LEXNAVARRA
218/2011 FORU DEKRETUA, IRAILAREN 28KOA, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN ELIKAGAIEN INDUSTRIAKO PROZESUETAKO ETA KALITATEKO GOI MAILAKO TEKNIKARI TITULUAREN EGITURA ETA CURRICULUMA EZARTZEN DITUENA 
BON N.º 246 - 15/12/2011
- Zioen azalpena
- 1. artikulua. Xedea.
- 2. artikulua. Identifikazioa.
- 3. artikulua. Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
- 4. artikulua. Curriculuma.
- 5. artikulua. Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
- 6. artikulua. Prestakuntza zikloan sartzea.
- 7. artikulua. Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
- 8. artikulua. Baliozkotzeak eta salbuespenak.
- 9. artikulua. Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia.
- 10. artikulua. Irakasleak.
- 11. artikulua. Espazioak eta ekipamenduak.
- Lehen Xedapen Gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
- Bigarren Xedapen Gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
- Xedapen Iragankor Bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
- Xedapen Indargabetzaile Bakarra. Arauak indargabetzea.
- Azken Xedapenetan Lehena. Ezarpena.
- Azken Xedapenetan Bigarrena. Indarra hartzea.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
4. ERANSKINA. BALIOZKOTZEAK ETA SALBUESPENAK
5. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA
6. ERANSKINA. IRAKASLEAK
7. ERANSKINA. LEKUAK
1. Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Legeak Kualifikazioen Katalogo Nazionalaren definizioan aurrera egitea ahalbidetu du. Lanbide sektore edo arlo bakoitzerako kualifikazio batzuk zehaztu dira katalogoan, hiru mailatan antolatuak, eta horiexek osatzen dute lanbide heziketako tituluen curriculumaren muina.
Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak lanbide ikasketen antolaketa eta haien egituraren eta antolamenduaren printzipio orokorrak arautzen ditu hezkuntza-sistemaren barnean. Etapa, maila eta ikasketa mota guztiak eredu koherente batean biltzen ditu, zeinean heziketa zikloek eginkizun garrantzitsuak betetzen baitituzte, lanbide gaitasunen, gaitasun pertsonalen eta gaitasun sozialen garapenari lotuak, eta, funtsean, lanbide kualifikazioaren, lan munduan sartzearen eta helduen bizitzan parte hartzearen esparruetan kokatuak.
Ekonomia Iraunkorrari buruzko martxoaren 4ko 2/2011 Legeak, lanbide heziketari dagokionez, helburu du prestakuntzako eskaintza ekoizpen sistemak eta gizarteak eskatzen dituzten lan-gaitasunei egokitzea etengabe. Horretarako, lanbide heziketako tituluak azkar eguneratzeko eta egokitzeko sistema erabiliko du. Era berean, adierazten du beharrezkoa dela hezkuntzako administrazioak ekimen egokiak garatzea, lanbide heziketaren eskaintza gizartearen eta ekonomiaren beharrizanei egokitzeko, lurralde eremu egokietan. Bestalde, gradu ertaineko eta goi graduko zikloetan lanbide heziketako irakaskuntzan sartzeko betebeharrak aldatzen ditu.
Foru dekretu honen bitartez, Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari titulua eskuratzea ahalbidetzen duen goi mailako heziketa zikloaren egitura eta curriculuma ezartzen dira. Hezkuntza sistemako lanbide heziketaren antolamendu orokorra ezartzen duen uztailaren 29ko 1147/2011 Errege Dekretuaren 8. artikulua aplikatuz, eta Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 47. artikuluan Nafarroako Foru Komunitateari arlo honetan ematen zaizkion eskumenak erabiliz, honako curriculum honek apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretua garatzen du, Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari titulua ezarri eta horren gutxieneko ikasketak finkatzen dituena, hain zuzen.
Bestalde, Nafarroako Foru Komunitateko hezkuntza-sistemaren esparruan lanbide heziketaren antolamendua eta garapena arautzen dituen maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuak lanbide heziketako tituluetako curriculuma garatzeko eredu bat definitu du, estrategia eta arau berriak ekarri dituena enpresara hobeki egokitzeko, ikasketen antolaketa malgutzeko, ikastetxeen curriculum-autonomia areagotzeko eta ikasleei prestakuntza zabalagoa emateko.
Horregatik, Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluaren curriculuma Nafarroako Foru Komunitaterako egokitu eta garatzean, kontuan hartu dira maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretu horrek onetsi dituen diseinuari buruzko jarraibideak.
2. Arau multzo honetan, ondoko elementuak jorratzen dira, titulu honetako curriculuma osatzen dutenak: lanbide erreferentea, curriculuma, ikasketen antolaketa eta sekuentziazioa, sarbideak eta ezarpenerako baldintzak.
Titulu honen lanbide erreferenteak, arau honen 3. artikuluan aurkeztu eta 1. eranskinean garatzen denak, oinarrizko bi alderdi ditu: tituludunaren lanbide profila eta haren lan ingurunea izanen den produkzio sistema. Lanbide profilaren barnean, haren gaitasun orokorra zein den definitzen da eta erreferentzia gisa hartu diren bost lanbide kualifikazioak azaltzen dira. Bost lanbide kualifikazio hauek, hau da, Landare kontserba eta zukuen industriak, Zerealen eta gozokien deribatuen industriak, Arrantzako eta akuikulturako produktuen industriak, Esne-industriak, urriaren 27ko 1228/2006 Errege Dekretuak arautuak, eta Haragi-industriak, ekainaren 8ko 729/2007 Errege Dekretuak arautua, jarduketa profesionaleko eremu bat dira, dauzkan eskumenek definitua. Erantsi diren lanbide moduluak euskarri gisa edukitzeaz gain, zabalera nahikoa eta beharrezko espezializazioa ditu, goi mailako teknikari honen enplegagarritasuna bermatzeko.
Produkzio sistemari dagokionez, zenbait zehaztapen ezartzen dira, Nafarroarako elementu bereizgarriekin, tituludun hauek beren lanean eta lanbidean izanen duten inguruneari buruz. Gutxienez ere bi dimentsio osagarri dituen sistema batean kokatzen da ingurune hori. Lehenbizikoa geografikoa da, tituludun hauen lanbide jarduera Estatuko eta atzerriko beste zona batzuekin loturik dagoelako eta zona horiek elkarri eragiten diotelako. Bigarrena denboraren dimentsioa da, eta lanbideak etorkizunean izanen duen bilakaerari buruzko ikuspegi prospektiboa dakar.
3. Laugarren artikulua, berari loturik dagoen 2. eranskinarekin batera, Nafarroan arautzen den titulazioaren curriculum osagaiaz ari da eta bi zatitan banaturik dago. Alde batetik, titulu honen helburuak daude eta, bestetik, lanbidearen ikaskuntzaren muina osatzen duten lanbide moduluen garapena eta iraupena. Iraupenaren definizioari dagokionez, bi irizpide erabiltzen dira: orduen kopurua eta Europako kredituen kopura (ECTS). Lehenengoa interesgarria da prestakuntza jarduera antolatzeko, eta bigarrena irizpide estrategikoa da, Europako esparruaren barneko mugigarritasunarekin eta ikasketa unibertsitarioen eta lanbide heziketako goi mailako heziketa zikloen arteko baliozkotzearekin zerikusia duena. Lanbide modulu guztien curriculumak badu orientabide didaktikoen atala. Orientabide horiek moduluen ikuspuntuari, koordinazioari eta sekuentziazioari eta lan unitateen eta irakaskuntza-ikaskuntza jardueren tipologiari eta definizioari dagozkie.
4. Arau honen esparruan moduluen erreferentziazko sekuentziazioa arautzen da zikloko bi kurtsoetan, bai eta lanbide modulu bakoitza prestakuntza unitatetan zatitzeko modua ere. Zatiketa horrek, prestakuntza eskaintza arruntetan irakaskuntza-ikaskuntza jardueren antolaketa errazteaz gainera, bide ematen du lanbide prestakuntzaren beste eskaintza batzuei ekiteko; horien xedea langileen hobekuntza izan daiteke edota gaitasuna ebaluatu eta onartzeko prozedurak eta prestakuntza eskaintzak berak bat egiten duten ibilbideen diseinua. Elementu hori 5. artikuluan eta 3. eranskinean garatzen da.
5. Sarbideei eta baliozkotzeei dagokienez, 6. artikuluak Batxilergotik heziketa ziklo honetara sartzeko bideak arautzen ditu, 7. artikuluak zehazten du nola pasa daitekeen beste ikasketa batzuetara Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari titulurako heziketa zikloa amaitu eta gero, 8. artikuluak baliozkotze eta salbuespenak arautzeko esparrua definitzen du, eta 9. artikuluak (5. eranskinean garatua) lanbide moduluen eta titulu honetako kualifikazioko gaitasun unitateen arteko korrespondentziak ezartzen ditu, haiek egiaztatu, baliozkotu edo salbuesteko.
6. Azkenik, foru dekretu honek arautzen duen azken elementua 10. eta 11. artikuluetan eta dagozkien 6. eta 7. eranskinetan deskribatzen da, heziketa ziklo hau ezartzeko baldintzez ari baitira horiek guztiak. Baldintza horiek irakasleen profilari eta behar diren irakasleku eta ekipamenduen ezaugarriei buruzkoak dira.
Horrenbestez, Hezkuntzako kontseilariak proposaturik, eta Nafarroako Gobernuak 2011ko irailaren 28ko bilkuran hartutako erabakiarekin bat,
DEKRETATU DUT:
Foru dekretu honen xedea da Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluaren egitura eta curriculum ofiziala ezartzea Nafarroako Foru Komunitatean. Titulu hori Elikagaien Industrien lanbide arlokoa da.
2. artikulua . Identifikazioa.
Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren titulua ondoko elementuen bidez identifikatzen da:
a) Izendapena: Elikagaien industriako prozesuak eta kalitatea.
b) Maila: 3-Goi Mailako Lanbide Heziketa.
c) Iraupena: 2000 ordu.
d) Lanbide arloa: Elikagaien Industriak.
e) Europako erreferentea: HNSN - 5b (hezkuntzaren nazioarteko sailkapen normalizatua).
3. artikulua . Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
Foru dekretu honen 1. eranskinean zehazten dira tituluaren lanbide profila, gaitasun orokorra, kualifikazioak eta gaitasun unitateak, lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak, bai eta produkzio-sistemaren erreferentzia, haren Nafarroako ingurunea eta haren prospektiba ere, Nafarroako Foru Komunitatearen eremuko hezkuntza sisteman lanbide heziketaren antolaketa eta garapena arautzen dituen maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 21. artikuluan ezarritakoari jarraituz.
1. Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko heziketa zikloaren helburu orokorrak eta hura osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2. eranskinean ageri dira.
2. Heziketa ziklo hau ematen duten lanbide heziketako ikastetxeek programazio didaktiko bat prestatuko dute, zikloko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetako bakoitzerako. Programazio hori lan unitateen bitartez garatu eta zehaztuko da.
5. artikulua . Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
1. Prestakuntza ziklo hau osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2 B) eranskinean garatzen dira, Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren titulua ezarri zuen eta beraren gutxieneko irakaskuntzak finkatu zituen apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren 10. artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz.
2. Lanbide modulu horiek bi ikasturtetan antolatuko dira, foru dekretu honen 2 B) eranskinean ezarritako denbora banaketaren arabera. Maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 16.2 artikuluan dauden arauekin bat, denbora banaketa horrek erreferentziazko balioa izanen du heziketa ziklo hau ematen duten ikastetxe guztientzat eta Hezkuntza Departamentuaren baimena beharko da hartan edozein aldaketa egiteko.
3. Lanbide moduluak foru dekretu honen 3. eranskinean ezarritako prestakuntza unitateetan antolaturik ematen ahalko dira, bizitzan zeharko prestakuntza sustatze aldera. Lanbide modulu bakoitza osatzen duten prestakuntza unitateen edukiek modulu horretako eduki guztiak bildu behar dituzte.
4. Prestakuntza unitateen ziurtapenak Nafarroako Foru Komunitatean soilik izanen du balioa. Modulu bereko prestakuntza unitate guztiak gaindituz gero, ikasleak lanbide moduluaren ziurtapenerako eskubidea izanen du. Ziurtapenak Estatu osoan izanen du balioa, heziketa zikloan sartzeko baldintza akademikoak betetzen diren bitartean.
6. artikulua . Prestakuntza zikloan sartzea.
1. Foru dekretu honek arautzen duen prestakuntza ziklo honetan sartzeko, hezkuntza sistemaren lanbide heziketaren antolaketa orokorra egiten duen uztailaren 29ko 1147/2011 Foru Dekretuaren 18. artikuluan ezarritako baldintzak bete beharko dira.
2. Zientziak eta Teknologia modalitateko batxilergoa ikasi duten ikasleek lehentasuna izanen dute heziketa ziklo honetan sartzeko, apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren 13. artikuluak ezarri bezala.
7. artikulua . Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
1. Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du goi mailako beste edozein heziketa ziklotarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
2. Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du unibertsitateko gradu tituluak eskuratzeko ikasketetarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
3. Apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren 14.3 artikuluaren arabera, baliozkotzeen araubidea errazteko asmoz, lanbide heziketako goi mailako teknikari tituluen eta unibertsitateko gradu ikasketen arteko kreditu-onarpenari buruzko arauaren esparruan, 120 ECTS kreditu esleitu zaizkie foru dekretu honetan ezarritako ikasketei, heziketa ziklo honetako lanbide moduluen artean banatuak.
8. artikulua . Baliozkotzeak eta salbuespenak.
1. Elikagaien Industriako goi mailako teknikariko tituluan ezarrita dauden lanbide moduluen (Hezkuntza Sistemaren Antolaketa Orokorrari buruzko urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoaren itzalpean, zeinaren curriculuma goi mailako prestakuntza zikloaren curriculuma finkatu zuen abenduaren 21eko 359/1998 Foru Dekretuak arautzen duen, Nafarroako Foru Komunitatearen eremuan Elikagaien Industriako goi mailako teknikari tituluari dagokiona) eta Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluan ezarritakoen (Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren itzalpean, zeinaren egitura eta curriculuma foru dekretu honetan arautzen diren) arteko baliozkotzeak 4. eranskinean ageri direnak dira.
2. Lanbide moduluak beste lanbide modulu batzuekin eta gaitasun unitateekin, batxilergoko ikasgaiekin eta goi mailako hezkuntzako irakaskuntzekin baliozkotzeari eta salbuesteari dagokionez, apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren 15. artikuluan ezarritakoa eta uztailaren 29ko 1147/2011 Errege Dekretuaren 38. artikuluan agindutakoa bete beharko da.
9. artikulua . Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia.
1. Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoaren 8. artikuluan ezarritakoaren arabera egiaztaturiko gaitasun unitateen eta Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari titulurako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen arteko korrespondentziak, haiek baliozkotzeko edo salbuesteko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5 A) eranskinean ageri dira.
2. Halaber, titulu bereko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko korrespondentziak, haiek egiaztatzeko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5 B) eranskinean zehazten dira.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetan irakaslanean aritzea Bigarren Hezkuntzako katedradunei, Bigarren Hezkuntzako irakasleei eta Lanbide Heziketako irakasle teknikoei dagokie, bidezkoa denaren arabera. Foru dekretu honen 6 A) eranskinean ezarritako espezialitateetakoak izan behar dute.
2. Irakasleei eskatzen zaizkien titulazioak, oro har, otsailaren 23ko 276/2007 Errege Dekretuaren 13. artikuluan ezarritakoak dira. Dekretu horren bidez, maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan aipatzen diren irakasle kidegoetan sartzeko eta espezialitate berriak eskuratzeko erregelamendua onesten da eta lege organiko horren hamazazpigarren xedapen iragankorrean aipatzen den sarrera araubide iragankorra arautzen da. Irakaslanari dagokionez aurrekoen baliokideak diren titulazioak, irakasleen espezialitate desberdinetarako, foru dekretu honen 6 B) eranskinean ageri dira.
3. Eskatzen diren titulazioak eta titulua osatzen duten lanbide moduluak emateko bete behar diren gainerako baldintzak, ikastetxe pribatuetako edo Hezkuntzakoak ez diren administrazioen ikastetxe publikoetako irakasleentzat, foru dekretu honen 6 C) eranskinean azaltzen dira.
11. artikulua . Espazioak eta ekipamenduak.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak emateko behar diren irakaslekuak foru dekretu honen 7. eranskinean ezarritakoak dira.
2. Irakaslekuek azalera nahikoa izanen dute, haietako bakoitzean ematen diren lanbide moduluei dagozkien irakaskuntza jarduerak garatu ahal izateko. Gainera, baldintza hauek bete beharko dituzte:
a) Irakaslekuaren azalera zehazteko, kontuan hartuko da zenbat lagunentzat den. Azalera nahikoa izanen da irakaskuntza-ikaskuntza jarduerak behar adinako ergonomia eta mugikortasunarekin egin ahal izateko.
b) Irakaslekuetan altzari, ekipamendu eta lanerako tresna osagarrietarako nahikoa leku izanen da.
c) Irakaslekuetan erabiltzen diren makina eta ekipamenduetarako segurtasun tarte edo eremuak errespetatu beharko dira.
d) Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak, lanpostuko segurtasunari eta osasunari buruzkoak eta gainerako arau aplikagarriak beteko dira.
3. Ikasle talde batek baino gehiagok erabiltzen ahalko dituzte irakaslekuak, heziketa ziklo eta hezkuntza etapa berekoak izan edo ez.
4. Irakaslekuek ez dute nahitaez itxituraz bereizirik egon behar.
5. Irakasleku bakoitzean behar adina ekipamendu jarri behar da, ikasleei ikaskuntzaren emaitzen lorpena eta irakaskuntzaren kalitatea bermatzeko. Gainera, ekipamenduek baldintza hauek beteko dituzte:
a) Ekipamendu, makina, eta abarrekoek ongi ibiltzeko behar duten instalazioa edukiko dute. Segurtasunari eta arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta aplikatu behar diren gainerakoak beteko dituzte.
b) Ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak ikasle kopuruaren araberakoak izanen dira, eta ikaskuntzaren emaitzak lortzea ahalbidetuko dute, irakasleku bakoitzean ematen diren lanbide moduluetako ebaluazio irizpideak eta edukiak kontuan izanik.
6. Hezkuntza Departamentua arduratuko da irakasleku eta ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak egokiak izan daitezen modulu bakoitzeko ikaskuntza-emaitzen araberako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak garatzeko, eta ikasketen eboluzioak sortzen dituen eskarietara egokitu daitezen, horrela ikasketen kalitatea bermatuko baita.
Lehen Xedapen Gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
1. Apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren arabera, Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluak, zeinaren curriculuma foru dekretu honetan arautzen baita, eta jarraian aipatzen diren tituluek ondorio akademiko eta profesional berak sortuko dituzte:
a) Landare kontserbetako teknikari espezialista, Nekazaritza adarra.
b) Nekazaritzako elikagaien teknikari espezialista, Nekazaritza adarra.
c) Gazta eta gurinetako teknikari espezialista, Nekazaritza adarra.
d) Elikagaien industrietako teknikari espezialista, Kimika adarra.
e) Mahastizaintza eta enotekniako teknikari espezialista, Nekazaritza adarra.
2. Era berean, abenduaren 21eko 359/1998 Foru Dekretuan araututa dagoen Elikagaien Industriako goi mailako teknikari tituluaren ondorio akademiko eta profesionalak foru dekretu honetan arautzen den curriculumeko Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariko tituluaren berberak izanen dira.
Bigarren Xedapen Gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
1. Lanerako prestakuntza eta orientazioko moduluak trebakuntza ematen du laneko arriskuen prebentzioko oinarrizko jardueretarako behar diren lanbide erantzukizunak hartzeko (horiek Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua onesten duen urtarrilaren 17ko 39/1997 Errege Dekretuan ezarrita daude), baldin eta moduluak, gutxienez, 45 eskola ordu baditu, apirilaren 16ko 451/2010 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren 3. atalean ezarritakoarekin bat.
2. Foru dekretu honen bitartez Elikadura eta elikagaien segurtasuna lanbide moduluan ezartzen den prestakuntzak elikagaien manipulazioan eta higienean jardunbide egokia ahalbideratzeko behar den ezagutza maila bermatzen du, elikagaien manipulatzaileei buruzko arauak ezartzen dituzten otsailaren 11ko 202/2000 Errege Dekretuaren 4.6 artikuluaren exijentziarekin bat etorriz.
Xedapen Iragankor Bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
Abenduaren 21eko 359/1998 Foru Dekretuan ezarritako Elikagaien industriako goi mailako teknikariaren tituluari dagozkion ikasketak osorik egin ez dituztenek trantsizio epe bat izanen dute hura eskuratzeko. Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak titulu hori eskuratzeko prozedurak erraztuko ditu, horretarako ezarriko den arau esparruan.
Xedapen Indargabetzaile Bakarra. Arauak indargabetzea.
1. Indarrik gabe utzi da abenduaren 21eko 359/1998 Foru Dekretua, Nafarroako Foru Komunitatean Elikagaien Industriako goi mailako teknikari tituluari dagokion goi mailako heziketa zikloaren curriculuma ezartzen duena, ezertan galarazi gabe foru dekretu honen xedapen iragankorrean ezarritakoa.
2. Indarrik gabe utzi dira foru dekretu honetan xedatutakoari aurka egiten dioten maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.
Azken Xedapenetan Lehena. Ezarpena.
Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak 2011/2012 ikasturtean ezarriko du foru dekretu honetan arautzen den curriculuma.
Azken Xedapenetan Bigarrena. Indarra hartzea.
Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
Iruñean, 2011ko irailaren 28an.-Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Yolanda Barcina Angulo.-Hezkuntzako kontseilaria, José Iribas Sánchez de Boado.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
A) Lanbide profila
a) Lanbide profila.
Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluaren lanbide profila zehazten duten alderdiak hauek dira: gaitasun orokorra, gaitasun profesionalak, pertsonalak eta sozialak, eta Lanbide Kualifikazioen Katalogo Nazionalaren barnean titulu horri dagozkion lanbide kualifikazioak eta, hala denean, gaitasun unitateak.
b) Gaitasun orokorra.
Titulu honen eskumen orokorra elikadurako produktuak egiteko prozesuak antolatzean eta kontrolatzean datza, horretarako behar diren eragiketak eta baliabide materialak eta giza baliabideak programatuz eta gainbegiratuz. Gainera, ekoizpeneko, kalitateko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko planak aplikatu behar dira, indarrean dagoen legeria betez.
c) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.
Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluan biltzen diren kualifikazioak eta gaitasun unitateak honako hauek dira:
Lanbide kualifikazio osoak:
INA 176-3: Landare kontserba eta zukuen industriak, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea.
-UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea.
-UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea.
-UC0559-3: Landare kontserba eta zukuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea.
-UC0560-3: Landare kontserba eta zukuen fabrikazioa eta haien ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea.
-UC0561-3: Landare kontserba eta zukuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea.
INA 177-3: Zerealen eta gozokien deribatuen industriak, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea.
-UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea.
-UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea.
-UC0562-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea.
-UC0563-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea.
-UC0564-3: Zerealen eta gozokien deribatuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea.
INA 178-3: Arrantza eta akuikulturako produktuen industriak, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea.
-UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea.
-UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea.
-UC0565-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea.
-UC0566-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea.
-UC0567-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea.
INA 180-3: Esne-industriak, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea.
-UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea.
-UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea.
-UC0571-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea.
-UC0572-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea.
-UC0573-3: Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea.
INA 239-3: Haragi-industriak, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea.
-UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea.
-UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea.
-UC0765-3: Gizentzeko azienda hiltzeko, prestatzeko eta zatitzeko eta haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea.
-UC0766-3: Haragizko produktuen eta prestakinen ekoizpena, haien ekoizpeneko sistema automatikoak eta animaliak hiltzea, prestatzea eta zatitzea kontrolatzea.
-UC0767-3: Haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea.
d) Lanbide gaitasunak, gaitasun pertsonalak eta sozialak.
1) Ekoizpen prozesuak planeatzea, eta eginen den produktuaren arabera ekipamenduak eta instalazioak esleitzea.
2) Elikagaien ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak programatzea eta antolatzea, ezarrita dauden kalitateko, segurtasuneko eta ingurumenaren babeseko exijentziak betez.
3) Elikagaiak egiteko eragiketak egitea eta sortzen diren gorabeherak konpontzea.
4) Ontziratze, biltze eta etiketatze eragiketak kalitate eta segurtasun baldintza egokietan gainbegiratzea.
5) Elikagaien enpresan logistika planeatzea, lehengaien, gai osagarrien eta produktuen horniketak, biltegiraketa eta bidalketak antolatuz.
6) Ekipamenduen eta instalazioen mantenimendua eta operabitatea programatzea eta gainbegiratzea, funtzionamendua higiene, kalitate, eraginkortasun eta segurtasun baldintzetan bermatzeko.
7) Kalitatea kontrolatzea eta bermatzea, saiakuntza fisiko, kimiko, mikrobiologiko eta zentzumenezkoen bidez.
8) Elikagaien enpresa txikian produktuak merkaturatzea eta sustatzea.
9) Ekoizpen prozesuan zehar, baliabideen erabilera eraginkorra eta hondakinen gaien araberako bilketa, arazketa eta deuseztapena gainbegiratzea, ingurumenaren babesa bermatuz, enpresaren planen arabera eta indarrean dagoen araudiaren arabera.
10) Elikagaien segurtasuneko araudia, laneko arriskuei aurrea hartzeko araudia eta elikagaien industriako sektoreen berariazko legeria aplikatzea.
11) Ekoizpen prozesuetan eta bere lanbide eremuko arloetan behar diren informazio eta komunikazio teknologiak aplikatzea.
12) Taldeko lana antolatzea eta koordinatzea, lidergoa bereganatuz. Lan harreman onak mantentzea, bere eskumenen eremuan errespetuz eta erantzukizunez komunikatuz, enpresaren hierarkia aintzat hartuz.
13) Elikagaien industrian gertatzen diren teknologiako, antolaketako eta gizarte eta kulturako aldaketei begira, eguneratzeko eta berriztapeneko jarrera izatea, batez ere produktu, prozesu eta merkaturatze eredu berriak garatzerakoan.
14) Produkzio helburuak betetzea, taldekideekin elkarlanean aritzea eta erantzukizunaren eta tolerantziaren printzipioei jarraituz aritzea.
15) Lanpostu desberdinetara eta lan egoera berrietara moldatzea, produkzio prozesuetako teknologiaren eta antolamenduaren aldaketen ondorioz.
16) Bere eskubideak baliatzea eta lan harremanek dakartzaten eginbeharrak betetzea, indarra duen legedian ezarritakoarekin bat.
17) Arazoak konpontzea eta bakarkako erabakiak hartzea, bere eskumeneko eremuan ezarritako arau eta prozedurei jarraituz.
18) Bere lanbide karrera kudeatzea, enplegurako, autoenplegurako eta ikasteko aukerak aztertuz.
19) Enpresa txiki bat sortu eta kudeatzea; produktuen bideragarritasunari, produkzioaren plangintzari eta merkaturatzeari buruzko azterlana egitea.
20) Bizitza ekonomiko, sozial eta kulturalean modu aktiboan parte hartzea, jarrera kritiko eta arduratsuarekin.
B) Produkzio sistema
a) Lanbide eta lan ingurunea.
Lanbide profil hori daukaten pertsonek beren jarduera elikagaien industriako enpresa txiki, ertain edo handietan lan egiten dute. Lan-talde batean integratuta egoten dira, eta bertan mota anitzeko lanak egiten dituzte: ekoizpenaren kudeaketa, antolaketa eta kontrola, logistika, ikerkuntza eta garapen arlo funtzionaletan, kalitatea, elikagaien segurtasuna, laneko arriskuei aurrea hartzea eta ingurumeneko babesa. Tarteko agintari gisa jarduten dute, goi mailako arduradun teknikoek gainbegiratuta. Enpresa txikietan, haatik, autonomia maila handiagoa daukate, eta enpresa kudeatzeko eta zuzentzeko lanak har ditzakete bere gain.
Hauek dira jarduera eta lanpostu aipagarrienak:
-Lerroko, fabrikazio plantako, ataleko edo biltegiko burua.
-Txandako burua.
-Ekipamenduen, prozesuen eta produktuen gainbegiralea.
-Ekoizpenaren arduraduna.
-Produktu berriak egitearen eta prozesuak garatzearen arduraduna.
-Elikagaien analisiko teknikaria.
-Zentzumenen bidezko analisiko teknikaria.
-Laborategian kalitate kontroleko teknikaria.
-Kalitateko ikuskaria edo auditorea.
-Elikagaien segurtasunaren kudeaketaren arduraduna.
-Horniketen arduraduna.
-Ontziratze eta bilketa lerroko arduraduna.
-Ingurumen kontroleko eta laneko segurtasuneko arduraduna.
-Teknikari komertziala.
b) Nafarroako lurralde ingurunea.
Nafarroan, iparraldetik hegoaldera, abeltzaintzako belardi oparoetatik zereal, fruta-arbola eta ekiloreen laboreetara igarotzen da Tafallaldean. Erriberan mahastizaintza eta ortuko produktuen hazkuntza dira nagusi. Haiek guztiek nekazaritzako elikagaien industria hornitzen dute, Nafarroan tradizio eta garrantzi handikoa.
Nekazaritzako eta abeltzaintzako ekoizpenaren ospearen testigantza gisa, jatorri-deitura batzuk aipa ditzakegu: Idiazabalgo gaztarena (Urbasa aldearentzat), Erronkariko gaztarena, Nafarroako zainzuriena, Lodosako pikillo piperrena, Nafarroako ardorarena (beltza, gorria eta zuria), eta abar.
Nekazaritzako elikagaien industria Nafarroako industri sektore garrantzitsuenetako bat da. Batez ere enpresa txiki eta ertainek osatzen dute, tartean enpresa handiren bat badago ere. Enpresa hauek etengabe gaurkotzen ari dira, maila handiko teknologiarekin, produktu dibertsifikatuagoak, sofistikatuagoak eta etxean prestatzeko modukoak sortzeko, horrelako produktuen eskaerak gora egin baitu, betiere kalitatea murriztu gabe.
Era berean, bere elikadurarekin kezkatzen den kontsumitzaileak artisautzazko produktuak eskatzen ditu, tokian tokikoak, ekologikoak eta jateko orduan prestatzeko erraz direnak.
Gainera, Nafarroako beste sektore garrantzitsu batzuei laguntzen die:
-Nekazaritza eta abeltzaintza, nekazaritzako elikagaien industriarako lehengaia hornitzen dutenak.
-Banaketa sektorea, prestatutako produktuak kontsumitzaileari eramaten dizkieten enpresak eta agente komertzialak.
-Industria osagarrien sektorea, fabrikazio prozesuan tarteko gaiak eta haren funtzionamendurako beharrezkoak diren ekipamenduak hornitzen dituena.
Azken urteetako aurrerapen teknologikoa gorabehera, elikagaien industriak pertsona kopuru handi bati ematen dio lana oraindik; horregatik, landa-guneen garapena hasten eta bultzatzen du. Era berean, gune horietan dago elikagaien industria hornitzen duen lehengaia.
Beste alderdi batzuek ere elikagaien industriaren aurrerapen teknologikoan eragina izan dute, besteak beste:
-Kontsumo ohituren aldaketak. Bizitza estiloko joera berriek eta familien lan ohiturek aldaketak ekarri dituzte familien elikadurarekin lotuta dauden produktuen eskaeran. Kontsumitzaileek kalitatezko elikagaiak eskatzen dituzte, osasuntsuak, elikagarriak, zaporetsuak eta anitzak direnak. Horregatik, laugarren eta bosgarren gamako elikagaien eta elikagai funtzionalen kontsumoak gora egin du.
-Elikagaien banaketan aldaketak. Azken urteetan denda tradizionalen murrizketa eta merkataritza gune handien gehikuntza izan dira aldaketa nagusiak. Horregatik, banatzaile handiekin negoziazio boterea areagotu behar da eta marka zurien garrantzia handiagotzen da, marka zehatzen aldean.
-Elikagaien segurtasunaren garrantzia, Europako Batasunaren legeriaren exijentzien ondorioz. Legeria hori kontsumitzaileen kezken isla dira, eta elikagaien enpresak elikagaien segurtasuneko betekizunak betetzen eta trazabilitate mekanismoak ezartzen derrigortzen ditu.
Faktore horiei Hegoamerikan, Txinan edo Marokon egindako elikagaien inportazio gero eta ohikoagoa gehitu behar diegu. Egoera ekonomikora lehia handia dakarkio horrek.
Eginkizun berri horiek betetzean, foru dekretu honetan arautzen den goi mailako teknikaria oso lagungarria izan daiteke elikagaien fabrikatzailearentzat. Izan ere, elikagaien sistemak lanbide profil honentzat ezartzen dituen eskaerei erantzuten die curriculumak, aintzat hartuta prozesuan dauden teknologia berrietako prestakuntza, produktuen berrikuntza eta konponbide bioteknologikoak elikagaien industriarentzat.
Nafarroako Gobernuak, jarduketa lerro horien barnean eta Plan Teknologikoetako proiektu integratuen barnean, industria bioteknologikoa dinamizatu nahi du, horrela Nafarroa Europako Batasuneko eskualderik berritzaileenen artean kokatu ahal izateko emaitza egonkorrak lortzeko asmoz. Era berean, I+G+b programak gero eta gehiago dira elikagaien industriaren sektorean, elikagai berriak garatzeko, bioteknologia faktore bereizle gisa aplikatuz.
c) Prospektiba.
Espainiako elikagaien industriak bere lehiakortasuna areagotzeko erronka du, merkatuak nazioartekotu direlako eta ekonomia globalizatu delako.
Elikagaien industriaren ekoizpen eta antolaketa prozesuak ekoizpen-lerroetan espezializatutako unitateetarantz berrorientatzen ari dira. Informazioaren eta komunikazioaren, elikagaiak kontserbatzearen eta ontziratzearen, eta prozesuak automatizatzearen teknologia berriak txertatzen ari dira.
Halaber, ingurumenaren babesak gero eta garrantzi handiagoa dauka, zenbait modutan: ekoizpen prozesuak birdefinituz, natur baliabideak modu eraginkorrean erabiliz, prozesuko teknologia garbiak erabiliz, edo sortutako efluente eta hondakinak gutxituz, berreskuratuz eta birziklatuz.
Epidemiologiako azterlanek, proba klinikoek eta biokimika modernoak elikagai batzuen osagai kimikoen eta osasunean duten eragin onuragarriaren arteko erlazioa erakutsi dute. Elikagaiari buruzko planteamendu zientifikoek gomendatzen dute elikaduran makro eta mikro mantenugaien maila ona izan dadila, gaixotasun kronikoak sortzea eragozteko edo prebenitzeko.
Elikagaien enpresa kopuru handi batek bere jarduna kalitatezko produktuak egiteari begira jarri du, jatorri-deiturei, babestutako identifikazio geografikoei eta beste marka batzuei lotuta, eta produktu horiek salmentako sare alternatiboak erabiliz merkaturatzeari lotuta: Internet bidez, espezializatutako denden bidez, edo bezeroarekin harreman handia eskaintzen duten bide murriztuago batzuen bidez.
Horrek denak esan nahi du sektore honek eskatzen duen lan-eskua gero eta kualifikatuagoa dela, ezagutza zientifiko eta teknologikoekin, eta prozesuak antolatzeko eta planeatzeko gaitasunarekin. Langile hauek zenbait funtzio betetzeko gai izan behar dute: kalitatea, laneko arriskuei aurrea hartzea, elikagaien segurtasuna, eta trazabilitatea eta ingurumeneko babesa. Gainera, langile hauek taldean lan egiteko gauza izan behar dute, berrikuntzaren aurrean izaera irekia izan behar dute, eta enpresaren bizitzan parte hartu behar dute, haren helburuak, tradizioak eta balioak konpartituz.
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
A) Heziketa zikloaren helburu orokorrak
a) Ekoizpen prozesuak analizatzea, prozesuaren berezko eragiketak, eta haiek gauzatzeko behar diren ekipamenduak, instalazioak eta baliabideak ezaugarrituz.
b) Ekoizpenaren programazio eta kudeaketa teknikak identifikatzea, haien funtsak eta aplikazio prozedurak deskribatuz, elikagaien ekoizpena programatzeko eta antolatzeko.
c) Elikagaiak egiteko eragiketak ezaugarritzea, haiek gidatzeko teknikak eta kontrol parametroak deskribatuz.
d) Ontziratze, biltze eta etiketatze eragiketak aztertzea, materialen ezaugarriak eta prozesuaren teknikak identifikatuz, gainbegiratzeko.
e) Prozesu logistikoa ezagutzea, haren faseak eta zerikusia duen dokumentazioa identifikatuz, elikagaien industrian/enpresan planeatzeko.
f) Ekipamenduen eta instalazioen mantentze beharrizanak identifikatzea, eta haien operatibotasun egokiarekin erlazionatzea, programatzeko eta gainbegiratzeko.
g) Saiakuntza fisiko, kimiko eta makrobiologikoak ezagutzea eta egitea, egindako produktuen kalitatea kontrolatzeko eta bermatzeko metodologia analitikoa aplikatuz.
h) Elikagaien ezaugarri organoleptikoak deskribatzea, prozedura metodologikoa eta bere aplikazioa justifikatuz, zentzumenezko kontrola bermatzeko.
i) Elikagaien salerosketa eragiketak eta publizitateko teknikak identifikatzea, prestatutako produktuak merkaturatzeko eta sustatzeko egokiak diren baloratuz.
j) Ingurumena babesteko araudia eta neurriak identifikatzea, ekoizpen prozesuetan duten eragina eta aplikazioa aztertuz, betetzen direla bermatzeko.
k) Jarduera profesionalaren arriskuak eta jarduera horrek dauzkan arriskuak identifikatzea. Horiek kontrol, prebentzio eta babes neurriekin erlazionatzea, elikagaien segurtasuneko planetan eta laneko arriskuei aurrea hartzeko planetan ezarritako arauak betetzeko.
l) Informazioaren eta komunikazioaren teknologiei lotutako tresnak identifikatzea, eta haien potentziala ezagutzea, haiek aplikatzeko lan-osagaia diren aldetik.
m) Enpresaren egitura hierarkikoa aztertzea, lan-taldeko kideen zereginak eta erantzukizunak identifikatzea, taldeko lana antolatu eta koordinatzeko.
n) Bere zonako errealitate sozioekonomikoak eskaintzen dituen aukerak identifikatzea, bere eta besteen arrakasta aukerak aztertuz, bizitza osoan zehar izaera ekintzailea mantentzeko.
ñ) Bere jardueraren aldaketa teknologikoak, antolamenduzkoak, ekonomikoak eta lan arlokoak identifikatzea eta lan eremuan duten eragina aztertzea, izaera berritzaileari eusteko.
o) Produkzio prozesuko lan jarduerak baloratzea eta prozesu osoari egiten dioten ekarpena identifikatzea, lan-taldeetan modu aktiboan parte hartzeko eta produkzioaren helburuak lortzeko.
p) Lan-taldeko osagaietako bakoitzaren eginkizunak deskribatzea, eta kasu bakoitzean erantzukizunak identifikatzea, lan-taldea antolatzeko.
q) Egoera kolektiboetan esku hartzeko moduak identifikatzea eta erabakiak hartzeko prozesua aztertzea, haietan gidari aritzeko.
r) Ikasteko aukerak eta lan munduarekin duten lotura identifikatu eta baloratzea, eta merkatuko eskaintzak eta eskariak aztertzea, eguneratzeko eta berritzeko kulturari eusteko.
s) Negozio aukerei antzematea, merkatuko eskariak identifikatuz eta aztertuz, enpresa txiki bat sortu eta kudeatzeko.
t) Gizarteko eragile aktiboa den aldetik dituen eskubideak eta betebeharrak ezagutzea, eta herritar demokratiko gisa parte hartzeko baldintza sozialak eta lan arlokoak arautzen dituen lege-esparrua aztertzea.
B) LANBIDE MODULUAK
a) Izena, iraupena eta sekuentziazioa
Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren curriculumeko lanbide moduluen zerrenda ematen da jarraian, izena, iraupena eta denbora banaketa zehazturik.
b) Lanbide moduluen garapena
Lanbide modulua: Elikaduraren teknologia.
Kodea: 0462.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 10.
Iraupena: 190 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Haragi-industriako ekoizpen prozesuak ezagutzen ditu, eta zerikusia duten prozedurak eta teknikak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Hiltegietan, zatiketa-aretoetan eta haragi-industrietan aplikatu beharreko araudia ezagutu da.
b) Haragia ematen duten animaliak eta haiek garraiatzeko betekizunak identifikatu dira, hil eta prestatu aurretik.
c) Espezieak hiltzeko eta prestatzeko lerroak osatzen dituzten eragiketak ezaugarritu dira.
d) Animaliak hiltzean eta prestatzean egiten diren akatsen ondorioz edo heltze edota kontserbazio desegokiaren ondorioz haragian sortzen diren eraldaketak deskribatu dira.
e) Arriskuko material espezifikoak (AME) eta egoki denean haiek deuseztatzeko kudeaketa identifikatu dira.
f) Haragi-industriako lehengaien, gehigarrien, osagarrien eta egiten ari diren eta bukatu diren produktuen ezaugarriak eta kalitate parametroak aztertu dira.
g) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
h) Haragi-industriaren ekoizpen prozesu eta prozedura garrantzitsuenak ezaugarritu dira.
i) Ontzean, lehortzean eta biltegiratzean haragi lehengaietan, produktuetan eta prestakinetan gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
j) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
k) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
l) Haragia eta haragizko produktuak eta prestakinak eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
2. Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak egiteko prozesuak ezaugarritzen ditu eta haien funtsak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen industriako lehengaien, osagarrien eta produktuen (egiten ari direnen nahiz bukatuta daudenen) ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
c) Arrain eta itsaskien freskotasun maila, identifikazioa eta berariazko sailkapena zehazteko erabiltzen diren prozedurak, parametroak eta teknikak ezagutu dira.
d) Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen industrian erabiltzen diren prozesu eta prozedura nagusiak aztertu dira.
e) Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuetan eta lehengaietan, biltegiratzen eta prestatzen direnean, gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
f) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
g) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
h) Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
3. Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko prozesuak garatzen ditu, funts teknologikoak ezaugarrituz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Kontsumorako esneen eta esnekien industriako lehengaien, osagarrien eta produktuen (egiten ari direnen nahiz bukatuta daudenen) ezaugarriak eta propietateak ezagutu dira.
c) Kontsumorako esneen eta esnekien industrian identifikaziorako eta sailkapenerako gehien erabiltzen diren prozedura, parametro eta teknikak ezagutu dira.
d) Kontsumorako esneen eta esnekien industrian erabiltzen diren prozesu eta prozedura nagusiak aztertu dira.
e) Bukatutako produktuak haiek egiteko erabiltzen diren lehengai, osagarri eta gehigarrien ezaugarriekin erlazionatu dira.
f) Lehengaietan eta esnekietan, biltegiratzen eta egiten direnean, gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
g) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
h) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
i) Kontsumorako esnea eta esnekiak higienearen aldetik eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
4. Landare kontserba edota zukuak egiteko prozesuak ezagutzen ditu eta elkartutako prozedurak eta teknikak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Landare kontserba edota zukuen industriako lehengaien, osagarrien eta produktuen (egiten ari direnen nahiz bukatuta daudenen) ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
c) Landare kontserba edota zukuen industrian identifikaziorako eta sailkapenerako gehien erabiltzen diren prozedura, parametro eta teknikak ezagutu dira.
d) Landare kontserba edota zukuen industrian gehien erabiltzen diren prozesu eta prozedurak aztertu dira.
e) Bukatutako produktuak haiek egiteko erabiltzen diren lehengai, osagarri, gehigarri eta materialen ezaugarriekin erlazionatu dira.
f) Landare kontserba edota zukuetan, biltegiratzen eta egiten direnean, gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
g) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
h) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
i) Landare kontserba edota zukuak higienearen aldetik eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
5. Zerealen eta gozokien deribatuak egiteko prozesuak ezaugarritzen ditu eta prozesu eta sekuentziazio eragiketak justifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Zerealen eta gozokien deribatuen industriako lehengaien, osagarrien eta produktuen (egiten ari direnen nahiz bukatuta daudenen) ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
c) Zerealen eta gozokien deribatuen industrian identifikaziorako eta sailkapenerako gehien erabiltzen diren prozedura, parametro eta teknikak ezagutu dira.
d) Zerealen eta gozokien deribatuen industrian gehien erabiltzen diren prozesu eta prozedurak aztertu dira.
e) Bukatutako produktuak haiek egiteko erabiltzen diren lehengai, osagarri, gehigarri eta materialen ezaugarriekin erlazionatu dira.
f) Lehengaietan eta zerealen eta gozokien deribatuetan, biltegiratzen eta egiten direnean, gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
g) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
h) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
i) Zerealen eta gozokien deribatuak higienearen aldetik eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
6. Ardoa egiteko prozesuak ezagutzen ditu, eta elkartutako prozedura eta teknikak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Mahatsaren eta ardogintzako industriako gai osagarrien eta produktuen (egiten ari direnak nahiz bulkatutakoak) ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
c) Bukatutako produktuak haiek egiteko erabiltzen diren lehengai, osagarri, gehigarri eta materialen ezaugarriekin erlazionatu dira.
d) Egiteko, ontzeko eta zahartzeko prozesuetan muztioetan gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
e) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
f) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
g) Ardoak eta deribatuak higienearen aldetik eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
7. Beste elikagai batzuk egiteko prozesuak ezagutzen ditu eta haien funts teknologikoak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesu teknologikoa definitzen duen araudia interpretatu da.
b) Lehengaien, gai osagarrien eta produktuen (egiten ari direnak nahiz bukatutakoak) ezaugarriak eta propietateak deskribatu dira.
c) Beste elikagai batzuen industrian identifikaziorako eta sailkapenerako gehien erabiltzen diren prozedura, parametro eta teknikak ezagutu dira.
d) Beste elikagai batzuen industrian erabiltzen diren prozesu eta prozedura garrantzitsuenak analizatu dira.
e) Bukatutako produktuak haiek egiteko erabiltzen diren lehengai, osagarri, gehigarri eta materialen ezaugarriekin erlazionatu dira.
f) Lehengaietan eta elikagaietan, biltegiratzen eta egiten direnean, gertatzen diren eraldaketak deskribatu dira.
g) Prozesuko ekipamenduak eta haien kontrol parametroak etapa bakoitzari eta eragiketa bakoitzari elkartu zaizkie.
h) Jatorri-deitura edo babestutako identifikazio geografikoak dituzten produktuen prozesamenduaren berariazko ezaugarriak identifikatu dira.
i) Elikagai hauek higienearen aldetik eraldatzeko prozesuak, jatorrizko kausak, eratorritako ondorioak eta aurreneurri egokiak ezagutu dira.
Edukiak.
Haragi-industriaren ekoizpen prozesuak:
-Hiltegietan, zatiketa-aretoetan eta haragi-industrietan aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak eta erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Haragia ematen duten animaliak (gizentzeko espezieak, hegaztiak eta ehizakoak).
-Animalia bizien garraioa. Haragiaren kalitatean duen eragina.
-Animaliak hiltzeko eta prestatzeko lerroak.
-Haragiaren teknologia. Haragiaren osaera eta egitura. Haragia heltzea eta kontserbatzea. Eraldaketak.
-Arriskuko material espezifikoak (AME).
-Gizentzeko espezieen, hegaztien eta ehizakoen haragiaren ezaugarriak. Kalitate parametroak.
-Kondimentuak, espeziak, gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Ezaugarriak. Kalitate parametroak.
-Haragi produktu eta prestakinak. Ezaugarriak. Motak. Fabrikazio prozesuak. Eragiketak. Sekuentziazioa. Ekipamenduak. Kalitate parametroak.
-Haragi lehengaien, produktuen eta prestakinen eraldaketak.
-Jatorri-deiturak. Babestutako identifikazio geografikoak eta haragiaren kalitatearen beste marka batzuk.
-Haragi freskoen eta haragizko prestakinen eraldaketak.
-Haragizko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Arrantza eta akuikulturatik eratorritako produktuak egiteko prozesua:
-Arrantzako eta akuikulturako produktuei aplikatu behar zaien araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak eta erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak: jan daitezkeen arrainen espezieak. Sailkapena. Manipulazioa. Freskotasun maila.
- Kondimentuak, espeziak, gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak. Biltegiraketa.
-Arrainaren eta itsaskiaren teknologia. Prozesu unitarioak arraina eraldatzerakoan. Oinarriak eta aplikazioak. Kategorizazioa. Prozesatze ekipamenduak. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak.
-Arrantza eta akuikulturatik eratorritako produktuak. Sailkapena. Prozesu teknologikoak. Prozesuan eragina duten faktoreak. Motak. Ekipamenduak.
-Arrainetik eratorritako azpiproduktuak.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta arrantza produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Arrainaren eta itsaskiaren eraldaketak.
Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko prozesua:
-Kontsumorako esneei eta esnekiei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak, erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Esnea. Ezaugarriak. Kalitate kontrola.
-Gehigarriak. Laguntzaileak eta beste osagarri batzuk. Ezaugarriak eta sailkapena, erabilera arauak. Kontserbazioa.
-Esnearen teknologia. Sailkapena. Fabrikazio prozesuak. Oinarriak. Prozesamenduko eragiketa eta ekipamenduak. Kontserbazioa eta biltegiraketa. Kalitate kontrola.
-Esnekiak. Hartzitutako esnekiak eta zabaltzeko pastak, gaztak, gurina eta beste. Osaera. Hartziduran gertatzen diren prozesuak. Fabrikazio prozesuak. Oinarriak. Prozesuko eragiketak eta ekipamenduak. Biltegiraketa eta kontserbazioa. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta kontsumorako esneen eta esnekien produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Kontsumorako esneen eta esnekien eraldaketak eta transformazioak.
-Esnezko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Landare kontserba eta zukuak egiteko prozesua:
-Landare kontserba eta zukuei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak, erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak. Ezaugarriak, sailkapena. Kalitate kontrola.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak.
-Landare kontserba eta zukuen teknologia. Tratamenduak. Ezaugarriak. Motak. Sailkapena. Kalitate arauak.
-Industri prozesuen teknologia. Oinarriak. Tratamendu termikoak. Biziraupeneko eta termo-suntsipeneko grafikoak. Fabrikazio prozesuak. Prozesuko eragiketa eta ekipamenduak. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta landare kontserba eta zukuen produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Landare kontserba eta zukuen eraldaketak eta transformazioak.
-Frutak eta barazkiak prozesatzeko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Zerealen eta gozokien deribatuak egiteko prozesua:
-Zerealen eta gozokien deribatuei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak, erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak. Sailkapena.
-Irinak eta semolak lehengai gisa edo bukatutako produktu gisa. Ezaugarriak. Sailkapena. Fabrikatzeko betekizunak. Biltegiraketa eta kontserbazioa.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak. Biltegiraketa eta kontserbazioa.
-Zerealen eta gozokien deribatuen teknologia. Definizioa. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak. Tratamenduak. Sailkapena.
-Industri prozesuen teknologia. Oinarriak eta helburuak. Fabrikazio prozesuak. Prozesuko eragiketa eta ekipamenduak. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta zerealetatik eta gozokietatik deribatutako produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Zerealen eta gozokien deribatuen eraldaketak eta transformazioak.
-Zerealak prozesatzeko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Ardoa eta hartzitutako beste edari batzuk egiteko prozesua:
-Lehengaia: mahatsa. Ziklo biologikoa. Lukuaren egitura. Lukuaren heltzea. Ardoa egiteko mahatsen barietateak. Mahatsaren kalitatea.
-Muztioaren eta ardoaren ezaugarriak eta osaera.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak eta propietateak. Erabilerak.
-Tratamendua mahats bilketan. Mahats bilketa. Harrera mahats bilketan.
-Hartzidura. Oinarriak. Motak.
-Ardoa egiteko teknologia. Oinarriak. Eraldaketak, prozedurak eta ekipamenduak. Klarifikazioa. Egonkortzea. Ontzea eta zahartzea.
-Jatorri-deiturak, identifikazio geografiko babestuak eta beste kalitate marka batzuk.
-Eraldaketak eta transformazioak.
-Azpiproduktuen aprobetxamendua.
Beste elikagai batzuk egiteko prozesua:
-Erregelamendu teknikoa eta osasunekoa eta aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak, erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak. Identifikazioa eta sailkapena.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak. Araudia. Biltegiraketa eta kontserbazioa.
-Prozesuaren teknologia. Definizioa. Teknikak eta dokumentazioa. Egiteko prozesua.
-Oinarriak, oinarrizko eragiketak eta ekipamenduak.
-Egiteko industri prozesuak. Eraldaketak, prozedurak eta ekipamenduak beste elikagai batzuk egiterakoan. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, identifikazio geografiko babestuak eta beste kalitate marka batzuk.
-Eraldaketak eta transformazioak.
-Azpiproduktuen aprobetxamendua.
Orientabide didaktikoak.
Helburua da ikasleek oinarrizko ezagutza nahikoak bereganatzea eta barneratzea, elikagaiak egiteko edota eraldatzeko eta, gainera, zeharkako modu batean, segurtasuneko eta ingurumenaren babeseko funtzioak betetzeko. Modulu hau bukatzean, ikasleak gai izanen dira haragi-industriako elikagaiak, arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak, kontsumorako esneak eta esnekiak, landare kontserbak eta zukuak, zerealak, gozokiak eta ardoa egiteko prozesuak ezagutzeko, ezaugarritzeko eta garatzeko.
Modulu honek izaera teorikoa du, horregatik iradokitzen da ordu beteko saio teorikoetan banatzea eta, gutxienez, bi orduko saio praktiko bat egotea. Eskola teorikoak Interneterako sarbidea eta proiektagailua dituen balio anitzeko gela batean eginen dira. Eskola praktikoak laborategian edo informatika gelan emanen dira, eginen den jarduera motaren arabera.
Bestalde, eta elikagaien industriaren sektorea oso araututa dagoenez eta etengabe aldatzen ari denez, irakasleek mundu profesionalarekin kontaktuan egon behar dute etengabe, une bakoitzean indarrean dauden arauei egokitzeko. Gomendagarria da, gainera, elikaduraren araudia etengabe eguneratzen laguntzen duten baliabideak edukitzea, kanpoko zerbitzu baten bidez edo aldizkari espezializatuen harpidetzen bidez, elikagaien industrien elkarteenak, besteak beste.
Gainera, lan indibiduala eta talde txikiko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Iradokitzen da edukiak fabrikazio prozesuen arabera sekuentziatu daitezela, landaregaien urtarokotasuna kontuan izanik. Prozesuetako bakoitzaren barnean, edukiak edukien atalean aurkezten diren ordenan azter daitezke. Ardoa egiteko prozesuekin zerikusia duten edukiak oso luzeak izan daitezkeenez gero, programatutako eduki eta jarduerak laburtzea gomendagarria da, ikasturteko lehenbiziko hilabetean eman ahal izateko. Gomendagarria litzateke ardo beltza egiteko prozesuaren fluxu-diagramatik abiatzea, irakatsi beharreko edukien ardatz hartuta, eta ardoa egiteko oinarriak eta faseak sekuentzialki aztertzea.
Gainera, elikagaien zentzumenen bidezko analisiaren sarrera txiki bat egitea komeni litzateke. Izan ere, analisi honekin zerikusia duen oro bigarren mailan aztertzen da, curriculumaren erreferentziazko sekuentziazioaren arabera, Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola moduluan. Elikagaien sektorean jatorri-deiturak, adierazpen geografikoak eta bestelako kalitate adierazpenak dituzten lehengaiak, kondimentuak eta produktuak asko direnez gero, ezinbestekoa da haiek identifikatzea, ezaugarritzea eta kalitate parametro fisiko-kimikoak eta zentzumenetakoak zehaztea. Era berean, erlazionatutako gaiak dastamenaren eta ukimenaren sentsazioekin azaltzea iradokitzen dugu. Hori zenbait lehengai eta produktu (kontserbak, begetal transformatuak eta gaztak, besteak beste) analizatzeko metodologia da.
Lantegi-gelan egin beharreko jardueren tipologiari dagokionez, honelako jarduera motak iradokitzen dira:
-Elikaduraren araudiaren erabilera: fabrikazio jakin batekin zerikusia duten parametroak eta legezko baldintzak bilatzea. Arauen interpretazioa.
-Legegintzazko araudiaren datu-base bat egitea edota eguneratzea, elikaduren prozesuaren alderdi esanguratsuenekin.
-Fabrikazio prozesuak deskribatzea: Elikagaiak prozesatzearen fluxu-diagramak egitea.
-Lehengaien kalitate kontroleko prozesuak egitea eta baloratzea, elikagaien industriak bereganatutako kalitate arauetan oinarrituta eta fabrikazio prozesuko inplikazioak.
-Landare kontserben kalitate kontrola egitea, landare kontserben kalitate arauan oinarrituta eta jatorri-deituren kalitate arauetan eta kalitate adierazpenetan oinarrituta. Emaitzen balorazioa.
-Nafarroari dagozkion jatorri-deituren, haien mendeko produktuen eta lehengaien eta prozesu teknologikoen ezaugarririk esanguratsuen laburpen-koadroa egitea.
-Irudien galeria bat egitea, lehengaietan eta landare kontserbetan dauden akatsik esanguratsuenekin.
-Balizko kasu teoriko eta praktikoak egitea, eta haietan ikasleek aztertzen ari diren lehengaien ezaugarriak deskribatzea, haien egokitasuna baloratzea eta izan dezaketen prozesu motarekin erlazionatzea.
-Elikagaien gehigarrien funtzioari buruzko laburpen-lana. Laburpen-koadroa egitea, gehigarri taldeen ezaugarriekin. Elikagaien etiketetan gehigarriak bilatzea. Elikagaian duten funtzioa eta dosi egokia zehaztea.
-Piperrautsaren kalitatearen eragina ondutako haragi-produktuetan. Kalitate parametroen zehaztapena: kolorea, zaporea, aroma. Egonkortasuna.
Zikloaren edukiak eta, bereziki, modulu honetakoak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Sektorearekin zerikusia duten enpresetan bisita profesionalak egitea.
-Jatorri-deitura duten enpresetara bisita profesionalak egitea.
-Azpiproduktuak prozesatzen dituzten enpresetara bisita profesionalak egitea.
-Elikaduraren teknologiari buruzko azoketara bisitak egitea.
-Elikadura produktuak garatzeari buruzko jardunaldi teknologikoetara joatea.
Ebaluazioa informazio bilketa iraunkorrean oinarritu behar da, bai ikasleen ikaskuntza prozesuetatik bai ikastaroan eragina izan dezaketen curriculumeko gainerako elementuetatik aterea, zuzeneko behaketaren bitartez eta ikasleen jardunaren bitartez, eginkizunetan, lan-koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan islatua. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Elikaduraren teknologia moduluko edukiak oinarri-oinarrizkoak dira, eta modulu askoren euskarria dira. Bereziki, modulu hau ondoko hauekin erlazionatuta dago:
-Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak, lehen mailakoa. Ikasleek Elikaduraren teknologia moduluan aztertutako ezagutza teorikoak barneratuta eduki beharko lituzkete lehengaiak egokitzeko oinarrizko eragiketak eta kontserbazioko tratamenduak arrakastaz egin ahal izateko. Arreta berezia eman behar zaio ardogintza prozesuekin zerikusia duten edukien koordinazioari. Izan ere, ikasleek pilotu plantan ardoa egiteko prozesua hasi aurretik eman behar dira prozesu horiek.
-Lehen mailako Analisi kimikoa. Elikaduraren teknologia moduluan lehengaien eta azken produktuen kalitate kontrolen zehaztapen fisiko-kimiko batzuei buruzko ezagutzak beharrezkoak izanen dira, hala nola: pHaren zehaztapena, azidotasuna, masak, azukreak... Analisi kimikoaren moduluan aztertzen dira, beraz, ikasturtearen hasieran sarrera txiki bat egitea iradokitzen dugu.
-Nutrizioa eta segurtasuna. Gomendagarria litzateke modulu honetako irakasleekin pauta komunak ezartzea, prozesuen kontrol parametroak eta zaintza sistemak zehazteko.
Azkenik, modulu honen edukiak, Egokitze eta kontserbazio tratamenduen moduluarekin batera, ikasleei behar dituen ezagutzen zati handi bat irakatsiko die, Elikagaien industrian integratutako prozesuak eta Berrikuntza elikagaien industrian moduluak arrakastaz ikasi ahal izateko. Bi modulu horiek praktikoak dira eta bigarren zikloan emanen dira.
Lanbide modulua: Elikagaien analisia.
Kodea: 0464.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 8.
Iraupena: 160 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Laborategia antolatzen du, eta hura osatzen duten instalazioak, ekipamenduak eta baliabideak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laborategi bateko ekipamendua, instalazioak, zerbitzu osagarriak eta segurtasun dispositiboak ezagutu dira.
b) Laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean higiene eta segurtasun neurriak ezagutu dira.
c) Babes neurriak, banakakoak eta kolektiboak, ezagutu dira.
d) Laborategiko baliabideak eta erreaktiboen eta material osagarriaren biltegiraketa antolatu eta kontrolatu dira.
e) Laborategiko lana antolatu da, ekoizpen prozesuaren eta kalitate kontroleko planaren beharrizanen arabera.
f) Laborategian erabiliko diren garbiketa teknikak identifikatu dira.
g) Tresnen eta analisi ekipamenduen funtzionamendua, kalibrazio egoera eta garbiketa egiaztatu dira.
h) Laborategitik laginak eta hondakinak kentzeko baldintzak eta metodoak ezarri dira, motaren, ezaugarrien eta indarrean dagoen araudiaren arabera.
2. Laginketa eta laginaren prestaketa egiten ditu, eta eginen diren zehaztapen analitikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Zehaztapen analitiko tipo baten oinarrizko etapak deskribatu eta sekuentziatu dira.
b) Laginketa teknikak ezaugarritu dira.
c) Laneko prozedura normalizatuak (LPN) eta laginketa teknika bakoitza aplikatzeko jarraibideak azaldu dira.
d) Laginketa teknika aukeratu da, eginen diren zehaztapen analitikoen arabera.
e) Laginak hartu, identifikatu eta garraiatu dira, eta adierazgarriak direla bermatu da.
f) Laginak kutsatzen edota eraldatzen ez direla (edo kutsaketa edota eraldaketa ahalik eta txikienak direla) bermatzeko aurre neurriak hartu dira.
g) Lagina tratatzeko eragiketak aukeratu eta aplikatu dira, ezarrita dagoen protokoloaren arabera.
h) Lagina hartzean, kontserbatzean, garraiatzean eta prestatzean laneko segurtasun neurriak aplikatu dira.
i) Analisien emaitzen fidagarritasunean laginketaren garrantzia baloratu da.
3. Elikagaietan analisi fisiko eta kimikoen teknikak aplikatzen ditu eta haien oinarriak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien analisiari aplikatzen zaizkion kimika orokorreko kontzeptuak ezagutu dira.
b) Analisi fisiko eta kimikoen oinarriak azaldu dira.
c) Analisi fisiko eta kimikoetarako behar diren materiala eta erreaktiboak prestatu dira.
d) Disoluzioak prestatu eta baloratu dira.
e) Prozedura fisikoetan oinarritutako elikagai analisiak egin dira.
f) Prozedura kimikoetan oinarritutako elikagai analisiak egin dira.
g) Datuak bildu dira eta kalkuluak egin dira, eta jasotako emaitzak interpretatu dira.
h) Analisiak egitean ordena eta garbitasuna baloratu dira.
i) Analisiak egitean segurtasun eta higiene neurriak hartu dira.
4. Elikagaien analisi instrumentalak egiten ditu eta aukeratutako teknika justifikatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Analisi instrumentalaren teknikak eta printzipioak identifikatu dira.
b) Laneko prozedura normalizatua (LPN) ezagutu da, analisi instrumentala egiteko.
c) Ekipamenduak eta tresnak aukeratu, prestatu eta kalibratu dira, metodo analitikoaren arabera.
d) Analisi instrumentaletarako behar diren materiala eta erreaktiboak prestatu dira.
e) Zehaztapenak egin dira, metodo elektrokimikoak erabiliz.
f) Zehaztapenak egin dira, metodo kromotografikoen bidez.
g) Zehaztapenak egin dira, metodo optikoak erabiliz.
h) Analisiko ekipamendu automatiko garrantzitsuenak identifikatu dira.
i) Analisiak egitean segurtasun eta higiene neurriak hartu dira.
j) Analisi instrumentalak egiterakoan, informazioaren eta komunikazioaren teknologien erabilera baloratu da.
5. Txosten teknikoak egiten ditu, lortutako emaitzak produktuaren eta produkzio prozesuaren kontrolarekin erlazionatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Txostenen eta analisien buletinen egitura ezagutu da.
b) Indarrean dagoen legezko araudiak ezarritako parametroen mugak identifikatu dira.
c) Analisi parametro bakoitzerako ezarritako maila identifikatu da.
d) Egin diren analisiei buruzko datuak bildu eta kalkuluak egin dira.
e) Emaitzak aztertu eta interpretatu dira, eta haien koherentzia eta balioa zehaztu dira.
f) Analisien txostenak egin dira.
g) Analisi txostenak egiterakoan, informazioaren eta komunikazioaren teknologien erabilera baloratu da.
h) Txosten teknikoak idazterakoan terminologia egokiaren erabilera baloratu da.
Edukiak.
Laborategiaren antolaketa:
-Laborategi bateko ekipamendua, instalazioak, zerbitzu osagarriak eta segurtasun dispositiboak. Araudia.
-Higiene eta segurtasun neurriak laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean. Norberaren eta taldearen babeserako ekipoak eta sailkapena.
-Laborategiko baliabideak antolatu eta kontrolatzea.
-Laborategiko lana antolatzea.
-Garbiketa, desinfekzioa eta esterilizazioa. Garbiketa protokoloak eta agenteak.
-Tresnen eta analisi ekipamenduen funtzionamendua, kalibrazioa eta garbiketa. Ekipamenduak kalibratzeko protokolo normalizatuak.
-Laborategiko laginak eta hondakinak deuseztatzea.
Laginketa eta lagina prestatzea:
-Zehaztapen analitikoen etapak. Lagina hartzea, garraiatzea, kontserbatzea, prestatzea, analisia egitea, datuak erregistratzea, txostena egitea.
-Laginketa teknikak. Laginketa planak, lagin kopurua. Adierazgarritasuna.
-Laneko prozedura normalizatuak (LPN).
-Laginak hartzea, identifikatzea eta garraiatzea. Adierazgarritasuna.
-Laginak manipulatzean aurreneurriak. Laginen kutsaketaren edota eraldaketen aurkako aurreneurriak.
-Laginaren tratamendurako eragiketak.
-Laneko segurtasun neurriak lagina hartzean, kontserbatzean, garraiatzean eta prestatzean.
-Laginketaren garrantzia analisiaren emaitzen fidagarritasunean.
Elikagaietan eta uretan analisi fisiko eta kimikorako teknikak aplikatzea:
-Kimika orokorreko kontzeptuak elikagaien analisiari aplikatuta.
-Analisi fisiko eta kimikoen oinarriak.
-Materialak eta erreaktiboak. Disoluzioak prestatzea. Balorazioak.
-Analisi fisikoak. Protokoloak. Prozedurak. Dentsitatea. Biskositatea. Errefrakzio indizea besteen artean.
-Analisi kimikoak. Protokoloak. Prozedurak. Analisi bolumetrikoak.
-Elikagaien analisia. Haragi produktuak eta prestakinak. Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak. Kontsumorako esneak eta esnekiak. Landare-produktuak. Beste elikagai batzuk.
-Iruzurrak eta elikagaien eraldaketak.
-Edateko uren analisia. Analisi fisiko eta kimikoak. Kloroa. PH. Konduktibitatea. Amonioa eta beste osagai batzuk.
-Datuen bilketa. Kalkuluak. Emaitzen interpretazioa.
-Ordena eta garbiketa laborategian.
-Segurtasun eta higiene neurriak analisiak egiterakoan. Araudia. Lan ohiturak.
Elikagaietan analisi instrumentalak egitea:
-Analisi instrumentalaren teknikak eta printzipioak. Analisi elektrokimikoen, kromatografikoen eta optikoen oinarriak. Sailkapena. Aukeraketa irizpideak.
-Laneko prozedura normalizatuak (LPN).
-Ekipamenduak prestatzea eta kalibratzea. Metodologia. Patroien prestaketa. Kalibratze zuzenkiak.
-Materiala eta erreaktiboak prestatzea.
-Metodo elektrokimikoak: potentziometria, konduktimetria, elektroforesia.
-Metodo kromatografikoak: kromatografia paperean eta geruza mehean, HPLC, kromatografia fase gaseosoan eta beste.
-Metodo optikoak. Erradiazio elektromagnetikoen propietateak. Beer-en legea. Absortzio ultrabioleta/ikusgarria, absortzio atomikoa eta beste. Errefraktometria. Turbidimetria eta nefelometria. Polarimetria. Kalibrazio patroiak. Kalibratze zuzenkiak.
-Analisirako ekipamendu automatikoak. Ekipamendu komertzialak.
-Tresna analitikoen mantentze-lanak. Mantentze-lan prebentiboaren kontzeptua. Ekipamendu industrialaren kokapena.
-Datuen bilketa. Kalkuluak. Emaitzen interpretazioa.
-Segurtasun eta higiene neurriak analisi instrumentalak egitean.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi instrumentalak egitean.
Txosten teknikoak egitea:
-Analisien txostenak eta buletinak. Egitura.
-Indarrean dagoen legezko araudian ezarritako parametroak. Mugak.
-Datu bilketa. Kalkuluak.
-Emaitzen interpretazioa.
-Analisien buletinak eta txostenak betetzea.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi txostenak egitean.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honi esker, ikasleek elikagaiak egiteko, eraldatzeko eta kontrolatzeko laborategi batean elikagaien eta uren oinarrizko analisiak egiteko trebeziak eskuratuko dituzte. Gainera, modulua bukatzean, ikasleek gai izan behar dute analisi ekipamenduak erabiltzeko eta erregulatzeko, ekipamenduen erabileran beharrezkoak diren segurtasun neurriak hartzeko, prozesuei lotutako informazioa erabiltzeko eta txosten teknikoak egiteko.
Modulu hau batez ere praktikoa denez gero, ordurik gehienak horretarako prestatutako laborategi fisiko-kimiko batean emanen dira. Edukirik kontzeptualenak praktika bakoitzaren hasiera gisa eman daitezke, laborategian bertan edo balio anitzeko gela batean.
Modulu hau, curriculumaren erreferentziazko sekuentziaren arabera, lehenengo mailan emanen da, eta haren ezaugarriak kontuan izanik, eta jarduerak egitean ikasketa-denboraldiak hobeto aprobetxatzeko, iradokitzen dugu laborategian saio praktikoetan banatzea, gutxienez bi ordukoak. Laborategiak bitarteko informatikoak eta Interneteko sarbideak eduki beharko ditu. Txostenak egiteko, ikastetxeko informatika gela erabil daiteke, une jakinetan, ikasturtean zehar.
Edukien blokeen sekuentziazioari dagokionez, egoki ematen du atal egokian agertzen diren bezala jarraitzea sekuentzia, honela banatuta: laborategiaren antolaketa, laginketa eta laginen prestaketa, elikagaien eta uren analisi fisiko-kimikorako teknikak, analisirako teknika instrumentalak eta, azkenik, txosten teknikoak egitea. Halere, ikasturtearen hasieran oinarri batzuk irakastea gomendatzen da, Elikaduraren teknologia eta Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak moduluekin koordinatuta, ardoaren analitikari heltzeko, hala nola: pH zehaztea, azidotasuna, masak, azukreak eta uhertasuna besteak beste.
Gainera, lan indibiduala eta taldeko lana bateratu eginen dira. Horrela, ikasleen gaitasun pertsonalak lantzen eta baloratzen ahalko dira, eta talde-lanaren estrategiak aplikatu.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Laborategi fisiko, kimiko eta instrumentaleko materiala, ekipamenduak eta tresnak prestatzeko, mantentzeko eta garbitzeko errekerimenduak eta eragiketak identifikatzea.
-Laginketa teknika desberdinak egitea.
-Elikagaien eta uraren analisien oinarriak eta prozedurak identifikatzea.
-Elikagaien eta uraren analisi fisiko-kimikoak eta instrumentalak egitea.
-Laborategian, ekipamenduak, instalazioak eta produktuak erabiltzean, arriskurik ohikoenak prebenitzeko eta higienerako eta segurtasunerako neurriak identifikatzea.
-Analisi fisiko-kimikorako eta instrumentalerako materialak, instalazioak eta teknikak ezagutzea, eta elikagai bakoitzari dagokion metodologia aplikatzea.
-Praktika guztiak egiterakoan zehaztasuna, ordena eta garbiketa baloratzea, ezinbestekoak baitira.
Zikloaren edukiak eta bereziki modulu honenak kontuan izanik, interesgarria litzateke ikasleek beren prestakuntza osatzea alderdi praktikoak kontuan izanik eta ikasgelan ikusitako alderdi teorikoetan sakonduz. Horretarako jarduera hauek egin litezke ikastetxetik kanpo:
-Elikagaien azoketara bisitaldiak, merkatuaren joera berriak ezagutzeko.
-Elikagaien laborategi teknologiko batera bisitaldia egitea.
Ebaluazioari dagokionez, ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Lehen azaldutako arrazoiengatik, modulua Elikaduraren teknologia eta Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak moduluekin koordinatu behar da.
Lanbide modulua: Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak.
Kodea: 0465.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 15.
Iraupena: 290 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Lehengaien egokitzapena eta eraldaketa antolatzen ditu, eta aukeratutako eragiketa eta ekipamenduak justifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lehengaiak prestatzeko eta eraldatzeko eragiketa unitarioak deskribatu dira.
b) Lehengaiak prestatzeko eta eraldatzeko ekipamenduak ezaugarritu dira. Haien funtzionamendua, eraketa eta segurtasun dispositiboak deskribatu dira.
c) Prestaketa eta eraldaketa eragiketak zehaztu dira, lehengaiak eta eginen diren produktuak kontuan izanik.
d) Ekipamenduen prestaketa eta erregulazioa gainbegiratu dira, prozesuaren errekerimenduen eta kontrol parametroen arabera.
e) Prestaketa eta eraldaketa eragiketak kontrolatu dira, lehengaien eta eginen diren produktuen ezaugarriak kontuan izanik.
f) Egokitutako lehengaien ezaugarriak ezarritako zehaztapenekin kontrastatu dira.
g) Ekipamenduen erabileran eta lehengaien manipulazioan segurtasun neurriak hartu dira.
h) Lehengaiekin eta sortutako hondakinekin dauden kutsagarriak identifikatu, aukeratu eta bereiztu dira.
i) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
2. Beroaren bidezko kontserbazio tratamenduak gidatzen ditu, eta haien oinarriak eta kontrol parametroak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Beroaren bidez kontrolatzen diren elikagaien eraldaketak deskribatu dira.
b) Beroaren transferentziako mekanismoak ezaugarritu dira.
c) Elikagaiak pasteurizatzeko eta esterilizatzeko tratamenduak aztertu dira.
d) Pasteurizazio eta esterilizazio ekipamenduak ezaugarritu dira, eta haien funtzionamendua, osaera eta segurtasun dispositiboak zehaztu dira.
e) Lehengaiak eta lortuko diren produktuak kontuan izanik, beroaren bidezko kontserbazio tratamenduak ezarri dira.
f) Pasteurizazio eta esterilizazio ekipamenduen prestaketa eta erregulazioa gainbegiratu dira, prozesuaren errekerimenduen eta kontrol parametroen arabera.
g) Aplikatu den pasteurizazio edo esterilizazio tratamendua kontrolatu da.
h) Lortutako produktuen ezaugarriak ezarritako zehaztapenekin kontrastatu dira.
i) Desbideraketak eta haien neurri zuzentzaileak identifikatu dira.
j) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
3. Tenperatura txikien bidezko kontserbazio tratamenduak aplikatzen ditu, prozesamendu teknikak eta ekipamenduak deskribatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaiak kontserbatzeko hotzaren erabilera justifikatu da.
b) Hotza sortzeko sistemak eta haien mekanismoak ezaugarritu dira.
c) Hozteko eta izozteko tratamenduak, haiek aplikatzeko metodoak eta lortutako produktuen bizialdi erabilgarria aztertu dira.
d) Hozteko eta izozteko ekipamenduak deskribatu dira. Haien funtzionamendua, osaera eta segurtasun dispositiboak deskribatu dira.
e) Hotzaren bidezko kontserbazio tratamenduak ezarri dira, lortu nahi den elikagaiaren arabera.
f) Hozte edota izozte ekipamenduen prestaketa eta erregulazioa gainbegiratu dira, prozesuaren errekerimenduen eta kontrol parametroen arabera.
g) Hozte edota izozte tratamendua kontrolatu da, eginen den produktuaren arabera.
h) Lortutako produktuen ezaugarriak ezarritako zehaztapenekin kontrastatu dira.
i) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
4. Elikagaiak lehortzeko eta kontzentratzeko tratamenduak gainbegiratu ditu, kontrol metodoak eta parametroak ezagutuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ur edukia gutxituz elikagaien bizialdi erabilgarriaren luzapena ezagutu da.
b) Elikagaien dauden ur motak eta ura kentzeko mekanismoak ezaugarritu dira.
c) Elikagaiak lehortzeko eta kontzentratzeko tratamenduak aztertu dira.
d) Lehortzeko eta kontzentratzeko ekipamenduak identifikatu dira. Haien funtzionamendua, osaera eta segurtasun dispositiboak deskribatu dira.
e) Lehortze eta kontzentrazio ekipamenduen prestaketa eta erregulazioa gainbegiratu dira, prozesuaren errekerimenduen eta kontrol parametroen arabera.
f) Lehortze eta kontzentrazio eragiketak kontrolatu dira, lortu nahi diren produktuen arabera.
g) Lortutako produktuen ezaugarriak ezarritako zehaztapenekin kontrastatu dira.
h) Lehortuko diren produktuen tratamendu aurrekoak identifikatu dira.
i) Elikagaiak lehortzean eta kontzentratzean gertatu ahal diren eraldaketak deskribatu dira.
j) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
5. Elikagaiak egiten ditu, eta egokitze, prestaketa, eraldaketa eta kontserbazio eragiketak aukeratzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Egin nahi den produktua ezaugarritu da.
b) Ekoizpeneko lehengaiak eta gai osagarriak aukeratu dira eta haien egokitasuna egiaztatu da.
c) Prozesuko eragiketak aipatu eta sekuentziatu dira, fluxu-diagramaren bidez.
d) Kontrol gune kritikoak (KGK) identifikatu dira, eta aurreneurriak, haien muga kritikoak, zaintza prozedura eta zuzenketa neurriak definitu dira.
e) Fabrikazio prozesuko kontrol erregistroak diseinatu dira eta behar bezala bete dira.
f) Egokitze, eraldatze eta kontserbazio ekipamenduak prestatu eta erregulatu dira, prozesuaren beharrizanen arabera.
g) Ezarritako egokitze, prestatze, eraldatze eta kontserbatze eragiketak egin dira.
h) Lortutako produktuen ezaugarriak beren zehaztapenekin kontrastatu dira.
i) Desbideraketak aztertu eta ezarritako neurri zuzentzaileak aplikatu dira.
j) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
6. Prestatutako produktuen ontziraketa eta bilketa antolatzen ditu, eta aukeratu dituen teknikak eta ekipamenduak justifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaiak ontziratzeko eta biltzeko funtzioak aztertu dira.
b) Ontziratzeko eta biltzeko materialak ezaugarritu dira.
c) Ontziratze eta biltze eragiketak, baldintzak eta ekipamenduak deskribatu dira.
d) Elikagaiak ontziratzeko, biltzeko eta etiketatzeko lerroak ezaugarritu dira.
e) Egindako produktuen ontziratze, biltze eta etiketatze eragiketak egin dira, haien ezaugarriak eta aukeratutako ontzi mota kontuan izanik.
f) Itxieren egoera ona eta hermetikotasuna egiaztatu dira.
g) Ontziratutako produktuak kontserbatzeko tratamenduak aplikatu dira, beharrezkoa izan denean.
h) Elikagaien etiketen eta errotuluen nahitaezko informazioa eta informazio osagarria identifikatu dira eta haien trazabilitatea bermatu da.
i) Higieneko, elikagaien segurtasuneko eta laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak hartu dira.
j) Ontziratze eta biltze materialen arrazoizko erabilerak ingurumenean duen eragina baloratu da.
Edukiak.
Lehengaiak egokitzea eta eraldatzea:
-Elikagaiak eraldatzearen kausak. Kausa fisiko, kimiko eta biologikoak.
-Elikagaien kontserbazioan eragina duten faktoreak: pH, Aw, potentzial oxido-erreduktorea, substantzia inhibitzaileak, tenperatura.
-Elikagaiak kontserbatzeko tratamendu motak. Tratamendu konbinatuak.
-Lehengaiak jasotzea. Dokumentazioa eta trazabilitatea.
-Solidoen eta fluidoen garraioa. Ekipamenduak. Kontrol parametroak. Ponpak. Ponpen ezaugarriak. Ponparen errendimendua. Ponpa motak.
-Lehengaien aukeraketa eta sailkapena. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Garbiketa modu hezean eta modu lehorrean. Helburua eta garapenaren baldintzak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Zuriketa. Ezaugarriak. Metodoak eta garatzeko baldintzak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Tamaina murriztea. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Osagaiak bereiztea. Helburuak. Metodoak. Oinarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Inaktibazio entzimatikoa. Oinarriak. Lehengaietan dauden entzimak. Metodoak eta jarduteko mekanismoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Legamiak aukeratzea, dosifikatzea eta egokitzea. Ama-oreak, upel-oinak eta beste aurre-ereiteak. Legamiak biltegiratzeko eta kontserbatzeko baldintzak. Kontrolerako parametroak.
-Bakterioak aukeratzea, dosifikatzea eta egokitzea. Bakterioak biltegiratzeko eta kontserbatzeko baldintzak. Kontrolerako parametroak.
-Koagulazio fenomenoak. Motak. Puntu isoelektrikoa. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Errendimenduak.
-Gazura kentzea. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Errendimendua. Gazurak aprobetxatzea edota kudeatzea.
-Osagaien banaketa homogeneoa. Ezaugarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Oreak moldekatzea eta eratzea. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Segurtasun neurriak lehengaiak egokitzeko eta eraldatzeko ekipamenduak erabiltzeko. Aplikazioa.
-Lehengaien kutsagarriak.
-Egokitzeko eta aukeratzeko eta biltzeko eragiketetan sortzen diren hondakinak.
Beroaren bidez kontserbatzeko tratamenduak:
-Elikagaien eraldaketak. Zerikusia duten kausak eta faktoreak.
-Beroa transferitzeko mekanismoak. Oinarriak. Beroa sortzen duten ekipamenduak. Deskribapena, erabilera eta erregulazioa. Kontrolerako parametroak.
-Pasteurizazioa. Helburuak. Motak. Ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Pasteurizatutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Egostea. Helburuak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Labean sartzea, frijitzea, txingarretan egitea eta erretzea. Helburuak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Esterilizazioa eta UHT tratamenduak. Helburuak. Motak. Ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Esterilizatutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Beroaren bidezko kontserbazio tratamenduen kontrol grafikoak interpretatzea.
-Tratamendu termikoak optimizatzea. Prozesuaren parametroen doikuntza.
-Beroaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
Tenperatura txikien bidezko kontserbazio tratamenduak:
-Elikagaien kontserbazioan hotza erabiltzea.
-Hotza sortzeko sistemak eta haien mekanismoak.
-Hoztea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Hoztutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Izoztea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Izoztutako produktuak biltegiratzeko baldintzak. Izoztutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Hotzaren bidezko kontserbazio tratamenduen kontrol-grafikoak interpretatzea.
-Izozte tratamenduak optimizatzea. Prozesuaren parametroen doikuntza.
-Fluido kriogenikoak. Ingurumenaren gaineko eragina. Gaiaren araberako bilketa.
-Hotzaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
Lehortze tratamendua, kontzentrazioa eta bestelakoak:
-Elikagaien bizialdi erabilgarria, daukaten uraren arabera.
-Elikagaien ur edukiera.
-Elikagaiak lehortzea. Ezaugarriak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Elikagaiak kontzentratzea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Lehortuko diren produktuen aurre-tratamendua. Ur irakinetan egitea. Sulfitatzea. Gazitzea. Keztatzea...
-Produktu lehortuak eta kontzentratuak ontziratzea eta biltegiratzea.
-Deshidratatutako produktuen eraldaketak. Oinarriak.
-Lehorketaren eta kontzentrazioaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
-Elikagaiak kontserbatzeko bestelako tratamenduak:
Hartziduraren bidezko kontserbazioa. Hartzitze motak. Hartzidurak elikagaien industriari aplikatzea. Ezaugarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Hartzitutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
Substantzia inhibitzaileak erantsiz kontserbatzea. Substantzia motak. Elikagaien industriari aplikatzea. Ezaugarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
Elikadura-produktuak prestatzea:
-Eginen den elikagaiaren ezaugarritzea. Araudi egokiaren aplikazioa.
-Ekoizpeneko lehengaiak eta gai lagungarriak. Kalitateko ezaugarriak. Kontrolak. Trazabilitatea.
-Fabrikazio prozesuaren fluxu-diagrama. Prozesu eta sekuentziazio eragiketak.
-Kontrol gune kritikoak (KGK), aurre neurriak, muga kritikoak, zaintza prozedura eta neurri zuzentzaileak identifikatzea.
-Prozesatze ekipamenduak. Deskribapena, prestaketa eta erregulazioa. Lehen mailako mantentze-lana. Segurtasun neurrien kontrola. Garbiketa eta desinfekzio prozesua.
-Prozesua kontrolatzeko erregistroak. Diseinua eta betetzea. Trazabilitatea. Lortutako produktuaren balorazioa.
-Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuen prebentzioko eta ingurumena babesteko neurriak hartzea fabrikazio prozesuan.
-Fabrikazioan sortzen diren hondakinak tratatzea.
Elikagaiak ontziratu eta biltzea:
-Elikagaiak ontziratzearen eta biltzearen funtzioak.
-Elikagaiak gordetzeko ontziak. Motak. Materialak. Toxikotasuna eta migrazioak.
-Ontziak eta ontziratzeko teknikak elikagaiaren arabera aukeratzea. Ontzien prestaketa.
-Dosifikatzea eta ontziak betetzea.
-Ontziak ixteko elementuak eta sistemak. Integritatea eta hermetikotasuna.
-Elikagaiak ontziratzeko, biltzeko, etiketatzeko eta paletatan jartzeko lerroak.
-Ontziratze aseptikoko eragiketak eta prozedurak.
-Elikagaiak "in situ" ontziratzea.
-Elikagaien etiketak eta errotuluak. Informazio nahitaezkoa eta osagarria, indarrean dagoen araudiaren arabera. Kodetzea. Multzokatzea.
-Segurtasun neurriak produktuak ontziratzeko eta biltzeko ekipamenduak erabiltzeko. Aplikazioa.
-Ontziratze eta biltze eragiketetan sortzen diren hondakinak. Gaiaren araberako bilketa.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen helburua da ikasleek elikagaien produkzioa antolatzeko trebeziak eskura ditzatela, lehengaien prestaketatik amaitutako produktuak ontziratze eta biltzeraino. Modulua bukatzean, ikasleek elikagaien produkzioko lerro bat gidatzeko gai izan behar dute, kontserbazio tratamenduak gainbegiratu behar dituzte, eta erabilitako teknikak eta ekipamenduak zergatik aukeratu dituzten azaldu. Kontrol parametroak doitu behar dituzte eta lortutako datuak erregistratu. Desbideraketen aurrean neurri zuzentzaileak aplikatu behar dituzte, eta fabrikazio prozesu osoan higieneko, elikagaien segurtasuneko, arriskuen prebentzioko, ekipamenduak eta instalazioak mantentzeko, eta ingurumena babesteko neurriak hartu behar dituzte.
Modulu hau batez ere praktikoa da. Horregatik, ordutegiaren zatirik handiena planta pilotu batean emanen dute ikasleek, makinen artean, haien funtzionamendua berrikusteko, parametroak egokitzeko, datuak erregistratzeko, oinarrizko segurtasun eta mantenimendu elementuak kontrolatzeko, eta abar. Gainera, lehengaiak, erdi-prestatutako produktuak, bukatutakoak, ontziak eta bestelako osagaiak kontrolatzeko, planta pilotuko laborategiak erabiliko dira. Tenperaturak erregistratzeko software bat erabiltzea gomendatzen da, prozesua sakontasunez aztertzeko eta egindako tratamenduak egon litezkeen anomaliak ikusteko. Eduki kontzeptualenak Interneterako sarbidea, ordenagailua eta proiektagailua dituen balio anitzeko gela batean garatuko dira.
Gainera, lan indibiduala eta taldeko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanari esker, ikasleek beren gaitasun pertsonalak garatuko dituzte pertsona arteko harremanetan: entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza) eta beste trebezia sozial batzuk.
Taldeko lanaren garapena eta ikasgelako simulazioak mesedetze aldera, eskolak iraupen aldagarriko denboraldietan taldekatzea iradokitzen da, ordu beteko saio teorikoak ahalbideratzeko moduan. Praktikak egiteko denboraldiak luzeagoak lirateke.
Edukien sekuentziazioari dagokionez, moduluaren sarrerarekin hastea gomendatzen dugu. Sarrera horretan, elikagaiak kontserbatzeko eraldaketarik ohikoenak eta tratamendurik egokienak azalduko lirateke. Lehengaien denborazkotasuna dela-eta, iradokitzen da lehenik eta behin ardorari buruzko edukiak berariaz aztertzea, bloke hauetan antolatuta: mahatsa egokitzea eta eraldatzea, hartziduraren buruzko tratamendua, eta ardoa egitea, ontziratzea eta biltzea. Ardoa egiteko prozesu hau fluxu-diagrama baten bidez erakutsiko da. Diagrama horretan lehengaiak eta gai osagarriak, ekipamenduak, haien doikuntza, kontrol gune kritikoen identifikazioa, kontrol erregistroak, higiene eta segurtasun neurriak, eta sortutako hondakinen tratamendua zehaztu behar dira. Era berean, zeharkako moduan, prozesuaren fase bakoitzean egoki diren kontrol eta doikuntzak eginen dira.
Gero, bloke hauek aztertuko dira, modu sekuentzialean: lehengaiak egokitzea eta eraldatzea, elikagaiak ontziratzea eta biltzea, beroaren bidezko kontserbazio tratamenduak, tenperatura baxuen bidezko tratamenduak, eta elikagaiak kontserbatzeko beste tratamendu batzuk. Bloke horietako bakoitzean eduki teorikoak eta praktikoak aldi berean landuko dira. Interesgarria litzateke prozesuaren fase bakoitzean parametroak doitzea, pilotu plantan prozesatutako elikagaiak egitean aplikatu ahal izateko. Erdi-prestatutako produktuak, lehengaiak prestatzeko faseetan eginak, lehengaiak egokitzeko eta prestatzeko blokearen barnean, izoztu eginen dira, elikagaiak ontziratzeko blokeko praktiketan berriro ere ekiteko. Bloke hauek irakasteko ordena lehengaiaren urtarkotasunaren araberakoa izanen da. Irakatsi behar den azken blokea elikagaiak egiteari buruzkoa da. Azken hiruhilekoan ematea proposatzen da, ikasturtean zehar elikagaiak egiteko aztertu diren fase guztiak barnean hartzeko, ikasleen autonomia lortzeko eta taldeko lana motibatzeko.
Fabrikazio planta bateko lanaren berezko jarrerekin zerikusia duten edukiak kontuan izanen dira, hala nola, ordena, garbiketa, elikagaiak egitean segurtasun eta higiene arauak errespetatzea, lanak egiterakoan erantzukizuna, laneko jarraibideen eta segurtasun protokoloen jarraipena, eta sortutako hondakinen tratamendua. Modu sistematiko eta zeharkakoan hartuko dira kontuan, nahiz eta irakaskuntza-ikaskuntza jarduera batean berariaz azaldu.
Moduluaren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera adierazgarri gisa honako hauek proposa litezke, besteak beste:
-Ekipamenduen erabileran higiene, segurtasun eta arriskuen prebentzio neurriak gainbegiratzea. Lehen mailako mantentze-lana.
-Makinak erabiltzerakoan dauden arriskuen balorazioa.
-Lehengaiak egokitzeko prozesuak antolatzea. Prozesua. Erregistroak. Arauak. Zehaztapenak. Lehengaien eta gai osagarrien kalkulua. Garbiketa eta desinfekzioa.
-Lehengaiak prestatzeko ekipamenduak gainbegiratzea. Parametroen doikuntza. Desbideraketarik ohikoenak. Lehen mailako mantentze-lana.
-Lehengaien prestaketa (garbiketa, pisua, tamaina, forma, ur irakinetan egitea, mozketa, oratzea, gatzatzea...). Sailkapena. Errendimendua. Eraginkortasuna. Lehengaiaren kalitate kontrola. Erdi-prestatutako produktuen azken kontrola.
-Elikagaiak ontziratzeko prozesuen antolaketa. Prozesua. Erregistroak. Arauak. Zehaztapenak. Pisua/bolumena kalkulatzea. Garbiketa eta desinfekzioa.
-Ontziratze ekipamenduen gainbegiraketa. Parametroen doikuntza. Desbideraketarik ohikoenak. Lehen mailako mantentze-lana.
-Ontziak eta ontziratzeko elikagaiak prestatzea. Sailkapena. Errendimendua. Eraginkortasuna. Ontzien kalitatearen kontrola. Ontziratzearen azken kontrola eta ixtea.
-Elikagai eta ontzi bakoitzean beroa nola sartzen den, hasierako baldintzak eta elikagaiaren osaera aztertzea. Hasierako eta amaierako parametroen doikuntza. Prozesuaren eraginkortasuna. Elikagaien egonkortasunaren kontrola. Tenperaturako zunden eta datu iraulketaren softwarearen erabilera.
-Elikagai bakoitzaren hoztea eta izoztea aztertzea. Prozesuko parametroen eragina. Hasierako eta amaierako parametroen doikuntza. Prozesuaren eraginkortasuna. Prozesuaren kontrola.
-Elikagaiak lehortzeko/deshidratatzeko prozesua aztertzea. Prozesuko parametroen eragina. Hasierako eta amaierako parametroen doikuntza. Prozesuaren eraginkortasuna. Prozesuaren kontrola.
-Ekipamendu bakoitzean egiten diren prozesuetako bakoitzak eduki beharreko dokumentazioa erregistrorako antolatzea, kontrolatzea eta interpretatzea. Erabakiak jartzea, kontrolatu beharreko parametroen tarte optimoen arabera, Elikagai bakoitza egiteko prozesuaren azken doikuntza.
Zikloaren edukiak eta, bereziki, modulu honetakoak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Elikagaiak prozesatzen dituzten eta higienerako eta elikagaiak manipulatzeko arau zorrotzak dauzkaten elikadura industrietara bisitaldiak.
-Elikagaiak kontserbatzeko tratamendu berriei buruzko jardunaldi eta hitzaldietara joatea.
-Makinen funtzionamenduari buruzko bideoak.
-Elikadurako makinen katalogoak eta jarraibideak erabiltzea.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da batik bat:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu honek zerikusi handia du Elikaduraren teknologia eta Elikadura eta elikagaien segurtasuna lanbide moduluekin, biak lehen mailakoak, curriculumaren erreferentziazko sekuentziaren arabera. Modulu hau eta Elikaduraren teknologia modulua koordinatuta egon behar dira, edukiek elikagai bera aldi berean tratatzeko, elikagai bakoitzaren prozesuan eskuratutako ezagutzak integratzeko. Bestalde, Elikadura eta elikagaien segurtasuna moduluarekin ere koordinatu beharko litzateke; modulu horretan instalazioen betekizun higienikoak ezarriko dira, eta elikagaiak manipulatzeko jardunbide egokia azalduko da. Horiek sistematikoki aplikatuko dira fabrikatzen diren elikagai guztietan. Gainera, bigarren mailako Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola moduluko irakasleekin koordinatzea iradokitzen dugu, mikrobiologiako praktiketan modulu honetan egindako produktuak erabil daitezkeelako, eta horrela, aplikatutako tratamenduen egokitzapenari buruzko datu objektiboak lortu.
Bigarren mailako Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika moduluarekin ere koordinatzea planteatzen da, prozesatutako eta ontziratutako elikagaiak biltegian kudeatu beharko direlako eta modulu horrek kontrolatuko dituen produktu osagarriak beharko dituztelako. Azkenik, lehen mailako Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa moduluarekin koordinazioa komenigarri litzateke, bertan lortutako ezagutzak ekipamenduak mantentzeko lan guztietan aplikatuko baitira.
Lanbide modulua: Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna.
Kodea: 0468.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 100 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Elikadura egokiaren oinarrizko kontzeptuak ezagutzen ditu eta haien ezaugarriak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaietan dauden makro eta mikro mantenugaiak deskribatu dira.
b) Makro eta mikro mantenugaiek gorputzean betetzen duten funtzio fisiologikoa definitu da.
c) Makro eta mikro mantenugaien elikadura iturriak ezaugarritu dira.
d) Elikadura jarduera fisikoarekin eta osasunarekin erlazionatu da.
e) Nutrizio beharrizanak eta mantenugai bakoitzetik egunero hartzeko gomendatzen diren kopuruak (EGK) deskribatu dira.
f) Elikadurako gehiegikeria eta gabezia garrantzitsuenak deskribatu dira.
g) Elikadurari buruzko oinarrizko kontzeptuak aldi berezietan dira: haurdunaldia, haurtzaroa, zahartzaroa eta beste.
h) Elikagai funtzionalek osasunean duten eragina baloratu da.
2. Berariazko populazio taldeentzat bideratzen diren elikagaiak ezagutzen ditu, eta haien ondorioak eta eraginak baloratzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien tolerantzia eza garrantzitsuenak ezagutu dira.
b) Elikadura arazoak dituzten biztanleria-taldeei zuzendutako elikagaien ezaugarriak deskribatu dira, energiaren, proteinen, karbohidratoen, lipidoen eta beste mantenugai batzuen balantzearekin.
c) Alergenorik ez daukaten elikagaiak egiteko bete behar diren berariazko aurre neurriak definitu dira.
d) Alergenoei buruzko berariazko legeria aztertu da.
e) Elikagaien alergenoen etiketetako bereizgarriak identifikatu dira.
f) Inguruko kultura garrantzitsuenen elikadurako berezitasunak identifikatu dira.
g) Inguruan kontsumitzen diren elikagai etniko garrantzitsuenen ezaugarriak definitu dira.
3. Higieneko eta elikagaiak manipulatzeko jardunbide egokiaren aplikazioa gainbegiratzen du, eta jardunbide horrek elikagaien higiene eta osasun kalitatean duen eragina baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Higieneko edo manipulazioko jardunbide desegokiaren ondorioz sor daitezkeen arrisku fisiko, kimiko, biologiko eta alergeno garrantzitsuenak deskribatu dira.
b) Elikagaien industrian nahitaez bete behar diren legezko, higieneko eta osasuneko betekizunak ezagutu dira.
c) Jardunbide okerrak produktuaren kaltegabetasunean eta kontsumitzailearen osasunean dituen ondorioak baloratu dira.
d) Elikadura industriako ekipamendu eta instalazioek behar dituzten garbiketa eta desinfekzio prozedurak deskribatu dira.
e) Kontserbazio metodoak eta azken produktuaren kaltegabetasunean duten eragina ezagutu dira.
f) Elikagaien manipulatzaileek erabiltzen dituzten produktuen kaltegabetasuna bermatzeko haien prestakuntzak duen garrantzia baloratu da.
4. Nahitaez bete beharreko aurrebaldintzen programak gainbegiratzen ditu, eta higiene eta osasun arriskuak kontrolatzeko duten garrantzia baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Hornitzaileei higienerako eta osasunerako arriskurik sor ez dezaten exijitzen zaizkien betekizunak definitu dira.
b) Elikagaien industrian erabiltzen den urak dituen arriskuak identifikatu dira, eta kontrol neurri egokiekin erlazionatu dira.
c) Ekipamendu eta instalazioen prebentziozko eta zuzenketako mantentze betekizunak ezagutu dira.
d) Elikagaien industrian izurriteak kontrolatzeko bete behar diren betekizunak definitu dira.
e) Prozesuko ekipamendu klabeen kalibratzeko edo kontrastatzeko sistemak deskribatu dira, irakurketa egokiak egiten dituztela bermatzeko.
f) Higienea bermatzeko asmoz elikagaien industrian sortzen diren hondakinen inguruan hartu beharreko neurriak ezagutu dira.
g) Jatorria, prozesuaren etapa garrantzitsuenak eta azken produktuaren xedea identifikatzeko behar diren dokumentu eta erregistroak deskribatu dira, produktuaren trazabalitatea bermatzeko.
h) Elikadurako krisien kasuan hartu beharreko neurriak ezarri dira, krisien ondorioak murrizteko helburuarekin.
i) Zuzenketa ekintzak egiteko berariazko metodologia ezarri da, gorabeherak gertatzen diren kasuetarako.
5. APPCCan oinarritutako autokontroleko sistemak kudeatzen ditu, berari lotutako printzipioak justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien industriak APPCCan oinarritutako autokontrol sistemak jartzera behartzen dituzten Europako eta estatuko legeak ezagutu dira.
b) Elikagaien industrian higienea eta osasuna kontrolatzeko autokontroleko planen eraginkortasuna baloratu da.
c) Elikagaien industriako fabrikazio prozesu garrantzitsuenen fluxu-diagramak egin dira.
d) Fabrikazio prozesu garrantzitsuenekin lotutako arrisku fisiko, kimiko, biologiko eta alergenoak eta haien kontrol neurriak identifikatu eta baloratu dira.
e) Fabrikazio prozesu garrantzitsuenen kontrol gune kritikoak (KGK) identifikatu dira.
f) KGKentzat ezarritako muga kritikoak justifikatu dira.
g) KGKen zaintza sistema definitu da.
h) APPCCan oinarritutako autokontrolerako plana egiaztatzeko eta balidatzeko sistema eraginkorrak deskribatu dira.
i) APPCC dokumentuak eta berari lotutako erregistroek eduki beharreko informazioa ezagutu da.
6. Elikagaien segurtasuna kudeatzeko estandar boluntarioak aplikatzen ditu eta haien betekizunak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien segurtasunari buruzko legeriak exijitzen duenaren (elikagaien kaltegabetasuna) eta elikagaien segurtasuna kudeatzeari buruzko arau boluntarioek eskatzen dutenaren (elikagaien kaltegabetasuna) arteko ezberdintasunak deskribatu dira.
b) Elikagaien segurtasuna kudeatzeari buruzko estandar boluntarioak identifikatu dira (BRC, IFS, UNE-EN-ISO 22000, FSSC 22.000 eta beste batzuk).
c) BRC arauaren alderdi garrantzitsuenak deskribatu dira.
d) IFS arauaren betekizunak deskribatu dira.
e) UNE-ENISO 22000 nazioarteko arauaren betekizunak deskribatu dira.
f) FSSC 22.000 ziurtapen estandarraren errekerimenduak deskribatu dira.
g) Arau horien artean dauden ezberdintasunak baloratu dira, eta haietako bakoitzaren abantailak eta eragozpenak deskribatu dira.
h) Elikagaien segurtasuna kudeatzeari buruzko ziurtagiriak eskuratzeko bete beharreko etapak identifikatu dira (elikagaien kaltegabetasuna).
i) Elikagaien segurtasunarekin zerikusia duten ezadostasun garrantzitsuenak eta haiek zuzentzeko egin daitezkeen ekintzak deskribatu dira (elikagaien kaltegabetasuna).
j) Elikagaien segurtasuna kudeatzeari buruz argitara litezkeen estandar berrien aurrean jarrera irekia izan da (elikagaien kaltegabetasuna).
Edukiak.
Elikagaiari buruzko oinarrizko kontzeptuak:
-Makro mantenugaiak.
-Mikro mantenugaiak.
-Makro mantenugaien eta mikro mantenugaien funtzioak.
-Makro mantenugaien eta mikro mantenugaien elikagai-iturriak.
-Elikaduraren, jarduera fisikoaren eta osasunaren arteko harremana.
-Elikadurako errekerimenduak. Mantenugai bakoitzetik egunero hartzeko gomendatzen den kopurua (EGK). Elikaduraren gehiegikeriak eta gabeziak.
-Elikadura egoera berezietan: haurdunaldia, haurtzaroa, zahartzaroa eta beste.
-Mantenugaiei buruzko etiketak.
Biztanleria-talde zehatzei zuzendutako elikagaiak:
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza.
-Elikadura arazoak dituzten biztanleria-taldeei zuzendutako elikagaien ezaugarriak, energiaren, proteinen, karbohidratoen, lipidoen eta beste batzuen balantzearekin.
-Alergenorik eduki behar ez duten elikagaiak egiterakoan bete behar diren berariazko aurre neurriak.
-Elikagaien alergenoei buruzko berariazko legeria.
-Inguruko kultura garrantzitsuenen elikagaien berezitasunak.
-Inguruan kontsumitzen diren elikagai etnikoen ezaugarriak.
Higieneko eta elikagaien manipulazioko jardunbide egokia gainbegiratzea:
-Higieneko edo manipulazioko jardunbide desegokiaren ondorioz sor daitezkeen arrisku fisiko, kimiko, biologiko eta alergeno garrantzitsuenak.
-Elikagaien industriak bete behar dituen legezko, higieneko eta osasuneko legezko betekizunak.
-Elikagaien industriako ekoizpenean izaten diren ohitura edota jardunbide desegokiek produktuaren kaltegabetasunean eta kontsumitzaileen segurtasunean dituzten ondorioak.
-Elikagaien industriako ekipamendu eta instalazioak garbitzeko eta desinfektatzeko prozedurak. Garbiketako eta desinfekzioko produktuak. Fitxa teknikoak.
-Kontserbazio metodoak eta azken produktuaren segurtasunean dauzkaten ondorioak.
-Elikagaien kaltegabetasunei buruzko prestakuntza elikagaien manipulatzaileentzat. Prestakuntzaren ebaluazioa.
Nahitaez bete behar diren aurrebaldintza diren programak gainbegiratzea:
-Hornitzaileek bete beharreko baldintzak.
-Elikagaien industrian erabiltzen den urarekin zerikusia duten arriskuak. Aplikatu beharreko kontrol neurriak.
-Ekipamendu eta instalazioen prebentziozko eta zuzenketako mantenimenduaren betekizunak. Mantentze prozedura.
-Elikagaien industrian izurriteak kontrolatzeko betekizunak.
-Prozesuan klabeak diren ekipamenduak kalibratzeko edo kontrastatzeko sistemak.
-Hondakinak biltzea eta desagerraraztea. Kutsadura gurutzatua.
-Trazabilitatea.
-Elikadura krisien kudeaketa.
-Zuzenketa ekintzak egiteko berariazko metodologia, gorabeherak gertatzen diren kasuetarako.
Autokontrol sistemen kudeaketa (APPCC):
-APPCCan oinarritutako autokontrol sistemei buruzko Europako eta estatuko legeria.
-Elikagaien industriako fabrikazio prozesurik garrantzitsuenen fluxu-diagramak.
-Fabrikazio prozesu nagusiekin zerikusia duten arrisku fisiko, kimiko, biologiko eta alergenoen identifikazioa eta balorazioa. Arriskuak baloratzeko taulak.
-Identifikatutako arriskuak saihesten dituzten kontrol neurriak aukeratzea.
-Fabrikazio prozesu garrantzitsuenen Kontrol Gune Kritikoak (KGK) identifikatzea. Erabakien arbola.
-KGKen muga kritikoak.
-KGKen zaintza sistemak.
-Autokontroleko plana egiaztatzeko edo balidatzeko sistemak.
-APPCC dokumentuak eta berari lotutako erregistroek eduki behar duten informazioa.
-Higieneko Jardunbide Egokien Gidak (HJEG).
Elikagaien segurtasuna kudeatzeko estandarren aplikazioa (elikagaien kaltegabetasuna):
-Elikagaien segurtasunari buruzko legerian exijitutakoaren eta elikagaien segurtasuna kudeatzeari buruzko arau boluntarioetan exijitutakoaren arteko ezberdintasunak.
-Elikagaien segurtasunaren kudeaketari buruzko estandar boluntarioak.
-BRC araua. Egitura. Betekizunak. Ebaluazioa.
-IFS araua. Egitura. Betekizunak. Ebaluazioa.
-UNE-EN ISO-22000 nazioarteko araua. Egitura. Betekizunak. Ebaluazioa.
-FSSC 22.000 ziurtapen-estandarra.
-Aplikatutako arauen artean dauden ezberdintasunak. Haietako bakoitzaren alde onak eta txarrak.
-Elikagaien segurtasuna kudeatzeko ziurtagiriak eskuratzeko bete behar diren etapak. Erakunde ziurtatzaileak.
-Elikagaien segurtasunarekin zerikusia duten ezadostasunik garrantzitsuenak. Ekintza zuzentzaileak.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen helburua da ikasleak elikagaien mantenugai-balioa interpreta dezala eta elikagaiak egitean dauden arriskuak identifika ditzala. Arrisku horiek kontrol neurriekin erlazionatu behar ditu, elikagaien kaltegabetasunerako araudia aplikatzeko gai izateko moduan.
Elikagaien kaltegabetasuna bermatzen duen araudiaren aplikazioa funtsezko elementua da elikagaiak prozesatzeko orduan eta, horrenbestez, horri buruz modulu honetan ikasten dena zeharka aplikatu behar da elikagaiak prozesatzen edo manipulatzen diren gainerako moduluetan. Ezinbestekoa da, beraz, modulu honetan irakasten dena teoria hutsa ez izatea, baizik eta pentsatzeko eta jarduteko modu bat transmititzea, ikasleek elikagaiak egitean islatzen direnak.
Edukien sekuentzia egokiena edukien atalean ageri den ordena bera izan daiteke. Halere, elikagaiak egiterakoan bete behar diren higiene arau garrantzitsuenei buruzko sarrera egitea iradokitzen da, haien aplikazioa beharrezkoa izanen baita modulu honetan eta elikagaiak prozesatzen diren beste modulu batzuetan, ikasturtea hasten den unetik aurrera. Gainera, mikrobiologiako gutxieneko eduki batzuk irakastea gomendatzen da, elikagaiak ekoiztean dauden arrisku mikrobiologikoak aztertu ahal izateko.
Tailer-gela bat edukitzea komeni da, Interneteko sarbidearekin eta proiektagailuarekin, kasu praktikoak gauzatu ahal izateko. Gainera, elikagaien kaltegabetasunari buruz aplikatu behar diren arau eguneratuak edukitzea komeni da (BRC, IFS, UNE-EN-ISO 22.000, FSSC 22.000, APPCC gidak...). Halaber, laborategi bat edukitzea egokia litzateke, aurrebaldintza planak gauzatzeko kontrolak egin ahal izateko bertan. Era berean, irakasleek etengabe lanbide-arloarekin harremanetan egon beharko dute, aplikatu beharreko arauen eguneratze egokia lortzeko.
Modulu honetan aztertuko den gaiari heldu ahal izateko, beharrezkoa da kontzeptu teoriko batzuk ulertzea. Ikasleentzat kontzeptu hauek oso abstraktuak izan ohi dira; horregatik, ezinbestekoa da prozedura-edukiek balioa eskuratzen duten metodologia bat planteatzea. Horregatik, araudiaren azterlanari heltzerakoan, ziklo honetan elikagaiak egiten eta manipulatzen diren moduluetan araudia erabiltzea eta gauzatzea gomendatzen da, baita kasu praktikoetan eta simulazioetan lan egitea ere. Gainera, garrantzitsua da ikasleak elikagaien kaltegabetasunaren garrantziaz jabetzea lortzea, eta higiene arauak beharrezkotzat jotzen dituztelako (eta ez derrigortuta daudelako) aplikatzea. Horregatik, komenigarria litzateke elikagaiak egitean eta manipulatzean higiene ezaren ondorioak egiaztatzeko jarduerak egitea.
Gainera, lan indibiduala eta talde txikiko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Taldeko lanaren garapena eta ikasgelako simulazioak mesedetze aldera, eskolak iraupen aldagarriko denboraldietan taldekatzea iradokitzen da, ordu beteko saio teorikoak ahalbideratzeko moduan. Praktikak egiteko denboraldiak luzeagoak lirateke.
Lantegi-gelan egin beharreko jardueren tipologiari dagokionez, honelako jarduera motak iradokitzen dira:
-Elikagaien osaeraren taulak berrikustea.
-Dieta orekatua diseinatzea. Egoera berezietarako sartu behar diren aldaketak.
-Zentroan egindako elikagaien elikadurazko azterlana eta jende multzo bakoitzean sor ditzaketen arazoak.
-Inguruan kontsumitzen diren elikagai etnikoak aztertzea.
-Merkatuaren elikagaietan mantenugaiei buruzko etiketak berrikustea.
-Beste modulu batzuetan prozesatutako elikagaientzako mantenugaien etiketak diseinatzea.
-Aurrebaldintzako programak prestatzea.
-Manipulatzaileak prestatzeko planak diseinatzea. Sartu beharreko informazioa.
-IFS, BRC edo PAS 220k ezarritako irizpideekin egindako programak berrikustea.
-Aurrebaldintza programen kontrol neurriak aplikatzea:
Instalazioak garbitu eta desinfektatzea. Eraginkortasuna egiaztatzea.
Izurriteak kontrolatzeko programa gainbegiratzea.
Elikagaiak manipulatzean higiene pertsonaleko neurriak aplikatzea. Manipulatzaileen kontrola.
Mantentze planak diseinatu eta gauzatzea.
Hornitzaileen homologazioa.
Ura edateko ona den edo ez kontrolatzea.
-APPCC giden berrikuspena, ezarritako irizpideak eztabaidatzea.
-Elikagaien fluxu-diagramak egitea.
-Fluxu-diagrametan KGKak aurkitzea.
-Elikagaientzako APPCC plan bat diseinatzea, ISO 22.000ren pautak betez.
-Erregistroak egitea eta betetzea.
-Fabrikatutako produktu baten trazabilitatea, sortutako erregistroak berrikusiz.
-IFS, BRC eta PAS 220 arauen aurka auditoriako simulakroak egitea.
-APPCC planaren aurkako auditoriak planeatzea eta egitea, elikagai bat egiten diren den bitartean.
-Jarduketa planak egitea, elikadura krisien kasuan.
-Elikadura industrietan elikagaien kaltegabetasuna kudeatzeko arauak ezarri beharrari buruzko eztabaida.
-IKTen bidez arau aplikagarriak, gidaliburuak, dokumentu-ereduak eta abar bilatzea eta berrikustea.
Zikloaren edukiak eta, bereziki, modulu honetakoak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Elikagaiak bero-tratamendurik gabe prozesatzen dituen eta higienerako eta elikagaiak manipulatzeko arau zorrotzak dauzkan elikadura industria batera bisitaldia.
-Elikagaien kaltegabetasunaren kudeaketa arauen ziurtagiria daukan elikadura industria batera bisitaldia.
-Elikagaien kaltegabetasuna bermatzeko arau berriei buruzko jardunaldi edo hitzaldietara joatea.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazpen neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu honek zerikusia dauka Elikaduraren teknologia moduluarekin eta Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak moduluarekin, lehen mailan irakasten direnak, eta Elikagaien industrian integratutako prozesuak eta Elikaduraren berrikuntza moduluekin, bigarren mailan irakasten direnak, curriculumaren erreferentziazko sekuentziaren arabera.
Elikaduraren teknologia moduluan, ebaluazio irizpide gisa sartzen da "etapa eta eragiketa bakoitzarekin prozesatze ekipamenduak eta kontrol parametroak elkartu direla". Gomendagarria litzateke modulu honetako irakasleekin pauta komunak edukitzea, KGKak eta zaintza metodoak zehazteko elikagai talderik garrantzitsuenen fabrikazioan.
Gainerako moduluetan, ikaskuntzako emaitzetan ebaluazio irizpide gisa sartzen dute eragiketak egitean elikadura segurtasuneko eta higieneko neurriak hartzea. Gomendagarria litzateke Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna moduluko irakasleek auditoriak egitea elikagaiak prozesatzen diren praktiketako batean, ikasleek arauak nola aplikatzen dituzten ikusteko eta ebaluatzeko asmoarekin. Bigarren mailan arauen aplikazioaren jarraipena egiteko, lehenengo mailako ikasleek eginen lituzkete auditoriak. Horren ondorioz, aplikatu beharreko arauak hobeto barneratuko lituzkete.
Lanbide modulua: Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa.
Kodea: 0191.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 7.
Iraupena: 100 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Prozesatze industriako ekipamenduak eta instalazioak osatzen dituzten materialak identifikatzen ditu, eta haien ezaugarriekin eta haien erabilerarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Industriako instalazio eta ekipamenduetan erabiltzen diren material motak identifikatu dira.
b) Material hauen erabilera zehaztu da, erabileraren arabera eta korrosioagatik, nekeagatik edo beste arrazoiengatik sor litezkeen eraldaketengatik.
c) Materialen propietate fisikoak aztertu dira (erresistentzia, muga elastikoa, harikortasuna besteak beste).
d) Higatu edo kaltetu ahal diren instalazioen eta elementuen kontserbazio eta mantentze arazoak identifikatu dira.
e) Industriako ekipamendu eta instalazioetan gertatzen diren korrosio mota eta mekanismoak deskribatu dira.
f) Materialen korrosioan eragina duten faktoreak identifikatu dira.
g) Korrosioaren aurkako prebentzioko mekanismoak ezarri dira.
h) Metalezkoak ez diren materialen degradazio mekanismo nagusiak deskribatu dira.
2. Ekipamenduen, makinen eta instalazioen elementu mekanikoak aztertzen ditu eta egiten duten funtzioa ezagutzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Makinen talde mekaniko eta elektromekanikoak identifikatu dira.
b) Mekanizatuko teknikarik ohikoenak aztertu dira.
c) Makinen talde mekanikoak eratzen dituzten mekanismoek betetzen duten funtzioa deskribatu da.
d) Mekanismo bakoitzak egiten duen eraldaketaren arabera sailkatu dira talde mekanikoak.
e) Higatuta egon daitezkeen elementu eta piezen zati edo puntu kritikoak identifikatu dira.
f) Elementu mekanikoen lubrifikazio teknikak eta erabilitako lubrifikatzaile motak deskribatu dira.
g) Mantentze plana, oinarrizko edo lehen mailako mantentzeko jarraibideak aztertu dira, makinen eta elementu mekanikoen dokumentazio teknikoa kontuan izanik.
h) Makinen prebentzio eta segurtasun neurriak deskribatu dira.
3. Instalazio hidrauliko eta pneumatikoak ezaugarritzen ditu eta industriako prozesuetan duten esku hartzea baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Instalazio hidrauliko eta pneumatikoak eratzen dituzten egitura eta osagaiak identifikatu dira.
b) Instalazio hidrauliko eta pneumatikoei buruzko planoak eta zehaztapen teknikoak aztertu dira.
c) Instalazio hidrauliko eta pneumatikoak eratzen dituzten osagaiak bere tipologia eta funtzioagatik sailkatu dira.
d) Sinbologia hidraulikoa eta pneumatikoa definitu da.
e) Sistema pneumatiko eta hidraulikoen funtzionamenduaren sekuentzia azaldu da.
f) Industriako prozesuetan instalazio hidrauliko eta pneumatikoen aplikazio eremuak deskribatu dira.
g) Mantentze plana, oinarrizko edo lehen mailako mantentzeko jarraibideak aztertu dira, instalazio hidrauliko eta mekanikoen dokumentazio teknikoa kontuan izanik.
h) Makinen prebentzio eta segurtasun neurriak deskribatu dira.
4. Makina elektrikoak identifikatzen ditu, eta prozesuaren barnean duten xedearekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Printzipio elektriko eta elektromagnetikoak definitu dira.
b) Industriako prozesuetako ekipamendu eta instalazioei aplikatutako instalazio elektrikoak aztertu dira.
c) Lerro eta errezeptore elektrikoak babesteko segurtasun dispositiboen mota ezberdinen printzipio fisikoa zehaztu da.
d) Ekipamendu eta instalazioen erabiltzen diren makina elektrikoak identifikatu dira.
e) Makina elektrikoak tipologiaren eta funtzioaren arabera sailkatu dira.
f) Transformadore monofasiko eta trifasikoen funtzionamenduaren printzipioak eta ezaugarriak zehaztu dira.
g) Makina elektrikoen funtzionamenduaren printzipioa eta ezaugarriak azaldu dira (korronte zuzeneko sorgailuak, korronte zuzeneko eta korronte alternoko motorrak eta alternadoreak).
h) Tentsio txiki eta handiko banaketa elektrikoko sareen tipologia identifikatu da.
i) Sinbologia elektrikoa definitu da.
j) Makinen eta dispositibo elektrikoen mantentze plana eta oinarrizko edo lehen mailako mantentzeko jarraibideak aztertu dira, haien dokumentazio teknikoa kontuan izanik.
k) Makina elektrikoen prebentzio eta segurtasun neurriak deskribatu dira.
5. Mantentze ekintzak ezaugarritzen ditu eta haien beharrizana justifikatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ekipamendu eta instalazioen mantentze eta kontserbatze plana ezarri da.
b) Mantentze-lanak egiteko lan eremuaren baldintzak aztertu dira, ezarritako saiakuntzen bidez.
c) Mantentze-lanen baimenak emateko ezarri diren irizpideak identifikatu dira.
d) Mantentze-lanak egiaztatzeko eragiketak deskribatu dira.
e) Mantentze-lanak egiteko ekipamendu eta instalazioen seinaleztapen zuzena deskribatu da (isolamendu elektrikoak, isolamendu fisikoa, larrialdi ekipamenduak, komunikabideak, besteak beste).
f) Ekipamendu eta instalazioen arteko disfuntzio seinaleak deskribatu dira.
g) Lehen mailako mantentze eragiketak zehaztu dira.
h) Prozesua optimizatzeko mantenimendutik deribatutako aldarazpenak aztertu dira.
i) Ekipamendu eta instalazioak mantentzeko eta kontserbatzeko dokumentuen erregistro zuzena gainbegiratu da.
Edukiak.
Ekipamendu eta instalazioen osagaien identifikazioa:
-Materialak eta propietateak. Material motak.
-Propietate fisiko, fisiko-kimiko eta teknologikoak.
-Materialen aukeraketan eragina duten faktoreak, osaeraren arabera.
-Metalen korrosioa. Korrosio motak eta korrosioaren aurkako babes metodoak.
-Oxidazioa.
-Metalezkoak ez diren materialen degradazioa.
-Desgastea eta higadura.
Elementu mekanikoen ezaugarritzea:
-Mekanikaren printzipioak. Makinen zinematika eta dinamika.
-Mekanizatuko teknikak.
-Makinen eta mekanismoen osagaiak.
-Transmisio elementuak.
-Eraldaketa elementuak.
-Lotura elementuak.
-Elementu mekanikoen lehen mailako mantenimendua.
-Lubrifikatze teknikak: laino bidezko lubrifikazioa. Elikaduran erabiltzen diren lubrifikatzaileak.
-Segurtasuneko eta higieneko araudia.
Makina hidrauliko eta pneumatikoen ezaugarritzea:
-Pneumatikaren oinarriak.
-Pneumatikako instalazioak: ezaugarriak, aplikazio eremua.
-Zirkuitu pneumatiko baten elementuak. Aire konprimituaren produkzioa. Aire konprimituaren banaketa eta tratamendu sarea. Laneko elementuak: jarduleak. Aginte elementuak: balbulak. Detektagailu pneumatikoak.
-Sinbologia pneumatikoa.
-Instalazio pneumatikoen funtzionamendua.
-Dokumentazioaren eta eskemen interpretazioa.
-Instalazio pneumatikoak osatze dituzten atalen analisia.
-Hidraulikaren oinarriak.
-Hidraulikako instalazioak: ezaugarriak, aplikazio eremua.
-Zirkuitu hidrauliko baten elementuak. Potentziako elementuak: ponpa hidraulikoak. Banaketa eta erregulazio elementuak: balbulak. Laneko elementuak: zilindroak eta motorrak.
-Sinbologia hidraulikoa.
-Instalazio hidraulikoen funtzionamendua.
-Dokumentazioaren eta eskemen interpretazioa.
-Sistema hidraulikoaren funtzionamenduak eta ezaugarriak.
-Segurtasun eta higiene araudia instalazio hidrauliko eta pneumatikoetan.
Makina elektrikoen identifikazioa:
-Elektrizitateko printzipioak. Korronte jarraitua eta alternoa.
-Magnetismoko eta elektromagnetismoko printzipioak.
-Osagai elektromagnetikoak.
-Makina elektriko estatiko eta birakariak. Tipologia eta ezaugarriak.
-Makina elektrikoen sailkapena: sorgailuak, transformadoreak eta motorrak.
-Tentsio handiko sareak: azpi-estazioak.
-Maniobra ekipamenduak tentsio handian eta txikian: ebakigailuak eta etengailuak.
-Erreleak eta kontaktoreak.
-Babesteko ekipamenduak: etenik gabeko babes sistemak (UPS).
-Maniobra armairuak.
-Sinbologia elektrikoa.
-Segurtasuneko eta higieneko araudia makina elektrikoetan.
Mantentze ekintzen ezaugarritzea:
-Mantenimenduaren funtzioak eta helburuak.
-Mantenimendu motak. Mailak.
-Lehen mailako mantenimenduan erabiltzen diren tresnak, ekipamenduak eta ordezko piezak.
-Makina hidrauliko, pneumatiko eta elektrikoen lehen mailako mantenimendua.
-Lehen mailako mantenimenduaren antolaketa. Antolaketa eta plangintza. Mantenimendua kudeatzeko ereduak.
-Mantentze plana. Makinak mantentzeko eskuliburuak. Lan ordenak. Makinako fitxak.
-Mantenimendurako arloa seinaleztatzea.
-Berariazko mantenimenduaren gainbegiraketa. Kontrol neurriak. Akatsen analisia.
-Esku hartzeen dokumentazioa. Erregistroak. Matxuren eta konponketen parteak.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez, ikasleek elikagaien industrian erabiltzen diren ekipamendu eta instalazioak ezagutuko dituzte. Prozesatze plantetako makina eta instalazio mekaniko, pneumatiko, hidrauliko eta elektrikoen osagaiak eta funtzionamendua ezaugarritzeko kapaz izanen dira. Gainera, modulua bukatutakoan, ikasleek elikadura industria baten lehen mailako mantenimendua antolatzeko eta kudeatzeko behar den prestakuntza izanen dute.
Moduluak izaera teorikoa izanen du, praktikoa baino. Azken alderdi horren garapena mantenimenduaren antolaketaren ikuspegitik eta zikloko moduluetan zeharka egitea gomendatzen da.
Edukien sekuentziazioari dagokionez, edukien atalean eman zaien ordena proposatzen da. Mantenimenduaren antolaketa-ikuspegia eman nahi dugu. Horretarako, edukien azken blokea, mantenimenduko ekintzen ezaugarritzea, gai honetarako oso garrantzitsua da, eta hiruhileko bat erabiliko da hura garatzeko.
Gomendagarria da elektrizitate eremu bat edukitzea, tentsio txikiko instalazioarekin. Era berean, interesgarria litzateke instalazio pneumatiko eta hidraulikoen muntaia-panelak edukitzea, osagai nagusiekin, konpresoreekin etab. Gainera, ordenagailu areto bat, prozesuen simulazioko programekin eta Interneteko sarbidearekin, edukitzea ona litzateke.
Modulu honetan lortu nahi diren helburuak ongi betetzeko, ondoko jarduera hauek egitea iradokitzen da, besteak beste:
-Eraikuntza materialak aukeratzeko ariketak, erabiliko diren prozesu motaren arabera. Pilotu plantako makinetan erabilitako materialak identifikatzea.
-Instalazio pneumatiko eta hidraulikoak ordenagailuz simulatzea, non ikasleek zenbait osagairekin lan egin ahal duten eta haien funtzioa ulertu ahal duten.
-Zirkuitu elektriko errazak muntatzea, magnitude elektrikoen arteko funtsezko harremanak egiaztatzeko.
-Eskema elektriko, elektromekaniko, hidrauliko eta pneumatikoen interpretazioa.
-Instalazio pneumatiko edo hidraulikoen muntaia errazak.
-Elikagaien industrian erabiltzen diren makinen funtzionamenduaren bideoak.
-Lehen mailako mantenimenduan erabiltzen diren tresnak, ekipamenduak eta ordezko piezak in situ identifikatzea.
-Pilotu plantako ekoizpen makinen inbentarioa.
-Materialaren dokumentazioa: makinaren dossierra. Makina mantentzeko dossierrak edo eskuliburuak irakurtzea, funtzionamenduko jarraibideak, oker-testak eta konpontzeko organigramak, matxurak diagnostikatzen laguntzeko agiriak, lehen mailako mantenimenduaren maiztasuna eta egiaztapen zerrenda, eta tresna zehatzen zerrenda bereiztuz.
-Makinako fitxak betetzea eta interpretatzea.
-Pilotu plantako makinen lehen mailako mantenimendua eta kontserbazioa planeatzea. Gauzapen operatiboan segurtasun neurriak aplikatzea.
-Erregistroen diseinua: lan ordenak, matxuren parteak, okerren analisiak etab.
-Okerrak edo desdoikuntzak detektatzeko jarduerak, prozesuko faseak gauzatzean, lortutako produktua egiaztatuz eta baloratuz.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Moduluaren izaera dela-eta, lehen mailako Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak moduluarekin koordinatu behar da, azken modulu horretan erabiltzen diren ekipamenduen funtzionamendua, osaera eta segurtasun dispositiboak deskribatzen baitira, baita haien prestaketa eta erregulazioa gainbegiratzea ere. Horrenbestez, Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa moduluan garatutako oinarri teoriko eta praktikoa beharrezkoa izanen da makinen eta materialen ezaugarriak deskribatzeari dagokionez.
Lanbide modulua: Enpresa eta ekimena.
Kodea: 0473.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ekimenari lotutako ahalmenak ezagutzen ditu, eta lanpostuetatik eta enpresa jardueretatik sortzen diren eskakizunak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aintzat hartu da banakako ekimenak, sormenak, prestakuntzak eta lankidetzak duten garrantzia, enplegatu gisa nahiz enpresaburu gisa ekinbideetan arrakasta lortzeko ezinbesteko baldintzak diren aldetik.
b) "Berrikuntza" eta "nazioartekotze" kontzeptuak eta horiek gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen ongizatearen gehikuntzarekin duten lotura identifikatu dira.
c) Ekimenaren kultura zer den eta enpleguaren eta gizarte ongizatearen iturri gisa zer-nolako garrantzia duen aztertu da.
d) Elikadura industriako eremuan abiatzen den enpresaburu baten ekimenaren nondik norakoa aztertu da.
e) "Arrisku" kontzeptua aztertu da, ekimen ororen ezinbesteko osagai gisa, eta enpresa plan baten bitartez arriskua gutxitzeko aukera ere bai.
f) "Enpresaburu" kontzeptua eta enpresa jarduera garatzeko behar diren baldintzak eta jarrerak aztertu dira.
2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera definitzen du, ingurunearen gaineko eragina baloratuz eta balio etikoak kontuan hartuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikadura industriaren arloko negozio ideia zehatz bat definitu da, abiapuntutzat hartuko dena enpresa plana egiteko.
b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu dira; bereziki, ingurune ekonomikoa, soziala, demografikoa, kulturala, politikoa, legezkoa, teknologikoa eta nazioartekoa.
c) Negozio ideiaren egokitasuna, ase gabeko beharrak, ideiak dakarren berrikuntza edo hobekuntza, merkatuan bete nahi den nitxoa edo hutsunea eta ideiaren esparru den sektorearen prospektiba baloratu dira, hori guztia enpresa plana egiteko abiapuntu izanen baita.
d) Aztertu da ea enpresaren jardueran zer nolako eragina duten enpresak erabiltzaileekin, hornitzaileekin, lehiakideekin eta bitartekariekin dituen harremanek, horiek baitira berariazko ingurunearen edo mikroingurunearen osagai nagusiak.
e) Elikagaien industriaren sektoreko ETE (enpresa txiki edo ertain) batek bere mikroingurunean eta makroingurunean dituen mehatxuak eta aukerak identifikatu dira, AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak) azterketa baten barnean.
f) Enpresa kultura eta irudi korporatiboa zer diren eta enpresaren helburuei nola dauden loturik aztertu da.
g) Enpresen erantzukizun sozialaren fenomenoa eta enpresaren estrategiaren osagai gisa duen garrantzia aztertu dira.
h) Elikagaien industriaren balantze soziala egin da eta enpresa horien kostu sozial nagusiak deskribatu dira, bai eta sortzen dituzten onura sozialak ere.
i) Elikagaien industriaren arloko enpresetan, balio etiko eta sozialak kontuan hartzen dituzten jardunbideak identifikatu dira.
j) Enpresaren estrategia deskribatu da, enpresaren helburuekin lotuz, eta marketin plana zehaztu da.
3. Produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana egiten du enpresarentzat, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana ere bai.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresa bateko oinarrizko eginkizunak deskribatu dira, eta "sistema" kontzeptua aztertu da enpresari aplikatuta.
b) Fase hauek definitu dira: produkzioa edo zerbitzua, produkziorako estrategiak eta kalitaterako estrategiak.
c) Ikerketa, garapen eta berrikuntza (I+G+b) arloko ekintzen beharra baloratu da.
d) Antolaketaren eta langileriaren eredua definitu da, produkzioaren edo zerbitzuaren beharrak edo/eta merkatuaren eskakizunak kontuan harturik.
e) Horniduraren funtsezko alderdiak definitu dira: hornitzaileak aukeratzea eta materialak aukeratzea.
f) Jarduerarako egin behar diren inbertsioak identifikatu eta baloratu dira, bai eta finantzabideak ere.
g) Elikagaien industriaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana egin da.
h) Kontabilitateko oinarrizko kontzeptuak aztertu dira.
i) Kontabilitateko informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu dira, batez ere enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.
j) Ahuleziak eta indarrak aztertu dira, AMIA azterketa osatuz.
k) Produkzio planaren inguruko guztia eta bideragarritasun ekonomiko-finantzarioaren gaineko azterlana enpresa planean sartu dira.
l) Elikagaien industriaren arloko ETE bat sortzeko erabakia aurrera eramatearen egokitasuna baloratu da.
4. Elikagaiak egiteko enpresa sortu eta abian jartzeko urratsak egiten ditu, forma juridikoa hautatuz eta hari lotutako legezko betebeharrak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren forma juridiko guztiak aztertu dira.
b) Enpresaren jabeek, hautaturiko forma juridikoaren arabera, zenbaterainoko lege-erantzukizuna duten zehaztu da.
c) Enpresaren forma juridiko desberdinetarako ezarritako tratamendu fiskalak bereizi dira.
d) Indarra duen legediak ETE bat eratzeko eskatzen dituen izapideak aztertu dira.
e) Elikagaiak egiteko enpresak sortzeko eskuratzen ahal diren laguntza guzti-guztien bilaketa egin da.
f) Forma juridikoaren hautapena, administrazio izapideak, laguntzak eta diru-laguntzak enpresa planean sartu dira.
g) ETE bat abian jartzeko aholkularitza eta kudeaketa administratiboa enpresatik kanpo lortzeko bideak identifikatu dira.
5. ETE baten kudeaketa administratibo eta finantzarioko oinarrizko jarduerak egiten ditu, kontabilitate eta zerga betebehar nagusiak identifikatzen ditu eta agiriak betetzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kontabilitateko informazioa erregistratzeko teknikak aztertu dira.
b) Elikagaiak egiteko enpresa baten zerga betebeharrak definitu dira.
c) Zerga egutegiko zerga motak bereizi dira.
d) Elikagaiak egiteko arloko ETE batentzat merkataritzako eta kontabilitateko oinarrizko agiriak bete dira (fakturak, albaranak, eskabide orriak, kanbio letrak, txekeak eta beste batzuk), eta agiri horiek enpresan egiten dituzten zirkuituak deskribatu dira.
Edukiak.
Enpresa ekimena:
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak elikagaiak egiten dituzten enpresen jardunean.
-Ekintzaileen gako-faktoreak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, elikagaien industriaren sektoreko ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-"Enpresaburu" kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
Enpresa eta bere ingurunea:
-Enpresa plana: negozio ideia elikagaiak egiteko enpresa baten arloan.
-Elikagaien industriaren sektoreko ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Elikagaien industriaren sektoreko ETE baten harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketing plana.
Enpresako produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana:
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzuaren deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Elikagaien industriaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa.
-Inbertsio plana. Finantzaketa plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Enpresa bat sortu eta abian jartzea:
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio izapideak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio izapideak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
Administrazio eginkizunak:
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Elikagaiak egiteko arloko enpresa baten kudeaketa administratiboa.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak lortzen dituzte beren ekimena garatzeko enpresaren esparruan, hala autoenpleguan nola inoren konturako lanean erantzukizunak eta eginkizunak beren gain hartzeko garaian.
Metodologia teoriko-praktikoa erabili behar litzateke, azken horretan irakaskuntza-ikaskuntza prozesu osoa bereziki azpimarratuz, honako hauen bidez:
-Elikagaien industriako sektoreari buruzko informazio iturriak erabiltzea.
-Kasu praktikoen eta talde-dinamiken bitartez, ekintzaileen jarrerak ulertu eta baloratzea, eta elikagaiak egiteko enpresen sektorean haien beharra norainokoa den zehaztea.
-Enpresaburuekin, enpresa elkarte eta sindikatuen ordezkariekin eta administrazioekin harremanak izatea, jarduera osagarrien bidez (solasaldiak, bisitak etab.), ikasleen espiritu ekintzailea eta sektorearen ezagutza sustatzeko.
-Sektoreko ETEentzako kudeaketa administratiboko programak erabiltzea.
-Elikagaien industriaren sektorearekin zerikusia duen enpresa plan baten proiektua egitea, negozioa abian jartzearen alderdi guztiak biltzen dituena: bideragarritasuna, produkzioaren eta giza baliabideen antolaketa, merkataritzako ekintza, administrazio eta finantza kontrola, eta gizarte erantzukizunaren justifikazioa.
"Enpresa eta ekimena" moduluaren garapenean edukiek duten hurrenkera sekuentziazio irizpide logikoen ondorio da, eta honela banatu liteke ikasturteko hiru hiruhilekoen artean:
-Ikasleek ez dute ezagutzen lan eginen duten sektorearen errealitatea. Horregatik, hasierako jarduerek sektore horretara hurbildu behar dituzte eta lanbide jardueran behar diren ekintzarako gaitasunak zein diren erakutsi behar diete.
-Hurrengo urratsean, ikasleei negozioaren ideia definitzeko erronka ezartzen ahal zaie. Horretarako, inguruko mehatxuak eta aukerak baloratu behar dituzte eta enpresaren helburuak planteatu, bai eta horiek lortzeko estrategiak eta ekintzak ere.
-Helburuak eta horiek lortzeko bideak definiturik, ikasleek enpresa plana egin dezakete, enpresa eratzeko prozesuan aurrera jarraitu ala ez erabakitzeko.
-Aurrera eginez gero, ikasleek enpresarentzako forma juridiko egokiena hautatzearekin zerikusia duten jarduerak egin behar lituzkete, eta enpresaren kudeaketa administratiboari dagozkion alderdi nagusiak ezagutu.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Autodiagnostikorako hainbat motatako testak egitea, ondokoak baloratzeko: negozio ideiaren inguruko proiektuaren heldutasun maila, ekintzaile baten gaitasun eta trebetasun orokorrak, eta produktua edo zerbitzua salduko den merkatuari buruzko ezagutza.
-Bai enpresa barnean bai gizarte ingurunean praktika onak aplikatzeari buruz ikertzea.
-Enpresa plana egitea, ondoko jarduketen bitartez:
Planaren helburuak ezartzea.
Ekintzailearen gaitasunak eta kualifikazioak identifikatzea enpresa proiektuari dagokionez. Behar izanez gero, prestakuntza planifikatzea.
Produktuaren edo zerbitzuaren oinarrizko ezaugarriak, asetzen dituen beharrak, berezitasunak, xede duen merkatua, bezeroengana iristeko erabiliko diren bideak eta beste datu interesgarri batzuk deskribatzea.
Merkatuaren azterketa egitea: eskariaren analisirako inkesta prestatzea eta lortzen diren datuak aztertzea. Inguruko lehia aztertzea. Produktu edo zerbitzu bera merkaturatzen duten enpresen zerrenda eta konparazio-azterketa egitea.
Marketin plana egitea, banaketa bideak, prezio politikak eta sustapen estrategiak azalduz.
Produkzio prozesua diseinatzea: beharko diren azpiegitura eta instalazioen azterlana egitea, fabrikazioaren edo zerbitzuaren prozesua diseinatzea, horniduraren aurreikuspena egitea eta izakinak baloratzeko metodo desberdinekin ariketak egitea.
Egindako proiektuaren arabera enpresan beharko diren lanpostuak identifikatzea, eta bakoitzaren eginkizunak azaltzea, eta hori guztia grafikoki adieraztea organigrama batean.
Hasierako inbertsioa osatzen ahal duten oinarrizko kontzeptuak eta horiek finantzatzeko eskura dauden bideak jakinik, haien aurreikuspena egitea, proposaturiko enpresa proiektuaren beharrak asetzeko.
Salerosketa kasuak garatzea, enpresa jarduerarako oinarrizko agiriak erabiliz: eskabidea, albarana, faktura, txekea eta ordainagiria.
Emaitza desberdinak dituzten egoera balantzeak aztertzea.
Zailtasun maila desberdinetako egoera balantzeak egin eta finantza adierazleen bitartez aztertzea.
AMIA sistemaren bidez zenbait egoera aztertzea, gero sistema hori enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Forma juridiko bakoitzaren alde onak eta txarrak identifikatzea, prestatu den enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Enpresa planean eragina duten eraketa eta administrazio izapide berariazkoak eta orokorrak banan-banan azaltzea.
-Nahitaezkoak diren kontabilitate eta zerga betebeharrak identifikatzea.
-Zergen arloan Estatuko arauek Nafarroako Foru Komunitatekoekin dituzten desberdintasunak azaltzea.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak edota Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Gomendagarria da, halaber, ikasleak taldekatzearen teknika erabiltzea proposaturiko jarduerak egiteko eta, kasua bada, ikasleen azalpen jarduerak egiteko. Teknika horrek talde-lanaren estrategiak aplikatzea ahalbidetuko luke. Estrategia horiek aztergai izanen dira "Lanerako prestakuntza eta orientazioa" moduluan.
Bestalde, Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena izeneko moduluek elkarrekin lotura estua dute, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak, gizarte gastuak eta beste gai batzuk azaltzen dituzten edukietan, hain zuzen ere. Hortaz, bikoizketak saihestearren, bi lanbide modulu horiek ematen dituzten irakasleen arteko koordinazioa beharrezkoa litzateke.
Azkenik, komenigarria litzateke koordinazioa izatea "Enpresa eta ekimena" moduluko irakasleen eta irakasle teknikoen artean, ondoko gaietan, adibidez:
-Enpresaburuekin harremanak izatea, ikasleek hurbiletik ezagutu ahal dezaten beren prestakuntzaren helburu den eta ziur aski lana emanen dien sektorearen errealitatea.
-Ikasleek enpresa plana egiteko eskatzen dituzten datuak ematea: produkzio prozesua, instalazioa, enpresa hornitzaileen zerrendak, materialen prezioak eta beste batzuk.
Lanbide modulua: Ingelesa I.
Kodea: NA01.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Interesatzen zaizkion eguneroko gaiei buruz ingelesez ohiko mintzairan idatzitako testu errazak ulertzen ditu, independentzia maila onargarriarekin, garrantzia duen informazio orokorra edo berariazkoa ateratzea lortzen baitu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gai arruntei buruzko testu batean, ideia orokorra edo intereseko informazioren bat bilatu eta ulertu da.
b) Eguneroko testuak irakurtzeko teknika egokia aplikatu da, testu motaren eta helburuaren arabera, informazio garrantzitsua bilatzeko.
c) Lan jakin bat egiteko behar diren datuak eta informazioak atera dira erabilera arrunteko testu-zati edo testu desberdinetatik, edo, hiztegiaren laguntzaz, bestelako iturrietatik.
d) Hitz ezezagunen esanahia testuingurutik ondorioztatu da, ikaslearen interesekin zerikusia duten gaietan edo ezohiko gaietan.
e) Aparatu edo ekipamendu bat erabiltzeko jarraibide sinpleak zehaztasunez interpretatu dira.
f) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
2. Bere intereseko gaien gainean edo eguneroko bizitzako jardueren gainean ingelesez eta ahoz emandako informazio bateko ideia nagusiak ulertzen ditu, buruz buruko komunikazio egoeretan zein bestelakoetan, solaskideek argi eta astiro hitz egiten dutelarik.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mezu labur batzuk, hala nola abisuak, oharrak edo iragarkiak, osorik ulertu dira, inguruko hotsek distortsio handirik eragin ez duten egoeran.
b) Doitasunez identifikatu dira norberaren jardueraren elementu aurreikusgarriekin (hala nola zenbakiak, kantitateak eta denborak) zerikusia duten datuak eta ekintzak.
c) Argi eta hizkuntza estandarrean ari diren ingeles hiztun batzuen arteko elkarrizketaren gaia identifikatu da.
d) Bere eguneroko jarduerei buruz hizkera argian esan zaiona zailtasunik gabe ulertu du (noizean behin zerbait errepikatzeko edo beste modu batera esateko eskatzen utzi zaio).
e) Eguneroko ohiko gaiei buruzko mintzaldi grabatuetan edo solaskidea aurrean izan gabe, argi eta astiro mintzatuz emandako informazioen funtsezko elementuak identifikatu dira.
3. Bere intereseko gaiekin zerikusia duten agiriak bete eta gutunak, mezuak edo jarraibideak idazten ditu ingelesez, komunikazio eraginkorrak eskatzen duen kohesio eta koherentziarekin.
Ebaluazio irizpideak:
a) Formularioak, txosten laburrak eta bestelako agiri normalizatuak edo errutinazkoak bete dira, okerrik gabe eta berariazko terminologia erabiliz.
b) Gutunak, faxak, mezu elektronikoak, oharrak eta txosten sinple eta zehatzak idatzi dira, horrelako testuei dagozkien arauak betez.
c) Eguneroko gaiei buruzko informazioak, aldizkari eta liburuxketatik, Internetetik eta beste iturri batzuetatik jasoak, fidagarritasunez laburtu dira, jatorrizko testuetako hitzak eta antolaketa erabiltzeko aukera izan delarik, testu laburrak edo laburpen koherenteak sortzeko ohiko formatu batean.
d) Gutunak, deskribapenak eta gai orokorrei edo norberaren intereseko gaiei buruzko beste idazki batzuk egin dira, datuak, iritzi pertsonalak edo sentimenduak adieraziz, zehaztasun eta doitasun maila nahikoarekin.
e) Norberaren jarduerari dagozkion agiriak egitean zuzentasun nahikoa lortu da oinarrizko elementu gramatikaletan, puntuazio zeinuetan eta ohiko hitzen ortografian, egitura koherente eta sendoa osatu da, eta eguneroko bizitzan norberari interesatzen zaizkion gai gehienei buruz nahikoa argi mintzatzeko moduko hiztegia erabili da.
f) Idatzizko dokumentuak egitean kontuan hartu dira hartzailearen ezaugarri soziokulturalak eta komunikazioaren ingurunea.
g) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
4. Eguneroko bizitzako gaiei buruz nahikoa arin eta garbi mintzatzen da aurrez aurreko edo urrutiko elkarrizketetan, hitz eta esapide sinpleak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mintzatzeko intonazio egokia eta ahoskera argi eta ulergarria erabili dira, atzerritar doinua nabarmena izan arren, eta mintzakideek noiz edo behin zerbait errepikatzeko eskatu behar izan badute ere.
b) Aurreikusi gabeko egintza edo gertaeren deskribapenak edo kontaketak egin dira, ongi ulertzeko moduko xehetasun mailarekin.
c) Itzulinguruak erabili dira hiztegiaren hutsuneak gainditzeko.
d) Doitasunez mintzatu da, behar adinako hiztegia eta esaldi errazak eta estandarizatu samarrak erabiliz, norberaren lanbide eremuarekin zerikusia duten kantitate, zenbaki, ezaugarri eta gertaeren inguruko informazioa ematerakoan.
e) Ingelesezko ahozko adierazpena komunikazio egoerara egokitu da, hitzik gabeko komunikaziorako behar diren elementuak erantsiz.
5. Beste pertsona batzuekin ingelesez mintzatzen da, elkarren intereseko eguneroko gaiei buruz hizketa sinple eta zuzena eginez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aurrez aurreko elkarrizketa sinpleak hasi, jarraitu eta bukatu dira interes pertsonaleko gaiei buruz.
b) Eguneroko egoerei buruzko ahozko elkarrizketa laburretan parte hartu da zailtasunik gabe, gai ezagunak hizpide hartuta.
c) Noizbehinka solaskideei zerbait argitu edo errepikatzeko eskatu zaie, iragar daitezkeen egoerez ari direnean.
d) Elkarrizketa kasuan kasuko komunikazio inguruneari dagokion moduan hasi edo amaitzeko ohiko hitz egokiak erabili dira.
e) Ahozko interakzioa, hitzik gabeko mintzaira barne, komunikazio motari (aurrez aurrekoa edo urrutikoa), komunikazio egoerari (formala edo informala) eta solaskidearen ezaugarri soziokulturalei egokitu zaie.
f) Norberaren lanbide eremuko gizarte interakzioko ohiko egoeren inguruan mintzatzeko behar bezain aberatsa den hiztegia erabili da.
Edukiak.
Eduki lexikoak:
-Eguneroko bizitzari buruzko hiztegia eta terminologia, batik bat arlo hauetakoa: bidaiak eta turismoa (garraiobideak, ostatua.), aisia, sentimendu pertsonalak, errutinak eta bizi ohiturak, jantziak, elikadura, etxebizitza, erosketak, osasuna, lanaren mundua, komunikabideak, instalazio eta zerbitzu publikoak.
-Lanbide eremuko oinarrizko hiztegia eta terminologia.
Eduki gramatikalak:
-Aditz aldiak.
-Hitzen erabidea.
-Preposizioak, juntagailuak eta adberbioak.
-Aditz laguntzaileak eta moduzkoak.
-Erlatibozko perpausak.
-Koherentzia eta kohesio elementuak: lokailuak.
-Boz pasiboa. Hizkuntza tekniko-zientifikoa.
-Baldintzazkoak.
-Zehar estiloa.
Eduki funtzionalak:
-Hasierako eta amaierako agurrak gizarteko ohiko egoeretan.
-Galdetzea eta erantzutea informazio orokorra emateko, datuak eskatzeko, etab.
-Norberaren intereseko gaien azalpen eta aurkezpenak entzutea eta garrantzizko informazioa bereiztea, oharrak edo laburpenak idatziz.
-Konparatzea eta erkatzea; alde onak eta txarrak.
-Adostasuna eta desadostasuna azaltzea.
-Asmoak eta planak adieraztea.
-Gustuak eta lehentasunak adieraztea.
-Iradokizunak, gomendioak, kexak eta eginbeharrak adieraztea.
-Norberaren intereseko gaien inguruko iritziak azaltzea eta horien aldeko argudioak ematea.
-Pertsonak deskribatzea eta gertaerak kontatzea.
-Iraganari eta etorkizunari buruz gogoeta egitea. Hipotesiak azaltzea.
-Testu bateko gai nagusia laster identifikatzea.
-Testu bateko berariazko xehetasunak zehaztasunez kokatzea eta agerikoa ez den esanahia ondorioztatzea.
-Mota orokorreko dokumentu luze bateko edo batzuetako informazioak planifikatu eta idatziz laburtzea.
-Informazioa edo iritzia adierazten duten testu koherenteak osatzea.
-Formularioak edo erabilera arrunteko agiriak betetzea.
-Formatua eta egitura egokitzea helburu desberdinak dituzten idatzizko testuak antolatzeko (txostenak, jarraibideak, mezu elektronikoak.).
-Hiztegiak edo erreferentziazko bestelako materialak, baliabide elektronikoak barne, trebetasunez erabiltzea, hitz ezezagunek kasuan kasuko testuinguruan zer esan nahi duten jakiteko.
-Informazioak eta ideiak ahoz aurkeztea sekuentzia logikoan.
-Telefono deiak egin eta hartzea. Mezuak utzi eta jasotzea.
-Beste pertsona baten hitzak transmititzea: aginduak, jarraibideak, galderak, eskaerak...
-Eguneroko bizimoduarekin zerikusia duten gertaerak, azalpenak, jarraibideak eta deskribapenak ahoz adieraztea, zuzen mintzatuz.
-Komunikazioaren estiloa hartzaileari, inguruneari eta komunikazioaren helburuari egokitzea.
-Hitzik gabeko komunikazioaren estrategiak erabiltzea, ahozko interakzioa indartzeko.
Gizarte eta lanbide edukiak:
-Norberarekin komunikatzen diren bezero edota profesionalak zein herrialdetakoak diren, hango giza, gizarte eta lanbide harremanak arautzen dituzten arauak, protokoloak eta ohitura nagusiak identifikatu eta aztertzea.
-Ingelesezko harremanetarako arauak identifikatu eta aplikatzea, bereziki kontuan hartuz Interneten erabiltzen diren adeitasunezko konbentzioak.
-Bestelako kulturak eta haiek osatzen dituzten pertsonak ezagutzeko gogoa eta haienganako errespetua eta jarrera irekia agertzea.
-Binaka eta taldeka eta jakintza arlo anitzeko eremuetan lan egiteko prest egotea.
Orientabide didaktikoak.
Ingelesa I nahitaezko lanbide moduluak ikasleen hizkuntza gaitasuna indartzea du funtsezko helburu. Bereziki nabarmentzen ditu bizitza arrunteko eta lanbide bizitzako ohiko komunikazio egoeretan aise moldatzea ahalbidetuko dieten trebetasunak.
Europan hainbat azterlan egin dira langileek beren lan jarduerarekin zerikusia duten egoeretan hizkuntzak erabili beharrari buruz zer dioten jakiteko. Azterlanok agerian jarri dutenez, behar hori, lehenik, hertsiki lanbide arlokoak ez diren gizarte harremanetan nabaritzen dute langileek. Beraz, modulu honetan ikasleei ingeles teknikoa irakatsi baino areago, hizkuntza ohiko komunikazio egoeretan erabiltzen irakatsi nahi zaie, profil bakoitzari dagokion lanbide ingurunea ikasgelan proposatzen diren irakaskuntza-ikaskuntzako jardueretan sartzeari uko egin gabe, noski. Alderdi hori agerian jartzen da, halaber, lanbide heziketako ikasleek etengabeko ikaskuntzarako Europako programetan parte hartuta beste herrialde batzuetan dituzten esperientzietan.
Horregatik guztiagatik, eta hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparruan proposatzen denarekin bat, modulu honen bidez ikasleek komunikazio eraginkorra lortu behar dute egiazko egoeretan, bizitza arrunteko egoerak izan nahiz lanbide arlokoak izan.
Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesua, helburu horri begira, nabarmenki praktikoa den ikuspuntu batetik bideratu behar da. Gramatikaren irakaskuntza aurreko kurtsoetan ikasitakoaren berrikuspen gisa hartu behar da eta ikasleentzat egiazko interesa duten komunikazio egoeretan txertatu. Horrela ikasleak errazago ohartuko dira ikasi behar duten hizkuntzan beren kasa moldatu beharra dutela. Era berean, ahalegin nagusia egin beharko litzateke ikasleak gai izan daitezen, lehen urrats batean, modu autonomo eta koherentean komunikatzeko. Geroago ekinen zaie adierazpenaren zuzentasunari, jarioari eta zehaztasunari. Ikasgelan, bai irakaslea, bai ikasleak, ingeles hutsean aritzeak ederki lagunduko du lortu nahi diren helburuak betetzen.
Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuan egiten diren jarduerak egokiro diseinatu behar dira, ikasleei erakusten dizkieten komunikazio egoerak ahalik eta benetakoenak izan daitezen, ulermena eta mintzamena eta, beraz, interakziorako trebetasunak bereziki indartu daitezen.
Irakurmena lantzeak aukera ona eman dezake ikaskuntza lanbide eremuaren ingurunean kokatzeko, datuak, informazioak eta berariazko hiztegia atereaz egiazko dokumentuetatik. Horiek, neurri handian, Interneten bidez eskuratzen ahalko dira. Ildo beretik lagungarria izan daiteke ikasleek aurkezpen elektronikoak egitea, beren lanbide eremuko lan prozesuak, eragiketetarako jarraibideak, makinen funtzionamendua eta abar deskribatzeko.
Komunikazioaren teknologiak oso tresna baliotsuak dira ikasleak benetako komunikazio egoeretan kokatzeko. Haietako batzuk arestian aipatu ditugu, eta beste batzuk gehitzen ahal zaizkie: webquest-ak, e-pal bidezko posta elektronikoa, e-Twinning erako proiektuetan parte hartzea, blog-etan parte hartzea, etab, Interneten dagoen baliabide iturri ia agortezina ahaztu gabe (hiztegiak, podcast-ak, vodcast-ak, argitalpen teknikoak...). Baliabide horiek eskuratzen errazak dira eta, askotan, doakoak. Kontuan hartu behar da, halaber, heziketa zikloetatik abiaturik ikasleek etengabeko irakaskuntzarako Europako programetan parte har dezaketela, Leonardo da Vinci eta Erasmus programetan, adibidez. Hori pizgarri bat gehiago izan daiteke ikasleei interesatzen zaizkien komunikazio egoera bene-benetakoak planteatzeko.
Arreta jarri behar zaion beste kontu bat gaitasun soziolinguistikoen garapena da, gaitasun horiek irakaskuntza-ikaskuntzako prozesu osoa kutsatu behar baitute. Garrantzitsua da, prestakuntza helburudun honen esparruan, bermatu ahal izatea ikasleek badakizkitela hizkuntza erabiltzeko konbentzioak, adeitasunezko arauak, erregistro desberdinak eta horiek behar bezala erabiltzearen garrantzia, eta, oro har, ingelesa ama hizkuntza duten herrien idiosinkrasia ongien definitzen duten ezaugarri kulturalak.
Ebaluazioari dagokionez, iradokitzen da prozesu horren ardatza ikasleen komunikaziorako gaitasunaren balorazioa izan dadila, hau da, ikustea nola baliatzen dituzten beren hizkuntza ezagutzak eta trebetasunak eta zenbateko gaitasuna duten komunikaziorako estrategia desberdinak erabiltzeko. Helburu horri begira seinalatu dira modulu honetako ebaluazio irizpideak eta, ildo berean, hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparrua oso bitarteko baliotsua izan daiteke ebaluazio erremintak diseinatzeko.
Lanbide modulua: Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika.
Kodea: 0084.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 6.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Horniketa programa, beharrizanak eta izakinak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Merkatugaiak hornitzeko planean kontuan izan behar diren aldagaiak ezarri dira.
b) Horniketa beharrizanak kalkulatzeko sistemak erabili dira, kontsumoetan oinarrituta.
c) Inbentario bat egitean esku hartzen duten aldagaiak zehaztu dira.
d) Erregistratutako izakinen eta egindako kontaketen artean egon litezkeen ezadostasunen kausak ebaluatu dira.
e) Izakinak kudeatzeko eta kontrolatzeko prozedurak deskribatu dira.
f) Produktuak katalogatzeko sistemak ezarri dira, haien lokalizazioa errazteko.
g) Biltegiratze kostua zehazten duten aldagaiak identifikatu dira.
h) Stock mailak eta txandaketa indizeak kalkulatu dira.
i) Baliabideak optimizatzean logistikak duen garrantzia baloratu da.
2. Merkatugaien jasoketa, bidalketa eta biltegiraketa kontrolatzen ditu eta azken produktuaren kalitatearekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Biltegi baten zonak identifikatu dira eta haien ezaugarriak deskribatu dira.
b) Biltegiraketa prozesuaren faseak programatu dira eta lanpostu bakoitzari elkartutako lanak identifikatu dira.
c) Produktuen fluxua irudikatu da, espazioa, denbora eta erabilera optimizatzeko.
d) Elikagaien industrian produktuak garraioan babesteari buruzko araudia ezagutu eta interpretatu da.
e) Garraiobideari lotutako bilgarri motak identifikatu eta zehaztu dira.
f) Errotuluetan eta produktuen etiketetan agertu behar diren datuak eta informazioa zehaztu dira.
g) Jasotzean eta bidaltzean lehengaien, kontsumigarrien eta bukatutako produktuen kontrol prozedurak deskribatu dira.
h) Elikagaiak biltegiratzearen manipulazioko bitartekoak eta prozedurak ezagutu dira, eta segurtasun eta higiene neurriak zehaztu dira.
i) Produktuak biltegiratzeko ingurumeneko baldintzak zehaztu dira.
3. Lehengaiak, gai osagarriak eta egindako produktuak merkaturatzen ditu, eta negoziazio teknikak ezagutzen eta aplikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Salerosketa prozesu baten etapak identifikatu dira.
b) Elikagaien salerosketa negoziatzeko teknikak identifikatu dira.
c) Salerosketa kontratuak arautzen dituen merkataritzako araudia interpretatu da.
d) Hornitzaileak aukeratzeko irizpideak ezagutu dira.
e) Salmenta agente baten funtzioak eta trebeziak deskribatu dira.
f) Saldu ondoko zerbitzuaren funtzioak identifikatu eta baloratu dira.
g) Hornitzaile eta bezeroen arretan informazio eta komunikazio teknikak deskribatu dira.
4. Egindako produktuak sustatzen ditu, publizitateko teknikak ezaugarrituz eta aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ikerketa komertzialean informazioa biltzeko teknikak identifikatu eta aplikatu dira.
b) Ikerketa komertzialaren emaitzak interpretatu eta baloratu dira.
c) Lehiakideen produktuak eta teknikak ezagutu dira.
d) Merkatu-txoko berriak identifikatu dira.
e) Praktika komertzialean publizitaterako eta sustapenetarako erabiltzen diren motak, bitartekoak eta euskarriak deskribatu dira.
f) Publizitatearen eta sustapenaren helburu orokorrak ezagutu dira.
g) Publizitate eta sustapen kanpainetan kontrolatu behar diren aldagaiak definitu dira.
h) Eroslea eta kontsumitzailea bereiztu dira eta horrek publizitatearen diseinuan duen eragina zehaztu da.
i) Merchandising teknikak identifikatu eta azaldu dira.
j) Sustapena eta salmenta kanal espezializatuen bidez baloratu dira.
5. Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak aplikatzen ditu kudeaketa logistiko eta komertzialean, eta tresna informatiko nagusiak ezaugarritzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kudeaketa logistiko eta komertzialean erabiltzen diren aplikazio informatikoak identifikatu dira.
b) Bezeroen eta hornitzaileen fitxategi batean agertu behar diren datuak identifikatu dira.
c) Salerosketa prozesuetatik datorren informazioa artxibatzeko eta erabiltzeko datu-baseak erabili dira.
d) Datuak, testuak eta grafikoak integratu dira, eta informazioa eskatzen diren formatuen arabera aurkeztu dira.
e) Informazioa babesteko mekanismoak ezagutzeko eta erabiltzeko beharrizana justifikatu da.
f) Webgune korporatiboen garrantzia ezagutu da enpresen lehiakortasunerako.
g) Interneten eta teknologia berrien garrantzia baloratu da sustapenean eta salmentan.
h) Enpresaren irudi korporatiboan teknologia berriak aplikatzearen garrantzia ezagutu da.
Edukiak.
Horniketaren programazioa:
-Logistikaren oinarriak.
-Logistikako jarduerak. Produktuen horniketa. Horniketaren zikloa. Bidalketaren zikloa.
-Materialen aurreikuspen kuantitatiboa. Aurreikuspen teknikak. Aurreikuspenen kuantifikazioa.
-Eskaeraren zehaztapen kualitatiboa. Arauak. Kontrol eta identifikazio sistemak.
-Erosketa prozesua. Hornitzaileen aukeraketa.
-Izakin motak. Egin behar diren kontrolak.
-Izakinak baloratzea. Metodoak: batez besteko prezioa, batez besteko prezio haztatua, LIFO, FIFO.
-Produktuen ABC analisia. Helburuak. Aplikazio eremuak.
-Stocka kudeatzea. Stock motak. Zerbitzu maila eta stockaren eskasia. Eskaera gunea eta segurtasun stocka.
-Izakinak kontrolatzeko dokumentazioa.
Jasoketa, bidalketa eta biltegiraketaren kontrola:
-Jasoketaren kudeaketa. Faseak. Dokumentazioa. Trazabilitatea. Onargarritasun baldintzak.
-Bidalketaren kudeaketa. Faseak. Dokumentazioa. Trazabilitatea.
-Biltegien antolaketaren helburuak.
-Plangintza.
-Merkatugai motak. Merkatugaien kodifikazioa. Barra-kodeak.
-Biltegi motak. Biltegiaren zonak. Biltegien diseinua.
-Elikagaiak biltegiratzea. Ingurumen baldintzak.
-Biltegiraketatik eratorritako kalteak eta akatsak. Biltegiraketa aldia.
-Merkatugaien banaketa eta manipulazioa.
-Biltegiraketa prozesuetako segurtasuna eta higienea.
-Kanpoko garraioa. Garraio bitartekoak. Motak. Ezaugarriak.
-Elikagaiak garraiatzeko bitartekoen baldintzak.
-Garraio kontratua. Parte hartzaileak. Erantzukizunak. Operadore logistikoak.
-Bidalketa eragiketak. Merkatugaiak ateratzea eta aukeratzea. Picking.
-Bilketa prozesua. Bilgarri motak, bidalketen arabera. Errotulazioa eta etiketatua. Araudia.
-Garraioa eta barne banaketa. Manipulaziorako eta biltegiraketarako ekipamenduak.
Produktuak merkaturatzea:
-Salmenta. Salmenta motak.
-Salerosketa prozesua. Helburuak. Motak. Faseak.
-Bezeroen aukeraketa.
-Negoziazio prozesua. Negoziazio teknikak.
-Salerosketa baldintzak. Kontratua. Araudia.
-Negoziazio eta salerosketa prozesuen kontrola.
-Banaketa prozesua. Banatzaileekiko harremanak.
Produktuak sustatzea:
-Publizitatea eta publizitate-bitartekoak.
-Merkatuaren ezaugarriak. Eskaera. Kontsumitzailearen jokabidea.
-Merkatuaren sailkapena eta segmentazioa.
-Datu komertzialen analisia eta interpretazioa. Emaitzen aurkezpena.
-Marketingaren aldagaiak.
-Salmentak sustatzeko metodoak.
-Izaera ekintzailea eta berritzailea marketingean aplikatuta.
Aplikazio informatikoak:
-Kudeaketa komertzialeko aplikazioen instalazioa, funtzionamendua eta segurtasun prozedurak.
-Aplikazio informatikoen erabilera.
-Bezeroen eta hornitzaileen fitxategia: ezaugarriak, datuak, erabilera eta interpretazioa.
-Kudeaketa logistiko eta komertzialean aplikazio informatikoak erabiltzearen abantailak baloratzea.
Orientabide didaktikoak.
Moduluaren helburuen artean dago ikasleek prozesu logistikoa ulertzea, merkatugaien horniketa, biltegiraketa eta bidalketa kudeatuz. Helburuetako beste bati esker, ikasleek merkatua aztertu ahalko dute eta elikagaiak sustatu eta saldu ahalko dituzte. Gainera, modulu honek prozesu logistiko eta komertzialarekin zerikusia duen dokumentazioa aplikazio informatikoen bidez kudeatzeko behar den prestakuntza dauka.
Kudeaketa logistiko eta komertzialeko programa informatikoen erabilera funtsezkoa da. Elikagaien industriak kudeatzeko eta antolatzeko ezinbesteko tresna da. Elikagaien industriak gero eta informatizatuago daude, eta kudeaketa dokumentala (eta, noski, elikaduraren segurtasuna) hobetzeko teknologia berrietan inbertsio gero eta handiagoa ikusten da, produktuaren trazabilitatea erraztuz. Salerosketa prozesuen, hornitzaileen eta bezeroen informazioa daukaten datu-baseak erabiliko dira. Horregatik, informazioaren eta komunikazioaren teknologien aplikazioa eta aplikazio informatikoak kudeaketa logistiko eta komertzialean ikaskuntza-irakaskuntzako jardueretan eta ebaluazioko jardueretan integratuta aztertuko dira ikasturtean zehar.
Metodologia teorikoa eta praktikoa izan behar da. Horniketari, biltegiraketari, bidalketari, sustapenari eta merkaturatzeari buruzko kontzeptuak ahozko azalpenen bidez gauzatu ahal dira, ikasle bakoitzaren komunikazio-ahalmenak hobetu ahal izateko. Biltegietan beste modulu batzuetan egindako elikagaien horniketa, biltegiraketa eta bidalketa kudeatuko dira. Eremu egokiak edukitzea gomendatzen da, enpresa baten kudeaketa logistiko eta komertzialean erabiltzen diren ekipo informatiko eta programekin.
Gainera, lan indibiduala eta taldeko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Edukien sekuentzia egokiena edukien atalean ageri den ordena bera izan daiteke. Halere, informazioaren eta komunikazioaren teknologien erabilera gomendatzen da, gainerako edukien garapenarekin modu paraleloan.
Ikaskuntzaren emaitzak lortzeko jarduera batzuk iradokitzen dira jarraian, antzeko jarduera gehiago garatzeko erreferentzia gisa har daitezkeenak:
-Kudeaketa logistikoko dokumentuak interpretatzea eta betetzea. Trazabilitate kontrola, jasotako eta sortutako dokumentuen bidez.
-Bilgarrietako errotulu eta etiketen diseinua, elikagaiak garraiatzeko.
-Inbentarioak egitea eta izakinen kostua kalkulatzea.
-Ikerkuntza komertzialeko balizko kasu praktikoak: betetzea eta interpretatzea.
-Kudeaketa logistikoko, kudeaketa komertzialeko eta merkatuen ikerketako aplikazio informatikoak erabiltzea.
-Negoziazio komertzialeko balizko kasu praktikoak.
-Elikagaien publizitate eta sustapen mezuen diseinua.
Zikloaren edukiak kontuan izanik, eta batez ere modulu honen edukiak kontuan izanik, interesgarria litzateke ikasleek modulu honetan ikasitako ezagutza teoriko eta praktikoak aplikatzea Elikagaien industriako prozesuen eta kalitatearen proiektua moduluan; bertan zati batek garatuko den produktuaren merkatu-analisia, sustapena eta salmenta har dezake bere barnean.
Modu osagarrian, interesgarria litzateke ikastetxetik kanpo jarduerak egitea, besteak beste:
-Elikagaien azoketara bisitaldiak.
-Enpresetara bisitaldiak, biltegien zonak, biltegi motak (lehengaiak, bukatutako produktuak, gai osagarriak...), biltegi autosostengatzaileak, barne-garraioko ekipamenduak etab ezagutzeko.
-Sektoreko enpresetara bisitaldiak, ikasleek erabiltzen diren marketing, informazio eta negoziazio teknikak in situ behatu ahal izateko.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu hau Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak lanbide moduluarekin erlazionatuta dago. Modulu hori lehenengo mailan egiten da eta elikagaiak prestatzen dira bertan. Aukeratutako eragiketa eta ekipamenduak justifikatzen dira, elikagai bakoitzarentzat egokien den kontserbazio tratamendua aplikatzen da, eta lehengaiak eta eginiko produktuak kudeatzen dira.
Lanbide modulua: Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian.
Kodea: 0086.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 7.
Iraupena: 110 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Kalitatea kudeatzeko sistemak aplikatzen ditu, eta oinarri duen araua eta betekizunak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kalitate kontzeptua eta haren tresnak ezagutu dira.
b) Kalitatea kudeatzeko arau garrantzitsuenak aztertu dira (UNE-EN-ISO 9001, EFQM eta beste).
c) Kalitatea kudeatzeko sistema eta haren betekizunak definitu dira.
d) Kalitatea kudeatzeko sistema bat ezartzeko faseak identifikatu dira.
e) Kalitatea kudeatzeko sistemaren helburuak enpresaren filosofiarekin erlazionatu dira.
f) Kalitatea kudeatzeko sistemaren dokumentu-euskarria definitu eta egin da.
g) Kalitatea kudeatzeko sistema ezartzeko barneko nahiz kanpoko komunikazioaren garrantzia baloratu da.
h) Kalitatea kudeatzeko sistema ezartzea egiaztatzeko dauden bitartekoak deskribatu dira.
i) Kalitatea kudeatzeko sistema berrikusteko eta eguneratzeko irizpideak deskribatu dira, erreferentziako arauaren arabera.
2. Kalitate erregistroak egiten ditu, haien ezaugarriak aztertzen ditu eta prozesua eta produktua kontrolatzeko eta hobetzeko duen garrantzia aztertzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kalitatea kudeatzeko sistemaren erregistroak ezagutu dira.
b) Prozeduren oinarrizko betekizunak eta ezaugarri orokorrak zehaztu dira, kontrolatzeko.
c) Ekoizpen prozesuari lotutako erregistroak eta kontrol plana diseinatu da.
d) Sistemako erregistroak betetzeko arduradunak esleitzearen garrantzia baloratu da.
e) Adostasun ezak tratatzeko prozedura deskribatu da.
f) Zuzenketa ekintzak aplikatzeko prozedura deskribatu da.
g) Etengabeko hobekuntzako plana ezaugarritu da.
h) Kalitatea kudeatzeko sistema berrikustean lortutako emaitzak analizatzeko prozedura definitu da.
i) Kalitatea kudeatzeko sistema hobetzeko aplikatu beharreko balizko neurri zuzentzaileak deskribatu dira eta txostenak egin dira.
3. Isuriak, hondakinak eta emisioak kontrolatzen ditu eta ingurumenaren gaineko eragina ezagutzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien industrian sortzen diren isurien ezaugarriak eta kontrol parametroak identifikatu dira.
b) Elikagaien industrian sortutako hondakinak eta haien kontrol parametroak deskribatu dira.
c) Elikagaien industriak sortutako emisioak identifikatu dira eta haien kontrol parametroekin erlazionatu dira.
d) Sortutako isuri, hondakin eta emisioak sortzen duten ingurumen eraginarekin erlazionatu dira.
e) Elikagaien industrian aplikatu behar den ingurumen babeseko legeria ezagutu da.
f) Isuriak, hondakinak eta emisioak beraien ezaugarrien, berrerabiltzeko aukeraren edo arazketa, deskutsaketa edo iragazte tratamenduen beharrizanen arabera identifikatu eta sailkatu dira.
g) Elikagaien industrian sortutako isuriak, hondakinak eta emisioak tratatzeko teknikak deskribatu dira.
h) Elikagaien industriak eduki behar dituen baimenak eta lizentziak eta haiek eskuratzeko edota eguneratzeko prozedura identifikatu dira.
i) Sortutako isuri, hondakin eta emisioei exijitzen zaizkien parametro eta legezko mugak deskribatu dira.
j) Elikagaien industriarako ezarritako zarata-mugak deskribatu dira.
4. Baliabideak modu eraginkorrean erabiltzen ditu eta elkartutako ingurumen etekinak ebaluatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ur, elektrizitate, erregai eta bestelakoen kontsumoa kuantifikazioaren garrantzia ezagutu da.
b) Kontsumoak murrizteak ingurumenaren babesari dakarzkion abantailak baloratu dira.
c) Baliabideak berrerabiltzeak ingurumenarentzat dakartzan abantailak baloratu dira.
d) Ingurumenarentzat kalte gutxiago sortzen duten baliabideak ezagutu dira.
e) Energiaren eta beste baliabide batzuen kontsumoa murrizteko neurriak ezaugarritu dira.
f) Elikagaien industrian baliabideak modu ez-eraginkorrean erabiltzearekin zerikusia duten jardunbide desegokiak eta haiek zuzentzeko balizko ekintzak identifikatu dira.
g) Hondakinen sorrera gutxiagotzen duten ekipamenduak ezagutu dira.
5. Ingurumena kudeatzeko sistemak aplikatzen ditu, eta oinarri duen araua eta betekizunak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ingurumena kudeatzeko sistema nagusiak identifikatu dira.
b) UNE-EN-ISO 14001, EMAS eta bestelako arauetan exijitzen diren betekizunak ezagutu dira.
c) Sistemaren euskarri dokumentala definitu eta egin da.
d) Ingurumena kudeatzeko sistema ezartzeko barneko nahiz kanpoko komunikazioaren garrantzia baloratu da.
e) Ziurtagiriak eskuratzeko edota mantentzeko prozedura identifikatu da.
f) Ingurumena kudeatzeko sistema hobetzeko ekintzak proposatu dira.
g) Ingurumena kudeatzeko sistemarekin zerikusia duten desbideraketak eta adostasun ezak haiek zuzentzeko balizko ekintzak identifikatu dira.
Edukiak.
Kalitatea kudeatzeko sistema bat aplikatzea:
-Kalitatea kudeatzeko arau garrantzitsuenen analisia.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren betekizunen deskribapena.
-Kalitatea kudeatzeko sistema bat ezartzeko faseak identifikatzea.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren dokumentu-euskarria egitea: kalitateko, prozeduren eta lan-jarraibideen eskuliburua.
Kalitate erregistroak egitea:
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren erregistroak ezagutzea.
-Prozeduren oinarrizko betekizunak eta ezaugarri orokorrak zehaztea, kontrolatzeko.
-Ekoizpen prozesuari lotutako erregistroak eta kontrol plana diseinatzea.
-Zuzenketa ekintzak aplikatzeko prozeduraren deskribapena.
-Etengabeko hobekuntzarako plana ezaugarritzea.
-Sistema hobetzeko aplikatu behar diren balizko ekintza zuzentzaileak deskribatzea eta txostenak egitea.
Sortutako isuri, hondakin eta emisioak kontrolatzera:
-Elikagaien industrian sortzen diren isurien ezaugarriak eta kontrol parametroak identifikatzea.
-Elikagaien industrian sortutako hondakinen eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Elikagaien industrian sortutako emisioen eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Sortutako isurketa, hondakin eta emisioek sortzen duten ingurumen eraginarekin daukaten erlazioa.
-Elikagaien industrian sortutako isurketa, hondakin eta emisioak tratatzeko tekniken eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Elikagaien industrian aplikatu behar den ingurumen legeria ezagutzea:
Elikagaien industriak eduki behar dituen baimenak eta lizentziak eta haiek eskuratzeko edota eguneratzeko prozedura identifikatzea.
Elikagaien industrian sortzen diren isuri, hondakin eta emisioei exijitzen zaizkien parametroen eta legezko mugen deskribapena.
Elikagaien industriarako ezartzen diren zarata-mugen deskribapena.
Baliabideen erabilera eraginkorra:
-Ur, elektrizitate, erregai eta bestelakoen kontsumoa kuantifikazioaren garrantzia ezagutzea.
-Kontsumoen murrizpenak ingurumenaren babeserako dakartzan ingurumeneko abantailak baloratzea.
-Energiaren eta beste baliabide batzuen kontsumoa murrizteko neurriak ezaugarritzea.
-Elikagaien industrian baliabideak modu ez-eraginkorrean erabiltzearekin zerikusia duten jardunbide desegokiak eta haiek zuzentzeko balizko ekintzak identifikatzea.
Ingurumen kudeaketako sistema bat aplikatzea:
-Ingurumen kudeaketako sistemarik garrantzitsuenak identifikatzea.
-UNE-EN-ISO 14001, EMAS eta bestelako arauetan exijitzen diren betekizunak ezagutzea.
-Sistemaren dokumentu-euskarria definitzea eta egitea.
-Ingurumeneko ziurtagiriak eskuratzeko edo mantentzeko prozedura identifikatzea.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honen helburua da ikasleek ingurumen babeseko eta kalitateko ezagutza nahikoak eskuratzea, elikagaien industrian kalitate teknikari baten edo ingurumen babeseko teknikari baten lanak egiteko.
Modulu honetako eduki teorikoak prozedurako edukien edo jarrerako edukien mende daudenez gero, ikuspegi praktikotik heltzea proposatzen da, ikasleari kalitatea kudeatzeko edo ingurumena babesteko sistema batean murgiltzea ahalbideratzen dion metodologia batekin. Bermatu beharko litzateke ikasleek kalitatea kudeatzeko sistema antolatu bat daukatela beren esku (adibidez, pilotu plantako makinak edo laborategiko ekipamenduak kudeatzeko). Horrela, kalitatearen kudeaketak eskatzen dituen dokumentu eta erregistroekin lan egin ahalko lukete eta dokumentu horien ereduak ezagutuko lituzkete, etengabeko hobekuntzaren bidean aldaketak egiteko eta sistema finkatzen dela bermatzeko betetzeko. Era berean, ingurumena kudeatzeko sistema batekin lan egin ahalko litzateke, pilotu plantan sortutako isuri, hondakin eta emisioak kontrolatzeko bidea ematen dutena.
Gainera, lan indibiduala eta taldeko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Eskola teorikoak oro har erabilera anitzeko gela batean eginen dira, Interneteko sarbidearekin eta proiektagailuarekin. Eskola teorikoak, berriz, laborategian edo pilotu plantan.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Elikagaien industriak sortutako isuriak kontrolatzeko parametroak analizatzea: pH, konduktibitatea, solido esekiak, nitrogeno totala, sulfitoak, detergenteak, fenolak, kloruroak, DBO5, DQO, etab.
-Ur, elektrizitate, erregai eta abarren kontsumoak kuantifikatzea pilotu plantan, kontsumo horien analisiak eta murrizteko egin beharreko ekintzak.
-Kalitateko auditoria bat eta ingurumeneko auditoria bat egitea fabrikazio prozesuan.
-Laborategiko eta pilotu plantako hondakinak kudeatzeko plana egitea.
-Saiakuntzak egitea.
-Pilotu plantan trazabilitatea kontrolatzeko behar den dokumentazioa egitea edo betetzea.
-Pilotu plantan kalitatea kudeatzeko behar den dokumentazioa egitea edo betetzea: makinen eta ikuskapen ekipamenduen fitxak, makinen eta ekipamenduen identifikazioa, mantentze eta kalibrazio planak, hornitzaileen homologazioa, dokumentazioaren eta erregistroen kontrola, erreklamazioen kudeaketa, adostasun ezak, prebentzio eta zuzenketa ekintzak, auditorien plangintza etab.
Ikasturtean zehar jarduera orokorrak edo integratzaileak egiten ahalko lirateke. Jarduera horietan, moduluaren garapenean eskuratu diren jakintzak aplikatu beharko dira, eta horrela, ikasleek gaitasun orokorraz jabetzea lortuko dute.
Zikloaren edukiak eta, bereziki, modulu honetakoak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Araztegi batera edota edateko uren araztegi batera bisitaldia.
-Hondakinak kudeatzeko planta batera bisitaldia.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu honek zerikusia dauka bigarren mailako Elikagaien industrian integratutako prozesuak moduluarekin, eta berarekin koordinatu behar da. Izan ere, hondakinak kudeatzeko edukiak jakitea beharrezkoa izanen da fabrikazio prozesuetan aplikatzeko.
Lanbide modulua: Elikagaien bioteknologia.
Kodea: 0463.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 6.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Biokimikaren oinarriak ezagutzen ditu eta zelulen funtzioekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Biokimika biziaren eta metabolismoaren izaera kimikoa aztertzen duen zientzia gisa ezaugarritu da.
b) Karbohidratoak, lipidoak eta proteinak zelula bakoitzean dauzkaten funtzio eta egiturekin erlazionatu dira.
c) Entzimak ahalmen katalitiko eta berezitasun handiko katalizadore biologiko gisa identifikatu dira.
d) Azido nukleikoak informazio genetikoaren eroale eta proteina-sintesiaren zuzentzaile gisa deskribatu dira.
e) Transkripzioa, itzulpena eta itzulpen ondoko aldaketa proteinen sintesiak arautzen dituzten fase gisa identifikatu dira.
2. Mikrobiologiaren oinarriak aztertzen ditu eta elikagaien industrian duten aplikazioarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Egitura prokarioto eta eukariotoaren zelula-antolaketa aztertu da.
b) Prozesu bioteknologikoetako mikroorganismorik garrantzitsuenak zerrendatu eta sailkatu dira, beraien ezaugarrien arabera.
c) Mikroorganismoen ugalketa eta transferentzia genetikoan izan ditzakeen ondorioak deskribatu dira.
d) Mikrobioen metabolismoa deskribatu da, organismoen elikadura, katabolismoa eta arnasketa kontuan izanik.
e) Anduiak hobetzeko prozesua aztertu da eta aplikatutako teknikak ezaugarritu dira.
f) DNA birkobinatzailearen teknologia baloratu da, mikroorganismo industrialak lortzeko potentzial handiko metodologia den aldetik.
3. Bioerreaktoreak ezaugarritzen ditu eta elikagaien industrian dituzten aplikazio bioteknologikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Bioerreaktore baten diseinua ezagutu da, eta prozesuaren eragiketak, errekerimenduak, azpiproduktuak eta efluenteak definitu dira.
b) Bioerreaktoreak sailkatu dira.
c) Mikrobioen hazkuntzaren zinetika eta haren faktore mugatzaileak aztertu dira.
d) Masaren transferentziaren kontzeptua Bioerreaktore baten funtzionamenduan faktore kritiko gisa identifikatu da.
e) Bioerreaktoreetan beroa transferitzeko prozesuak eta prozesuaren garapenean duten eragina ezagutu dira.
f) Nahi den produktua berreskuratzeko fluxu-diagramak zehaztu dira.
g) Hartzidura industrialeko prozesuetako optimizazioko puntu klabeak ezagutu dira.
4. Elikagaien industrian bioteknologiak dauzkan aplikazioak deskribatzen ditu eta zerikusia duten mikroorganismoak eta prozesuak identifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mikroorganismoak erabiltzen dituzten elikagaiak egiteko prozesuak identifikatu dira.
b) Elikadurako legamiak ezagutu dira, garagardoaren, mahastien eta ardoaren, okintzaren eta bestelako industrietarako daukan hartzidura-gaitasunagatik.
c) Legamia ez-aktiboak nutrizioko osagai gisa eta zapore-emaile gisa identifikatu dira.
d) Bakterioak elikagaiak egitean erabakigarriak diren mikroorganismo gisa ezagutu dira.
e) Elikagaiak prozesatzean erabiltzen diren bakterioak eta legamiak hobetzeko ingeniaritza genetikoaren aplikazioak baloratu dira.
f) Bakterioen biomasa ekoizteko prozesua ezaugarritu da, mikrobioen biomasaren proteina eskuratzeko (MBP).
g) Mikrobioetan jatorria duten entzima komertzialak, elikagaiak eraldatzeko industrian erabiltzen direnak, ezagutu dira.
h) Edulkoratzaileak, zapore-emaileak, polisakaridoak, bitaminak, pigmentuak eta beste batzuk lortzeko prozesu bioteknologikoak deskribatu dira.
i) Elikagai transgenikoak ezaugarritu dira eta osasunean eta elikaduran daukaten eragina baloratu da.
j) Elikagaien industrian bioteknologiaren aplikazioa arautzen duen araudia ezagutu da.
k) Joera eta aplikazio bioteknologiko berrien aurrean joera irekia eta kritikoa hartu da.
5. Biosentsoreak eta bioteknologiaren beste aplikazio batzuk ezagutzen ditu, eta elikagaien kalitatea bermatzeko duten potentziala baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Biosentsoreen aplikazio bioteknologikoak baloratu dira.
b) Elikagaien mikrobioak biosentsoreen bidez detektatzeko eta zenbatzeko teknikak ezaugarritu dira.
c) DNA erabiltzen ez duen biosentsoreen teknikak eta oinarrizko konfigurazioa deskribatu dira.
d) Elikagaietan mikrobio-zelulak, birusak eta lagin biologikoak aurkitzeko azido nukleikoaren sekuentziak erabiltzen dituzten teknikak aztertu dira.
e) Immuno-saiakuntzen teknikak ezaugarritu dira (RIA, FIA, ELISA), bakterioak, enterotoxinak, mikotoxinak, nutrizioaren aurkako faktoreak eta bestelakoak detektatzeko.
f) Elikagaien analisiari eta elikagaien iruzurrak detektatzeari aplikatutako teknika molekularrak identifikatu dira.
g) Elikagaien hondakinen tratamenduan bioteknologiaren aplikazioa aztertu da.
Edukiak.
Biokimikaren oinarriak:
-Zelula. Egitura eta eginkizunak.
-Biokimika. Metabolismoa.
-Karbohidratoak, lipidoak eta proteinak: sailkapena eta funtzio zelularra.
-Entzimak. Ahalmen katalitikoa, berezitasuna eta jarduera entzimatikoaren kontrola. Sailkapena.
-Proteina-sintesia. Azido nukleikoak. Transkripzioa eta haren kontrola. Itzulpena eta haren kontrola.
Mikrobiologiaren oinarriak:
-Zelulen antolaketa.
-Mikroorganismoak. Sailkapena.
-Mikroorganismoen ugalketa. Transferentzia genetikoa.
-Mikrobioen metabolismoa. Nutrizioa. Katabolismoa. Hartzidura.
-Anduiak hobetzea. Mutazioak.
-Birkonbinazioa: konjugazioa, eraldaketa eta transdukzioa bakterioetara. DNA birkonbinatzailearen teknologia. Bektore plasmidikoak.
Bioerreaktoreen ezaugarriak:
-Hartzitzaileak eta bioerreaktoeak. Ezaugarriak eta kontrol parametroak.
-Sailkapena.
-Mikrobioen hazkuntza. Hazkundearen zinetikak. Hazkundean eragina duten faktore mugatzaileak.
-Masa transferentzia. Balantzea. Oxigeno transferentzia.
-Bero transferentzia. Balantzea. Faktoreak.
-Produktuen berreskuraketa. Prozesuaren diagrama. Aplikazioak.
-Bioerreakzio prozesua kontrolatzea: zehaztapen fisikoak, kimikoak, eta neurri biologikoak.
Bioteknologiaren aplikazioa elikagaien industrian:
-Mikroorganismoak erabiltzen dituzten prozesu eta produktuak.
-Elikagaien legamiak. Garagardoaren, ardoaren, likore destilatuen eta besteen ekoizpena. Okindegiko produktuak.
-Legami ez-aktiboak eta haien eratorriak. Aplikazioak.
-Bakterio azido-laktikoak. Labore abiarazleak.
-Esnekiak.
-Haragi produktuak Labore abiarazleak.
-Arrainetik eratorriak. Labore abiarazleak.
-Hartzitutako barazkiak. Labore abiarazleak.
-Ozpina eta bestelako azidoak (zitrikoa, laktikoa, malikoa eta fumarikoa).
-Mikrobioen biomasaren proteinaren ekoizpena. Ekoizpen prozesua.
-Entzimen ekoizpena. prozesua. Aplikazioak.
-Mikrobio-jatorria daukaten elikadura-gehigarrien ekoizpena. Ekoizpen prozesua. Polisakaridoak eta edulkoratzaileak. Zapore-emaileak. Bitaminen eta pigmentuen ekoizpena. Aurrerapenak.
-Entzima komertzialak. Aplikazioak.
-Elikagai transgenikoak. Genetikoki eraldatutako organismoak (GEO).
-Elikagai berrien segurtasunaren ebaluazioa. Europako eta estatuko araudia.
-Jarrera irekia eta kritikoa joera eta aplikazio bioteknologiko berrien aurrean.
Biosentsoreen aplikazioa:
-Biosentsoreak. Kontzeptua. Aplikazioak.
-Mikrobio-sentsoreak. Aplikazioak. Ekipamendu automatikoak. Zenbaketa azkarreko kitak.
-Mikrobioenak ez diren sentsoreak. Aplikazioak. ATPko biolumineszentzia. Inpedantziaren neurketa. Elektrodo entzimatikoak eta mikroorganismoen eta organuluen zundak.
-DNA erabiltzen ez duten biosentsoreak. Teknikak. Oinarrizko konfigurazioa. (bio-osagaia, transduktorea eta sistema elektronikoa).
-DNA zundak. Teknikak. DNA zunda baten oinarrizko printzipioa.
-Immuno-saiakuntzak. Kontzeptua. Irrati immuno-saiakuntza (RIA), immuno-saiakuntza (FIA) eta entzimei lotutako immuno-absortzioko saiakuntzak (ELISA).
-Elikagaiak analizatzeko eta iruzurrak atzemateko teknika molekularrak. DNAren analisiaren bidez lehengaiaren jatorria identifikatzea. Polimerasaren kate-erreakzioa (PCR).
-GEOak (Genetikoki Eraldatutako Organismoak) detektatzea. DNAren detekzioko, identifikazioko eta zenbaketako protokoloa.
-Elikagaien hondakinak tratatzerakoan bioeraldaketak. Jatorri unizelularreko proteinaren ekoizpena (SCP).
Orientabide didaktikoak.
Elikagaien bioteknologia moduluari esker, ikasleek elikagaiak prestatzean, elikagaien segurtasunean eta ingurumenaren babesean oinarrizko teknika bioteknologikoak aplikatzeko behar dituzten ezagutza teoriko eta praktikoak ikasiko dituzte. Gainera, bioteknologiaren tekniken garapenak elikagaien ekoizpenean eskaintzen dituen aurrerapen eta aukera berrien aurrean ikuspegi kritiko eta irekia eman behar du.
Modulu honen izaera teorikoa eta praktikoa da. Eduki teorikoak Interneterako sarbidea eta proiektagailua dituen balio anitzeko gela batean garatuko dira. Eduki praktikoak laborategian edo informatika gelan garatuko dira, eginen den jarduera motaren arabera.
Edukien sekuentzia egokiena edukien atalean ageri den ordena bera izan daiteke. Zenbait baliabide didaktiko erabiltzea gomendatzen da, hala nola bideoak, simulazioak eta bioteknologian espezializatutako webguneak. Gainera, bioinformatikako baliabideak ere egokiak lirateke, hala nola proteinen edo DNAren sekuentzien datu-baseak, informazio sareak eta azido nukleikoak sekuentziatzeko tresnak, besteak beste.
Bioteknologiako laborategian egiten diren jarduera praktikoei dagokienez, kontuan izan behar da lan honek protokolo bereziak behar dituela. Izan ere, laginak, langilea eta ingurumena ez kutsatzeko moduko baldintzetan egin behar da. Horregatik, gomendagarria litzateke ikasleei gogoraraztea protokolo hauek guztiak bete behar dituztela, mikrobiologiako laborategietan erabiltzen diren protokoloez gain.
Gainera, lan indibiduala eta talde txikiko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Irakaskuntza eta ikaskuntzako jardueren tipologiari dagokionez, ondokoak iradokitzen ahal dira, besteak beste:
-Bioinformatikarekin zerikusia duten jarduerak egitea, adibidez, bioestatistikako datu-baseen erabilera, sekuentzien bilaketa, sekuentzia aztergai baterako zebadoreak diseinatzea, proteinen egituren aurreikuspena, molekula-ereduak 3 dimentsiotan ikustea.
-Bakterien hazkuntzako zinetika aztertzea: mikroorganismo jakin batzuen hazkunde-kurbak egitea (elikagaien legamiak eta bakterio azido-laktikoak).
-Hainbat faktoreren eragina (pH, tenperatura, oxigenoa etab) aztertutako mikroorganismoaren hazkunde mota eta abiaduran, hartzidura prozesuaren optimizazioan puntu klabeak zehazteko.
-Bioerreaktoreen, haien kontrol parametroen eta mikrobioen hazkundea mugatzen duten faktoreen deskribapena.
-Mikrobio-jatorria daukaten elikadura-koloregarrien ekoizpena. Mikrobioen hazkunde baldintzak zehaztea. Koloregarria lortzea.
-Zelulen barneko proteinak ateratzea eta zenbatzea.
-Elikagai transgenikoen ezaugarriak eta haiek arautzen dituen araudia aztertzea.
Azkenik, jarduera integratzaile bat egin liteke, zeinetan Elikagaien bioteknologia eta Elikaduraren berrikuntza moduluetan barneratutako ezagutzak eta trebeziak aplikatu behar diren. Jarduera Elikaduraren berrikuntza moduluan eginiko haragi, esne edo ogi produktu bat egiteko prozesu baten optimizazioa izan liteke, bakterioen hazkunde kurben azterketatik ateratako ondorioak aplikatuz.
Modulu honen edukiak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Sektorearekin zerikusia duten enpresetan bisita profesionalak egitea.
-Elikaduraren teknologiari buruzko azoketara bisitak egitea.
-Elikagaiak garatzeko bioteknologiako teknika berriei buruzko jardunaldi teknologikoetara joatea.
-Bioteknologiako zentro teknologietara bisitaldiak egitea.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu hau egiteko, bigarren mailako Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola moduluarekin koordinatzea beharrezkoa da, laborategi mikrobiologikoaren antolaketari buruzko edukiak eta ikasleek hainbat gairi buruz barneratutako oinarrizko trebeziak (mikroorganismoen aniztasuna eta manipulazioa, hazkuntza-inguruak, laginak hartzea, diluzioak, ereintzak, inkubazioak, isolamendua, tindaketak, mikroorganismoen zenbaketak eta segurtasuna laborategian), modulu horretan ematen direnak, beharrezkoak baitira bioerreaktoreekin, biosentsoreekin eta haien aplikazio bioteknologikoekin zerikusia duten edukiei heltzeko.
Azkenik, bigarren mailako Elikaduraren berrikuntza moduluarekin ere koordinazioa beharrezkoa da, modulu horrek Elikagaien bioteknologiak modulu honetan barneratutako ezagutzak eta trebeziak beharko dituelako elikagai funtzionalen inguruko, elikagaien aurreko intolerantzia duten biztanleria-taldeentzat egokitutako elikagaien inguruko eta fabrikazio prozesuak optimizatzearen inguruko edukietako batzuk garatzeko.
Lanbide modulua: Elikagaien ekoizpenaren antolaketa.
Kodea: 0466.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ekoizpen unitate baten ekoizpen programak zehazten ditu, prozesuari eta produktuari buruzko informazioa analizatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien industriako arlo eta sail funtzionalak identifikatu dira.
b) Elikagaien ekoizpena kudeatzeko funtzioak eta helburuak ezagutu dira.
c) Fabrikazio ordenak ezagutu dira ekoizpena planeatzeko abiaburu gisa.
d) Ekoizpena programatzeko teknikak deskribatu dira eta haien berezitasunak, faseak eta aplikazioak ezagutu dira.
e) Programatutako ekoizpen jarduerak identifikatu eta sekuentziatu dira, eta ekoizpen prozesuaren lehentasunak ezagutu dira.
f) Materialen beharrizanak, horniketaren erritmoak, pertsonen eta makinen lan denborak eta erritmoak kalkulatu dira.
g) Ekoizpen prozesuari lotutako arrisku eta zalantzak identifikatu dira.
h) Ekoizpen programako jarduerak grafikoki irudikatu dira eta programazio teknikekin erlazionatu dira.
2. Lan-taldeak koordinatzen ditu ekoizpen unitateetan, eta eginkizunak, ekipamenduak eta pertsonak esleitzeko sistemak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien industrian giza baliabideen antolaketa aztertu da.
b) Elikagaien industrian ekipamenduen osagaiak identifikatu dira.
c) Ekipamendu eta pertsonentzako lan-zamak kalkulatu dira.
d) Eginkizunak aukeratu eta taldekatu dira, sekuentziazioa errespetatuz.
e) Talde dinamikako jarduerak ezarri dira pertsona arteko harremanak behar bezala garatzeko.
f) Lan-taldean jarrera proaktibo eta erreaktiboak eta elkarrizketa teknikak, gatazkak konpontzeko estrategia gisa, identifikatu dira.
g) Norbanako eginkizunak gainbegiratzeko teknikak zehaztu dira.
3. Ekoizpen unitate baten ekoizpena gainbegiratzen du, prozesua kontrolatzeko metodoak aztertuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ekoizpeneko helburuak lortzeko daturik esanguratsuenak identifikatu dira.
b) Ekoizpen prozesuen gaitasuna neurtzeko metodoak aztertu eta aplikatu dira.
c) Ekipamenduen eta pertsonen jarduerak neurtzeko zuzeneko eta zeharkako metodoak deskribatu dira.
d) Kontrol pautak ezarri dira (puntuak, parametroak, maiztasuna eta beste).
e) Desbideraketak aztertu dira, haien eragina baloratu da eta kausak identifikatu dira.
f) Prozesua kontrolatzeko neurri zuzentzaileak zehaztu dira.
4. Ekoizpen kostuak kalkulatzen ditu, eta aplikatutako metodologia deskribatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Produktuaren azken kostuan eragina duten osagaiak deskribatu dira.
b) Zuzeneko eta zeharkako kostuak, finkoak eta aldakorrak kalkulatzeko metodoak aztertu dira.
c) Produktuaren kostuak plantaren mailan eta azken produktuaren kostuak kalkulatzeko metodoak aplikatu dira.
d) Kostu ukiezinak ezaugarritu dira eta ekoizpenaren helburuak betetzean duten eragina baloratu da.
e) Aurreikusitako kostuen eta lortutako kostuen arteko balizko ezberdintasunak analizatu dira, eta desbideraketak eta kausarik probableenak identifikatu dira.
f) Ekintza zuzentzaileak zehaztu dira.
Edukiak.
Produkzioaren programazioa:
-Elikagaien industriako arlo funtzionalak eta departamentuen eraketa. Organigrama funtzionalak.
-Elikagaien ekoizpenaren kudeaketa.
-Ekoizpena planifikatzea.
-Fabrikazio ordenak.
-Elikagaien ekoizpenaren programazioa. Programazioko helburuak eta teknikak (PERT, CPM, ROY eta beste). Ekoizpen lerroen arriskuak eta zalantzak.
-Ekoizpeneko jarduerak. Prozesuaren lehentasunak. Sekuentziazioa.
-Materialen beharrizanak. Kalkulua. Horniketa eta lan erritmoa.
-Ekoizpen programaren irudikatze grafikoa.
Lan-taldeen koordinazioa elikagaien industrian:
-Giza baliabideak. Sailkapena. Antolaketa. Lan-taldeak. Lan arloak.
-Lan kargak. Kalkulu teknikak.
-Zereginen aukeraketa eta esleipena. Sekuentziazioa.
-Talde dinamika. Langileen motibazioak eta balorazioa.
-Aginte eta motibazio teknikak.
-Komunikazio eta prestakuntza metodoak.
Ekoizpen unitate baten ekoizpena gainbegiratzea:
-Ekoizpenaren helburuak. Ekoizpen prozesuen gaitasuna.
-Prozesuaren aurrerapenaren kontrola. Motak.
-Kontrol-pautak. Puntuak eta parametroak. Kontrolaren maiztasuna eta arduraduna.
-Ekoizpen prozesuaren desbideraketak. Detekzioa. Kausak. Zuzenketa ekintzak.
-Dokumentazio teknikoa lantzea: jarraibide orriak, ekipamendu, prozesu eta prozeduren kontrol fitxak etab.
Kostuen kalkulua:
-Kostuaren kontzeptu orokorrak. Kostuaren osagaiak. Deskribapena. Motak.
-Kostua kalkulatzeko metodoak.
-Merkatugaien eta ekipamenduen kostua. Amortizazioa. Kalkulua.
-Lan-eskuaren kostua. Kalkulua.
-Bukaerako produktuaren kostua. Kalkulua.
-Bestelako kostu motak: horniketa, biltegiraketa eta banaketa.
-Kostuen kontrola: errendimenduaren kalkulua eta kontrola. Desbideraketen analisia. Ekintza zuzentzaileak.
-Kostu ukiezinak. Ondorioak.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honen helburua da ikasleek elikagaien ekoizpenaren plangintza eta programazio egokiak egiteko eskumenak barnera ditzatela. Modulu honen bidez, ikasleak gai izan behar dira fabrikazioa egiteko, enpresak dauzkan giza baliabideak, lehengaiak eta makinak kontuan izanik.
Metodologia teoriko-praktikoa erabili beharko litzateke, bereziki azken hori azpimarratuz irakaskuntza-ikaskuntza prozesu osoan, kasu praktikoen eta simulazioen bitartez. Gainera, lan indibiduala eta talde txikietako lana bateratzen ahalko lirateke; horrela, ikasleen gaitasun pertsonalak landu eta baloratu ahal izateko.
Eskola teorikoak Interneterako sarbidea eta proiektagailua dituen balio anitzeko gela batean eginen dira oro har. Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak edota Internet erabilita, ikaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebatzi ahal izanen dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Komenigarria litzateke modulu honen edukiak kostuen kalkulutik aurrera hastea, horiek beharrezkoak baitira Elikagaien industrian integratutako prozesuak moduluko edukien zati bat osatzeko. Gero, ekoizpen unitate baten ekoizpenaren programazioa eta gainbegiraketa zatiari heltzea iradokitzen da, eta elikagaien industriako lan-taldeen koordinazioarekin amaitzea.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Pilotu plantan eginiko ekoizpenen kostuak kalkulatzea, eta kostu motak bereiz aztertzea.
-Aurreikusitako eta lortutako kostuak aztertzea, eta balizko ezberdintasunak ikustea.
-Pilotu plantako ekoizpen bakoitzeko aleko kostuak kalkulatzea, eta produktibitatea hobetzeko eta kostuak murrizteko emaitzak aztertzea.
-Ekoizpen baten dokumentazio teknikoa egitea, hala nola:
Lan jarraibideak.
Ekipamenduen eta prozesuen kontrol fitxak.
Segurtasun fitxak.
Fabrikazio ordenak.
-Talde dinamikako teknikak egitea.
-Ekoizpenaren plangintzen simulazioak egitea, benetako enpresenak edo pilotu plantarenak.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Arreta jarri beharko litzateke Laneko prestakuntza eta orientazioa moduluarekin duen zerikusian, elikagaien industriako segurtasunarekin zerikusia duen prestakuntza osatzeko.
Azkenik, modulu hau bigarren mailako Elikagaien industrian sartutako prozesuak moduluarekin koordinatu beharko litzateke, kostuak kalkulatzeko edukiak beharrezkoak izanen baitira fabrikazio prozesuetan aplikatzeko.
Lanbide modulua: Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola.
Kodea: 0467.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Mikrobiologiako laborategia antolatzen du, eta instalazioak, ekipamenduak, baliabideak eta segurtasun neurriak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mikrobiologiako laborategi bateko ekipamendua, instalazioak, zerbitzu osagarriak eta segurtasun dispositiboak ezagutu dira.
b) Laborategi mikrobiologikoko ekipamenduak antolatu dira, eta haien funtzionamendua, kalibrazioa eta mantenimendua ezagutu dira.
c) Mikrobiologian erabilitako tratamendu termikoak ezagutu dira.
d) Erreaktiboen, hazkuntza-inguruen eta gai osagarrien biltegiratzea antolatu eta kontrolatu da.
e) Laborategi mikrobiologikoko lana antolatu da, ekoizpen prozesuaren eta kalitate planaren beharrizanen arabera.
f) Laborategi mikrobiologikoan garbiketa, desinfekzio eta esterilizazio teknikak identifikatu dira.
g) Laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean higiene eta segurtasun neurriak ezagutu dira.
h) Laborategitik laginak eta hondakinak kentzeko baldintzak eta metodoak ezarri dira, motaren, ezaugarrien eta indarrean dagoen araudiaren arabera.
i) Babes neurriak, banakakoak eta kolektiboak, ezagutu dira.
2. Saiakuntza mikrobiologikoak egiten ditu eta erabiltzen duen teknikaren oinarriak azaltzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien analisian aplikatutako analisi mikrobiologikoko teknikak ezagutu dira.
b) Kontrolatuko diren mikroorganismo garrantzitsuenak ezagutu eta ezaugarritu dira.
c) Tresnak eta materialak aukeratu eta prestatu dira, erabiliko den teknikaren arabera.
d) Mikroorganismo bakoitzarentzat egokien diren hazkuntza-inguruak aukeratu dira.
e) Identifikazio edota kontaketa mikrobiologikorako metodorik egokiena ezagutu eta aukeratu da.
f) Laginak hartu eta prestatu dira.
g) Analisi mikrobiologikoa ezarritako protokoloaren arabera egin da.
h) Laginak manipulatzean eta analisiak egitean ezarritako segurtasun arauak hartu dira.
i) Datuak bildu dira eta kalkuluak egin dira, emaitzak interpretatu dira eta analisi eta kontrol txostenak idatzi dira, IKTak erabiliz.
j) Lagin eta hondakin mikrobiologikoak ezabatu dira, ezarritako protokoloaren arabera.
k) Kontrol mikrobiologikoan beste teknika berritzaile batzuek duten garrantzia aitortu da.
l) Mikrobiologiako laborategiko lanean aplikatu ahal diren kalitate kontrolak ezagutu dira.
3. Dastatzeko aretoa eta materialak egokitzen ditu, eta zentzumen-ezaugarrien eragina ezagutzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dastatzeko aretoaren instalazioak eta ekipamenduak deskribatu dira.
b) Ingurumeneko baldintzak eta zentzumenen bidezko analisian duten eragina ezarri dira.
c) Dastaketan erabiltzen diren zentzumenak eta haien funtzionamendua deskribatu dira.
d) Dastaketa panel bat ezartzeko bete behar diren baldintzak ezagutu dira.
e) Ezaugarri organoleptikoak deskribatzen dituen terminologia ezagutu da.
f) Zentzumen proben motak identifikatu dira: baztertzaileak, deskribapenekoak eta afektiboak/hedonikoak.
g) Elikagai bakoitzaren dastaketa fitxak identifikatu dira.
h) Zentzumenak entrenatzeko erabiltzen diren metodoak eta tresnak deskribatu dira.
i) Zentzumenen probetan estatistika eta neurketa-eskalak aplikatzea baloratu da.
4. Zentzumenezko analisia egiten da, eta jasotako inpresioa eta aplikazioa erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Dastamenaren eta ukimenaren sentsazioak, inpaktu-aldeak eta haien arteko orekak eta errefortzuak ezagutu dira.
b) Aromak eta zaporeak atzemateko atalaseak eta dastaketan duten eragina aztertu dira.
c) Zentzumenen bidezko analisiaren metodologia zehatza elikagai motaren arabera deskribatu da.
d) Elikagai bakoitzaren ezaugarri organoleptikoak identifikatu dira.
e) Elikagaien zentzumenen bidezko analisia egin da, eta ikusmeneko, usaimeneko, dastameneko eta ukimeneko sentsazioak ezagutu dira.
f) Sentsazioen balorazio globala egin da eta haien oreka atzeman da.
g) Ezaugarri organoleptikoen kuantifikazioa egin da dastaketa-fitxa egokian.
h) Zentzumenen bidezko analisiaren garrantzia ezagutu da lehengaien eta bukatutako produktuaren kontrolean.
i) Zentzumenen bidezko analisiak produktu berrien garapenean duen garrantzia identifikatu da.
Edukiak.
Laborategi mikrobiologikoaren antolaketa:
-Mikrobiologiako laborategi bateko ekipamendua, instalazioak, zerbitzu osagarriak eta segurtasun dispositiboak.
-Laborategiko ekipamenduak antolatu eta kontrolatzea. Funtzionamendu, kalibrazio, mantentze eta garbiketa jarraibideak. Segurtasun neurriak.
-Mikroskopio optikoa. Oinarriak. Erabilera.
-Tratamendu termikoak. Bero lehorra. Bero hezea. Oinarriak. Ekipamenduak. Erabilera. Segurtasun neurriak.
-Erreaktiboen biltegiraketa, hazkuntza-inguruak eta gai osagarriak. Biltegiratze irizpideak. Segurtasun neurriak.
-Laborategiko lanaren antolaketa. Espazioak. Ekipamenduen kokapena. Ekoizpen prozesuari egokitzea.
-Laborategian erabili behar diren garbiketa, desinfekzio edota esterilizazio teknikak. Protokoloak. Segurtasun neurriak.
-Higiene eta segurtasun neurriak laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean.
-Laborategiko laginak eta hondakinak deuseztatzeko baldintzak eta metodoak.
-Laborategi mikrobiologikoko kalitate kontrola.
Elikagaien eta uraren analisi mikrobiologikoak:
-Analisi mikrobiologikoko teknikak. Elikagaien analisi mikrobiologikoan aplikazioa: zuzeneko kontaketa, plakako kontaketa, NMP, iragazketa, presentzia/ausentzia metodoak, mikroorganismo markatzaileak.
-Elikagaien mikroorganismorik garrantzitsuenak: bakterioak, lizunak, legamiak, birusak eta beste. Ezaugarritzea. Ekoizpen prozesuan eta elikagaien kalitatean duen garrantzia.
-Ekipamenduen prestaketa. Higienea. Oinarrizko mantenimendua. Segurtasun neurriak.
-Hazkuntza-inguruak. Osagaiak. Prestaketa. Hazkuntza-ingurua kontrolatuko den mikroorganismoaren arabera aukeratzea.
-Laginak hartzea. Laginak asepsia eta segurtasun baldintzetan erabiltzea. Laginketa teknikak. Laginen prestaketa: diluzioa eta homogeneizazioa.
-Analisi mikrobiologikoak. Azterketa motak. Ereiteko teknikak: inokulazioa eta isolamendua. Mikroorganismoen hazkuntza eta inkubazioa. Mikroorganismoen behaketa eta identifikazioa. Asepsia baldintzak analisi mikrobiologikoan.
-Segurtasun neurriak laborategian.
-Datuen bilketa. Kalkuluak. Emaitzen interpretazioa. Elikagaien arau mikrobiologikoak. Erreferentziazko irizpide mikrobiologikoak.
-Lagin eta hondakin mikrobiologikoak desagerraraztea. Aldez aurretiko tratamenduak. Trazabilitatea.
-Mikroorganismoak identifikatzeko beste teknika batzuk: sistema miniaturizatuak eta diagnostikoko kitak, metodo immunologikoak, metodo genetikoak.
-Mikrobiologia prediktiboa.
Materialen prestaketa eta dastaketako instalazioak:
-Zentzumenen bidezko analisian erabiltzen diren materialak.
-Dastaketa aretoa. Instalazioak. Ingurumen baldintzak. Kabinak. Normalizazioa. Laginen prestaketa eta aurkezpena.
-Zentzumenen bidezko analisia. Aplikazioak. Zentzumenen bidezko analisiak. Fisiologia. Zentzumenen pertzepzioa.
-Dastaketa panelak. Motak. Aukeraketa. Entrenamendua. Dastatzaileen kontrola.
-Ezaugarri organoleptikoak. Deskribapena. Zentzumenen bidezko analisian erabiltzen den terminologia.
-Zentzumenen bidezko analisirako dastaketen erregistroak eta fitxak.
-Zentzumen probak. Proba motak: baztertzaileak, deskribapenekoak eta afektiboak/hedonikoak.
-Ezaugarri organoleptikoen neurketa eskalak. Tratamendu estatistikoa.
-Instalazioen eta materialen ordena eta garbiketa.
Zentzumenen bidezko analisia:
-Dastamenaren sentsazioak. Oinarrizko zaporeak. Kokapena. Sentsazioen intentsitatea. Orekak.
-Usaimenaren sentsazioak. Usaina. Aroma.
-Usainak eta zaporeak atzemateko atalaseak.
-Ukimenaren sentsazioak. Elikagaien ehundura. Errefortzuak.
-Ikusmenaren eta entzumenaren sentsazioak.
-Elikagaien zentzumenezko analisiaren metodologia.
-Elikagaien ezaugarri positibo eta negatiboak.
-Dastaketa fitxak. Haiek interpretatzea eta betetzea.
-Lehengaiak zentzumenen bidezko analisiaren bitartez kontrolatzea.
-Produktua zentzumenen bidezko analisiaren bitartez kontrolatzea.
-Produktu berrien garapena. Onargarritasun probak. Kontsumitzaileen panela.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen helburua da ikasleak mikrobiologiako eta zentzumenetako saiakuntzak ezagutzeko eta egiteko gai izatea, elikagaien kalitatea kontrolatu eta bermatu ahal izateko, kasuan kasuko analisi-prozedura egokia aplikatuz.
Edukien sekuentzia egokiena edukien atalean ageri den ordena bera izan daiteke. Bereziki garrantzitsua da mikrobiologia laborategiko funtzionamendu, segurtasun, material eta ekipamenduen arauei buruzko sarrera bat egitea. Bi arrazoiengatik da hori horrela: lehena da mikrobiologia laborategian, laborategi fisiko-kimikoan edo kalitate laborategian ez bezala, protokolo berezi batzuk aplikatu behar direla, laginen, beharginaren eta ingurumenaren kutsaketa galarazteko. Bigarrena, zikloko beste modulu batzuetan, Elikagaien bioteknologian adibidez, lantzen diren edukiak barneratu ahal izateko sarrera honekin ikasten diren oinarrizko trebezia batzuk behar direla.
Beharrezkoa da laborategi bat edukitzea, saiakuntza mikrobiologikoak egiteko, eta dastaketa gela bat, zentzumenen bidezko saiakuntzak egiteko. Komenigarria litzateke tailer-gela bat edukitzea, Interneterako sarbidearekin eta proiektagailuarekin, azalpen teorikoetarako eta jarduera jakin batzuk egitea errazteko.
Eduki teorikoak prozedurazko edukien mende daude modulu honetan. Horregatik, edukiei batik bat praktikotasunaren aldetik ekitea proposatzen da. Asteko eskolak bi denboralditan taldekatzea iradokitzen da. Bata saio batekoa, moduluko edukirik teorikoenak lantzeko edo praktikak egiteko oinarria eta pausuak azaltzeko, eta beste bat, jarraiko bi saiorekin, eduki praktikoak lantzeko.
Gainera, lan indibiduala eta talde txikiko lana bateratzea gomendatzen da. Bakarkako lanak aukera emanen luke ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko: erantzukizuna, jarraibideak betetzea (ahozkoak eta idatziak), antolatzeko gaitasuna, ekimena, ordena, zehaztasuna... Taldeko lanak aukera emanen du ikasleen gaitasun pertsonalak garatzeko pertsona arteko harremanetan: gaitasun sozialak, besteak beste, entzuteko gaitasuna eta enpatia, iritzi aniztasunarekiko errespetua, gatazken konponketa elkarrizketaren bidez (negoziazioa, bitartekotza)...
Saio praktikoetan egin beharreko jardueren tipologiari dagokionez, honelako jarduera motak iradokitzen dira:
-Mikrobiologiako laborategiko ekipamendua: ekipamenduak, material lagungarria, bitartekoak eta erreaktiboak. Banaketa eta biltegiratzea.
-Funtzionamendu arauak, arriskuen prebentzioa eta istripuetan nola jokatu.
-Mikroskopioaren oinarria eta erabilera, tindaketa sinplea eta Gramen tindaketa.
-Hazkuntza-inguruen prestaketa.
-Lagina eta hondakin kutsatuak desagerraraztea.
-Ereiteko teknikak.
-Mikroorganismoen kontaketa diluzio seriatuen bidez (mesofilo aerobioak, enterobakterioak. E. coli, lizunak eta legamiak, CSR etab).
-Mikroorganismoen kontaketa iragazketaz (mesofilo aerobioak, koliforme fekalak, estreptokokoak, etab).
-Mikroorganismoak NMP bidez zenbatzea (koliformeak, koliforme fekalak etab).
-Mikroorganismo markatzaileen kontaketa (enterobakterioak, E. coli, CSR etab).
-Bakterioen isolamendua eta identifikazioa proba biokimikoen bidez, API 20 E.
-Patogenoen zehaztapena (Salmonella, L. monocytogenes, etc.).
-Ingurumeneko mikroorganismoen, azaleren eta manipulatzaileen kontrola.
-Tomate-kontserbetako lizunen zehaztapena (zuzeneko kontaketa).
-Oinarrizko zaporeak ezagutzea.
-Usainak ezagutzea.
-Kontzentrazio atalaseak zehaztea.
-Aromen zehaztapena.
-Zapore eta kolore probak.
-Ehunduraren ebaluazioa.
-Deskribatzaileak egitea.
-Deskribapen probak: lehentasunezkoak, onarpenekoak, kontsumokoak, focus group.
-Proba baztertzaileak: bikotekako erkaketa, A-ezA, hirukia, bikotea-hirukotea, bostetik bi.
-Deskribapen probak: elikagaien zentzumenezko analisia.
-IKTen bidez arau aplikagarriak, hazkuntza-inguruneen konposizioa, analisien protokoloak etab bilatzea eta berrikustea.
Zikloaren edukiak eta, bereziki, modulu honetakoak kontuan hartuta, interesgarria litzateke ikasleek haien prestakuntza ikastetxetik kanpo egin beharreko jarduera hauen bidez osatzea:
-Produktuei kontrol mikrobiologikoek egiten zaizkien elikagaien industria batera bisitaldia.
-Elikagaien kontrol mikrobiologikoak edo zentzumenen bidezko analisiak egiten diren laborategi batera bisitaldia.
-Elikagaien industriek antolatutako kontsumo probetan parte hartzea.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu hau Elikagaien teknologia, Elikagaien analisia, Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak, Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna moduluekin koordinatu behar da, lehen mailakoak, eta bigarren mailako Elikagaien bioteknologia, Elikagaien industrian integratutako prozesuak eta Elikaduraren berrikuntza moduluekin ere bai.
Elikagaien analisia moduluan mikrobiologiako laborategian ere aplikatu beharreko prozedurak lantzen dira, hala nola, erreaktiboak biltegiratzeari buruzko guztia, laborategian aplikatu beharreko segurtasun neurriei buruzkoa, norbanako eta taldeko babes neurriei buruzkoa, garbiketari, desinfekzioari, esterilizazioari, eta edozein laborategitan erabiltzen diren ekipamenduei buruzkoa (balantzak, pH-metroak, etab). Gomendagarria litzateke modulu honetako irakasleekin pauta komunak ezartzea, ahal den neurrian jardueren bikoizketa eragozteko eta irizpide berdinak ezartzeko.
Gainera, Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak moduluko irakasleekin koordinatzea iradokitzen dugu, tratamenduen kontrolari dagokionez, mikrobiologiako praktiketan modulu honetan egindako produktuak erabil daitezkeelako, eta horrela, aplikatutako tratamenduen egokitzapenari buruzko datu objektiboak lortu. Modulu honen programazioa hasi baino lehen, egokia litzateke Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna moduluan ikasitako mikrobiologia errepasatzea ikasleekin, baita zentzumenen bidezko analisiari buruzko edukiak ere, Elikaduraren teknologia moduluan ikasitakoak, irakatsitako edukiak ez errepikatzeko eta ikasleen motibazioa hobetzeko.
Elikagaien bioteknologia moduluarekin, landutako edukien denbora banaketa koordinatu beharko litzateke, modulu honetan mikrobiologiaren oinarriak aztertu behar direlako eta elikagaien industriako aplikazioarekin erlazionatu. Hori posible izan dadin, oinarri horiek aldez aurretik landu beharko lirateke Kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenen bidezko analisia elikagaien industrian moduluan.
Elikaduraren berrikuntza moduluari dagokionez, bizialdi erabilgarria aurreikusteko ereduak lantzeko edo elikagai probiotikoen oinarriak lantzeko, mikroorganismo talde nagusien ezaugarriei buruzko edukiak barneratu behar izan dira, modulu honetan lantzen baitira; horregatik, denbora banaketa bien artean koordinatzea iradokitzen da.
Halaber, oso egokia litzateke praktiketan elikagaiak egiten dituzten modulu guztiekin lotura estua ezartzea, haien zentzumenen bidezko analisiak oso lagungarriak izan daitezkeelako kalitate organoleptikoa hobetzeko.
Lanbide modulua: Elikagaien industrian integratutako prozesuak.
Kodea: 0469.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 8.
Iraupena: 110 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ekoizpen prozesuetako kontrol sistemak arautzen ditu, eta haien osagaiak eta oinarri teknologikoak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prozesuak kontrolatzeko sistemak eta haien sinbologia identifikatu dira.
b) Automatizazioan erabilitako teknologiak ezagutu dira, eta haien osagaiak eta sinbologia deskribatu dira.
c) Kontrol automatikoko sistemak ezaugarritu dira, lazo irekian eta lazo itxian.
d) Kontrol sistemen osagaiak aztertu dira.
e) Automata programagarriak edo kontrolatzaile logiko programatzaileak (PLC) ezaugarritu dira, haien egitura eta osagai elektronikoak ezagutu dira.
f) Automatizazio industrialaren hierarkia ezagutu da.
g) Funtzio logikoak aztertu eta irudikatu dira, Boole-ren aljebran oinarria izanik.
h) Automaten programazio lengoaiarik ohikoenak aztertu eta erabili dira.
i) Ekoizpen prozesuen kontrol automatikoaren garrantzia baloratu da.
2. Esne-industriaren elikadura produktu bat egitea gidatzen du, eta ekoizpeneko jarduerak, ekipamenduen materialak eta beharrizanak eta prozesuko sistema automatikoak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eginen den esnekiaren ezaugarriak, egiteko prozesua, eragiketen sekuentzia, prozesuko ekipamenduak eta automatismoak deskribatu dira.
b) Eragiketa bakoitzerako, burutzapen baldintzak, ekipamenduak PCCak eta haien muga kritikoak, kontrolatu beharreko parametroak eta neurketaren maiztasuna ezarri dira.
c) Automata programagarrien dispositiboak eta osagaiak erregulatu dira, eta kontsignako guneak sartu dira.
d) Esne-lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen beharrizanak kalkulatu dira, eta kontserbazio baldintzak eta haien kalitate parametroak ezarri dira.
e) Lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen horniketa antolatu eta gainbegiratu da.
f) Simulazioaren bidez edo lehenbiziko kargaren bidez, prozesuko eragiketen sekuentziaren egokitasuna, ekipamenduen prestaketa eta eragiketako baldintzak egiaztatu dira.
g) Esnekiak egiteko prozesua egin da, eta desbideraketen aurrean ezarritako neurri zuzentzaileak aplikatu dira.
h) Lehengaien, ekoizpeneko gai osagarrien eta egindako esnekiaren kalitatearen ezaugarriak egiaztatu dira.
i) Egindako produktuaren errendimendua eta azken kostua kalkulatu dira, eta erabilitako kalkulu tresnak deskribatu dira.
j) Esne-azpiproduktuak, hondakinak eta hondakin-produktuak gaiaren arabera bildu dira fabrikazio prozesuan zehar.
3. Haragi industriako elikagai baten fabrikazioa kontrolatzen du. Ezarritako ikuskapen puntuak eta kontrol parametroak justifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eginen den haragi produktuaren ezaugarriak, hura egiteko prozesua, ekipamenduak, PCCak, kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna deskribatu dira.
b) Haragi-lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen beharrizanak kalkulatu dira, eta kontserbazio baldintzak eta haien kalitate parametroak ezarri dira.
c) Haragizko lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen horniketa antolatu eta gainbegiratu da.
d) Ekipamenduen eta automatismoen dispositiboak eta osagaiak erregulatu dira, eta simulazioaren bidez edo lehenbiziko kargaren bidez haien egokitasuna egiaztatu da.
e) Haragizko produktuaren fabrikazio prozesua egin da, eta lortutako produktuaren eta erabilitako haragi-lehengaien kalitatea egiaztatu da.
f) Egindako produktuaren errendimendua eta azken kostua kalkulatu dira, eta erabilitako kalkulu tresnak eta gertatu diren desbideraketak deskribatu dira.
g) Haragi-azpiproduktuak, hondakinak eta hondakin-produktuak gaiaren arabera bildu dira fabrikazio prozesuan zehar.
h) Higieneko, elikagaien segurtasuneko eta laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak hartu dira.
4. Barazki-elikagai baten fabrikazioa gidatzen du, eta ekoizpen jarduerak, ekipamenduak eta prozesamenduko sistema automatikoak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eginen den barazki-produktuaren ezaugarriak, egiteko prozesua, eragiketen sekuentzia, prozesuko ekipamenduak eta automatismoak deskribatu dira.
b) Eragiketa bakoitzerako, burutzapen baldintzak, ekipamenduak PCCak eta haien muga kritikoak, kontrolatu beharreko parametroak eta neurketaren maiztasuna ezarri dira.
c) Automata programagarrien dispositiboak eta osagaiak erregulatu dira, eta kontsignako guneak sartu dira.
d) Barazki-lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen beharrizanak kalkulatu dira, eta kontserbazio baldintzak eta haien kalitate parametroak ezarri dira.
e) Simulazioaren bidez edo lehenbiziko kargaren bidez, prozesuko eragiketen sekuentziaren egokitasuna, ekipamenduen prestaketa eta eragiketako baldintzak egiaztatu dira.
f) Barazki-produktua egiteko prozesua egin da, eta desbideraketen aurrean ezarritako neurri zuzentzaileak aplikatu dira.
g) Barazki-lehengaien, ekoizpeneko gai osagarrien eta egindako esnekiaren kalitatearen ezaugarriak egiaztatu dira.
h) Egindako produktuaren errendimendua eta azken kostua kalkulatu dira, eta egindako kalkuluak deskribatu dira.
i) Barazki-azpiproduktuak, hondakinak eta hondakin-produktuak gaiaren arabera bildu dira fabrikazio prozesuan zehar.
5. Arrantza industriako elikagai baten fabrikazioa kontrolatzen du, eta fabrikazio prozesua, ekipamenduak, ikuskapen guneak eta kontrol parametroak ezaugarritzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eginen den produktuaren ezaugarriak, hura egiteko prozesua, ekipamenduak, PCCak, kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna deskribatu dira.
b) Arrantzako lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen beharrizanak kalkulatu dira, eta kontserbazio baldintzak eta haien kalitate parametroak ezarri dira.
c) Lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen horniketa antolatu eta gainbegiratu da.
d) Ekipamenduen eta automatismoen dispositiboak eta osagaiak erregulatu dira, eta simulazioaren bidez edo lehenbiziko kargaren bidez haien egokitasuna egiaztatu da.
e) Arrantzako produktuaren fabrikazio prozesua egin da, eta lortutako produktuaren eta erabilitako lehengaien kalitatea egiaztatu da.
f) Egindako produktuaren errendimendua eta azken kostua kalkulatu dira, eta erabilitako kalkulu tresnak eta gertatu diren desbideraketak deskribatu dira.
g) Azpiproduktuak, hondakinak eta hondakin-produktuak gaiaren arabera bildu dira fabrikazio prozesuan zehar.
h) Higieneko, elikagaien segurtasuneko eta laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak hartu dira.
6. Okintza, pastelgintza eta gozogintza industriako elikagai baten fabrikazioa kontrolatzen du, eta fabrikazio prozesua, ekipamenduak, ikuskapen guneak eta kontrol parametroak ezaugarritzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eginen den produktuaren ezaugarriak, hura egiteko prozesua, ekipamenduak, PCCak, kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna deskribatu dira.
b) Okintza, pastelgintza eta gozogintzako lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen beharrizanak kalkulatu dira, eta kontserbazio baldintzak eta haien kalitate parametroak ezarri dira.
c) Lehengaien, ekoizpeneko osagarrien eta beste material batzuen horniketa antolatu eta gainbegiratu da.
d) Ekipamenduen eta automatismoen dispositiboak eta osagaiak erregulatu dira, eta simulazioaren bidez edo lehenbiziko kargaren bidez haien egokitasuna egiaztatu da.
e) Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktuaren fabrikazio prozesua egin da, eta lortutako produktuaren eta erabilitako lehengaien kalitatea egiaztatu da.
f) Egindako produktuaren errendimendua eta azken kostua kalkulatu dira, eta erabilitako kalkulu tresnak eta gertatu diren desbideraketak deskribatu dira.
g) Azpiproduktuak, hondakinak eta hondakin-produktuak gaiaren arabera bildu dira fabrikazio prozesuan zehar.
h) Higieneko, elikagaien segurtasuneko eta laneko arriskuei aurrea hartzeko neurriak hartu dira.
Edukiak.
Prozesuak kontrolatzeko sistemen erregulazioa:
-Prozesuen kontrola. Kontrol sistemen motak. Ezaugarriak. Erabileraren abantailak.
-Ekoizpen prozesuen kontrol automatikoa.
-Automatizazioaren teknologiak. Automatismo motak. Osagaiak. Oinarri teknologikoak eta sinbologia.
-Kontrol sistemak, lazo irekian eta lazo itxian.
-Kontrol sistema baten osagaiak.
-Automata programagarriak edo PLC. Deskribapena.
-Automatizazio industrialaren hierarkia.
-Boole-ren aljebra. Funtzio logikoak eta ate logikoak.
-Programazio lengoaiak. Aplikazioak eta simulazioa.
Esne-industriako produktu bat egitea:
-Esneki bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den esnekiari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak identifikatzea.
-Eginen den esnekiaren esne-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak.
-Esnekia prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako esne-azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
Haragi-industriako produktu bat egitea:
-Haragi-produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den haragizko produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren haragi-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Haragizko produktua prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako haragizko azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
Barazki-produktu bat egitea:
-Barazki-produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den barazki-produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren barazki-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Barazki-produktua prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edo egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako barazki-azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
-Eginiko barazki-produktuaren kalitatearen ezaugarriak.
Arrantza-industriako produktu bat egitea:
-Arrantza-produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren arrantza-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesuaren simulazioa.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktuak egitea:
- Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna. Zaintza eta egiaztapena. Neurri zuzentzaileak. Aurrebaldintzak.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesuaren simulazioa edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
Orientabide didaktikoak.
Elikadura industrian integratutako prozesuak moduluak beste lanbide modulu batzuetan ikasitakoa barneratzen du, elikagai bat eginez. Modulu honi esker, ikasleek elikagaien industrian produktu bat egiteko prozesu osoari heldu ahalko dio.
Modulu hau batez ere praktikoa da. Horrenbestez, modulu honetako ordurik gehienak elikagaiak egiteko pilotu plantan emanen dira. Gainera, komenigarria litzateke automata programagarriak dituen gela bat edukitzea, prozesuak simulatzeko.
Moduluaren ezaugarriak direla-eta, iradokitzen da elikagaiak egiteko edo simulatzeko saio praktikoek gutxienez hiru ordu edukitzea. Interesgarria litzateke astean saio bat prozesuetako bakoitzeko dokumentazioa berrikusteko eta analizatzeko erabiltzea. Bestalde, komenigarria litzateke beste ordu bat (elikagaiak fabrikatzeko saioen aurretik) fabrikazio prozesuaren azterketa teorikorako erabiltzea.
Edukien sekuentziazioari dagokionez, sarrera txiki batekin has liteke. Bertan, ikasleek lehenengo mailako moduluetan (Elikagaien teknologia, Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak, Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna eta Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa) ikasitako edukiak gogoratu eta integratuko lituzkete. Komenigarria litzateke eginen den elikagaia (adibidez, landare-kontserba bat) egiteko prozesuaren dokumentazioarekin eta fluxu-diagramekin hastea. Gero, honelako industriek dituzten lan arriskuak zehaztu beharko lirateke.
Ikasleek fabrikazio prozesuen ideia integratzailea izan beharko lukete. Horregatik, interesgarria litzateke pilotu plantan produktuak eginez edo automaten gelan simulazioak eginez (barazki-produktuak, haragizko produktuak, esnekiak, arrantzako eta akuikulturako produktuak) garatzea modulua, eta astean behin modulu honetan ageri diren elikagaien fabrikazioak irudikatzen dituzten fabrikazioak edo simulazioak egitea. Edukien sekuentziarik egokiena egiterakoan, lehengaien urtarokotasuna eta zikloko beste modulu batzuekiko koordinazioa kontuan izanen dira.
Gainera, honelako metodologiak ikasleen koordinazioa exijituko du azken produktua lortzeko. Horrenbestez, taldean lan egiteko gaitasuna agerian utziko da. Horrek ikasleak elikagaien industriako benetako lanera hurbilduko ditu.
Pilotu plantan egin beharreko jardueren tipologiari dagokionez, honelako jarduera motak iradokitzen dira:
-Prozesuak egiteari buruzko dokumentazio teknikoa berrikustea: fluxu-diagramak, fabrikazioko fitxa teknikoak eta prozeduren eskuliburuak.
-Prozesu eragiketen identifikazioa eta sekuentzia.
-Segurtasunerako arriskuko faktoreak eta egoera identifikatzea fabrikazio eta ontziratze prozesuan.
-Fabrikazio lerroa puntuan jartzea.
-Ekoizpeneko lehengaiak eta gai lagungarriak ezaugarritzea.
-Osagaiak kalkulatzea, prestatzea, dosifikatzea eta nahastea.
-Eraldaketa eta kontserbazio tratamenduak aplikatzea, egin beharreko produktuaren ezaugarrien arabera.
-Ontziraketan erabiltzen diren makinen lehen mailako erabilera, erregulazioa eta mantenimendua.
-APPCC metodologian oinarritutako autokontrol sistemen aplikazioa. Kontrol orriak betetzea.
-Betetzeko eta ixteko kontrol sistematikoak egitea.
-Kalitate plana aplikatzea.
-Prozesua kontrolatzeko erregistroen diseinua eta betetzea.
-Automata programagarriak (PLC) erabiltzea ekoizpen automatizatuko prozesuetan.
-Ekoizpen kostuen kalkulua.
-Prozesuen ingurumeneko gainbegiratzea eta kontrola: hondakin kutsagarriak, baliabideen erabilera eraginkorra, batez ere ura, gasa eta elektrizitatea.
-Azken produktuaren kontrolak egitea eta fabrikazio parametroak aldatzea, desbideraketak zuzentzeko.
Egin behar diren jardueren barnean, komenigarria litzateke ikasleei proposatzea zikloan ikasi duten guztia barnean hartzen duen jarduera bat egitea. Jarduera hori elikagai berri bat diseinatzea edo hobetzea eta gero pilotu plantan fabrikatzea izan liteke.
Elikagaiak egiteko prozesuetan dauden barietatea eta konplexutasuna kontuan izanik, zentroko pilotu plantan egiten diren jarduerak prestakuntza osatzen duten bestelako jarduera batzuekin indartu behar dira, adibidez:
-Sektorearekin zerikusia duten enpresetan bisita profesionalak egitea.
-Makinen funtzionamenduari buruzko bideoak.
-Elikaduraren teknologiari buruzko azoketara bisitak egitea.
-Makina industrialen katalogoak erabiltzea.
Horri esker, ikasleek alderdi praktikoak ikusi ahalko dituzte, ikasgelan ikusitako eduki teorikoak sakondu eta merkatuak elikagaiak egiteko eskaintzen dituen azken nobedadeen berri jakin.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Txantiloiak, adierazle neurgarriekin, erabiltzea iradokitzen da, haietan elikagaiak egitean ikasleek izan dituzten jarrerak eta barneratu dituzten trebeziak baloratzeko eta haien lanpostuaren kontrola baloratzeko.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Modulu hau bigarren mailako Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian moduluarekin koordinatu beharko litzateke, produktuak kalitate sistemen arabera egiteko eta hondakinak kudeatzeko. Bestalde, bigarren mailako Elikagaien ekoizpena antolaketa moduluarekin koordinatu beharko litzateke, ekoizpen prozesuen kostuak baloratzeko orduan.
Lanbide modulua: Elikaduraren berrikuntza.
Kodea: 0470.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Bizialdi erabilgarririk handiena duten elikagaien fabrikazioa gainbegiratzen du eta haien funts teknologikoak deskribatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien bizialdi erabilgarriko eta gutxieneko iraupen epeko kontzeptuak eta ereduak deskribatu dira.
b) Elikagaien narriaduran edo eraldaketan eragina duten faktoreak deskribatu dira.
c) Elikagaien narriadura edo eraldaketa kontrolatzeko metodoak identifikatu dira.
d) Ekipamenduak eta instalazioak prestatu eta erregulatu dira.
e) Elikagai mota bakoitzerako aldagai optimoak (denbora, tenperatura eta beste) ezagutu eta aplikatu dira.
f) Elikagai ontziratuen atmosfera aldatzeko metodoak ezagutu eta aplikatu dira.
g) Kontserbante berriak identifikatu dira eta haien aplikazioa justifikatu da.
h) Material berriak edo ontziratze formatu berriak ezagutu dira.
i) Oztopoen teknologia aplikatu da elikagaien bizialdi erabilgarria luzatzeko.
j) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
k) Jarrera irekia mantendu da elikagaien bizialdi erabilgarria luzatzeko berrikuntza teknologikoen aurrean.
l) Elikagaien industrian produktu berriak diseinatzeak duen esanahiari buruzko ikuspegi orokorra sortu da.
2. Merkatu-txoko berriei egokitutako elikagaiak egitea gidatzen du eta kasuan kasuko berezitasunak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Inguruko errealitate soziokultural garrantzitsuenen elikadurako berezitasunak identifikatu dira.
b) Ekipamenduak eta instalazioak prestatu eta erregulatu dira.
c) Inguruko errealitate soziokulturalari zuzendutako elikagaien fabrikazioa gainbegiratu da.
d) Ingurunean kontsumorik handiena duten eskualdeko elikagaien fabrikazioa gidatu da.
e) Biztanleria-talde ezberdinei (haurrak, nerabeak eta adinekoak) zuzendutako elikagaiak egin dira eta haien beharrizanetara egokitu dira.
f) Elikagai ekologikoen fabrikazioa kontrolatu da.
g) IV eta V. gametako elikagaien fabrikazioa gainbegiratu da.
h) Merkatu-txoko berriei egokitutako elikagaiak fabrikatzeko eta etiketatzeko berariazko legeria ezagutu eta aplikatu da.
i) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
j) Merkatu-txoko berrien aurrean jarrera ekintzailea mantendu da.
k) Elikaduraren teknologian interesgarrien diren argitalpenak eta sektoreko datu-base garrantzitsuenak berrikusi dira.
3. Elikagai funtzionalen fabrikazioa kontrolatzen du eta haien propietateak osasunean duten eraginekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagai funtzionalek kontsumitzaileen osasunean izan ditzaketen onurak ezagutu dira.
b) Ekipamenduak eta instalazioak prestatu eta erregulatu dira.
c) Gantz-azido ez-saturatuetan aberastutako elikagaiak egin dira.
d) Elikagai hipokalorikoak edota sodio gutxi dutenak egitea gainbegiratu da.
e) Elikagai prebiotikoak egin dira, eta hesteetako bakterio onuragarrien hazkunde selektiboa sustatzen duten funtzioa ezagutu da.
f) Elikagai probiotikoak prestatu dira, eta hesteko bakterio-floran dituen ondorio positiboak ezagutu dira-
g) Zuntzez aberastutako elikagaiak egin dira eta digestio-aparatuan duten garrantzia baloratu da.
h) Bitaminetan, mineraletan eta bestelakoetan aberastutako elikagaiak egin dira, nutrizio-gabeziak galarazteko edo gutxitzeko asmoz.
i) Elikagai funtzionalak egiteko eta etiketatzeko berariazko legeria ezagutu eta aplikatu da.
j) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
4. Elikagaien aurreko intolerantzia duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaien fabrikazioa gidatzen du eta haien betekizunak ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien tolerantzia eza garrantzitsuenak ezagutu dira.
b) Ekipamenduak eta instalazioak prestatu eta erregulatu dira.
c) Alergenorik eduki behar ez duten elikagaiak egiteko bete behar diren berariazko kontrol aurre neurriak aplikatu dira.
d) Glutenik gabeko elikagaiak egitea gidatu da, antzeko produktuak sortzea ahalbideratzen duten lehengai alternatiboak erabiliz.
e) Azukre erantsirik gabeko elikagaiak egin dira, batez ere pertsona diabetikoei zuzenduta.
f) Laktosarik ez daukaten elikagaien fabrikazioa gidatu da.
g) Fenilalaninarik eta bestelako aminoazidorik gabeko elikagaien fabrikazioa gidatu da.
h) Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuei aurrea hartzeko eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
Edukiak.
Bizialdi erabilgarri handiagoa duten elikagaiak egitea:
-Bizialdi erabilgarria eta gutxieneko iraupen data.
-Elikagaien narriaduran edo eraldaketan eragiten duten faktoreak.
-Elikagaien narriadura edo eraldaketa kontrolatzeko metodoak.
-Elikagai mota eta formatu bakoitzerako aldagairik onenak (denbora, tenperatura eta beste). Aplikazioak.
-Atmosfera aldatzeko metodoak. Aplikazioak.
-Elikagaien industriako kontserbante berriak.
-Ontziratze material berriak. Erabilera.
-Tratamendu alternatibo berriak: beroketa ohmikoa, hutsean egostea, pultsu elektrikoak, argi pultsatua, biokontserbazioa, presio altuak, etab.
-Oztopoen teknologia elikagaien bizialdi erabilgarria luzatzeko. Aplikazioa.
-Jarrera irekia elikagaien bizialdi erabilgarria luzatzeko berrikuntza teknologikoen aurrean.
-Bizialdi erabilgarri handiagoa duten produktu berrien diseinuaren sarrera. Osagai industrialak eta gehigarriak aukeratzeko irizpideak. Osagai eta gehigarri berriak erabiliz prozesuak hobetzea.
Merkatu-txoko berriei egokitutako elikagaiak egitea:
-Inguruko errealitate sozio-kultural garrantzitsuenen elikagaien berezitasunak.
-Etnia bakoitzari zuzendutako elikagaiak.
-Eskualdeetako elikagaiak. Fabrikazioa.
-Biztanleria-talde ezberdinei zuzendutako elikagaiak (haurrak, nerabeak, adinekoak). Fabrikazioa.
-Elikagai ekologikoak. Ezaugarriak. Legeria.
-IV eta V. gametako elikagaiak. Ezaugarriak. Fabrikazio prozesu tipoak.
-Jarrera ekintzailea merkatu-txoko berrien aurrean.
-Elikagaien teknologiako argitalpenen tipologia dokumentala. Datu-base interesgarri garrantzitsuenak sektorean.
Elikagai funtzionalak egitea:
-Elikagai funtzionalak. Sailkapena. Osasunaren gaineko eraginak.
-Gantz-azido ez-saturatuetan aberatsak diren elikagaiak.
-Elikagai hipokalorikoak edota sodio gutxi daukatenak. Deskribapena.
-Elikagai prebitikoak. Funtzio fisiologikoa.
-Elikagai probitikoak. Funtzio fisiologikoa.
-Zuntzean aberastutako elikagaiak. Funtzio fisiologikoa.
-Bitaminetan, mineraletan eta bestelakoetan aberastutako elikagaiak.
-Elikagai funtzionalak egiteko ekimen ekintzailea.
-Elikagai funtzionalak egiteko eta etiketatzeko berariazko legeria.
-Elikagai funtzionalen diseinuaren sarrera. Osagai industrialak eta gehigarriak aukeratzeko irizpideak. Osagai eta gehigarri berriak erabiliz prozesuak hobetzea.
Elikagaien aurreko tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak egitea:
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza garrantzitsuenak. Sailkapena.
-Kutsadura gurutzatuak saihesteko kontroleko aurre neurriak.
-Glutenik gabeko elikagaiak. Fabrikazioa.
-Azukre erantsirik gabeko elikagaiak. Fabrikazioa.
-Laktosarik ez daukaten elikagaiak. Fabrikazioa.
-Fenilalaninarik eta bestelako aminoazidorik ez daukaten elikagaiak. Etiketatzea.
-Elikagaien aurrean tolerantzia eza daukaten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak egiteko eta etiketatzeko berariazko legeria.
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak diseinatzearen sarrera. Osagai industrialak eta gehigarriak aukeratzeko irizpideak. Osagai eta gehigarri berriak erabiliz prozesuak hobetzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen helburua da ikasleek elikagaien industriako prozesu eta produktuetan berrikuntzaren garrantzia ezagutu eta baloratzea. Horretarako, ikasleek jarrera irekia izan behar dute merkatuko aldaketen aurrean, berrikuntzan gertatzen diren aurrerapen teknologikoei buruzko informazio teknikoa bilatu, merkatuan produktu berritzaileak egin, eta produktu berrien diseinuan eta prozesuen hobekuntzan hastea, haietan oinarrituta.
Modulu hau batez ere praktikoa da, baina garrantzitsua da hasiera batean eduki teorikoen oinarri bati heltzea, bai praktiken garapen egokirako, bai ikasleen artean jarrera berritzailea sortzeko.
Modulu honetako ordu kopururik gehiena elikagaiak egiteko pilotu plantan emanen da. Jarduera jakin batzuk egiteko, laborategia eta sarean konektatuta dauden eta Interneteko sarbidea daukaten ordenagailuen gela bat beharrezkoak izanen dira, informazio bilaketa funtsezkoa izanen baita modulu honen garapenerako.
Moduluaren helburuari erantzuteko, proposatzen diren jarduerak, antzeko izaera duten beste batzuen artean, hauek dira:
-Elikaduraren teknologiari buruzko argitalpenak eta sektorean interes zientifikoa duten datu-baseak analizatzea eta berrikustea, etorkizuneko joerak finkatzea eta informazioaren auto-bilaketako metodoak ezartzea.
-Elikagaien bizialdi erabilgarria aztertzea, bizialdi erabilgarria aurreikusten duten eredu eta programa informatikoak erabiliz.
-Elikagai ekologiko eta funtzionalak, IV. eta V. gametakoak, egiteko prozesua gidatzea eta kontrolatzea, ontzi aktiboak, eskualdekoak, erabiliz, etnia ezberdinei zuzenduak, edo elikagaien aurrean tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei zuzenduak eta abar.
-Elikagaien industrian produktu eta prozesu berritzaileak diseinatzea eta garatzea.
Egin behar diren jardueren barnean, komenigarria litzateke ikasleei jarduera integratzaile bat proposatzea Elikagaien bioteknologia, Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak edo Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola moduluekin. Modulu horietan, elikagaien industrian etengabe hobetzen ari diren prozesuak (kontserbazio tratamenduak, ontzi motak, teknika bioteknologikoak etab) edo produktu berrien garapenean esku hartzen duten jarduerak jasotzen dituzten prozesuak (zentzumenen bidezko analisia, analisi bioteknologikoa etab) burutzen dira. Honelako baterako jarduerek ikasleek eskuratutako gaitasunak aberastuko lituzkete, eta elikagaien industrietan ekoizpen sailaren eta I+G sailaren artean dagoen koordinazioaren antzekoak lirateke, produktu berriak garatzeko orduan.
Elikagaien berrikuntza prozesuetan dauden barietatea eta konplexutasuna kontuan izanik, zentroan egiten diren jarduerak beste jarduera batzuekin indartu ahal dira, hala nola:
-Elikadurako berrikuntzan I+G egiten den zentro teknologikoetara edo elikaduraren teknologiari buruzko azoketara bisitaldia.
-Enpresaburuekin, elikadurako berrikuntzako erakunde bitartekariekin, enpresa elkarte eta sindikatuen ordezkariekin eta administrazioekin harremanak izatea, hitzaldien edo bisitaldien bidez espiritu ekintzailea eta sektorearen ezagutza sustatzeko.
Ebaluazioari dagokionez, ikasleen ikasketa-prozesuei nahiz ikasturtearen bilakaeran eragina izan dezaketen gainerako curriculum-elementuei buruzko informazioaren etengabeko bilketan oinarritu behar da, behaketa zuzenaren bidez eta ikasleen jarduera bera aztertuz. Jarduera hori lanetan, laneko koadernoan eta proba objektiboen emaitzetan agertzen da. Ondoko alderdi hauetan arreta berezia jarri behar da:
-Saio praktikoen eguneroko balorazioa. Adierazle neurgarriak dauzkaten txantiloiak erabiltzea iradokitzen dugu, ikasle bakoitzak bereganatutako jarrerak eta trebeziak baloratu ahal dituztenak.
-Lanen analisiaren balorazioa, praktiken koadernoak eta banaka nahiz taldean egindako beste dokumentu batzuk.
Elikaduraren berrikuntza moduluak zerikusia dauka eta modulu hauekin koordinatzea aurreikusten da:
-Ingelesa, interes zientifikoko argitalpenak eta datu-baseak aztertzea eta berrikustea iradokitzen baita, haietako asko ingelesezkoak.
-Elikagaien bioteknologia, Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak edo Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola, arestian aipatu ditugun jarduera integratzaileak egiten direnean.
-Enpresa eta ekimen ekintzailea, modulu honetan elikagaien industriaren sektoreko berrikuntzaren ezaugarri nagusiak eta ekintzaile izateko faktorerik garrantzitsuenak planteatzen direlako.
Lanbide modulua: Lanerako Prestakuntza eta Orientazioa.
Kodea: 0472.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enplegu aukerak hautatzen ditu, laneratzeko bideak eta ikasteko alternatibak identifikatuz bizitzan zehar.
Ebaluazio irizpideak:
a) Norberaren nortasuna, asmoak, jarrerak eta prestakuntza baloratu dira erabakiak hartzeko.
b) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikarientzako enplegu eta lan sorgune nagusiak identifikatu dira tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako eremuetan.
c) Tituluaren profilarekin zerikusia duen lanbide jarduerarako zer-nolako gaitasunak eta jarrerak eskatzen diren zehaztu da.
d) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten prestakuntza eta lanbide ibilbideak identifikatu dira.
e) Etengabeko prestakuntzak laneratu ahal izateko eta produkzio prozesuaren eskakizunetara moldatzeko gakoa den aldetik duen garrantzia baloratu da.
f) Lana bilatzeko prozesuan zein teknika erabiltzen diren zehaztu da.
g) Tituluarekin zerikusia duten lanbide sektoreetan autoenplegurako dauden aukerak aurreikusi dira.
2. Talde-lanaren estrategiak aplikatzen ditu eta estrategia horien eraginkortasuna eta eragimena baloratzen ditu erakundearen helburuei begira.
Ebaluazio irizpideak:
a) Talde-lanaren onurak baloratu dira Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren profilarekin zerikusia duten lan egoeretan.
b) Egiazko lan egoera batean eratzen ahal diren lan-taldeak identifikatu dira.
c) Lan-talde eraginkorraren ezaugarriak zehaztu dira eraginkortasunik gabeko lan-taldeen aldean.
d) Lanbide sektorean lan-taldearen funtzionamendua hobetzeko behar diren gizarte trebetasunak baloratu dira.
e) Lan-taldeetan erabiltzen diren agiriak identifikatu dira: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
f) Lan-taldeko kideen eginkizunen eta iritzien aniztasun beharrezkoa positiboki baloratu da.
g) Taldeko kideen artean gatazkak sortzen ahal direla eta hori erakundeen ezaugarrietako bat dela onartu da.
h) Gatazka motak eta horien iturriak identifikatu dira, bai eta gatazkak konpontzeko prozedurak ere.
3. Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak erabili eta betebeharrak bete egiten ditu, eta badaki horiek bereizten lan kontratuetan eta hitzarmen kolektiboetan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lan zuzenbideko kontzeptu nagusiak identifikatu dira.
b) Enpresaburu eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde nagusiak bereizi dira.
c) Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak eta betebeharrak zehaztu dira.
d) Kontratazio mota nagusiak sailkatu dira eta zenbait kolektiboren kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu dira.
e) Indarra duen legedian lana eta familiako bizitza ongi uztartzeko ezarrita dauden neurriak baloratu dira.
f) Soldaten ordainagiria aztertu da eta hura osatzen duten elementu nagusiak identifikatu dira, tartean langilearen kotizazio oinarriak eta langileari eta enpresaburuari dagozkien kuotak daudela.
g) Lan harremanak aldatzearen, etetearen eta amaitzearen arrazoiak eta ondorioak identifikatu dira.
h) Gatazka kolektiboetako neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu dira.
i) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren tituluarekin zerikusia duen lanbide sektoreari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo batean itundutako lan baldintzak zehaztu dira.
j) Lanaren antolaketaren ingurune berriak bereizten dituzten ezaugarriak identifikatu dira.
4. Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoeretan zer nolako babesak dauden zehazten du eta prestazio motak identifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gizarte Segurantzaren eginkizuna baloratu da, herritarren bizi kalitatea hobetzeko zutabe nagusia den aldetik.
b) Gizarte Segurantzaren sistemako araubideak identifikatu dira.
c) Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoerak banan-banan aipatu dira.
d) Enpresaburuak eta langileak Gizarte Segurantzaren sistemaren barnean dituzten betebeharrak identifikatu dira.
e) Inguruko herrialde nagusietan Gizarte Segurantzaren arloan dauden aldeak identifikatu dira.
f) Gizarte Segurantzaren sistemako prestazioak sailkatu dira eta baldintzak identifikatu dira.
g) Legezko langabezia egoerak zehaztu dira zenbait kasu praktikotan.
h) Ikasleen ezaugarriei dagozkien langabezia prestazioen iraupena eta zenbatekoa kalkulatu dira, kotizaziopeko oinarrizko prestazioak eta laguntzako prestazioak bereiziz.
5. Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau esparrua identifikatzen du eta prebentzioaren kulturak enpresako arlo eta jarduera guztietan duen garrantzia baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko araudia identifikatu da.
b) Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubide eta betebehar nagusiak zein diren zehaztu da.
c) Lan baldintzak eta langilearen osasuna erlazionatu dira.
d) Izan daitezkeen arrisku faktore ohikoenak sailkatu dira.
e) Arrisku faktoreen ondorioz gerta daitezkeen lanbide kalteak (lan istripuak eta lanbide eritasunak) sailkatu eta deskribatu dira.
6. Enpresan laneko arriskuen prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten eragileak identifikatzen ditu, laneko arriskuei aurrea hartzeko araudian ezarritako irizpideei jarraituz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu dira, laneko arriskuei aurrea hartzeko araudian ezarritako irizpideen arabera.
b) Prebentzioan parte hartzen duten eragile guztien erantzukizunak identifikatu dira.
c) Arriskuen prebentzioaren arloan langileek enpresan ordezkaritza izateko bideak zein diren zehaztu da.
d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu dira.
7. Bere jardueraren arriskuak ebaluatzen ditu, lan baldintzak eta bere lan inguruneko arrisku faktoreak aztertuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien industriaren sektoreko jarduneko arrisku faktoreak identifikatu dira.
b) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lan inguruneetan ohikoenak diren arrisku egoerak sailkatu dira.
c) Enpresako arriskuen ebaluazioa egin da, arriskuak identifikatu eta baloratu dira, kontroleko prebentzio neurriak proposatu dira eta horien eraginkortasunaren jarraipena eta kontrola egin dira.
d) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten lan inguruneetan prebentzioari begira garrantzia duten lan baldintzak zein diren zehaztu da.
8. Enpresa txiki bateko arriskuei aurrea hartzeko plana egiten parte hartzen du, lan inguruneko arrisku egoeren azterketatik abiaturik, eta prebentzio neurriak aplikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lanbide sektorearekin zerikusia duen lantoki bateko prebentzio planaren edukia definitu da.
b) Aintzat hartu da garrantzitsua dela enpresan prebentzio plana izatea, larrialdietan egin beharreko jarduketen sekuentzia barne duena.
c) Enpresa txiki edo ertain batentzako larrialdi eta ebakuazio plana proiektatu da.
d) Kalteak beren sorburuan saihesteko eta saihestezinak diren ondorioak leuntzeko aplikatu behar diren prebentzio eta babes neurriak definitu dira.
e) Mota guztietako segurtasun seinaleen esanahia eta eremua aztertu dira.
f) Larrialdietan jarduteko protokoloak aztertu dira.
g) Zaurituak larritasunaren arabera sailkatzeko teknikak identifikatu dira.
h) Lehen sorospenetarako oinarrizko teknikak identifikatu dira, istripuaren lekuan aplikatu behar direnak kalte mota desberdinei aurre egiteko. Halaber, botika kutxaren osagaiak eta erabilera identifikatu dira.
i) Langilearen osasuna zaintzeko betekizunak eta baldintzak eta horiek prebentzio neurri gisa duten garrantzia zehaztu dira.
Edukiak.
Lan bilaketa aktiboa:
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lanbide sektorea definitu eta aztertzea, inguruko lurralde eremuan nahiz estatuan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea.
-Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako erakundeak identifikatzea.
-Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariarekin zerikusia duten prestakuntza ibilbideak identifikatzea tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako eremuetan.
-Lana bilatzeko teknikak eta erremintak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitae-a eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
Gatazkaren kudeaketa eta lan-taldeak:
-Talde lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Elikagaien industriaren sektoreko lan-talde motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lan-talde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Hitzezko eta hitzik gabeko komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lan-taldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolen azterketa.
-Gatazka: gatazkaren ezaugarriak, iturriak eta etapak.
-Gatazka konpondu edo ezabatzeko metodoak: bitartekotza, adiskidetzea, arbitrajea, epaiketa eta negoziazioa.
Lan kontratua:
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikariaren lanbide eremuari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo baten azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, telelana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, onura sozialak eta beste batzuk.
Gizarte Segurantza, lana eta langabezia:
-Gizarte Segurantzaren sistema, gizarte elkartasunaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia-babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Laneko segurtasun eta osasunaren arau esparrua eta oinarrizko kontzeptuak:
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko lotura baloratzea.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreen azterketa.
-Arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau-esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
Prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten agenteak eta haien erantzukizunak:
-Aurreneurrien kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
Arrisku profesionalen ebaluazioa:
-Enpresako arriskuak ebaluatzea, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Berariazko arriskuak sektoreko industrian.
-Segurtasun baldintzei lotutako arriskuak aztertzea.
-Inguruneko baldintzei lotutako arriskuak aztertzea.
-Baldintza ergonomiko eta psikosozialei lotutako arriskuen azterketa.
-Arriskua baloratzea.
Arriskuen prebentzioaren plangintza eta prebentzio eta babes neurrien aplikazioa enpresan:
-Prebentzioaren plangintza enpresan. Prebentzio plana eta horren edukia.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Norbera eta taldea babesteko eta prebentziorako neurriak.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-Elikagaien industriako sektoreko ETE batentzako larrialdi plana egitea.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak eta aplikazioa.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak eta jarrerak berenganatzen dituzte lan munduan sartzeko eta beren lanbide karrera berdintasun baldintzetan garatzeko, elikagaien industriaren sektorean, hala Espainiako lurraldean nola Europan.
Edukien hurrenkerari dagokionez, kontuan izanik ikastetxeak egokienak iruditzen zaizkion erabakiak hartzeko eskumena duela, lan arloko legediari eta Gizarte Segurantzari buruzko edukiak jorratu litezke lehenik, ikasleak motibatu ohi dituztelako.
Jarraian laneko segurtasunaren eta osasunaren inguruko edukiak aurkez litezke, eta gero gatazkaren kudeaketari eta lan-taldeei ekin. Azkenik lan bilaketari buruzko multzoa jorratu liteke, ikasleak lan merkatuan sartu aurreko urrats gisa.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Norberaren izaerari eta gizarte trebetasunen garapenari buruzko orientazio probak eta dinamikak egitea, prestakuntzaren eta asmoen arteko koherentzia pertsonala egiaztatzeko.
-Norberaren karrera planifikatzea: epe ertain eta luzerako lan helburuak ezartzea, beharrekin eta lehentasunekin bateragarriak. Helburu errealistak ezartzea, oraingo prestakuntzarekin eta proiektatuarekin koherenteak, eta nork bere ikaskuntzaren ardura hartzea.
-Lana bilatzen laguntzen ahal diguten bitartekoak eta erakundeak identifikatzea bai gure ingurune hurbilenean bai Europan, horretarako tresna egokiak erabiliz (Eures sarea, Europass, Ploteus eta beste batzuk).
-Lana bilatzeko behar den dokumentazioa garatzea: curriculum vitae-a, lan elkarrizketak, test psikoteknikoak eta beste batzuk.
-Jardueraren bat bakarka eta taldean egitea eta emaitzak konparatzea.
-Gatazka egoera bat simulatzea eta konponbide desberdinak aurkeztea.
-Sektoreko langileei eragiten dien lan arloko araudia identifikatzea.
-Langileen Estatutuaren edukia zikloari dagokion sektoreko hitzarmen kolektibo batekin alderatzea.
-Negoziazio kolektiboko prozesu bat simulatzea, langileen eta enpresaburuen interesak bateratzeko bide gisa.
-Zailtasun maila desberdinetako soldata-ordainagiriak egitea.
-Gizarte Segurantzak babesten dituen egoerak identifikatzea.
-Zikloa eginda eskuratzen ahalko diren lanpostu ohikoenetan gerta daitezkeen arrisku egoerak aztertzea, aurreneurriak proposatzea eta ezarri beharreko aurreneurrien plangintza diseinatzea, hori guztia indarra duen araudiari jarraituz.
-Sektoreko enpresak ikusteko bisitak programatu eta egitea, ikasleek produkzio sektorearen errealitatea ezagutu ahal dezaten.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak edota Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena izeneko moduluen edukietako batzuk elkarri estu lotuta daude. Ekintzaileen ezaugarrien azterketa, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak eta gizarte gastuak, besteak beste, bi moduluetan aztertzen dira kontrako ikuspegietatik begiratuta, eta hori ikasleentzat guztiz baliagarria izan daiteke ekintzaile gisa edo inoren konturako langile gisa lan munduan ongi moldatzeko.
Halaber, arreta eman beharko litzaioke lantegi, laborategi eta abarretan ematen diren moduluekiko loturari, lan osasunaren eta segurtasunaren arloko prestakuntza osatze aldera.
Lanbide modulua: Elikagaien industriako prozesuen eta kalitatearen proiektua.
Kodea: 0471.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 30 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Produkzio sektorearen beharrak identifikatzen ditu eta haiek asetzen ahal dituzten ereduzko proiektuekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sektoreko enpresak sailkatu dira, beren antolamenduaren ezaugarriak eta eskaintzen duten produktu edo zerbitzu mota kontuan harturik.
b) Ereduzko enpresen ezaugarriak azaldu dira, antolamenduaren egitura eta departamentu bakoitzaren eginkizunak adieraziz.
c) Enpresei eskari gehien sortzen dizkieten beharrak identifikatu dira.
d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio aukerak baloratu dira.
e) Aurreikusten diren eskariei erantzuna emateko behar den proiektu mota identifikatu da.
f) Proiektuak izan behar dituen ezaugarriak zehaztu dira.
g) Zerga eta lan arloetako betebeharrak, arriskuei aurrea hartzekoak eta horiek aplikatzeko baldintzak zehaztu dira.
h) Produkziorako edo zerbitzurako proposatzen diren teknologia berriak sartzeko har litezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu dira.
i) Proiektua prestatzeko erabiliko den lan-gidoia egin da.
2. Tituluan ageri diren gaitasunekin zerikusia duten proiektuak diseinatzen ditu, hura osatzen duten faseak sartuz eta garatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Proiektuan landuko diren alderdien gaineko informazioa bildu da.
b) Proiektuaren bideragarritasun teknikoari buruzko azterketa egin da.
c) Proiektua osatzen duten fase edo atalak eta haren edukia identifikatu dira.
d) Lortu nahi diren helburuak ezarri dira eta haien norainokoa identifikatu da.
e) Proiektua egiteko behar diren materialak eta langileak aurreikusi dira.
f) Aurrekontu ekonomikoa egin da.
g) Proiektua abian jartzeko finantzaketa beharrak identifikatu dira.
h) Proiektua diseinatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
i) Proiektuaren kalitatea bermatzeko kontrolatu behar diren alderdiak identifikatu dira.
3. Proiektua nola gauzatu planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotutako dokumentazioa zehaztuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Jardueren sekuentzia zehaztu da, jarduerak inplementazio beharren arabera ordenatuz.
b) Jarduera bakoitzerako behar diren baliabideak eta logistika zehaztu dira.
c) Jarduerak egiteko behar diren baimenak identifikatu dira.
d) Jarduteko edo jarduerak gauzatzeko prozedurak zehaztu dira.
e) Inplementazioak dituen arriskuak identifikatu dira eta arriskuei aurrea hartzeko plana eta behar diren baliabide eta ekipamenduak definitu dira.
f) Materialen eta langileen esleipena eta gauzatze epeak planifikatu dira.
g) Exekuzioaren baldintzei erantzuten dien balorazio ekonomikoa egin da.
h) Hura exekutatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
4. Proiektuaren gauzatzearen jarraipen eta kontrolerako prozedurak definitzen ditu, erabilitako aldagai eta tresnen hautapena justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu da.
b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu dira.
c) Jarduerak egin bitartean gerta daitezkeen gorabeherak ebaluatu, konpondu eta erregistratzeko prozedura definitu da.
d) Baliabideek eta jarduerek izan ditzaketen aldaketak kudeatzeko prozedura definitu da, haiek erregistratzeko sistema barne.
e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
f) Erabiltzaile edo bezeroen ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri da eta berariazko dokumentuak prestatu dira.
g) Proiektuak baldintzen agiria duen kasuan, hori beteko dela bermatzeko sistema ezarri da.
Lanbide modulua: Lantokietako prestakuntza.
Kodea: 0474.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 22.
Iraupena: 330 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta lortzen diren produktuen ekoizpenarekin eta merkaturatzearekin erlazionatzen.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren antolamendu egitura eta enpresako arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu dira.
b) Enpresaren egitura sektorean dauden enpresa antolamenduekin alderatu da.
c) Enpresaren sare logistikoa osatzen duten elementuak identifikatu dira: hornitzaileak, bezeroak, produkzio sistemak, biltegiratzea eta beste batzuk.
d) Zerbitzua emateko lan prozedurak identifikatu dira.
e) Giza baliabideek enpresaren jarduera ahalik ongien garatzeko eduki behar dituzten gaitasunak baloratu dira.
f) Jarduera honetan ohikoen izaten diren barreiapen bideen egokitasuna baloratu da.
2. Bere lanbide jardueran ohitura etiko eta lan ohitura egokiak aplikatzen ditu, lanpostuaren ezaugarrien eta enpresan ezarritako prozeduren araberakoak.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ondokoak ezagutu eta justifikatu dira:
-Lanpostuak langileari eskatzen dizkion prestasuna eta denbora.
-Lanposturako behar diren jarrera pertsonalak (puntualtasuna, enpatia, besteak beste) eta profesionalak (ordena, garbitasuna eta erantzukizun, besteak beste).
-Lanbide jardueran arriskuei aurrea hartzeko beharrezkoak diren jarrerak.
-Lanbide jardueraren kalitateari dagozkion jarrera eskakizunak.
-Lan-taldearekiko harremanei eta enpresan ezarritako harreman hierarkikoei buruzko jarrerak.
-Lan esparruan egindako jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten jarrerak.
-Laneratzeko eta lan munduan berriz sartzeko prestakuntza beharrak profesionalaren ondo egitearen esparru zientifiko eta teknikoan.
b) Lanbide jardueran laneko arriskuei aurrea hartzeko aplikatu behar diren arauak eta Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legearen funtsezko alderdiak identifikatu dira.
c) Norbanakoak babesteko ekipamenduak erabili dira, lanbide jardueraren arriskuen arabera eta enpresaren arauak betez.
d) Egindako jardueretan ingurumenarekiko errespetua agertu da.
e) Lanpostua edo jarduera egiten den eremua ongi antolatua, garbi eta oztoporik gabe eduki da.
f) Egokitutako lanaren erantzukizuna bere gain hartu du, jasotako jarraibideak interpretatu eta betez.
g) Komunikazio eraginkorra eratu da egoera bakoitzean arduradun den pertsonarekin eta taldekideekin.
h) Gainerako taldekideekin koordinatu da, agertu zaizkion inguruabar garrantzitsuak jakinaraziz.
i) Bere jardueraren eta lan aldaketetara egokitzearen garrantzia baloratu da.
j) Arau eta prozeduren aplikazioaren erantzukizuna bere gain hartu du lana garatzean.
3. Elikagaiak ekoizteko prozesuen antolaketa jarduerak sustatzen ditu, eta planteatutako helburuak, ekoizpen jarduerak, horniketak, eta lehengaien, gai osagarrien eta bukatutako produktuen biltegiraketa eta bidalketa ezagutzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elikagaien fabrikazio ordenak aztertu eta baloratu dira, fabrikazio planaren arabera.
b) Ekoizpenaren programazioan, lehengaien, ekoizpeneko gai osagarrien eta beste material batzuen beharrizanen kalkuluan lagundu da, fabrikazio planaren arabera eta biltegiko izakinen arabera.
c) Horniketak programatzen parte hartu da.
d) Materialak biltegiratzeko behar diren eremuak eta kontserbazio baldintzak identifikatu dira.
e) Giza baliabideen esleipena baloratu da, eta ekoizpen prozesuan lan-taldearen funtzionamendu onerako lanak banatzen lagundu da.
f) Lehengaiak, ekoizpeneko gai osagarriak eta beste material batzuk jasotzea eta biltegiratzea kontrolatu da, eta enpresak ezarritako kontroleko dokumentazioa gainbegiratu da.
g) Kanpoko eta barneko garraiobidea aukeratzean kontuan izan behar diren baldintzarik garrantzitsuenak identifikatu eta kuantifikatu dira.
h) Erloen zamaketa lanetan aplikatu behar diren fluxu eta ibilbideak, bitartekoak eta segurtasun eta higiene neurriak zehaztu dira.
i) Baldintzetan, salerosketan, eta bezeroak eta hornitzaileak aukeratzean eta ebaluatzean enpresak negoziazioan aplikatzen dituen etapak eta teknikak identifikatu dira.
j) Enpresak merkatuen ikerketa komertzialeko jardueretan erabiltzen dituen informazio eta komunikazio teknikak deskribatu dira.
4. Elikadura-unitate baten ekoizpenaren kontrolean laguntzen du: laneko eremuak eta ekipamenduen operatibitatea gainbegiratzen ditu, funtzionamendua higiene, eraginkortasun, segurtasun eta ingurumen-babeseko baldintza egokietan egiten dela bermatzeko, ezarrita dauden prozedurak betez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ekoizpen prozesuari buruzko dokumentazioa aztertu da (laneko jarraibideak, prozedura operatiboak, fluxu-diagrama, APPCCren aplikazioa), eta ekoizpen prozesuaren eragiketak eta eremuak identifikatu dira.
b) Makinen, materialen, ekipamenduen eta lan-eskuaren premiak ezagutu dira.
c) Makinen eta ekipamenduen egoera, mantenimendua, garbiketa eta segurtasun-dispositiboen kokapena ekoizpen eraginkorra lortzeko egokiak direla egiaztatu da.
d) Kontrolatu behar diren parametroak eta aplikatu behar diren zuzenketa neurriak (desbideraketarik gertatzekotan) ezagutu dira, ekoizpena behar diren kalitate baldintzetan egin dadin.
e) Lerroen eta prozesuko ekipamenduen operatibitatea, kontrol elementuen erabilera eta sistema automatikoen erregulazioa egiaztatu dira.
f) Lehengaiak bete beharreko baldintzak betetzen dituela egiaztatu da.
g) Fabrikazio eta kontserbazio prozesuaren eragiketak kontrolatu dira, eta kontrol parametroak laneko jarraibideen arabera eta ezarritako prozeduren arabera egiaztatu dira.
h) Ontziratzeko, etiketatzeko, biltzeko eta paletetan jartzeko lerroak eta ekipamenduak gidatu eta kontrolatu dira.
i) Prozesuaren garapenari, ekipamenduen funtzionamenduari eta lortutako emaitzei buruzko txostenak eta lan-parteak bete dira.
j) Enpresak ezarritako arriskuen aurre neurriak eta ingurumena babesteko neurriak hartu dira.
5. Kalitatea kontrolatzeko jardueretan parte hartzen du, analisi fisiko-kimikoak, instrumentalak, mikrobiologikoak eta organoleptikoak eginez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laborategiko lanaren antolaketan parte hartu da, ekoizpen prozesuaren eta kalitate kontroleko planaren beharrizanen arabera.
b) Laginak hartu, prestatu eta garraiatu dira, tresnak erabili dira eta ezarritako prozedurak bete dira.
c) Prozedura fisiko, kimiko eta instrumentaletan oinarritutako saiakuntzak egin dira.
d) Prozesua eta bukatutako produktua kontrolatzeko behar diren analisi mikrobiologikoak egin dira.
e) Emaitzak interpretatu eta kontrastatu dira prozeduraren eskuliburuaren zehaztapenekin, kalitate planarekin eta indarrean dagoen legeriarekin.
f) Datuak bildu dira, kalkuluak egin dira, eta analisi eta kontrol txostenak idatzi dira, IKTak erabiliz.
g) Zentzumenen bidezko analisiak egin dira bukatutako produktuaren kalitate organoleptikoa kontrolatzeko.
h) Ekoizpen prozesuan zehar sortutako akats organoleptikoak ezagutu dira.
6. Kalitate kudeaketako sistemak, elikagaien segurtasun sistemak, laneko arriskuen prebentzioko sistemak eta ingurumena kudeatzeko sistemak aplikatzen parte hartzen du, prozesua eta produktua hobetzeko ekintzak proposatzen ditu, eta sektoreko berariazko araudia aplikatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresan finkatuta dauden kalitatea kudeatzeko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuak prebenitzeko eta ingurumena babesteko sistemak ezagutu eta aztertu dira, baita haiek kudeatzeko tresnak ere.
b) Kudeaketa sistemen helburuak enpresaren filosofiarekin erlazionatu dira.
c) Kudeaketa sistemen euskarri dokumentala erabili da.
d) Higieneko plan orokorrak gauzatzea egiaztatu da (erabilitako uraren kontrola, izurriteen kontrola, hondakinen kontrola, eremuak, ekipamenduak, makinak eta abar garbitzea eta desinfektatzea).
e) Lanpostuan laneko segurtasuna eta elikagaien segurtasuna bermatzeko behar diren babes neurriak zehaztu eta kontrolatu dira.
f) Ekoizpen prozesuetan sortutako isuriak, hondakinak eta emisioak eta bilketa, ebakuazio eta arazketa tratamenduak identifikatu dira eta haien kudeaketa egokia egiaztatu da.
g) Ekoizpen prozesuen eta fabrikatutako produktuen trazabilitatea gainbegiratzeko jardueretan parte hartu da.
h) Etengabeko hobekuntzako plana, adostasun ezak tratatzeko prozedurak eta enpresak ezarritako zuzenketa neurriak aplikatzeko prozedurak aztertu dira.
i) Elikaduraren sektoreko berariazko araudia ezagutu eta aplikatu da.
j) Enpresak helburuak betetzen direla egiaztatzeko tresna gisa ezarri dituen kalitateko, trazabilitateko eta ingurumen eragineko barne-auditorietan parte hartu da.
Lanbide modulu hau lagungarria da tituluko gaitasunak eta zikloko helburu orokorrak osatzeko, bai ikastetxean lortutakoak bai bertan nekez lor daitezkeenak.
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
A) Nola antolatu diren moduluak prestakuntza unitatetan
0462 lanbide modulua: Elikaduraren teknologia (190 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0462-UF01(NA) | Haragi-industriaren ekoizpenerako teknologiak | 40 |
| 0462-UF02(NA) | Arrantza eta akuikulturatik eratorritako produktuak egiteko teknologiak | 20 |
| 0462-UF03(NA) | Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko teknologiak | 30 |
| 0462-UF04(NA) | Landare kontserba eta zukuak egiteko teknologiak | 50 |
| 0462-UF05(NA) | Zerealak eta gozokiak egiteko teknologiak | 30 |
| 0462-UF06(NA) | Ardoak egiteko teknologiak | 20 |
0464 lanbide modulua: Elikagaien analisia (130 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0464 - UF01 (NA) | Laborategiaren antolaketa, laginketa eta laginaren prestaketa | 20 |
| 0464 - UF02 (NA) | Elikagaien analisi fisiko eta kimikoak | 40 |
| 0464 - UF03 (NA) | Elikagaien analisi instrumentala | 50 |
| 0464 - UF04 (NA) | Ura elikagaien industrian. Legeria. Analisi fisiko-kimikoa eta instrumentala | 20 |
0465 lanbide modulua: Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak (260 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0465 - UF01 (NA) | Lehengaiak egokitzea eta eraldatzea | 50 |
| 0465 - UF02 (NA) | Beroaren bidez kontserbatzea eta tratamenduak | 50 |
| 0465 - UF03 (NA) | Hotzaren bidez kontserbatzea eta tratamenduak | 40 |
| 0465 - UF04 (NA) | Lehortze tratamenduak, kontzentraziokoak eta bestelakoak | 40 |
| 0465 - UF05 (NA) | Elikagaiak ontziratzea eta biltzea | 30 |
| 0465 - UF06 (NA) | Elikagai bat egitea. Antolaketa eta abian jartzea | 50 |
0468 lanbide modulua: Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna (60 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0468 - UF01 (NA) | Nutrizio egokirako oinarrizko printzipioak. Berariazko biztanlerien berezitasunak | 20 |
| 0468 - UF02 (NA) | Higieneko jardunbide egokiak eta aurrebaldintzen programen aplikazioa elikagaien industrian | 20 |
| 0468 - UF03 (NA) | APPCCan oinarritutako autokontrol sistemak. Elikagaien segurtasunaren estandarrak | 20 |
0191 lanbide modulua: Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa (100 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0191-UF01(NA) | Elikagaien industriako ekipamenduen eta instalazioen osagai mekanikoak | 30 |
| 0191-UF02(NA) | Elikagaien industriako ekipamenduen eta instalazioen osagai hidrauliko, pneumatiko eta elektrikoak | 40 |
| 0191-UF03(NA) | Elikadura industriaren mantenimenduaren kudeaketa | 30 |
0473 lanbide modulua: Enpresa eta ekimena (60 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0473-UF01(NA) | Enpresa ekimena: negozio ideiak | 20 |
| 0473-UF02(NA) | Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa | 20 |
| 0473-UF03(NA) | Enpresa abian jartzea | 20 |
NA01 lanbide modulua: Ingelesa I (60 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| NA01 - UF01 | Ingelesa I | 60 |
0084 lanbide modulua: Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika (70 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0084-UF01(NA) | Elikagaien industriako logistika | 40 |
| 0084-UF02(NA) | Elikagaien sustapena eta merkaturatzea | 30 |
0086 lanbide modulua: Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian (130 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0086 - UF01 (NA) | Elikagaien industriako kalitatearen kudeaketako sistema | 50 |
| 0086 - UF02 (NA) | Elikagaien industrian sortutako isuri, hondakin eta emisioen kontrola | 40 |
| 0086 - UF03 (NA) | Elikagaien industriako baliabideak optimizatzea | 20 |
| 0086 - UF04 (NA) | Elikagaien industriako ingurumen kudeaketako sistema. | 20 |
0463 lanbide modulua: Elikaduraren bioteknologia (110 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0463 - UF01 (NA) | Biokimikaren eta mikrobiologiaren oinarrizko printzipioak | 30 |
| 0463 - UF02 (NA) | Elikadura prozesuei aplikatutako bioteknologia | 50 |
| 0463 - UF03 (NA) | Biosentsoreak. Prozesuen kontrolari eta elikagaien analisiari aplikatzea | 30 |
0466 lanbide modulua: Elikagaien ekoizpenaren antolaketa (60 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0466 - UF01 (NA) | Elikagaien industriako ekoizpena. Programazioa eta gainbegiraketa. | 20 |
| 0466 - UF02 (NA) | Ekoizpen unitate baten kostuen kalkulua | 20 |
| 0466 - UF03 (NA) | Lantaldeen antolaketa elikagaien industrian | 20 |
0467 lanbide modulua: Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola (70 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0467-UF01(NA) | Elikagaien kontrol mikrobiologikoa | 40 |
| 0467-UF02(NA) | Elikagaien zentzumenen bidezko analisia | 30 |
0469 lanbide modulua: Elikagaien industrian integratutako prozesuak (130 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0469 - UF01 (NA) | Elikagaien industriako prozesuak kontrolatzeko sistemak | 20 |
| 0469 - UF02 (NA) | Esnekiak egiteko lerroak | 30 |
| 0469 - UF03 (NA) | Haragi eta arrantza industrietako produktuak egiteko lerroak | 30 |
| 0469 - UF04 (NA) | Barazki-produktuak egiteko lerroak | 30 |
| 0469 - UF05 (NA) | Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktuak egiteko lerroak | 20 |
0470 lanbide modulua: Elikaduraren berrikuntza (90 ordu)
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (orduak) |
| 0470 - UF01 (NA) | Bizialdi erabilgarri handiagoa duten elikagaiak egitea | 30 |
| 0470 - UF02 (NA) | Merkatuko nitxo berriei eta elikagaien aurrean tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak egitea | 30 |
| 0470 - UF03 (NA) | Elikagai funtzionalak egitea | 30 |
0472 lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa (90 ordu).
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0472-UF01(NA) | Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila | 30 |
| 0472-UF02(NA) | Lan harremanak eta Gizarte Segurantza | 40 |
| 0472-UF03(NA) | Laneratzea eta gatazken ebazpena | 20 |
B) Prestakuntza unitateen garapena
| Lanbide modulua: Elikaduraren teknologia. Kodea: 0462. Iraupena: 190 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Haragi-industriaren ekoizpenerako teknologiak.
Kodea: 0462 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Hiltegietan, zatiketa-aretoetan eta haragi-industrietan aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak eta erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Haragia ematen duten animaliak (gizentzeko espezieak, hegaztiak eta ehizakoak).
-Animalia bizien garraioa. Haragiaren kalitatean duen eragina.
-Animaliak hiltzeko eta prestatzeko lerroak.
-Haragiaren teknologia. Haragiaren osaera eta egitura. Haragia heltzea eta kontserbatzea. Eraldaketak.
-Arriskuko material espezifikoak (AME).
-Gizentzeko espezieen, hegaztien eta ehizakoen haragiaren ezaugarriak. Kalitate parametroak.
-Kondimentuak, espeziak, gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Ezaugarriak. Kalitate parametroak.
-Haragi produktu eta prestakinak. Ezaugarriak. Motak. Fabrikazio prozesuak. Eragiketak. Sekuentziazioa. Ekipamenduak. Kalitate parametroak.
-Haragi lehengaien, produktuen eta prestakinen eraldaketak.
-Jatorri-deiturak. Babestutako identifikazio geografikoak eta haragiaren kalitatearen beste marka batzuk.
-Haragi freskoen eta haragizko prestakinen eraldaketak.
-Haragizko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Prestakuntza unitatea: Arrantza eta akuikulturatik eratorritako produktuak egiteko teknologiak.
Kodea: 0462 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Arrantzako eta akuikulturako produktuei aplikatu behar zaien araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak eta erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak: jan daitezkeen arrainen espezieak. Sailkapena. Manipulazioa. Freskotasun maila.
- Kondimentuak, espeziak, gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak. Biltegiraketa.
-Arrainaren eta itsaskiaren teknologia. Prozesu unitarioak arraina eraldatzerakoan. Oinarriak eta aplikazioak. Kategorizazioa. Prozesatze ekipamenduak. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak.
-Arrantza eta akuikulturatik eratorritako produktuak. Sailkapena. Prozesu teknologikoak. Prozesuan eragina duten faktoreak. Motak. Ekipamenduak.
-Arrainetik eratorritako azpiproduktuak.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta arrantza produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Arrainaren eta itsaskiaren eraldaketak.
Prestakuntza unitatea: Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko teknologiak.
Kodea: 0462 - UF03 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Kontsumorako esneei eta esnekiei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak. Erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Esnea. Ezaugarriak. Kalitate kontrola.
-Gehigarriak. Laguntzaileak eta beste osagarri batzuk. Ezaugarriak eta sailkapena. Erabiltzeko arauak. Kontserbazioa.
-Esnearen teknologia. Sailkapena. Fabrikazio prozesuak. Oinarriak. Prozesamenduko eragiketa eta ekipamenduak. Kontserbazioa eta biltegiraketa. Kalitate kontrola.
-Esnekiak. Hartzitutako esnekiak eta zabaltzeko pastak, gaztak, gurina eta beste. Osaera. Hartziduran gertatzen diren prozesuak. Fabrikazio prozesuak. Prozesuko eragiketa eta ekipamenduen oinarriak. Biltegiraketa eta kontserbazioa. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta kontsumorako esneen eta esnekien produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Kontsumorako esneen eta esnekien eraldaketak eta transformazioak.
-Esnezko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Prestakuntza unitatea: Landare kontserba eta zukuak egiteko teknologiak.
Kodea: 0462 - UF04 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Landare kontserba eta zukuei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak. Erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak. Ezaugarriak. Sailkapena. Kalitate kontrola.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak.
-Landare kontserba eta zukuen teknologia. Tratamenduak. Ezaugarriak. Motak. Sailkapena. Kalitate arauak.
-Industri prozesuen teknologia. Oinarriak. Tratamendu termikoak. Biziraupeneko eta termo-suntsipeneko grafikoak. Fabrikazio prozesuak. Prozesuko eragiketa eta ekipamenduak. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta landare kontserba eta zukuen produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Landare kontserba eta zukuen eraldaketak eta transformazioak.
-Frutak eta barazkiak prozesatzeko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Prestakuntza unitatea: Zerealak eta gozokiak egiteko teknologiak.
Kodea: 0462 - UF05 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Zerealen eta gozokien deribatuei aplikatu beharreko araudia. Elikagaien higieneari buruzko komunitateko erregelamenduak. Erregelamendu tekniko eta osasunekoak.
-Lehengaiak. Sailkapena.
-Irinak eta semolak lehengai gisa edo bukatutako produktu gisa. Ezaugarriak. Sailkapena. Fabrikatzeko betekizunak. Biltegiraketa eta kontserbazioa.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak. Biltegiraketa eta kontserbazioa.
-Zerealen eta gozokien deribatuen teknologia. Definizioa. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak. Tratamenduak. Sailkapena.
-Industri prozesuen teknologia. Oinarriak eta helburuak. Fabrikazio prozesuak. Prozesuko eragiketa eta ekipamenduak. Biltegiraketa eta kontserbazio baldintzak. Kalitate kontrola.
-Jatorri-deiturak, babestutako identifikazio geografikoak eta zerealetatik eta gozokietatik deribatutako produktuen beste kalitate marka batzuk.
-Zerealen eta gozokien deribatuen eraldaketak eta transformazioak.
-Zerealak prozesatzeko azpiproduktuen aprobetxamendua.
Prestakuntza unitatea: Ardoak egiteko teknologiak.
Kodea: 0462 - UF06 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lehengaia: mahatsa. Ziklo biologikoa. Lukuaren egitura. Lukuaren heltzea. Ardoa egiteko mahatsen barietateak. Mahatsaren kalitatea.
-Muztioaren eta ardoaren ezaugarriak eta osaera.
-Gehigarriak eta beste osagarri batzuk. Sailkapena eta identifikazioa. Ezaugarriak eta propietateak. Erabilerak.
-Tratamendua mahats bilketan. Mahats bilketa. Harrera mahats bilketan.
-Hartzidura. Oinarriak. Motak.
-Ardoa egiteko teknologia. Oinarriak. Eraldaketak, prozedurak eta ekipamenduak. Ontzea eta zahartzea. Egonkortzea.
-Jatorri-deiturak, identifikazio geografiko babestuak eta beste kalitate marka batzuk.
-Eraldaketak eta transformazioak.
-Azpiproduktuen aprobetxamendua.
| Lanbide modulua: Elikagaien analisia. Kodea: 0464. Iraupena: 160 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Laborategiaren antolaketa, laginketa eta laginaren prestaketa.
Kodea: 0464 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Laborategi bateko ekipamendua, instalazioak, zerbitzu osagarriak eta segurtasun dispositiboak. Araudia.
-Higiene eta segurtasun neurriak laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean. Norberaren eta taldearen babeserako ekipoak eta sailkapena.
-Laborategiko baliabideak antolatu eta kontrolatzea.
-Laborategiko lana antolatzea.
-Garbiketa, desinfekzioa eta esterilizazioa. Garbiketa protokoloak eta agenteak.
-Tresnen eta analisi ekipamenduen funtzionamendua, kalibrazioa eta garbiketa. Ekipamenduak kalibratzeko protokolo normalizatuak.
-Laborategiko laginak eta hondakinak deuseztatzea.
-Zehaztapen analitikoen etapak. Lagina hartzea, garraiatzea, kontserbatzea, prestatzea, analisia egitea, datuak erregistratzea, txostena egitea.
-Laginketa teknikak. Laginketa planak, lagin kopurua. Adierazgarritasuna.
-Laneko prozedura normalizatuak (LPN).
-Laginak hartzea, identifikatzea eta garraiatzea. Adierazgarritasuna.
-Laginak manipulatzean aurreneurriak. Laginen kutsaketaren edota eraldaketen aurkako aurreneurriak.
-Laginaren tratamendurako eragiketak.
-Laneko segurtasun neurriak lagina hartzean, kontserbatzean, garraiatzean eta prestatzean.
-Laginketaren garrantzia analisiaren emaitzen fidagarritasunean.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien analisi fisiko eta kimikoak.
Kodea: 0464 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Kimika orokorreko kontzeptuak elikagaien analisiari aplikatuta.
-Analisi fisiko eta kimikoen oinarriak.
-Materialak eta erreaktiboak. Disoluzioak prestatzea. Balorazioak.
-Analisi fisikoak.
-Analisi kimikoak.
-Elikagaien analisia.
-Iruzurrak eta elikagaien eraldaketak.
-Ordena eta garbiketa laborategian.
-Segurtasun eta higiene neurriak analisiak egiterakoan. Araudia. Lan ohiturak.
-Analisien txostenak eta buletinak. Egitura.
-Indarrean dagoen legezko araudian ezarritako parametroak. Mugak.
-Datu bilketa. Kalkuluak. Gutxieneko datu kopurua aldagai bakoitzerako. Balio estatistikoak, batez besteko balioa, desbideraketa estandarra eta bestelakoak.
-Emaitzen interpretazioa.
-Analisien buletinak eta txostenak betetzea.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi txostenak egitean.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien analisi instrumentala.
Kodea: 0464 - UF03 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Analisi instrumentalaren teknikak eta printzipioak.
-Laneko prozedura normalizatuak (LPN).
-Ekipamenduen prestaketa eta kalibrazioa.
-Materiala eta erreaktiboak prestatzea.
-Metodo elektrokimikoak.
-Metodo kromatografikoak.
-Metodo optikoak.
-Analisirako ekipamendu automatikoak. Ekipamendu komertzialak.
-Segurtasun eta higiene neurriak analisi instrumentalak egitean.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi instrumentalak egitean.
-Analisien txostenak eta buletinak. Egitura.
-Indarrean dagoen legezko araudian ezarritako parametroak. Mugak.
-Datu bilketa. Kalkuluak.
-Emaitzen interpretazioa.
-Analisien buletinak eta txostenak betetzea.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi txostenak egitean.
Prestakuntza unitatea: Ura elikagaien industrian. Legeria. Analisi fisiko-kimikoa eta instrumentala.
Kodea: 0464 - UF04 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Ur motak elikagaien industrian.
-Kimika orokorreko kontzeptuak uraren analisiari aplikatuta.
-Analisi fisiko eta kimikoen oinarriak.
-Analisi fisikoak.
-Analisi kimikoak.
-Analisi instrumentalaren teknikak eta printzipioak.
-Laneko prozedura normalizatuak (LPN).
-Ekipamenduen prestaketa eta kalibrazioa.
-Materiala eta erreaktiboak prestatzea.
-Uren analisia.
-Ordena eta garbiketa laborategian.
-Segurtasun eta higiene neurriak analisiak egiterakoan. Araudia. Lan ohiturak.
-Analisien txostenak eta buletinak. Egitura.
-Indarrean dagoen legezko araudian ezarritako parametroak. Mugak.
-Datu bilketa. Kalkuluak.
-Emaitzen interpretazioa.
-Analisien buletinak eta txostenak betetzea.
-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak analisi txostenak egitean.
| Lanbide modulua: Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak. Kodea: 0465. Iraupena: 290 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Lehengaiak egokitzea eta eraldatzea.
0465 - UF01 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Elikagaiak eraldatzearen kausak. Kausa fisiko, kimiko eta biologikoak.
-Elikagaien kontserbazioan eragina duten faktoreak. pH, Aw, potentzial oxido-erreduktorea, substantzia inhibitzaileak, tenperatura.
-Elikagaiak kontserbatzeko tratamendu motak. Tratamendu konbinatuak.
-Lehengaiak jasotzea. Dokumentazioa eta trazabilitatea.
-Solidoen eta fluidoen garraioa. Ekipamenduak. Kontrol parametroak. Ponpak. Ponpen ezaugarriak. Ponparen errendimendua. Ponpa motak.
-Lehengaien aukeraketa eta sailkapena. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Garbiketa modu hezean eta modu lehorrean. Helburua eta garapenaren baldintzak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Zuriketa. Ezaugarriak. Metodoak eta garatzeko baldintzak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Tamaina murriztea. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Osagaiak bereiztea. Helburuak. Metodoak. Oinarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Inaktibazio entzimatikoa. Oinarriak. Lehengaietan dauden entzimak. Metodoak eta jarduteko mekanismoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Legamien eta bakterioen aukeraketa, dosifikazioa eta egokitzapena. Aurre-ereiteak. Biltegiraketa baldintzak. Kontrolerako parametroak.
-Koagulazioa eta gazura kentzea. Motak. Puntu isoelektrikoa. Prozesatze ekipamenduak. Kontrol parametroak. Errendimenduak. Gazuren kudeaketa.
-Osagaien banaketa homogeneoa. Ezaugarriak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Oreak moldekatzea eta eratzea. Oinarriak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Segurtasun neurriak lehengaiak egokitzeko eta eraldatzeko ekipamenduak erabiltzeko. Aplikazioa.
-Lehengaien kutsagarriak. Egokitzeko eta aukeratzeko eta biltzeko eragiketetan sortzen diren hondakinak.
Prestakuntza unitatea: Beroaren bidez kontserbatzea eta tratamenduak.
Kodea: 0465 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Elikagaiak eraldatzearen kausak. Kausa fisiko, kimiko eta biologikoak.
-Beroa transferitzeko mekanismoak. Oinarriak. Beroa sortzen duten ekipamenduak. Deskribapena, erabilera eta erregulazioa. Kontrolerako parametroak.
-Pasteurizazioa. Helburuak. Motak. Ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Pasteurizatutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Egostea. Helburuak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Labean sartzea, frijitzea, txingarretan egitea eta erretzea. Helburuak. Metodoak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak.
-Esterilizazioa eta UHT tratamenduak. Helburuak. Motak. Ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Esterilizatutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Beroaren bidezko kontserbazio tratamenduen kontrol grafikoak interpretatzea.
-Tratamendu termikoak optimizatzea. Prozesuaren parametroen doikuntza.
-Beroaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
Prestakuntza unitatea: Hotzaren bidez kontserbatzea eta tratamenduak.
Kodea: 0465 - UF03 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Elikagaien kontserbazioan hotza erabiltzea.
-Hotza sortzeko sistemak eta haien mekanismoak.
-Hoztea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Hoztutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Izoztea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Izoztutako produktuak biltegiratzeko baldintzak. Izoztutako produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Hotzaren bidezko kontserbazio tratamenduen kontrol-grafikoak interpretatzea.
-Izozte tratamenduak optimizatzea. Prozesuaren parametroen doikuntza.
-Fluido kriogenikoak. Ingurumenaren gaineko eragina. Gaiaren araberako bilketa.
-Hotzaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
Prestakuntza unitatea: Lehortze tratamenduak, kontzentraziokoak eta bestelakoak.
Kodea: 0465 - UF04 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Elikagaien bizialdi erabilgarria, daukaten uraren arabera.
-Elikagaien ur edukiera.
-Elikagaiak lehortzea. Ezaugarriak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Elikagaiak kontzentratzea. Helburuak. Motak. Prozesatze ekipamenduak. Kontrolerako parametroak. Produktuen kontserbazioa eta bizialdi erabilgarria.
-Lehortuko diren produktuen aurre-tratamendua. Ur irakinetan egitea. Sulfitatzea. Gazitzea. Keztatzea.
-Produktu lehortuak eta kontzentratuak ontziratzea eta biltegiratzea.
-Deshidratatutako produktuen eraldaketak. Oinarriak.
-Lehorketaren eta kontzentrazioaren bidezko tratamendu ekipamenduak erabiltzeko segurtasun neurriak. Aplikazioa.
-Elikagaiak kontserbatzeko bestelako tratamenduak. Hartziduraren bidezko kontserbazioa. Substantzia inhibitzaileak erantsiz kontserbatzea.
Prestakuntza unitatea: Elikagaiak ontziratzea eta biltzea.
Iraupena: 0465 - UF05 (NA).
Kodea: 30 ordu.
-Elikagaiak ontziratzearen eta biltzearen funtzioak.
-Elikagaiak gordetzeko ontziak. Motak. Materialak. Toxikotasuna eta migrazioak.
-Ontziak eta ontziratzeko teknikak elikagaiaren arabera aukeratzea. Ontzien prestaketa.
-Dosifikatzea eta ontziak betetzea.
-Ontziak ixteko elementuak eta sistemak. Integritatea eta hermetikotasuna.
-Elikagaiak ontziratzeko, biltzeko, etiketatzeko eta paletatan jartzeko lerroak.
-Ontziratze aseptikoko eragiketak eta prozedurak.
-Elikagaiak "in situ" ontziratzea.
-Elikagaien etiketak eta errotuluak. Informazio nahitaezkoa eta osagarria, indarrean dagoen araudiaren arabera. Kodetzea. Multzokatzea.
-Segurtasun neurriak produktuak ontziratzeko eta biltzeko ekipamenduak erabiltzeko. Aplikazioa.
-Ontziratze eta biltze eragiketetan sortzen diren hondakinak. Gaiaren araberako bilketa.
Prestakuntza unitatea: Elikagai bat egitea. Antolaketa eta abian jartzea.
Iraupena: 0465 - UF06 (NA).
Kodea: 60 ordu.
-Elikagaiak egitea. Eginen den elikagaiaren ezaugarritzea. Araudi egokiaren aplikazioa.
-Ekoizpeneko lehengaiak eta gai lagungarriak. Kalitateko ezaugarriak. Kontrolak. Trazabilitatea.
-Fabrikazio prozesuaren fluxu-diagrama. Prozesu eta sekuentziazio eragiketak.
-Kontrol gune kritikoak (KGK), kontroleko aurre neurriak, muga kritikoak, zaintza prozedura eta neurri zuzentzaileak identifikatzea.
-Prozesatze ekipamenduak. Deskribapena, prestaketa eta erregulazioa. Lehen mailako mantentze-lana. Segurtasun neurrien kontrola. Garbiketa eta desinfekzio prozesua.
-Prozesua kontrolatzeko erregistroak. Diseinua eta betetzea. Trazabilitatea. Lortutako produktuaren balorazioa.
-Higieneko, elikagaien segurtasuneko, laneko arriskuen prebentzioko eta ingurumena babesteko neurriak hartzea fabrikazio prozesuan.
-Fabrikazioan sortzen diren hondakinak tratatzea.
| Lanbide modulua: Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna Kodea: 0468 Iraupena: 60 ordu |
Prestakuntza unitatea: Nutrizio egokirako oinarrizko printzipioak. Berariazko biztanlerien berezitasunak.
Kodea: 0468 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Makro mantenugaiak. Mikro mantenugaiak. Makro mantenugaien eta mikro mantenugaien funtzioak.
-Makro mantenugaien eta mikro mantenugaien elikagai-iturriak.
-Elikaduraren, jarduera fisikoaren eta osasunaren arteko harremana.
-Elikadurako errekerimenduak. Mantenugai bakoitzetik egunero hartzeko gomendatzen den kopurua (EGK). Elikaduraren gehiegikeriak eta gabeziak.
-Elikadura egoera berezietan: haurdunaldia, haurtzaroa, zahartzaroa eta beste.
-Mantenugaiei buruzko etiketak.
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza.
-Elikadura arazoak dituzten biztanleria-taldeei zuzendutako elikagaien ezaugarriak, energiaren, proteinen, karbohidratoen, lipidoen eta beste batzuen balantzearekin.
-Alergenorik eduki behar ez duten elikagaiak egiterakoan bete behar diren kontroleko berariazko aurre neurriak.
-Elikagaien alergenoei buruzko berariazko legeria.
-Inguruko kultura garrantzitsuenen elikagaien berezitasunak.
-Inguruan kontsumitzen diren elikagai etnikoen ezaugarriak.
Prestakuntza unitatea: Higieneko jardunbide egokiak eta aurrebaldintzen programen aplikazioa elikagaien industrian.
Kodea: 0468 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Higieneko jardunbide egokiak. Higieneko jardunbide okerren ondorioz sortutako arriskuak.
-Nahitaez bete behar diren legezko, higieneko eta osasuneko betekizunak.
-Ekoizpenean egiten diren jardunbide desegokiak. Produktuaren kaltegabetasunarentzako ondorioak.
-Garbiketa eta desinfekzio prozedurak. Produktuak. Fitxa teknikoak.
-Azken produktuaren kontserbazio eta segurtasun metodoak.
-Elikagaien manipulatzaileen prestakuntza. Ebaluazioa.
-Hornitzaileek bete beharreko baldintzak.
-Urari lotutako arriskuak. Kontrol neurriak.
-Ekipamendu eta instalazioen mantenimenduaren betekizunak. Mantentze prozedura.
-Elikagaien industrian izurriteak kontrolatzeko betekizunak.
-Ekipamendu klabeen kalibrazioa edo kontrastazioa.
-Trazabilitatea.
-Hondakinak biltzea eta desagerraraztea. Kutsadura gurutzatua.
-Elikadura krisien kudeaketa.
-Zuzenketa ekintzak egiteko metodologia.
Prestakuntza unitatea: APPCCan oinarritutako autokontrol sistemak. Elikagaien segurtasunaren estandarrak.
Kodea: 0468 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-APPCCan oinarritutako autokontrol sistemei buruzko Europako eta estatuko legeria.
-Elikagaien industriako fabrikazio prozesurik garrantzitsuenen fluxu-diagramak.
-Fabrikazio prozesu nagusiekin zerikusia duten arrisku fisiko, kimiko, biologiko eta alergenoen identifikazioa eta balorazioa. Arriskuak baloratzeko taulak.
-Identifikatutako arriskuak saihesten dituzten kontrol neurriak aukeratzea.
-Fabrikazio prozesu garrantzitsuenen Kontrol Gune Kritikoak (KGK) identifikatzea. Erabakien arbola.
-KGKen muga kritikoak.
-KGKen zaintza sistemak.
-Autokontroleko plana egiaztatzeko edo balidatzeko sistemak.
-APPCC dokumentuak eta berari lotutako erregistroek eduki behar duten informazioa.
-Higieneko Jardunbide Egokien Gidak (HJEG).
-Elikagaien segurtasunaren kudeaketari buruzko estandar boluntarioak.
-BRC, IFS, UNE-EN-ISO 22000 arauak eta abar. Egitura. Baldintzak. Ebaluazioa.
-FSSC 22.000 ziurtapen-estandarra.
-Aplikatutako arauen artean dauden ezberdintasunak. Haietako bakoitzaren alde onak eta txarrak.
-Elikagaien segurtasuna kudeatzeko ziurtagiriak eskuratzeko bete behar diren etapak. Erakunde ziurtatzaileak.
-Elikagaien segurtasunarekin zerikusia duten ezadostasunik garrantzitsuenak. Ekintza zuzentzaileak.
| Lanbide modulua: Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa. Kodea: 0191. Iraupena: 100 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako ekipamenduen eta instalazioen osagai mekanikoak.
Kodea: 0191-UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Materialak eta propietateak. Material motak.
-Materialen aukeraketan eragina duten faktoreak, osaeraren arabera.
-Metalen korrosioa. Oxidazioa. Metalezkoak ez diren materialen degradazioa.
-Mekanikaren printzipioak. Makinen zinematika eta dinamika.
-Mekanizatuko teknikak.
-Makinen eta mekanismoen osagaiak.
-Transmisio, eraldaketa eta batuketa elementuak.
-Elementu mekanikoen lehen mailako mantenimendua.
-Lubrifikatze teknikak eta elikagaientzat erabiltzen diren lubrifikatzaileak.
-Segurtasuneko eta higieneko araudia.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako ekipamenduen eta instalazioen osagai hidrauliko, pneumatiko eta elektrikoak.
Kodea: 0191-UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Pneumatikaren eta hidraulikaren oinarriak.
-Pneumatikaren eta hidraulikaren instalazioak: ezaugarriak, aplikazio eremua eta zirkuitu baten osagaiak.
-Sinbologia pneumatikoa eta hidraulikoa.
-Instalazio pneumatikoen eta hidraulikoen funtzionamendua.
-Dokumentazioaren eta eskemen interpretazioa.
-Segurtasun eta higiene araudia instalazio hidrauliko eta pneumatikoetan.
-Elektrizitateko printzipioak.
-Magnetismoko eta elektromagnetismoko printzipioak.
-Makina elektriko estatiko eta birakariak. Tipologia eta ezaugarriak.
-Makina elektrikoen sailkapena: sorgailuak, transformadoreak eta motorrak.
-Tentsio handiko sareak: azpi-estazioak.
-Maniobra ekipamenduak tentsio handian eta txikian: ebakigailuak eta etengailuak.
-Erreleak eta kontaktoreak.
-Babesteko ekipamenduak: etenik gabeko babes sistemak (UPS).
-Maniobra armairuak.
-Sinbologia elektrikoa.
-Segurtasuneko eta higieneko araudia makina elektrikoetan.
Prestakuntza unitatea: Elikadura industriaren mantenimenduaren kudeaketa.
Kodea: 0191-UF03 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Mantenimenduaren funtzioak eta helburuak.
-Mantenimendu motak. Mailak.
-Lehen mailako mantenimenduan erabiltzen diren tresnak, ekipamenduak eta ordezko piezak.
-Makina hidrauliko, pneumatiko eta elektrikoen lehen mailako mantenimendua.
-Lehen mailako mantenimenduaren antolaketa.
-Mantentze plana. Makinak mantentzeko eskuliburuak.
-Mantenimendurako arloa seinaleztatzea.
-Berariazko mantenimenduaren gainbegiraketa.
-Esku hartzeen dokumentazioa.
| Lanbide modulua: Enpresa eta ekimena. Kodea: 0473. Iraupena: 60 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Enpresa ekimena: negozio ideiak.
Kodea: 0473 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak elikagaien industriaren sektorean.
-Ekintzaileen gako-faktoreak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, elikagaien industriaren ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-"Enpresaburu" kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
-Enpresa plana: negozio ideia elikagaien industrian.
-Elikagaien industriako ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Elikagaien industriako sektoreko ETE batek bere ingurunearekin eta gizarte osoarekin dituen harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketing plana.
Prestakuntza unitatea: Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa.
Kodea: 0473 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzuaren deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Elikagaien industriaren arloko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa. Inbertsio plana. Finantzaketa plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Prestakuntza unitatea: Enpresa bat abian jartzea.
Kodea: 0473 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio izapideak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio izapideak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Elikagaien industriaren arloko enpresa baten kudeaketa administratiboa.
| Lanbide modulua: Ingelesa I. Kodea: NA01. Iraupena: 60 ordu. |
Modulu honetan prestakuntza unitate bakarra dago eta horren iraupena eta garapena bat datoz curriculumeko "Ingelesa I" lanbide moduluan ezarritakoarekin.
| Lanbide modulua: Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika. Kodea: 0084. Iraupena: 70 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako logistika.
Kodea: 0084 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
Horniketaren programazioa:
-Logistikaren oinarriak.
-Logistikako jarduerak. Produktuen horniketa. Horniketaren zikloa. Bidalketaren zikloa.
-Materialen aurreikuspen kuantitatiboa. Aurreikuspen teknikak. Aurreikuspenen kuantifikazioa.
-Eskaeraren zehaztapen kualitatiboa. Arauak. Kontrol eta identifikazio sistemak.
-Erosketa prozesua. Hornitzaileen aukeraketa.
-Izakin motak. Egin behar diren kontrolak.
-Izakinak baloratzea. Metodoak: batez besteko prezioa, batez besteko prezio haztatua, LIFO, FIFO.
-Produktuen ABC analisia. Helburuak. Aplikazio eremuak.
-Stocka kudeatzea. Stock motak. Zerbitzu maila eta stockaren eskasia. Eskaera gunea eta segurtasun stocka.
-Izakinak kontrolatzeko dokumentazioa.
Jasoketa, bidalketa eta biltegiraketaren kontrola:
-Jasoketaren kudeaketa. Faseak. Dokumentazioa. Trazabilitatea. Onargarritasun baldintzak.
-Bidalketaren kudeaketa. Faseak. Dokumentazioa. Trazabilitatea.
-Biltegien antolaketaren helburuak.
-Plangintza.
-Merkatugai motak. Merkatugaien kodifikazioa. Barra-kodeak.
-Biltegi motak. Biltegiaren zonak. Biltegien diseinua.
-Elikagaiak biltegiratzea. Ingurumen baldintzak.
-Biltegiraketatik eratorritako kalteak eta akatsak. Biltegiraketa aldia.
-Merkatugaien banaketa eta manipulazioa.
-Biltegiraketa prozesuetako segurtasuna eta higienea.
-Inguruneko baldintzak elikagaiak biltegiratzerakoan.
-Kanpoko garraioa. Garraio bitartekoak. Motak. Ezaugarriak.
-Elikagaiak garraiatzeko bitartekoen baldintzak.
-Garraio kontratua. Parte hartzaileak. Erantzukizunak. Operadore logistikoak.
-Bidalketa eragiketak. Merkatugaiak ateratzea eta aukeratzea. Picking.
-Bilketa prozesua. Bilgarri motak, bidalketen arabera. Errotulazioa eta etiketatua. Araudia.
-Garraioa eta barne banaketa. Manipulaziorako eta biltegiraketarako ekipamenduak.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien sustapena eta merkaturatzea.
Kodea: 0084 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
Produktuak merkaturatzea:
-Salmenta. Salmenta motak.
-Salerosketa prozesua. Helburuak. Motak. Faseak.
-Bezeroen aukeraketa.
-Negoziazio prozesua. Negoziazio teknikak.
-Salerosketa baldintzak. Kontratua. Araudiak.
-Negoziazio eta salerosketa prozesuen kontrola.
-Banaketa prozesua. Banatzaileekiko harremanak.
Produktuak sustatzea:
-Publizitatea eta publizitate-bitartekoak.
-Merkatuaren ezaugarriak. Eskaera. Kontsumitzailearen jokabidea.
-Merkatuaren sailkapena eta segmentazioa.
-Datu komertzialen analisia eta interpretazioa. Emaitzen aurkezpena.
-Marketingaren aldagaiak.
-Salmentak sustatzeko metodoak.
-Izaera ekintzailea eta berritzailea marketingean aplikatuta.
Aplikazio informatikoak:
-Kudeaketa komertzialeko aplikazioen instalazioa, funtzionamendua eta segurtasun prozedurak.
-Aplikazio informatikoen erabilera.
-Bezeroen eta hornitzaileen fitxategia: ezaugarriak, datuak, erabilera eta interpretazioa.
-Kudeaketa logistiko eta komertzialean aplikazio informatikoak erabiltzearen abantailak baloratzea.
| Lanbide modulua: Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian. Kodea: 0086. Iraupena: 110 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako kalitatearen kudeaketako sistema.
Kodea: 0086 - UF01 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Kalitatea kudeatzeko arau garrantzitsuenen analisia.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren betekizunen deskribapena.
-Kalitatea kudeatzeko sistema bat ezartzeko faseak identifikatzea.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren dokumentu-euskarria egitea.
-Ekoizpen prozesuari lotutako erregistroak eta kontrol plana diseinatzea.
-Kalitateko, prozeduren eta lan-jarraibideen eskuliburuaren deskribapena.
-Zuzenketa ekintzak aplikatzeko prozeduraren deskribapena.
-Etengabeko hobekuntzarako plana ezaugarritzea.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industrian sortutako isuri, hondakin eta emisioen kontrola.
Kodea: 0086 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Elikagaien industrian sortutako hondakinen eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Elikagaien industrian sortutako emisioen eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Sortutako isurketa, hondakin eta emisioek sortzen duten ingurumen eraginarekin daukaten erlazioa.
-Elikagaien industrian sortutako isurketa, hondakin eta emisioak tratatzeko tekniken eta haiek kontrolatzeko parametroen deskribapena.
-Elikagaien industrian aplikatu behar den ingurumen legeria ezagutzea.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako baliabideak optimizatzea.
Kodea: 0086 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Ur, elektrizitate, erregai eta bestelakoen kontsumoa kuantifikazioaren garrantzia ezagutzea.
-Kontsumoen murrizpenak ingurumenaren babeserako dakartzan ingurumeneko abantailak baloratzea.
-Energiaren eta beste baliabide batzuen kontsumoa murrizteko neurriak ezaugarritzea.
-Elikagaien industrian baliabideak modu ez-eraginkorrean erabiltzearekin zerikusia duten jardunbide desegokiak eta haiek zuzentzeko balizko ekintzak identifikatzea.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako ingurumen kudeaketako sistema.
Kodea: 0086 - UF04 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Ingurumen kudeaketako sistemarik garrantzitsuenak identifikatzea.
-UNE-EN-ISO 14001, EMAS eta bestelako arauetan exijitzen diren betekizunak ezagutzea.
-Sistemaren dokumentu-euskarria definitzea eta egitea.
-Ingurumeneko ziurtagiriak eskuratzeko edo mantentzeko prozedura identifikatzea.
| Lanbide modulua: Elikagaien bioteknologia. Kodea: 0463. Iraupena: 90 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Biokimikaren eta mikrobiologiaren oinarrizko printzipioak.
Kodea: 0463 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
Biokimikaren oinarriak:
-Zelula. Egitura eta eginkizunak.
-Biokimika. Metabolismoa.
-Karbohidratoak, lipidoak eta proteinak: sailkapena eta funtzio zelularra.
-Entzimak. Ahalmen katalitikoa, berezitasuna eta jarduera entzimatikoaren kontrola. Sailkapena.
-Proteina-sintesia. Azido nukleikoak. Transkripzioa eta haren kontrola. Itzulpena eta haren kontrola.
Mikrobiologiaren oinarriak:
-Zelulen antolaketa.
-Mikroorganismoak. Sailkapena.
-Mikroorganismoen ugalketa. Transferentzia genetikoa.
-Mikrobioen metabolismoa. Nutrizioa. Katabolismoa. Hartzidura.
-Anduiak hobetzea. Mutazioak.
-Birkonbinazioa: konjugazioa, eraldaketa eta transdukzioa bakterioetara. DNA birkonbinatzailearen teknologia. Bektore plasmidikoak.
Prestakuntza unitatea: Elikadura prozesuen aplikatutako bioteknologia.
Kodea: 0463 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
Bioerreaktoreak:
-Hartzitzaileak eta bioerreaktoeak. Ezaugarriak eta kontrol parametroak.
-Sailkapena.
-Mikrobioen hazkuntza. Hazkundearen zinetikak. Hazkundean eragina duten faktore mugatzaileak.
-Masa transferentzia. Balantzea. Oxigeno transferentzia.
-Bero transferentzia. Balantzea. Faktoreak.
-Produktuen berreskuraketa. Prozesuaren diagrama. Aplikazioak.
-Bioerreakzio prozesua kontrolatzea: zehaztapen fisikoak, kimikoak, eta neurri biologikoak.
Bioteknologiaren aplikazioa elikagaien industrian:
-Mikroorganismoak erabiltzen dituzten prozesu eta produktuak.
-Elikagaien legamiak. Garagardoaren, ardoaren, likore destilatuen eta besteen ekoizpena. Okindegiko produktuak.
-Legami ez-aktiboak eta haien eratorriak. Aplikazioak.
-Bakterio azido-laktikoak. Labore abiarazleak.
-Esnekiak.
-Haragi produktuak Labore abiarazleak.
-Arrainetik eratorriak. Labore abiarazleak.
-Hartzitutako barazkiak. Labore abiarazleak.
-Ozpina eta bestelako azidoak (zitrikoa, laktikoa, malikoa eta fumarikoa).
-Mikrobioen biomasaren proteinaren ekoizpena. Ekoizpen prozesua.
-Entzimen ekoizpena. prozesua. Aplikazioak.
-Mikrobio-jatorria daukaten elikadura-gehigarrien ekoizpena. Ekoizpen prozesua. Polisakaridoak eta edulkoratzaileak. Zapore-emaileak. Bitaminen eta pigmentuen ekoizpena. Aurrerapenak.
-Entzima komertzialak. Aplikazioak.
-Elikagai transgenikoak. Genetikoki eraldatutako organismoak (GEO).
-Elikagai berrien segurtasunaren ebaluazioa. Europako eta estatuko araudia.
-Jarrera irekia eta kritikoa joera eta aplikazio bioteknologiko berrien aurrean.
Prestakuntza unitatea: Biosentsoreak. Prozesuen kontrolari eta elikagaien analisiari aplikatzea.
Kodea: 0463 - UF03 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Biosentsoreak. Kontzeptua. Aplikazioak.
-Mikrobio-sentsoreak. Aplikazioak.
-Mikrobioenak ez diren sentsoreak. Aplikazioak.
-DNA erabiltzen ez duten biosentsoreak. Teknikak. Oinarrizko konfigurazioa.
-DNA zundak. Teknikak.
-Immuno-saiakuntzak. Kontzeptua.
-Elikagaien analisiko teknika molekularrak. Polimerasaren kate-erreakzioa (PCR).
-GEOak (Genetikoki Eraldatutako Organismoak) detektatzea.
-Elikagaien hondakinak tratatzerakoan bioeraldaketak.
| Lanbide modulua: Elikagaien ekoizpenaren antolaketa. Kodea: 0466. Iraupena: 70 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako ekoizpena. Programazioa eta gainbegiraketa.
Kodea: 0466 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Ekoizpenaren antolaketaren bilakaera historikoa.
-Elikagaien ekoizpenaren kudeaketa.
-Ekoizpena planifikatzea.
-Fabrikazio ordenak.
-Elikagaien ekoizpenaren programazioa.
-Ekoizpeneko jarduerak.
-Materialen beharrizanak.
-Ekoizpenaren helburuak. Ekoizpen prozesuen gaitasuna.
-Kontrol-pautak. Puntuak eta parametroak. Kontrolaren maiztasuna eta arduraduna.
-Dokumentazio teknikoa lantzea: jarraibide orriak, ekipamendu, prozesu eta prozeduren kontrol fitxak etab.
Prestakuntza unitatea: Ekoizpen unitate baten kostuen kalkulua.
Kodea: 0466 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Kostuaren kontzeptu orokorrak. Kostuaren osagaiak. Deskribapena. Motak.
-Kostua kalkulatzeko metodoak.
-Merkatugaien eta ekipamenduen kostua. Amortizazioa. Kalkulua.
-Lan-eskuaren kostua. Kalkulua.
-Bukaerako produktuaren kostua. Kalkulua.
-Bestelako kostu motak: horniketa, biltegiraketa eta banaketa.
-Kostuen kontrola: errendimenduaren kalkulua eta kontrola. Desbideraketen analisia. Ekintza zuzentzaileak.
-Kostu ukiezinak. Ondorioak.
Prestakuntza unitatea: Lan-taldeen antolaketa elikagaien industrian.
Kodea: 0466 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Giza baliabideak. Sailkapena. Antolaketa. Lan-taldeak. Lan arloak.
-Lan kargak. Kalkulu teknikak.
-Zereginen aukeraketa eta esleipena. Sekuentziazioa.
-Talde dinamika.
-Aginte eta motibazio teknikak.
-Komunikazio eta prestakuntza metodoak.
| Lanbide modulua: Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola. Kodea: 0467. Iraupena: 70 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien kontrol mikrobiologikoa.
Kodea: 0467 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Mikrobiologiako laborategi bateko ekipamendua eta segurtasun dispositiboak.
-Laborategiko ekipamenduak antolatu eta kontrolatzea. Segurtasun neurriak.
-Mikroskopio optikoa. Oinarriak. Erabilera.
-Tratamendu termikoak. Oinarriak. Ekipamenduak. Erabilera. Segurtasun neurriak.
-Erreaktiboen biltegiraketa, hazkuntza-inguruak eta gai osagarriak. Segurtasun neurriak.
-Laborategiko lana antolatzea. Ekoizpen prozesuari egokitzea.
-Garbiketa, desinfekzio edota esterilizazio teknikak. Protokoloak. Segurtasun neurriak.
-Higiene eta segurtasun neurriak laginak eta erreaktiboak manipulatzean eta biltegiratzean.
-Laginak eta hondakinak deuseztatzeko baldintzak eta metodoak.
-Laborategi mikrobiologikoko kalitate kontrola.
-Analisi mikrobiologikoko teknikak. Elikagaien analisi mikrobiologikoan aplikazioa: zuzeneko kontaketa, plakako kontaketa, NMP, iragazketa, presentzia/ausentzia metodoak, mikroorganismo markatzaileak.
-Elikagaien mikroorganismorik garrantzitsuenak. Ezaugarritzea. Ekoizpen prozesuan eta elikagaien kalitatean duten garrantzia.
-Ekipamenduen prestaketa. Higienea. Oinarrizko mantenimendua. Segurtasun neurriak.
-Hazkuntza-inguruak. Osagaiak. Prestaketa. Aukeraketa, kontrolatutako mikroorganismoaren arabera.
-Laginak hartzea. Laginketa teknikak.
-Analisi mikrobiologikoak. Azterketa motak. Ereiteko teknikak. Hazkuntza eta inkubazioa. Behaketa eta identifikazioa. Asepsia baldintzak analisian.
-Segurtasun neurriak laborategian.
-Datuen bilketa. Kalkuluak. Emaitzen interpretazioa. Elikagaien arau mikrobiologikoak. Erreferentziazko irizpide mikrobiologikoak.
-Lagin eta hondakin mikrobiologikoak desagerraraztea. Aldez aurretiko tratamenduak. Trazabilitatea.
-Mikroorganismoak identifikatzeko beste teknika batzuk.
-Mikrobiologia prediktiboa.
Prestakuntza unitatea: Elikagaien zentzumenen bidezko analisia.
Kodea: 0467 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Materialen prestaketa eta dastaketako instalazioak. Zentzumenen bidezko analisian erabiltzen diren materialak.
-Dastaketa aretoa. Instalazioak. Ingurumen baldintzak. Kabinak. Normalizazioa. Laginen prestaketa eta aurkezpena.
-Zentzumenen bidezko analisia. Aplikazioak. Zentzumenen bidezko analisiak. Fisiologia. Zentzumenen pertzepzioa.
-Dastaketa panelak. Motak. Aukeraketa. Entrenamendua. Dastatzaileen kontrola.
-Ezaugarri organoleptikoak. Deskribapena. Zentzumenen bidezko analisian erabiltzen den terminologia.
-Zentzumenen bidezko analisirako dastaketen erregistroak eta fitxak.
-Zentzumen probak. Proba motak: baztertzaileak, deskribapenekoak eta afektiboak/hedonikoak.
-Ezaugarri organoleptikoen neurketa eskalak. Tratamendu estatistikoa.
-Instalazioen eta materialen ordena eta garbiketa.
-Dastamenaren sentsazioak. Oinarrizko zaporeak. Kokapena. Sentsazioen intentsitatea. Orekak.
-Usaimenaren sentsazioak. Usaina. Aroma. Usainak eta zaporeak atzemateko atalaseak.
-Ukimenaren sentsazioak. Elikagaien ehundura. Errefortzuak. Ikusmenaren eta entzumenaren sentsazioak.
-Elikagaien zentzumenezko analisiaren metodologia.
-Elikagaien ezaugarri positibo eta negatiboak.
-Dastaketa fitxak. Haiek interpretatzea eta betetzea.
-Lehengaiak zentzumenen bidezko analisiaren bitartez kontrolatzea.
-Produktua zentzumenen bidezko analisiaren bitartez kontrolatzea.
-Produktu berrien garapena. Onargarritasun probak. Kontsumitzaileen panela.
| Lanbide modulua: Elikagaien industrian integratutako prozesuak. Kodea: 0469. Iraupena: 110 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Elikagaien industriako prozesuak kontrolatzeko sistemak.
Kodea: 0469 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Prozesuen kontrola. Kontrol sistemen motak. Ezaugarriak. Erabileraren abantailak.
-Ekoizpen prozesuen kontrol automatikoa.
-Automatizazioaren teknologiak. Automatismo motak. Osagaiak. Oinarri teknologikoak eta sinbologia.
-Kontrol sistemak, lazo irekian eta lazo itxian.
-Kontrol sistema baten osagaiak.
-Automata programagarriak edo PLC. Deskribapena.
-Automatizazio industrialaren hierarkia.
-Boole-ren aljebra. Funtzio logikoak eta ate logikoak.
-Programazio lengoaiak. Aplikazioak eta simulazioa.
Prestakuntza unitatea: Esnekiak egiteko lerroak.
Kodea: 0469 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Esneki bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den esnekiari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak identifikatzea.
-Eginen den esnekiaren esne-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak.
-Esnekia prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako esne-azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
Prestakuntza unitatea: Haragi eta arrantza industrietako produktuak egiteko lerroak.
Kodea: 0469 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Haragi eta arrantza produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den haragizko eta arrantzako produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren haragi eta arrantza lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Haragizko eta arrantzako produktua prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
Prestakuntza unitatea: Barazki-produktuak egiteko lerroak.
Kodea: 0469 - UF04 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-APPCC eginen den barazki-produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea.
-Eginen den produktuaren barazki-lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Barazki-produktua prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesua simulatzea edo egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
-Lortutako barazki-azpiproduktuak. Hondakinak eta hondakin-produktuak.
-Eginiko barazki-produktuaren kalitatearen ezaugarriak.
Prestakuntza unitatea: Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktuak egiteko lerroak.
Kodea: 0469 - UF05 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
- Okintza, pastelgintza eta gozogintzako produktu bat egiteko prozesua. Deskribapena. Prozesatze ekipamenduak.
-APPCC eginen den produktuari aplikatzea. Kontrol parametroak eta neurketaren maiztasuna.
-Prozesatze ekipamenduen eta haien osagaien automatismoak ezaugarritzea. Eginen den produktuaren lehengaiak eta ekoizpeneko osagarriak. Beharrizanen kalkulua.
-Prozesatze ekipamenduekin egiteko prozesuaren simulazioa edota egitea.
-Eginiko produktuaren errendimendua eta azken kostua.
| Lanbide modulua: Elikaduraren berrikuntza. Kodea: 0470. Iraupena: 70 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Bizialdi erabilgarri handiagoa duten elikagaiak egitea.
Kodea: 0470 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Bizialdi erabilgarria eta gutxieneko iraupen data.
-Elikagaien narriadura edo eraldaketa kontrolatzeko faktoreak eta metodoak.
-Kontserbante, ontziratze material eta elikagaiak kontserbatzeko teknologia berriak. Aplikazioak.
-Bizialdi erabilgarri handiagoa duten produktuen diseinuaren sarrera.
Prestakuntza unitatea: Merkatuko nitxo berriei eta elikagaien aurrean tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak egitea.
Kodea: 0470 - UF02 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Inguruko errealitate sozio-kultural garrantzitsuenen elikagaien berezitasunak.
-Elikagai ekologikoak, eskualdekoak, IV eta V. gametakoak, egitea, etnia eta biztanleria-talde ezberdinei zuzenduak.
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza garrantzitsuenak. Sailkapena.
-Kutsadura gurutzatuak saihesteko kontroleko aurre neurriak.
-Glutenik gabeko, azukre erantsirik gabeko, laktosa edo fenilalaninarik gabeko eta bestelako aminoazidorik gabeko elikagaiak egitea. Haiek egiteko eta etiketatzeko legeria.
-Elikagaien aurreko tolerantzia eza duten biztanleria-taldeei egokitutako elikagaiak diseinatzearen sarrera.
-Elikagaien teknologiako argitalpenen tipologia dokumentala. Datu-base interesgarri garrantzitsuenak sektorean.
Prestakuntza unitatea: Elikagai funtzionalak egitea.
Kodea: 0470 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Elikagai funtzionalak. Sailkapena. Osasunaren gaineko eraginak.
-Gantz-azido ez-saturatuetan aberatsak diren elikagaiak.
-Elikagai hipokalorikoak eta sodio gutxi daukatenak. Deskribapena.
-Elikagai prebiotikoak eta probiotikoak. Funtzio fisiologikoa.
-Zuntzean, bitaminetan, mineraletan eta bestelakoetan aberastutako elikagaiak. Funtzio fisiologikoa.
-Elikagai funtzionalak egiteko eta etiketatzeko berariazko legeria.
-Elikagai funtzionalen diseinuaren sarrera.
| Lanbide modulua: Lanerako Prestakuntza eta Orientazioa. Kodea: 0472. Iraupena: 90 ordu. |
Prestakuntza unitatea: Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila.
Kodea: 0472 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko lotura baloratzea.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreen azterketa.
-Arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuei aurrea hartzeko oinarrizko arau-esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
-Aurreneurrien kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
-Enpresako arriskuak ebaluatzea, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Segurtasun, ingurumen eta ergonomia baldintzei zein psikosozialei lotutako arriskuak aztertzea.
-Arriskua baloratzea.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Norbera eta taldea babesteko eta prebentziorako neurriak.
-Prebentzio plana eta horren edukia.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-Larrialdietarako plana egitea enpresa txiki edo ertain batean.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Prestakuntza unitatea: Lan harremanak eta Gizarte Segurantza.
Kodea: 0472 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Lanbide esparru jakin batean aplikatu behar den hitzarmen kolektiboaren azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, telelana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, onura sozialak eta beste batzuk.
-Gizarte Segurantzaren sistema, gizarte elkartasunaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia-babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Prestakuntza unitatea: Laneratzea eta gatazken ebazpena.
Kodea: 0472- UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Lanbide sektore jakin bat definitu eta aztertzea, inguruko lurralde eremuan nahiz Estatu mailan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea. Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako erakundeen identifikazioa.
-Tokiko, eskualdeko, Estatuko eta Europako prestakuntza ibilbideak identifikatzea.
-Lana bilatzeko teknikak eta erremintak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitae-a eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
-Talde lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Lan-taldeen motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lan-talde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Hitzezko eta hitzik gabeko komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lan-taldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolen azterketa.
-Gatazka: gatazkaren ezaugarriak, iturriak eta etapak.
-Gatazka konpondu edo ezabatzeko metodoak: bitartekotza, adiskidetzea, arbitrajea, epaiketa eta negoziazioa.
4. ERANSKINA. BALIOZKOTZEAK ETA SALBUESPENAK
1/1990 Lege Organikoaren babesean ezarritako tituluen lanbide moduluen eta 2/2006 Lege Organikoaren babesean Elikagaien Industriako Prozesuetako eta Kalitateko goi mailako teknikari tituluan ezarritakoen arteko baliozkotzeak.
| HEZIKETA ZIKLOKO LANBIDE MODULUAK (1/1990 LOGSE) | HEZIKETA ZIKLOKO LANBIDE MODULUAK (2/2006 LOE) ELIKAGAIEN INDUSTRIAKO PROZESUAK ETA KALITATEA |
| Logistika Elikagaiak merkaturatzea | 0084. Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika |
| Kalitatea kudeatzea Ingurumena babesteko teknikak | 0086. Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian |
| Elikagaien industriako prozesuak | 0462. Elikaduraren teknologia |
| Elikadura-produktuak prestatzea Ekoizpeneko sistema automatikoak elikagaien industrian | 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa |
| Ekoizpen unitate baten antolaketa eta kontrola | 0466. Elikagaien ekoizpenaren antolaketa |
| Elikaduraren mikrobiologia eta kimika | 0464. Elikagaien analisia 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola |
| Lantokiko prestakuntza | 0474. Lantokietako prestakuntza |
5. ERANSKINA. LANBIDE MODULUEN ETA GAITASUN UNITATEEN ARTEKO KORRESPONDENTZIA
A) Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia, horiek baliozkotzeko.
| EGIAZTATUTAKO GAITASUN UNITATEAK | BALIOZKOTZEN AHAL DIREN LANBIDE MODULUAK |
| UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea | 0084. Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika |
| UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea | 0466. Elikagaien ekoizpenaren antolaketa |
| UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea | 0086. Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian |
| UC0559-3: Landare kontserba eta zukuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea UC0565-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea. UC0765-3: Gizentzeko azienda hiltzeko, prestatzeko eta zatitzeko eta haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea | 0462. Elikaduraren teknologia 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna |
| UC0562-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea UC0571-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea | 0462. Elikaduraren teknologia 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna |
| UC0560-3: Landare kontserba eta zukuen fabrikazioa eta haien ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea UC0566-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea UC0766-3: Haragizko produktuen eta prestakinen ekoizpena, haien ekoizpeneko sistema automatikoak eta animaliak hiltzea, prestatzea eta zatitzea kontrolatzea | 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa |
| UC0563-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea. UC0572-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea | 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa |
| UC0561-3: Landare kontserba eta zukuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0567-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0767-3: Haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea | 0464. Elikagaien analisia 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna |
| UC0564-3: Zerealen eta gozokien deribatuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0573-3: Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea | 0464. Elikagaien analisia 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna |
B) Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia, horiek baliozkotzeko.
| GAINDITUTAKO LANBIDE MODULUAK | EGIAZTATZEN AHAL DIREN GAITASUN UNITATEAK |
| 0084. Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika | UC0556-3: Elikagaien industrian hornikuntzak, biltegia eta bidalketak kudeatzea eta merkaturatzea laguntzeko jarduerak egitea |
| 0466. Elikagaien ekoizpenaren antolaketa | UC0557-3: Elikagaien industriako ekoizpena programatzea eta kudeatzea |
| 0086. Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian | UC0558-3: Elikagaien industrian kalitateko eta ingurumen kudeaketako plana ezartzen eta garatzen elkarlanean aritzea |
| 0462. Elikaduraren teknologia 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna | UC0559-3: Landare kontserba eta zukuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea UC0565-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea. UC0765-3: Gizentzeko azienda hiltzeko, prestatzeko eta zatitzeko eta haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea |
| 0462. Elikaduraren teknologia 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna | UC0562-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea UC0571-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpenerako prozesuak garatzea eta prozedura operatiboak zehaztea |
| 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa | UC0560-3: Landare kontserba eta zukuen fabrikazioa eta haien ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea UC0566-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea UC0766-3: Haragizko produktuen eta prestakinen ekoizpena, haien ekoizpeneko sistema automatikoak eta animaliak hiltzea, prestatzea eta zatitzea kontrolatzea |
| 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa | UC0563-3: Zerealen eta gozokien deribatuen ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea UC0572-3: Kontsumorako esneen eta esnekien ekoizpena eta ekoizpeneko sistema automatikoak kontrolatzea |
| 0464. Elikagaien analisia 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna | UC0561-3: Landare kontserba eta zukuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0567-3: Arrantza eta akuikulturatik deribatutako produktuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0767-3: Haragizko produktuak eta prestakinak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea |
| 0464. Elikagaien analisia 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna | UC0564-3: Zerealen eta gozokien deribatuak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea UC0573-3: Kontsumorako esneak eta esnekiak egiteko prozesuaren kontrol analitikoko eta zentzumenen bidezko kontroleko teknikak aplikatzea |
6. ERANSKINA. IRAKASLEAK
A) Moduluak ematen dituzten irakasleak.
| LANBIDE MODULUA | IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA | KIDEGOA |
| 0462. Elikaduraren teknologia | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0463. Elikagaien bioteknologia | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0464. Elikagaien analisia | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0465. Elikagaiak prestatzeko eta kontserbatzeko tratamenduak | -Elikagaien elaborazioko lanak eta ekipoak | -Lanbide Heziketako irakasle teknikoa |
| 0466. Elikagaien ekoizpenaren antolaketa | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0084. Elikagaien industriako merkaturatzea eta logistika | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0086. Kalitatearen eta ingurumenaren kudeaketa elikagaien industrian | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0467. Elikagaien kontrol mikrobiologikoa eta zentzumenezko kontrola | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0468. Nutrizioa eta elikagaien segurtasuna | -Elikagaien industriako prozesuak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0469. Elikagaien industrian integratutako prozesuak | -Elikagaien elaborazioko lanak eta ekipoak | -Lanbide Heziketako irakasle teknikoa |
| 0191. Prozesu industrietako mantenimendu elektromekanikoa | -Elikagaien elaborazioko lanak eta ekipoak -Mekanizazioa eta makinen mantentzea | -Lanbide Heziketako irakasle teknikoa |
| 0470. Elikaduraren berrikuntza | -Elikagaien elaborazioko lanak eta ekipoak | -Lanbide Heziketako irakasle teknikoa |
| 0471. Elikagaien industriako prozesuen eta kalitatearen proiektua | -Elikagaien industriako prozesuak -Elikagaien elaborazioko lanak eta ekipoak | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea -Lanbide Heziketako irakasle teknikoa |
| 0472. Lanerako prestakuntza eta orientazioa | -Lanerako prestakuntza eta orientazioa | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| 0473. Enpresa eta ekimena | -Lanerako prestakuntza eta orientazioa | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
| NA01. Ingelesa I | -Ingelesa | -Bigarren Hezkuntzako katedraduna -Bigarren Hezkuntzako irakaslea |
B) Irakaslanari dagokionez baliokideak diren titulazioak.
| KIDEGOAK | ESPEZIALITATEAK | TITULAZIOAK |
| Bigarren Hezkuntzako irakasleak | Lanerako prestakuntza eta orientazioa | -Enpresa Zientzietako diplomaduna -Lan Harremanetako diplomaduna -Gizarte Laneko diplomaduna -Gizarte Hezkuntzako diplomaduna -Kudeaketa eta Administrazio Publikoko diplomaduna |
| Elikagaien industriako prozesuak | -Nekazaritzako ingeniari teknikoa, Nekazaritzako eta Elikadurako Industriak espezialitatea | |
| Lanbide Heziketako irakasle teknikoak | Mekanizazioa eta makinen mantentzea | -Mekanizazio bidezko Produkzioko goi mailako teknikaria edo bestelako titulu baliokideak |
C) Ikastetxe pribatuetarako behar diren titulazioak.
| LANBIDE MODULUAK | TITULAZIOAK |
| 0465. ELIKAGAIAK PRESTATZEKO ETA KONTSERBATZEKO TRATAMENDUAK 0469. ELIKAGAIEN INDUSTRIAN INTEGRATUTAKO PROZESUAK 0470. ELIKADURAREN BERRIKUNTZA 0471. ELIKAGAIEN INDUSTRIAKO PROZESUEN ETA KALITATEAREN PROIEKTUA | -LIZENTZIADUNA, INGENIARIA, ARKITEKTOA EDO KASUAN KASUKO GRADUKO TITULUA, EDO BESTE TITULU BALIOKIDE BATZUK -DIPLOMADUNA, INGENIARI TEKNIKOA, ARKITEKTO TEKNIKOA EDO KASUAN KASUKO GRADUKO TITULUA, EDO BESTE TITULU BALIOKIDE BATZUK |
| 0191. PROZESU INDUSTRIETAKO MANTENIMENDU ELEKTROMEKANIKOA | -LIZENTZIADUNA, INGENIARIA, ARKITEKTOA EDO KASUAN KASUKO GRADUKO TITULUA, EDO BESTE TITULU BALIOKIDE BATZUK -DIPLOMADUNA, INGENIARI TEKNIKOA, ARKITEKTO TEKNIKOA EDO KASUAN KASUKO GRADUKO TITULUA, EDO BESTE TITULU BALIOKIDE BATZUK -MEKANIZAZIO BIDEZKO PRODUKZIOKO GOI MAILAKO TEKNIKARIA EDO BESTELAKO TITULU BALIOKIDEAK |
| 0462. ELIKADURAREN TEKNOLOGIA 0463. ELIKAGAIEN BIOTEKNOLOGIA 0464. ELIKAGAIEN ANALISIA 0466. ELIKAGAIEN EKOIZPENAREN ANTOLAKETA 0084. ELIKAGAIEN INDUSTRIAKO MERKATURATZEA ETA LOGISTIKA 0086. KALITATEAREN ETA INGURUMENAREN KUDEAKETA ELIKAGAIEN INDUSTRIAN 0467. ELIKAGAIEN KONTROL MIKROBIOLOGIKOA ETA ZENTZUMENEZKO KONTROLA 0468. NUTRIZIOA ETA ELIKAGAIEN SEGURTASUNA 0472. LANERAKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTAZIOA 0473. ENPRESA ETA EKIMENA NA01. INGELESA | -LIZENTZIADUNA, INGENIARIA, ARKITEKTOA EDO KASUAN KASUKO GRADUKO TITULUA, EDO IRAKASLANARI DAGOKIONEZ BALIOKIDEAK DIREN BESTE TITULU BATZUK |
7. ERANSKINA. LEKUAK
Irakaslekua:
| Balio anitzeko gela |
| Elikagaiak egiteko planta |
| Biltegia |
| Dastatzeko aretoa |
| Elikagaiak analizatzeko laborategia |
Iragarkiaren kodea: F1116257
