(ir al contenido)

navarra.es

Castellano | Euskara | Français | English

LEXNAVARRA


Versión para imprimir

Versión en castellano

7/2009 FORU AGINDUA, URTARRILAREN 19KOA, HAURRENTZAKO ETA NERABEENTZAKO SUSTAPENARI, LAGUNTZARI ETA BABESARI BURUZKO ABENDUAREN 5EKO 15/2005 FORU LEGEA HEIN BATEAN GARATZEKO ERREGELAMENDUA ONESTEN DUENA Nota de Vigencia

BON N.º 21 - 18/02/2009



  HAURRENTZAKO ETA NERABEENTZAKO SUSTAPENARI, LAGUNTZARI ETA BABESARI BURUZKO ABENDUAREN 5EKO 15/2005 FORU LEGEA HEIN BATEAN GARATZEKO ERREGELAMENDUA

  I. KAPITULUA. OROTARIKO XEDAPENAK

  II. KAPITULUA. LANGILE ESPEZIALIZATUAK

  III. KAPITULUA. BALORAZIO BATZORDEA

  IV. KAPITULUA. ADMINISTRAZIOAK ZENBAIT JARDUERA, BALIABIDE ETA ESKUHARTZE PRODUKTUTAN

  V. KAPITULUA. BABESIK EZEKO EGOERAK

  VI. KAPITULUA. HARRERA FAMILIA BATEAN

  VII. KAPITULUA. BABES NEURRIEN JARRAIPENA, ALDAKETA ETA IRAUNGIPENA


Atariko

1

2005eko abenduaren 14an Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legea argitaratu zen Nafarroako Aldizkari Ofizialean, argitaratu zenetik hogei egunera indarra hartu zuena.

Foru lege horren azken xedapenetako hirugarrena Foru Komunitateko adingabeen babesaren historian mugarri bat da, xedatzen baitu Nafarroako Gobernuak behar diren xedapenak emanen dituela foru lege hori garatu eta betearazteko, indarra hartu eta bi urteko epean.

Hori betetzeko asmoz, Nafarroako Gobernuak hori garatzeko erregelamendu bat prestatu du, oraingoz hein batekoa, legeak agindua betetzeko eta garatu beharreko arauzko xedapen gehienak garatuz eta arreta zehatzagoa merezi duten kontuak geroko utziz.

2

Erregelamenduak zazpi kapitulu eta azkeneko bi xedapen dauzka.

I. kapituluak 1. eta 2. artikuluak biltzen ditu eta erregelamenduaren xedea eta edukia arautzen. Horren xedea Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legearen zenbait artikuluren erregelamendua garatzea da.

Erregelamenduak, zehazki, arlo hauek arautzen ditu: adingabeak babesteko arloan eskumena duen entitate publikoan diharduten langile espezializatuen araubide juridikoa; Balorazio Batzordearen araubide juridikoa eta prozedurazkoa, babesik ezeko egoera batzuen inguruan txostenak emateko eskumena duen kide anitzeko organoa baita; administrazioaren esku-hartzea jarduera, baliabide eta produktu batzuetan, bereziki, finkagune eta ikuskizun publikoei, aldizkariei, ikus-entzunezko eta telekomunikazio eta telematika arloetako hedabideei, publizitateari, kontsumoari, kautelazko neurriei, babesik ezeko egoerei, familia-harrerari eta, azkenik, babes neurrien jarraipen, aldaketa eta iraungipenari dagokienez.

3

II. tituluak 3. artikulua bailtzen du eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioan adingabeak babesteko arloan eskumena duen entitate publikoan diharduten langileen atxikipena, lanbide ezaugarriak eta eginkizunak ezartzen ditu.

4

III. kapituluak 4. artikulutik 11. artikulura bitarte biltzen ditu eta Balorazio Batzordearen izaera, eginkizunak, kideak eta jarduteko araubidea arautzen ditu. Hark ez ditu bere eginkizunak beteko adingabeak babesteko arloko esku-hartze guztietan, bakar-bakarrik larrienak eta nabarmenenak diren horietan baizik.

Hori horrela, Balorazio Batzordea arautzearen zentzua ez da batzorde horrek baloratu ditzala gero hartuko diren neurri guztiak, espediente guztiak geldiaraziko bailirateke, Familiaren, Haurraren eta Kontsumoaren Zuzendaritza Nagusiak ebazpen asko ere asko ematen baititu, baizik eta batzorde horrek txosten bat eman dezala proposamen larri eta nabarmenenei buruz. Honako hauei buruz zehazki:

a) Txostena ematea babesgabetasunaren adierazpenei eta egoera horien desagertzeei buruz.

b) Txostena ematea babesik ezean dauden adingabeen zaintzaren kudeaketak berarekin dakartzan neurriei buruz.

c) Txostena ematea zaintzaren eta babesteko baliabideen aldaketei buruz.

d) Adingabeak babesteko arloan eskumena duen organoak esleitzen dizkien gainerako eginkizunak.

Hori horrela, arautzea bat etorriko da Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legearen 41. artikuluan xedaturikoarekin.

Bestaldetik, ezin bestela izan, kide anitzeko organoa denez, batzordearen gobernamendua foru lege honetan, Herri Administrazioen Araubide Juridikoari eta Administrazio Prozedura Erkideari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legean eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari buruzko abenduaren 3ko 15/2004 Foru Legean kide anitzeko organoei buruz ematen diren xedapenetan xedaturikoari jarraituz arautuko da.

5

IV. kapituluak 12. artikulutik 17. artikulura bitarte biltzen ditu eta administrazioak jarduera, baliabide eta produktu batzuetan izan beharreko esku-hartzea arautzen du, bereziki finkagune eta ikuskizun publikoei, aldizkariei, ikus-entzunezko eta telekomunikazio eta telematika arloetako baliabideei, publizitateari, kontsumoari eta merkataritzari dagokienez.

Hori horrela, adierazi behar da, neurri horiek beterazteko eta eragina izateko erantzukizuna Foru Komunitateko Administrazioari badagokio ere, erantzukizun hori arloagatik eskumena duen departamentu bakoitzak burutuko duela.

Bestaldetik, zehazki adingabeak ikus-entzunezko eta telekomunikazio eta telematika arloetako baliabideetatik babesteko esparruan, erregelamendua bat dator Nafarroako ikus-entzunezkoen jarduera arautu eta Nafarroako Ikus-entzunezkoen Kontseilua sortu zuen uztailaren 5eko 18/2001 Foru Legearekin eta arlo horretako Estatuko oinarrizko arautegiarekin.

6

V. kapituluak 18. artikulutik 38. artikulura bitarte biltzen ditu eta babesik ezeko egoeraren kontu batzuk arautzen.

Arautegi horren ezaugarri nagusiak honelaxe laburtzen ahal dira:

a) 1. atala. Berehalako laguntza eta kautelazko neurriak (18. eta 19. artikuluak):

Bestaldetik, bi kasu bereizten dira: orotariko esku-hartzea, babesik ezeko egoera baten berri duten guztiak behartzen dituenak, eta kautelazko neurriak, larrialdietan eta salbuespen larrietan.

Artikulu horren funtsa babesik ezeko egoeran dauden agingabeei berehala laguntzea da, une batean behar duten arreta eta babesa emateko.

b) 2. atala. Orotariko xedapenak (22. artikulutik 22. artikulura bitarte):

Babesik ezerako arriskua, babesik ez arina, moderatua eta larria eta babesgabetasuna ebaluatzeko kontuan hartu beharreko irizpideak ezartzen dira eta babes ekintza bakoitzaren helburu, programa eta mailak zehazten.

c) 3. atala. Egoera arriskugarriak (23. artikulutik 26. artikulura bitarte).

Atal honetan babesik ezeko egoerak argi eta garbi zehazten dira, babes sistema iradoki behar duten subsidiariotasun eta proportzionaltasun irizpideei jarraituz, babes neurri zuzenak hartu ahal izateko.

Hori horrela, Estatuko legeetan ezarri eta abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legean bildu zen bereizketa klasikoaren arabera, egoera arriskugarriak daude alde batetik eta babesgabetasun egoerak bestetik. Zehaztasun gehiago ematen dira eta egoera arriskugarriak zabaltzen.

Hori horrela, egoera arriskugariak hiru motakoak izan daitezke: babesik ezerako arrisku arina, moderatua eta larria.

d) 4. atala. Babesik ezeko egoera adierazteko orotariko prozedura (27. artikulutik 34. artikulura):

Izan daitezkeen babesik ezeko egoerak adierazteko orotariko prozedura ezartzen da. Prozedura horrek agingabearen interesa, betiere nagusi dena, eta mota horretako prozedura batek funtsezko eta prozedurazko bermeak ezartzen ditu.

e) 5. atala. Administrazioaren tutela (35. artikulua):

Tutelan aritzeko modua, gauzatzeko lehentasunak, epeak eta kentzeko baldintzak zehazten dira.

f) 6. atala. Borondatezko zaintza (36. eta 37. artikuluak):

Atal honetan borondatezko zaintzan aritzeko modua zehazten da. Alde batetik, haren orotariko araubidea nabari da eta, bestetik, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak babesik ezeko egoeran dauden adingabeen zaintza bere gain har dezakeen kasuak.

7

V. artikulua familia-harreraz ari da (38. artikulutik 52. artikulura).

Arauturiko harreraren ezaugarri nagusiak honelaxe laburtzen ahal dira:

a) Familia-harreraren helburua, orotariko edukia eta ondorioak ezartzen dira.

b) Eskabideen aurkezpena arautu eta aurkeztu beharreko agiriak zehazten dira.

c) Harrerarako printzipio, betebehar eta konpromisoak ezartzen dira eta hori erabakitzeko balorazio irizpideak ere bai.

d) Familia bat harrera baterako gaitzat hartu ahal izateko prozedura ezartzen da eta, zehazki, familia bat egoki edo gaitzat hartzeko ebazpenak balio izateko eta indarra hartzeko epea.

e) Familia hartzailearen eginbehar eta eskubideak arautzen dira eta bermaturiko diru-laguntzak hartzeko aukera eta harreran dagoen adingabearen eginbehar eta eskubideak ere bai.

f) Harreraren iraupena, neurriaren berrikuspena eta adingabearen prestakuntza zehazten dira.

g) Adinez nagusi bihurtzean edo emantzipatzean sostengatzeko jarduketak luzatzeko aukera aintzakotzat hartzen da.

8

VII. kapituluak neurrien jarraipena, aldaketa eta iraungipena aztertzen ditu (53. artikulutik 55. artikulura).

Kapitulu horretan neurrien jarraipena, aldaketa eta iraungipena arautzen da eta, bereziki, familia hartzaileen prestakuntza eta harrerarako ekitaldien sustapena aipatzen dira.

Horrenbestez, Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako Departamentuko kontseilariak proposaturik, Nafarroako Kontseiluaren adostasunarekin eta Nafarroako Gobernuak 2009ko urtarrilaren 19an egindako bilkuran hartutako erabakiarekin bat,

DEKRETATU DUT:

Artikulu bakarra. Erregelamendua onestea.

Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legea hein batean garatzeko Erregelamendua onesten da. Foru dekretu honen eranskinean ematen da haren testua.

Azken xedapenetako lehena. Erregelamendua garatzeko gaitasuna.

Familia, Gazteria, Kirol eta Gizarte Gaietako kontseilariari esku ematen zaio Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legea garatu eta beterazteko behar diren xedapen guztiak emateko.

Azken xedapenetan bigarrena. Indarra hartzea.

Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratzen den egunean hartuko du indarra.

HAURRENTZAKO ETA NERABEENTZAKO SUSTAPENARI, LAGUNTZARI ETA BABESARI BURUZKO ABENDUAREN 5EKO 15/2005 FORU LEGEA HEIN BATEAN GARATZEKO ERREGELAMENDUA

I. KAPITULUA. OROTARIKO XEDAPENAK

1. artikulua . Xedea.

Erregelamendu honen xedea Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legearen zenbait artikuluren erregelamendua garatzea da.

2. artikulua . Edukia.

Erregelamendu honek gai hauek ditu hizpide:

a) Langile espezializatuak.

b) Balorazio batzordea.

c) Administrazioak zenbait jarduera, baliabide eta esku-hartze produktutan.

d) Kautelazko neurriak.

e) Babesik ezeko egoerak.

f) Harrera famila batean.

g) Babes neurrien jarraipena, aldaketa eta iraungipena.

II. KAPITULUA. LANGILE ESPEZIALIZATUAK

3. artikulua . Langile espezializatuak.

1. Adingabeak babesteko arloan lanbide hauek hartuko dira kontuan, Nafarroako Foru Komunitatean adingabeak babesteko eskumena duen entitate publikoari atxikirik: psikologoak, pedagogoak, hezitzaileak, gizarte hezitzaileak, gizarte langileak.

2. Lanbide bakoitzaren berariazko eginkizunak egitura organiko bakoitzari buruz emanen den foru dekretuan ezarriko dira.

3. Administrazio Publikoko arlo juridikoko teknikari batek behar bezala aholkatuko ditu profesional horiek beren eginkizuentan.

III. KAPITULUA. BALORAZIO BATZORDEA

4. artikulua . Izaera eta eginkizunak.

1. Balorazio Batzordea kide anitzeko organo bat da, babesik ezeko egoerak edo gizarte liskarrak eta hartu beharreko babes neurriak adierazteko txostena emateko eskumena duena.

2. Balorazio Batzordea Foru Komunitateko Administrazioan adingabeak babesteko arloan eskumena duen organoaren mende egonen da eta, zehazki, eginkizun hauek eginen ditu:

a) Txostena ematea babesgabetasunei eta egoera horien desagertzeei buruz.

b) Txostena ematea babesik ezean dauden adingabeen zaintzaren kudeaketak berarekin dakartzan neurriei buruz.

c) Txostena ematea zaintzaren eta babesteko baliabideen aldaketei buruz.

d) Erregelamendu bidez agintzen zaizkion beste eginkizun guztiak.

5. artikulua . Osaera Nota de Vigencia.

1. Adingabeak babesteko arloan eskumena duen organoko titularrak, ebazpen baten bidez, izendatuko ditu batzordeko kideak, honako hauek, hain zuzen ere:

a) Batzordeburua: Pertsonen Autonomiarako eta Garapenerako Nafarroako Agentziako zuzendari kudeatzailea.

b) Batzordekideak: Familiaren eta Adingabeen Zuzendariordetzaren titularra, Babesgabetasun Egoeren Balorazio Ataleko eta Zaintza Kudeatzeko eta Neurri Judizialak Betearazteko Ataleko burutzen titularrak eta biei atxikitako Bulegoen titularrak.

c) Batzordekide-idazkaria: Administrazio Publikoko Arlo Juridikoko teknikari bat, adingabeak babesteko arloetan espezializatua.

2. Batzordeak kasuaz arduratzen den lantalde teknikoaren ordezkarien, teknikarien eta adituen laguntza eskatzen ahalko du. Horiek hizpidea izanen dute, baina botorik ez.

6. artikulua . Batzordeko buruaren eginkizunak eta haren ordezpena.

1. Hona hemen buruari dagozkion eginkizunak:

a) Balorazio Batzordea ordezkatzea.

b) Bilkuretara dei egitea eta gai zerrendak finkatzea, gainerako kideen eskaerak kontuan hartuz, bidezko bada.

c) Ohiko eta ohiz kanpoko bilkuretan buru izatea, eztabaidak moderatzea eta, aski justifikatuta dagoenean, haiek bertan behera uztea.

d) Legeak beteraztea eta adingabeen interesa, betiere nagusi dena, bereziki zaintzea.

e) Aktei oniritzia ematea.

f) Batzordeko buru karguari berez dagozkion gainerako eginkizunak.

2. Batzordeko burutza hutsik dagoenean edo burua kanpo edo eri dagoenean edo legezko arrazoiak gertatzean, Adin Txikikoak Babesteko Atala osatzen duten bulegoetako buruek ordeztuko dute, adinari jarraituz.

7. artikulua . Kideen eginkizunak.

Batzordeko kideek eginkizun hauek izanen dituzte:

a) Bilkuretako gai zerrenda eta bertan ageri diren gaiei buruz behar diren argibideak aldez aurretik ezagutzea.

b) Iritziak adieraztea eta proposamenak aurkeztea.

c) Eztabaidetan eta erabakietan parte hartzea. Aktan boto partikularra eta horren zergatikoak adierazten ahalko dituzte.

d) Batzordeari esleituriko eginkizunak behar den moduan egiteko behar diren orotariko argibideak lortzea.

e) Galderak eta eskaerak egitea.

f) Karguari berez dagozkion gainerako eginkizunak.

8. artikulua . Batzordeko idazkariaren eginkizunak eta haren ordezpena.

1. Batzordeko idazkariari eginkizun hauek dagozkio.

a) Bilkuretan parte hartzea, hizpidea eta botoa duela.

b) Batzordearen bilkuretarako dei egitea, buruak hala aginduta, eta kideentzako hitzorduak egitea.

c) Batzordeko beste kideen komunikazio egintzak jasotzea, hau da, jakinarazpenak, datu eskaerak, zuzenketak edo hark ezagutu behar dituen bestelako idazki guztiak.

d) Onesten diren erabakien ziurtagiriak egitea.

e) Harturiko erabakien urteroko estatistikak erregistratu eta egitea.

f) Idazkari karguari dagozkion gainerako eginkizunak.

2. Idazkaritza hutsik dagoenean edo idazkari kanpoan edo eri dagoenean edo bestelako legezko arrazoiak gertatzean kiderik gazteenak ordeztuko du idazkaria.

9. artikulua . Bilkurak eta deialdia.

1. Batzordeak ohiko bilkura bat eginen da hamabostean behin.

2. Batzordeko idazkaria arduratuko da bilkurarako kideei gutxienez ere 24 ordu lehenago dei egiten, idatziz.

3. Salbuespenezko gorabeherak edo larrialdiak geratzean, beharrezkotzat jotzen diren ohiz kanpoko bilkura guztietara dei egin eta egiten ahalko dira.

10. artikulua . Gaizerrenda eta erabakiak hartzeko araubidea.

1. Aztertu beharreko gaien zerrenda Batzordeko kideei jakinarazi beharko zaie, bilkura egin baino gutxienez ere 24 ordu lehenago.

2. Halaber, salbuespenezko eta presako kontuak aztertzen ahalko dira, gai zerrendan ez egonagatik ere, Batzordeko kide guztiak bertan egonik, gehiengoz hala erabakitzen bada.

3. Batzordearen osaerak balioa izan dezan, bilkurak eta eztabaidak egiteko eta erabakiak hartzeko, betiere buruak eta idazkariak egon beharko dute bertan edo ordezten dituztenek, eta batzordeko kideen erdiak baino gehiagok.

4. Bertan dauden gehiengoaz hartuko dira erabakiak. Berdinketarik gertatuz gero, lehendakariaren kalitatezko botoa erabakigarria izanen da.

Botoak betiere pertsonalak izanen dira eta ezin izanen zaizkio beste inori utzi.

5. Batzordeko kideak ezin izanen dira abstenitu bozketetan, artikulu honen seigarren idatz-zatian xedaturikoa deusetan galarazi gabe. Hala ere, 48 orduko epean, boto partikularrak aurkezten ahalko dituzte, harturiko erabakiari gehituko zaizkionak. Hala bada, erantzukizunetik salbuetsirik gelditzeko, kontra bozkatu beharko dute.

6. Batzordeko kideen abstentzioa eta errefusapena Herri Administrazioen Araubide Juridikoari eta Administrazio Prozedura Erkideari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legean eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari buruzko abenduaren 3ko 15/2004 Foru Legean xedaturikoarekin bat etorriko dira.

11. artikulua . Akta.

1. Idazkariak akta eginen du bilkura bakoitzean, partaideak, gai zerrenda, tokia, denbora, eztabaidatu diren puntu gehienak eta harturiko erabakien edukia zehaztuko dituena.

2. Idazkariak idatzi eta sinatuko ditu aktak, lehendakariak oniritzia eman ondoren. Aktak bilkura berean edo hurrengo bilkuran onetsiko dira, baina zilegi izanen da idazkariak ziurtagiria ematea hartutako erabakien gainean, akta ondoren onestea ezertan galarazi gabe.

Akta onetsi aitzin harturiko erabakien ziurtagirietan halaxe adieraziko da espresuki.

3. Edozein kidek zilegi izanen du, halaber, bere mintzaldia osorik transkribatzeko eskatzea, baldin eta bertan edo lehendakariak jartzen duen epean aurkezten badu bere mintzaldia zehatz-mehatz adierazten duen testua, eta hala jasoko da aktan edo, bestela, haren kopia erantsiko da.

IV. KAPITULUA. ADMINISTRAZIOAK ZENBAIT JARDUERA, BALIABIDE ETA ESKU-HARTZE PRODUKTUTAN

12. artikulua . Helburua eta nondik norakoak.

1. Kapitulu honetan ezarri diren debeku eta mugak eta bertan aurreikusten diren jarduketak orotariko babes ekintzak dira eta haien xedea da ondorio kaltegarriak saihestea, kontuan harturik ukitzen dituzten jarduera, baliabide eta produktuak adingabeen garapen integralean.

2. Hurrengo artikuluetan aipatzen diren debeku eta mugek adingabeak ukitzen dituztenean, adingabe guztiak ukituko dituzte, nahiz eta gurasoen, tutoreen edo zaintzaileen adostasuna izan, eta bakarrik legeek aurreikusten dituzten kasuak salbuetsiko dira.

3. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioa partikularzki eta, oro har, aginte publiko guztiak neurri horiek beterazten eta eragiten arduratuko dira. Arloagatik eskumena duen departamentu bakoitzak burutuko du erantzunkizun hori Nafarroako Foru Komunitatearen esparruan.

13. artikulua . Finkagune eta ikuskizun publikoak.

1. Adingabeek debeku izanen dute finkagune, lokal edo esparru hauetan sartzea:

a) Jarduera edo ikuskizun bortitz edo pornografikoak daudenetan edo beren nortasunaren garapen egokirako eduki kaltegarria dutenetan.

b) Kasino, bingo areto, zori, enbite edo azarezko jostetetarako lokaletan eta sariak eskudirutan banatzen dituzten joko makinak ustiatzen dituzten aretoetan edo jokoari buruz indarra duten legeetan sailkaturiko izaera horretako lokaletan.

c) Bereziki edari alkoholikoak saldu eta hornitzen dituztenetan, arlo hori arautzen duen berariazko legerian ezarri diren kasuetan eta nondik norakoekin.

d) Kirol lehiketa edo ikuskizunak egiten dituzten horietan, haien erregelamenduan partaideetariko edozeinendako kalte fisikoak aipatzen badira. Adingabeendako berendako ere debeku dira kirol horiek.

e) Beriazko legeriak edo arautegiak debekatzen dituen gainerako guztietan.

2. Adingabeek debeku dute sariak eskudirutan banatzen dituzten joko makinak erabiltzea, edonon daudelarik ere.

3. Adingabeek debeku dute ikuskizun eta festa publikoetan parte hartzea, horietan arriskua badago eta partaideak arrisku horren gainean badaude eta nahita badihardute bertan.

14. artikulua . Argitalpenak.

Debeku da adingabeei aldizkariak saldu, erakutsi edo eskaintzea, eduki pornografikoa badute, edozein delinkuentzia motaren apologia egiten badute, bortizkeria goraipatzen badute edo horretara bultzatzen badute, indarra duten legeek aitorturiko eskubideen kontra jotzen badute edo haien nortasuna garatzeko kaltegarriak badira.

15. artikulua . Ikusentzunezko eta telekomunikazio eta telematika arloetako baliabideak

1. Debeku da adingabeei aldizkariak saldu, erakutsi edo eskaintzea, eduki pornografikoa badute, edozein delinkuentzia motaren apologia egiten badute, bortizkeria goraipatzen badute edo horretara bultzatzen badute, indarra duten legeek aitorturiko eskubideen kontra jotzen badute edo haien nortasuna garatzeko kaltegarriak badira eta adingabeak sar daitezkeen lokal edo ikuskizunetan eman edo zabaltzea eta edozein baliabideren bidez hedatzea.

2. Nafarroako Foru Komunitatearen irrati eta telebista emisoren programazioa eta hark baimendu beharreko emisorena eta programazio horiek sustatzeko saioak bat etorriko dira Nafarroako Ikus-entzunezkoen Jarduera arautzen duen uztailaren 5eko 18/2001 Foru Legean eta hori garatzen duten arauetan espresuki xedaturikoarekin.

16. artikulua . Publizitatea.

1. Nafarroako Administrazio Publikoak arduratuko dira publizitateak adingabeei kalte moral edo fisikorik egin ez diezaien eta arloko berariazko legeak errespetatu daitezen.

Bakarrik Nafarroako Foru Komunitatean zabaltzen den edo, eremu handiagokoa izanik ere, esparru horretarako lurraldekatzen ahal den publizitateak jarduteko printzipio hauek errespetatu beharko ditu adingabeak jomuga dituenean:

a) Haien edukiak, irudiek edo mezuek ez dute bortizkeria edo delinkuentzia bultzatuko, ez eta edonolako bereizkeria ere, ez dute indarra duten legeek aitorturiko eskubideen kontra joko eta ez dira kaltegarriak izanen adingabeen nortasunaren garapen integralerako.

b) Ez ditu sustatuko adingabeek debeku dituzten jarduerak edo produktu, ondasun eta zerbitzuen kontsumoa.

c) Sexu bataren edo bestearen gutxiagotasun edo gehiagotasunei buruzko iritzien edo haien duintasunaren kontra jotzen duten ideien sustapena ez da onartuko.

d) Iragartzen den gauzakiaren kontsumoagatik bereizketarik edo bereizkeriarik ezartzen duen mezurik ez da onartuko.

e) Xede dituzten haur taldeen garapen mailara egokituko dira hizkera eta mezuak.

f) Gauzakien adierazpenak haien ezaugarri fisiko, prestazio, erabilera, mugimendu eta gainerako tasunekin bat etorri beharko du.

g) Iragarkiek iragartzen den produktu edo zerbitzuaren prezioa indarra duten arauetan ezarririko baldintzetan adierazi beharko dute.

h) Ez diete zuzenean adingabeei eragin beharko produktu edo zerbitzu bat erosi edo kontsumitzeko, haien esperientzarik ezaz edo sineskortasunaz baliaturik, ez eta beren guraso edo tutoreak konbentzitzeko, ez eta beste inoren guraso edo tutoreak ere, hala egin dezaten.

i) Behin ere ez da baliatu beharko adingabeek beren guraso, irakasle, haur saioetako profesional edo, hala balitz, fikziozko pertsonaiengan duten konfiantza bereziaz.

j) Ezin izanen da ondasun edo zerbitzurik agindu, baldin eta horretarako espresuki ez dauden baldintzak bete behar badira.

k) Arrazoirik ez bada, ezin izan dira haurrak edo nerabeak egoera arriskutsuetan azaldu.

l) Jostailuei buruzko publizitateak ez du akatsik sorarraziko haien ezaugarriez edo haien segurtasunaz.

2. Nafarroako Foru Komunitatean zabaltzen denean, adingabeen publizitaterako erabilera printzipio hauen mende egonen da oro har:

a) Ezin izanen da adingaberik erabili haiek debeku dituzten produktu, ondasun, zerbitzu edo jardueren iragarkietan.

b) Haien irudiaren erabilerak ez du adingabeek pertsonak diren aldetik duten duintasunaren kontra joko, ez eta indarra duten legeek aitortzen dizkieten eskubideen kontra ere.

c) Adingabeek parte hartzen duten publizitatearen agerpen orotan kontsumo konpultsiboa sustatzen duten mezuak saihestuko dira.

3. Aurreko ataletan adierazi dena deusetan galarazi gabe, telebistako publizitateari berariazko arautegian xedaturioari lotuko zaio.

17. artikulua . Kontsumoa eta salerosketak.

1. Adingabeek ezin izanen dituzte beren osasunerako kaltegarriak diren gaiak kontsumitu edo erosi, ez eta, drogei, botikei edo produktu fisikoei buruz indarra duen legerian xedaturikoarekin bat, eskuratzeko aukera murrizturik daukatenak ere.

2. Debeku da aurreko atalean aipatzen diren produktu guztiak goi mailako irakaskuntzatik kanpoko ikastetxe guztietan kontsumitu, saldu edo hornitzea, haur eta nerabeendako jardueretarako instalazioetan eta arlo hori arautzen duen berariazko legerian aipatzen diren tokietan.

3. Produktu eta zerbitzuek, haien hartzaileak adingabeak direnean, erregelamenduak behartzen dituzten argibideez horniturik beharko dute.

4. Produktu edo zerbitzu horiek ez dute behin ere engainu, akats edo okerrik sorraraziko haien jatorriaz, ezaugarri fisikoez, prestazioez, erabileraz, mugimenduez, gainerako tasunez eta erabiltzeko moduaz.

5. Adingabeendako salmenta sustapenei mugak ezartzen ahalko zaizkie.

6. Adingabeendako produktu eta zerbitzuek ez diete arriskurik ekarriko haien osasunari eta segurtasunari, salbu eta aplikatzekoa den orotariko edo berariazko arautegiak ohiko baldintzetan aurreikusten dituenak.

7. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazio Publikoak kontsumo gaiak isilpeka edo engainuz saltzeko adingabeak manipulatzen dituzten merkataritza praktikak kontrolatuko ditu.

8. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazio Publikoak adingabeendako kontsumorako informazioa eta hezkuntza sustatuko du eta haien eskubideak bermatuko ditu, kontsumitzaile eta erabiltzaileak diren aldetik.

V. KAPITULUA. BABESIK EZEKO EGOERAK

V. KAPITULUA

1. ATALA

BEREHALAKO ARRETA ETA KAUTELAZKO NEURRIAK

18. artikulua . Berehalako arreta.

Nafarroako Foru Komunitateko Administrazio Publikoek, adingaberen baten babesik ezeko egoera baten berri jakin bezain laster, berehala arreta jarriko du haiengan, behar duten laguntza integrala ematearren.

19. artikulua . Kautelazko neurriak

1. Nafarroako Foru Komunitatean eskumena duen entitate publikoak, presako egoera bereziki larri baten berri dakienean eta begibistakoak badira adingabe baten babesgabetasuna adierazteko zantzuak, baimena ematen ahalko du, bere titularrak ofizioz ekinik, adingabe hori babesteko behar diren kautelazko neurri guztiak hartzeko.

2. Kasu horretan, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko organo eskudunak berehalaxe jakinaraziko dio Ministerio Fiskalarri harturiko neurria, horrek ezagut dezan.

3. Kautelazko neurria harturik eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak behin-behineko zaintza bere gain harturik, babes prozedura ireki beharko da, haiek hartu eta hamabost eguneko epean.

4. Prozedura irekitzeko ebazpenak baietsi, aldatu edo baliogabetu beharko ditu harturiko neurriak.

5. Larrialdia konpondu eta gero, behar diren zuzemenak burutuko dira guraso edo tutoreei adingabeen egoera jakinarazteko.

6. Adingabeek berek adierazten dutenean babes zentro batean sartu nahi dutela eta larrialdietan babesik ezaren zantzuak igartzen direnenan, entitate publiko eskudunak baimena ematen ahalko du adingabea badaezpada ere babes zentro batean edo presako familia hartzaile batean sartzeko.

2. ATALA

XEDAPEN OROKORRAK

20. artikulua . Babesik ezeko egoeren balorazioa.

Adingabeen babesik ezeko egoerak ebaluatzeko kontuan hartu beharreko irizpideak hauexek dira:

a) Tratu txarren edo abandonatzearen larritasuna eta/edo maiztasuna.

b) Berriki gertatu izana.

c) Lesioaren presentzia eta kokagunea.

d) Tratu txarrei edo abandonatzeari buruz lehenagotik txostenak egotea.

e) Abusatzailearen haurrarekiko hurbiltasuna.

f) Haurraren adina eta gizarteak hura ikusteko duen aukera.

g) Haurrak bere burua babestu edo zaintzeko duen gaitasuna.

h) Haurraren portaeraren ezaugarriak.

i) Adimen osasuna eta haurraren ezagutza egoera.

j) Zaintzailearen gorputz, adimen eta emozio arloetako gaitasuna.

k) Zaintzailearen adinari loturiko gaitasunak.

l) Gurasoen gaitasuna eta haurrarekiko espektatiba.

m) Haurraren diziplina metodoak eta zigorrak.

n) Drogen/alkoholaren abusua.

ñ) Portaera bortitzaren historia, gizartearen kontrakoa edo gaizkile-portaera.

o) Tratu txarren edo abandonatzearen historia pertsonala haurtzaroan.

p) Zaintzailearen eta haurraren arteko harremanak.

q) Bikotekidearekiko harremana.

r) Lagun edo guraso ordezkatzaile bat egotea.

s) Etxeko egoera.

t) Gizarte sostenguaren iturriak.

u) Bitartekaritzaren aurreko erantzuna.

v) Bidezkotzat jotzen den beste edozein.

21. artikulua . Babes ekintzen helburu eta programak.

1. Adingabearen babesik ezeko egoeraren larriaren, hori zentzatzeko guraso edo tutoreen lankidetza mailaren eta familiaren egoera aldatzeko aukeren iragarpenaren arabera, babes ekintza programa hauetan antolatzen da (horiexei dagokie kasuan-kasuan zehazten den orotariko helburua):

a) Irautekoa: adingabea arriskuan bere familiatik ez bereizteko.

b) Behin-behinean bereizi eta gero elkartzekoa: haren integritatea eta segurtasuna babestu eta familiara itzultzeko egoera sortzeko.

c) Jatorrizko familiatik behin betikoz bereiztekoa: adingabeari familia-bizikidetzako giro egoki eta orekatu batean integratzen laguntzeko.

d) Bizitza beregainerako prestatzekoa: adingabeari bizitza beregaina aurrera eramateko behar dituen aukerak oso-osorik emateko edo, ezintasunik izanez gero, haren tutela gauzatu behar duten organo eskudunei aldatzeko.

2. Adingabe babestu bakoitza aurreko atalean aipatzen diren programetariko bati esleituko zaio, irizpide hauei jarraituz:

a) Irauteko programan bere gurasoekin bizi diren adingabeak sartuko dira, giro horretan behar duten laguntza eman dakiekeenean, eta familia zabal batekin bizi direnak, geroan harekin iraun behar dutenean, eta familiaren etxera itzultzen direnak, baldin eta harrera bukatu eta bero, baldintza horietan hartzen ahal den neurriren bat behar badute.

b) Behin-behinean bereizteko eta gero elkartzeko programan hasiera batean sartuko dira familiatik bereizi ondoren harekin itzultzen ahal diren adingabeak, tutela edo zaintza bere gain hartzearen ondorioz, guraso erantzukizunean dihardutenek eskaturik.

c) Behin betikoz bereizteko programan adingabe batzuk sartuko dira, haien segurtasuna eta haien ongizatea gurasoek ezin bermatu ditzaketenean, horien egoeragatik edo egoera hori aldatzeko eginiko saioak alferrikakoak izateagatik epe ertain edo luzera begira ezin itzuli direla ikusten denean eta erabakitzen denean komenigarriena dela behin betikoz beste familia batean integratzea.

d) Bizitza beregainerako prestatzeko programan hamalau urtetik gorako adingabeak sartuko dira, beren guraso edo tutoreengandik bereizirik daudenean, beren familia biologikora ezin itzuli direnean eta adinez nagusi bihurtu aitzin behin betikoz beste familia batean ezin integratu direnean.

22. artikulua . Babes ekintzaren mailak.

Babesik ezeko egoeraren ezaugarrien eta indartsuaren arabera, maila hauetan sailkatuko da babes ekintza:

a) Babesik ezerako arrisku gutxiko egoeretan esku-hartzearen funtsak, nagusiki, lehen mailako banakako aurreneurriak bilduko ditu.

b) Babesik ezerako arrisku moderatuko egoeretan esku-hartzearen funtsak, nagusiki, bigarren mailako banakako aurreneurriak bilduko ditu.

c) Babesik ezerako arrisku larriko egoeretan, guraso, tutore edo zaintzaileen lankidetzarik ez bada eta adingabea bereizi beharrik ez badago, esku-hartzeak familia sostengatzeko ekintzak bilduko ditu, adingabearen beharrak giro horretan asetzen direla bermatzeko.

d) Egoera ezerako arrisku larriko egoeretan, guraso edo tutoreen lankidetza izanik ere adingabea bereizi behar bada, esku-hartzearekin batera zaintza hartuko da, haiek eskaturik.

e) Babesik ezeko arrisku larriko egoeretan, Haurrentzako eta Nerabeentzako Sustapenari, Laguntzari eta Babesari buruzko abenduaren 5eko 15/2005 Foru Legean aipatzen diren babesgabetasun arrazoiren bat gertatzen denean, esku-hartzearen funtsa izanen da adingabearen babesgabetasuna adierazi eta Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko organo eskudunak bere gain hartzea haren tutela.

3. ATALA

EGOERA ARRISKUGARRIAK

23. artikulua . Babes esparruaren mendeko egoerak.

1. Adingabeen garapen pertsonal edo sozialerako arrisku bat dakarten gorabeherak atzematen direnean, Nafarroako Administrazio Publikoek eskura dituzten baliabideak erabiliko dituzte babesgabetasuna saihesten laguntzeko eta, hala bada, guraso, tutore edo zaintzaileen portaera eta jarreran aski den aldaketa positibo bat sustatuko dute.

2. Adingabeen babes sisteman babesik ezeko egoeran dauden adingabeak daude. Alde batetik, egoera arriskugarriak daude eta, bestetik, babesgabetasuna.

3. Egoera arriskugarria, babes neurria proportzionala izan dadin eta babesik ezeko egoera osa dezan, honelaxe sailkatzen ahalko dira:

a) Babesik ezerako arrisku arina.

b) Babesik ezerako arrisku moderatua.

c) Babesik ezerako arrisku larria.

24. artikulua . Babesik ezerako arrisku arina

Babesik ezerako arrisku arina da haurrari kalterik sortu ez diona eta, ustez, sortuko ez diona eta, sortu badio, kalte hori nabarmena ez bada eta, ustez, geroan izanen ez bada.

25. artikulua . Babesik ezerako arrisku moderatua.

Babesik ezerako arrisku moderatua da kalte handi bat sortu duena edo, ustez, sortuko duena, haurraren garapena ezbaian ez dagoenean eta tratamendu espezializaturik behar ez duenean eta/edo haurraren garapenerako gaurko edo balizko kaltea handia bada baina familiaren zentzearen iragarpenak positibo badirudi, gurasoak arazoez konturatu direlako eta haurraren egoera hobetzeko lankidetzan aritzeko behar adinako jarrera adierazten dutenean.

26. artikulua . Babesik ezerako arrisku larria.

Babesik ezeko egoera larria da gurasoek aldi baterako edo betikoz ezin dutenean babes beharra bete, edo gurasoek babestu beharra betetzen ez dutenean eta, beraz, gurasoen tratua haurrarekiko larriki ez egokia denean, kalte nabarmena egin zaoenean edo egiten ahal zaionean eta horren ondorioz haren garapena ezbaian dagoenean edo egon daitekenean eta gaur egun edo geroan tratamendu espezializatua behar duenean.

4. ATALA

BABESIK EZEKO EGOERA ADIERAZTEKO OROTARIKO PROZEDURA

27. artikulua . Prozedurari hasiera ematea.

1. Prozedura ofizioz hasiko da, entitate publiko eskudunaren ebazpen administratibo baten bidez, hark berak ekinik, adingabe batek salatu duenean edo gurasoek, tutoreek, zaintzaileek edo edozein partikularrek.

2. Halaber, agintari judizialek edo Ministerio Fiskalak eskaturik edo agintariek edo haien agenteek jakinarazirik edo funtzionario eta profesionalen jakinarazpen, txosten edo komunikazio baten bidez ere hasiko da ofizioz.

3. Babes espedientea irekitzeko balio dezaketen gertaerak jakinarazten dituztenen segurtasuna eta intimitatea bermatzeko, adingabearen edo edozein ahaideren izengabetasun-nahia errespetatu beharko da, bai eta familiatik kanpoko pertsonen izengabetasun-nahia ere.

28. artikulua . Aldez aurreko informazioa.

1. Prozedura irekitzeko erabakia hartu baino lehen, organo eskudunak aldez aurreko informazioaldi bat irekitzen ahalko du kasuaren inguruabarrak ezagutu eta prozedura irekitzea komeni ote den erabakitzeko.

2. Aurreko ataletan azaltzen diren hasierako jarduketa guztiak idatziz adieraziko dira, osorik eta zehatz-mehatz.

3. Hasierako egiaztapenen ondoren, erabakitzen bada babes prozedura irekitzeko organo eskuduna beste administrazio publiko bat dela, ofizioz harexetara igorriko da irekiriko espedientea.

29. artikulua . Ebaluazioaldia.

1. Lehen ikerketak burutu ondoren, eta zantzuz babesik eza egiaztatu ondoren, prozedura ireki ondoren, ebaluazioaldia irekiko da, non adingabearen eta haren familiaren nondik norakoak dazagutzaten pertsona eta erakundeek eman ditzaketen datu garrantzitsu guztiak bilduko baitira.

2. Beren jardueragatik kasuarekin loturik dauden profesional guztiek babes zerbitzuekin elkarlanean aritu beharko dute eta fase honetarako argibide garrantzitsu guztiak emanen dizkiete.

3. Ebaluazioaren xedea adingabearen egoera, haren beharrak eta haren giro eta familiaren gorabeherak ahalik eta hobekien ezagutzea da.

4. Profesional espezializatuek aztertuko dute adingabea eta horren egoera pertsonala begiratuko, traumak ahal den ber saihesteko moduan.

30. artikulua . Ikerketak eta bestelako frogak.

1. Prozeduran, entzunaldia emanen zaio adingabeari, hamabi urte bete baditu edo, adin hori ez izanik ere, behar den heldutasuna eta gaitasuna badu. Eskubide hori berez erabiltzen ahalko du eskubide hori edo hark hautaturiko ordezkari baten bidez.

2. Adingabearen guraso, tutore edo zaintzaileei ere entzunaldia emanen zaie. Horiek, gainera, bidezkotzat jotzen dituzten alegazioak aurkeztu eta frogak proposatzen ahalko dituzte.

3. Aurreko bi ataletan aipatzen diren pertsonei ezin entzun izan zaienean, horren zergatikoak espedientean adieraziko dira.

31. artikulua . Entzunaldia.

1. Prozedura instruiturik eta ebazpen proposamena organo eskudunera igorri baino lehentxeago, interesdunek espedientea eskuratzen ahalko dute, salbu eta ukituriko pertsonen edo beste inoren eskubide eta askatasunen babesa edo egiten ari diren ikerketen beharrak arriskuan jartzen ahal dituzten argibide edo datuak.

2. Interesdunek bidezkotzat jotzen dituzten agiri edo frogak alegatu eta aurkezten ahalko dituzte, entzunaldia egiten denetik hamar egun naturaleko epean, gehienez ere.

3. Entzunaldia kasu hauetan kentzen ahalko da:

a) Prozeduran bakarrik interesdunek azaldu gertaera, alegazio eta frogak agertu eta aintzakotzat hartzen direnean ebazpenean.

b) Interesdunek idatziz adierazten dutenean ados daudela ebazpen proposamena baino lehen hartu beharreko babes neurriarekin.

32. artikulua . Prozedura bukatzeko ebazpena.

1. Babesik eza badagoela edo ez dagoela adierazten duen ebazpenak arrazoiak eman beharko ditu eta gertakariak eta erabakia hartzeko eskubideko oinarriak bildu.

Gainera, ebazpenaren arrazoitako balio izan lezake instrukzioan adingabeen egiazko egoerari buruz prozedurari gehituriko txostenen onarpenak.

2. Babes neurriak berarekin badakar adingabearen zaintza bere gain hartzea, aginduzkoa izanen da txosten juridikoaren espedientean sartzea.

3. Prozedura bukatutzat ematen duten ebazpenek adingabearen babesik ezeko egoera eta hartu beharreko babes neurri zehatzak adieraziko dituzte.

4. Ebazpena eman eta jakinarazteko epea hiru hilabetekoa da, salbu eta adingabe baten babesgabetasuna adierazi behar denean, kasu horretan ebazpena eman eta jakinarazteko epea sei hilabetekoa izanen da. Epe hori beste hiru hilabetez luzatzen ahal da informatu eta baloratu beharragatik hala komeni denean.

5. Adingabearen zaintza hartu ondoren, edo ebazpenean berean, adingabearen harrera erabakitzeko ebazpen bat eman beharko da.

33. artikulua . Adingabea babesteko ebazpenei aurka egitea.

Gurasoek edo tutoreek edo interes legitimoa dutenek adingabea babesteko hartzen diren erabakiei aurka egiten ahalko diete, legeria zibilean xedaturikoarekin bat.

34. artikulua . Nafarroako toki entitateen eskumena.

Toki esparruan, berariazko legeriak eskumen hori esleitzen dien organoei dagokie babesik ezeko egoerak adieraztea.

5. ATALA

TUTELA ADMINISTRATIBOA

35. artikulua . Tutelan aritzea.

1. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioko organo eskudunak hartuko du adingabeen tutela bere gain horiek babesgabetasunean daudenean edo epaile batek ebazpen baten bidez hala erabakitzen duenean.

2. Tutelaturiko adingabeen zaintza, ahal dela, familia-harreraren bidez burutuko da, eta, hori posible ez denean edo haien interesei komeni ez zaienean, egoitza bateko harreraren bidez.

3. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak atzerriko adingabeen tutela bere gain hartzen duenean, bidezkoa bada, agintari eskudunei eskatuko dizkie hemen bizitzeko baimenak.

4. Babesgabetasunaren adierazpenaren ondoriozko tutela administratiboak adingabeen babesik ezeko egoera saihesteko behar den denboran iraunen du.

5. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak adingabeen tutela bere gain hartzeko inguruabarrak desagertu direla egiaztatuz gero, organo eskudunak, ofizioz edo alde batek eskaturik, hura iraungi eta haiek beren familiara itzultzeko behar diren jarduketak sustatuko ditu, aplikatzekoa den legeria zibilean xedaturikoarekin bat.

6. ATALA

BORONDATEZKO ZAINTZA

36. artikulua . Borondatezko zaintzako araubidea.

1. Gurasoek edo tutoreek eskatuz gero, zaintza administrazioaren denbora adingabeen, familien eta giroaren inguruabarren arabera zehaztuko da, haien garapen integralari kalte egin diezaiokeen gehiegizko luzapena saihestuz.

2. Gurasoek eta tutoreek Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioari egoki den lankidetza eman beharko diote, bai adingabeak emateko, bai haiekin izaten segituko duten erantzukizunak bere gain hartzeko.

3. Zaintza, ahal dela, familia-harreraren bidez burutuko da, eta, hori posible ez denean edo adingabeen interesei komeni ez zaienean, egoitza bateko harreraren bidez.

4. Ez da behin ere onartuko gurasoek edo tutoreek eskaera egiteko baldintza gisa jartzea pertsona batzuk edo zentro jakin bat hautatzea. Hala ere, behar diren argibideak emanen zaizkie zaintza burutzeko baldintzei buruz.

37. artikulua . Borondatezko zaintza hartzeko kasuak.

1. Adingabeen zaintza kasu hauetan onartzen ahalko da:

a) Gurasoek edo tutoreek batera eskatzen dutenean.

b) Guraso batek bakarrik eskatzen duenean, beste gurasoa falta dela, edo kanpoan, ezgaiturik edo ezindurik dagoela, nahiz eskatzaileak epaileak emandako zaintza izan nahiz ez izan.

2. Zaintza eskaturik, behar den prozedurari ekinen zaio, adingabeen egiazko egoeraren diagnostikoa prestatuko da, eskatzaileek alegaturiko inguruabarrak aztertuz. Eskatzaileak beste gurasoa falta dela edo ezgaiturik edo ezindurik dagoela frogatu beharko du.

Horretarako, organo eta administrazio publiko eskudunei komenigarri deritzen argibideak eskatzen ahalko dizkie.

3. Adingabea babesik ezerako arrisku larrian dagoela egiaztaturik, Nafarroako Foru Komunitateko entitate publiko eskudunak ebazpen bat emanen du adingabearen zaintza bere gain hartzea erabakiko duena, gurasoek edo tutoreek eskaturik.

4. Eskatzaileek alegaturiko gertaerak egiazkotzat jotzen ez direnean, kasuan kasuko frogaren ondoren, zaintza hartzeko eskaera ezestea erabakiko da.

5. Bidezkoa den ebazpena eman baino lehen, adingabeei entzunaldia ematen ahalko zaie, haien adinerako eta haien heldutasunerako eta eskatzaileendako egokiena den moduan.

VI. KAPITULUA. HARRERA FAMILIA BATEAN

38. artikulua . Familiaharreraren xedea.

1. Babes neurri gisa zaintzan aritzeko modua den aldetik, familia-harreraren orotariko xedea arriskuan edo babesgabetasunean egoteagatik familiatik bereizi den adingabeari ordezko laguntza edo osagarri bat ematea, familia edo elkarbizitza egoera egoki batean. Horretarako haien zaintza pertsona zenbaiten esku utziko da.

2. Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioak, adingabeak babesteko arloan eskumena duen entitate publikoaren bidez, hartzaileen zerrenda bat edukiko du, familia-harrerei bide emateko. Zerrenda hori nahi duten familia guztiei irekia izanen da.

39. artikulua . Familiaharreraren orotariko edukia eta ondorioak.

1. Familia-harrerak adingabearen erabateko partaidetza sortzen du familia hartzailearen bizitzan.

2. Harrera gauzatzeak ez dakar berarekin adingabearekiko lotura, eskubide edo espektatibarik sortzea, indarra duten legeetan aipatzen direnetatik aparte.

40. artikulua . Familiaharrerarako eskabideen aurkezpena.

Familia-harreraren eskatzaileek, eskabideaz gain, agiri hauek aurkeztu beharko dituzte:

a) Nortasun Agiri Nazionala edo pasaportea.

b) Familia liburua.

c) Erroldatze agiria.

d) Azken ekitaldiko Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren adierazpena.

e) Osasun txostena.

f) Aurrekari penalen ziurtagiria.

41. artikulua . Harrerarako printzipio, betebehar eta konpromisoak.

1. Orotariko printzipio hauek hartuko dira kontuan:

a) Adingabearen interesa, betiere nagusi dena, aintzakotzat hartzeak, bide emanen du neurri horren aplikazioa bidezkoa den aldez aurretik baloratzeko eta, horrez gain, oinarria izanen da modalitatea eta mota zehazteko eta haren edukia eta beterazteko berariazko gorabeherak finkatzeko eta zaintza beren gain hartu behar duten familia edo pertsonak hautatzeko. Horretarako, ahal den ber, adingabearen beraren nahia kontuan hartuko da hamabi urte baino gehiago dituenean eta haren iritzia baloratuko da, adin hori ez izanik ere, behar den heldutasuna eta gaitasuna duenean.

b) Eskuarki, lehentasunezko neurritzat joko da beren familietatik bereiziriko adingabeen kasuetarako. Horiek hamabi urte bete ez dituztenean lehentasunez hartuko da neurri hori.

c) Ezaugarri, inguruabar edo behar bereziak dituzten adingabeen harrerei sostengu berezia emanen zaie.

d) Adingabeak ahal den guztietan bere giroan iraun dezan, lehenbizi, familia zabala edo haiekin aldez aurretik harreman egokiak izan dituztenak ardura daitezela harreraz. Bi kasuetan eskatuko da behar duten arretarako gutxieneko gaitasun eta baldintzak bermatu ditzatela eta, horrelakorik ezean, jatorrizkoaren antz-atzekoa den giro bat sortzeko ahaleginak eginen dira. Erraztasunak emanen dira harremanek eta lehenago burutzen zituen jarduerek bere horretan iraun dezaten.

e) Harrera bateragarria izanen da adingabearen txerazko loturen iraupenarekin, betiere horrek bere interesen kontra jotzen ez badu, bere garapen edo integraziorako kaltegarria ez bada edo babes ekintzari eragozten ez badio. Horretarako, ahaleginak eginen dira pertsona berei edo familia berari anai-arreba guztien zaintza esleitzeko. Esleipen bateratu hori posible ez denean, haren eta jatorrizko familaren arteko harremanak bultzatuko dira, bidezkoa den bisita araubidearen barruan eta, bidezkoa bada, haren eta haren bizitzan eragina duten pertsonen artekoak ere bai.

f) Ahal izanez gero, adingabeak berak, gurasoek edo tutoreek eta familiak nahiz pertsona hartzaileek parte hartuta gauzatuko da harrera eta, bidezkoa bada, horren garapena. Ahal dela, denek bat eginez eta elkarlanean hartu eta gauzatuko dira erabakiak.

g) Harrera egokia izan dadin, hartzaileak eta adingabea egokiro prestatu beharko dira.

h) Adingabeari haren beharrekin bat datorren laguntza emateko egokienak diren hartzaileak hautatuko dira.

i) Jarduketa guztiak behar diren isilpekotasunaz eta zuhurtasunaz burutuko dira.

2. Betebehar hauek betetzen dituzten pertsona fisikoak bakarrik aurkezten ahalko dira familia-harreran parte hartzeko:

a) Adinez nagusi izatea eta gaitasun juridiko osoa eta jardutekoa izatea.

b) Adingabe baten ere guraso-aginteaz gabetuak ez izatea eta horretaz gabetzeko kausa batean ere ez egotea.

c) Epai irmo baten bidez kondenatuak ez izatea pertsona bat hiltzeagatik nahiz lesioak eragiteagatik edo askatasunaren, integritate moralaren, sexu-askatasunaren kontrako edo familien eskubide eta eginbeharren kontrako delituengatik, biktimak haien ahaideak edo adingabe bat izan direnean.

d) Babesik ezerako arriskuagatik edo babesgabetasunagatik bere ardurapean dituen adingabeak babesteko burutzen ari den inolako ikerketak edo neurriak edo jarduketak ukituak ez izatea.

3. Adingabeen familia-harreran parte hartzeko beren buruak eskaini nahi dituztenek, aldez aurretik eta espresuki, konpromiso hauek hartu beharko dituzte:

a) Harrerarako orotariko baldintzak egiaztatzeko eta, bidezkoa denean, hautatzeko hasiera batez aztertzeko jarduketak onartzea.

b) Ezartzen den prestakuntza prozesua burutzea.

c) Unean-unean bidezkoak diren agiri eta argibideak aurkeztea, eskatzen bazaizkie.

d) Hartzaile bakoitzari dagozkion eginbehar guztiak eta behar denean izenpetu beharreko gauzatze agirirako berariaz ezartzen ahal direnak betetzea.

42. artikulua . Balorazio irizpideak.

1. Harrerarako egokitasuna adierazteko, balorazio irizpide hauek hartuko dira kontuan:

a) Bizitzeko adina baliabide izatea.

b) Adingabea normaltasunez zaintzea eragozten ez dion osasun fisiko eta psikikoa.

c) Bizikidetza egonkorra.

d) Harremanetarako giro zabal bat izatea, adingabeari integratzen laguntzen diona.

e) Adingabearen hezkuntza eta garapen beharrak betetzeko gaitasuna.

f) Egoera berrietarako malgutasuna eta egokitasuna.

g) Egoerak adingabeari dakarzkion zailtasunak ulertzea, haren historiari eta haren ezaugarriei dagokienez.

h) Prestakuntza eta jarraipenerako jarrera egoki eta irekia.

i) Eskatzailearen edo bikotearen emozioen eta txeraren oreka eta, bidezkoa bada, guraso lanetan erantzukizunez jardutea.

j) Bestelako irizpide profesionalak, teknikarien arabera, eskatzaileen egokitasuna zehazteko ezinbestekoak direnak.

2. Honako kontu hauek igartzen badira, eskabideak gaizki baloratuko dira:

a) Bereizkeria-jarrerak, harrera adingabeen ezaugarri fisiko, sexu edo giro edo familia arloko jatorriaren arabera baldintzatzen dutenak.

b) Aita nahiz ama lanetan erantzukizunik gabe aritzea.

c) Adingabea arriskuan jartzen ahal duten jarrerak.

3. Eskabideak kasu hauetan artxibatuko dira:

a) Espedientea instruitzeko behar diren agiri guztiak ez aurkezteagatik, errekerimendua egin ondoren.

b) Baloratzeko kontuan hartu den informazioa nahita faltsutu edo aldatzeagatik.

c) Uko egin edo bertan behera uzteagatik.

d) Hiltzeagatik.

43. artikulua . Egokitasuna aitortzeko prozedura.

1. Adingabe bat hartzeko eskatzaile bat egokitzat jotzeko prozedura eta faseak hauexek izanen dira:

a) Eskabidea aurkeztea.

b) Balorazio galderak hartzea.

c) Familiak galderak itzultzea.

d) Prestakuntza ikastaroetan parte hartzea.

e) Elkarrizketa etxean.

f) Eskatzailea harrerarako egokia den edo ez adierazten duen ebazpena.

2. Eskatzailea harrerarako ez egokitzat jotzen duen adierazpenak horretarako zergatikoak zehaztu beharko ditu.

3. Egokitasunaren adierazpenak 4 urterako balioko du. Epe horren ondoren, beste prozedura bat ireki beharko da baloratzeko.

4. Egokitasunik ezaren adierazpena sortuko zuten eragile edo inguruabarrak egokitasuna iraungitzeko zergatikoak izanen dira, espediente kontraesankorra ireki ondoren.

Iraungitzeko prozedura irekirik dagoeino, egokitasunaren adierazpena geldirik egonen da.

5. Eskatzaileen egokitasunik eza edo egokitasunaren iraungipena adierazten duten ebazpenak jurisdikzio zibilean inpugnatzen ahalko dira, aldez aurretik administrazioan erreklamatu beharrik gabe.

44. artikulua . Familia hartzailearen eginbehar eta eskubideak.

1. Familia hartzaileak eginbehar hauek izanen ditu:

a) Adingabeari hezkuntza, mantenua, logela, jantziak, osasun laguntza eta, oro har, legeria zibilean aurreikusten diren gizarteko programa normalizatu guztietarako aukera ematea.

b) Adingabearen berezko familiarekiko aldizkako harremanak erraztea.

c) Adingabea jatorrizko familian egokitzen laguntzea edo familiako integrazioa sustatzea.

d) Harreraren jarraipenaz arduratzen diren profesionalekin elkarlanean aritzea, haiekin eskura dagoen informazioa partekatzea eta haien argibideei jarraitzea.

e) Daukaten informazioaren isilpekotasuna errespetatzea, bereziki adingabearen beraren eta haren familiaren aurrekariei dagokienez.

f) Adingabearen autonomia pertsonal eta sozialaren prozesua sostengatzea, emantzipatuko bada.

2. Hartzaileek berariazko eskubide hauek dituzte:

a) Harreraren hasieran eta horrek diraueino, adingabeari buruzko argibide eta agiri guztiak hartzeko, zaintzan aritzea erraz diezaieketenak.

b) Neurriaren garapenaz eta adingabearen bilakaeraz duten iritzia baloratu eta kontuan hartzeko, baita babes ekintzaren beste kontu batzuez ere, eskatzen zaienean.

c) Psikologo, pedagogo, hezitzaile, gizarte langile, harrerako teknikari eta teknikari juridikoen sostengu eta laguntzak izateko. Laguntza hori aldian-aldian eskaini beharko zaie, maizago harreraren hastapenean, eta harreraren unera egokiturik.

45. artikulua . Ordainsaria.

Famila zabal edo arrotz batean egin beharreko harreretarako ordainsariak ematen ahalko dira adingabearen zaintza eta laguntzak sorturiko gastuengatik, berariazko arautegian ezarririko baldintzetan.

46. artikulua . Adingabearen guraso edo tutoreen ahalmen, eginbehar eta eskubideak

1. Legeria zibilean xedaturikoarekin bat, harrerako adingabearen guraso edo tutoreek babes ekintzaren ondorioz bertan behera utzirik ez dauden ahalmen eta eskubideak izanen dituzte.

2. Babes ekintzaren ezaugarri eta helburuekin eta familian gauzaturiko harrera motarekin bat badatoz, harrerako adingabearen guraso edo tutoreek eginbehar hauek ere izanen dituzte:

a) Beren haurra edo tutelatua ukitzen duten erabakietan parte hartzea, babes ekintzaren barruan.

b) Kasurako erabakitzen diren babes neurri eta ekintzak erraztea eta, bidezkoa bada, horietan parte hartzea, horretaz arduratzen diren langile teknikoekin elkarlanean aritzea eta, hala aurreikusirik dagoenean, familia edo pertsona hartzaileekin, babes ekintzaren helburuak lortzen laguntzeko.

c) Hartzaileen jarduketak eta intimitatea errespetatzea.

d) Adingabearen zaintzaren ondoriozko kargak zuzenean beren gain hartzea edo horiek finantzatzen laguntzea, dagozkien kasuetan, eta zehazten diren zenbatekoetan.

e) Harrera gauzatzeko agiran edo hori erabakitzen duen ebazpen judizialean ezartzen diren gainerakoak.

3. Harrerako adingabearen guraso edo tutoreek berariazko eskubide hauek izanen dituzte (haien erabilera bertan behera uzten ahalko da bakarrik adingabearen interesaren kontra jotzen direnean, haien garapen edo integraziorako kaltegarriak direnean edo babes ekintzari eragozten diotenean):

a) Beren haur edo tutelatuarekin horretarako erabakiriko bisita araubidean aipatzen diren harremanak izateko, espresuki ezartzen den moduan eta maiztasunaz.

b) Harreraren plangintza eta garapenean parte hartzeko, babes ekintzaren ezaugarri eta helburuengatik posible bada.

c) Bereizketa eta harrera onartzen laguntzeko behar diren orotariko sostenguak hartzeko.

d) Kasuko planak behin-behineko bereizketa kasuetan aurreikusiriko berariazko zerbitzu eta sostenguak hartzeko, adingabearen itzulera ahalbidetu eta sustatzeko.

47. artikulua . Harreraren iraupena.

1. Familia-harrerak hori gauzatzeko zergatikoak izan ziren gorabeherek dirauteino ezinbestekoa den denboran iraunen du.

2. Familia-harrerak ez da behin ere luzatuko adingabea jatorrizko familiara itzultzeko egoera lorturikoan, hori bizitza beregainerako prestatu ondoren edo babes neurri iraunkorrago bat hartzea posible denean.

48. artikulua . Adingabe bat hartzea erabakitzen duen ebazpena.

1. Adingabe baten zaintza hartzen denean, hori harrera baten bidez gauzatu beharko da.

2. Harrera erabakitzen duen ebazpenak haren mota eta haren iraupena ezarri beharko ditu.

3. Harrera motari buruzko erabakia ahalik eta lasterren hartuko da, familak berriro bat egiteko aukera dagoen edo ez kontuan hartuz, batetik, eta adingabearen adina, bestetik. Gehienez ere sei hilabete pasako dira zaintza hartzeko zergatikoa izan zen babes prozedura irekitzen denetik.

4. Harrerak gehienez ere bi urte iraunen du modalitatea sinplean. Epe hori bukatu ondoren, adingabearen eta haren familiaren egoera berrikusi beharko da, adingabea bere familiara itzul dadin edo babes neurri iraunkorrago bat har dadin.

49. artikulua . Adingabea harreraren bukaerarako prestatzea.

1. Harreraren ezaugarri eta helburuak kontuan hartuz, hasieratik adingabea prestatuko da, haren adinaren eta haren heldutasunaren arabera, neurria behin-behinekoa dela ulertu eta noizbait haren bukaera arazorik gabe onar dezan.

2. Posible denean, harreraren bukaera aurrikusi edo planteatu ondoren, hartzaileek, langile teknikoek eta, bidezkoa bada, berriro hartu behar duen jatorrizko familiak berariaz ekinen diote hori prestatzeari, behar den denborarekin. Denak koordinaturik arduratuko dira.

3. Berariazko prestaketak, besteak beste, kontu hauek bilduko ditu: gertatu beharreko aldaketari buruzko informazio egoki eta nahikoa, adingabearen iritzi, zalantza eta beldurrak adierazteko erraztasunak, haren harreman pertsonalak emeki-emeki egokitzea, haren loturak berregituratzea eta haren espektatibak egoera berriaren errealitatearekin moldatzea.

4. Adingabeak ezaugarri, inguruabar edo behar bereziak baditu, prestaketa egoera horretara egokituko da.

5. Harreraren bukaera ustekabean gertatzen bada, jarduketaren funtsa egoeraren ondorio kaltegarriak ahalik eta txikienak izatea adingabearendako. Azalpen nahikoa emanen zaio eta kasu horretan egin beharreko esku-hartzea prestatu eta planifikatzeko aukerak baloratuko dira.

50. artikulua . Jarduketen luzapena.

1. Haur hartuak familia-harrera bukatu ondoren, adinez nagusi bihurtzeagatik, adingabea autonomia pertsonalerako programa batean emantzipazio prozesu batean egoteagatik edo emantzipaturik egoteagatik, haren aldeko jarduketak luzatzea erabakitzen ahalko da, garatzen ari den integrazio prozesua sustatzeko, emaniko laguntzak irauteko eta behar den sostengu psikosozialari eusteko, betebehar hauek betetzen badira:

a) Ordu arte familia-harreran iraun izana.

b) Baliabide horretara ongi egokitu dela frogatu izana eta erantzukizunez bizitzeko gaitasuna.

c) Familiaren aldetik behar adinako sostengurik eta beregain izateko baliabiderik ez izatea.

d) Berak nahi izan duelako eskatzea horretarako ezarri beharreko proiektuan parte hartzea, konpromisoa idatziz hartuz, eta lan egiten edo ikasten hastea edo segitzea.

2. Eskuarki luzapena eskatzen ahalko da, baldin eta onuradunak aurreko ataleko betebeharrak betetzen baditu eta harrera egin diotenekin askatasunez hala hitzartzen badu.

3. Kasu horietan, jarduketen luzapenerako, ezartzen den denborarako, hartzaileek jaso izan dituzten sostengu teknikoak eta diru-laguntzak jasotzen segituko dute.

4. Gehienez ere hemezortzi hilabeterako erabakiko da aurreko bi ataletan aipatzen diren kasuetan jarduketak luzatzeko programan sartzea.

51. artikulua . Prestakuntza.

1. Egokitasunaren adierazpena lortzeko, nahitaezkoa izanen da aldez aurretik familia-harrerarako berariazko prestakuntza prozesua burutzea.

2. Prestakuntza prozesuak orotariko edukiak bilduko ditu harreraren ezaugarri eta edukiez, horrek dakarren erantzukizunaz, gerta litezkeen kasuen aniztasunaz, adingabeek kasu bakoitzean dituzten beharrez, neurria garatzeko plangintzaz, harrerako adingabearen egokitzeaz, jatorrizko familiarekiko lanaz, agurraren prestatzeaz eta abarrez.

3. Prestakuntzan eskatzaileak prestatuko dira familia-harrera ulertu eta horrek dakartzan lanak zuzentasunez burutzeko behar diren ezagutzak ikasi eta gaitasunak beretzeko eta adingabearen egokitze arazoei aurre egiteko, liskarrak konpontzeko eta babes ekintzaren barruan elkarlana burutzeko.

4. Entitate edo profesional kualifikatuek irakatsiko dute prestakuntza.

5. Beharrezkotzat jotzen denean, gaurkotze saioak edo saio osagarriak antolatzen ahalko dira, prestakuntza etengabea bultzatzeko.

6. Administrazioak guraso hartzaileei proposatzen ahalko die familia hartzaileendako prestakuntzan parte har dezatela, jarraipenerako sostenguari eta elkarri laguntzeko taldeei dagokienez.

52. artikulua . Harreren sustapena.

Administrazioak neurriaren gainean sentsibilizazio, hedapen, sustapen eta informazio jarduerak eta hartzaileak familia eta pertsona hartzaileen elkarteekin kontatzen ahalko du eta baliabidea sendotu eta handitzeko eta zerbitzua hobetzeko beste edozein jarduera ere bai.

VII. KAPITULUA. BABES NEURRIEN JARRAIPENA, ALDAKETA ETA IRAUNGIPENA

53. artikulua . Jarraipena.

1. Nafarroako Foru Komunitateko administrazio publikoek, zein bere eskumenen barruan, zuzenean edo zeharka, adingabeen eta haien familien egoera eta bilakaeraren jarraipen pertsonalizatua eginen dute.

2. Familia-harreren jarraipen berezia:

a) Jarraipenaren bidez adingabeak arreta, integrazio eta garapen kontu guztietan izaniko bilakaera egiaztatuko da, partikularzki, haren hazkunde fisikoari, haren hezkuntza eta ikaskuntza prozesuari, hartzaileekiko harremanei, jatorrizko familiarekiko harremanei, gizarteratzeari eta emozioen garapenari dagokienez. Arlo bakoitzean dauden arazo edo zailtasunak atzeman, aurreko ebaluazioaz geroztik izaniko aurrerapena zehaztu eta epe laburrera eta ertainera lortu beharreko helburuak planifikatuko dira.

b) Harrera hasten denetik hilabete pasatzen denean, adingabearen egokitzearen lehen ebaluazioa eginen da.

c) Lehen ebaluazioaren ondoren, lehenbiziko urtean, burutzen ari den harreraren jarraipen jarduketak aldian-aldian burutuko dira. Lehenbiziko bi hilabeteetan astero izanen dira kontaktuak, hamabostean behin beste hilabeteetan. Hori dena galarazi gabe, egoera bereziagatik jarraipen hertsiagoa eta maizagoa behar duten kasuak (etxez etxeko bisiten edo telefono deien bidez).

d) Ente publiko eskuduneko haur babeserako zerbitzuetako langile teknikoek eta parte hartzen duten entitate laguntzaileko profesionalek burutuko dute jarraipena. Hartzaileek, adingabeak berak eta haiekin harremanetan dauden profesionalek emanen dituzten argibideak eta etxez etxeko bisiten, elkarrizketen eta bestelako kontuen bidezko zuzeneko egiaztapenak bilduko ditu.

e) Halaber, kasua ezagutzen duten edo horretan ari diren bulego eta profesionalei artikulu honetan aurreikusten diren helburuetarako argibide garrantzitsu guztiak eskatuko zaizkie.

f) Kasuaren arduradunak egin beharko duen txostenean idatziz jarraipen jarduketen berri emanen da.

g) Ministerio Fiskalari jakinaraziko zaio, legeria zibilean ezartzen diren ondorioak sor ditzan eta bertan aipatzen den maiztasunaz.

h) Jarraipen jarduketak gorabeherak baloratzeko jarduketekin eta ukituriko edozein bulegok jakinaraziriko txosten eta proposamenekin osatuko dira. Horrela, haur babeserako zerbitzu eskudunek partikularzki neurriaren ebaluazio etengabea egiten ahalko dute eta, oro hor, esku-hartze babeslearena ere bai.

i) Ebaluazio etengabearen emaitzengatik neurria mantendu, ordeztu edo bertan behera uzten ahalko da edo kasuan-kasuan eta modalitatea edo mota edo edukiak edo baldintzak aldatzen ahalko dira. Hori ezarririko prozedurei jarraituz erabaki beharko da.

54. artikulua . Neurrien aldaketa.

1. Eginiko jarraipenaren ondorioz, babes neurria edo ezarririko plana adingabeen garapen psikiko-sozialarekin bat ez datorrela ikusten baldin bada, aldatzea erabakitzen ahalko da edo epaileei eragiten ahalko zaie alda dezaten, kasuan-kasuan, administrazio publikoen ebazpenaren bidez, arrazoiak emanda, adingabeei eta haien guraso edo tutoreei entzun ondoren.

2. Halaber, adingabeek eta haien guraso edo tutoreek eskatzen ahalko dute harturiko neurriak alda daitezela, hartzeko inguruabarrak aldatzen direnean, indarra duen legeria zibilean xedaturikoarekin bat.

55. artikulua . Neurrien iraungipena.

Babes neurriak ondoriorik gabe geldituko dira kasu hauetan:

a) Neurria hartzeko ingurabarrak desagertzean eta, bidezkoa bada, adingabeak bere familia giroa integratzea komeni denean.

b) Emantzipatzean edo adinez nagusi bihurtzean.

c) Ohiko tutela osatzean.

d) Ebazpen judizial irmo baten bidez erabakiriko adopzioan.

e) Adingabeak hiltzean.

f) Espedientea beste autonomia erkidego batera igortzean.

Gobierno de Navarra

Contacte con nosotros | Accesibilidad | Aviso legal | Mapa web