LEXNAVARRA
48/2010 FORU DEKRETUA, ABUZTUAREN 30EKOA, NAFARROAKO FORU KOMUNITATEAN FABRIKAZIO MEKANIKOKO DISEINUKO GOI MAILAKO TEKNIKARI TITULUAREN EGITURA ETA CURRICULUMA EZARTZEN DITUENA 
BON N.ē 125 - 15/10/2010
- Zioen azalpena
- 1. artikulua. Xedea.
- 2. artikulua. Identifikazioa.
- 3. artikulua. Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
- 4. artikulua. Curriculuma.
- 5. artikulua. Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
- 6. artikulua. Batxilergotik zikloan sartzea.
- 7. artikulua. Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
- 8. artikulua. Baliozkotzeak eta salbuespenak.
- 9. artikulua. Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia.
- 10. artikulua. Irakasleak.
- 11. artikulua. Irakaslekuak eta ekipamenduak.
- XEDAPEN GEHIGARRIAK
- Lehen xedapen gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
- Bigarren xedapen gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
- XEDAPEN IRAGANKORRA
- Xedapen iragankor bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
- XEDAPEN INDARGABETZAILEA
- Xedapen indargabetzaile bakarra. Arauak indargabetzea.
- AZKEN XEDAPENAK
- Azken xedapenetan lehena. Ezarpena.
- Azken xedapenetan bigarrena. Indarra hartzea.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
IRAKASLEAK
7. ERANSKINA. TOKIAK
1
Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoak Kualifikazioen Katalogo Nazionalaren definizioan aurrera egitea ahalbidetu du. Lanbide sektore edo arlo bakoitzerako kualifikazio batzuk zehaztu dira katalogoan, hiru mailatan antolatuak, eta horiexek osatzen dute lanbide heziketako tituluen curriculumaren muina.
Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak lanbide ikasketen antolaketa eta haien egituraren eta antolamenduaren printzipio orokorrak arautzen ditu hezkuntza-sistemaren barnean. Etapa, maila eta ikasketa mota guztiak eredu koherente batean biltzen ditu, zeinean heziketa zikloek eginkizun garrantzitsuak betetzen baitituzte, gaitasun profesionalen, pertsonalen eta sozialen garapenari lotuak, eta, funtsean, lanbide kualifikazioaren, lan munduan sartzearen eta helduen bizitzan parte hartzearen esparruetan kokatuak.
Foru dekretu honen bitartez, Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari titulua eskuratzea ahalbidetzen duen goi mailako heziketa zikloaren egitura eta curriculuma ezartzen dira. Hezkuntza sistemako lanbide heziketaren antolamendu orokorra ezartzen duen abenduaren 5eko 1538/2006 Errege Dekretuaren 17. artikulua aplikatuz, eta Nafarroako Foru Eraentza Berrezarri eta Hobetzeari buruzko abuztuaren 10eko 13/1982 Lege Organikoaren 47. artikuluan Nafarroako Foru Komunitateari arlo honetan ematen zaizkion eskumenak erabiliz, honako curriculum honek urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretua garatzen du, Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari titulua ezarri eta horren gutxieneko ikasketak finkatzen dituena, hain zuzen.
Bestalde, Nafarroako Foru Komunitateko hezkuntza-sistemaren esparruan lanbide heziketaren antolamendua eta garapena arautzen dituen maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuak lanbide heziketako tituluetako curriculuma garatzeko eredu bat definitu du, estrategia eta arau berriak ekarri dituena enpresara hobeki egokitzeko, ikasketen antolaketa malgutzeko, ikastetxeen curriculum-autonomia areagotzeko eta ikasleei prestakuntza zabalagoa emateko.
Horregatik, Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluaren curriculuma Nafarroako Foru Komunitaterako egokitu eta garatzean, kontuan hartu dira maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretu horrek onetsi dituen diseinuari buruzko jarraibideak.
2
Arau multzo honetan ondoko elementuak jorratzen dira, titulu honetako curriculuma osatzen baitute: lanbide erreferentea, curriculuma, ikasketen antolaketa eta sekuentziazioa, sarbideak eta ezarpenerako baldintzak.
Titulu honen lanbide erreferenteak, arau honen 3. artikuluan aurkeztu eta 1. eranskinean garatzen denak, oinarrizko bi alderdi ditu: tituludunaren lanbide profila, eta haren lan ingurunea izanen den produkzio sistema. Lanbide profilaren barnean, haren gaitasun orokorra zein den definitzen da eta erreferentzia gisa hartu diren lanbide kualifikazioak azaltzen dira. Hiru lanbide kualifikazio horiek, alegia, otsailaren 20ko 295/2004 Errege Dekretuak arautzen dituen Fabrikazio mekanikoko produktuen diseinua, Xaflaren lanketako tresnen diseinua eta Moldeen eta modeloen diseinua eta ekainaren 8ko 730/2007 Errege Dekretuak arautzen dituen kualifikazio osagabeak, Polimero termoplastikoen eraldaketaren antolaketa eta kontrola, Kautxuaren eraldaketaren antolaketa eta kontrola, eta Polimero termoegonkorren eta haien osagaien eraldaketaren antolaketa eta kontrola, hainbat gaitasunek definitzen duten lanbide jarduketarako gune batean biltzen dira. Gune horrek, euskarri gisa gehitu diren lanbide moduluekin batera, badu zabaltasun nahikoa eta behar adinako espezializazioa goi mailako teknikari honek lana lortzen ahalko duela bermatzeko.
Produkzio sistemari dagokionez, zenbait zehaztapen ezartzen dira, Nafarroarako elementu bereizgarriekin, tituludun hauek beren lanean eta lanbidean izanen duten inguruneari buruz. Gutxienez ere bi dimentsio osagarri dituen sistema batean kokatzen da ingurune hori. Lehenbizikoa geografikoa da, tituludun hauen lanbide jarduera Estatuko eta atzerriko beste zona batzuekin loturik dagoelako eta zona horiek elkarri eragiten diotelako. Bigarrena denboraren dimentsioa da, eta lanbideak etorkizunean izanen duen bilakaerari buruzko ikuspegi prospektiboa dakar.
3
Laugarren artikulua, berari loturik dagoen 2. eranskinarekin batera, Nafarroan arautzen den titulazioaren curriculum-osagaiaz ari da eta bi zatitan banaturik dago. Alde batetik titulu honen helburuak daude, eta bestetik lanbidearen ikaskuntzaren muina osatzen duten lanbide moduluen garapena eta iraupena. Iraupenaren definizioari dagokionez, bi irizpide erabiltzen dira: orduen kopurua eta Europako kredituen kopurua (ECTS). Lehenengoa interesgarria da prestakuntza jarduera antolatzeko, eta bigarrena irizpide estrategikoa da, Europako esparruaren barneko mugikortasunarekin eta ikasketa unibertsitarioen eta lanbide heziketako goi mailako heziketa zikloen arteko baliozkotzearekin zerikusia duena. Lanbide modulu guztien curriculumak badu orientabide didaktikoen atala. Orientabide horiek moduluen ikuspuntuari, koordinazioari eta sekuentziazioari eta lan unitateen eta irakaskuntza-ikaskuntza jardueren tipologiari eta definizioari dagozkie.
4
Arau honen esparruan moduluen erreferentziazko sekuentziazioa arautzen da zikloko bi kurtsoetan, bai eta lanbide modulu bakoitza prestakuntza unitatetan zatitzeko modua ere. Zatiketa horrek, prestakuntza eskaintza arruntetan irakaskuntza-ikaskuntza jardueren antolaketa errazteaz gainera, bide ematen du lanbide prestakuntzaren beste eskaintza batzuei ekiteko; horien xedea langileen hobekuntza izan daiteke, edota gaitasuna ebaluatu eta onartzeko prozedurak eta prestakuntza eskaintzak berak bat egiten duten ibilbideen diseinua. Elementu hori 5. artikuluan eta 3. eranskinean garatzen da.
5
Sarbideei eta baliozkotzeei dagokienez, 6. artikuluak Batxilergotik heziketa ziklo honetara sartzeko bideak arautzen ditu, 7. artikuluak zehazten du nola pasa daitekeen beste ikasketa batzuetara Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari titulurako heziketa zikloa amaitu eta gero, 8. artikuluak baliozkotze eta salbuespenak arautzeko esparrua definitzen du, eta 9. artikuluak (5. eranskinean garatua) lanbide moduluen eta titulu honetako kualifikazioko gaitasun unitateen arteko korrespondentziak ezartzen ditu, haiek egiaztatu, baliozkotu edo salbuesteko.
6
Azkenik, foru dekretu honek arautzen duen azken elementua 10. eta 11. artikuluetan eta dagozkien 6. eta 7. eranskinetan deskribatzen da, heziketa ziklo hau ezartzeko baldintzez ari baitira horiek guztiak. Baldintza horiek irakasleen profilari eta behar diren irakasleku eta ekipamenduen ezaugarriei buruzkoak dira.
Horiek horrela, Hezkuntzako kontseilariak proposatuta, eta Nafarroako Gobernuak bi mila eta hamarreko abuztuaren hogeita hamarrean egindako bilkuran hartutako erabakiarekin bat,
DEKRETATU DUT:
Foru dekretu honen xedea da Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluaren egitura eta curriculum ofiziala ezartzea Nafarroako Foru Komunitatean. Titulu hori Fabrikazio Mekanikoaren lanbide arlokoa da.
Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari titulua ondoko elementuen bidez identifikatzen da:
a) Izena: Fabrikazio Mekanikoko Diseinua.
b) Maila: 3-Goi mailako Lanbide Heziketa.
c) Iraupena: 2.000 ordu.
d) Lanbide arloa: Fabrikazio Mekanikoa.
e) Europako erreferentea: HNSN - 5b (hezkuntzaren nazioarteko sailkapen normalizatua).
3. artikulua. Lanbide erreferentea eta lanbide jarduera.
Foru dekretu honen 1. eranskinean zehazten dira tituluaren lanbide profila, gaitasun orokorra, kualifikazioak eta gaitasun unitateak, gaitasun profesionalak, pertsonalak eta sozialak, bai eta produkzio-sistemaren erreferentzia, haren Nafarroako ingurunea eta haren prospektiba ere, maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 21. artikuluan ezarritakoari jarraituz.
1. Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko heziketa zikloaren helburu orokorrak eta hura osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2. eranskinean ageri dira.
2. Heziketa ziklo hau ematen duten lanbide heziketako ikastetxeek programazio didaktiko bat prestatuko dute zikloko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetako bakoitzerako. Programazio hori lan unitateen bitartez garatu eta zehaztuko da.
5. artikulua. Lanbide moduluak eta prestakuntza unitateak.
1. Heziketa ziklo hau osatzen duten lanbide moduluak foru dekretu honen 2.B) eranskinean garatu dira, urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren 10. artikuluan ezarritakoarekin bat.
2. Lanbide modulu horiek bi ikasturtetan antolatuko dira, foru dekretu honen 2.B) eranskinean ezarritako denbora banaketaren arabera. Maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 16.2 artikuluan dauden arauekin bat, denbora banaketa horrek erreferentziazko balioa izanen du heziketa ziklo hau ematen duten ikastetxe guztientzat eta Hezkuntza Departamentuaren baimena beharko da hartan edozein aldaketa egiteko.
3. Lanbide moduluak foru dekretu honen 3. eranskinean ezarritako prestakuntza unitateetan antolaturik ematen ahalko dira, bizitzan zeharreko prestakuntza sustatze aldera. Lanbide modulu bakoitza osatzen duten prestakuntza unitateen edukiek modulu horretako eduki guztiak bildu behar dituzte.
4. Prestakuntza unitateen ziurtapenak Nafarroako Foru Komunitatean soilik izanen du balioa. Modulu bereko prestakuntza unitate guztiak gaindituz gero, ikasleak lanbide moduluaren ziurtapenerako eskubidea izanen du. Ziurtapenak Estatu osoan izanen du balioa, heziketa zikloan sartzeko baldintza akademikoak betetzen diren bitartean.
6. artikulua. Batxilergotik zikloan sartzea.
1. Maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren 41. artikuluan eta maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 7. artikuluan ezarritakoarekin bat, batxiler-titulua dutenak sartzen ahalko dira Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako heziketa zikloan.
2. Zientziak eta Teknologia modalitateko batxilergoa ikasi duten ikasleek lehentasuna izanen dute heziketa ziklo honetan sartzeko, urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren 13. artikuluak ezarri bezala.
3. Halaber, maiatzaren 26ko 54/2008 Foru Dekretuaren 7. artikuluak xedatzen duenez, baldintza akademikoak betetzen ez dituztenak ere Lanbide Heziketan sartzen ahal dira, Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak araututako proba bat gainditzen badute. Goi mailako heziketa zikloetan bide horretatik sartzeko, hemeretzi urte eduki behar dira gutxienez, proba egiten den urtean beteak, edo hemezortzi, egin nahi diren ikasketekin zerikusia duen teknikari tituluren baten jabe dela egiaztatuz gero.
7. artikulua. Ziklotik beste ikasketa batzuetara pasatzea.
1. Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du goi mailako beste edozein heziketa ziklotarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
2. Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluak zuzeneko sarbidea ematen du unibertsitateko graduko tituluak eskuratzeko ikasketetarako, onarpenerako ezartzen diren baldintzekin betiere.
3. Urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren 14.3 artikuluaren arabera, baliozkotzeen araubidea errazteko asmoz, lanbide heziketako goi mailako teknikari tituluen eta unibertsitateko gradu ikasketen arteko kreditu-onarpenari buruzko arauaren esparruan, 120 ECTS kreditu esleitu zaizkie foru dekretu honetan ezarritako ikasketei, heziketa ziklo honetako lanbide moduluen artean banatuak.
8. artikulua. Baliozkotzeak eta salbuespenak.
1. Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrari buruzko urriaren 3ko 1/1990 Lege Organikoaren babesean Proiektu Mekanikoen Garapeneko goi mailako teknikari tituluan ezarritako lanbide moduluen eta maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoaren babesean Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluan ezarritakoen arteko baliozkotzeak foru dekretu honen 4. eranskinean ageri dira.
2. Lanbide moduluetako baliozkotze eta salbuespenetarako, urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren 15. artikuluan ezarritakoa hartuko da kontuan.
9. artikulua. Gaitasun unitateek lanbide moduluekin duten korrespondentzia.
1. Lanbide Kualifikazioei eta Lanbide Heziketari buruzko ekainaren 19ko 5/2002 Lege Organikoaren 8. artikuluan ezarritakoaren arabera egiaztaturiko gaitasun unitateen eta Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari titulurako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen arteko korrespondentziak, haiek baliozkotzeko edo salbuesteko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5.A) eranskinean ageri dira.
2. Halaber, titulu bereko ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluen eta gaitasun unitateen arteko korrespondentziak, haiek egiaztatzeko erabiliko direnak, foru dekretu honen 5.B) eranskinean zehazten dira.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak osatzen dituzten lanbide moduluetan irakaslanean aritzea Bigarren Hezkuntzako katedradunei, Bigarren Hezkuntzako irakasleei eta Lanbide Heziketako irakasle teknikoei dagokie, bidezkoa denaren arabera. Foru dekretu honen 6.A) eranskinean ezarritako espezialitateetakoak izan behar dute.
2. Irakasleei eskatzen zaizkien titulazioak, oro har, otsailaren 23ko 276/2007 Errege Dekretuaren 13. artikuluan ezarritakoak dira. Dekretu horren bidez, Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoan aipatzen diren irakasle kidegoetan sartzeko eta espezialitate berriak eskuratzeko erregelamendua onesten da eta lege organiko horren hamazazpigarren xedapen iragankorrean aipatzen den sarrera-araubide iragankorra arautzen da. Irakaskuntzaren ondorioetarako, aurrekoen baliokideak diren titulazioak, irakasleen espezialitate desberdinetarako, foru dekretu honen 6.B) eranskinean ageri dira.
3. Eskatzen diren titulazioak eta titulua osatzen duten lanbide moduluak emateko bete behar diren gainerako baldintzak, ikastetxe publikoetako edo Hezkuntzakoak ez diren administrazioen zentro publikoetako irakasleentzat, foru dekretu honen 6.C) eranskinean azaltzen dira.
11. artikulua. Irakaslekuak eta ekipamenduak.
1. Heziketa ziklo honetako ikasketak emateko behar diren irakaslekuak foru dekretu honen 7. eranskinean ezarritakoak dira.
2. Irakaslekuek azalera nahikoa izanen dute haietako bakoitzean ematen diren lanbide moduluei dagozkien irakaskuntza-jarduerak garatu ahal izateko. Gainera, baldintza hauek bete beharko dituzte:
a) Irakaslekuaren azalera zehazteko, kontuan hartuko da zenbat lagunentzako den. Azalera nahikoa izanen da irakaskuntza-ikaskuntza jarduerak behar adinako ergonomia eta mugikortasunarekin egin ahal izateko.
b) Irakaslekuetan altzari, ekipamendu eta lanerako tresna osagarrietarako nahikoa leku izanen da.
c) Irakaslekuetan erabiltzen diren makina eta ekipamenduetarako segurtasun tarte edo eremuak errespetatu beharko dira.
d) Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudia, lanpostuko segurtasunari eta osasunari buruzkoak eta gainerako arau aplikagarriak beteko dira.
3. Hainbat ikasle taldek erabiltzen ahalko ditu irakaslekuak, heziketa ziklo eta hezkuntza etapa berekoak izan edo ez.
4. Irakaslekuek ez dute nahitaez itxituraz bereizirik egon behar.
5. Irakasleku bakoitzean behar adina ekipamendu jarri behar da ikasleei ikaskuntzaren emaitzen lorpena eta irakaskuntzaren kalitatea bermatzeko. Gainera, ekipamenduek baldintza hauek beteko dituzte:
a) Ekipamendu, makina eta abarrekoek ongi ibiltzeko behar duten instalazioa edukiko dute. Segurtasunari eta arriskuen prebentzioari buruzko arauak eta gainerako arau aplikagarriak beteko dituzte.
b) Ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak ikasle kopuruaren araberakoak izanen dira, eta ikaskuntzaren emaitzak lortzea ahalbidetuko dute, irakasleku bakoitzean ematen diren lanbide moduluetako ebaluazio irizpideak eta edukiak kontuan izanik.
6. Hezkuntza Departamentua arduratuko da irakasleku eta ekipamenduen kopurua eta ezaugarriak egokiak izan daitezen modulu bakoitzeko ikaskuntza-emaitzen araberako irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuak garatzeko, eta ikasketen eboluzioak sortzen dituen eskarietara egoki daitezen, horrela ikasketen kalitatea bermatuko baita.
Lehen xedapen gehigarria. Tituluaren baliokidetasunak.
1. Urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren arabera, Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluak, zeinaren curriculuma foru dekretu honetan arautzen baita, eta jarraian aipatzen diren tituluek ondorio akademiko eta profesional berak sortuko dituzte:
a) Industria Diseinuko teknikari espezialista, Delineazio arloa.
b) Industria Delineazioko teknikari espezialista, Delineazio arloa.
2. Halaber, Proiektu Mekanikoen Garapeneko goi mailako teknikari tituluak (Nafarroako Foru Komunitatean Proiektu Mekanikoen Garapeneko goi mailako teknikari tituluari dagokion goi mailako heziketa zikloaren curriculuma ezartzen duen abenduaren 1eko 346/1998 Foru Dekretuaren bidez arautua) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluak bezalako ondorio akademiko eta profesionalak izanen ditu (horren curriculuma foru dekretu honetan arautzen da).
Bigarren xedapen gehigarria. Beste lanbide trebakuntza batzuk.
Lanerako prestakuntza eta orientazioko moduluak trebakuntza ematen du laneko arriskuen prebentziorako oinarrizko jardueretarako behar diren lanbide erantzukizunak hartzeko (horiek Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua onesten duen urtarrilaren 17ko 39/1997 Errege Dekretuan ezarrita daude), baldin eta moduluak gutxienez 45 irakastordu baditu, urriaren 30eko 1630/2009 Errege Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarriaren 3. atalean ezarritakoarekin bat.
Xedapen iragankor bakarra. Aurreko tituluko ikasleen eskubideak eta trantsizio prozesua.
Abenduaren 1eko 346/1998 Foru Dekretuan ezarritako Proiektu Mekanikoen Garapeneko goi mailako teknikariaren tituluari dagozkion ikasketak osorik egin ez dituztenek trantsizio epe bat izanen dute hura eskuratzeko. Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak titulu hori eskuratzeko prozedurak erraztuko ditu, horretarako ezarriko den arau-esparruan.
Xedapen indargabetzaile bakarra. Arauak indargabetzea.
1. Indarrik gabe utzi da abenduaren 1eko 346/1998 Foru Dekretua, Nafarroako Foru Komunitatean Proiektu Mekanikoen Garapeneko goi mailako teknikari tituluari dagokion goi mailako heziketa zikloaren curriculuma ezartzen duena, ezertan galarazi gabe foru dekretu honen xedapen iragankorrean ezarritakoa.
2. Indarrik gabe utzi dira foru dekretu honetan xedatutakoari aurka egiten dioten maila bereko edo apalagoko xedapen guztiak.
Azken xedapenetan lehena. Ezarpena.
Nafarroako Foru Komunitateko Hezkuntza Departamentuak 2010-2011 ikasturtean ezarriko du foru dekretu honetan arautzen den curriculuma.
Azken xedapenetan bigarrena. Indarra hartzea.
Foru dekretu honek Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu eta biharamunean hartuko du indarra.
Iruņean, 2010eko abuztuaren 30ean.-Nafarroako Gobernuko lehendakaria, Miguel Sanz Sesma.-Hezkuntzako kontseilaria, Alberto Catalán Higueras.
1. ERANSKINA. LANBIDE ERREFERENTEA
A) Lanbide profila.
a) Lanbide profila.
Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluaren lanbide profila zehazten duten alderdiak hauek dira: gaitasun orokorra, gaitasun profesionalak, pertsonalak eta sozialak, eta Lanbide Kualifikazioen Katalogo Nazionaleko kualifikazio eta, hala badagokio, gaitasun unitateetatik titulu honetan biltzen direnen zerrenda.
b) Gaitasun orokorra.
Titulu honen gaitasun orokorra hauxe da: fabrikazio mekanikoko produktuak, xaflaren lanketako tresnak, eta polimeroetarako moldeak eta modeloak diseinatzea, galdaketa, forjaketa, estanpazioa edo pulbimetalurgia, kalitatea bermatuta eta laneko arriskuen prebentzioaren eta ingurumena babesteko araudia beteta.
c) Kualifikazioak eta gaitasun unitateak.
Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikari tituluan biltzen diren kualifikazioak eta gaitasun unitateak honako hauek dira:
Lanbide kualifikazio osoak:
FME037-3: Fabrikazio mekanikoko produktuen diseinua, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0105-3: Fabrikazio mekanikoko produktuak diseinatzea.
-UC0106-3: Fabrikazio mekanikoko produktuak automatizatzea.
-UC0107-3: Fabrikazio mekanikoko produktuen dokumentazio teknikoa prestatzea.
FME038-3: Xaflaren lanketako tresnen diseinua, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0108-3: Xaflaren lanketarako tresnak diseinatzea.
-UC0109-3: Xaflaren lanketako tresnen prozesu eragileak automatizatzea.
-UC0110-3: Tresnaren dokumentazio teknikoa prestatzea.
FME039-3: Molde eta modeloen diseinua, ondoko gaitasun unitate hauek biltzen dituena:
-UC0111-3: Galdatzeko edo forjatzeko prozesurako moldeak eta modeloak diseinatzea.
-UC0112-3: Moldearen prozesu eragileak automatizatzea.
-UC0113-3: Moldearen edo modeloaren dokumentazio teknikoa prestatzea.
Osatu gabeko lanbide kualifikazioak:
QUI246-3: Polimero termoplastikoen eraldaketaren antolaketa eta kontrola, ondoko gaitasun unitate hau biltzen duena:
-UC0780-3: Polimeroak eraldatzeko moldeen eta tresnen diseinuan, egiaztapenean eta optimizazioan parte hartzea.
QUI244-3: Kautxuaren eraldaketaren antolaketa eta kontrola, ondoko gaitasun unitate hau biltzen duena:
-UC0780-3: Polimeroak eraldatzeko moldeen eta tresnen diseinuan, egiaztapenean eta optimizazioan parte hartzea.
QUI245-3: Polimero termoegonkorren eta haien osagaien eraldaketaren antolaketa eta kontrola, ondoko gaitasun unitate hau biltzen duena:
-UC0784-3: Termoegonkorrak eta matrize polimerikoko material konposatuak eraldatzeko erretxinazko moldeak eta modeloak diseinatzea eta egitea.
d) Gaitasun profesionalak, pertsonalak eta sozialak.
1) Fabrikazio mekanikoko produktuetarako eraikitze soluzioak asmatzea, horiek dimentsionatzeko beharrezko kalkuluak eginez, eta proba planak ezartzea.
2) Diseinatutako produktuak fabrikatzeko behar den dokumentazio teknikoa egitea, antolatzea eta eguneratzea.
3) Osagaiak eta materialak hautatzea, fabrikazio eskaeren, erabileraren eta egindako kalkulu teknikoen emaitzaren arabera, industria produktuen katalogoak edo bestelako informazio iturri eleaniztunak erabiliz.
4) Beharrezko saiakuntzen plana eta homologazio plana ezartzea, ezarritako baldintzak betetzen direla bermatzeko.
5) Azaldutako soluzioaren automatizazioa definitzea, horren eginkizunak eta parametroak zehaztuta.
6) Multzo eta fabrikazio planoak marraztea, marrazketa industrialaren arauen arabera, CAD ekipamenduak eta softwarea erabiliz.
7) Diseinua aldatzea, prototipoaren fabrikazioan antzematen diren arazoen arabera.
8) Moldeen diseinua optimizatzea, horien betetze eta hozte prozesuaren simulazioa eginez, moldekatutako produktuen kalitatea, prozesuaren denboraren optimizazioa eta erabilitako energia-baliabideak bermatzeko.
9) Proiektuaren planoen dokumentazio tekniko osagarria (erabilera eta mantentze jarraibideak, eskemak eta ordezko piezak, besteak beste) egitea, antolatzea eta eguneratzea, baliabide ofimatikoak erabiliz.
10) Bere jardueraren gorabeherak konpontzea, horien kausak identifikatuz eta erabaki arduratsuak hartuz.
11) Lanpostu desberdinetara eta lan egoera berrietara moldatzea, produkzio prozesuetako teknologiaren eta antolamenduaren aldaketen ondorioz.
12) Berrikuntza, hobekuntza eta lantaldeko kideak aldaketetara egokitzea sustatzea, lehiakortasuna areagotzeko.
13) Bere eskubideak baliatzea eta lan harremanek dakartzaten eginbeharrak betetzea, legedi indardunean ezarritakoarekin bat.
14) Enpresa txiki bat sortu eta kudeatzea; produktuen bideragarritasunari, produkzioaren plangintzari eta merkaturatzeari buruzko azterlana egitea.
15) Bere lanbide karrera kudeatzea, enplegurako, autoenplegurako eta ikasteko aukerak aztertuz.
16) Bizitza ekonomiko, sozial eta kulturalean modu aktiboan parte hartzea, jarrera kritiko eta arduratsuarekin.
B) Produkzio sistema.
a) Lanbide eta lan ingurunea.
Profesional honek metalak, polimeroak, elastomeroak eta material konposatuak eraldatzen dituzten industrietan egiten du lan, hain zuzen ere makina eta ekipamendu mekanikoak, material eta ekipamendu elektriko, elektroniko eta optikoak eta industria sektoreko garraio materialak fabrikatzen dituzten azpisektoreetan.
Hauek dira jarduera eta lanpostu aipagarrienak:
-Delineatzaile proiektugilea.
-CADeko teknikaria.
-Produktuen garapeneko teknikaria.
-Matrizeen garapeneko teknikaria.
-Tresnen garapeneko teknikaria.
-Moldeen garapeneko teknikaria.
-Produktuen eta moldeen garapeneko teknikaria.
b) Nafarroako lurralde ingurunea.
Nafarroan, Espainiako beste lurralde batzuetan bezala, fabrikazio mekanikoaren sektoreak funtsezko eginkizuna betetzen du ekonomiako produkzio sektore garrantzitsu batzuetan, besteak beste automozioan, aeronautikan, industria aeroespazialean, energia ekoizpenean, trenbideetan, ekipamendu ondasunen industrian edo molde eta matrizeen industrian. Mendekotasun lotura estua du prozesuetan erabiltzen diren makina-erreminten eskaintzarekin eta bilakaera teknologikoarekin; horiek eskuragarri daude, orokorki, gero eta globalagoa den merkatuan.
Horrela, Nafarroako industria ehunean badaude hainbat enpresa, industria diseinuan gaituak diren profesionalak behar dituztenak eta domotikako ingeniaritza espezializatuan, espazio egituren horniketan eta muntaketetan, serieko fabrikaziorako osagaien eta tresnen diseinuan eta prototipoen sorreran, besteak beste, jarduten dutenak. Halaber, profesional horiek produktuen diseinu integralean eta ingeniaritzan, eta moldeen, trokelen eta tresnen diseinuan eta fabrikazioan jarduten duten kabineteetan garatzen dute beren jarduera, ingeniaritzako, industria kontroleko eta produkzioaren kudeaketako soluzio orokorrak diseinatzeko, simulatzeko eta fabrikatzeko azken 3D teknologiak aplikatuta.
c) Prospektiba.
Antolamenduaren egiturak erabaki deszentralizatuetan, talde-lanean eta lehenago beste departamentu batzuei esleitutako eginkizunak (kalitatea, logistika, mantentzea, produkzioa, etab.) hartzeko aukeran oinarrituta eratu ohi dira.
Profil horren alderdi garrantzitsua izanen da hornitzaileekiko eta bezeroekiko partaidetzazko harremana, alderdi teknikoak eta ekonomikoak aztertzeko.
Bilakaera teknologikoak diseinuaren eta produkzioaren arteko partaidetzazko integrazio softwarearen bidez diseinu-metodo berriak erabiltzeko eta garatzeko joera du, IKTak oro har aplikatuz.
Software sektorizatuaren garapenak diseinu-metodologia modular eta moldagarriak lortzea ahalbidetuko du; metodologia horiek diseinu aldiak bizkortuko dituzte, sektore bakoitzaren beharrizan zehatzetara egokituta.
Prototipo lasterraren tekniken industria mailako ezarpenak aurrera egiten jarraituko du. Epe laburrera prototipo lasterraren erabilera orokorra izanen da, eta teknologia horien bidez prototipoak fabrikatzea produktuen kontzeptualizazio, diseinu eta balidazio denborak murrizten joanen da.
Diseinuan material iraunkorrak eta fabrikazio teknologia garbiak erabiltzeko joera gero eta handiagoa da.
Fabrikazio mekanikoaren berariazko sektoreetara egokitutako makina-erremintak zein fabrikazio prozesua kontrolatzeko sistemen integrazioari eta ergonomiari lotutako ziklo aldiak murriztea dakartenak diseinatzeko joera dago.
2. ERANSKINA. CURRICULUMA
A) Heziketa zikloaren helburu orokorrak.
a) Dimentsionatzeko kalkuluak egitea eta proba planak zehaztea, fabrikazio mekanikoko produktuak diseinatzeko.
b) Planoak prestatzeko marrazketa teknikak aplikatzea eta produktuak diseinatzeko zehaztapen teknikoak definitzea.
c) Osagai normalizatuak eta material komertzialak identifikatzea, horien ezaugarriak erabilerari loturik, produktuaren diseinuan hautatzeko.
d) Probak eta egiaztapenak planifikatzea, horiek nola burutu diren definituz, diseinaturiko produktua homologatzeko.
e) Fabrikazio mekanikoko sistemen funtzionamendu ezaugarriak zehaztea, haien jarduera zikloa ezarrita, haien osagaiak hautatuta, eta azaldutako soluzioa automatizatzeko indar eta aginte eskemak prestatuta.
f) CADarekin lan egiteko teknikak aplikatzea, marrazketa industrialaren arauen arabera, multzo eta fabrikazio planoak prestatzeko.
g) Fabrikazio mugak identifikatzea, prototipoen fabrikazioan makinen gaitasunak eta prozesuak aztertuta, produktuaren diseinuan aldaketak egiteko.
h) Moldeak definitzea, horien diseinua doitzeko betetze eta hozte prozesua simulatuz.
i) Erreminta informatikoak erabiltzea, produktu mekanikoen fabrikazioari buruzko dokumentazio teknikoa eta horiek erabiltzeko dokumentazio osagarria prestatu, antolatu eta mantentzeko.
j) Lehiakortasuna areagotzearren, balorazio adierazleak prozesuak hobetu eta berritzeko lantaldeak dituen aldaketetara egokitzearekin erlazionatzea.
k) Talde-lanaren jardunen konbinazioak zehaztea, jarduerako gorabeherei erantzutearren eta produkzio helburuak betetzearren.
l) Gaitasun berriak identifikatzea aldaketa teknologikoak eta antolamendukoak aztertuta, eta gaitasun horiek lortzeko eta hainbat lanpostutara egokitzeko beharrezko jardunak definitzea.
m) Gizarteko eragile aktiboa den aldetik dituen eskubideak eta betebeharrak ezagutzea, eta herritar demokratiko gisa parte hartzeko baldintza sozialak eta lan arlokoak arautzen dituen lege-esparrua aztertzea.
n) Negozio aukerei antzematea, merkatuko eskariak identifikatuz eta aztertuz, enpresa txiki bat sortu eta kudeatzeko.
ņ) Ikasteko eta lan egiteko aukerak identifikatu eta baloratzea eta lan merkatuko eskaintzak eta eskariak aztertzea nork bere lanbide karrera kudeatzeko.
B) Lanbide moduluak.
a) Izena, iraupena eta sekuentziazioa .
Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren tituluaren egitura eta curriculuma ezarri ziren Nafarroako Foru Komunitatean. Horrenbestez, honela geratuko dira haren sekuentzia eta ordutegia:
| KODEA | IZENA | ORDUAK, GUZTIRA | KLASEAK ASTEAN | KURTSOA |
| 0245 | Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa | 230 | 7 | 1. |
| 0431 | Fabrikazioaren automatizazioa | 190 | 6 | 1. |
| 0432 | Fabrikazio mekanikoko teknikak | 230 | 7 | 1. |
| NA01(1) | Ingelesa I | 60 | 2 | 1. |
| 0427(2) | 0427a: Produktu mekanikoen diseinua | 250 | 8 | 1. |
| 0427b: Produktu mekanikoen diseinua | 90 | 4 | 2. | |
| 0428 | Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua | 180 | 8 | 2. |
| 0429 | Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua | 90 | 4 | 2. |
| 0430 | Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua | 110 | 5 | 2. |
| NA06(1) | Mekanizazioko prozesu aurreratuak | 70 | 3 | 2. |
| 0434 | Lanerako prestakuntza eta orientabideak | 70 | 3 | 2. |
| 0435 | Enpresa eta ekimen sortzailea | 70 | 3 | 2. |
| 0433 | Produktu mekanikoak diseinatzeko proiektua | 30 | Enpresaren ordutegian | 2. |
| 0436 | Lantokiko prestakuntza | 330 | Enpresaren ordutegian | 2. |
| (1) Nahitaezko modulua Nafarroako Foru Komunitatean. | ||||
| (2) Pedagogia eta antolaketa arrazoiengatik, bi prestakuntza multzotan zatituta dago, kurtso banatan. |
(*) Nahitaezko modulua Nafarroako Foru Komunitatean.
(**) 0427 modulua: pedagogia eta antolamendu arrazoiengatik, produktu mekanikoen diseinua bi prestakuntza multzotan zatituta dago, ikasturte banatan.
b) Lanbide moduluen garapena.
Lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa
Kodea: 0245.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 9.
Iraupena: 230 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Fabrikazio mekanikoko produktuak marrazten ditu, irudikapen grafikoari buruzko arauak aplikatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Produktua marrazteko irudikapen grafikoko sistema egokiena aukeratu da, erakutsi nahi den informazioaren arabera.
b) Behar diren irudikatze tresnak eta euskarriak prestatu dira.
c) Esku hutsez krokis bat egin da, irudikapen grafikoari buruzko arauen arabera.
d) Irudikatu beharreko objektuen tamaina kontuan izanda hautatu da eskala.
e) Produktua bistaratzeko beharrezkoak diren gutxieneko bistak egin dira.
f) Xehetasunak irudikatzean, haien eskala eta piezan duten posizioa identifikatu dira.
g) Produktuaren ezkutuko zati guztiak irudikatzeko beharrezko ebakidurak eta sekzioak egin dira.
h) Multzoko zatiketak irudikatu dira.
i) Irudikapen grafikoko arauak kontuan hartu dira, lerro mota eta haren lodiera irudikatzen denaren arabera zehazteko.
j) Planoak tolesteko, berariazko arauak bete dira.
2. Fabrikazio mekanikoko produktuen ezaugarriak ezartzen ditu. Horretarako, zehaztapen teknikoak arauen arabera interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Akotazio mota hautatzeko, produktuaren funtzioa edo horren fabrikazio prozesua kontuan hartu da.
b) Kotak irudikatzeko, irudikapen grafikoari buruzko arauak kontuan hartu dira.
c) Neurrien perdoiak irudikatzeko, berariazko arauak kontuan hartu dira.
d) Perdoi geometrikoak zehazteko, ikur normalizatuak irudikatu dira.
e) Planoan materialak irudikatzeko, aplikatu beharreko araudia bete da.
f) Planoan tratamenduak eta horien aplikazio eremuak irudikatzeko, aplikatu beharreko araudia bete da.
g) Elementu normalizatuak irudikatzeko (torlojuak, larakoak, soldadurak, etab.), aplikatu beharreko araudia bete da.
3. Automatizazio sistema pneumatikoak, hidraulikoak eta elektrikoak irudikatzen ditu, irudikapenari buruzko arauak aplikatuta eta ekipamenduei eta elementuei buruzko oinarrizko informazioa zehaztuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Automatizazio eskema bat irudikatzeko erak identifikatu dira.
b) Ikur pneumatikoak eta hidraulikoak irudikapen grafikoko arauen arabera marraztu dira.
c) Ikur elektrikoak eta elektronikoak irudikapen grafikoko arauen arabera marraztu dira.
d) Sistemen osagaien zerrendak egin dira.
e) Instalazioaren osagaiak zehazteko, erreferentzia komertzialak erabili dira.
f) Instalazioaren funtzionamendu balioak eta horien perdoiak irudikatu dira.
g) Instalazioen konexioak eta konexio etiketak irudikatu dira.
4. Produktu mekanikoak fabrikatzeko dokumentazio grafikoa prestatzen du, ordenagailuz lagundutako marrazketa aplikazioak erabilita.
Ebaluazio irizpideak:
a) CADaren aukerak eta lehentasunak aukeratu dira, egin beharreko irudikapenaren ezaugarriak kontuan hartuz.
b) Irudikapen grafikoaren zatiak errazago identifikatzeko, marrazki geruzak sortu dira.
c) Objektuak bi eta hiru dimentsiotan irudikatu dira, irudikapen grafikoari buruzko arauei jarraituz.
d) Berariazko liburutegietan jasotako elementuak erabili dira.
e) Piezaren edo multzoaren kotak eta neurrien perdoiak, geometrikoak eta gainazalarenak irudikatzeko, aplikatu beharreko araudia bete da.
f) Piezen muntaketa eta higidura simulatzeko, murrizketak esleitu zaizkie.
g) Multzo bateko piezen elkarreragina simulatu da, haien muntaketa eta funtzionaltasuna egiaztatzeko.
h) Fitxategiak inportatu eta esportatu dira, talde-lana ahalbidetzeko eta beste aplikazio batzuetarako datuak laga ahal izateko.
i) Planoak inprimatu eta tolesteko, irudikapen grafikoari buruzko arauak bete dira.
Edukiak.
Fabrikazio mekanikoko produktuak irudikatzea:
-Marrazteko tresnak.
-Krokisak esku hutsez egiteko teknikak.
-Irudikapen sistemak (perspektibak eta diedrikoa, besteak beste).
-Lerro normalizatuak.
-Eskalak.
-Marrazketa industrialaren arauak.
-Plano orokorrak eta atalkakoak.
-Irudikapen grafikoko sistemak.
-Bistak.
-Ebakidurak eta sekzioak, eta etendurak.
-Ordenak eta garbitasunak krokisa egitean duten eragina baloratzea.
-Egitura elementuak irudikatzea. Galdaragintza teknikoa eta garapenak marraztea.
-Planoak tolestea.
-Lana metodoz egitea.
-Talde-lana baloratzea.
Fabrikazio mekanikoko produktuen ezaugarriak zehaztea:
-Fabrikazio mekanikoko prozesuetarako ikurrak: akaberak, perdoiak eta soldadura.
-Tratamenduen ikurrak.
-Akotazioa.
-Neurrien perdoiak, perdoi geometrikoak eta gainazalarenak irudikatzea.
-Materialak irudikatzea.
-Tratamendu termiko, termokimiko eta elektrokimikoak irudikatzea.
-Forma eta elementu normalizatuak (txabetak, hariak, gidak, soldadurak eta beste batzuk) irudikatzea.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Materialen zerrendak.
Automatizazio eskemen oinarrizko irudikapena:
-Eskema pneumatiko eta hidraulikoetan osagaiak identifikatzea.
-Eskema elektriko eta programagarrietan osagaiak identifikatzea.
-Elementu pneumatiko, hidrauliko eta elektrikoen ikurrak.
-Elementu elektriko, elektroniko eta programagarrien ikurrak.
-Osagaien arteko konexioen ikurrak.
-Pneumatika, oleohidraulika eta elektrizitateko oinarrizko eskemak.
-Konexio etiketak.
-Ordenagailuz lagundutako automatizazioko (CAE) eskemak egitea.
-Lana metodoz egitea.
Produktu mekaniko, parametriko eta ez-parametrikoen ordenagailuz lagundutako marrazketa (CAD):
-CAD programak.
-Softwarea konfiguratzea.
-Geruzak kudeatzea.
-Marrazketa aginduak.
-Aldaketa aginduak.
-Akotazio aginduak.
-Gainazalen aukerak eta aginduak.
-Solidoen aukerak eta aginduak.
-Produktuen liburutegiak.
-Materialak eta propietateak esleitzea.
-Murrizketak esleitzea.
-Marrazketa fitxategiak kudeatzea.
-Inprimatzea.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honek fabrikazio mekanikoko diseinua egiteko beharrezko prestakuntzaren zati handia du; beraz, titulurako funtsezkoa da, izan ere, modulu honen bidez, ikasleek gainerako moduluetan aplikatzen diren trebetasunak garatzen dituzte.
Diseinuan faktore hauek kontuan hartu behar dira:
-Fabrikazio mekanikoko objektuen krokisak egitea.
-Planoak interpretatzea, aldaketak egiteko.
-Ordenagailuz lagundutako marrazketarako teknikak aplikatzea (CAD, 2D eta 3D), fabrikazio mekanikoko piezak eta multzoak planoetan grafikoki egiteko.
-Irudikapen grafikoa, kotei, elementu normalizatuei, gainazaleko akaberei, automatizazio eskemen irudikapenari eta abarri buruzko araudiaren arabera.
Eginkizun horri loturiko lanbide jarduerak fabrikazio mekanikoko piezen eta multzoen irudikapenean, funtsean, aplikatzen dira. Horren ondorioz, moduluko prestakuntzak ikasleek fabrikazio mekanikoko diseinuko produktuen dokumentazioa diseinatu, kalkulatu, dimentsionatu eta ekoizteko behar duten gaitasuna eskuratzen laguntzen du.
Moduluaren edukiak multzotan antolatzen ahalko dira eta horiek lan unitateetan zatituko dira. Lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetuko du. Aurretik dagokion atalean azaldutako edukiak hurrengo multzoen arabera egituratu ahal izateko behar bezala sekuentziatzea iradokitzen da:
-Marrazteko tresnak.
-Oinarrizko geometria.
-Bista perspektiboak, ebakidurak, sekzioak eta akotazioa.
-Geometria deskriptiboa.
-CAD programak.
-CAD programak aplikatzea.
-Elementu normalizatuak. Eraikuntza metalikoen multzoak egitea.
-Galdaragintzako elementuak, tutueria eta egitura elementuak marraztea.
-Industria nabeak.
Moduluaren helburuak lortzeko aukera ematen duten irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuko jarduketa lerroak honakoak izanen dira bereziki: informazio teknikoaren interpretazioa eta fabrikazio mekanikoko produktuen irudikapen grafikoa, marrazteko tresnak eta ordenagailuz lagundutako diseinu programak (CAD) erabiliz, eraikuntza metalikoetan ohikoenak diren irudikapen grafikoko arauak aplikatuta. Jarduketa lerro horiei dagokienez, hurrengo alderdiak aintzat hartzea komeniko litzateke:
-Pieza eta elementu mekanikoen krokisak egiteak duen garrantzia baloratu behar da, eta krokis argiak eta irakurterrazak egin behar dira, baita ohiko tresnez baliatuta marrazki teknikoak egin ere modulua hasi bezain laster. Ikasleek marrazteko tresnak erabiltzen jakin eta piezen bistak, ebakidurak eta sekzioak eta perspektiben oinarrizko marrazketa egin behar dituzte, baita arituko diren industrietan erabili ohi diren elementu mekanikoak, piezak eta multzoak behar bezala kotatu ere.
-Formen benetako neurriak eta distantziak zehaztu beharra azpimarratzea komeni da; beraz, geometria deskriptiboaren oinarrizko elementuak ere ezagutu beharko ditu.
-Garrantzitsua da dagoeneko egindako planoak interpretatzeko ahalegina egitea eta erabakitako aldaketak egitea plano horietan.
-Galdaragintzako oinarrizko garapenak trebetasunez marrazteari garrantzia ematea komeni da, dagozkion neurriak zehaztu beharra kontuan hartuta.
-Funtsezkoa da 2D eta 3Dko CAD programa komertzial bat edo gehiago erabiltzea, lehenik eta behin, oinarrizko mailan erabiltzeko eta ondoren, fabrikazio mekanikoko diseinuko multzoen eta atalkatzeen irudikapenari aplikatzeko.
-Benetako planoen hornidura edukitzea komeni da moduluaren bigarren zatitik aurrera ikasleek egin beharko lituzketen jarduerak egiteko adibide gisa erabiltzeko. Horrela sorturiko planoek fabrikaziorako beharrezko elementu guztiak izanen dituzte, baita kalitatea egiaztatzeko eta produzitzeko kodetzea ere.
Lanbide modulua: Fabrikazioaren automatizazioa
Kodea: 0431.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 12.
Iraupena: 190 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Erabilitako makina eta ekipamendu automatikoen funtzionamendu zikloa ezartzen du, zehaztapen teknikoak eta lan prozesua interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Produkzio makina bat automatizatzeko erabiltzen diren ohiko sistemak deskribatu dira.
b) Automatizatu beharreko prozesuaren fluxu diagrama prestatu da.
c) Lan sekuentziak ezarri dira, kalitateari eta produktibitateari dagokienez eskatzen diren prestazioei erantzunda.
d) Produkzioko sekuentzien irudikapenean erabiltzen diren ikurrak eta izenak erabili dira.
e) Funtzionamendu zikloa zehaztu da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
f) Jarduerak arduraz garatu dira eta lanbidearekiko konpromisoa erakutsi da.
g) Proposatutako jardueretan modu autonomoan jardun da.
2. Prozesuaren automatizazioan erabili behar diren potentzia elementuak hautatzen ditu, sistemaren eskakizunak aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eragingailu motak aplikazioen ezaugarriekin eta haien prestazioekin erlazionatu dira.
b) Prozesuaren barruan duen eginkizuna kontuan izanda hautatu da eragingailuaren teknologia.
c) Prozesuaren aldagai teknikoak kontuan izanda dimentsionatu dira eragingailuak.
d) Kalkulua egin da, ezarririko segurtasun marjinak errespetatuta.
e) Elementuen kokapena diseinatu da, agertutako beharrizanei erantzunda.
f) Eragingailuen finkapen sistemak definitu dira, horiek dituzten higiduren eta esfortzuen arabera.
g) Elementuak hautatu dira, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
h) Elementuak sisteman ezarri dira, ondorengo mantentze-lanak bermatuta.
i) Aldez aurretiko jarrera erakutsi da, elementu materialen balio tekniko berriak hausnartzeko.
3. Prozesuaren automatizazioan erabili behar diren informazio kaptadoreen kokapena eta motak zehazten ditu, kaptadorearen ezaugarriak eta egin beharreko eginkizuna aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kaptadore motak horiek antzematen ahal dituzten parametroekin erlazionatu dira.
b) Fabrikazioa automatizatzeko erabili ohi diren kaptadoreen prestazioak deskribatu dira.
c) Kaptadoreen kokapena zehaztu da, eskatutako eginkizuna bete dadin.
d) Tresnak eta finkatzeko beharrezko euskarriak zehaztu dira.
e) Kaptadoreak sisteman ezarri dira, ondorengo mantentze-lanak bermatuta.
f) Jarduera egitean azaldu diren arazoak konpondu egin dira.
g) Segurtasuna eta kalitatea zaintzeko arauak eta prozedurak errespetatu dira.
4. Instalazio automatizatuen aginte eskemak diseinatzen ditu, automatizatu beharreko prozesuarekin bat datorren teknologia hautatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sistema automatikoen agintean eta erregulazioan erabiltzen diren teknologiak deskribatu dira.
b) Aginte teknologia bakoitzaren erabilerak dakartzan alde onak eta txarrak baloratu dira.
c) Funtzionamendu zikloaren baldintzak definitu dira.
d) Hartutako soluzioa prozesuaren eskakizunen arabera arrazoitu da.
e) Aginte zirkuituaren osagaiek egiten dituzten eginkizunak deskribatu dira.
f) Eskema diseinatu da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
g) Aginte eta erregulazio elementuak sisteman ezarri dira, ondorengo mantentze-lanak bermatuta.
h) Jarrera arduratsua eta prozesua hobetzeko gogoa agertu da.
i) Egin beharreko lanak metodoz planifikatu dira, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.
5. Sistema automatizatuen indar eta aginte eskemak irudikatzen ditu, ezarririko araudia interpretatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Eskemen irudikapenean normalizatutako ikurrak erabili dira.
b) Eskemak modu argian eta irakurterrazean aurkeztu dira.
c) Diseinaturiko sistemaren funtzionamendua simulatu da, software egokiaren bidez.
d) Irudikatutako eskemak aurreikusiriko funtzionamendu zikloa betetzen duela egiaztatu da.
e) Simulazioan antzemandako akatsak zuzendu dira.
f) Osagaien eta haien ezaugarri teknikoen zerrenda egin da.
g) Lanak ordenarekin eta garbitasunarekin egin dira.
h) Segurtasuna eta kalitatea zaintzeko arauak eta prozedurak errespetatu dira.
i) Jarduera egitean azaldu diren arazoak modu egokian konpondu dira.
Edukiak.
Sistema automatizatuak definitzea:
-Pneumatika, hidraulika eta elektrizitateko oinarri fisikoak.
-Ondokoen ezaugarriak eta aplikazioak:
Automatizazio pneumatikoa eta huts teknikak, elementuak, elektropneumatika.
Automatizazio hidraulikoa eta elektrohidraulikoa.
Automatizazioa robot eta automata programagarriekin.
-Zelulak, lineak eta fabrikazio sistema malguak.
-Erabilera, garraio eta muntaketa automatikoko prozesuak.
-Tresnen eta erreminten sistema modular automatikoak.
-Eremu sareak, sistemen komunikazioa, CIM fabrikazioa.
-Ikuspen artifiziala, SCADA sistema, aplikazioak.
Eragingailuak hautatzea:
-Moten eta ezaugarrien deskripzioa.
-Motorrak, motak, babes elementuak.
-Huts-ponpak, bentosak, osagarriak.
-Aplikazio ohikoenak.
-Kalkulua eta neurriak.
-Mantentzea eta zaintzea.
-Euskarriak eta finkagailuak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
Kaptadoreak hautatzea:
-Moten eta ezaugarrien deskripzioa.
-Aplikazio ohikoenak.
-Neurriak eta muntaketa.
-Mantentzea eta zaintzea.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
Eskemak diseinatzea:
-Zirkuitu sekuentzialen eta konbinazionalen kontzeptuak.
-Zirkuitu sekuentzialak diseinatzeko erreminta grafikoak.
-Zirkuitu konbinazionalak diseinatzeko erreminta grafikoak.
-Eginkizunen sinplifikazioa.
-Boole-ren aljebra.
-Laneko arriskuen prebentziorako automatismoei aplikatzen ahal zaizkien diseinu arauak.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea.
Eskemak irudikatzea:
-Sinbologia pneumatikoa eta hidraulikoa.
-Sinbologia elektrikoa eta elektronikoa.
-Prozesuak irudikatzeko teknika.
-Eskemak irudikatzeko eta simulatzeko softwarea erabiltzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea fabrikazioko sistema automatikoen diseinuan parte hartzeko, produkzio makinen parametroak, kontrol elementuak eta erabilera eta garraio sistemak kontuan hartuta. Era berean, sistema automatikoen diseinuan, xaflaren moldeen eta tresnen fabrikazio prozesuetan eta plastikozko piezen produkzioan parte hartzeko trebatzen du.
Trebetasun horiek ondoko alderdi funtsezkoak biltzen dituzte:
-Fabrikazioko sistema automatikoetan esku hartzen duten parametroak zehaztea.
-Produkzio makinak kontrolatzea.
-Kontrol elementuak eta erabilera eta garraio sistema egokienak ezartzea.
-Fabrikazio malguko sistemetan jardutea.
-Fabrikazioko prozesu automatizatuak erabiltzea, oro har, eta galdaketa moldeen eta xaflaren tresnen prozesuetan eta plastikozko piezen produkzioan egitea, bereziki.
Modulua bukatzean, ikasleak gai izan beharko dira zirkuituak diseinatzeko, sistema automatizatuetan esku hartzen duten elementuak muntatzeko, prozesu automatikoa abiarazteko eta sistemaren erantzuna erregulatu eta kontrolatzeko, segurtasun tarteak errespetatuta eta norbera babesteko ekipamenduak erabilita.
Honako hau modulu teoriko-praktikoa da eta, horregatik, komeniko litzateke lantegi-ikasgelan honako hauek egotea: elementu pneumatikoak, oleohidraulikoak, elektrikoak eta elektropneumatikoak muntatzeko panel didaktikoak; zirkuituak eta robotika simulatzeko softwarea duten ekipamendu informatikoak; huts-ekipamenduak; pneumatika, elektropneumatika, hidraulika eta elektrohidraulikako elementuak; motor elektrikoak; kodegailuak; posizio detektagailuak; sentsoreak eta abar. Horietaz gain, automatek kontrolatzen dituzten sistema automatikoak programatu eta muntatzeko PLCak, programaren funtzionamendua eta robotaren mugimenduak programatu eta egiaztatzeko robotak, eta sistema guztiak komunikatzen dituen eremu sarea egiteko materiala izan beharko ditu.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere jarraian azaldutako aurkezpen ordena bera da:
-Pneumatika, elektropneumatika eta hutsa.
-Hidraulika eta elektrohidraulika.
-Motorrak, babes elementuak, konexioak, sentsoreak, aplikazioa eta ezaugarriak.
-Automata programagarriak.
-Robotika, erabilera eta garraioa.
-Fabrikazio malguko zelulak, industria komunikazioa. Eremu sareak, sistemen komunikazioa, CIM fabrikazioa.
Gomendagarria da pneumatikarekin hastea, oinarrizko zirkuituak landuz, eta jarraian, sistema sekuentzial pneumatikoak prestatzea eta hutsaren atalari ekitea, hori pneumatikaren jakintzen aplikazioaren aldagaia baita. Azkenik, bloke horretan elektropneumatika landuko da, eta bertan logika kableatuari ekinen zaio, banatzaile pneumatikoen ordez elektrobalbulak jartzearekin batera.
Hidraulikako edukien blokearekin jarraitzea iradokitzen da; izan ere, elementuak aldatu arren, nolabaiteko antzekotasuna dago zirkuituen irudikapenean, kableen eskema elektrohidraulikoak elektropneumatikoak bezalakoak baitira. Beraz, aurretik posizio kaptadore mekaniko eta elektrikoekin lan egin denez, une egokia da sentsoreez hitz egiteko, posizio kaptadoreak diren aldetik, aurrerago gaian sakonduko den arren. Aldi berean, aurreko blokeetan sistema sekuentzialei ekin zaienez, erraza izanen da automata batekin kontaktu metodoaren bidez programatzea eta horiekin automatizazioa lantzea. Amaitzeko, honako hauek irakatsiko lirateke: robot eta manipulagailuen bidezko programazioa, fabrikazio malguko zeluletan sartzea, industria komunikazioa, SCADAS sistemak eta ikuspen artifiziala.
Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumenaren babesari ekinen zaie zeharka edukien bloke guztietan, eta bereziki kontuan hartu beharko dira manipulagailuen eta bestelako higidura elementuen erabileran zein fluidoak eta lubrifikatzaileak erabiltzen dituzten sistemetan.
Edukiak lan unitateetan antolatuko dira eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Modulu honetan lortu nahi diren helburuak ongi betetzeko, ondoko jarduera hauek egitea iradokitzen da, besteak beste:
-Instalazio automatizatuak analizatzea, haien funtzionamendua, osagaiak, egitura eta tipologia deskribatuz.
-Zirkuituak diseinatzea, diseinu eta fabrikazio mekanikoko prozesu batean askotariko sekuentziak egiteko.
-Robotak, manipulagailuak eta PLCak programatzea eta sistema pneumohidraulikoak integratzea.
-Eskatutako prozesu automatikoa abiaraztea, esku hartzen duten elementuak muntatzea eta sistemaren erantzuna erregulatu eta kontrolatzea, segurtasun tarteak errespetatuta eta norbera babesteko ekipamenduak erabilita.
-Automatizazio prozesua gainbegiratu eta kontrolatzea, jarraipen txostenak lortzea, dagozkion diagnostikoak egitea eta sistemaren errendimendua hobetzeko bidezko erabakiak hartzea.
-Enpresen katalogoen eta Interneten bitartez informazioa biltzea.
-Eskemak grafikoki irudikatzea, behar bezalako sinbologia erabiliz eta irudikapen grafikoaren arauak betez.
-Eskemak eta panelak muntatzea, laneko arriskuen prebentzioaren eta ingurumena babesteko arauen arabera.
Fabrikazioaren automatizazioa izeneko moduluaren edukiak Fabrikazio mekanikoko diseinua izeneko zikloko gainerako moduluetarako elementu integratzaile dira, bere garapenean modulu guztien ezagutzak erlazionatzen dituelako eta hori egiteko erabilitako makinen, elementuen eta prozesuen funtzionamendua ulertzea errazten duelako. Horrela, automatizazio sistemen gaur egungo teknologiaren ikuskera orokorra ematen du, moldeen diseinu eta fabrikazio prozesuak, plastikoen injekzioa, erabilera eta garraioa nabarmenduta.
Modulu honi arrakastaz heldu ahal izateko, nahitaezkoa izanen da Irudikapen grafikoa izeneko moduluan garatutako gaitasunak bereganatu izana; izan ere, planoak interpretatu eta egiteari esker errazagoa izanen da sistema diseinatzea eta sistema automatikoen osagaiak kokatzea. Komenigarria litzateke modulu honetan sistema pneumatiko, hidrauliko, elektriko eta konbinatuen berezko eskemak irudikatu eta interpretatzeko jarduerak azpimarratzea.
Lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko teknikak
Kodea: 0432.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 11.
Iraupena: 230 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Txirbil-harroketaren prozesuetan erabiltzen diren eragiketa teknikak aplikatzen ditu eta prozesu horien ezaugarriak eta mugak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Txirbil-harroketa bidezko fabrikazio prozedurak deskribatu dira.
b) Forma geometrikoak, neurriak eta gainazaleko kalitateak horiek ekoizten dituzten makinekin eta horiek dituzten mugekin erlazionatu dira.
c) Egiaztagailuak eta neurgailuak aukeratu dira, egiaztatu beharreko neurriaren edo alderdiaren arabera.
d) Txirbil-harroketa bidezko mekanizazioak egin dira produktua lortzeko, ezarririko prozedurari jarraituta eta segurtasun baldintzak beteta.
e) Lortutako produktuaren kalitatea egiaztatu da, eskaturiko neurriak eta ezaugarriak behar bezalako tresnen bidez egiaztatuta.
f) Produkzio kostuak ebaluatu dira, fabrikazio prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
g) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
h) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
2. Mekanizazio berezien prozesuetan erabiltzen diren eragiketa teknikak aplikatzen ditu eta prozesu horien ezaugarriak eta mugak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mekanizazio berezien bidezko fabrikazio prozedurak (urradura, elektrohigadura eta abar) deskribatu dira.
b) Forma geometrikoak, neurriak eta gainazaleko kalitateak horiek ekoizten dituzten makinekin eta horiek dituzten mugekin erlazionatu dira.
c) Mekanizazio bereziak egin dira produktua lortzeko, ezarririko prozedurari jarraituta eta segurtasun baldintzak beteta.
d) Lortutako produktuaren kalitatea egiaztatu da, eskaturiko neurriak eta ezaugarriak behar bezalako tresnen bidez egiaztatuta.
e) Produkzio kostuak ebaluatu dira, fabrikazio prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
f) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
g) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
3. Ebaketa eta konformazio prozesuetan erabiltzen diren eragiketa teknikak aplikatzen ditu eta prozesu horien ezaugarriak eta mugak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ebaketa eta konformazio bidezko fabrikazio prozedurak deskribatu dira.
b) Forma geometrikoak, neurriak eta gainazaleko kalitateak horiek ekoizten dituzten makinekin eta horiek dituzten mugekin erlazionatu dira.
c) Xaflaren lanketan gertatzen diren akats ohikoenak eta horien kausak azaldu dira.
d) Ebaketa eta konformazio bidezko mekanizazioak egin dira produktua lortzeko, ezarririko prozedurari jarraituta eta segurtasun baldintzak beteta.
e) Lortutako produktuaren kalitatea egiaztatu da, eskaturiko neurriak eta ezaugarriak behar bezalako tresnen bidez egiaztatuta.
f) Produkzio kostuak ebaluatu dira, fabrikazio prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
g) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
h) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
4. Galdaketa eta moldekatze prozesuen ezaugarriak eta mugak identifikatzen ditu, horiek garatzeko prozedurak aztertuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moldekatze eta galdaketa bidezko fabrikazio prozedurak deskribatu dira.
b) Forma geometrikoak, neurriak eta gainazaleko kalitateak horiek ekoizten dituzten ekipamenduekin erlazionatu dira.
c) Prozesuek dituzten mugak deskribatu dira.
d) Prozesua dela-eta moldeen eta modeloen diseinuan kontuan hartu beharrekoak deskribatu dira.
e) Produkzio kostuak ebaluatu dira, fabrikazio prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
f) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
g) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
5. Soldadura prozesuetan erabiltzen diren eragiketa teknikak aplikatzen ditu eta prozesu horien ezaugarriak eta mugak interpretatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Soldadura bidezko fabrikazio prozedurak deskribatu dira.
b) Lotura soldatuak horiek ekoizten dituzten ekipamenduekin erlazionatu dira.
c) Prozesuek dituzten mugak deskribatu dira.
d) Soldadura prozesua dela-eta pieza soldatuen diseinuan kontuan hartu beharrekoak deskribatu dira.
e) Produkzio kostuak ebaluatu dira, fabrikazio prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
f) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
g) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
6. Muntaketa teknikak aplikatzen ditu eta hori egiteko erabiltzen diren prozeduren ezaugarriak eta mugak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Muntaketa eta desmuntaketa prozedurak deskribatu dira.
b) Teknikak ekipamendu eta tresnekin eta horiek dituzten aplikazioekin erlazionatu dira.
c) Muntaketa eta desmuntaketa prozesuak egin dira, ezarririko prozedurei jarraituta eta segurtasun baldintzak beteta.
d) Muntatutako multzoaren kalitatea egiaztatu da, eskaturiko neurriak eta ezaugarriak behar bezalako tresnen bidez egiaztatuta.
e) Muntaketa eta desmuntaketa kostuak ebaluatu dira, erabilitako prozesuen eta lorturiko kalitateen arabera.
f) Prozesuetako arriskuak identifikatu dira.
g) Ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak identifikatu dira.
7. Makina-erreminten eta horien tresneriaren lehen mailako mantentze-lanak egiten ditu eta haien funtzionaltasunarekin erlazionatzen du lan hori.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erreminta, makina eta ekipamenduen lehen mailako mantentze eragiketak deskribatu dira.
b) Eragiketak zein elementutan egin behar diren zehaztu da.
c) Lubrifikatzaileen mailak egiaztatu eta mantendu dira.
d) Hondakinak bildu dira, ingurumena babesteko arauak betez.
e) Egindako kontrol eta berrikuspenak erregistratu dira, mantentze eragiketen trazabilitatea bermatzeko.
f) Lehen mailako mantentze-lanak ezarritako epeetan egitearen garrantzia baloratu da.
8. Arriskuen prebentziorako, segurtasun pertsonalerako eta ingurumena babesteko neurriak aplikatzen ditu, eta laneko egoerak nahiz arrisku faktoreak baloratzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Instalazio eta ekipamenduen ordena eta garbitasuna ebaluatu dira, segurtasuneko lehenbiziko faktore gisa.
b) Prebentzioko eta babeseko jarduera planak diseinatu dira, eta arrisku egoerarik ohikoenak saihestu dira.
c) Eragiketa batzuk zein besteak egiteko aurreikusten diren segurtasun neurriak eta banakako nahiz taldeko babes neurriak erabili dira.
d) Laneko material, tresna, makina eta ekipamenduak erabili dira eta arrisku egoerak saihestu dira.
e) Hondakinen sailkapeneko organigramak egin dira hondakin horien toxikotasuna, ingurumen eragina eta geroko gaikako bilketa kontuan hartuta.
f) Laneko arriskuen prebentzioaren eta ingurumena babesteko araudia bete da egindako eragiketetan.
Edukiak.
Txirbil-harroketa bidezko fabrikazio prozesuak:
-Txirbil-harroketa bidezko mekanizazioak: makinen funtzionamendua, eragiketa teknikak.
-Metrologia:
Neurtzeko tresnak.
Egiaztatzea.
Zuzeneko neurketa eta zeharkako neurketa.
Ziurgabetasuna.
-Erremintak aukeratzea.
-Prozesua interpretatzea.
-Eskuzko eragiketak, karrakatzea, zulaketa, hariztaketa.
-Piezak marraztu eta markatzea.
-Osagarriak eta tresneria.
-Mekanizazioaren kostua ebaluatzea.
-Makinaren ahalmena.
-Ordenak eta garbitasunak prozesuko faseetan duten eragina baloratzea.
-Ingurumenaren babesa.
Mekanizazio berezien bidezko fabrikazio prozesuak:
-Mekanizazio bereziak: urradura, elektrohigadura, laserra, ur-zurrusta eta ultrasoinua, besteak beste. Makinetako elementuak eta agingailuak.
-Erremintak aukeratzea.
-Makinak prestatzea. Tresnak muntatu eta doitzea.
-Metrologia: neurtzea eta egiaztatzea.
-Makinaren ahalmena.
-Mekanizazio bereziaren kostua ebaluatzea.
-Laneko arriskuen prebentzioa.
-Ingurumenaren babesa.
Ebaketa eta konformazio bidezko fabrikazio prozesuak:
-Ebaketa eta konformazioa: xaflak trokelatu, tolestu, zizailatu, landu, kurbatu eta forjatzea, besteak beste.
-Xafla eta profilen lanketaren akatsak eta horiek zuzentzeko moduak.
-Metrologia: neurtzea eta egiaztatzea.
-Makinaren ahalmena.
-Erremintak aukeratzea. Xafla lantzeko tresnen doikuntza.
-Osagarriak eta tresneria.
-Ebaketaren edo konformazioaren kostua ebaluatzea.
-Laneko arriskuen prebentzioa. Ebaki eta konformatzeko makinei aplikaturiko segurtasun sistemak.
-Ingurumenaren babesa.
Galdaketa eta moldekatze prozesuak:
-Galdaketa eta moldekatze prozesuak.
-Moldekatzea eta galdaketa: altzairua moldekatu eta galdatzea, moldekatzeko teknikak, hondarretan moldekatzea, injekziozko galdaketa.
-Plastikoak moldekatzea.
-Metrologia: neurtzea eta egiaztatzea.
-Makinaren ahalmena.
-Polimeroak galdatuz edo moldekatuz eraldatzeko kostua ebaluatzea.
-Laneko arriskuen prebentzioa.
-Ingurumenaren babesa.
Soldadura prozesuak:
-Soldadura. Soldadura klaseak eta motak.
-Metrologia: neurtzea eta egiaztatzea.
-Makinaren ahalmena.
-Soldaduraren kostua ebaluatzea.
-Laneko arriskuen prebentzioa.
-Ingurumenaren babesa.
Muntaketa bidezko prozesuak:
-Muntaketa: mihiztatzea, itsastea eta desmuntaketa, besteak beste.
-Metrologia: neurtzea eta egiaztatzea.
-Muntaketaren kostua ebaluatzea.
-Laneko arriskuen prebentzioa.
-Ingurumenaren babesa.
Makina-erreminten lehen mailako mantentzea:
-Koipeztatzea, likido mailak eta hondakinak hustea.
-Elementu sinpleak aldatzeko teknikak eta prozedurak.
-Mantentze plana eta erregistro agiriak.
-Ordenak eta garbitasunak lanean duten eragina baloratzea.
Laneko arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa:
-Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudia, ibilgailuen mantentze-lanari buruz.
-Arrisku faktoreak eta egoerak.
-Babeserako baliabideak eta ekipamenduak.
-Prebentzio eta babes kolektiboak.
-Hondakinen kudeaketaren araudia.
-Hondakinen sailkapena eta biltegiratzea.
-Hondakinen tratamendua eta bilketa.
Orientabide didaktikoak.
Lanbide modulu honen xedea da ikasleek makina-erremintek fabrikazio eta muntaketa prozesuetan duten funtzionamenduaren oinarrizko ezagutzak eskuratzea, lan eginen duten produkzio sektoreetan diseinuak, mekanizazio tresnak eta moldeak eta modeloak egin ditzaten. Era berean, ikasleak, modulua bukatzean, gai izan behar dira fabrikazio mugen identifikazioan parte hartzeko, prototipoen fabrikazioan makinen ahalmenak eta prozesuak aztertuta produktuen diseinuan aldaketak egiteko.
Modulu praktikoa da eta, horregatik, eskola ordu gehienak makina-erreminten lantegian izanen dira. Edukien sekuentzia egokiena oinarrizko edukien atalean ageri den ordena bera izan daiteke. Hala ere, Makina-erreminten lehen mailako mantentzea eta Arriskuen prebentzioa, segurtasuna eta ingurumenaren babesa izeneko edukien multzoak gainerako multzoetan txerta daitezela iradokitzen da, horien hastapenak eman ondoren eta, batez ere, prozedurazko izaera nabarmeneko alderdiak dituzten multzoetan.
Halaber, moduluan metrologiari, neurtzeko tresnei, neurrien erregistroari eta neurketa erroreei buruzko hastapenak ematea iradoki da, ezagutza horiek oinarrizkoak eta beharrezkoak baitira moduluaren eta zikloko gainerako moduluen edukiei heltzeko.
Edukiak lan unitateetan antolatuko dira, eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, ikaskuntza eta ebaluazioa eta abar definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Lantegian egiten diren irakaskuntza-ikaskuntzako eta ebaluazioko jarduerak makinak erabiltzeko praktikak izan behar dira, ondoren beste moduluetan diseinatzen diren tresnak, moldeak eta trokelak egiteko. Programazio didaktikoetako lan unitateak garatzeko orientazio eta babes modura, besteak beste, hurrengo jarduerak egin daitezke:
-Makina-erreminten erabilera eta funtzionamendua.
-Eredu pieza batzuk egitea, gero eta konplexuagoak izanen direnak. Horiek egiterakoan oinarrizko honako eragiketa hauei helduko zaie: aurpegi-lanketa, zilindraketa, artekaketa, hariztaketa, torneaketa konikoa, marraketa eta markaketa.
-Jarduera bakoitzean prozesuak garatzea.
-Multzo bakun batzuk desmuntatu eta muntatzea, hainbat teknika aplikatuz.
-Makinak eta erremintak mantendu eta zaintzea.
-Soldadura teknika desberdinak egitea.
-Konplexutasun txikiko tresna edo trokela egitea.
-Jarduera mota hori garatzen duten enpresak bisitatzea.
Komeni da jarduera integratzaileren bat egitea, non batera aplikatu beharko baitira Irudikapen grafikoa eta Mekanizazioko prozesu aurreratuak izeneko moduluetan eta bereziki diseinuari buruzko modulu guztietan lortutako ezagutzak.
Moduluaren helburuak lortzeko aukera ematen duten irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuko jarduketa lerroak honako hauek izanen dira:
-Fabrikazio prozesuetan esku hartzen duten fase eta aldi nagusiak identifikatu, bereizi eta egitea.
-Mekanizazio arrunten eta berezien, ebaketaren eta konformazioaren, moldekatzearen eta galdaketaren, soldaduraren eta muntaketaren prozesuetan erabiltzen diren materialen portaera aztertzea, baita tratamendu termikoen eta gainazaleko tratamenduen eragina ere.
-Eskaturiko produktuak ekoizteko zailtasunak ebaluatzea, neurrien, perdoien, materialen, prozesuen eta eskaturiko kalitateen arabera.
-Diseinuak fabrikazio prozesuen bidez lortzen diren osagaien muntagarritasunean duen eragina ebaluatzea.
-Prozesuen kostuak baloratzea, produktuaren kalitatearen arabera.
Fabrikazio mekanikoko teknikak izeneko moduluaren edukiak oinarrizkoak dira eta diseinuari buruzko gainerako moduluen osagarriak dira. Beraz, ikaslea, modulua bukatzean, aurretik diseinatu diren tresnak, trokelak, moldeak eta abar egiteko gai izan behar da.
Amaitzeko, segurtasunari, kalitateari eta ingurumenaren babesari lotutako edukiak zeharka landu eta aplikatu behar dira. Hartara, ikasleak lantegiko segurtasunaren eta higienearen inguruko balioak bereganatuko ditu eta laneko ohitura eta trebetasun egokiak garatuko ditu, seguruak bai berarentzat eta bai gainerako ikaskideentzat ere.
Modulua: Enpresa eta ekimena
Kodea: 0435.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 4.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Ekimenari lotutako ahalmenak ezagutzen ditu, eta lanpostuetatik eta enpresa jardueretatik sortzen diren eskakizunak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aintzat hartu da banakako ekimenak, sormenak, prestakuntzak eta lankidetzak duten garrantzia, enplegatu gisa nahiz enpresaburu gisa ekinbideetan arrakasta lortzeko ezinbesteko baldintzak diren aldetik.
b) "Berrikuntza" eta "nazioartekotze" kontzeptuak eta horiek gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen ongizatearen gehikuntzarekin duten lotura identifikatu dira.
c) Ekimenaren kultura zer den eta enpleguaren eta gizarte ongizatearen iturri gisa zer-nolako garrantzia duen aztertu da.
d) Fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresen eremuan abiatzen den enpresaburu baten ekimenaren nondik norakoa aztertu da.
e) "Arrisku" kontzeptua aztertu da, ekimen ororen ezinbesteko osagai gisa, eta enpresa plan baten bitartez arriskua gutxitzeko aukera ere bai.
f) "Enpresaburu" kontzeptua eta enpresa jarduera garatzeko behar diren baldintzak eta jarrerak aztertu dira.
2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera definitzen du, ingurunearen gaineko eragina baloratuz eta balio etikoak kontuan hartuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresen arloko negozio ideia zehatz bat definitu da, abiapuntutzat hartuko dena enpresa plana egiteko.
b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu dira; bereziki, ingurune ekonomikoa, soziala, demografikoa, kulturala, politikoa, legezkoa, teknologikoa eta nazioartekoa.
c) Negozio ideiaren egokitasuna, ase gabeko beharrak, ideiak dakarren berrikuntza edo hobekuntza, merkatuan bete nahi den nitxoa edo hutsunea eta ideiaren esparru den sektorearen prospektiba baloratu dira, hori guztia enpresa plana egiteko abiapuntu izanen baita.
d) Enpresak erabiltzaileekin, hornitzaileekin, lehiakideekin eta bitartekariekin dituen harremanek enpresaren jardueran zer-nolako eragina duten aztertu da, horiek baitira berariazko ingurunearen edo mikroingurunearen osagai nagusiak.
e) Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE (enpresa txiki edo ertain) batek bere mikroingurunean eta makroingurunean dituen mehatxuak eta aukerak identifikatu dira, AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak) azterketa baten barnean.
f) Enpresa kultura eta irudi korporatiboa zer diren eta enpresaren helburuei nola dauden loturik aztertu da.
g) Enpresen erantzukizun sozialaren fenomenoa eta enpresaren estrategiaren osagai gisa duen garrantzia aztertu dira.
h) Fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresa baten balantze soziala egin da eta enpresa horien kostu sozial nagusiak deskribatu dira, bai eta sortzen dituzten onura sozialak ere.
i) Fabrikazio mekanikoko diseinuaren arloko enpresetan, balio etiko eta sozialak kontuan hartzen dituzten jardunbideak identifikatu dira.
j) Enpresaren estrategia deskribatu da, enpresaren helburuekin lotuz, eta marketin plana zehaztu da.
3. Produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana egiten du enpresarentzat, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana ere bai.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresa bateko oinarrizko eginkizunak deskribatu dira, eta "sistema" kontzeptua aztertu da enpresari aplikatuta.
b) Fase hauek definitu dira: produkzioa edo zerbitzua, produkziorako estrategiak eta kalitaterako estrategiak.
c) Ikerketa, garapen eta berrikuntza (I+G+B) arloko ekintzen beharra baloratu da.
d) Antolaketaren eta langileriaren eredua definitu da, produkzioaren edo zerbitzuaren beharrak edo/eta merkatuaren eskakizunak kontuan harturik.
e) Horniduraren funtsezko alderdiak definitu dira: hornitzaileak eta materialak aukeratzea.
f) Jarduerarako egin behar diren inbertsioak identifikatu eta baloratu dira, bai eta finantzabideak ere.
g) Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana egin da.
h) Kontabilitateko oinarrizko kontzeptuak aztertu dira.
i) Kontabilitateko informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu dira, batez ere enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.
j) Ahuleziak eta indarrak aztertu dira, AMIA azterketa osatuz.
k) Produkzio planaren inguruko guztia eta bideragarritasun ekonomiko-finantzarioaren gaineko azterlana enpresa planean sartu dira.
l) Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE bat sortzeko erabakia aurrera eramatearen egokitasuna baloratu da.
4. Fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresa bat sortu eta abian jartzeko urratsak egiten ditu, forma juridikoa hautatuz eta hari lotutako legezko betebeharrak identifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren forma juridiko guztiak aztertu dira.
b) Enpresaren jabeek, hautaturiko forma juridikoaren arabera, zenbaterainoko lege-erantzukizuna duten zehaztu da.
c) Enpresaren forma juridiko desberdinetarako ezarritako tratamendu fiskalak bereizi dira.
d) Indarra duen legediak ETE bat eratzeko eskatzen dituen tramiteak aztertu dira.
e) Erreferentziako tokian fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresak sortzeko eskuratzen ahal diren laguntza guzti-guztien bilaketa egin da.
f) Forma juridikoaren hautapena, administrazio tramiteak, laguntzak eta diru-laguntzak enpresa planean sartu dira.
g) ETE bat abian jartzeko aholkularitza eta kudeaketa administratiboa enpresatik kanpo lortzeko bideak identifikatu dira.
5. ETE baten kudeaketa administratibo eta finantzarioko oinarrizko jarduerak egiten ditu, kontabilitate eta zerga betebehar nagusiak identifikatzen ditu eta agiriak betetzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kontabilitateko informazioa gordetzeko teknikak aztertu dira.
b) Fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresa baten zerga betebeharrak definitu dira.
c) Zerga egutegiko zerga motak bereizi dira.
d) Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE batentzat merkataritzako eta kontabilitateko oinarrizko agiriak bete dira (fakturak, albaranak, eskabide orriak, kanbio letrak, txekeak eta beste batzuk), eta agiri horiek enpresan egiten dituzten zirkuituak deskribatu dira.
Edukiak.
Enpresa ekimena:
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak fabrikazio mekanikoko diseinuaren arloan.
-Ekintzaileen faktore nagusiak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-"Enpresaburu" kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
Enpresa eta bere ingurunea:
-Enpresa plana: negozioaren ideia fabrikazio mekanikoko diseinuko enpresen esparruan.
-Fabrikazio mekanikoko diseinuaren sektoreko ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE batek bere ingurunearekin eta gizarte osoarekin dituen harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketin plana.
Enpresako produkzioaren, antolaketaren eta giza baliabideen plana, eta bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana:
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzuaren deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa. Inbertsio plana. Finantzaketa plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-"Kontabilitate" kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Enpresa bat sortu eta abian jartzea:
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio tramiteak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio tramiteak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
Administrazio eginkizunak:
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Fabrikazio mekanikoko enpresa baten kudeaketa administratiboa.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak lortzen dituzte beren ekimena garatzeko enpresaren esparruan, hala autoenpleguan nola inoren konturako lanean erantzukizunak eta eginkizunak beren gain hartzeko garaian.
Metodologia teoriko-praktikoa erabili behar litzateke, azken horretan irakaskuntza-ikaskuntza prozesu osoa bereziki azpimarratuz, ondokoak direla medio:
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreari buruzko informazio iturriak erabiltzea.
-Kasu praktikoen eta talde-dinamiken bitartez, ekintzaileen jarrerak ulertu eta baloratzea, eta fabrikazio mekanikoaren sektorean haien beharra norainokoa den zehaztea.
-Enpresaburuekin, enpresa elkarte eta sindikatuen ordezkariekin eta administrazioekin harremanak izatea, jarduera osagarrien bidez (solasaldiak, bisitak, etab.), ikasleen espiritu ekintzailea eta sektorearen ezagutza sustatzeko.
-Sektoreko ETEentzako kudeaketa administratiboko programak erabiltzea.
-Fabrikazio mekanikoaren sektorearekin zerikusia duen enpresa plan baten proiektua egitea, negozioa abian jartzearen alderdi guztiak biltzen dituena: bideragarritasuna, produkzioaren eta giza baliabideen antolaketa, merkataritzako ekintza, administrazio eta finantza kontrola, eta gizarte erantzukizunaren justifikazioa.
Enpresa eta ekimena izeneko moduluaren garapenean edukiek duten ordena sekuentziazio irizpide logikoen ondorio da, eta honela banatu liteke ikasturteko hiru hiruhilekoen artean:
-Ikasleek ez dute ezagutzen lan eginen duten sektorearen errealitatea. Horregatik, hasierako jarduerek sektore horretara hurbildu behar dituzte eta lanbide jardueran behar diren ekintzarako gaitasunak zein diren erakutsi behar diete.
-Hurrengo urratsean, ikasleei negozioaren ideia definitzeko erronka ezartzen ahal zaie. Horretarako, inguruko mehatxuak eta aukerak baloratu behar dituzte eta enpresaren helburuak planteatu, bai eta horiek lortzeko estrategiak eta ekintzak ere.
-Helburuak eta horiek lortzeko bideak definiturik, ikasleek enpresa plana egin dezakete, enpresa eratzeko prozesuan aurrera jarraitu ala ez erabakitzeko.
-Aurrera eginez gero, ikasleek enpresarentzako forma juridiko egokiena hautatzearekin zerikusia duten jarduerak egin behar lituzkete, eta enpresaren kudeaketa administratiboari dagozkion alderdi nagusiak ezagutu.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Autodiagnostikorako hainbat motatako testak egitea, ondokoak baloratzeko: negozio ideiaren inguruko proiektuaren heldutasun maila, ekintzaile baten gaitasun eta trebetasun orokorrak, eta produktua edo zerbitzua salduko den merkatuari buruzko ezagutza.
-Bai enpresa barnean bai gizarte ingurunean jardunbide egokiak aplikatzeari buruz ikertzea.
-Enpresa plana egitea, ondoko jarduketen bitartez:
Planaren helburuak ezartzea.
Ekintzailearen gaitasunak eta kualifikazioak identifikatzea enpresa proiektuari dagokionez. Behar izanez gero, prestakuntza planifikatzea.
Produktuaren edo zerbitzuaren oinarrizko ezaugarriak, asetzen dituen beharrak, berezitasunak, xede duen merkatua, bezeroengana iristeko erabiliko diren bideak eta beste datu interesgarri batzuk deskribatzea.
Merkatuaren azterketa egitea: eskariaren analisirako inkesta prestatzea eta lortzen diren datuak aztertzea. Inguruko lehia aztertzea. Produktu edo zerbitzu bera merkaturatzen duten enpresen zerrenda eta konparazio-azterketa egitea.
Marketin plana egitea, banaketa bideak, prezio politikak eta sustapen estrategiak azalduz.
Produkzio prozesua diseinatzea: beharko diren azpiegitura eta instalazioen azterlana egitea, fabrikazioaren edo zerbitzuaren prozesua diseinatzea, horniduraren aurreikuspena egitea eta izakinak baloratzeko metodo desberdinekin ariketak egitea.
Egindako proiektuaren arabera enpresan beharko diren lanpostuak identifikatzea, bakoitzaren eginkizunak azaltzea eta hori guztia grafikoki adieraztea organigrama batean.
Hasierako inbertsioa osatzen ahal duten oinarrizko kontzeptuak eta horiek finantzatzeko eskura dauden bideak jakinik, haien aurreikuspena egitea, proposaturiko enpresa proiektuaren beharrak asetzeko.
Salerosketa kasuak garatzea, enpresa jarduerarako oinarrizko agiriak erabiliz: eskaera, albarana, faktura, txekea, ordainagiria eta kanbio-letra.
Emaitza desberdinak dituzten egoera-balantzeak aztertzea.
Zailtasun maila desberdinetako egoera-balantzeak egin eta finantza-adierazleen bitartez aztertzea.
AMIA sistemaren bidez zenbait egoera aztertzea, gero sistema hori enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Forma juridiko bakoitzaren alde onak eta txarrak identifikatzea, prestatu den enpresa proiektuari aplikatzeko.
-Enpresa planean eragina duten eraketa eta administrazio tramite berariazkoak eta orokorrak banan-banan azaltzea.
-Nahitaezkoak diren kontabilitate eta zerga betebeharrak identifikatzea.
-Zergen arloan Estatuko arauek Nafarroako Foru Komunitatekoekin dituzten desberdintasunak azaltzea.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak eta Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntza prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Gomendagarria da, halaber, ikasleak taldekatzearen teknika erabiltzea proposaturiko jarduerak egiteko eta, kasua bada, ikasleen azalpen jarduerak egiteko. Teknika horrek talde-lanaren estrategiak aplikatzea ahalbidetuko luke. Estrategia horiek aztergai izanen dira Lanerako prestakuntza eta orientazioa izeneko moduluan.
Bestalde, Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena izeneko moduluek elkarrekin lotura estua dute, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak, gizarte gastuak eta beste gai batzuk azaltzen dituzten edukietan, hain zuzen ere. Hortaz, bikoizketak saihestearren, bi lanbide modulu horiek ematen dituzten irakasleen arteko koordinazioa beharrezkoa litzateke.
Azkenik, komenigarria litzateke koordinazioa izatea Enpresa eta ekimena moduluko irakasleen eta irakasle teknikoen artean, ondoko gaietan, adibidez:
-Enpresaburuekin harremanak izatea, ikasleek hurbiletik ezagutu ahal izateko beren prestakuntzaren helburu den eta ziur aski lana emanen dien sektorearen errealitatea.
-Ikasleek enpresa plana egiteko eskatzen dituzten datuak: produkzio prozesua, instalazioa, enpresa hornitzaileen zerrendak, materialen prezioak eta beste batzuk.
Lanbide modulua: Ingelesa I
Kodea: NA01.
Iraupena: 60 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Interesatzen zaizkion eguneroko gaiei buruz ingelesez ohiko mintzairan idatzitako testu errazak ulertzen ditu, independentzia maila onargarriarekin, garrantzia duen informazio orokorra edo berariazkoa ateratzea lortzen baitu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gai arruntei buruzko testu batean, ideia orokorra edo intereseko informazioren bat bilatu eta ulertu da.
b) Eguneroko testuak irakurtzeko teknika egokia aplikatu da, testu motaren eta helburuaren arabera, informazio garrantzitsua bilatzeko.
c) Lan jakin bat egiteko behar diren datuak eta informazioak atera dira erabilera arrunteko testu-zati edo testu desberdinetatik, edo, hiztegiaren laguntzaz, bestelako iturrietatik.
d) Hitz ezezagunen esanahia testuingurutik ondorioztatu da, ikaslearen interesekin zerikusia duten gaietan edo ezohiko gaietan.
e) Gailu edo ekipamendu bat erabiltzeko jarraibide sinpleak zehaztasunez interpretatu dira.
f) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
2. Bere intereseko gaien gainean edo eguneroko bizitzako jardueren gainean ingelesez eta ahoz emandako informazio bateko ideia nagusiak ulertzen ditu, buruz buruko komunikazio egoeretan zein bestelakoetan, solaskideek argi eta astiro hitz egiten dutelarik.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mezu labur batzuk, hala nola abisuak, oharrak edo iragarkiak, osorik ulertu dira, inguruko hotsek distortsio handirik eragin ez duten egoeran.
b) Doitasunez identifikatu dira norberaren jardueraren elementu aurreikusgarriekin zerikusia duten datuak eta ekintzak (hala nola zenbakiak, kantitateak eta denborak).
c) Argi eta hizkuntza estandarrean ari diren jatorrizko hiztun batzuen arteko elkarrizketaren gaia identifikatu da.
d) Bere eguneroko jarduerei buruz hizkera argian esan zaiona zailtasunik gabe ulertu du (noizean behin zerbait errepikatzeko edo beste modu batera esateko eskatzen utzi zaio).
e) Eguneroko ohiko gaiei buruzko mintzaldi grabatuetan edo solaskidea aurrean izan gabe, argi eta astiro mintzatuz emandako informazioen funtsezko elementuak identifikatu dira.
3. Bere intereseko gaiekin zerikusia duten agiriak bete eta gutunak, mezuak edo jarraibideak idazten ditu ingelesez, komunikazio eraginkorrak eskatzen duen kohesio eta koherentziarekin.
Ebaluazio irizpideak:
a) Formularioak, txosten laburrak eta bestelako agiri normalizatuak edo errutinazkoak bete dira, okerrik gabe eta berariazko terminologia erabiliz.
b) Gutunak, faxak, mezu elektronikoak, oharrak eta txosten sinple eta zehatzak idatzi dira, horrelako testuei dagozkien arauak betez.
c) Eguneroko gaiei buruzko informazioak, aldizkari eta liburuxketatik, Internetetik eta beste iturri batzuetatik jasoak, fidagarritasunez laburtu dira, jatorrizko testuetako hitzak eta antolaketa erabiltzeko aukera izan delarik, testu laburrak edo laburpen koherenteak sortzeko ohiko formatu batean.
d) Gutunak, deskribapenak eta gai orokorrei edo norberaren intereseko gaiei buruzko beste idazki batzuk egin dira, datuak, iritzi pertsonalak edo sentimenduak adieraziz, zehaztasun eta doitasun maila nahikoarekin.
e) Norberaren jarduerari dagozkion agiriak egitean zuzentasun nahikoa lortu da oinarrizko elementu gramatikaletan, puntuazio zeinuetan eta ohiko hitzen ortografian, egitura koherente eta sendoa osatu da, eta eguneroko bizitzan norberari interesatzen zaizkion gai gehienei buruz nahikoa argi mintzatzeko moduko hiztegia erabili da.
f) Idatzizko dokumentuak egitean kontuan hartu dira hartzailearen ezaugarri soziokulturalak eta komunikazioaren ingurunea.
g) Testuinguruan kokatzearen eta koherentziaren irizpideak aplikatu dira itzulpen tresnek emandako informazioaren hautapena egiteko.
4. Eguneroko bizitzako gaiei buruz nahikoa arin eta garbi mintzatzen da aurrez aurreko edo urrutiko elkarrizketetan, hitz eta esapide sinpleak erabiliz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mintzatzeko intonazio egokia eta ahoskera argi eta ulergarria erabili dira, atzerritar doinua nabarmena izan arren, eta mintzakideek noiz edo behin zerbait errepikatzeko eskatu behar izan badute ere.
b) Aurreikusi gabeko egintza edo gertaeren deskribapenak edo kontaketak egin dira, ongi ulertzeko moduko xehetasun mailarekin.
c) Itzulinguruak erabili dira hiztegiaren hutsuneak gainditzeko.
d) Doitasunez mintzatu da, behar adinako hiztegia eta esaldi errazak eta estandarizatu samarrak erabiliz, norberaren lanbide eremuarekin zerikusia duten kantitate, zenbaki, ezaugarri eta gertaeren inguruko informazioa ematerakoan.
e) Ingelesezko ahozko adierazpena komunikazio-egoerara egokitu da, hitzik gabeko komunikaziorako behar diren elementuak erantsiz.
5. Beste pertsona batzuekin ingelesez mintzatzen da, elkarren intereseko eguneroko gaiei buruz hizketa sinple eta zuzena eginez.
Ebaluazio irizpideak:
a) Aurrez aurreko elkarrizketa sinpleak hasi, jarraitu eta bukatu dira interes pertsonaleko gaiei buruz.
b) Eguneroko egoerei buruzko ahozko elkarrizketa laburretan parte hartu da zailtasunik gabe, gai ezagunak hizpide hartuta.
c) Noizbehinka solaskideei zerbait argitu edo errepikatzeko eskatu zaie, iragar daitezkeen egoerez ari direnean.
d) Elkarrizketa kasuan kasuko komunikazio inguruneari dagokion moduan hasi edo amaitzeko ohiko hitz egokiak erabili dira.
e) Ahozko interakzioa, hitz gabeko mintzaira barne, komunikazio motari (aurrez aurrekoa edo urrutikoa), komunikazio-egoerari (formala edo informala) eta solaskidearen ezaugarri soziokulturalei egokitu zaie.
f) Norberaren lanbide eremuko gizarte interakzioko ohiko egoeren inguruan mintzatzeko behar bezain aberatsa den hiztegia erabili da.
Edukiak.
Eduki lexikoak:
-Eguneroko bizitzari buruzko hiztegia eta terminologia, batik bat arlo hauetakoa: bidaiak eta turismoa (garraiobideak, ostatua.), aisia, sentimendu pertsonalak, errutinak eta bizi ohiturak, jantziak, elikadura, etxebizitza, erosketak, osasuna, lan mundua, komunikabideak, instalazio eta zerbitzu publikoak.
-Lanbide eremuko oinarrizko hiztegia eta terminologia.
Eduki gramatikalak:
-Aditz-denborak.
-Hitzen erabidea.
-Preposizioak, juntagailuak eta adberbioak.
-Aditz laguntzaileak eta moduzkoak.
-Erlatibozko perpausak.
-Koherentzia eta kohesio elementuak: lokailuak.
-Boz pasiboa. Hizkuntza tekniko-zientifikoa.
-Baldintzazkoak.
-Zehar estiloa.
Eduki funtzionalak:
-Hasierako eta amaierako agurrak gizarteko ohiko egoeretan.
-Galdetzea eta erantzutea informazio orokorra emateko, datuak eskatzeko, etab.
-Norberaren intereseko gaien azalpen eta aurkezpenak entzutea eta garrantzizko informazioa bereiztea, oharrak edo laburpenak idatziz.
-Konparatzea eta erkatzea; alde onak eta txarrak.
-Adostasuna eta desadostasuna azaltzea.
-Asmoak eta planak adieraztea.
-Gustuak eta lehentasunak adieraztea.
-Iradokizunak, gomendioak, kexak eta eginbeharrak adieraztea.
-Norberaren intereseko gaien inguruko iritziak azaltzea eta horien aldeko argudioak ematea.
-Pertsonak deskribatzea eta gertaerak kontatzea.
-Iraganari eta etorkizunari buruz gogoeta egitea. Hipotesiak azaltzea.
-Testu bateko gai nagusia laster identifikatzea.
-Testu bateko berariazko xehetasunak zehaztasunez kokatzea eta agerikoa ez den esanahia ondorioztatzea.
-Mota orokorreko dokumentu luze bateko edo batzuetako informazioak planifikatu eta idatziz laburtzea.
-Informazioa edo iritzia adierazten duten testu koherenteak osatzea.
-Formularioak edo erabilera arrunteko agiriak betetzea.
-Formatua eta egitura egokitzea helburu desberdinak dituzten idatzizko testuak antolatzeko (txostenak, jarraibideak, mezu elektronikoak...).
-Hiztegiak edo erreferentziazko bestelako materialak, baliabide elektronikoak barne, trebetasunez erabiltzea, hitz ezezagunek kasuan kasuko testuinguruan zer esan nahi duten jakiteko.
-Informazioak eta ideiak ahoz aurkeztea sekuentzia logikoan.
-Telefono deiak egin eta hartzea. Mezuak utzi eta jasotzea.
-Beste pertsona baten hitzak transmititzea: aginduak, jarraibideak, galderak, eskaerak...
-Eguneroko bizimoduarekin zerikusia duten gertaerak, azalpenak, jarraibideak eta deskribapenak ahoz adieraztea, zuzen mintzatuz.
-Komunikazioaren estiloa hartzaileari, inguruneari eta komunikazioaren helburuari egokitzea.
-Hitzik gabeko komunikazioaren estrategiak erabiltzea ahozko interakzioa indartzeko.
Gizarte eta lanbide edukiak:
-Norberarekin komunikatzen diren bezero edota profesionalak zein herrialdetakoak diren, hango giza, gizarte eta lanbide harremanak arautzen dituzten arauak, protokoloak eta ohitura nagusiak identifikatu eta aztertzea.
-Ingelesezko harremanetarako arauak identifikatu eta aplikatzea, bereziki kontuan hartuz Interneten erabiltzen diren adeitasunezko konbentzioak.
-Bestelako kulturak eta haiek osatzen dituzten pertsonak ezagutzeko gogoa eta haienganako errespetua eta jarrera irekia agertzea.
-Binaka eta taldeka eta jakintza arlo anitzeko eremuetan lan egiteko prest egotea.
Orientabide didaktikoak.
Ingelesa I nahitaezko lanbide moduluak ikasleen hizkuntza gaitasuna indartzea du funtsezko helburu. Bereziki nabarmentzen ditu bizitza arrunteko eta lanbide bizitzako ohiko komunikazio egoeretan aise moldatzea ahalbidetuko dieten trebetasunak.
Europan hainbat azterlan egin dira langileek beren lan jarduerarekin zerikusia duten egoeretan hizkuntzak erabili beharrari buruz zer dioten jakiteko. Azterlanok agerian jarri dutenez, behar hori, lehenik, hertsiki lanbide arlokoak ez diren gizarte harremanetan nabaritzen dute langileek. Beraz, modulu honetan ikasleei ingeles teknikoa irakatsi baino areago, hizkuntza ohiko komunikazio egoeretan erabiltzen irakatsi nahi zaie, profil bakoitzari dagokion lanbide ingurunea ikasgelan proposatzen diren irakaskuntza-ikaskuntzako jardueretan sartzeari uko egin gabe, noski. Alderdi hori agerian jartzen da, halaber, lanbide heziketako ikasleek etengabeko ikaskuntzarako Europako programetan parte hartuta beste herrialde batzuetan dituzten esperientzietan.
Horregatik guztiagatik, eta hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparruan proposatzen denarekin bat, modulu honen bidez ikasleek komunikazio eraginkorra lortu behar dute egiazko egoeretan, bizitza arrunteko egoerak izan nahiz lanbide arlokoak izan.
Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesua, helburu horri begira, nabarmenki praktikoa den ikuspuntu batetik bideratu behar da. Gramatikaren irakaskuntza aurreko kurtsoetan ikasitakoaren berrikuspen gisa hartu behar da eta ikasleentzat egiazko interesa duten komunikazio egoeretan txertatu. Horrela ikasleak errazago ohartuko dira ikasi behar duten hizkuntzan beren kasa moldatu beharra dutela. Era berean, ahalegin nagusia egin beharko litzateke ikasleak gai izan daitezen, lehen urrats batean, modu autonomo eta koherentean komunikatzeko. Geroago ekinen zaie adierazpenaren zuzentasunari, jarioari eta zehaztasunari. Ikasgelan, bai irakaslea, bai ikasleak, ingeles hutsean aritzeak ederki lagunduko du lortu nahi diren helburuak betetzen.
Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuan egiten diren jarduerak egokiro diseinatu behar dira, ikasleei erakusten dizkieten komunikazio egoerak ahalik eta benetakoenak izan daitezen, ulermena eta mintzamena eta, beraz, interakziorako trebetasunak bereziki indartu daitezen.
Irakurmena lantzeak aukera ona eman dezake ikaskuntza lanbide eremuaren ingurunean kokatzeko, datuak, informazioak eta berariazko hiztegia atereaz egiazko dokumentuetatik. Horiek, neurri handian, Interneten bidez eskuratzen ahalko dira. Ildo beretik, lagungarria izan daiteke ikasleek aurkezpen elektronikoak egitea, beren lanbide eremuko lan prozesuak, eragiketetarako jarraibideak, makinen funtzionamendua eta abar deskribatzeko.
Komunikazioaren teknologiak oso tresna baliotsuak dira ikasleak benetako komunikazio egoeretan kokatzeko. Haietako batzuk arestian aipatu ditugu, eta beste batzuk gehitzen ahal zaizkie: webquest-ak, e-pal bidezko posta elektronikoa, e-Twinning erako proiektuetan parte hartzea, blog-etan parte hartzea, etab., Interneten dagoen baliabide iturri ia agortezina ahaztu gabe (hiztegiak, podcast-ak, vodcast-ak, argitalpen teknikoak...). Baliabide horiek eskuratzen errazak dira eta, askotan, doakoak. Kontuan hartu behar da, halaber, heziketa zikloetatik abiaturik ikasleek etengabeko irakaskuntzarako Europako programetan parte har dezaketela, Leonardo da Vinci eta Erasmus programetan, adibidez. Hori pizgarri bat gehiago izan daiteke ikasleei interesatzen zaizkien komunikazio egoera bene-benetakoak planteatzeko.
Arreta jarri behar zaion beste kontu bat gaitasun soziolinguistikoen garapena da, gaitasun horiek irakaskuntza-ikaskuntzako prozesu osoa kutsatu behar baitute. Garrantzitsua da, prestakuntza helburudun honen esparruan, bermatu ahal izatea ikasleek badakizkitela hizkuntza erabiltzeko konbentzioak, adeitasunezko arauak, erregistro desberdinak eta horiek behar bezala erabiltzearen garrantzia, eta, oro har, ingelesa ama hizkuntza duten herrien idiosinkrasia ongien definitzen duten ezaugarri kulturalak.
Ebaluazioari dagokionez, iradokitzen da prozesu horren ardatza ikasleen komunikaziorako gaitasunaren balorazioa izan dadila, hau da, ikustea nola baliatzen dituzten beren hizkuntza ezagutzak eta trebetasunak eta zenbateko gaitasuna duten komunikaziorako estrategia desberdinak erabiltzeko. Helburu horri begira seinalatu dira modulu honetako ebaluazio irizpideak eta, ildo berean, hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Esparrua oso bitarteko baliotsua izan daiteke ebaluazio tresnak diseinatzeko.
Lanbide modulua: Produktu mekanikoen diseinua I
Kodea: 0427a.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 11.
Iraupena: 190 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Sistema mekanikoetan eta fabrikazio prozesuetan erabiltzen diren elementuak, tresnak eta mekanismoak hautatzen ditu eta haien funtzionaltasuna eta portaera aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sistema mekanikoetan erabiltzen diren elementu komertzialak identifikatu dira.
b) Mekanismoak erlazionatu dira, eragiten duten higiduraren eraldaketen arabera.
c) Transmisio organoak eta kate zinematikoetan betetzen duten eginkizuna identifikatu dira.
d) Makina elementuak betetzen duten eginkizunarekin erlazionatu dira.
e) Piezen mekanizaziorako tresna soluzioak identifikatu dira.
f) Mekanizazio tresnen diseinuan erabiltzen diren elementu komertzialak identifikatu dira.
g) Lubrifikazioak elementuen eta organoen jarreran dituen efektuak aztertu dira.
2. Produktuak fabrikatzeko materialak hautatzen ditu eta horien ezaugarriak diseinaturiko produktuen eskaera funtzional, tekniko, ekonomiko eta estetikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialen propietate fisiko, kimiko, mekaniko eta teknologikoak fabrikazio mekanikoan erabiltzen diren elementu, tresna eta mekanismoekin erlazionatu dira.
b) Elementu, tresna eta mekanismoetan erabiltzen diren material komertzial ohikoenak identifikatu dira.
c) Elementu, tresna eta mekanismoetan erabiltzen diren materialen kodeketa interpretatu da.
d) Fabrikazio prozesuek materialaren propietateen aldaketan duten eragina identifikatu da.
e) Materialaren propietateek fabrikazio mekanikoko prozesuen garapenean duten eragina identifikatu da.
f) Tratamendu termikoek eta termokimikoek elementu, tresna eta mekanismoetan erabiltzen diren materialen gainean dituzten efektuak deskribatu dira.
g) Diseinuaren bidez tratamendu termikoek eta termokimikoek elementu, tresna eta mekanismoetan eragiten dituzten anomaliak saihesteko modua deskribatu da.
h) Erabilitako materialetan babestu edo lubrifikatu beharra identifikatu da, haien bateragarritasun fisikoa edo kimikoa kontuan hartuta.
3. Definituriko elementu, tresna eta mekanismoen osagaien neurriak kalkulatzen ditu eta horien eskaerak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Elementuen kalkuluan erabili beharreko formula eta unitate egokiak hautatu dira, horien ezaugarrien arabera.
b) Transmisio elementuen gainean jarduten duten esfortzu ezberdinen balioa lortu da, transmititu behar diren esfortzuen arabera (abiadura gorena, gehieneko potentzia eta esfortzua, besteak beste).
c) Hainbat elementu eta organoren neurriak ezarri dira, kalkuluak, arauak, abakoak, taulak eta abar aplikatuz, eta beharrezko segurtasun koefizienteak egotzi dira.
d) Simulatzeko eta kalkulatzeko programa informatikoak erabili dira.
e) Higadura edo haustura jasan behar duten elementu normalizatuen balio-bizitza kalkulatu da.
f) Organo ezberdinak osatzen dituzten elementuak noizero lubrifikatu behar diren eta noiz aldatu behar diren ezarri da.
4. Elementu, tresna eta mekanismoen diseinuaren kalitatea ebaluatzen du eta horien funtzionaltasuna eta fabrikazioa aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diseinuaren kalitatea bermatzeko prozedura deskribatu da.
b) Produktuaren elementu edo osagai erabakitzaileak identifikatu dira.
c) Hutsegitea eragiten ahal duten kausak identifikatu dira.
d) Hutsegiteak eragiten ahal dituen efektuak identifikatu dira.
e) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, haren funtzionaltasuna hobetzeko.
f) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, fabrikazioa hobetzeko.
g) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, erreminta bereziak erabili gabe muntatzeko eta desmuntatzeko lanak hobetzeko.
h) Diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
Edukiak.
Makinen elementuak hautatzea:
-Sistema eta elementu mekanikoak.
-Mekanismoak (espekak, torlojuak eta engranaje-trenak, besteak beste).
-Higidurak (lerradura, errodadura, pibota eta bestelakoak).
-Kate zinematikoak.
-Mekanizaziorako tresnak.
-Lubrifikazioa eta lubrifikatzaileak.
Materialak hautatzea:
-Materialen sailkapena.
-Fabrikazio mekanikoaren bidez lorturiko osagaietan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Fabrikazio mekanikoaren bidez lorturiko osagaietan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Fabrikazio mekanikoko elementu, tresna eta mekanismoetan neurri handienean erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak, polimerikoak eta konposatuak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Mekanizagarritasunak, kostuak eta bestelako irizpideek materialen sailkapenean duten eragina.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Elementuen eta tresnen neurriak:
-Elementuen neurrien kalkulua (hariak, errodamenduak, txabetak, zorroak, larakoak, malgukiak, gidariak, torlojuak, poleak, horzdun gurpilak eta motorrak, besteak beste).
-Segurtasun koefizientea.
-Materialen erresistentzia.
-Kate zinematikoen kalkulua.
-Abiaduraren, parearen, potentziaren eta errendimenduaren arteko erlazioa.
-Elementuen balio-bizitza kalkulatzea.
-Noizero lubrifikatu beharra kalkulatzea.
Elementuen, tresnen eta mekanismoen diseinua egiaztatzea:
-Diseinuaren kalitatea bermatzea.
-Elementu mekanikoen eta tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko elementu eta tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea produktu mekanikoak diseinatzeko eginkizuna betetzeko. Modulu honetan jorratzen diren edukiak ziklo osorako funtsezko elementu integratzaile dira, ikasleei ahalmena emanen dietelako lan munduan beren lana garatzeko prestakuntza amaitutakoan. Helmen horrengatik eta iraupenagatik proposatzen da bi ikasturteetan zatikatuta ematea.
Lehen ikasturtean emateko proposatu den moduluaren zatia diseinu mekanikorako erabiltzen diren elementuak eta materialak ezagutzera eta neurri zuzenak ezartzera bideratzen da eta diseinuaren oinarrizko erremintak erabiliko dira oinarrian, adibidez, krokisak, analisi matematikoa eta maila teorikoko azterketa.
Era berean, diseinaturiko produktuak egiteko, normalizatzeko, mihiztatzeko eta muntatzeko soluzioak bilatzeko eta lan eginen duten produkzio sektoreetan ondoren kontrolatzeko gaitasuna ematen die moduluak. Beraz, modulu hau ezinbestekoa da tituluan ezarritako gaitasun hauek eskuratzeko:
-Sistema mekanikoa osatzen duten elementuak identifikatzea eta haien aplikazioak, abantailak eta arazoak nabarmentzea.
-Haien funtzionaltasunerako ezarritako eskaerak jasaten dituzten elementu mekanikoak kalkulatzea.
-Diseinuen garapena gainbegiratu eta kontrolatzea, ezarririko prozedurekin bat datozela bermatuta eta agertzen ahal diren gertakizunak konponduta.
Modulu teoriko-praktikoa da eta, horregatik, ikasgeletan eta laborategietan zenbait ekipamendu izatea komenigarria litzateke, hala nola:
-Multimedia ekipamenduak, sektore metaliko-mekanikoan erabiltzen diren elementuak, mekanismoak, sistema osagarriak eta makinak zein diren jakiteko.
-Ofimatikako eta ordenagailuz lagundutako marrazketako softwarea, diseinu mekanikoaren dokumentazioa prestatzeko.
-Material didaktikoa edo industriala, sistema mekaniko baten osagarriak zein diren jakiteko.
-Sistemak komunikatuko dituen eremu sarea egiteko materiala.
-Makinak eta laborategiko ekipamendua, diseinu mekanikoan erabiltzen diren materialak ezagutzeko, aztertzeko eta horiekin probak egiteko.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere edukien atalean ezarritako ordena bera da. Edukiak lau multzotan antolatzen ahal dira:
-Makinen elementuak: ezagutzea eta hautatzea.
-Diseinu mekanikoan erabiltzen diren materialak.
-Elementu mekanikoak kalkulatzea.
-Diseinu mekanikoan kalitatea bermatzea.
Komenigarria izanen litzateke edukiak lan unitateetan antolatzea, eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Ikaslea, modulua bukatzean, erabili beharreko elementu mekanikoak eta materialak identifikatzeko eta, banakako elementuak edo elementuen multzoak diren aldetik, produktu mekanikoen diseinua egin ahal izateko behar diren elementuen neurriak behar bezala ezartzeko gai izan behar da.
Modulu honetan garatuko diren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera praktikoak jarraian adierazten diren proposamenei buruzkoak izan daitezke:
-Diseinu mekanikoa osatzen duten elementuak zein diren jakitea.
-Materialak aztertzea, haien erresistentziaren, lana garatzeko moduaren eta makina diseinatzeko orduan duten gaitasun estetikoaren ikuspuntuetatik.
-Elementu mekanikoen eraikuntza diseinua, modu ekonomikoan ahalik eta fidagarritasun handienaz lan eginen dutela.
-Diseinu prozesua gainbegiratu eta kontrolatzea, jarraipen txostenak lortzea, dagozkion diagnostikoak egitea eta sistemaren errendimendua hobetzeko bidezko erabakiak hartzea.
Ikasleek lan munduan eskatuko zaizkien trebetasunak lor ditzaten, modulu honetako jarduerak gure inguruko enpresen beharrak kontuan hartuz eginen dira. Jarduera horiek ikastetxearen barneko hainbat gelatan garatu beharko dira, ikasleak berari dagokion sektorean erabiltzen diren elementuak, makinak eta materialak identifikatu eta iker ditzan.
Ikuspuntu pedagogikotik, mota horretako produktuak garatzen dituzten industriak bisitatzea iradokitzen da, ikasleak egiazta dezan moduluan ezarri diren eta ikasgelan ematen diren edukiak zuzenean aplikatzen ahal direla, ikasketak amaitutakoan, haien lan mundua izanen den horretan. Hezkuntza ekintza hori behin edo bitan egin beharko litzateke ikasturtean eta modulu osoaren barnean ebaluatzen ahal da.
Ikasleak ebaluatzeko, jakintza teorikoak ez ezik, ikasleak eraikitze eta diseinu soluzioak hartzeko duen gaitasuna ere kontuan hartu beharko litzateke. Horretarako, gaitasun horiek egiaztatzen dituzten ebaluazio ekintzak prestatu behar dira.
Modulu honi arrakastaz heldu ahal izateko, nahitaezkoa izanen da Irudikapen grafikoa izeneko moduluan emandako edukiak bereganatu izana; izan ere, planoak interpretatu eta egiteari esker errazagoa izanen da sistema diseinatzea eta sistema orokorraren barnean osagaiak kokatzea.
Era berean, komenigarria izanen da Fabrikazio teknikak izeneko moduluaren eduki batzuk azpimarratzea, lan prozesua finkatzeko eta gaur egungo tekniken bidez produktu egingarriak diseinatu ahal izateko.
Lanbide modulua: Produktu mekanikoen diseinua II
Kodea: 0427b.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 7.
Iraupena: 130 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Sistema mekanikoetan eta fabrikazio prozesuetan hautatzen diren elementuak, tresnak eta mekanismoak aplikatzen ditu, funtzionaltasun eta portaera irizpideen arabera.
Ebaluazio irizpideak:
a) Mekanismoak erlazionatu dira, eragiten duten higiduraren eraldaketen arabera.
b) Sistema mekanikoetan erabili beharreko elementu komertzialak hautatu dira.
c) Elementuak finkatzeko eta erabiltzeko tresnak, mekanismoak eta sistema osagarriak hautatu dira.
d) Katalogo komertzialak interpretatu dira eta izen komertziala zehaztu da.
e) Elementu komertzialak eta haien ezaugarriak biltzen dituen zerrenda sortu da.
2. Fabrikazio mekanikoko osagaien eta tresnen eraikitze soluzioak diseinatzen ditu eta eskaturiko eskaerak fabrikatzeko behar diren baliabideekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Definitu beharreko elementuari eskaturiko eskaerak interpretatu dira.
b) Eskaerak fabrikazio mugekin erlazionatu dira.
c) Kate zinematikoak bete behar dituen zehaztapenak zehaztu dira.
d) Elementuen perdoi geometrikoak eta gainazalarenak zehaztu dira, mekanismo ezberdinetarako eskatzen diren prestazioen eta zehaztapenen arabera.
e) Doikuntza mota hautatu da, mekanismoaren eginkizunaren eta fabrikazioaren kostuaren arabera.
f) Laneko arriskuen prebentziorako eta ingurumena babesteko aplikatzen ahal diren arauak ezarri dira.
g) Hainbat eraikitze soluzio proposatu dira.
h) Soluzio egokiena hautatu da, fabrikazioaren bideragarritasunaren eta kostuaren arabera.
3. Proiektu mekanikoak garatzen ditu, eraikuntza eta diseinu zehaztapenei jarraituta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Hainbat eraikitze soluzio identifikatu dira.
b) Hautaturiko soluzioaren 2Dko irudikapen eskematikoa egin da.
c) Eraikitze soluzioa dokumentatu eta erregistratu da, hura hautatu izana justifikatuta.
d) Proiektua egiteko CAD sistema egokiena eta hardware egokia identifikatu dira.
e) Erabili beharreko CAD sistema instalatu eta konfiguratu da.
f) Elementu normalizatuak eta komertzialak identifikatu dira.
g) Irizpide funtzionalak, esfortzu irizpideak eta irizpide ekonomikoak betetzen dituzten elementu komertzialak hautatu dira, datu-baseekin, hornitzaileen webguneekin eta abarrekin batera lan eginda (iragazita eta berriak gehituta).
4. Proiektu mekanikoak garatzen ditu, CAD tresna aurreratuak erabiliz, eraikuntza eta diseinu zehaztapenei jarraituta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Pieza ez komertzialak diseinatu dira, "diseinu malguak" kontzeptua kontuan hartuta.
b) Multzoa egin da, elementu komertzialak eta ez komertzialak gehitu dira eta piezen posizioa ahalbidetzen duten mugak erantsi dira.
c) Tentsio azterketak egin dira hori eskatzen duten piezen CAE erreminten bidez.
d) Analisi estatikoak (interferentziak) eta dinamikoak (talkak) simulatu dira.
e) Analisi estetikoa, ergonomikoa edo funtzionamenduari buruzkoa behar duten piezen prototipoa egin da.
f) Proiektuan erabakitzailetzat jotzen diren alderdi guztiak dokumentatu eta erregistratu dira.
g) Fabrikazio planoak egin dira.
5. Elementu, tresna eta mekanismoen diseinuaren kalitatea ebaluatzen du, multzoko proiektuan bideragarriak direla eta muntaketarekin, doikuntzarekin eta mantentze-lanekin bat datozela bermatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diseinuaren kalitatea bermatzeko prozedura deskribatu da.
b) Produktuaren elementu edo osagai erabakitzaileak identifikatu dira.
c) Hutsegitea eragiten ahal duten kausak identifikatu dira.
d) Hutsegiteak eragiten ahal dituen efektuak identifikatu dira.
e) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, haren funtzionaltasuna hobetzeko.
f) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, fabrikazioa hobetzeko.
g) Sisteman aldaketak proposatu dira, muntaketako hutsegiteen aurkako sistemen eta diseinaturiko sistema abiaraztearen ikuspuntuetatik.
h) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, erreminta bereziak erabili gabe muntatzeko eta desmuntatzeko lanak hobetzeko.
i) Diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
6. Kalitate sistema aztertzen du eta hura osatzen duten elementuak ezarritako kalitate politikarekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Kalitatearen kudeaketaren eginkizuna deskribatu da eta haren elementuak identifikatu dira, baita enpresaren helburuekin eta produktibitatearekin zer-nolako lotura duten ere.
b) Kalitate sistemen arauak edo ereduak (ISO 9000, EFQM) interpretatu dira, lan eremuan zuzenen eragiten duten ataletan.
c) Kalitatea kudeatzeko sistema bat ezarri eta garatzeko orduan esku hartzen duten dokumentuak aztertu dira eta haien garrantzia eta beharrizana baloratu dira kontu-ikuskapenetan.
d) Enpresan kalitatea ezarri eta hobetzeko erabiltzen diren erremintak identifikatu dira.
Edukiak:
Elementu mekanikoen industria aplikazioak:
-Elementu mekanikoak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
-Elementu mekaniko komertzialak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
-Diseinu mekanikoko sistema osagarriak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
-Katalogo komertzialak. Interpretazioa.
Produktu mekanikoak diseinatzea:
-Produktu mekanikoen eraikitze soluzioak garatzea.
-Neurrien perdoiak.
-Perdoi geometrikoak.
-Doikuntzak.
-Gainazaleko kalitateak.
-Fabrikazio prozesuen kostuak.
-Produktu mekanikoen diseinuari aplikatzen ahal zaizkion segurtasun eta ingurumen arauak.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
Proiektuak garatzea:
-Proiektuaren beharraren azterketa.
-Elementu komertzialak identifikatzea.
-Elementu komertzialen bilaketa (papera, euskarri informatikoa, webguneak...).
-Hornitzaileen kudeaketa.
Fabrikazio proiektuak egiten ditu:
-Erabili beharreko softwarearen eta hardwarearen ezaugarriak.
-Erabili beharreko 2D eta 3Dko CAD sistemen instalazioa eta konfigurazioa.
-2D eta 3Dko CAD erreminten erabilera.
-Proiektua eratzen duten egitura elementuen diseinua.
-Eraikuntza mekanikoetako soldadura.
-Elementuen mihiztadura.
-Analisi funtzionala (estatikoak, dinamikoak... ).
-CAE erreminten bidezko egiaztapena.
-Diseinuaren egiaztapena (prototipoa).
-Diseinuaren baliozkotzea.
Elementu, tresna eta mekanismoen diseinua egiaztatzea:
-Diseinuaren kalitatea bermatzea.
-Elementu mekanikoen eta tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko elementu eta tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Hutsegiteen aurkako sistemak. "Poka-Yoke" deritzona diseinu mekanikoan.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Kalitatea kudeatzeko sistemak:
-Kalitatearen oinarriak eta kontzeptuak.
-Kalitatearen kudeaketa enpresan.
-Kalitatea kudeatzeko sistemak. ISO 9000 arauak.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren dokumentazioa.
-Kalitatea kudeatzeko oinarrizko teknikak.
-EFQM eredua.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea produktu mekanikoak diseinatzeko eginkizuna betetzeko.
Logikoa denez, bigarren ikasturtean emateko proposatu den moduluaren zatia lehen ikasturterako proposamenaren jarraipena eta hedapena da, eta diseinu mekanikorako elementu mekanikoak hautatu, baliozkotu eta aplikatzera bideratzen da, diseinuaren kudeaketa tresnak, ordenagailu bidezko industria diseinua, prototipo lasterrak eta ordenagailu bidezko ingeniaritza erabilita. Jardueraren garapena hartuko duten arlo nagusietako bat bulego teknikoa dela eta departamentu horrek enpresaren barnean kalitatea kudeatzeko sistemak ezarri ohi dituela kontuan hartuta, ikasleak kudeaketa eredu horiek ezagutu eta horietara ohitu behar du.
Era berean, diseinaturiko produktuak egiteko, normalizatzeko, mihiztatzeko eta muntatzeko soluzioak bilatzeko eta lan eginen duten produkzio sektoreetan ondoren kontrolatzeko gaitasuna ematen die moduluak. Beraz, modulu hau ezinbestekoa da tituluan ezarritako gaitasun hauek eskuratzeko:
-Diseinuko erreminta informatikoen erabilera (2D eta 3Dko CAD aplikazioa).
-Merkatuan dauden elementu komertzialak sakon ezagutzea eta haien aplikazioak, abantailak eta arazoak nabarmentzea.
-Diseinuak ezarritako prozedurekin bat datozela ziurtatzea, prozesu horien garapena gainbegiratu eta kontrolatzea eta sor daitezkeen gorabeherak konpontzea.
-Enpresetan ezarririko kalitatea kudeatzeko sistema ezartzea.
Modulu teoriko-praktikoa da eta, horregatik, balio anitzeko gelan zenbait ekipamendu izatea komenigarria litzateke, hala nola:
-Diseinu mekanikorako softwarea duten ekipamendu informatikoak. (interesgarria izanen litzateke 2Dko eta 3Dko diseinuetarako softwarea izatea eta, balio osagarri gisa, 3D aurreratuko diseinurako beste software bat).
-Material didaktikoa edo industriala, sistema mekaniko baten osagarriak zein diren jakiteko.
-Internet konexioa, multzoko diseinuan sartu beharreko elementu komertzialak hautatu eta behera kargatzeko.
-Multimedia ekipamendua, egungo produktu mekanikoen diseinuan erabiltzen diren elementu konplexuak edo berriak ezagutzen laguntzeko.
-Prototipo lasterren makina edo 3Dko inprimagailua.
-Sistemak komunikatuko dituen eremu sarea egiteko materiala.
-Diseinu mekanikoaren dokumentaziorako ofimatika softwarea.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere edukien atalean ezarritako ordena bera da. Edukiak bost multzotan antolatzen ahal dira:
-Makinen elementuak hautatzea.
-Diseinu mekanikoan aplikatzen ahal diren elementu komertzialak: ezagutzea eta hautatzea.
-Elementu mekaniko ez komertzialak kalkulatu eta diseinatzea. Diseinuaren baliozkotzea, CAE erreminten bidezkoa.
-Diseinuaren garapena, CAD aurreratuko erreminten bidezkoa.
-Diseinu mekanikoan kalitatea bermatzea.
-Kalitatea kudeatzeko sistemak.
Komenigarria izanen litzateke edukiak lan unitateetan antolatzea, eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Ikaslea, modulua bukatzean, produktu mekanikoak diseinatzeko gai izan behar da, banakako elementua, multzo bateko elementua nahiz sistema orokor bateko azpimultzoa izan. Horrez gain, ikaslea 2D eta 3Dko CAD erreminta bat eta ezarririko diseinuaren dokumentaziorako software ofimatikoa erraztasunez erabiltzeko gai izan behar da.
Produktu mekanikoen diseinua izeneko modulua ziklo osorako funtsezko elementu integratzaile da, ikasleak trebatuko dituelako lan munduan beren lana garatzeko prestakuntza amaitutakoan. Kontuan hartu behar da ezin direla jakintza gehiago eskuratu moldeen, tresnen edo makinen edozein elementuren diseinuari buruz, makinan sartzen diren elementu sinpleagoak aurretik garatu gabe.
Modulu honetan garatuko diren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera praktikoak jarraian adierazten diren proposamenei buruzkoak izan daitezke:
-Diseinu mekanikoa osatzen duten elementu komertzialak zein diren jakitea.
-Elementu mekanikoen eraikuntza diseinua, modu ekonomikoan ahalik eta fidagarritasun handienaz lan eginen dutela.
-Industria ingurunean diseinu mekanikoen dokumentaziorako erreminta informatikoen (CAD, CAE eta ofimatika) erabilera.
-Diseinu prozesua gainbegiratu eta kontrolatzea, jarraipen txostenak lortzea, dagozkion diagnostikoak egitea eta sistemaren errendimendua hobetzeko bidezko erabakiak hartzea.
-Enpresa munduan ezarririko kalitatea kudeatzeko sistema baten funtzionamendua ezagutzea.
Modulu honetan eskuratutako ikaskuntzak gehitzeko asmoz, honako kasuetako/adibideetako bati buruzko proiektua egin liteke:
-Makina-erreminta sinplea (zulatzeko makina).
-Goragailu elektromekanikoa edo hidraulikoa.
-Abiaduren erreduktore mekanikoa.
-Hainbat teknologia (pneumatika, hidraulika, elektrizitatea, elektronikoa, PLCak) partaide dituen makina edo fabrikazio sistema baten automatizazioa.
Proiektuak memoria teknikoa egin eta dokumentatzea eskatuko du; memoriak honako atal hauek izanen ditu:
-Makinaren edo mekanismoaren ezaugarri eta zehaztapen orokorrak.
-Erabili beharreko materialak eta elementu komertzialak. Irizpideak.
-Multzoko planoak.
-Xehetasun planoak, fabrikatu edota muntatzeko behar den informazio teknologikoa biltzen dutenak.
-Eskema pneumatikoak, hidraulikoak, elektrikoak...
-Fabrikazio egingarritasunaren azterketa, txosten teknikoa eginda.
-Elementuen diseinua baliozkotzea, CAE erreminten bidez.
-Beharrezko tresnen diseinua.
Proiektuaren kostua.
Diseinuari eta produktuari dagozkien akatsen eta efektuen analisi modala.
Prozesuan esku hartzen duten ingurumen alderdien identifikazioa.
-Diseinuaren kalitatearekin lotutako prozedura dokumentatuen garapena.
Proiektu hori ikasleen talde-lanera bideratu behar da. Irakasleak zuzenduko ditu, baina taldeko kide bakoitzari autonomia emanen zaio, taldea ados egonda eraikitze edo diseinu soluzioak bilatu ahal izateko. Interesgarria izanen litzateke ikasleek garatzen dituzten proiektuak lantegian fabrikatzea edo muntatzea lortzea.
Ikuspuntu pedagogikotik, mota horretako jarduerak garatzen dituzten industriak bisitatzea iradokitzen da, ikasleak egiazta dezan moduluan ezarri diren eta ikasgelan ematen diren edukiak zuzenean aplikatzen ahal direla ikasketak amaitutakoan haien lan mundua izanen den horretan. Hezkuntza ekintza hori behin edo bitan egin beharko litzateke ikasturtean eta modulu osoaren barnean ebaluatzen ahal da.
Ikasleak ebaluatzeko, jakintza teorikoak ez ezik, ikasleak eraikitze eta diseinu soluzioak hartzeko duen gaitasuna ere kontuan hartu beharko litzateke. Horretarako, gaitasun horiek egiaztatzen dituzten ebaluazio ekintzak prestatu behar dira. Halaber, ikasleek ikasturtean garatzen dituzten proiektuak nabarmen goraipatu beharko dira.
Modulu honi arrakastaz heldu ahal izateko, nahitaezkoa izanen da Interpretazio grafikoa izeneko moduluan emandako jakintzak bereganatu izana; izan ere, planoak interpretatu eta egiteari esker errazagoa izanen da sistema diseinatzea eta sistema orokorraren barnean osagaiak kokatzea.
Era berean, komenigarria izanen da Produktu mekanikoen diseinua I, Fabrikazio teknikak eta Fabrikazioaren automatizazioa izeneko moduluen eduki batzuk azpimarratzea, lan prozesua finkatzeko eta fabrikaziorako eta automatizaziorako gaur egungo tekniken bidez produktu egingarriak diseinatu ahal izateko.
Lanbide modulua: Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua
Kodea: 0428.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 18.
Iraupena: 180 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnak hautatzen ditu eta ebaketa eta konformazio prozesuak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Xaflaren ebaketa eta konformazio prozeduren garapena interpretatu da, diseinatzen diren produktuak eskuratzeko.
b) Estanpazio prozeduren (forjaketa) garapena interpretatu da, diseinatzen diren produktuak eskuratzeko.
c) Deformazio bidezko konformazio prozesuak garatzeko behar diren makinen, gailuen eta tresnen mugak identifikatu dira.
d) Xaflaren lanketa eta estanpazioa forma ezberdinak lortzeko behar diren tresnekin erlazionatu dira.
e) Materialak xaflaren lanketan duen portaera azaldu da.
f) Forjaketa prozesuetan materialak estanpetan duen portaera deskribatu da.
2. Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen eraikitze soluzioak diseinatzen ditu eta lortu beharreko piezaren eginkizuna ebaketa edo konformazio prozesuekin erlazionatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Tresnaren eraikitze soluzioa proposatu da, fabrikazioaren bideragarritasunaren eta errentagarritasunaren ikuspuntutik behar bezala justifikatuta dagoena.
b) Tresna sortzeko elementu estandarizatuak hautatu dira.
c) Diseinuan tresna fabrikatzeko tratamendu termikoak eta gainazalarenak zehaztu dira.
d) Diseinaturiko tresnaren balorazio ekonomikoa egin da.
e) Diseinuan aldaketak egin dira, simulazioaren emaitzak kontuan hartuta.
f) Tresnen diseinua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
g) Ekimen pertsonala eta gogoa erakutsi dira, baliabide materialetan eta prozesuen antolaketan berrikuntzak sartzeko.
h) Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa erakutsi da.
3. Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnak fabrikatzeko materialak hautatzen ditu eta horien ezaugarriak diseinaturiko tresnen eskaera funtzional, tekniko eta ekonomikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialen propietate fisiko, kimiko, mekaniko eta teknologikoak xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen beharrizanekin erlazionatu dira.
b) Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren material komertzial ohikoenak identifikatu dira.
c) Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren materialen kodeketa interpretatu da.
d) Fabrikazio mekanikoko prozesuek xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen den materialaren propietateetan duten eragina identifikatu da.
e) Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen den materialaren propietateen eragina identifikatu da fabrikazio mekanikoko prozesuetan.
f) Tratamendu termikoek eta termokimikoek xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren materialen gainean dituzten efektuak eta haien mugak deskribatu dira.
g) Diseinuaren bidez tratamendu termikoek eta termokimikoek xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan eragiten dituzten akatsak saihesteko modua deskribatu da.
h) Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabilitako materialetan babestu edo lubrifikatu beharra identifikatu da, haien bateragarritasun fisikoa edo kimikoa kontuan hartuta.
4. Tresnaren osagaien neurriak kalkulatzen ditu eta prozesuaren zein lortu beharreko piezaren eskaerak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Esfortzuaren edo kargaren eskaerak zehaztu dira eta horiek eragiten dituen fenomenoa aztertu da.
b) Tresnaren diseinuan erabiltzen diren osagaien neurriak ezarri dira, matrizegintzan erabili beharreko hainbat formula, taula, abako eta arau aplikatuz.
c) Elementuen kalkuluen aplikazioan zehaztapen teknikoek eskatzen dituzten segurtasun koefizienteak erabili dira.
d) Diseinuaren osagaien forma eta neurriak ezarri dira, kalkuluen emaitzak kontuan hartuta.
e) Elementu normalizatuak hautatu dira, haiek menderatzen dituzten eskaeren eta fabrikatzaileak emandako ezaugarrien arabera.
f) Tresnaren kalkulurako eta neurrietarako egokiak diren erreminta informatikoak erabili dira.
g) Materialaren portaera aztertu da, elementu finituen bidez simulazio softwarea erabiliz.
h) Tresnaren kalkulua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
i) Jarduera egitean azaldu diren arazoak modu egokian konpondu dira.
j) IKTen ahala aintzatetsi da, kontsulta eta laguntza elementuak diren aldetik.
5. Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinuaren kalitatea ebaluatzen du eta diseinaturiko elementuen funtzionaltasuna eta fabrikagarritasuna aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Tresnaren elementu edo osagai erabakitzaileak identifikatu dira.
b) Tresnaren hutsegitea eragiten ahal duten kausak identifikatu dira.
c) Tresnaren hutsegiteak eragiten ahal dituen efektuak identifikatu dira.
d) Tresnaren diseinuan aldaketak proposatu dira, haren funtzionaltasuna hobetzeko.
e) Tresnaren diseinuan aldaketak proposatu dira, fabrikazioa hobetzeko.
f) Produktuaren diseinuan aldaketak proposatu dira, erreminta bereziak erabili gabe muntatzeko eta desmuntatzeko lanak hobetzeko.
g) Tresnaren diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
Edukiak.
Ebaketa eta konformazio tresnak hautatzea:
-Deformazio bolumetrikoko prozesuak (ijezketa, tenkaketa, estrusioa, forjaketa).
-Konformazio mekanikoko prozesuak (tolestaketa, enbutizioa, ebaketa):
Tolestaketa prozesuen sailkapena.
Prozesuan sortzen diren fenomenoak.
-Deformazio bolumetrikoko konformaziorako erremintak (ijezkailuak, ikezjeta-trenak, forjatzeko prentsak, eta forjaketa eta tenkaketa matrizeak).
-Konformazio mekanikorako erremintak.
-Trokel motak.
-Trokel baten osagaiak: oineko plaka, matrize plaka, puntzoia eta kirtena, besteak beste.
-Prentsak:
Prentsa motak.
Konformazio prozesuetan erabiltzen diren prentsetako segurtasuna.
Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua:
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen eraikitze soluzioak.
-Xaflaren konformazio prozesuetako akatsen tipologia.
-Bandaren igarobidea finkatzeko eta eusteko gailuak.
-Simulazio sistemak, elementu finituen (CAE), metodoen eta simulazio softwarearen bidezkoak.
-Matrizegintzan erabiltzen diren elementu normalizatuak.
-Ebaketa eta konformazio prozesuei aplikatzen ahal zaien segurtasun eta ingurumen araudia.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetarako materialak hautatzea:
-Materialen sailkapena.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan neurri handienean erabiltzen diren material metaliko, zeramiko eta polimerikoak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea. Matrizegintza eta moldeetarako normalizatuak.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Tresnaren kalkulua eta neurriak:
-Prentsa bidezko ebaketa. Piezaren kokapena.
-Ebaketan garaturiko esfortzuak.
-Matrize oinaren neurriak.
-Trokelatzeko buruaren neurriak.
-Puntzoiaren eta matrizearen arteko jokoa.
-Estrakzio eta egozpen indarrak.
-Puntzoien banaketa.
-Tolestaketako garapenak eta esfortzuak:
Pieza baten garapenaren gaineko kalkulua.
Tolestaketa indarra.
Balizko akatsak.
-Enbutizioko garapenak eta esfortzuak:
Pieza baten garapenaren gaineko kalkulua.
Enbutizio indarra.
Balizko akatsak.
Lanketako tresnen diseinua egiaztatzea:
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-IKTak eta oinarrizko erremintak erabiltzea kalitatea kudeatzeko.
-SMED tresnen aldaketa lasterra.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea matrizeak eta tresnak diseinatzeko eta garatzeko. Ikaslea, modulua bukatzean, matrizeak diseinatzeko, haren multzo marrazketa eta zatiketa irudikatzeko, eta 2D eta 3Dko CAD erreminta bat eta prozesua deskribatzen duen memoria teknikoko eskaera guztiak dokumentatzeko behar den software ofimatikoa erraztasunez erabiltzeko gai izan behar da.
Honako hau modulu teoriko-praktikoa da eta, horregatik, eskola ordu gehienak oinarrizko liburutegi teknikoa, elementu eta material normalizatuen katalogoen laburpena eta katalogo komertzialak barne hartzen dituen ikasgelan izanen dira. Prozesua dokumentatzeko eta bibliografia eta dokumentazio teknikoa kontsultatzeko komenigarria izanen litzateke software ofimatikoa, 2D eta 3Dko diseinuko softwarea eta CAE simulaziorako softwarea eskuratzea.
Edukiei buruzko atalean agertu den sekuentzia egokiena da ikasgelan irakasteko. Hala eta guztiz ere, bloke didaktiko batzuk zehaztu litezke, edukiak erabiliko den aurkezpen moduaren arabera antolatzeko. Dena den, ulertu behar da eduki guztiak beren artean erlazionatuta daudela eta beharrezkoak direla matrize mota bakoitzari eta honako atal hauek, gutxienez, biltzen dituen memoria teknikoa egin beharrari behar bezala erantzuteko:
-Ebaketa eta konformazio tresnak hautatzea.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetarako materialak hautatzea.
-Tresnaren kalkulua eta neurriak.
-Lanketako tresnen diseinua egiaztatzea.
Moduluaren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera adierazgarri gisa honako hauek proposa litezke, besteak beste:
-Ebakitzeko trokel baten proiektu baten diseinua, garapena eta muntaketa.
-Tolesteko edota enbutitzeko tresna baten proiektu baten diseinua, garapena eta muntaketa.
-Zenbait pieza sinpleren mekanizazioa.
-Matrizegintza eta moldeen sektoreko enpresak bisitatzea.
-Memoria teknikoa egin eta dokumentatzea. Bertan tresna baten proiektuan azter daitezkeen hainbat atal lantzen ahalko dira:
-Konformatu beharreko piezaren ezaugarriak eta zehaztapenak.
-Tresna guztien diseinua. Zatiketa.
-Fabrikazio eta muntaketa arauak. Mantentze-lanak.
-Kargen analisia. Elementuen neurriak.
-Hautaturiko materialak: komertzialak eta normalizatuak. Irizpideak.
-Tresnen kostua. Konformaturiko piezaren aurrekontua.
-Diseinuari eta produktuari dagozkien akatsen eta efektuen analisi modala.
-Prozesuan esku hartzen duten ingurumen alderdien identifikazioa.
-Segurtasunari eta laneko arriskuen prebentzioari buruzko azterlana moldeak eta matrizeak diseinatzeko eta fabrikatzeko azpisektorean. Arriskuak identifikatzeko galdetegiak.
-Sektoreko enpresetan erabiltzen diren ekipamenduei loturiko segurtasun elementuen analisia.
-Produktuaren kalitatearen kudeaketa eta egiaztapena. Kalitate kontrola.
-Produktuaren diseinuari buruzko prozedura egitea.
-Talde-lana edo elkarlana baloratzea.
Trokela egitea baliagarria izan daiteke ikasleentzat, batzuetan zenbait diseinuren mekanizazioa baldintzatzen duten errealitateari eta problematikari buruz irizpide objektiboagoa izan dezaten. Beraz, gomendagarria da trokel sinple zehatz bat egin eta muntatzea. Alde horretatik, normalizatu gabe dauden piezen mekanizazioa Fabrikazio teknikak izeneko moduluan eraiki liteke lehen ikasturtean, eta horretarako, komenigarria izanen litzateke jarduera hori modulu horretan irakasten duten irakasleekin koordinatzea. Horrela, tresnen muntaketa ikasgelan edo lantegian garatu beharreko zeregin praktikoena izanen da funtsean. Ahal den neurrian, komenigarria izanen litzateke tresna probatzea, nahi den pieza lortzeko.
Software informatikoaren erabilerari eta erabilitako aplikazioei dagokienez, komenigarria izanen litzateke prestakuntza zikloaren hasieran irakasle taldeak erabakitzea zein neurritan landuko den modulu bakoitzean 2D eta 3Dko CAD aplikazioa. Eduki horiek Irudikapen grafikoa izeneko moduluan garatzea iradokitzen da, 2. ikasturtearen hasieran horien gainean nolabaiteko kontrola izateko. Horrela, hasiera-hasieratik 2D eta 3Dko CAD aplikazioa erabili eta aplika liteke muntaketa irudikatzeko eta ebaketa eta konformazio tresnen diseinuaren simulazioa garatzeko, CAE elementu finituen bidez.
Lanbide modulua: Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua
Kodea: 0429.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 8.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Galdaketa moldeak eta modeloak hautatzen ditu eta prozesuen garapena aztertzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moldeak eta modeloak lortzeko prozeduren garapena interpretatu da, diseinatzen diren produktuak eskuratzeko.
b) Erabili eta botatzeko modeloen ordez, berriz erabiltzekoak direnak erabiltzea baloratu da.
c) Moldekatze prozesuak garatzeko behar diren makinen eta gailuen mugak identifikatu dira.
d) Galdaketa prozesuetan materialak moldeetan duen portaera deskribatu da.
e) Galdaketa prozesuak zenbatetsi dira, lortu beharreko piezen kopuruaren arabera.
2. Galdatzeko moldeen eta modeloen eraikitze soluzioak diseinatzen ditu eta moldekatze prozesua aztertzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moldearen eta modeloaren eraikitze soluzioa proposatu da, fabrikazioaren bideragarritasunaren ikuspuntutik behar bezala justifikatuta dagoena.
b) Diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
c) Diseinuan aldaketak egin dira, simulazioaren emaitzak kontuan hartuta.
d) Moldeen eta modeloen diseinua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
e) Ekimen pertsonala eta gogoa erakutsi dira, baliabide materialetan eta prozesuen antolaketan berrikuntzak sartzeko.
f) Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu gisa ere, soluzio teknikoak ikertzeko interesa erakutsi da.
3. Moldeak eta modeloak fabrikatzeko materialak hautatzen ditu eta horien ezaugarriak diseinaturiko moldeen eta modeloen eskaera funtzional, tekniko eta ekonomikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialen propietate fisiko, kimiko, mekaniko eta teknologikoak galdaketa moldeen eta modeloen beharrizanekin erlazionatu dira.
b) Galdaketa molde eta modeloetan neurri handienean erabiltzen diren material komertzialak identifikatu dira.
c) Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren materialen kodeketa interpretatu da.
d) Fabrikazio mekanikoko prozesuek galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen den materialaren propietateetan duten eragina identifikatu da.
e) Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen den materialaren propietateen eragina identifikatu da fabrikazio mekanikoko prozesuetan.
f) Tratamendu termikoek eta termokimikoek galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren materialen gainean dituzten efektuak eta haien mugak deskribatu dira.
g) Diseinuaren bidez tratamendu termikoek eta termokimikoek galdaketa molde eta modeloetan eragiten dituzten akatsak saihesteko modua deskribatu da.
h) Galdaketa molde eta modeloetan erabilitako materialetan babestu edo lubrifikatu beharra identifikatu da, haien bateragarritasun fisikoa edo kimikoa kontuan hartuta.
4. Molde edo modeloaren osagaien neurriak kalkulatzen ditu eta prozesuaren zein lortu beharreko piezaren eskaerak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Esfortzuaren edo kargaren eskaerak zehaztu dira eta horiek eragiten dituen fenomenoa aztertu da.
b) Moldeen eta modeloen neurriak ezarri dira, erabili beharreko hainbat formula, taula, abako eta arau aplikatuz.
c) Molde eta modeloen kalkuluen aplikazioan zehaztapen teknikoek eskatzen dituzten segurtasun koefizienteak erabili dira.
d) Molde eta modeloen forma eta neurriak ezarri dira, kalkuluen emaitzak kontuan hartuta.
e) Molde edo modeloaren kalkulurako eta neurrietarako erreminta informatikoak erabili dira.
f) Materialak isurketa eta hozte prozesuan duen portaera aztertu da, simulazio softwarea erabiliz.
g) Molde edo modeloaren materialaren portaera aztertu da, elementu finituen bidez simulazio softwarea erabiliz.
h) Molde edo modeloaren kalkulua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
i) Jarduera egitean azaldu diren arazoak modu egokian konpondu dira.
5. Galdaketa molde eta modeloen diseinuaren kalitatea ebaluatzen du eta diseinaturiko elementuen funtzionaltasuna eta fabrikagarritasuna aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Molde edo modeloaren elementu edo osagai erabakitzaileak identifikatu dira.
b) Molde edo modeloaren hutsegitea eragiten ahal duten kausak identifikatu dira.
c) Molde edo modeloaren hutsegiteak eragiten ahal dituen efektuak identifikatu dira.
d) Molde edo modeloaren diseinuan aldaketak proposatu dira, haren funtzionaltasuna hobetzeko.
e) Molde edo modeloaren diseinuan aldaketak proposatu dira, fabrikazioa hobetzeko.
f) Molde edo modeloaren diseinuan aldaketak proposatu dira, erreminta bereziak erabili gabe muntatzeko eta desmuntatzeko lanak hobetzeko.
g) Diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
Edukiak.
Galdaketa moldeak eta modeloak hautatzea:
-Galdaketa prozesuak:
Prozesuaren diagrama
Isurketaren teknologia, hoztea eta solidotzea, eta desmoldekaketa. Garbiketa eta kalitate kontrola.
-Modelo motak: berriz erabiltzekoak eta erabili eta botatzekoak.
-Molde motak: harea berdezkoak, geruza lehorrezkoak, buztinezkoak, furanikoak, CO2-koak, metalikoak eta bereziak.
-Moldekatzeko makinen mugak. Moldekatze ildoak. Izpizko moldekatzea.
-Arrak. Motak. Arren kaxak. Gogordura sistemak. Arren moldekatze mekanikoa. Arren paletizazioa.
Moldeen eta modeloen diseinua:
-Elikatze sistemak: jaitsiera ontzia eta isurbideak.
-Betetze-laneko turbulentziak. Banaketa sistemen diseinuari eta neurriei buruzko oharrak.
-Moldearen hodien eta azaleren higadura.
-Zepa kentzea.
-Gasen disipazioa.
-Fusio-tenperaturak. Metalen solidotzea.
-Gainezkabideak.
-Galdaketa prozesuetako akatsen tipologia. Pieza galdatuen ikuskapena. Burdinurtuzko piezen akabera. Zimurtasuna eta neurrien zehaztapena.
-Segurtasunari eta ingurumenari buruzko araudia.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
Molde eta modeloetarako materialak hautatzea:
-Materialen sailkapena. Moldekatzean esku hartzen duten elementuak.
-Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Galdaketa molde eta modeloetan neurri handienean erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak eta polimerikoak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Moldeen eta modeloen neurriak:
-Isurketaren teknologia. Likidoaren kalitatearen eragile erabakigarriak. Moldea betetzeko denbora zehaztea.
-Modeloaren gehieneko neurriak.
-Kontrakziorako perdoia.
-Desmoldekaketako angeluak. Sekzioen lodiera.
-Estrakziorako perdoia.
-Gainazalen akabera.
-Akaberarako perdoia.
-Hozte irregularrak.
-Distortsiorako perdoia.
Lanketako tresnen diseinua egiaztatzea:
-Kalitatearen kontrol estatistikoa. Laginketa planak.
-Galdaketa moldeen eta modeloen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Moldeak eta modeloak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea. Galdaketako enpresei aplikatzen ahal zaien UNE-EN araudia.
-Arriskuak eta ingurumen alderdiak identifikatzea eta baloratzea galdaketa prozesuan.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleak galdaketa moldeak eta modeloak diseinatzeko gai izatea. Horretarako, isurketaren teknologia eta hozte eta solidotze prozesuaren ezaugarriak ezagutu beharko ditu, baita desmoldekaketa eta kalitate kontrolaren prozesuetan agertzen diren berezitasunak ere.
Galdaketa moldeak eta modeloak diseinatzeko, beharrezkoa da ikasleak 2D eta 3Dko CAD erreminta bat eta materialak isurketa prozesuan duen portaera aztertzeko software informatikoa erraztasunez erabiltzea, baita kargan sartzea simulatu nahi denean moldearen edo modeloaren materialaren portaera aztertzea ere. Laburbilduz, ikasleak prozesua deskribatzen duen memoria teknikoak bildu beharreko eskaera guztiak dokumentatzeko behar den guztia erabili behar du.
Modulu honetan eskola ordu gehienak pertsonako diseinuko ordenagailu bat daukan ikasgelan izanen dira. Ordenagailu horiek 2D eta 3Dko diseinu software egokia, CAE simulaziorako softwarea (isurketaren banaketa zein moldearen edota modeloaren portaera bistaratzeko), Internet konexioa (sektoreko enpresen informazio teknikoa eta katalogoak kontsultatzeko) eta segurtasunari, kalitateari eta ingurumenari buruzko araudia izan beharko dituzte.
Erakusketa sistematikoa, diseinuen analisia eta eraikitze soluzioen proposamenei buruzko balorazioa ikaskuntzarako metodologia egokitzat jotzen dira. Era berean, moldearen betetze-lana simulatzeak eta talde-laneko edo elkarlaneko ikaskuntza proposatu ahal izateak eragiten dute IKT baliabideak erabiltzea, informazio teknikoa aurkezteko eta egiteko gaitasuna etengabe hobetzeko zein taldeka lan egiteko gaitasuna dinamizatu eta garatu ahal izateko. Aipatutako talde-lan edo elkarlan horretan taldeko kide bakoitza moldearen edo modeloaren diseinuaren zati batez arduratuko da edo hausnartu beharreko alderdi tekniko zehatz bat bateratuko da.
Edukiei buruzko atalean agertu den sekuentzia egokiena da irakasteko. Hala eta guztiz ere, bloke teknologiko batzuk zehaztu litezke, edukiak erabiliko den aurkezpen moduaren arabera antolatzeko. Dena den, ulertu behar da eduki guztiak beren artean erlazionatuta daudela eta beharrezkoak direla molde edota modelo bakoitzaren diseinuari eta edukien bloke horiei dagozkien honako atal hauek, gutxienez, biltzen dituen memoria teknikoa egin beharrari behar bezala erantzuteko:
-Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua.
-Moldeen eta modeloen diseinua.
-Molde eta modeloetarako materialak hautatzea.
-Moldeen eta modeloen neurriak.
-Lanketako tresnen diseinua egiaztatzea. Kalitate kontrola.
Moduluaren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera adierazgarri gisa honako hauek proposa litezke, besteak beste:
-Hondarretan moldekatzeko proiektu baten diseinua eta garapena.
-Maskorrean moldekatzeko proiektu baten diseinua eta garapena.
-Sektoreko enpresak bisitatzea.
-Memoria teknikoa egin eta dokumentatzea. Bertan molde baten proiektuan azter daitezkeen hainbat atal lantzen ahalko dira:
Galdaketa bidez lortu beharreko piezaren ezaugarriak eta zehaztapenak.
Moldearen eta modeloaren multzoko diseinua. Zatiketa.
Modeloaren eta moldearen muntaketa prozesuetan kontuan hartu beharreko jarraibideak. Desmoldekaketarako jarraibideak. Molde arraren mantentze-lanak.
Kargen analisia. Sekzioen neurriak.
Hautaturiko materialak: komertzialak eta normalizatuak. Irizpideak.
Moldearen kostua zehaztea. Piezen serieko prozesua automatizatzeko baldintzak.
Diseinuari eta produktuari dagozkien akatsen eta efektuen analisi modala.
Prozesuan esku hartzen duten laneko arriskuak eta ingurumen alderdiak identifikatzea eta baloratzea.
Segurtasunari eta laneko arriskuen prebentzioari buruzko azterlana moldeak diseinatzeko eta fabrikatzeko azpisektorean. Arriskuak identifikatzeko galdetegiak. Ingurumen alderdiak identifikatzeko galdetegiak.
Sektoreko enpresetan erabiltzen diren ekipamenduei loturiko segurtasun elementuen analisia.
Produktuaren kalitatearen kudeaketa eta egiaztapena. Kalitate kontrola.
Moldearen diseinuari buruzko prozedura egitea.
Talde-lana edo elkarlana baloratzea.
Interesgarritzat jotzen da modulua 2. ikasturtean Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua izeneko modulua ematen duten irakasleekin koordinatzea, prototipoen sorgailuaren bidez pieza bat sortzeko. Ondoren, modulu horretarako egokientzat jotzen den softwarearen bidez eta "atzeranzko ingeniaritza" deritzon teknika erabiliz, pieza lortzeko eta, hala denean, moldearen betetzea ordenagailu bidez (CAE) simulatzeko moldeak edota arrak eginen lirateke.
Pieza zehatz bat lortzeko teknika egokienari (mekanizazioa, prototipo lasterra, injekzioa, galdaketa bidezko moldekatzea eta abar) buruzko balorazioa ikasturteak aurrera egin ahala ikasleek garatuko duten irizpidea izanen da.
Software informatikoaren erabilerari eta erabilitako aplikazioei dagokienez, komenigarria izanen litzateke prestakuntza zikloaren hasieran irakasle taldeak erabakitzea zein neurritan landuko den modulu bakoitzean 2D eta 3Dko CAD aplikazioa. Eduki horiek Irudikapen grafikoa izeneko moduluan garatzea iradokitzen da, 2. ikasturtearen hasieran horien gainean nolabaiteko kontrola izateko. Horrela, hasiera-hasieratik 2D eta 3Dko CAD aplikazioa erabili eta aplika liteke muntaketa irudikatzeko eta galdaketa molde eta modeloen diseinuaren simulazioa garatzeko, CAE elementu finituen bidez.
Lanbide modulua: Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua
Kodea: 0430.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 8.
Iraupena: 110 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Polimeroak eraldatzeko moldeak eta modeloak hautatzen ditu eta moldekatze prozesuak aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moldekatze prozeduren garapena interpretatu da, lortu nahi diren produktu polimerikoen arabera.
b) Moldekatze prozesuak garatzeko behar diren makinen eta gailuen mugak identifikatu dira.
c) Materialak moldekatze prozesuan duen portaera deskribatu da.
d) Produktua lortzeko erabiliko den eraldaketa prozesuaren baldintzak deskribatu dira.
e) Moldekatze prozesuak zenbatetsi dira, lortuko diren piezen kopuruaren arabera.
2. Molde eta modeloen eraikitze soluzioak diseinatzen ditu eta produkzio eskaerak fabrikazioan erabiltzen diren baliabideekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Moldeen ezaugarriak eraldatu beharreko polimeroaren propietateekin erlazionatu dira.
b) Moldearen eraikitze soluzioa proposatu da, fabrikazioaren bideragarritasunaren eta errentagarritasunaren ikuspuntutik behar bezala justifikatuta dagoena.
c) Moldea egiteko elementu estandarizatuak aukeratu dira.
d) Diseinuan moldea fabrikatzeko tratamendu termikoak eta gainazalarenak zehaztu dira.
e) Moldea hori hartuko duen makinan munta daitekeela bermatu da.
f) Eskuragarritasun eta erabilera errazak bermatu dira, beharrezko mantentze-lanak egiteko.
g) Egin beharreko lanaren ekonomia eta denbora balorazioak egin dira.
h) Moldeen diseinua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
3. Moldeak eta modeloak fabrikatzeko materialak hautatzen ditu eta horien ezaugarriak diseinaturiko produktuen eskaera funtzional, tekniko, ekonomiko eta estetikoekin erlazionatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialen propietate fisiko, kimiko, mekaniko eta teknologikoak moldeen eta modeloen beharrizanekin erlazionatu dira.
b) Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren material komertzial ohikoenak identifikatu dira.
c) Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren materialen kodeketa interpretatu da.
d) Fabrikazio mekanikoko prozesuek polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen den materialaren propietateetan duten eragina identifikatu da.
e) Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen den materialaren propietateen eragina identifikatu da fabrikazio mekanikoko prozesuetan.
f) Tratamendu termikoek eta termokimikoek polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren materialen gainean dituzten efektuak eta haien mugak deskribatu dira.
g) Diseinuaren bidez tratamendu termikoek eta termokimikoek polimeroetarako moldeen fabrikazioan eragiten dituzten akatsak saihesteko modua deskribatu da.
4. Molde eta modeloen osagaien neurriak kalkulatzen ditu eta prozesua zein lortu beharreko pieza aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Esfortzuaren edo kargaren eskaerak zehaztu dira eta horiek eragiten dituen fenomenoa aztertu da.
b) Moldearen diseinuan erabiltzen diren osagaien neurriak ezarri dira, erabilgarri dauden hainbat formula, taula eta abako aplikatuz, baita indarra duten arauak ere.
c) Elementuen kalkuluen aplikazioan zehaztapen teknikoek eskatzen dituzten segurtasun koefizienteak erabili dira.
d) Moldearen kalkulurako eta neurrietarako erreminta informatikoak erabili dira.
e) Moldearen kalkulua egin da, pertsonen, ekipamenduen, instalazioen eta ingurumenaren segurtasunari dagokionez indarra duen araudia beteta.
5. Prototipoak sortzen ditu, pieza edo 3Dko diseinu bat digitalizatuta, ondoren moldean aplikatu ahal izateko.
Ebaluazio irizpideak:
a) Prototipo prozedurak identifikatu dira, fabrikatu beharreko piezaren arabera.
b) Digitalizazio sistemak sailkatu dira.
c) Pieza bat digitalizatu da edo 3Dko modeloa lortu da.
d) Molde bati dagozkion pieza ez komertzialen prototipoa egin da, prototipo sistemaren baten bidez.
e) Moldearen funtzionaltasuna egiaztatu da.
f) Moldearen balizko disfuntzioak interpretatu eta erregistratu dira, horiek zuzenduta (atzeranzko ingeniaritza).
6. Moldeen diseinuaren kalitatea ebaluatzen du eta diseinaturiko elementuen funtzionaltasuna eta fabrikagarritasuna aztertzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Molde edo modeloaren elementu edo osagai erabakitzaileak identifikatu dira.
b) Hutsegitea eragiten ahal duten kausak identifikatu dira.
c) Hutsegiteak eragiten ahal dituen efektuak identifikatu dira.
d) Moldearen diseinuan aldaketak proposatu dira, haren funtzionaltasuna hobetzeko.
e) Moldearen diseinuan aldaketak proposatu dira, fabrikazioa hobetzeko.
f) Moldearen diseinuan aldaketak proposatu dira, erreminta bereziak erabili gabe muntatzeko eta desmuntatzeko lanak hobetzeko.
g) Diseinuak optimizatu dira, fabrikazioaren kostuaren eta mantentze-lanen ikuspuntutik.
Edukiak.
Polimeroak eraldatzeko moldeak eta modeloak hautatzea:
-Polimeroak eraldatzeko prozesuak:
Injekzioa. Injekzio kidea. Injekzio bikoitza. Gasduna. Urduna.
Estrusioa.
Puztea.
Termokonformazioa.
Konpresio bidezko moldekatzea.
Transferentzia bidezko moldekatzea.
Isurketa bidezko moldekatzea.
-Konformaziorako modeloak.
-Moldeak.
-Eraldaketa makinen eta tresnen mugak.
Polimeroak eraldatzeko moldeak eta modeloak diseinatzea:
-Moldekatze prozesuan sorturiko esfortzuak.
-Moldekatze prozesuetako akatsen tipologia.
-Moldearen muntagarritasuna:
Finkatzeko eta eusteko gailuak.
Hozte kanalak.
Isurketa-erretenak.
Zuloen banaketa eta finkapena.
Egozpen sistemak.
-Molde eta modeloetan erabiltzen diren elementu normalizatuak.
-Segurtasunari eta ingurumenari buruzko araudia.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
Polimeroetarako moldeak fabrikatzeko materialak hautatzea:
-Materialen sailkapena.
-Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Polimeroak eraldatzeko molde eta modeloen fabrikazioan erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak, polimerikoak eta konposatuak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Materialen kostuak hautaketan duen eragina.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Moldearen neurriak:
-Piezaren kokapena.
-Material polimerikoak moldekatze prozesuan dituen kontrakzioak.
-Isurketa-erretenak.
-Hoztea.
-Egozpen sistemak.
-Moldekatzean garaturiko esfortzuak.
-Moldearen neurriak.
-Simulazio sistemak, elementu finituen (CAE) bidezkoak.
-Estrakzio indarrak.
-Segurtasunari eta ingurumenari buruzko araudia.
Prototipoak sortzen ditu:
-Prototipo prozesuak.
-Piezen digitalizazioa.
-Digitalizazio teknikak.
-Puntuen hodeien tratamendua.
-Prototipo teknikak.
-Prototipoak sortzea.
Lanketako tresnen diseinua egiaztatzea:
-Polimeroak eraldatzeko moldeen eta modeloen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Moldeak eta modeloak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea polimeroetarako moldeak diseinatzeko eta garatzeko. Halaber, gaitasuna ematen die moldeen kalkulua eta neurriak egiteko, portaera simulatzeko eta moldearen zehaztapen teknikoak definitzeko.
Trebetasun horiek ondoko alderdi funtsezkoak biltzen dituzte:
-Marrazketa teknikak aplikatzea planoak egiteko.
-Moldeen diseinua optimizatzea, prozesuaren simulazioa eginda.
-Beharrezko saiakuntzen plana eta homologazio plana ezartzea, prozesuaren baldintzak betetzen direla bermatzeko.
-Dokumentazio teknikoa egitea, antolatzea eta eguneratzea.
Honako hau modulu teoriko-praktikoa da eta, horregatik, eskola ordu gehienak oinarrizko liburutegi teknikoa, elementu eta material normalizatuen katalogoen laburpena eta katalogo komertzialak barne hartzen dituen ikasgelan izanen dira. Prozesua dokumentatzeko eta bibliografia eta dokumentazio teknikoa kontsultatzeko komenigarria izanen litzateke software ofimatikoa, 2D eta 3Dko diseinuko softwarea eta CAE simulaziorako softwarea eskuratzea.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere edukien atalean ezarritako ordena bera da. Edukiak honako multzo hauetan antolatzen ahal dira:
-Polimeroak eraldatzeko prozesuak.
-Molde polimerikoen diseinua.
-Prototipoak sortzea.
-Diseinuaren analisia.
-Moldeetarako materialak.
-Moldeen neurriak.
-Moldeak sortzea.
-Moldeak egiaztatzea.
-Moldeen analisia.
Komenigarria izanen litzateke edukiak lan unitateetan antolatzea, eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du, helburuak, edukiak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa definitzea ahalbidetuko baitu. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Moduluaren helburuak lortzeko aukera ematen duten irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuko jarduera lerroak honako hauek izanen dira:
-Moldekatze prozedurak aztertzea.
-Produktua lortzeko eraikitze soluzioak egitea.
-Moldeen kalkulua eta neurriak.
-Proiektuaren garapenari buruzko kontrola.
-Tresna muntatu eta desmuntatzeko prozedura.
-Moldeen diseinuan berariazko sistema informatikoak eta eskuzkoak erabiltzea.
Moduluaren irakaskuntza-ikaskuntzako jarduera adierazgarri gisa honako hauek proposa litezke, besteak beste:
-Produktu polimerikoetarako molde baten proiektu baten diseinua, garapena eta muntaketa.
-Zenbait pieza sinpleren mekanizazioa eta egiaztapena.
-Moldearen bidez lortu beharreko piezaren prototipoa sortzea.
-Matrizegintza eta moldeen sektoreko enpresak bisitatzea.
-Memoria teknikoa egin eta dokumentatzea. Bertan polimeroetarako molde baten proiektuan azter daitezkeen hainbat atal lantzen ahalko dira:
Modulu honekin antz handiena duen lehen ikasturteko modulua, ikaskuntza prozesuari laguntzen diona, Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa izenekoa da. Horri, Produktu mekanikoen diseinua I izenekoari eta Fabrikazio mekanikoko teknikak izenekoari esker, ikasturtearen hasieratik produktu polimerikoen moldeak diseinatzen ahalko dira, irizpide teknikoari eutsita, piezak fabrikatzeko prozesuei, marrazketari eta teknikei buruzko ideia nahiko argia izanen baitute ikasleek.
Oso interesgarritzat jotzen da modulua 2. ikasturtean Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua izeneko modulua ematen duten irakasleekin koordinatzea, sorturiko prototipoa hondarretako moldea sortzeko erabiltzeko.
Modulu honek ikasturte osoko modulu guztietan garatu diren jakintza guztiak biltzen ditu eta produktu polimerikoen moldeen diseinuari aplikatzen dizkio.
Software informatikoaren erabilerari eta erabilitako aplikazioei dagokienez, komenigarria izanen litzateke prestakuntza zikloaren hasieran irakasle taldeak erabakitzea zein neurritan landuko den modulu bakoitzean 2D eta 3Dko CAD aplikazioa. Eduki horiek Irudikapen grafikoa izeneko moduluan garatzea iradokitzen da, 2. ikasturtearen hasieran horien gainean nolabaiteko kontrola izateko. Horrela, hasiera-hasieratik 2D eta 3Dko CAD aplikazioa erabili eta aplika liteke muntaketa irudikatzeko eta produktu polimerikoetarako moldeen diseinuaren simulazioa garatzeko, CAE elementu finituen bidez.
Lanbide modulua: Mekanizazioko prozesu aurreratuak
Kodea: Na06.
Iraupena: 70 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Zenbakizko kontrolaren oinarrizko programak egiten ditu, makina-erremintei aplikatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) CNC programazio lengoaiaren zehaztapenen arabera egin da programa.
b) Programa egiaztatu da, programa ordenagailuan simulatuz.
c) Simulazioan atzemandako akatsak zuzendu dira.
d) Programa gorde egin da sortutako fitxategi-egituran.
e) Sortutako aginduak aztertu dira, beste programazio lengoaia batzuetako baliokideekin erkatuz.
2. Zenbakizko kontroleko makinak (CNC) prestatzen ditu, horretarako tresnak aukeratu ondoren, eta eskatzen diren teknika edo prozedurak aplikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erremintak, tresnak eta piezak finkatzeko euskarriak aukeratu eta muntatu dira.
b) Zenbakizko kontroleko programa kargatu da.
c) Makinaren parametroak doitu dira.
d) Balioak erreminta-tauletan sartu dira.
e) Makina prestatu da eta haren ardatzen erreferentzia hartu da.
f) Neurgailuak edo egiaztagailuak aukeratu dira, egin beharreko eragiketaren arabera.
g) Jarduera egitean azaldu diren arazoak modu egokian konpondu dira.
h) Lan eremua behar bezain garbi eta ordenaturik eduki da.
i) Eskatzen diren segurtasun eta osasun arauak aplikatu dira.
3. Programak egiten ditu eta harizko elektrohigadura-makinen zein sartuz mekanizatzeko elektrohigadura-makinen gainean jarduten du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Harizko elektrohigaduraren eta sartuz mekanizatzeko elektrohigaduraren bidezko mekanizazioan eragiketa teknikak identifikatu dira.
b) Makinak prestatu dira, piezei eutsiz, finkatuz eta haien erreferentziak hartuz.
c) Datu teknologikoak eta parametroak gehitu dira, dokumentazio teknikoari jarraituta landu beharreko materialen arabera.
d) Programa egin da, ordenagailu bidezko zenbakizko kontroleko (CNC) programazioaren eskuliburuko zehaztapenei jarraituz.
e) Lan eremua behar bezain garbi eta ordenaturik eduki da.
f) Laneko arriskuen prebentziorako arauak eta segurtasunekoak aplikatu dira.
4. Ordenagailuz lagundutako fabrikaziorako programak egitea, lan-prozesuari buruzko zehaztapenak aztertuta eta CAM teknikak aplikatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Erabili beharreko makinaren arabera konfiguratu da CAM ingurunea.
b) Mekanizatu beharreko pieza behar bezala kokatu da, erreferentziazko sistemen eta ardatzen arabera.
c) CAM eragiketen mekanizazio estrategiak deskribatu dira.
d) Erremintei buruzko datuak sartu dira.
e) Programa egiaztatu da, mekanizazioa ordenagailuan simulatuz.
f) Simulazioan atzemandako akatsak zuzendu dira.
g) CAM programaren post-tratamendua egin da, erabiliko den zenbakizko kontrolerako.
h) Programa euskarri egokian gorde da.
Edukiak:
Zenbakizko kontroleko programazioa:
-Zenbakizko kontroleko programazioaren oinarrizko kontzeptuak.
-Zenbakizko kontroleko makinen osagaiak eta egitura:
Zenbakizko kontroleko sistema baten osagaiak.
Datuak prozesatzeko unitate zentrala.
Datuen sarrera eta irteerako periferikoak.
Datuak biltegiratzeko eta transferitzeko unitateak.
-Baldintza teknologikoak:
Makinen ezaugarriak.
Zilindraketaren ebaketari eta aitzinamenduari buruzko datuak.
Fresaketaren ebaketari eta aitzinamenduari buruzko datuak.
-Koordenatuen ardatzak eta sistemak.
Zenbakizko kontroleko makinak prestatzea:
-Pieza-zeroa eta makina-zeroa.
-Erreminten doikuntza eta euskarri sistemak.
-Piezen muntaketa.
-Zenbakizko kontrola programatzea.
-Programak simulatzea.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea.
-Zenbakizko kontroleko makinak prestatzea.
Zenbakizko kontroleko hainbat makina erabiltzea:
Zenbakizko kontrolak erabiltzea.
Pieza eta erremintak lotzea.
Erreminten eta pieza-zeroaren doikuntza.
Makinen eskuliburuak erabiltzea.
Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudiaren aplikazioa.
Ingurumena babesteko araudiaren aplikazioa.
Elektrohigadura:
-Elektrohigadurako eragiketa tekniken oinarrizko kontzeptuak.
-Sartuz mekanizatzeko elektrohigaduraren teknologia eta makinak.
-Harizko elektrohigaduraren teknologia eta makinak.
-Elektrohigaduraren parametroak.
-Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudiaren aplikazioa.
-Ingurumena babesteko araudiaren aplikazioa.
Ordenagailuz lagundutako programazioa (CAM):
-Mekanizazioko prozesua hautatzea. Eragiketak eta erremintak.
-Erremintak zehaztea.
-Ibilbideak sortzea.
-Mekanizazio eragiketak eratzea.
-Mekanizazio estrategiak (2? ardatz eta 3 ardatz).
-Mekanizazioa simulatzea. Mekanizazio birtuala.
-CNC kodea sortzea.
-Hainbat makinatarako piezen post-tratamendua.
-Zenbakizko kontroleko makinetan mekanizazio eragiketak egitea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen xedea da ikasleek oinarrizko trebetasunak bereganatzea tornurako, fresatzeko makinarako eta elektrohigadurarako zenbakizko kontroleko programak (CNC) gauzatzeko, bai eskuzko programazioaren bidez, bai ordenagailuz lagundutako programazioaren (CAM) bidez. Halaber, gaitasuna ematen die makinak prestatzeko eta lan eginen duten produkzio sektoreetan erabiltzen diren zenbakizko kontroleko makinetan piezak fabrikatzeko.
Modulu praktikoa da batik bat. Horregatik, eskolak fabrikazio mekanikoko lantegian eta erabilera anitzeko gelan eman daitezela iradokitzen da. Gela horrek CNC eta CAM berariazko programak dituzten ordenagailuak izan beharko lituzke, eta, ahal bada, Internet konexioa eta proiektagailua izanen ditu. Halaber, komenigarria izanen litzateke fabrikazio mekanikoko lantegian zenbakizko kontroleko tornuak eta fresatzeko makinak, sartuz mekanizatzeko elektrohigadura-makinak, harizko elektrohigadura-makinak eta abiadura handian fresatzeko makinak izatea, besteak beste.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere edukien atalean ezarritako ordena bera da. Edukiak zortzi multzotan antolaturik daude:
-Zenbakizko kontrola programatzea.
-Lana antolatzea.
-Zenbakizko kontroleko makinak prestatzea.
-Mekanizazioko prozesuak kontrolatzea.
-Elektrohigadura-makinak programatzea.
-CAM programazioa
-Produktuaren egiaztapena.
-Programazioa doitzea.
Edukien multzo horiek lan unitateetan banatuko dira eta lan unitate bakoitzak berez zentzua izanen du. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du eta, beraz, modulua bukatzean, ikasleak gai izanen dira zenbakizko kontroleko makina automatizatuetan piezak programatu, antolatu, prestatu eta gauzatzeko, prozesua kontrolatuz.
Irakaskuntza eta ikaskuntzako jardueren tipologiari dagokionez, ondokoak iradokitzen ahal dira:
-Batez ere eduki teorikoa duten jarduerak, ikasgelan zenbakizko kontrolaren, elektrohigaduraren eta CAMen oinarrizko kontzeptu teorikoak azaltzea dakartenak.
-Jarduera praktikoak, zenbakizko kontroleko makinetan benetako eta oinarrizko ariketak eginez, CAM ariketak egiten direnean simulaziorako eta informazioaren post-tratamendurako erreminta informatikoak erabilita.
-Horrez gain, inguruan dauden eta teknologia horiek dituzten enpresak bisitatzea iradokitzen da.
Egokientzat proposatzen den edukien sekuentziazioa, hain zuzen ere edukien atalean ezarritako ordena bera da.
Eduki multzo horiek orientabide izanen dira programazio didaktikoan dagozkien lan unitateak garatzeko. Lan unitateetan definituko dira helburuak, edukiak, irakaskuntza-ikaskuntzako jarduerak eta ebaluazioa. Lan unitateen multzoak moduluko ikaskuntzaren bitartez emaitza egokiak lortzea ahalbidetu behar du.
Lanbide modulu hori zuzen lortzeko, oso garrantzitsua da ikaslea Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa eta Fabrikazio mekanikoko teknikak izeneko moduluetan bereganatu dituen trebetasunetatik abiatzea. Izan ere, horietan 2D eta 3Dko marrazketaren edukiak, prozesuak, erabili beharreko erremintak eta ebaketa- eta aitzinamendu-abiadurak ikasi dituzte, Mekanizazioko prozesu aurreratuak izeneko moduluan piezak egiteko oinarrizkoak direnak.
Lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa
Kodea: 0434.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 90 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enplegu aukerak hautatzen ditu, laneratzeko bideak eta ikasteko alternatibak identifikatuz bizitzan zehar.
Ebaluazio irizpideak:
a) Norberaren nortasuna, asmoak, jarrerak eta prestakuntza baloratu dira erabakiak hartzeko.
b) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikarientzako enplegu eta lan sorgune nagusiak identifikatu dira tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako eremuetan.
c) Tituluaren profilarekin zerikusia duen lanbide jarduerarako zer-nolako gaitasunak eta jarrerak eskatzen diren zehaztu da.
d) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten prestakuntza- eta lanbide-ibilbideak identifikatu dira.
e) Etengabeko prestakuntzak laneratu ahal izateko eta produkzio-prozesuaren eskakizunetara moldatzeko gakoa den aldetik duen garrantzia baloratu da.
f) Lana bilatzeko prozesuan zein teknika erabiltzen diren zehaztu da.
g) Tituluarekin zerikusia duten lanbide sektoreetan autoenplegurako dauden aukerak aurreikusi dira.
2. Talde-lanaren estrategiak aplikatzen ditu eta estrategia horien eraginkortasuna eta eragimena baloratzen ditu erakundearen helburuei begira.
Ebaluazio irizpideak:
a) Talde-lanaren onurak baloratu dira Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren profilarekin zerikusia duten lan egoeretan.
b) Egiazko lan egoera batean eratzen ahal diren lantaldeak identifikatu dira.
c) Lantalde eraginkorraren ezaugarriak zehaztu dira eraginkortasunik gabeko lantaldeen aldean.
d) Lanbide sektorean lantaldearen funtzionamendua hobetzeko behar diren gizarte trebetasunak baloratu dira.
e) Lantaldeetan erabiltzen diren agiriak identifikatu dira: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
f) Lantaldeko kideen eginkizunen eta iritzien aniztasun beharrezkoa positiboki baloratu da.
g) Taldeko kideen artean gatazkak sortzen ahal direla eta hori erakundeen ezaugarrietako bat dela aitortu da.
h) Gatazka motak eta horien iturriak identifikatu dira, bai eta gatazkak konpontzeko prozedurak ere.
3. Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak erabili eta betebeharrak bete egiten ditu, eta badaki horiek bereizten lan kontratuetan eta hitzarmen kolektiboetan.
Ebaluazio irizpideak:
a) Lan zuzenbideko kontzeptu nagusiak identifikatu dira.
b) Enpresaburu eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde nagusiak bereizi dira.
c) Lan harremanetatik sortzen diren eskubideak eta betebeharrak zehaztu dira.
d) Kontratazio mota nagusiak sailkatu dira eta zenbait kolektiboren kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu dira.
e) Indarra duen legedian lana eta familiako bizitza ongi uztartzeko ezarrita dauden neurriak baloratu dira.
f) Soldaten ordainagiria aztertu da eta hura osatzen duten elementu nagusiak identifikatu dira, tartean langilearen kotizazio oinarriak eta langileari eta enpresaburuari dagozkien kuotak daudela.
g) Lan harremanak aldatzearen, etetearen eta amaitzearen kausak eta ondorioak identifikatu dira.
h) Gatazka kolektiboetako neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu dira.
i) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren tituluarekin zerikusia duen lanbide sektoreari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo batean itundutako lan baldintzak zehaztu dira.
j) Lanaren antolaketaren ingurune berriak bereizten dituzten ezaugarriak identifikatu dira.
4. Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoeretan zer-nolako babesak dauden zehazten du eta prestazio motak identifikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Gizarte Segurantzaren eginkizuna baloratu da, herritarren bizi kalitatea hobetzeko zutabe nagusia den aldetik.
b) Gizarte Segurantzaren sistemako araubideak identifikatu dira.
c) Gizarte Segurantzaren sistemak estaltzen dituen egoerak banan-banan aipatu dira.
d) Enpresaburuak eta langileak Gizarte Segurantzaren sistemaren barnean dituzten betebeharrak identifikatu dira.
e) Inguruko herrialde nagusietan Gizarte Segurantzaren arloan dauden aldeak identifikatu dira.
f) Gizarte Segurantzaren sistemako prestazioak sailkatu dira eta baldintzak identifikatu dira.
g) Legezko langabezia egoerak zehaztu dira zenbait kasu praktikotan.
h) Ikasleen ezaugarriei dagozkien langabezia-prestazioen iraupena eta zenbatekoa kalkulatu dira, kotizaziopeko oinarrizko prestazioak eta laguntzako prestazioak bereiziz.
5. Laneko arriskuen prebentziorako oinarrizko arau esparrua identifikatzen du eta prebentzioaren kulturak enpresako arlo eta jarduera guztietan duen garrantzia baloratzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko oinarrizko araudia identifikatu da.
b) Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubide eta betebehar nagusiak zein diren zehaztu da.
c) Lan baldintzen eta langilearen osasunaren arteko lotura azaldu da.
d) Izan daitezkeen arrisku faktore ohikoenak sailkatu dira.
e) Arrisku faktoreen ondorioz gerta daitezkeen lanbide kalteak (lan istripuak eta eritasun profesionalak) sailkatu eta deskribatu dira.
6. Enpresan laneko arriskuen prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten eragileak identifikatzen ditu, laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudian ezarritako irizpideei jarraituz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu dira, laneko arriskuen prebentzioaren gaineko araudian ezarritako irizpideen arabera.
b) Prebentzioan parte hartzen duten eragile guztien erantzukizunak identifikatu dira.
c) Arriskuen prebentzioaren arloan langileek enpresan ordezkaritza izateko bideak zein diren zehaztu da.
d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu dira.
7. Bere jardueraren arriskuak ebaluatzen ditu, lan baldintzak eta bere lan inguruneko arrisku faktoreak aztertuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Fabrikazio mekanikoaren sektoreko jarduerak dituen arrisku faktoreak eta horietatik etor daitezkeen kalteak identifikatu dira.
b) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lan inguruneetan ohikoenak diren arrisku egoerak sailkatu dira.
c) Enpresako arriskuen ebaluazioa egin da, arriskuak identifikatu eta baloratu dira, prebentzio neurriak proposatu dira eta horien eraginkortasunaren jarraipena eta kontrola egin dira.
d) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lanbide profilarekin zerikusia duten lan inguruneetan prebentzioari begira garrantzia duten lan baldintzak zein diren zehaztu da.
8. Enpresa txiki bateko arriskuen prebentziorako plana egiten parte hartzen du, lan inguruneko arrisku egoeren azterketatik abiaturik, eta prebentzio neurriak aplikatzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lanbide sektorearekin zerikusia duen lantoki bateko prebentzio planaren edukia definitu da.
b) Aintzat hartu da garrantzitsua dela enpresan prebentzio plana izatea, larrialdietan egin beharreko jarduketen sekuentzia barne.
c) Enpresa txiki edo ertain batentzako larrialdi eta ebakuazio plana proiektatu da.
d) Kalteak beren sorburuan saihesteko eta saihestezinak diren ondorioak leuntzeko aplikatu behar diren prebentzio eta babes neurriak definitu dira.
e) Mota guztietako segurtasun seinaleen esanahia eta eremua aztertu dira.
f) Larrialdietan jarduteko protokoloak aztertu dira.
g) Zaurituak larritasunaren arabera sailkatzeko teknikak identifikatu dira.
h) Lehen sorospenetarako oinarrizko teknikak identifikatu dira, istripuaren lekuan aplikatu behar direnak kalte mota desberdinei aurre egiteko. Halaber, botika-kutxaren osagaiak eta erabilera azaldu dira.
i) Langilearen osasuna zaintzeko betekizunak eta baldintzak eta horiek prebentzio neurri gisa duten garrantzia zehaztu dira.
Edukiak.
Lan bilaketa aktiboa:
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren tituluari dagokion lanbide sektorearen definizioa eta azterketa, haren eraginpeko lurraldean eta estatuan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea.
-Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako erakundeen identifikazioa.
-Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariarekin zerikusia duten prestakuntza ibilbideak identifikatzea tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako eremuetan.
-Lana bilatzeko teknikak eta tresnak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitae-a eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
Gatazkaren kudeaketa eta lantaldeak:
-Talde-lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko lantalde motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lantalde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Hitzezko eta hitzik gabeko komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lantaldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolen azterketa.
-Gatazka: gatazkaren ezaugarriak, iturriak eta etapak.
-Gatazka konpondu edo ezabatzeko metodoak: bitartekotza, adiskidetzea, arbitrajea, epaiketa eta negoziazioa.
Lan kontratua:
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Fabrikazio Mekanikoko Diseinuko goi mailako teknikariaren lanbide eremuari aplikatu beharreko hitzarmen kolektibo baten azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, telelana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, onura sozialak eta beste batzuk.
Gizarte Segurantza, lana eta langabezia:
-Gizarte Segurantzaren sistema, elkartasun sozialaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Laneko segurtasun eta osasunaren arau esparrua eta oinarrizko kontzeptuak:
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko loturaren balorazioa.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreen azterketa.
-Arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko oinarrizko arau esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
Prebentzioaren kudeaketan parte hartzen duten agenteak eta haien erantzukizunak:
-Prebentzioaren kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
Lanbide arriskuen ebaluazioa:
-Enpresako arriskuen ebaluazioa, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Segurtasun baldintzei lotutako arriskuen azterketa.
-Inguruneko baldintzei lotutako arriskuen azterketa.
-Baldintza ergonomiko eta psikosozialei lotutako arriskuen azterketa.
-Berariazko arriskuak sektoreko industrian.
-Arriskuaren balorazioa.
Arriskuen prebentzioaren plangintza eta prebentzio eta babes neurrien aplikazioa enpresan:
-Prebentzioaren plangintza enpresan. Prebentzio plana eta horren edukia.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Banakako eta taldeko prebentzio eta babes neurriak.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE batentzako larrialdi plana egitea.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak eta aplikazioa.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Orientabide didaktikoak.
Modulu honen bidez ikasleek oinarrizko trebetasunak eta jarrerak bereganatzen dituzte lan munduan sartzeko eta beren lanbide karrera berdintasun baldintzetan garatzeko, fabrikazio mekanikoaren sektorean, hala Espainiako lurraldean nola Europan.
Edukien hurrenkerari dagokionez, kontuan izanik ikastetxeak egokienak iruditzen zaizkion erabakiak hartzeko eskumena duela, lan arloko legediari eta Gizarte Segurantzari buruzko edukiak jorratu litezke lehenik, ikasleak motibatu ohi dituztelako; horrela ikasleek moduluari buruzko jarrera positiboa hartuko dute.
Jarraian laneko segurtasunaren eta osasunaren inguruko edukiak aurkez litezke, eta gero gatazkaren kudeaketari eta lantaldeei ekin. Azkenik lan bilaketari buruzko multzoa jorratu liteke, ikasleak lan merkatuan sartu aurreko urrats gisa.
Modulu honetako ikaskuntzaren emaitzak lortzeko askotariko jarduerak daude aukeran. Hona hemen batzuk:
-Norberaren izaerari eta gizarte trebetasunen garapenari buruzko orientazio probak eta dinamikak egitea, prestakuntzaren eta asmoen arteko koherentzia pertsonala egiaztatzeko.
-Norberaren karrera planifikatzea: epe ertain eta luzerako lan helburuak ezartzea, beharrekin eta lehentasunekin bateragarriak. Helburu errealistak ezartzea, oraingo prestakuntzarekin eta proiektatuarekin koherenteak, eta nork bere ikaskuntzaren ardura hartzea.
-Lana bilatzen laguntzen ahal diguten bitartekoak eta erakundeak identifikatzea, bai gure ingurune hurbilenean, bai Europan, horretarako tresna egokiak erabiliz (Eures sarea, Europass, Ploteus eta beste batzuk).
-Lana bilatzeko behar den dokumentazioa garatzea: curriculum vitae-a, lan elkarrizketak, test psikoteknikoak eta beste batzuk.
-Jardueraren bat bakarka eta taldean egitea eta emaitzak konparatzea.
-Gatazka egoera bat simulatzea eta konponbide desberdinak aurkeztea.
-Sektoreko langileei eragiten dien lan arloko araudia identifikatzea.
-Langileen Estatutuaren edukia zikloari dagokion sektoreko hitzarmen kolektibo batekin alderatzea.
-Negoziazio kolektiboko prozesu bat simulatzea, langileen eta enpresaburuen interesak bateratzeko bide gisa.
-Zailtasun maila desberdinetako soldata ordainagiriak egitea.
-Gizarte Segurantzak babesten dituen egoerak identifikatzea.
-Zikloa eginda eskuratzen ahalko diren lanpostu ohikoenetan gerta daitezkeen arrisku egoerak aztertzea, aurreneurriak proposatzea eta ezarri beharreko aurreneurrien plangintza diseinatzea, hori guztia indarra duen araudiari jarraituz.
-Sektoreko enpresak ikusteko bisitak programatu eta egitea, ikasleek produkzio sektorearen errealitatea ezagutu ahal izan dezaten.
Modulu honen edukietarako ikus-entzunezko baliabideak edota Internet erabilita, ikaskuntza eta irakaskuntzako prozesua azkarragoa eta eraginkorragoa izanen da. Pixkanaka ikasleek beren kabuz ebazten ahalko dituzte proposatzen zaizkien jarduketak eta egoerak.
Lanerako prestakuntza eta orientazioa eta Enpresa eta ekimena izeneko moduluen edukietako batzuk elkarri estu lotuta daude. Ekintzaileen ezaugarrien azterketa, lanpostuen deskribapena, kontratuak, hitzarmen kolektiboak, nominak eta gizarte gastuak, besteak beste, bi moduluetan aztertzen dira kontrako ikuspegietatik begiratuta, eta hori ikasleentzat guztiz baliagarria izan daiteke ekintzaile gisa edo inoren konturako langile gisa lan munduan ongi moldatzeko.
Halaber, arreta eman behar litzaioke lantegi, laborategi eta abarretan ematen diren moduluekiko loturari, lan osasunaren arloko prestakuntza osatze aldera.
Lanbide modulua: Produktu mekanikoak diseinatzeko proiektua
Kodea: 0433.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 5.
Iraupena: 30 ordu.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Produkzio sektorearen beharrak identifikatzen ditu eta haiek asetzen ahal dituzten ereduzko proiektuekin lotzen ditu.
Ebaluazio irizpideak:
a) Sektoreko enpresak sailkatu dira, beren antolamenduaren ezaugarriak eta eskaintzen duten produktu edo zerbitzu mota kontuan harturik.
b) Ereduzko enpresen ezaugarriak azaldu dira, antolamenduaren egitura eta departamentu bakoitzaren eginkizunak adieraziz.
c) Enpresei eskari gehien sortzen dizkieten beharrak identifikatu dira.
d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio aukerak baloratu dira.
e) Aurreikusten diren eskariei erantzuna emateko behar den proiektu mota identifikatu da.
f) Proiektuak izan behar dituen ezaugarriak zehaztu dira.
g) Zerga eta lan arloetako betebeharrak, arriskuen prebentzioari dagozkionak eta horiek aplikatzeko baldintzak zehaztu dira.
h) Produkziorako edo zerbitzurako proposatzen diren teknologia berriak sartzeko har litezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu dira.
i) Proiektua prestatzeko erabiliko den lan-gidoia egin da.
2. Tituluan ageri diren gaitasunekin zerikusia duten proiektuak diseinatzen ditu, hura osatzen duten faseak sartuz eta garatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Proiektuan landuko diren alderdien gaineko informazioa bildu da.
b) Proiektuaren bideragarritasun teknikoari buruzko azterketa egin da.
c) Proiektua osatzen duten fase edo atalak eta haren edukia identifikatu dira.
d) Lortu nahi diren helburuak ezarri dira eta haien norainokoa identifikatu da.
e) Proiektua egiteko behar diren materialak eta langileak aurreikusi dira.
f) Aurrekontu ekonomikoa egin da.
g) Proiektua abian jartzeko finantzaketa beharrak identifikatu dira.
h) Proiektua diseinatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
i) Proiektuaren kalitatea bermatzeko kontrolatu behar diren alderdiak identifikatu dira.
3. Proiektua nola inplementatu edo gauzatu planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotutako dokumentazioa zehaztuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Jardueren sekuentzia zehaztu da, jarduerak inplementazio beharren arabera ordenatuz.
b) Jarduera bakoitzerako behar diren baliabideak eta logistika zehaztu dira.
c) Jarduerak egiteko behar diren baimenak identifikatu dira.
d) Jarduteko edo jarduerak gauzatzeko prozedurak zehaztu dira.
e) Inplementazioak dituen arriskuak identifikatu dira eta arriskuen prebentziorako plana eta behar diren baliabide eta ekipamenduak definitu dira.
f) Materialen eta langileen esleipena eta gauzatze epeak planifikatu dira.
g) Inplementazioaren baldintzei erantzuten dien balorazio ekonomikoa egin da.
h) Inplementatzeko edo gauzatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
4. Proiektuaren gauzatzearen jarraipen eta kontrolerako prozedurak definitzen ditu, erabilitako aldagai eta tresnen hautapena justifikatuz.
Ebaluazio irizpideak:
a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu da.
b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu dira.
c) Jarduerak egin bitartean gerta daitezkeen gorabeherak ebaluatu, konpondu eta erregistratzeko prozedura definitu da.
d) Baliabideek eta jarduerek izan ditzaketen aldaketak kudeatzeko prozedura definitu da, haiek erregistratzeko sistema barne.
e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko behar den dokumentazioa definitu eta prestatu da.
f) Erabiltzaile edo bezeroen ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri da eta berariazko dokumentuak prestatu dira.
g) Proiektuak baldintzen agiria duen kasuan, hori beteko dela bermatzeko sistema ezarri da.
Lanbide modulua: Lantokietako prestakuntza
Kodea: 0436.
Baliokidetasuna, ECTS kreditutan: 22.
Iraupena: 340.
Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio irizpideak.
1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta enpresa bera fabrikatutako produktuen produkzioarekin eta merkaturatzearekin erlazionatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Enpresaren antolamendu egitura eta enpresako arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu dira.
b) Enpresaren sare logistikoa osatzen duten elementuak identifikatu dira: hornitzaileak, bezeroak, produkzio sistemak, biltegiratzea eta beste batzuk.
c) Produkzio prozesuko lan prozedurak identifikatu dira.
d) Langileen gaitasunak produkzio jardueraren garapenarekin erlazionatu dira.
e) Sareko elementu bakoitzak enpresaren jardueraren garapenerako duen garrantzia interpretatu da.
f) Merkatuaren ezaugarriak, bezero eta hornitzaile mota eta horiek enpresaren jardueraren garapenean izan dezaketen eragina lotu dira.
g) Jarduera honetan ohikoenak diren merkaturatze bideak identifikatu dira.
h) Enpresaren egituraren alde onak eta txarrak azaldu dira, bestelako enpresa erakundeekin konparatuta.
2. Bere lanbide jardueran ohitura etiko eta lan ohitura egokiak aplikatzen ditu, lanpostuaren ezaugarrien eta enpresan ezarritako prozeduren araberakoak.
Ebaluazio irizpideak:
a) Ondokoak ezagutu eta justifikatu dira:
-Lanpostuak langileari eskatzen dizkion prestasuna eta denbora.
-Lanposturako behar diren jarrera pertsonalak (puntualtasuna eta enpatia, besteak beste) eta profesionalak (ordena, garbitasuna, segurtasuna eta ardura, besteak beste).
-Lanbide jardueran arriskuen prebentziorako beharrezkoak diren jarrerak eta pertsonak babesteko neurriak.
-Lanbide jardueraren kalitateari dagozkion jarrera eskakizunak.
-Lantaldearekiko harremanei eta enpresan ezarritako harreman hierarkikoei buruzko jarrerak.
-Lan esparruan egindako jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten jarrerak.
-Laneratzeko eta lan munduan berriz sartzeko prestakuntza beharrak profesionalaren jarduera egokiaren esparru zientifiko eta teknikoan.
b) Lanbide jardueran laneko arriskuen prebentziorako aplikatu behar diren arauak eta Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legearen funtsezko alderdiak identifikatu dira.
c) Norbanakoak babesteko ekipamenduak erabili dira, lanbide jardueraren arriskuen arabera eta enpresaren arauak betez.
d) Egindako jardueretan ingurumenarekiko errespetua agertu da.
e) Lanpostua edo jarduera egiten den eremua ongi antolatua, garbi eta oztoporik gabe eduki da.
f) Egokitutako lanaren erantzukizuna gain hartu du, jasotako jarraibideak interpretatu eta betez.
g) Komunikazio eraginkorra eratu da egoera bakoitzean arduradun den pertsonarekin eta taldekideekin.
h) Gainerako taldekideekin koordinatu da, agertu zaizkion inguruabar garrantzitsuak jakinaraziz.
i) Bere jardueraren eta lan aldaketetara egokitzearen garrantzia baloratu da.
j) Arau eta prozeduren aplikazioaren erantzukizuna gain hartu du lana garatzean.
3. Produktuen fabrikazioko planoak egiten ditu, irudikapen grafikoko arauak eta CAD teknikak aplikatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Produktua marrazteko irudikapen grafikoko sistema egokiena aukeratu da, erakutsi nahi den informazioaren arabera.
b) Bistak, ebaketak eta sekzioak irudikatu dira, aplikatu beharreko araudiari jarraituta.
c) Irudikatutako objektuaren forma normalizatuen (hariak, soldadurak, hozkak eta beste batzuk) ezaugarriak azaldu dira.
d) Produktuaren akotazioa egin da, haren fabrikazio prozesuaren edo funtzionaltasunaren arabera.
e) Produktuaren neurrien perdoiak, perdoi geometrikoak eta gainazaleko kalitateak zehaztu dira, haien funtzionaltasunaren eta enpresan erabilitako irizpideen arabera.
4. Fabrikazio mekanikoko elementuak edo produktuak garatzen ditu, ingeniaritzako zehaztapenetatik eta ezarritako arauetatik abiatuta.
Ebaluazio irizpideak:
a) Materialak hautatu dira, erabiltzeko propietateak eta ezaugarriak kontuan hartuta zehaztapenen arabera eta hitzartutako kostuen barnean.
b) Fabrikaziorako eta muntaketarako beharrezko elementu normalizatuak, eta horien kodeak eta izenak zehaztu dira.
c) Irudikapen grafikoaren bidez forma geometrikoak zehaztu dira, fabrikazio prozesuen mugak kontuan izanda.
d) Elementuen kalkuluan erabili beharreko formula eta unitate egokiak zehaztu dira, horien ezaugarrien eta materialen segurtasun koefizienteen arabera.
e) Lortutako kalkuluen arabera diseinatutako elementuen forma eta dimentsioak zehaztu dira.
f) Programa informatikoetan kalkulatzeko eta simulatzeko behar den informazioa zehaztu da, baita emaitzen interpretazioa ere.
g) Produktua egitea bermatzen duten zehaztapen teknikoak (gehieneko esfortzua, potentzia, gehieneko abiadura, etab.) identifikatu dira.
h) Garraiorako mugak kontuan izan dira, eskuragarri dauden eremuak eta bestelako elementuekiko interferentziak aintzat hartuta.
i) Behar diren agiri eta informazio teknikoak (arauak, abakoak, taulak, prozesuak, etab.) kudeatu dira, elementuen eraikuntza ezaugarriak zehazteko.
j) Diseinatutako produktuaren inguruko segurtasun araudia aplikatu da.
5. Produktuaren garapenak diseinuaren zehaztapenak eta ezarririko arauak betetzen dituela egiaztatzen du.
Ebaluazio irizpideak:
a) Diseinuaren garapena aztertu da, ezarririko prozedura aplikatuta.
b) Diseinuak teknika, lege eta segurtasun araudia betetzen duela egiaztatu da.
c) Diseinaturiko produktuaren eta bete beharreko zehaztapen teknikoen arteko desbiderapenak identifkatu dira.
d) Diseinuko AEAMa aplikatu da.
e) Diseinuaren alderdi ahulak eta erabakitzaileak identifikatu dira.
Lanbide modulu honek lagundu egiten du titulu honetako gaitasunak eta helburu orokorrak osatzen, ikastetxean lortu direnak alegia, edo ikastetxean nekez lor daitezkeen gaitasun bereizgarriak garatzen.
3. ERANSKINA. PRESTAKUNTZA UNITATEAK
A) Nola antolatu diren moduluak prestakuntza unitatetan.
| 0245 lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa (230 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0245-UF01(NA) | Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa I | 40 |
| 0245-UF02(NA) | Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa II | 40 |
| 0245-UF03(NA) | Fabrikazio mekanikoko 2Dko eta 3Dko irudikapen grafikoa | 50 |
| 0245-UF04(NA) | Makinetako automatizazio eskemen irudikapena | 50 |
| 0245-UF05(NA) | Produktu mekanikoen CADa | 50 |
| 0431 lanbide modulua: Fabrikazioaren automatizazioa (190 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0431-UF01(NA) | Pneumatika, hutsa eta elektropneumatika | 50 |
| 0431-UF02(NA) | Hidraulika eta elektrohidraulika | 40 |
| 0431-UF03(NA) | Motorrak eta sentsoreak | 20 |
| 0431-UF04(NA) | Automata programagarriak | 40 |
| 0431-UF05(NA) | Robotika, erabilera eta garraioa | 20 |
| 0431-UF06(NA) | Fabrikazio malguko zelulak, industria komunikazioa. | 20 |
| 0432 lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko teknikak (230 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0432-UF01(NA) | Txirbila harrotzeko oinarrizko teknikak. | 60 |
| 0432-UF02 (NA) | Mekanizazio berezien oinarrizko teknikak | 60 |
| 0432-UF03 (NA) | Oinarrizko ebaketa eta konformazio teknikak. | 40 |
| 0432-UF04 (NA) | Galdaketa eta moldekatze teknikak | 30 |
| 0432-UF05 (NA) | Oinarrizko soldadura teknikak. | 40 |
| 0435 lanbide modulua: Enpresa eta ekimena (60 ordu) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0435-UF01(NA) | Enpresa ekimena: negozio ideiak | 20 |
| 0435-UF02(NA) | Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa | 20 |
| 0435-UF03(NA) | Enpresa abian jartzea | 20 |
| NA01 lanbide modulua: Ingelesa I (60 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| NA01 - UF01 | Ingelesa I | 60 |
| 0427 lanbide modulua: Produktu mekanikoen diseinua (320 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0427-UF01(NA) | Sistema eta elementu mekanikoak, diseinua, kalkulua eta neurriak. | 40 |
| 0427-UF02(NA) | Produktu mekanikoen diseinua, materialak, kalkulua eta neurriak | 60 |
| 0427-UF03(NA) | Mekanismoen, makinen eta tresnen diseinua eta analisia | 60 |
| 0427-UF04(NA) | Diseinu mekanikoari aplikaturiko 3Dko CAD aplikazioa I | 60 |
| 0427-UF05(NA) | Diseinu mekanikoari aplikaturiko 3Dko CAD aplikazioa II | 60 |
| 0427-UF06(NA) | Proiektu mekanikoak egin eta dokumentatzea. | 20 |
| 0427-UF07(NA) | Fabrikazio mekanikoko kalitatearen kudeaketaren hastapenak | 20 |
| 0428 lanbide modulua: Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua (180 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0428-UF01(NA) | Ebaketa eta konformazioa, trokelak eta prentsak | 40 |
| 0428-UF02(NA) | Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetarako materialak hautatzea | 40 |
| 0428-UF03(NA) | Xaflaren lanketarako eta estanpaziorako matrizeen eta tresnen diseinua | 60 |
| 0428-UF04(NA) | Xaflaren tolestaketarako eta estanpaziorako tresnen kalkulua eta neurriak | 40 |
| 0429 lanbide modulua: Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua (90 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0429-UF01(NA) | Moldekatze bidezko galdaketa prozesuaren teknologia | 30 |
| 0429-UF02(NA) | Galdaketarako moldeen diseinua eta neurriak | 60 |
| 0430 lanbide modulua: Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua (110 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0430-UF01(NA) | Polimeroen eraldaketa | 20 |
| 0430-UF02(NA) | Produktu polimeroetarako moldeak fabrikatzeko materialak | 20 |
| 0430-UF03(NA) | Produktu polimeroetarako moldeak fabrikatzeko diseinua eta kalkuluak | 50 |
| 0430-UF04(NA) | Polimeroetarako moldeen prototipoa eta egiaztapena | 20 |
| NA06 lanbide modulua: Mekanizazioko prozesu aurreratuak (70 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| NA06 - UF01 | Oinarrizko CNCko tornua eta fresatzeko makina | 30 |
| NA06 - UF02 | Oinarrizko elektrohigadura | 20 |
| NA06 - UF03 | Oinarrizko CAMa | 20 |
| 0434 lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa (90 h) | ||
| KODEA | PRESTAKUNTZA UNITATEA | IRAUPENA (H) |
| 0434-UF01(NA) | Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila | 30 |
| 0434-UF02(NA) | Lan harremanak eta Gizarte Segurantza | 40 |
| 0434-UF03(NA) | Laneratzea eta gatazken ebazpena | 20 |
B) Prestakuntza unitateen garapena.
Lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa
Kodea: 0245.
Iraupena: 230 ordu.
Prestakuntza unitatea: Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa I.
Kodea: 0245 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Marrazteko tresnak.
-Errotulazioa, formatuak, eskala. Marrazketa industrialaren arauak.
-Krokisak esku hutsez egiteko teknikak, 1. maila.
-Bistak, ebaketak, sekzioak eta etendurak. Akotazioa. 1. maila.
-Materialak irudikatzea.
-Fabrikazio mekanikoko prozesuetarako oinarrizko ikurrak: akaberak, perdoiak eta soldadura.
-Tratamenduen ikurrak.
-Tratamendu termiko, termokimiko eta elektrokimikoak irudikatzea.
-Objektu normalizatuak irudikatzea: torlojuak, azkoinak, zirrindolak, errodamenduak, malgukiak, txabetak, mihiak eta errematxeak.
-Egitura elementuak irudikatzea, 1. maila.
-Multzo mekanikoak irudikatzea, 1. maila.
-Planoak tolestea.
-Ordenak eta garbitasunak krokisa egitean duten eragina baloratzea.
Prestakuntza unitatea: Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa II.
Kodea: 0245 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Bistak, ebaketak eta sekzioak. Akotazioa. 2. maila.
-Oinarrizko geometria deskriptiboa: puntuak, zuzenak, planoak, planoen elkargunea, plano irudiak, eraispenak, distantziak.
-Akabera eta perdoien ikurrak, 2. maila.
-Krokisak egitea, 2. maila.
-Objektu normalizatuak irudikatzea, 2. maila.
-Egitura elementuak irudikatzea, 2. maila.
-Multzo mekanikoak, 2. maila.
-CADaren atarikoak: oinarrizko aginduak (bistaratzea, marraztea, editatzea eta inprimatzea).
-2Dko CAD aplikazioan pieza eta multzoen ariketak egitea.
-2Dko industria nabeak: kokapena, loturak, oinarriak, pilareak, habeak, uhalak, estalkiak eta xehetasunak.
Prestakuntza unitatea: Fabrikazio mekanikoko 2D eta 3Dko irudikapen grafikoa.
Kodea: 0245 - UF03 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-2D eta 3Daren aplikazio orokorra.
-2D eta 3Dko marrazketaren agindu aurreratuak:
Marrazketa aginduak.
Aldaketa aginduak.
Akotazio aginduak.
Gainazalen aukerak eta aginduak.
Solidoen aukerak eta aginduak.
-3Dko gainazalak eta solidoak.
-Ariketa konplexuak egitea, piezen kudeaketa barne. Proiektuen liburutegiak:
3Dko pieza.
3Dko multzoa. Murrizketak esleitzea.
2Dko planoa.
Materialen zerrendak.
Xafla eta garapenak.
Soldadura, animazioak eta kudeaketa.
3Dko industria nabeak: kokapena, loturak, oinarriak, pilareak, habeak, uhalak, estalkiak eta xehetasunak.
Prestakuntza unitatea: Makinetako automatizazio eskemen irudikapena
Kodea: 0245 - UF04 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Elementu pneumatiko, oleohidrauliko eta elektrikoen ikurrak.
-Osagaien arteko konexioen ikurrak.
-Eskema pneumatiko, oleohidrauliko eta elektrikoetan osagaiak identifikatzea.
-Pneumatika, oleohidraulika eta elektrizitateko oinarrizko eskemak.
-Konexioen etiketak.
-Automatizazioak adibideen bidez azaltzea.
-Ordenagailuz lagundutako automatizazioko (CAE) eskemak egitea.
-Lana metodoz egitea.
Prestakuntza unitatea: Produktu mekanikoen CADa.
Kodea: 0245 - UF05 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-3Dko CADaren atarikoak.
-Oinarrizko aginduak: marraztea eta editatzea.
-Oinarrizko eragiketak.
-3Dko piezaren ingurunea.
-3Dko multzoaren ingurunea.
-3Dko xaflaren ingurunea, garapenak.
-2Dko planoaren ingurunea.
-Beste ingurune batzuk, animazioak eta soldadura, besteak beste.
Lanbide modulua: Fabrikazioaren automatizazioa
Kodea: 0431.
Iraupena: 190 ordu.
Prestakuntza unitatea: Pneumatika, hutsa eta elektropneumatika.
Kodea: 0431 - UF01 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Pneumatika eta elektropneumatika. Oinarriak, ezaugarriak, aplikazioak eta ikurrak.
-Elementuak.
-Mantentzea eta zaintzea.
-Euskarriak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Kaptadoreak hautatzea.
-Eskemak diseinatzea.
-Eginkizunen sinplifikazioa.
-Laneko arriskuen prebentziorako automatismo pneumatikoei eta elektropneumatikoei aplikatzen ahal zaizkien diseinu arauak.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea.
-Eskemak irudikatzea.
-Eskemak irudikatzeko eta simulatzeko softwarea erabiltzea.
-Hutseko elementuak, aplikazioak.
Prestakuntza unitatea: Hidraulika eta elektrohidraulika.
Kodea: 0431 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Hidraulika eta elektrohidraulika. Oinarriak, ezaugarriak, aplikazioak eta ikurrak.
-Elementuak.
-Mantentzea eta zaintzea.
-Euskarriak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Kaptadoreak hautatzea.
-Eskemak diseinatzea.
-Laneko arriskuen prebentziorako automatismo hidraulikoei eta elektrohidraulikoei aplikatzen ahal zaizkien diseinu arauak.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea.
-Eskemak irudikatzea.
-Eskemak irudikatzeko eta simulatzeko softwarea erabiltzea.
Prestakuntza unitatea: Motorrak eta sentsoreak.
Kodea: 0431 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Motorrak. Deskripzioa, motak eta ezaugarriak. Aplikazio ohikoenak.
-Babes elementuak.
-Sentsoreak. Oinarri fisikoak. Motak.
-Sinbologia.
-Sentsoreak hautatzea.
-Mantentzea eta zaintzea.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Euskarriak.
Prestakuntza unitatea: Automata programagarriak.
Kodea: 0431 - UF04 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Automata programagarrien oinarrizko kontzeptuak.
-Logika kableatutik logika programatura iragaitea.
-Automata programagarri baten atalak eta funtzionamendua.
-Konbinaziozko eragiketak.
-Karga eta transferentzia eragiketak.
-Sarrera eta irteera analogikoak.
-Zirkuitu sekuentzialen kontzeptuak.
-Zirkuituak diseinatzeko erreminta grafikoak.
-Laneko arriskuen prebentziorako automata programagarriak dituzten automatismoei aplikatzen ahal zaizkien diseinu arauak.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea automata programagarrien bidez.
-Eskemak irudikatzeko eta simulatzeko softwarea erabiltzea automata programagarrien bidez.
Prestakuntza unitatea: Robotika, erabilera eta garraioa.
Kodea: 0431 - UF05 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Robotika. Motak. Ezaugarriak.
-Instalazio robotizatuetako segurtasuna, istripuen kausak.
-Robota diseinatzeko fasean hartu beharreko segurtasun neurriak.
-Zelula robotizatua diseinatzeko fasean hartu beharreko segurtasun neurriak.
-Sistema instalatzeko eta ustiatzeko fasean hartu beharreko segurtasun neurriak.
-Roboten industria aplikazioak.
-Galdaketako lanak. Moldeen bidezkoak. Bestelakoak.
-Erabilera eta garraioa. Motak. Ezaugarriak.
-Makinetako eta prozesuetako aplikazioak.
-Ikuspen artifiziala. Ikuspen artifizialeko sistema baten osagaiak. Aplikazioak.
-SCADA sistema. Atalak. Aplikazioak.
-Eskemak irudikatzeko eta simulatzeko softwarea erabiltzea SCADAS sistemen bidez.
Prestakuntza unitatea: Fabrikazio malguko zelulak, industria komunikazioa.
Kodea: 0431 - UF06 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Zelula robotizatu baten diseinua eta kontrola.
-Robota izatea laneko zelulan.
-Laneko zelulako kontrol sistemaren ezaugarriak.
-Beste zelula batzuekiko interfazea, sinkronizazioa ahalbidetzeko.
-Sareak. Motak.
-Industria komunikazioa.
-Datuen hari gabeko transmisioa.
-Komunikazio-protokoloak.
-Fabrikazioaren kalitate kontrola eta ikuskapen automatizatua.
Lanbide modulua: Fabrikazio mekanikoko teknikak.
Kodea: 0432.
Iraupena: 230 ordu.
Prestakuntza unitatea: Txirbila harrotzeko oinarrizko teknikak.
Kodea: 0432 - UF01 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Txirbil-harroketa bidezko mekanizazioa.
-Makinen funtzionamendua.
-Eragiketa teknikak.
-Prozesuen interpretazioa.
-Txirbila harrotzeko makinen oinarrizko eragiketak.
-Koipeztatzea, likido mailak eta hondakinak hustea.
-Mantentze plana.
-Erreminten zorrozketa.
-Osagarriak eta tresneria.
-Mekanizazio kostuak.
-Makinaren ahalmena.
-Ekipamenduen eta makinen erabileran arriskuak prebenitzeko araudia.
-Ordena eta garbitasuna prozesuko faseetan.
Prestakuntza unitatea: Mekanizazio berezien oinarrizko teknikak.
Kodea: 0432 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Urradura zer den.
-Urradura ekipamenduen eta makinen erabilerako oinarrizko eragiketak.
-Elektrohigadurako makinen erabilerako oinarrizko eragiketak.
-Makina motak.
-Prozedurak.
-Koipeztatzea, likido mailak eta hondakinak hustea.
-Mantentze plana.
-Mekanizazio berezien kostuak ebaluatzea.
-Ekipamenduen eta makinen erabileran arriskuak prebenitzeko araudia.
-Ordena eta garbitasuna lanak egitean.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko ebaketa eta konformazio teknikak.
Kodea: 0432 - UF03 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Xaflaren ebaketa eta konformazio bidezko makinen funtzionamendua.
-Makina eta erremintak prestatzea.
-Oinarrizko ebaketa eta konformazio eragiketak.
-Euskarriak eta egiaztagailuak.
-Ebaketa eta konformazio tresnak.
-Xafla eta profilen lanketaren akatsak eta horiek zuzentzeko modua.
-Marraketa; marraketa teknikak eta arretak.
-Ebaketa eta konformazio bidezko mekanizazio kostuak.
-Ekipamenduen eta makinen erabileran arriskuak prebenitzeko araudia.
-Ordena eta garbitasuna lanak egitean.
Prestakuntza unitatea: Galdaketa eta moldekatze teknikak.
Kodea: 0432 - UF04 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Moldekatze bidez piezak lortzeko prozedurak.
-Galdaketa motak: hondarretan moldekatzeko galdaketa, molde metalikoen bidezko galdaketa eta presiozko galdaketa, grabitate bitartezko galdaketa zentrifugoa eta injekziozko galdaketa.
-Makinak eta produkzio baliabideak, makinaren ahalmena.
-Erabilitako materialak, ezaugarriak eta erabilera.
-Koipeztatzea, likido mailak eta hondakinak hustea.
-Polimeroak galdatuz edo moldekatuz eraldatzeko kostuak ebaluatzea.
-Mantentze plana eta erregistro agiriak.
-Ordenak eta garbitasunak lanean duten eragina baloratzea.
-Laneko arriskuen prebentziorako eta ingurumena babesteko araudia, galdaketa eta moldekatze prozesuetan.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko soldadura teknikak.
Kodea: 0432 - UF05 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Soldadura motak, lotura motak.
-Oinarrizko soldadura teknikak.
-Euskarriak.
-Piezak prestatzea (ertzak).
-Oinarrizko soldaketa eragiketak.
-Parametroak.
-Soldadura ekipamenduak mantentzea.
-Ordenak eta garbitasunak lanean duten eragina baloratzea.
-Laneko arriskuen prebentziorako eta ingurumena babesteko araudiak soldaketa eragiketetan.
Lanbide modulua: Enpresa eta ekimena
Kodea: 0435.
Iraupena: 60 ordu.
Prestakuntza unitatea: Enpresa ekimena: negozio ideiak.
Kodea: 0435 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Berrikuntza eta garapen ekonomikoa. Berrikuntzaren ezaugarri nagusiak fabrikazio mekanikoaren sektorean.
-Ekintzaileen gako-faktoreak: ekimena, sormena eta prestakuntza.
-Ekintzaileen jarduna, fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE bateko enpresaburu eta enplegatu gisa.
-Ekimenaren arriskua.
-"Enpresaburu" kontzeptua. Enpresa jarduerarako baldintzak. Izaera ekintzailea.
-Enpresa plana: negozio ideia fabrikazio mekanikoaren arloan. Fabrikazio mekanikoko ETE baten ingurune orokorraren eta berariazkoaren azterketa.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko ETE batek bere ingurunearekin eta gizarte osoarekin dituen harremanak.
-Enpresa nazioartean. Europar Batasunean askatasunez kokatzeko eskubidea.
-AMIA azterketa: mehatxuak eta aukerak.
-Marketin plana.
Prestakuntza unitatea: Enpresaren azterketa ekonomiko-finantzarioa.
Kodea: 0435 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa, sistema gisa. Enpresaren oinarrizko eginkizunak.
-Produkzio prozesuaren edo zerbitzuaren deskribapen teknikoa. Giza baliabideak.
-Fabrikazio mekanikoko ETE baten bideragarritasun ekonomikoa eta bideragarritasun finantzarioa. Inbertsio plana. Finantzaketa plana.
-Errentagarritasun atalasea.
-"Kontabilitate" kontzeptua eta oinarrizko alderdiak.
-Kontabilitateko informazioa aztertzea.
-AMIA azterketa: ahuleziak eta indarrak.
-Enpresa plana: produkzio plana, bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioaren azterlana.
Prestakuntza unitatea: Enpresa bat abian jartzea.
Kodea: 0435 - UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Enpresa motak. Forma juridikoak. Frankiziak.
-Forma juridikoa hautatzea.
-Fiskalitatea enpresetan: Nafarroako Foru Komunitateko zerga sistemaren berezitasunak.
-Enpresa bat eratzeko administrazio tramiteak.
-Enpresa bat eratzeko aholku ematen duten erakundeak.
-Enpresa plana: forma juridikoaren hautapena, administrazio tramiteak eta laguntzen eta diru-laguntzen kudeaketa.
-Kontabilitate eragiketak: enpresaren informazio ekonomikoaren erregistroa.
-Enpresen zerga betebeharrak.
-Agiri ofizialak aurkezteko baldintzak eta epeak.
-Fabrikazio mekanikoaren sektoreko enpresa baten kudeaketa administratiboa.
Lanbide modulua: Ingelesa I
Kodea: NA01.
Iraupena: 60 ordu.
Modulu honetan prestakuntza unitate bakarra dago eta horren iraupena eta garapena bat datoz curriculumeko "Ingelesa I" lanbide moduluan ezarritakoarekin.
Lanbide modulua: Produktu mekanikoen diseinua
Kodea: 0427.
Iraupena: 320 ordu.
Prestakuntza unitatea: Sistema eta elementu mekanikoak, diseinua, kalkulua eta neurriak.
Kodea: 0427 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Makinen elementuak hautatzea.
-Mekanismoak (espekak, torlojuak eta engranaje-trenak, besteak beste).
-Higidurak (lerradura, errodadura, pibota eta bestelakoak).
-Kate zinematikoak.
-Mekanizaziorako tresnak.
-Lubrifikazioa eta lubrifikatzaileak.
Prestakuntza unitatea: Produktu mekanikoen diseinua, materialak, kalkulua eta neurriak.
Kodea: 0427 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Materialen sailkapena.
-Fabrikazio mekanikoaren bidez lorturiko osagaietan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Fabrikazio mekanikoaren bidez lorturiko osagaietan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Fabrikazio mekanikoko elementu, tresna eta mekanismoetan neurri handienean erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak, polimerikoak eta konposatuak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Mekanizagarritasunak, kostuak eta bestelako irizpideek materialen sailkapenean duten eragina.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
-Elementuen neurrien kalkulua (hariak, errodamenduak, txabetak, zorroak, larakoak, malgukiak, gidariak, torlojuak, poleak, horzdun gurpilak eta motorrak, besteak beste).
-Segurtasun koefizientea.
-Materialen erresistentzia.
-Kate zinematikoen kalkulua.
-Abiaduraren, parearen, potentziaren eta errendimenduaren arteko erlazioa.
-Elementuen balio-bizitza kalkulatzea.
-Noizero lubrifikatu beharra kalkulatzea.
Prestakuntza unitatea: Mekanismoen, makinen eta tresnen diseinua eta analisia.
Kodea: 0427 - UF03 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Produktu mekanikoen eraikitze soluzioak garatzea.
-Neurrien perdoiak.
-Perdoi geometrikoak.
-Doikuntzak.
-Gainazaleko kalitateak.
-Fabrikazio prozesuen kostuak.
-Produktu mekanikoen diseinuari aplikatzen ahal zaizkion segurtasun eta ingurumen arauak.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
-Diseinuaren kalitatea bermatzea.
-Elementu mekanikoen eta tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko elementu eta tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
-Elementu mekanikoak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
-Elementu mekaniko komertzialak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
-Diseinu mekanikoko sistema osagarriak. Aplikazioaren arabera hautatzea.
Prestakuntza unitatea: Diseinu mekanikoari aplikaturiko 3Dko CAD aplikazioa I.
Kodea: 0427 - UF04 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-2D eta 3Dko CAD erreminten erabilera.
-Erabili beharreko softwarearen eta hardwarearen ezaugarriak.
-Erabili beharreko 3Dko CAD sistemen instalazioa eta konfigurazioa.
-Proiektua eratzen duten egitura elementuen diseinua.
-Eraikuntza mekanikoetako soldadura.
Prestakuntza unitatea: Diseinu mekanikoari aplikaturiko 3Dko CAD aplikazioa II.
Kodea: 0427 - UF05 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Elementuen mihiztadura.
-Analisi funtzionala (estatikoak, dinamikoak... ).
-CAE erreminten bidezko egiaztapena.
-Diseinuaren egiaztapena (prototipoak).
-Diseinuaren baliozkotzea.
Prestakuntza unitatea: Proiektu mekanikoak egin eta dokumentatzea.
Kodea: 0427 - UF06 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Proiektuaren beharraren azterketa.
-Elementu komertzialak identifikatzea.
-Elementu komertzialen bilaketa (papera, euskarri informatikoa, webguneak...).
-Hornitzaileen kudeaketa.
-Diseinuaren kalitatea bermatzea.
-Elementu mekanikoen eta tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko elementu eta tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Hutsegiteen aurkako sistemak. "Poka-Yoke" deritzona diseinu mekanikoan.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Prestakuntza unitatea: Fabrikazio mekanikoko kalitatearen kudeaketaren hastapenak.
Kodea: 0427 - UF07 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Kalitatearen oinarriak eta kontzeptuak.
-Kalitatearen kudeaketa enpresan.
-Kalitatea kudeatzeko sistemak. ISO 9000 arauak.
-Kalitatea kudeatzeko sistemaren dokumentazioa.
-Kalitatea kudeatzeko oinarrizko teknikak.
-EFQM eredua.
Lanbide modulua: Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua
Kodea: 0428.
Iraupena: 180 ordu.
Prestakuntza unitatea: Ebaketa eta konformazioa, trokelak eta prentsak.
Kodea: 0428 - UF01 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Deformazio bolumetrikoko prozesuak (ijezketa, tenkaketa, estrusioa, forjaketa).
-Konformazio mekanikoko prozesuak (tolestaketa, enbutizioa, ebaketa). Tolestaketa prozesuen sailkapena. Prozesuan sortzen diren fenomenoak.
-Deformazio bolumetrikoko konformaziorako erremintak (ijezkailuak, ikezjeta-trenak, forjatzeko prentsak, eta forjaketa eta tenkaketa matrizeak).
-Konformazio mekanikorako erremintak eta makinak.
-Trokel motak.
-Trokel baten osagaiak: oineko plaka, matrize plaka, puntzoia eta kirtena, besteak beste. Xaflaren aprobetxamendurik onena.
-Prentsak. Prentsa motak. Konformazio prozesuetan erabiltzen diren prentsetako segurtasuna.
Prestakuntza unitatea: Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetarako materialak hautatzea.
Kodea: 0428 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Ebaketa, tolestaketa eta enbutizio prozesuaren definizioa eta deskripzioa.
-Trokel baten atalak. Ebaketa eta enbutizio matrizeen eraikuntza ezaugarriak.
-Tolesteko tresnak: tolestaketa matrizeen sailkapena, izena, funtzionamendua eta zatiketa.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetarako materialak hautatzea. Materialen sailkapena: altzairuak, burdinazkoak ez diren materialak, metal gogorra, elastomeroak eta abar.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnetan neurri handienean erabiltzen diren material metaliko, zeramiko eta polimerikoak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea. Elementu normalizatuak.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Prestakuntza unitatea: Xaflaren lanketarako eta estanpaziorako matrizeen eta tresnen diseinua.
Kodea: 0428 - UF03 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen eraikitze soluzioak.
-Xaflaren konformazio prozesuetako akatsen tipologia.
-Bandaren igarobidea finkatzeko eta eusteko gailuak.
-Matrizeak eta tresnak diseinatzeko aplikazio informatikoak.
-Simulazio sistemak, elementu finituen (CAE), metodoen eta simulazio softwarearen bidezkoak.
-Matrizegintzan erabiltzen diren elementu normalizatuak.
-Ebaketa eta konformazio prozesuei aplikatzen ahal zaien segurtasun eta ingurumen araudia.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez. Fabrikazioaren kostuak.
-Matrizeak diseinatu eta sortzerakoan kontuan hartu beharreko laneko arriskuen prebentzioa.
-Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Diseinaturiko tresnak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-IKTak eta oinarrizko erremintak erabiltzea kalitatea kudeatzeko.
-SMED tresnen aldaketa lasterra.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Prestakuntza unitatea: Xaflaren tolestaketarako eta estanpaziorako tresnen kalkulua eta neurriak.
Kodea: 0428 - UF04 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Enbutizioa. Egozpena. Forjaketa.
-Prentsa bidezko ebaketa. Piezaren kokapena.
-Ebaketan garaturiko esfortzuak.
-Matrize oinaren neurriak.
-Trokelatzeko buruaren neurriak.
-Puntzoiaren eta matrizearen arteko jokoa.
-Estrakzio eta egozpen indarrak:
-Puntzoien banaketa.
-Tolestaketako garapenak eta esfortzuak.
-Enbutizioko garapenak eta esfortzuak.
Lanbide modulua: Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua
Kodea: 0429.
Iraupena: 90 ordu.
Prestakuntza unitatea: Moldekatze bidezko galdaketa prozesuaren teknologia.
Kodea: 0429 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Galdaketa prozesuak. Burdinaren eta altzairuaren produkzioa. Labe garaia. Finketa. Altzairuen eta galdaketen sailkapena.
-Prozesuaren diagrama.
-Isurketaren teknologia, hoztea eta solidotzea, eta desmoldekaketa. Garbiketa eta kalitate kontrola.
-Moldekatzean esku hartzen duten elementuak: modeloa, hondarrak, moldeak, euskarriak, arren kaxak, hozkailuak eta abar.
-Modelo motak: berriz erabiltzekoak eta erabili eta botatzekoak.
-Molde motak: harea berdezkoak, geruza lehorrezkoak, buztinezkoak, furanikoak, CO2-koak, metalikoak eta bereziak.
-Moldekatzeko makinen mugak. Moldekatze ildoak. Izpizko moldekatzea.
-Arrak. Motak. Arren kaxak. Gogordura sistemak. Arren moldekatze mekanikoa: alde onak eta txarrak. Arren paletizazioa.
-Materialen sailkapena. Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Galdaketa molde eta modeloetan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
-Galdaketa molde eta modeloetan neurri handienean erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak eta polimerikoak.
-Burdinazkoak ez diren metalen metalurgia.
-Burdinazkoak ez diren metalen izena, aluminioaren aleazioak, magnesioa, kobrea.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
Prestakuntza unitatea: Galdaketarako moldeen diseinua eta neurriak.
Kodea: 0429 - UF02 (NA).
Iraupena: 60 ordu.
-Isurketaren teknologia.
-Modeloaren gehieneko neurriak.
-Kontrakziorako perdoia.
-Desmoldekaketako angeluak.
-Estrakziorako perdoia.
-Moldearen eta modeloaren definizioa eta deskripzioa.
-Moldeen eta modeloen diseinua. Aplikazio informatikoak.
-Moldea eta modeloa sortzerakoan kontuan hartu beharreko oharrak.
-Elikatze sistemak: jaitsiera ontzia eta isurbideak.
-Betetze-laneko turbulentziak. Banaketa sistemen diseinuari eta neurriei buruzko oharrak.
-Moldearen hodien eta azaleren higadura.
-Gasen disipazioa.
-Fusio-tenperaturak. Metalen solidotzea.
-Gainezkabideak.
-Pieza galdatuen ikuskapena. Burdinurtuzko piezen akabera. Zimurtasuna eta neurrien zehaztapena.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
-Kalitatearen kontrol estatistikoa.
-Galdaketa moldeen eta modeloen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Moldeak eta modeloak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
-Arriskuak eta ingurumen alderdiak identifikatzea eta baloratzea galdaketa prozesuan. Prebentzioa.
Lanbide modulua: Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua
Kodea: 0430.
Iraupena: 110 ordu.
Prestakuntza unitatea: Polimeroen eraldaketa.
Kodea: 0430 - UF01 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Polimeroak eraldatzeko prozesuak:
Injekzioa, injekzio kidea, injekzio bikoitza, gasduna, urduna, estrusioa, puztea, termokonformazioa.
Konpresio bidezko moldekatzea.
Transferentzia bidezko moldekatzea.
Isurketa bidezko moldekatzea.
-Konformaziorako modeloak.
-Moldeak.
-Eraldaketa makinen eta tresnen mugak.
Prestakuntza unitatea: Produktu polimeroetarako moldeak fabrikatzeko materialak.
Kodea: 0430 - UF02 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Materialen sailkapena.
-Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren materialen propietate fisikoak, kimikoak, mekanikoak eta teknologikoak.
-Polimeroetarako moldeen fabrikazioan erabiltzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak. Eragindako akatsak.
-Polimeroak eraldatzeko molde eta modeloen fabrikazioan erabiltzen diren material metalikoak, zeramikoak, polimerikoak eta konposatuak.
-Katalogo komertzialak erabiltzea.
-Hoztea.
-Materialen kostuak hautaketan duen eragina.
-Gizartearen ingurumen eta kultur ondarea zaindu eta babesteko balioekin konpromiso etikoa hartzea.
Prestakuntza unitatea: Produktu polimeroetarako moldeak fabrikatzeko diseinua eta kalkuluak.
Kodea: 0430 - UF03 (NA).
Iraupena: 50 ordu.
-Moldekatze prozesuan sorturiko esfortzuak.
-Moldekatze prozesuetako akatsen tipologia.
-Finkatzeko eta eusteko gailuak.
-Hozte kanalak.
-Isurketa-erretenak.
-Zuloen banaketa eta finkapena.
-Egozpen sistemak.
-Molde eta modeloetan erabiltzen diren elementu normalizatuak.
-Eraginkortasuna diseinuan, materialak eta energia aurreztu eta arrazoiz erabiltzeari dagokionez.
-Material polimerikoak moldekatze prozesuan dituen kontrakzioak.
-Moldekatzean garaturiko esfortzuak.
-Moldearen neurriak eta haren osagaiak.
-Simulazio sistemak, elementu finituen (CAE) bidezkoak.
-Piezaren kokapena.
-Erreminta informatikoak.
-Estrakzio indarrak.
-Segurtasunari eta ingurumenari buruzko araudia.
Prestakuntza unitatea: Polimeroetarako moldeen prototipoa eta egiaztapena.
Kodea: 0430 - UF04 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Piezen digitalizazioa.
-Digitalizazio teknikak.
-Puntuen hodeien tratamendua.
-Prototipo teknikak.
-Prototipoak sortzea.
-Polimeroak eraldatzeko moldeen eta modeloen diseinuari aplikaturiko AEAMa.
-Moldeak eta modeloak aztertzea, AEAMa aplikatuta.
-Segurtasun eta ingurumen arauak betetzen direla egiaztatzea.
Lanbide modulua: Mekanizazioko prozesu aurreratuak
Kodea: NA06.
Iraupena: 70 ordu.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko CNCko tornua eta fresatzeko makina.
Kodea: NA06 - UF01.
Iraupena: 30 ordu.
-Programazio lengoaiak.
-Programazio teknikak.
-Ibilbideen definizioa.
-Programak simulatzea.
-Arazoak identifikatu eta konpontzea.
-Makinak prestatzea, pieza-zeroaren doikuntza eta erremintak.
-Ariketak CNCko tornuan eta fresatzeko makinan egitea.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko elektrohigadura.
Kodea: NA06 - UF02.
Iraupena: 20 ordu.
-Harizko elektrohigaduraren programazio lengoaiak.
-Harizko elektrohigaduraren programak simulatzea.
-Makinak prestatzea, piezaren finkapena, pieza-zeroaren doikuntza eta hariaren baldintza teknologikoen ezarpena.
-Ariketak harizko elektrohigadurako makinan egitea.
-Sartuz mekanizatzeko elektrohigadurarako arrak kalkulatu eta egitea.
-Makinak prestatzea, erremintaren piezarekiko doikuntza eta finkapena, eta elektrohigadura zuzena gertatzeko baldintza teknologikoen ezarpena.
-Ariketak sartuz mekanizatzeko elektrohigadura-makinan egitea.
Prestakuntza unitatea: Oinarrizko CAMa.
Kodea: NA06 - UF03.
Iraupena: 20 ordu.
-"Ordenagailuz lagundutako fabrikazioa" kontzeptua.
-CAM programaziorako lan faseak.
-Marrazkiei ebaketa- eta aitzinamendu-abiaduren eta erreminten baldintza teknologikoak gehitzea.
-Mekanizazioa simulatzea.
-Post-tratamendua.
-Simulazioa.
-Zenbakizko kontroleko makinetan pieza simulatuak egitea.
Lanbide modulua: Lanerako prestakuntza eta orientazioa
Kodea: 0434.
Iraupena: 90 ordu.
Prestakuntza unitatea: Laneko arriskuen prebentzioaren oinarrizko maila.
Kodea: 0434 - UF01 (NA).
Iraupena: 30 ordu.
-Prebentzioaren kulturaren garrantzia jardueraren fase guztietan.
-Lanaren eta osasunaren arteko loturaren balorazioa.
-Lanbide arriskua. Arrisku faktoreen azterketa.
-Detektaturiko arrisku egoera bakoitzaren ondorioz langilearen osasunak nolako kalteak izan ditzakeen zehaztea.
-Laneko arriskuen prebentzioaren gaineko oinarrizko arau esparrua.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko eskubideak eta betebeharrak.
-Prebentzioaren kudeaketaren antolaketa enpresan.
-Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan.
-Laneko arriskuen prebentzioaren arloko erantzukizunak.
-Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak.
-Enpresako arriskuen ebaluazioa, prebentzio jardueraren oinarrizko elementu gisa.
-Segurtasun eta ingurumen baldintzei, baldintza ergonomikoei eta psikosozialei lotutako arriskuen azterketa.
-Arriskuaren balorazioa.
-Prebentzio neurriak hartzea: horien plangintza eta kontrola.
-Banakako eta taldeko prebentzio eta babes neurriak.
-Prebentzio plana eta horren edukia.
-Larrialdi eta ebakuazioetarako planak lan inguruneetan.
-ETE batentzako larrialdi plana egitea.
-Larrialdietan jarduteko protokoloa.
-Larrialdi medikoa eta lehen sorospenak. Oinarrizko kontzeptuak.
-Langileei prestakuntza ematea larrialdietako planei buruz eta lehen sorospenetarako teknikei buruz.
-Langileen osasuna zaintzea.
Prestakuntza unitatea: Lan harremanak eta Gizarte Segurantza.
Kodea: 0434 - UF02 (NA).
Iraupena: 40 ordu.
-Lan zuzenbidea.
-Banakako lan harremanen azterketa.
-Lan kontratuaren modalitateak eta kontratazioa sustatzeko neurriak.
-Lan harremanek sortzen dituzten eskubideak eta betebeharrak.
-Lan baldintzak. Soldata, lan denbora eta atsedena.
-Soldataren ordainagiria.
-Lan kontratuaren aldaketa, etetea eta amaiera.
-Langileen ordezkaritza.
-Lanbide esparru jakin batean aplikatu behar den hitzarmen kolektiboaren azterketa.
-Lan gatazka kolektiboak.
-Lana antolatzeko ingurune berriak: azpikontratazioa, telelana eta beste batzuk.
-Langileentzako onurak antolamendu berrietan: malgutasuna, onura sozialak eta beste batzuk.
-Gizarte Segurantzaren sistema, elkartasun sozialaren oinarrizko printzipio gisa.
-Gizarte Segurantzaren sistemaren egitura.
-Enpresaburuek eta langileek Gizarte Segurantzaren arloan dituzten betebehar nagusiak: afiliazioa, altak, bajak eta kotizazioa.
-Gizarte Segurantzaren ekintza babeslea.
-Gizarte Segurantza gure inguruko herrialde nagusietan.
-Langabezia babesa: kontzeptua eta babesten ahal diren egoerak.
Prestakuntza unitatea: Laneratzea eta gatazken ebazpena.
Kodea: 0434- UF03 (NA).
Iraupena: 20 ordu.
-Lanbide karrerarako interesak, gaitasunak eta motibazio pertsonalak aztertzea.
-Erabakiak hartzeko prozesua.
-Lanbide sektore jakin bat definitu eta aztertzea, inguruko lurralde eremuan nahiz estatu mailan.
-Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua haren eraginpeko lurralde eremuan, estatuan eta Europar Batasunean. Eures sarea.
-Europan ikasteko eta lan egiteko aukerak.
-Etengabeko prestakuntzak lan eta lanbide ibilbiderako duen garrantzia baloratzea. Informazio hori ematen duten tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako erakundeen identifikazioa.
-Tokiko, eskualdeko, estatuko eta Europako prestakuntza ibilbideak identifikatzea.
-Lana bilatzeko teknikak eta tresnak: curriculum vitae ereduak, Europako curriculum vitae-a eta lan elkarrizketak. Europar Batasunean langileen mugikortasuna errazten duten beste agiri batzuk: Europass mugikortasun agiria, Ziurtagiriaren Gehigarri Europarra eta Europako Hizkuntzen Zorroa.
-Autoenplegua baloratzea laneratzeko hautabide gisa.
-Talde-lanak erakundearen eraginkortasunari begira dituen alde onak eta txarrak baloratzea.
-Lantalde motak, betetzen dituzten eginkizunen arabera.
-Lantalde eraginkorraren ezaugarriak.
-Gizarte trebetasunak. Hitzezko eta hitzik gabeko komunikaziorako teknikak.
-Lan bileretan erabiltzen diren agiriak: deialdiak, aktak eta aurkezpenak.
-Lantaldean parte hartzea. Kideek har ditzaketen rolen azterketa.
-Gatazka: gatazkaren ezaugarriak, iturriak eta etapak.
6. ERANSKINA
IRAKASLEAK
| <table border=1 cellpadding=0> <tr> <td > <table border=1 cellpadding=0 > <tr> <td > &lt;table border=1 cellpadding=0&gt; &lt;tr&gt; &lt;td &gt; &amp;lt;table border=1 cellpadding=0 &amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; LANBIDE&nbsp;&nbsp; MODULUA &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; IRAKASLEEN &nbsp;&nbsp; ESPEZIALITATEA &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; KIDEGOA &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td rowspan=2 &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0245.&nbsp;&nbsp; Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko proiektuen&nbsp;&nbsp; bulegoa (1) &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanbide Heziketako irakasle&nbsp;&nbsp; teknikoa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0427.&nbsp;&nbsp; Produktu mekanikoen diseinua &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0428.&nbsp;&nbsp; Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0429.&nbsp;&nbsp; Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0430.&nbsp;&nbsp; Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp; &nbsp;&amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0431.&nbsp;&nbsp; Fabrikazioaren automatizazioa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0432.&nbsp;&nbsp; Fabrikazio mekanikoko teknikak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Makinen mekanizazioa eta&nbsp;&nbsp; mantentze-lanak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanbide Heziketako irakasle&nbsp;&nbsp; teknikoa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td rowspan=2 &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0433.&nbsp;&nbsp; Produktu mekanikoak diseinatzeko proiektua &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Fabrikazio mekanikoko antolaketa&nbsp;&nbsp; eta proiektuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Makinen mekanizazioa eta&nbsp;&nbsp; mantentze-lanak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanbide Heziketako irakasle&nbsp;&nbsp; teknikoa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0434.&nbsp;&nbsp; Lanerako prestakuntza eta orientazioa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanerako prestakuntza eta&nbsp;&nbsp; orientazioa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; 0435.&nbsp;&nbsp; Enpresa eta ekimena &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanerako prestakuntza eta&nbsp;&nbsp; orientazioa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; NA01. Ingelesa I &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Ingelesa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako katedraduna &nbsp;&nbsp; . Bigarren Hezkuntzako irakaslea &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; NA06. Mekanizazioko prozesu&nbsp;&nbsp; aurreratuak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Makinen mekanizazioa eta&nbsp;&nbsp; mantentze-lanak &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td &amp;gt;&nbsp;&nbsp; . Lanbide Heziketako irakasle&nbsp;&nbsp; teknikoa &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;tr&amp;gt;&nbsp;&nbsp; &amp;lt;td colspan=3 &amp;gt;&nbsp;&nbsp; (1) Lanbide&nbsp;&nbsp; modulu honetan irakaslanean arituko dira lehentasunez &amp;amp;quot;Lanbide&nbsp;&nbsp; Heziketako irakasle teknikoak&amp;amp;quot; kidegoko &amp;amp;quot;Fabrikazio mekanikoko&nbsp;&nbsp; proiektuen bulegoa&amp;amp;quot; espezialitateko irakasleak, espezialitate horretako&nbsp;&nbsp; irakasleak dituzten zentroetan. Dena den, horrek ez du ekarriko inolako&nbsp;&nbsp; eskubiderik, haiei dagokien kidegoa ez denean kide izateari dagokionez. &nbsp;&nbsp; &amp;lt;/td&amp;gt;&nbsp; &amp;lt;/tr&amp;gt; &amp;lt;/table&amp;gt; &amp;nbsp; B) Irakaslanari dagokionez baliokideak diren titulazioak. &lt;/td&gt; &lt;/tr&gt; &lt;/table&gt; &nbsp; KIDEGOAK </td> <td > ESPEZIALITATEAK </td> <td > TITULAZIOAK </td> </tr> <tr> <td rowspan=2 > Bigarren Hezkuntzako irakasleak </td> <td > Lanerako prestakuntza eta orientazioa </td> <td > -Enpresa Zientzietako diplomaduna -Lan Harremanetako diplomaduna -Gizarte Laneko diplomaduna -Gizarte Hezkuntzako diplomaduna -Kudeaketa eta Administrazio Publikoko diplomaduna </td> </tr> <tr> <td > Fabrikazio mekanikoko antolaketa eta proiektuak </td> <td > -Industria ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak -Meatzeetako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak -Industria Diseinuko ingeniari teknikoa -Aeronautikako ingeniari teknikoa, Aireontziak espezialitatea, Ekipamendu eta Material Aeroespazialak espezialitatea -Ontzietako ingeniari teknikoa, espezialitate guztiak -Nekazaritzako ingeniari teknikoa: nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategien espezialitatea, Nekazaritzako eta Elikadurako industrien espezialitatea eta Landa eraikuntzen eta mekanizazioaren espezialitatea -Herri Lanetako ingeniari teknikoa, Eraikuntza Zibilak espezialitatea -Ontzietako Makinetako diplomaduna </td> </tr> <tr> <td > Lanbide Heziketako irakasle teknikoak </td> <td > Mekanizazioa eta makinen mantentzea </td> <td > -Mekanizazio bidezko Produkzioko goi mailako teknikaria edo bestelako titulu baliokideak </td> </tr> </table> C) Ikastetxe pribatuetarako behar diren titulazioak. </td> </tr> </table>
LANBIDE MODULUAK | TITULAZIOAK |
| 0245. Fabrikazio mekanikoko irudikapen grafikoa 0427. Produktu mekanikoen diseinua 0428. Xaflaren lanketako eta estanpazioko tresnen diseinua 0429. Galdaketa moldeen eta modeloen diseinua 0430. Produktu polimerikoetarako moldeen diseinua 0431. Fabrikazioaren automatizazioa 0434. Lanerako prestakuntza eta orientazioa 0435. Enpresa eta ekimena NA01. Ingelesa I | -Lizentziaduna, ingeniaria, arkitektoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo irakaslanari dagokionez baliokideak diren beste titulu batzuk |
| 0432. Fabrikazio mekanikoko teknikak 0433. Produktu mekanikoak diseinatzeko proiektua NA06. Mekanizazioko prozesu aurreratuak | -Lizentziaduna, ingeniaria, arkitektoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk -Diplomaduna, ingeniari teknikoa, arkitekto teknikoa edo kasuan kasuko graduko titulua, edo beste titulu baliokide batzuk -Mekanizazio bidezko Produkzioko goi mailako teknikaria edo bestelako titulu baliokideak |
7. ERANSKINA. TOKIAK
Irakaslekua:
-Irakaslekua.
-Erabilera anitzeko gela.
-Diseinu gela.
-Saiakuntzen laborategia.
-Automatismoen lantegia.
-Mekanizazio tailerra.
Iragarkiaren kodea: F1014376
