agertzen diren indarrak eta sortzen dituzten ondorioak erlazionatzen ditu, kontuan harturik esku hartzen duten objektuen eta magnitudeen mugimenduan edo geldialdian nola laguntzen duten.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ohiko mugimenduak bereizi dira haien ibilbidearen eta lastertasunaren arabera.
b) Beren artean erlazionatu dira bidean egindako distantzia, abiadura, denbora eta azelerazioa, eta ohiko erabilerako unitateetan adierazi dira.
c) Bektorialki irudikatu dira magnitude batzuk, hala nola abiadura eta azelerazioa.
d) Higidura zuzen uniformea definitzen duten parametroak azaldu dira adierazpen grafikoa eta matematikoa erabiliz.
e) Abiaduren kalkulu errazak egin dira azelerazio konstanteko mugimenduetan.
f) Kausa-efektu erlazioa deskribatu da egoera desberdinetan, indarren eta mugimenduen arteko lotura bilatzeko.
g) Newtonen legeak aplikatu dira eguneroko bizitzako egoeretan.
13. Energia elektrikoaren ekoizpen, garraio eta erabileraren oinarrizko alderdiak eta kontsumoan esku hartzen duten faktoreak identifikatzen ditu, izandako aldaketak eta magnitude eta balio bereizgarriak deskribatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eguneroko bizitzako elektrizitate kontsumoan kontuan hartu behar diren oinarrizko magnitude fisikoak identifikatu eta erabili dira.
b) Elektrizitatea kontsumitu eta aurrezteko ohiturak aztertu dira eta horiek hobetzeko ildoak ezarri.
c) Zentral elektrikoak sailkatu dira eta horietan izaten den eraldatze energetikoa deskribatu da.
d) Zentral elektriko batzuen eta besteen abantailak eta desabantailak aztertu dira.
e) Oinarrizko moduan deskribatu dira energia elektrikoa banatzeko etapak, sortzen denetik erabiltzailearengana iritsi bitarte.
f) Taldean lan egin da Espainiako zentral elektrikoei buruzko informazioa biltzeko lanean.
14. Landareen prestakuntza eta labore lan errazak egiten ditu, substratu mota desberdinak deskribatuz, eta landareen gaitzen prebentzioarekin eta maneiatzearen ondorioz pertsonei kutsatzen ahal zaizkienen prebentzioarekin erlazionatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Material infektatu edo kutsatuak ukitzearen ondorioz infekzioak eragiten ahal dituzten agenteak ezagutu eta kategorietan sailkatu dira.
b) Edozein manipulazioren aurretik eta ondoren eskuak garbitzeko prozedura aztertu eta protokolizatu da, eritasunak kutsatzeari aurrea hartzeko.
c) Desinfektatu eta esterilizatzeko zenbait prozedura aztertu eta horiekin saiakuntzak egin dira. d) Lurzoruaren jatorria interpretatu eta deskribatu da.
d) Lurzorua osatzen duten geruzak kategorietan sailkatu dira.
e) Lurzoru mota ohikoenak identifikatu dira.
f) Lurzoruaren kutsatzaile mota desberdinak bereizi dira.
g) Industriako eta nekazaritzako jarduerak lurzoruan duen eragina ebaluatu da.
h) Basoak galtzearen arazoari buruzko txostenak egin dira.
Edukiak.
Ekuazioak eta sistemak ebaztea ohiko egoeretan:
-Adierazpen aljebraikoen eraldaketa.
-Formuletan zenbakizko balioak lortzea.
-Polinomioak: erroak eta faktorizazioa.
-Lehen eta bigarren mailako ekuazioen ebazpen aljebraikoa eta grafikoa.
-Sistema errazak ebaztea.
Problema errazak ebaztea:
-Metodo zientifikoa.
-Metodo zientifikoaren faseak.
-Metodo zientifikoa egoera errazei aplikatzea.
Irudi geometrikoetan neurketak egitea:
-Puntuak eta zuzenak.
-Zuzen sekanteak eta paraleloak.
-Poligonoak: horien elementuak eta sailkapena deskribatzea.
-Angelua: neurria.
-Triangeluen antzekotasuna.
-Zirkunferentzia eta horren elementuak: luzeraren kalkulua.
Grafikoen interpretazioa:
-Enuntziatu, taula, grafiko edo adierazpen analitiko baten bidez deskribatutako fenomeno bat interpretatzea.
-Funtzio linealak. Funtzio koadratikoak.
-Estatistika eta probabilitate-kalkulua.
-Informatikako aplikazioak erabiltzea funtzio baten grafikoa irudikatu, simulatu eta analizatzeko.
Teknika fisiko edo kimikoen aplikazioa:
-Laborategiko oinarrizko materiala.
-Laborategian lan egiteko arauak.
-Laborategian lanari buruzko txostenak egiteko arauak.
-Funtsezko magnitudeen neurketa.
-Biomolekula organiko eta ez-organikoak ezagutzea.
-Mikroskopio optikoa eta lupa binokularra. Horien oinarri optikoak eta maneiua. Erabilera.
Ohiko erreakzio kimikoak ezagutzea:
-Erreakzio kimikoa.
-Erreakzio kimikoak gertatzeko baldintzak: energiak esku hartzea.
-Erreakzio kimikoak eguneroko bizitzako esparru desberdinetan.
-Oinarrizko erreakzio kimikoak.
Kutsadura nuklearrari buruzko alderdiak identifikatzea:
-Energia nuklearraren jatorria.
-Energia nuklearra lortu eta erabiltzeko prozesu motak.
-Zentral nuklearretatik ateratzen diren hondakin erradioaktiboak kudeatzea.
Lurreko erliebean eta paisaian izaten diren aldaketen identifikazioa:
-Kanpoko eragile geologikoak.
-Erliebea eta paisaia.
-Erliebean eta paisaian eragina duten faktoreak.
-Kanpoko eragile geologikoen ekintza: meteorizazioa, higadura, garraioa eta sedimentazioa.
-Eragile geologikoen ekintzaren emaitzak identifikatzea.
Kutsatzaile nagusiak kategorietan sailkatzea:
-Kutsadura.
-Airearen kutsadura; zergatiak eta ondorioak.
-Euri azidoa.
-Berotegi efektua.
-Ozono geruza suntsitzea.
Uraren kutsatzaileen identifikazioa:
-Ura: funtsezko faktorea planetako bizitzarentzat.
-Uraren kutsadura: zergatiak, sorrarazten duten elementuak.
-Ura edateko modukoa bihurtzeko tratamenduak.
-Hondakin uren arazketa.
-Elurra urtzetik, ibai-deskargetatik eta euritik etortzen den ura biltzeko metodoak.
Ingurumenaren oreka eta garapen jasangarria:
-Garapen jasangarriaren kontzeptua eta aplikazioak.
-Ingurumenaren babesean eragina duten faktoreak.
Gorputzen geldialdi eta mugimendu egoeraren gaineko indarrak aipatzea:
-Mugimenduak ibilbidearen arabera sailkatzea.
-Abiadura eta azelerazioa. Unitateak.
-Magnitude eskalarrak eta bektorialak.
-Higidura zuzen uniformea. Ezaugarriak. Interpretazio grafikoa.
-Indarra: elkarrekintza baten emaitza.
-Ohiko egoeretan solido bati aplikatutako indarrak irudikatzea. Erresultantea.
Energia elektrikoaren ekoizpena eta erabilera:
-Elektrizitatea eta garapen teknologikoa.
-Materia eta elektrizitatea.
-Elektrizitatearen kontsumoan erabiltzen diren oinarrizko magnitudeak: energia eta potentzia. Aplikazioak ikaslearen ingurunean.
-Kontsumo ohiturak eta elektrizitatea aurreztea.
-Energia elektrikoa ekoizteko sistemak.
-Energia elektrikoa garraiatu eta banatzea. Etapak.
Labore errazak prestatzea eta landare eta pertsonen eritasunei aurrea hartzea:
-Geruza edafikoan eta landareetan aurkitzen diren eragile infekziosoak.
-Belar-hiltzaileak eta pestizidak. Infekzio tetanikoa izateko arriskua.
-Laneko materiala garbitu, kontserbatu, zaindu eta biltegiratzea.
-Eskuak garbitzeko protokoloa.
-Arriskutsuak izan daitezkeen materialak edo pertsonentzat kaltegarriak izan daitezkeen substantziak erabiltzearen ondoriozko arrisku egoerei aurrea hartzea.
-Norbera babesteko neurriak erabiltzea.
-Lurzorua: jatorria, eratzaileak, osagaiak, horizonteak. Lurzoru motak.
-Basoak galtzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honek laguntzen du etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak eskuratzen, eta prestakuntza ematen du ikasleek gertakari naturalak interpretatzen ikas dezaten, arrazonamendu zientifikoaren urratsez baliaturik, funtsean behaketaren eta saiakuntzaren bidez.
Era berean, eguneroko bizitzako alderdi guztietan ohitura osasungarriak finkatzen eta aplikatzen laguntzen du.
Orobat, prestakuntza ematen zaie matematikaren hizkuntza operazionala erabil dezaten mota desberdinetako problemen ebazpenean, edozein egoeratara egokiturik, bai eguneroko bizitzan bai lan bizitzan.
Modulu honek bere baitan hartzen ditu zenbait zientzia, hala nola matematika, fisika eta kimika, biologia eta geologia, eta haren irakaskuntzarako, ikasteko estrategiaren helmuga dira zientzien kontzeptu nagusiak eta printzipioak; horretarako, ikasleak inplikatzen ditu arazoen konponbidean eta beste zeregin adierazgarri batzuetan, eta aukera ematen die modu autonomoan lan egiteko, beren ikaskuntza eraiki dezaten eta berek sorrarazitako emaitza errealak erdiets ditzaten azken buruan.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Arazoen konponketa, hala eremu zientifikoan nola egunerokoan.
-Grafikoen eta kurben interpretazioa.
-Metodo zientifikoa aplikatzea, bidezkoa denean.
-Ingurumenaren balorazioa eta kutsatzaileen eragina.
-Energia nuklearraren ezaugarriak.
-Oinarrizko prozedura fisiko eta kimikoen aplikazioa.
-Ahozko adierazpeneko ariketak egitea.
-Eritasunei aurrea hartzea.
-Lurzoru motak.
-Indarren irudikapena.
Lanbide modulua: Komunikazioa eta gizartea II.
Kodea: 3012.
Iraupena: 160 ordu.
1. prestakuntza unitatea
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Gaur egungo gizarteen funtsezko ezaugarriak ondorioztatzen ditu horien bilakaera historikoaren azterketatik abiatuta, eta gizarte horien antolaketa sozial, politiko eta ekonomikoaren oinarrizko ezaugarriak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Bereizi da nolako ondorioak dituzten, gaur egungo gizarteen antolaketarentzat, oinarri izan diren joera ideologikoek, eta denboran eta espazioan kokatzen dira.
b) Gaur egungo harreman ekonomikoen eredu globalizatua baloratu da, berrikuntza teknologikoen eta ekoizpen jarduera antolatzeko sistemen ondorioz gertatu diren eraldaketa ekonomikoak aztertuz.
c) Gaur egungo antolaketa sozialaren ezaugarriak kategorietan sailkatu dira, egungo populazioaren egitura eta harreman sozialak eta denbora aldian izandako bilakaera aztertuz.
d) Gaur egungo nazioarteko harremanen bilakaera aztertu da, eta zergatien eta ondorioen azalpenak prestatu dira, egungo gatazken gainean nork bere iritziak izan ahal ditzan.
e) Europako espazioa bateratzeko prozesua baloratu da, prozesu horren bilakaera aztertuz eta Europar Batasuneko herrialdeen politika nazionaletan duen eragina azalduz.
f) Gertaera historiko orokorren bilakaera Espainiar Estatuaren bilakaera historikoarekin lotu da, bilakaeraren faseak, gatazka nagusiak eta egungo egoera identifikatuz.
g) Arte garaikidearen funtsezko ezaugarriak eta orain arte izandako bilakaera identifikatu dira, nork bere iritzi eta irizpide estetikoak eratu ahal izateko.
h) Tituluari dagozkion ekoizpen sektoreen edo sektorearen bilakaera aztertu da, antolaketa eta teknologia sistemetan izandako eraldaketak eta bilakaeraren mugarri nagusiak deskribatuz.
i) Jarraibideen araberako tresnak prestatu dira informazioa bildu eta zabaltzeko, egindako ikaskuntzen ebaluazioa egin ahal izateko horien bidez, betiere hiztegi zehatza erabiliz.
j) Norberaren ahaleginarekin eta elkarlanarekin bat heldu diren portaerak garatu dira.
2. Sistema demokratikoaren oinarrizko printzipioak baloratzen ditu, haren erakunde politiko eta ekonomikoak eta instituzioak zein diren aztertzen du, eta haien jokaera printzipio horien araberakoa izateko behar diren jarduketa ildoak ondorioztatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren oinarrizko printzipioak ezagutu dira, baita eskubide horiek gaurko munduan duten egoera ere, eta eguneroko bizitzarako inplikazioa baloratu da.
b) Printzipio gidariak, nazioarteko erakunde nagusien funtzionamendu arauak eta erakundeak aztertu dira, eta munduko gatazketan duten zeregina juzgatu.
c) Gatazken bitartekaritzan eta konponketan duen garrantzia baloratu da, eredu demokratikoa hedatzeari begira, nork bere irizpide arrazoituak garatuz gatazken konponbiderako.
d) Espainiako eredu demokratikoaren funtsezko ezaugarriak juzgatu dira, eta eredu hori zein ingurune historikotan garatu den baloratu.
e) Ingurune hurbileko harreman pertsonal eta sozialetan bereizkeriarik ezaren printzipioa izatea baloratu da, norberaren eta besteen portaerak juzgatuz eta jarrerak printzipio horri lotutako eskubide eta betebeharretara egokitzeko jarraibideak eta ekintzak ondorioztatuz.
f) Jarraibideen araberako informazio antolatua prestatu da, elkarlaneko egoeretan eta iritziak erkatu behar direnean erabiltzeko.
3. Komunikazio estrategiak erabiltzen ditu ahozko informazioa interpretatu eta jakinarazteko gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H); horretarako, entzute aktiboaren printzipioak, konposiziorako estrategia arrazoituak eta arau linguistiko zuzenak erabiltzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Entzute aktiboaren teknikak aplikatu dira zenbait iturritatik iristen diren ahozko mezuak aztertzeko.
b) Ahozko komunikazioaren komunikazio asmoa eta gaiaren egitura ezagutu dira, izaten ahal diren erantzunak baloratuz.
c) Hitzik gabeko komunikazioaren elementuak zuzen erabili dira arrazoibideetan eta azalpenetan.
d) Hizkuntzaren erabilerak eta mailak eta ahozko mezuak ulertu eta osatzeko hizkuntza arauak aplikatu dira, eta erabilera diskriminatzaileak baloratu eta berrikusi.
e) Gramatikaren terminologia zuzena erabili da jarduera gramatikal proposatuak ulertzean eta haiek ebaztean.
4. Komunikazio estrategiak erabiltzen ditu idatzizko informazioa jakinarazteko gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H); horretarako, analisi, sintesi eta sailkapen estrategiak aplikatzen ditu, modu egituratuan, geroz eta konplexutasun handiagoa duten testuen konposizio autonomoan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moten ezaugarri nagusiak baloratu eta aztertu dira, haien egokitasunari dagokionez egin gogo den lanerako.
b) Askotariko bilaketa teknikak erabili dira idatzizko testu bat ulertzeko, edukiak berrinterpretatzeko estrategiak aplikatuz.
c) Ulermenezko irakurketako estrategiak modu sistematikoan aplikatu dira testuen ulermenean, izaten ahal diren erabilera diskriminatzaileez oharturik.
d) Idatzizko testu baten edukia laburtu da, eta ideia nagusia, bigarren mailakoak eta komunikazio helburua atera eta lortutako ondorioak berrikusi eta birformulatu dira.
e) Erabilera akademiko edo profesionaleko idatzizko testu batzuen egitura aztertu da, eta hizkuntzaren erabilerak eta mailak, eta horiek prestatzeko jarraibideak ezagutu dira.
f) Gramatikaren eta ortografiaren arau nagusiak aplikatu dira testuak idazteko, ateratzen den testua argia eta zehatza eta formatuari eta komunikazio inguruneari egokitua izan dadin.
g) Jarraibide sistematizatuak garatu dira testu idatziak prestatzean, komunikazio idatzia hobetu ahal izateko.
h) Idazlanak aurkezteko jarraibideak aztertu dira, edukia, formatua eta hartzailea kontuan harturik, hiztegi zuzena erabiliz hizkuntza arauen eta hautatu diren erabileren arabera.
i) Egitura gramatikalak ulertzeko eta aztertzeko jarduerak gauzatu dira, eta egindako inferentzien zehaztasuna eta baliozkotasuna frogatu.
5. XIX. mendetik gaur egun arteko literaturaren testuak irakurtzen ditu, gaztelaniazko literaturaren adierazgarriak, eta, hala balegokio, euskarazko literaturarenak ere bai, lehen hizkuntza gisa (1H), eta egilearen asmoa ezagutu eta ingurune historiko, soziokultural eta literarioarekin erlazionatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gaztelaniazko, eta, hala balegokio, euskarazko literaturaren mugimenduak deskribatu dira aztertutako aroan, eta lan adierazgarrienak ezagutu.
b) Hizkuntzaren egitura eta erabilera baloratu dira mailari egokitutako literatur lanen irakurketa pertsonalean, literatur lana bere testuinguruan kokatuta, eta jarraibideen araberako tresnak erabiliz.
c) Iritzi pertsonal oinarrituak adierazi dira literatur lanetan hautemandako alderdiei buruz.
d) Literatur testuak aztertzeko estrategiak aplikatu dira, gaiak eta motiboak eta elementu sinbolikoak ezagutuz eta, halaberean, baliabide estilistiko nabarmenen funtzionaltasuna.
e) Informazioa eman da egile edo lan bati buruz edo gaztelaniazko literaturako eta, hala badagokio, euskarazko literaturako garai bati buruz, kasuan kasuko informazioa modu analitikoan jasoz.
Edukiak.
Gaur egungo gizarteen balorazioa:
-Sistema demokratikoen eraikuntza:
Ilustrazioa eta haren ondorioak.
Gizarte liberala.
Gizarte demokratikoa.
-Egitura ekonomikoa eta haren bilakaera:
Antolaketa ekonomikoaren printzipioak. Gaur egungo ekonomia globalizatua.
Bigarren globalizazioa.
Hirugarren globalizazioa: garapenaren arazoak.
Bertako ekoizpen sektorearen bilakaera.
-Nazioarteko harremanak:
Herrialde boteretsuak eta gatazka koloniala.
Europako gerra zibila.
Deskolonizazioa eta gerra hotza.
Gaur egungo mundu globalizatua.
Espainia harremanen egungo esparruan.
-Europaren eraikuntza.
-Arte garaikidea:
Kanon klasikoaren haustura.
Zinema eta komikia masen entretenimendu gisa.
-Informazioaren tratamendua eta prestaketa hezkuntzako jardueretarako:
Elkarlana.
Aurkezpenak eta argitalpenak web bidez.
Gizarte demokratikoen balorazioa:
-Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala:
Giza eskubideak eguneroko bizitzan.
Gaur egungo nazioarteko gatazkak.
-Espainiako eredu demokratikoa:
Espainia demokratikoaren eraikuntza.
Espainiako Konstituzioa. Printzipioak.
Bereizkeriarik ezaren printzipioa eguneroko bizikidetzan.
-Gatazkak konpontzea.
-Informazioaren tratamendua eta prestaketa hezkuntzako jardueretarako:
Elkarlanerako prozesuak eta jarraibideak.
Kazetaritzako informazioa eta bestelakoa biltzeko jarraibideak.
Informazioa prestatu eta aurkeztea eztabaida jardueretarako.
Funtzionamendu arauak eta jarrerak iritziak erkatzen direnean.
Ahozko komunikazioko estrategiak erabiltzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H):
-Ahozko testuak.
-Entzute aktiboko teknikak ahozko testuak ulertzeko.
-Ideiak eta argudioak azaltzea ikaskuntza jardueretan:
Edukiak antolatu eta prestatzea: ilazioa, segida eta koherentzia.
Egitura.
-Arau linguistikoak aplikatzea ahozko komunikazioan:
Esaldiaren antolaketa: oinarrizko egitura gramatikalak.
Koherentzia semantikoa.
Ikus-entzunezko baliabideak erabiltzea.
Idatzizko komunikazioko estrategiak erabiltzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz, lehen hizkuntza gisa (1H):
-Lanak, txostenak, saiakerak eta beste testu akademiko eta zientifiko batzuk.
-Kontuan hartu beharreko alderdi linguistikoak:
Hizkuntzaren komunikazio erregistroak; horien erabilera baldintzatzen duten faktoreak.
Espainiako hizkuntza aniztasuna.
Forma deiktikoen aldaketak egoeraren arabera.
Zuzeneko eta zeharkako estiloa.
-Irakurketako estrategiak testu akademikoekin.
-Testu idatziak aurkeztea.
-Testu idatzien azterketa linguistikoa:
Testu lokailuak: zergatia, ondorioa, baldintza eta hipotesia.
Aditz formak testuetan. Aditz-perifrasien aspektuzko balioak.
Sintaxia: osagarriak; esaldi konposatuak.
Entzulearen interesa hobetzeko estrategiak.
XIX. mendetik aurrerako literatur testuak interpretatzea gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz lehen hizkuntza gisa (1H):
-Literatur obra bat irakurtzean informazioa biltzeko tresnak.
-Literatura generoen arabera.
-XIX. mendetik gaur egun arteko literaturaren eboluzioa gaztelaniaz, eta, hala balegokio, euskaraz lehen hizkuntza gisa (1H).
2. prestakuntza unitatea
1. Ahozko informazioa ingelesez, eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H), interpretatu eta komunikatzeko estrategiak erabiltzen ditu, entzute aktiboaren printzipioak aplikatuz, eta prestatzen ditu luzera txikiko ahozko aurkezpenak, argiak eta ongi egituratuak, esparru pertsonal eta profesionalean maiz agertzen diren eta ohikoak eta zehatzak diren gai eta alderdiei buruz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Modu sistematikoan aplikatu dira entzute aktiboaren estrategiak jasotako mezuen ulermen orokor eta berariazkorako, elementu guztiak ulertu beharrik izan gabe.
b) Mezu zuzenen komunikazio asmoa identifikatu da, edo esamoldeen, esaldien, hitzen eta diskurtsoaren markatzaile egituratzaileen sail mugatu bat (irekitzekoak, jarraipena ematekoak eta ixtekoak) erabiliz.
c) Ahozko testuaren zentzu orokorra eta ideia nagusiak eta oinarrizko egitura gramatikalak identifikatu dira perpaus errazetan, maiz gertatzen diren eta aurreikusteko moduko eduki zehatzak izaten dituzten ohiko egoeretan.
d) Funtsezko ezaugarri fonetikoak eta intonaziokoak identifikatu dira, laguntzen baitute mezuaren zentzu orokorra eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak ulertzen.
e) Ahozko konposizio eta aurkezpen laburrak egin dira gidoi egituratu baten arabera, testu mota bakoitzaren formatua eta ezaugarriak aplikatuz, betiere esparru pertsonal edo profesionalekoak.
f) Oinarrizko egitura gramatikalak eta diskurtsoaren markatzaileak erabili dira, diskurtsoa hasi, josi, antolatu eta bukatzeko, maiz gertatzen diren eta alderdi zehatzak izaten dituzten ohiko egoeretan.
g) Arrazoizko intonazio eta ahoskera erabiliz adierazi da informazioa, eta etenak eta zalantza txikiak onartu dira.
h) Gogoetazko jarrera eta jarrera kritikoa agertu da edozein bereizkeria mota dakarren informazioaren gainean.
i) Atzerriko hizkuntza, eta, hala balegokio, euskara erabiltzen duten herrietako gizarte harremanetan ohikoenak diren arauak identifikatu dira.
j) Atzerriko hizkuntza, eta, hala balegokio, euskara erabiltzen duen komunitatearen eta lantokiaren ohiturak edo eguneroko jarduerak identifikatu dira.
k) Jarrera eta portaera profesional nagusiak identifikatu dira lanbidearen esparruko ohiko komunikazio egoeretan.
2. Solasaldi errazak izaten ditu ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz bigarren hizkuntza gisa (2H), esparru pertsonalean eta profesionalean izaten diren ohiko egoera zehatzetan, komunikaziorako oinarrizko estrategiak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Solasean aritu da, esparru pertsonal eta profesionalean maiz izaten diren gai eta alderdi zehatzei buruzko gidoi bati jarraikiz.
b) Entzun egin da eta solasean aritu, esparru pertsonal eta profesionaleko elkarrekintza erraz eta ohikoetan, informazioa halako xehetasun batekin eskatuz eta emanez.
c) Elkarrekintza mantendu da, funtsezko komunikazio estrategia batzuk erabiliz interesa eta ulermena erakusteko.
d) Konpentsazioko estrategiak erabili dira, atzerriko hizkuntzan, eta, hala balegokio, euskaran, bigarren hizkuntza gisa (2H), ikasleak dituen gabeziak berdintzeko (parafraseatzea, gorputz hizkuntza, ikus-entzunezko laguntzak).
e) Egitura gramatikal eta perpaus errazak erabili dira, baita ohiko esamolde, esaldi eta hitzen eta diskurtsoaren markatzaile linealen funtsezko errepertorio mugatua ere.
f) Halako argitasun batez mintzatu da, arrazoizko intonazio eta ahoskera ulerterraza erabiliz, eta eten eta zalantza batzuk onartu dira.
3. Ingelesezko eta, hala balegokio, bigarren hizkuntza gisa (2H), euskarazko testu labur eta errazak prestatzen ditu halako xehetasun batez, esparru pertsonalean eta profesionalean ohikoak diren komunikazio egoeretan, ulermenezko irakurketako estrategiak aplikatuz eta konposizioko estrategia sistematikoak garatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Testua irakurri eta generoaren funtsezko ezaugarriak eta haren egitura ezagutu dira, eta eduki orokor eta berariazkoa interpretatu da haren elementu guztiak ulertu beharrik izan gabe.
b) Beste modu batean antolatutako testuaren oinarrizko komunikazio asmoa identifikatu da.
c) Egitura gramatikal eta perpaus errazak identifikatu dira eta, orobat, esamolde, esaldi, hitz eta diskurtsoaren markatzaile oinarrizko eta linealen errepertorio mugatua, maiz eta aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoera zehatzetan.
d) Konplexutasun gutxiko egitura gramatikalak dituzten esaldi, perpaus eta testu errazak osatu dira, komunikazio asmoa kontuan harturik, aurreikusteko moduko edukiekin gertatu ohi diren egoera zehatzetan.
e) Testu labur eta errazak prestatu dira, komunikazio asmo baterako egokiak, perpausak lotzeko ohikoenak diren lokailuak erabiliz.
f) Arau gramatikal, ortografiko eta tipografikoak errespetatu dira, testuak berrikusi eta zuzentzeko jarraibide sistematiko eta zehatzei jarraikiz.
g) Gogoetazko jarrera eta jarrera kritikoa agertu da edozein bereizkeria mota dakarren informazioaren gainean.
Edukiak.
Eguneroko ahozko testuen interpretazioa eta komunikazioa ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Ahozko testu labur eta errazetan ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereiztea.
-Pertsonen, tokien, oinarrizko zerbitzuen, gauzen eta kudeaketa errazen alderdi zehatzak deskribatzea.
-Esparru pertsonal, publiko eta profesionaleko esperientziak.
-Oraingo, lehengo eta etorkizuneko gertakari eta esperientziak narratzea.
-Esparru pertsonal eta profesionaleko eguneroko hitz-truke eta kudeaketetan moldatzeko hitzak, esaldiak eta esamoldeak.
-Baliabide gramatikalak:
Aditz denbora eta forma bakun eta konposatuak.
Ohiko egoerei lotutako komunikazio funtzioak.
Hizkuntzaren funtsezko elementuak.
Diskurtsoaren markatzaileak.
Konplexutasun gutxiko mendeko perpausak.
-Ulertze eta entzute aktiboko estrategiak.
-Zailtasun handiagoa duten multzo fonikoen edo fonemen ahoskera.
-Erregistro egokiak erabiltzea gizarte harremanetan.
Elkarrekintza solasaldietan ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Elkarrekintzaren estrategiak solasaldi bat mantendu eta jarraitzeko.
-Esaldi estandarizatuak erabiltzea.
Mezu idatzi errazak interpretatu eta prestatzea ingelesez eta, hala balegokio, euskaraz, bigarren hizkuntza gisa (2H):
-Zailtasun gutxiko mezuen informazio orokorra eta berariazkoa, betiere esparru pertsonal eta profesionaleko eguneroko eta oinarrizko gaiei buruz.
-Idatzizko testu labur eta ongi egituratuak prestatzea.
-Esparru pertsonal eta profesionalean egunerokoak, beharrezkoak, errazak eta zehatzak diren hitz-truke eta kudeaketetan moldatzeko lexikoa.
-Ikasleen lanbide arloko berariazko terminologia.
-Baliabide gramatikalak:
Diskurtsoaren markatzaileak.
Perpaus bakun eta konposatuak erabiltzea hizkuntza idatzian.
-Irakurria ulertzeko estrategiak eta teknikak.
-Testuaren oinarrizko propietateak.
-Arau soziokulturalak esparru pertsonal eta profesionaleko harremanetan, eguneroko egoeretan.
-Mezua planifikatzeko estrategiak.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honek laguntzen du etengabeko ikaskuntzarako gaitasunak eskuratzen, eta prestakuntza ematen du, metodo zientifikoaren urratsei jarraikiz eta gaur egungo munduan giza jarduerei lotuta dauden gertakari nagusiak aztertuz eta gaztelaniaz eta, hala dagokionean, euskaraz behar besteko komunikazio estrategiak garatuz, ikasleek aukera gehiago izan dezaten beren garapen pertsonal, sozial eta profesionala hobetzeko, baita ohiko egoera desberdinetan ingelesez komunikatzen hasteko ere.
Modulu honek bere baitan hartzen ditu zenbait irakasgai, hala nola gizarte zientziak, gaztelania eta, hala dagokionean, euskara, eta ingeles literatura eta hizkuntza, eta haren irakaskuntzarako, ikasteko estrategiaren helmuga dira: espazio eta denborako azterketa egiteko tresnak eskuratzea, ahozko eta idatzizko testuen tratamendua, mezu egituratuak prestatzea eta beste gizarte batzuekiko errespetua. Horri begira, ikasleak zeregin adierazgarrietan inplikatzen ditu, eta aukera ematen die modu autonomoan eta elkarlanean lan egiteko, beren ikaskuntza eraiki dezaten eta berek sorrarazitako emaitza errealak erdiets ditzaten azken buruan.
Moduluaren gaitasunak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Prestakuntzarako plan pertsonalizatu bat zehaztea, helburu izanen duena ikaslearen parte-hartze aktiboa lortzea bere prestakuntza prozesuan, non ikaskuntzen praktika eta funtzionaltasuna continuum bat izanen diren, ikasleek egiten dituzten jarduerak errazteko.
-Norberaren autonomia eta ekimena bultzatzea une oroz, estrategia egokiak erabili ahal izateko esparru soziolinguistikoan.
-Trebetasun sozialak garatzeari buruzko dinamikak egitea, diziplinaren ohiturak eta banaka eta taldeka lan egitekoak garatu eta finkatzeko.
-Nork bere eskura dituen estrategiak, baliabideak eta informazio iturriak erabiltzea, norberaren inguruko errealitateari buruzko azalpen arrazoituak osatzeko beharrezkoa den informazioaren balorazioaz hausnarketa egiten laguntzeko.
-Ikasle guztiek informaziorako aukera izanen dutela bermatzea, informazioaren eta komunikazioaren teknologien erabilera sustatuz.
-Metodo orohartzaileak erabiltzea (proiektuak, interes zentroak, besteak beste), gaitasunak eta edukiak integratu ahal izateko; zehazki, lan metodologia bat erabiltzea gaur egungo garaiarekin erlazionatzeko, horrela ikasleei errealitate pertsonal, sozial eta profesionalera egokitzen laguntzeko.
-Ahal dela profil profesionalaren ondoriozko gaitasunekin lotzen diren jarduerak programatzea, eta inguruneko eskari profesionalei egokitzea.
Gizarte Zientziei dagokienez, moduluaren helburuak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Jakintzen integrazioa, gizarte zientziei loturiko fenomeno bat diziplina anitzeko ikuspegiarekin aztertu ahal izateko, horrela gizarteen aniztasuna baloratzen ikasteko.
-Jarduketa estrategiak eta trebetasunak eta norberaren eskura dauden informazio iturriak eta baliabideak erabiltzea, metodo zientifikora hurbiltzeko eta lortzen den informazioa antolatzeko, horrela hezkuntza lanean integratzen laguntzeko.
-Iraganaren arrastoaz ohartzea eguneroko bizitzan, giza taldeek denboran zehar izandako aldaketak eta eraldaketak baloratuz.
-Gaur egungo gizartearen arazoak baloratzea eskuragarri dagoen informazioaren azterketatik abiatuta, eta nork bere hipotesi arrazoituak zehaztea ikaskuntzako egoeran ikusitako gertakariak azaltzeko.
-Arteetarako gustua hezteko eta estimaziorako eta sormenerako gaitasunak bultzatzea, hautatutako lan eta adierazpen artistikoekin zerikusia duten edukiak eta jarduerak garatzearen bitartez.
Hizkuntzak ikasteari dagokionez, moduluaren helburuak lortzeko, honako jarduketa ildo hauek landu beharko dira irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan:
-Hizkuntza erabiltzea ahozko eta idatzizko mezuak interpretatu eta prestatzeko, komunikazio eta testu egoera desberdinetan erabiliz.
-Bizitza pertsonal, sozial eta profesionaleko egoeretara egokitutako hiztegia baliatzea, bidea emanen duena moduluan erabilitako edukiak, jarduerak eta adibideak zehazteko.
-Autoikaskuntza errazten duten estrategia didaktikoak hautatu eta gauzatzea, hizkuntza ahal den komunikazio egoera errealenetan erabiltzera daramatenak, informazioaren eta komunikazioaren teknologien ahalbideak erabiliz (posta elektronikoa, SMSak, Internet, sare sozialak, besteak beste).
-Komunikazio teknikak erabiltzea elkarlana bultzatzeko, horrek aukera emanen baitu inteligentzia kolektiboaren kontzeptua eta horrek esparru profesionalarekin duen lotura garatzeko.
-Gaur egungo gizarteen bereizgarri den kultur eta ohitura aniztasuna baloratzea, bereziki ingelesez hitz egiten duten kulturen eremuan.
-Irakurtzeko ohiturak eta norberaren irizpide estetikoak sortzea, horien bidez literatur ekoizpenaz gozatu ahal izateko, sakonago gaztelaniazko ekoizpenari eta, hala dagokionean, euskarazkoari dagokienez.
Lanbide modulua: Lantokietako prestakuntza.
Kodea: 3058.
Iraupena: 240 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Lurra prestatzen du, eta laboreak landatu eta ereiten; ekipamenduak erabiltzen ditu, eta ezarritako zehaztapenei jarraitzen die.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lurra prestatzeko eta laboreak landatzeko eta ereiteko jarraibideak ulertu dira, eta ezarritako ordenan egiten ditu.
b) Ekipamenduak eta lanabesak behar bezala garbitu eta prestatzeko lanak egin dira.
c) Lurra prestatzeko lanak egin dira, hala nola, sasiak kendu, garbitu, ongarritu eta medeatu, eta ekipamenduak trebetasunez erabili dira.
d) Itzalpeak, tunelak, lur-estalkiak, berotegiak, ureztatzeko sistemak edo beste azpiegitura batzuk jartzeko materialak paratu dira.
e) Landare material mota batzuk erein, landatu edo birlandatu dira, eta hazia edo landareak ongi sartu direla ziurtatu da.
f) Errendimendu egokia lortu da, bai kalitatean bai denboran.
g) Egiten duen lanaz arduratu da, eta badu ekimena.
2. Labore, parke, lorategi eta berdeguneak ureztatu, ongarritu eta produktu fitosanitarioekin tratatzen ditu, eta ekipamenduak prestatzen eta erabiltzen ezarritako prozeduren arabera.
Ebaluazio irizpideak:
a) Modu uniformean eta behar adina urez ureztatu da, ureztaketa automatikoaren mekanismoak erabiliz.
b) Ongarria berdin-berdin eta behar den dosian eta garaian bota da.
c) Produktu fitosanitarioak nahastu, prestatu eta aplikatu dira, ezarritako moduan eta proportzioan.
d) Tratamendu fitosanitarioen eraginkortasuna egiaztatu da.
e) Zurkaizketa lana egin da, esku artean den laborearen arabera.
f) Laboreak eta esleitutako espezieak inausi dira.
g) Laborearen arabera, bilketa lanak egin dira, bildutakoa kaltetu gabe.
h) Belardiak eta soropilak mantentzeko lanak egin dira.
i) Makinak erabili dira modu ordenatuan, txukun, zehaztasunez eta segurtasunez, prozedura eta teknika egokiak aplikatuz.
3. Landareen ekoizpen eta mantentze-lanak egiten ditu, eta ezarritako ekipamenduak prestatzen eta erabiltzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lurra prestatzeko eta landare espezieak landatzeko eta ereiteko jarraibideak ulertu dira, eta ezarritako ordenan egiten ditu.
b) Ekipamenduak eta lanabesak behar bezala garbitu eta prestatzeko lanak egin dira.
c) Lurra prestatzeko lanak egin dira, hala nola, sasiak kendu, garbitu, ongarritu eta medeatu, eta ekipamenduak trebetasunez erabili dira.
d) Substratuen osagaiak modu homogeneoan eta ezarritako proportzioetan nahastu dira.
e) Landare material mota batzuk erein, landatu edo birlandatu dira, eta hazia edo landareak ongi sartu direla ziurtatu da.
f) Hazia modu uniformean eta behar bezain sakon zabaldu da eta lehenbiziko ureztapena egin da, materiala landatu ondoren.
g) Birlandaketak egin dira, landareen bideragarritasuna bermatuz.
h) Hazitegiak bakandu dira, landaretxoak garatuko direla bermatuz.
i) “Zurkaitzak” jarri dira, teknika eta baliabide egokiak erabiliz.
j) Errendimendu egokia lortu da, bai kalitatean bai denboran.
4. Loradendan konposizioak prestatzen ditu eta loreekin muntaketak egiten, ezarritako diseinuaren arabera eta irizpide estetikoei jarraikiz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Loradendako materialak eta osagarriak jaso eta sailkatu dira.
b) Lore eta landareak lehortzeko teknikak aplikatu dira.
c) Ordenaz eta garbi lan egin da, ezaugarri eta zailtasun desberdinetako konposizioekin egindako dekorazioak muntatu eta desmuntatzean.
d) Manipulatu egin dira landare, lore edo berde apaingarriak, lan zehatz bakoitzerako egokienak diren prestatze teknikez baliaturik.
e) Egitekoa den lore edo landare konposiziorako euskarria, oinarria, egitura edo ontzia hautatu da.
f) Konposizio bakoitzerako egokiak diren apaingarriak hautatu dira.
g) Egitekoa den konposizio edo lan motarako egokienak diren elementu naturalak hautatu dira, iraunkortasunaren eta bateragarritasunaren irizpideei jarraikiz.
h) Egokitu egin da euskarria, oinarria, egitura edo ontzia, lore-konposizioan jarriko den lehengai motarako egokiena den materialez betez (perlita, gela, lurra, besteak beste).
i) Bezeroari orientazioa eman zaio, gertaldi edo ekitaldi bakoitzerako egokiak diren lore edo landare konposizioei buruz.
j) Laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak aplikatu dira lan horiek egitean.
5. Arriskuen prebentzioari, elikagaien eta ingurumenaren segurtasunari buruzko arauekin bat aritzen da.
Ebaluazio irizpideak:
a) Une oro prebentzioari eta segurtasunari buruzko araudi orokorra bete da, baita enpresak ezarritakoak ere.
b) Lantokian norberaren jardun eremuan dauden arrisku faktoreak eta egoerak identifikatu dira.
c) Jarduerarekin ikusteko duten jarrerak hartu dira laneko eta ingurumeneko arriskuak gutxitzeko.
d) Lan desberdinetarako norbera babesteko ezarri den ekipoa erabili da.
e) Makinak, ekipoak eta instalazioak babesteko dispositiboak erabili dira jardueretan.
f) Prebentzio planaren arabera jokatu da.
g) Lan eremua arriskurik gabe, garbi eta ordenaturik atxiki da.
h) Energiaren kontsumoa eta hondakinen sorrera ahalik eta gehien gutxituz lan egin da.
6. Arduraz jarduten du eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzen da.
Ebaluazio irizpideak:
a) Arretaz bete dira jasotzen diren jarraibideak.
b) Egiten duen lanaz arduratu da eta eraginkortasunez komunikatu da pertsona egokiarekin une bakoitzean.
c) Betekizun eta arau teknikoak bete dira, jardunbide profesionala erakutsi da eta lana arrazoizko denboran bukatu da.
d) Errespetua erakutsi da une oro ezarritako prozedurekiko eta arauekiko.
e) Ezarritako jarraibide eta prozedurekin bat antolatu da lana, lehentasunaren arabera bete dira eginkizunak eta esku-hartzeetan segurtasuneko eta kalitateko irizpideak erabili dira.
f) Norberaren jarduera gainerako langileekin koordinatu da, eta aurreikusi gabeko edozein aldaketaren, behar garrantzitsuren edo gorabeheraren berri eman da.
g) Lanera puntualtasunez ailegatu da, ezarritako atsedenaldiak hartu dira eta lantokia ez da behar baino lehenago utzi, behar bezala justifikatutako arrazoirik gabe.
Lanbide modulu honek laguntzen du titulu honetako gaitasunak eta helburu orokorrak osatzen, ikastetxean lortu direnak alegia, edo ikastetxean nekez lor daitezkeen gaitasun bereziak garatzen.
| <table border=1 cellpadding=0> <tr> <td > <table border=1 cellpadding=0 > <tr> <td > &lt;table border=1 cellpadding=0&gt; &lt;tr&gt; &lt;td &gt; &amp;lt;table border=1 cellpadding=0 &amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;lt;table border=1 cellpadding=0&amp;amp;gt;&amp;nbsp; &amp;amp;lt;tr&amp;amp;gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;lt;td&nbsp;&nbsp; &amp;amp;gt;&amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;table border=1 cellpadding=0 &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;table border=1 cellpadding=0&amp;amp;amp;amp;gt;&amp;amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;amp;gt;&amp;amp;amp;nbsp;&amp;amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;td&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;amp;gt;&amp;amp;amp;nbsp;&amp;amp;amp;nbsp; 3. ERANSKINA &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;nbsp;&amp;amp;amp;nbsp; LANBIDE MODULUEN ETA&nbsp;&nbsp; GAITASUN&amp;nbsp;&amp;nbsp; UNITATEEN ARTEKO LOTURA &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;nbsp;&amp;amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;amp;gt;&amp;amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;amp;lt;/table&amp;amp;amp;amp;gt; &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;amp;nbsp; &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; GAINDITUTAKO&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; LANBIDE MODULUAK &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; GAITASUN&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UNITATE&amp;nbsp;&amp;nbsp; EGIAZTAGARRIAK &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3050.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta&nbsp;&nbsp; tratamenduak egitea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC0518-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Laguntza&amp;nbsp;&amp;nbsp; lanak egitea &nbsp;&nbsp;nekazaritzako laboreak ureztatzeko, ongarria emateko&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; eta&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; tratamenduak aplikatzeko. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3051.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Lurra prestatu eta laboreak erein eta&nbsp;&nbsp; landatzeko laguntza&amp;nbsp;&amp;nbsp; lanak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC0517-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Laguntza&amp;nbsp;&amp;nbsp; lanak&nbsp;&nbsp; egitea lurra prestatu eta nekazaritzako laboreak erein eta&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; landatzeko. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3053.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Mintegietan eta lorezaintza zentroetan&nbsp;&nbsp; landareak ekoitzi eta&amp;nbsp;&amp;nbsp; mantentzeko&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; oinarrizko lanak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC0520-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; Mintegietan eta lorezaintza&nbsp;&nbsp; zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; laguntza lanak&nbsp;&nbsp; egitea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3054.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Lore eta landareekin konposizioak&nbsp;&nbsp; prestatzeko laguntza lanak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC1114-1: Lore&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; eta&amp;nbsp;&amp;nbsp; landareekin&nbsp;&nbsp; konposizioak prestatzeko laguntza lanak egitea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC1115-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Loradendan jendea&nbsp;&nbsp; hartu eta&amp;nbsp;&amp;nbsp; zerbitzuak ematea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3055.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Lorategi, parke eta berdeguneen&nbsp;&nbsp; instalazioko oinarrizko lanak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC0521-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; Lorategiak, parkeak&nbsp;&nbsp; eta berdeguneak instalatzeko laguntza lanak egitea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3056.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Lorategiak, parkeak eta berdeguneak&nbsp;&nbsp; mantentzeko oinarrizko&amp;nbsp;&amp;nbsp; lanak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC0522-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; Lorategiak, parkeak&nbsp;&nbsp; eta berdeguneak mantentzeko laguntza lanak egitea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;tr&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;td&amp;nbsp;&amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; 3057.&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Loradendako materialak. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;td &amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC1112-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; Mantentze-lanetako&nbsp;&nbsp; laguntza lanak egitea loradendako instalazioetan,&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp;&amp;nbsp;&amp;nbsp; makinerian,&nbsp;&nbsp; ekipoetan eta tresnetan. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; UC1113-1:&amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; Loradendako&nbsp;&nbsp; lehengaiak eta materialak&amp;nbsp;&amp;nbsp; jaso eta egokitzea. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;nbsp;&amp;amp;nbsp; &amp;amp;amp;lt;/td&amp;amp;amp;gt;&amp;amp;nbsp;&nbsp;&nbsp; &amp;amp;amp;lt;/tr&amp;amp;amp;gt; &amp;amp;amp;lt;/table&amp;amp;amp;gt; &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;amp;nbsp; &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; 4. ERANSKINA &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; IRAKASLEAK &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; A)&amp;nbsp;&amp;nbsp; Esleitutako irakaslana. &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; Sektore&amp;nbsp;&amp;nbsp; publikoan, lanbide profilari lotutako&nbsp;&nbsp; lanbide moduluak eman ahal izateko,&amp;nbsp;&amp;nbsp; honako hauek izanen dira irakasleen&nbsp;&nbsp; espezialitateak: &nbsp;&nbsp; &amp;nbsp;&amp;nbsp; &amp;amp;lt;/td&amp;amp;gt;&amp;nbsp; &amp;amp;lt;/tr&amp;amp;gt; &amp;amp;lt;/table&amp;amp;gt; &nbsp;&nbsp; &amp;amp;nbsp; &nbsp;&nbsp; LANBIDE&nbsp;&nbsp; MODULUA &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; IRAKASLEEN&nbsp;&nbsp; ESPEZIALITATEA / BESTELAKOAK &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; IRAKASLEEN&nbsp;&nbsp; ESPEZIALITATEAREN KIDEGOA &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 3050.&nbsp;&nbsp; Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta tratamenduak egitea. &nbsp;&nbsp; 3051.&nbsp;&nbsp; Lurra prestatu eta laboreak erein eta landatzeko laguntza lanak. &nbsp;&nbsp; 3053.&nbsp;&nbsp; Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko&nbsp;&nbsp; oinarrizko lanak. &nbsp;&nbsp; 3054.&nbsp;&nbsp; Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak. &nbsp;&nbsp; 3055.&nbsp;&nbsp; Lorategi, parke eta berdeguneen instalazioko oinarrizko lanak. &nbsp;&nbsp; 3056.&nbsp;&nbsp; Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko oinarrizko lanak. &nbsp;&nbsp; 3057.&nbsp;&nbsp; Loradendako materialak. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; -Nekazaritzako&nbsp;&nbsp; ekoizpeneko lanak eta ekipoak. &nbsp;&nbsp; -Irakasle&nbsp;&nbsp; espezialista. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; -Lanbide&nbsp;&nbsp; Heziketako irakasle teknikoa. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 3058.&nbsp;&nbsp; Lantokietako prestakuntza. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; -Nekazaritzako&nbsp;&nbsp; ekoizpeneko lanak eta ekipoak. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; -Lanbide&nbsp;&nbsp; Heziketako irakasle teknikoa. &nbsp; &nbsp;&amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt; &amp;lt;/table&amp;gt; &amp;nbsp; B) Ikastetxe pribatuetarako behar diren titulazioak. Titulartasun pribatuko ikastetxeetan edo hezkuntzakoak ez diren administrazioen titulartasun publikoa dutenetan, honako titulazio hauek beharko dira lanbide moduluak emateko: &lt;/td&gt; &lt;/tr&gt; &lt;/table&gt; &nbsp; LANBIDE MODULUAK </td> <td > TITULAZIOAK </td> </tr> <tr> <td > 3050. Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta tratamenduak egitea. 3051. Lurra prestatu eta laboreak erein eta landatzeko laguntza lanak. 3053. Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko oinarrizko lanak. 3054. Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak. 3055. Lorategi, parke eta berdeguneen instalazioko oinarrizko lanak. 3056. Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko oinarrizko lanak. 3057. Loradendako materialak. 3058. Lantokietako prestakuntza. </td> <td > -Lizentziaduna, ingeniaria, arkitektoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk. </td> </tr> </table> C) Irakaslanari dagokionez baliokideak diren titulazioak. Titulartasun pribatuko ikastetxeetan edo hezkuntzakoak ez diren administrazioen titulartasun publikoa dutenetan, lanbide moduluak emateko, honako titulazio hauek emanen dute gaitasuna irakasteari begira: </td> </tr> </table>
LANBIDE MODULUAK | TITULAZIOAK |
| 3050. Laboreetan ureztapena, ongarritzea eta tratamenduak egitea. 3051. Lurra prestatu eta laboreak erein eta landatzeko laguntza lanak. 3053. Mintegietan eta lorezaintza zentroetan landareak ekoitzi eta mantentzeko oinarrizko lanak. 3054. Lore eta landareekin konposizioak prestatzeko laguntza lanak. 3055. Lorategi, parke eta berdeguneen instalazioko oinarrizko lanak. 3056. Lorategiak, parkeak eta berdeguneak mantentzeko oinarrizko lanak. 3057. Loradendako materialak. 3058. Lantokietako prestakuntza. | -Diplomaduna, ingeniari teknikoa, arkitekto teknikoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk. |
5. ERANSKINA
IRAKASLEKUAK ETA EKIPAMENDUAK
A) Irakaslekuak.
Heziketa ziklo honetako ikasketak emateko behar diren irakaslekuak honako hauek dira:
-Erabilera anitzeko gela.
-Biltegia.
-Lorategi, berotegi eta mintegi eremua.
B) Gutxieneko ekipamenduak.
| Erabilera anitzeko gela | Sarean instalatutako ordenagailuak, proiektagailua eta Internet. Ikus-entzunezko baliabideak. Aplikazio-softwarea. |
| Biltegia | Aitzurrak, arrasteluak, aizturrak, heskai-moztekoak. Ongarritzeko ekipamenduak. Arrosak garbitzekoa, eskuzkoa. Loreen zurtoinak garbitzeko makinak. Zurkaitzak jartzeko makinak. Ureztatzeko eta ureztapen ongarriduna egiteko ekipoak. Ekipo eta produktu fitosanitarioak. Substratuen nahasgailuak. Hedapenerako ekipoak eta mahaiak: sustraitzekoak, hazitegikoak. Ponpaketa ekipoak. Segurtasuneko ekipoak eta baliabideak. |
| Lorategi, berotegi eta mintegi eremua. | Eginen diren irakaskuntza-ikaskuntzako jardueren arabera beharrezkoa dena. |
Iragarkiaren kodea: F1412631
